CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QỦA CỦA SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QỦA CỦA SẢN XUẤT KINH DOANH
CỦA CÔNG TY.
I.SỰ CẦN THIẾT KHÁCH QUAN PHẢI NÂNG CAO HIỆU QỦA SẢN
XUẤT KINH DOANH:
1.Khái niệm về hiệu quả sản xuất kinh doanh:
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là một phạm trù kinh tế biểu hiện tập trung sự
phát triển kinh tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực đó
trong quá trình tái sản xuất nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh. Nó là thước đo
ngày càng trở nên quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cơ bản để
đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp trong từng thời kỳ.
2.Bản chất của hiệu quả sản xuất kinh doanh:
Hoạt động sản xuất kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử
dụng các nguồn nhân tài vật lực sẵn có của công ty để tạo ra được kết quả cao nhất
với chi phí thấp nhất trong quá trình sản xuất kinh doanh. Kết quả đạt được trong
quá trình sản xuất kinh doanh mà cụ thể là trong quá trình sản xuất, phân phối lưu
thông và mới chỉ đáp ứng phần nào yêu cầu tiêu dùng cá nhân và xã hội. Tuy nhiên
kết quả đóng góp được tạo ra ở mức độ nào với giá thành như thế nào là vấn đề cần
phải xem xét thì nó phản ánh chất lượng của hoạt động tạo ra chất lượng. Mặt khác
nhu cầu của con người bao giờ cũng lớn hơn khả năng tạo ra sản phẩm của họ, vì
vậy con người luôn quan tâm tới việc làm sao cho với khả năng hiện có lại làm ra
được nhiều sản phẩm.
Trong công tác quản lý kinh tế, phạm trù hiệu quả kinh tế luôn phải được đặt
ra đúng với tầm quan trọng của nó vì trong một chế độ xã hội, tốc độ phát triển của
nền kinh tế, nhịp độ nâng cao về mức sống về vật chất và tinh thần của nhân dân
không hoàn toàn phụ thuộc vào hiệu quả kinh tế. Tuy vậy, hiệu quả không phải là
vấn đề đã được giải quyết triệt để và được quan niệm một cách thống nhất trong lý
luận cũng như trong thực tiễn. Thật khó mà xác định đánh giá mức độ đạt hiệu quả
kinh tế khi bản thân phạm trù này chưa được định rõ bản chất và những biểu hiện
cụ thể.
Vì vậy hiểu đúng bản chất của hiệu quả kinh tế là một vấn đề không những về
lý luận mà còn rất cần thiết đối với hoạt động thực tiễn sẽ tăng thêm nhận thức về

tầm quan trọng cách tính toán, cũng như xác định yêu cầu đối với việc đề cập ra
mục tiêu và biện pháp nâng cao hiệu quả của lao động xã hội, được xét bằng cách
so sánh giữa lực lượng kết quả hữu ích cuối cùng thu được với lượng hao phí lao
động xã hội. Do đó thước đo của hiệu quả và sự tiết kiệm hao phí lao động xã hội
và tiêu chuẩn của hiệu quả là tối đa hoá kết quả hoặc tối thiểu hoá chi phí dựa trên
các nguồn lực sẵn có. Như vậy, đứng trên góc độ của nền kinh tế quốc dân, việc
nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội của một doanh nghiệp luôn luôn gắn chặt với hiệu
quả kinh tế của xã hội. Mang lại hiệu quả kinh tế cho đơn vị và phải đảm bảo mang
lại hiệu quả cho ngành, cho địa phương và cơ sở.
Như vậy, hiệu quả kinh doanh là một đại lượng so sánh giữa đầu vào và đầu
ra, giữa chi phí bỏ ra và kết quả thu lại. Hiệu quả kinh doanh của một doanh nghiệp
phải được xem xét một cách toàn diện cả về mặt thời gian và không gian với hiệu
quả chung của toàn bộ nền kinh tế quốc dân, hiệu quả đó bao gồm cả hiệu quả
kinh tế.
Về mặt thời gian: Hiệu quả mà doanh nghiệp đạt được trong từng giai đoạn,
trong từng thời kỳ kinh doanh không được là giảm sút hiệu quả kinh tế của các giai
đoạn, các thời kỳ và các kỳ kinh doanh tiếp theo. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp
không chỉ vì những lợi ích trước mắt mà quên đi những lợi ích lâu dài. Trong thực
tế kinh doanh điều này rất dễ xẩy ra khi con người khai thác sử dụng tài nguyên
thiên nhiên và các nguồn lao động. Không thể coi là việc giảm chỉ để tăng thu là có
hiệu quả được khi giảm một cách tuỳ tiện, thiếu cân nhắc các chi phí cải tạo môi
trường tự nhiên, cải tạo đất đai bảo đảm cân bằng hệ sinh thái, đổi mới kỹ thuật,
nâng cao trình độ người lao động... cũng không thể coi là hiệu quả được khi xoá bỏ
hợp đồng với khách hàng tín nhiệm để chạy theo hợp đồng khác có nhiều lợi nhuận
hơn nhưng không ổn định.
*Về mục không gian: HĐKD chỉ có thể coi là đạt được một cách toàn diện
khi toàn bộ hoạt động của các bộ phận phân xưởng tổ lại, hiệu quả và không ảnh
hưởng tới hiệu quả chung. Mỗi hiệu quả từ một giải pháp kinh tế, tổ chức kỹ thuật
hay hoạt động nào đó trong từng đơn vị nội bộ hoặc toàn đơn vị nếu không làm
tổn hại đến hiệu qủa chung thì mới được coi là hiệu quả, mới trở thành mục tiêu

phấn đấu về tiêu chuẩn đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị. Điều
đó đòi hỏi việc nâng cao hiệu quả kinh tế của các doanh nghiệp phải đảm bảo nâng
cao hiệu qủa kinh tế cảu cả nước cả địa phương và đảm bảo kết hợp hài hoà giữa
các tỉnh.
*Về mặt định lượng: hiệu quả kinh tế phải được thể hiện ở mức tương quan
giữa thu và chi theo hướng tăng thu giảm chi. Điều đó có nghĩa là tiết kiệm đến
mức tối đa các chi phí kinh doanh mà thực chất là hao phí thời gian để tạo ra 1 đơn
vị sản phẩm đồng thời khả năng sẽ có làm ra nhiều sản phẩm có ít hơn và tốc độ
tăng hao phí xã hội của toàn bộ nền kinh tế quốc dân phải tăng hơn mức tăng của
tổng sản phẩm xã hội. Tên góc độ nền kinh tế quốc dân, hiệu quả mà doanh nghiệp
đạt được phải gắn chặt với hiệu quả đem lại cho xã hội, hiệu quả cao cho doanh
nghiệp, cho cá nhân doanh nghiệp chưa đủ mà còn đòi hỏi mang laị hiệu quả kinh
doanh của doanh nghiệp với hiệu quả của xã hội (cả về mặt kinh tế lẫn về mặt xã
hội) gắn chặt hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp với hiệu quả của toàn xã hội
là 1 đặc trưng riêng, có thể nói là ưu việt của nền kinh tế thị trường dưới chủ nghĩa
xã hội.
*Về định tính: hàng kinh tế phải gắn chặt giữa hiệu quả về chính trị xã hội.
Mục tiêu kinh tế phải bị chi phí bởi hiệu quả chính trị và xã hội. Bản thân 2 mặt
“chính trị” và “xã hội” có mối liên quan chặt chẽ với nhau. Bởi vậy vừa tính hiệu
quả kinh tế ra khỏi hiệu quả chính trị và xã hội là không đúng đắn, là xa rời bản
chất chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong trường hợp kinh tế và chính trị là 2 mặt có tính
chất quyết định khi lựa chọn một giải pháp kinh tế, mặc dù xét về kinh tế nó chưa
hoàn toàn thỏa mãn.
Biểu hiện tập chung nhất của hiệu quả là lợi nhuận của doanh nghiệp. Có thể
nói mục tiêu số 1 của kinh doanh là lợi nhuận, lợi nhuận chi phối toàn bộ quá trình
kinh doanh và không có lợi nhuận thì không có kinh doanh. Để đạt được hiệu quả
cao nhất trên cùng một cơ sở vật chất kỹ thuật, vật tư, tiền vốn, lao động cần thiết
phải nắm được các nguyên nhân ảnh hưởng, mức độ xu hướng ảnh hưởng của từng
nguyên nhân đến hiệu quả công việc của mình.
II.PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HÀNH ĐỘNG SẢN XUẤT

KINH DOANH
1-Quan điểm cơ bản trong việc đánh giá trong việc sản xuất kinh doanh.
Kết quả của quá trình sản xuất kinh doanh thường được biểu hiện thành các
chỉ tiêu kinh tế dưới sự tác động của các nguyên tố. Do đó khi phân tích kết quả
của hoạt động sản xuất kinh doanh ta mới phân tích tới quá trình định tính, cần
phải lượng hoá các chỉ tiêu là nhân tố ở những trị số xác định. Vì vậy để đánh giá
kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp một cách đúng đắn nhằm
rút ra những thiếu sót, những hướng đi mới, cần phải có một hệ thống phương pháp
đánh giá một cách khoa học để rút ra những kết luận về những hiện tượng và quá
trình kinh tế.
+Phương pháp chi tiết: Chi tiết các bộ phận cấu thành chỉ tiêu. Các chỉ tiêu
biểu hiện kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, bao gồm nhiều bộ phận cấu thành
bộ phận biểu hiện chi tiết về một khía cạnh nhất định của kết quả kinh doanh. phân
tích chi tiết các chỉ tiêu cho phép đánh giá một cách chính xác cụ thể kết quả kinh
doanh đạt được.
Khi phân tích kết quả sản xuất ta chỉ có chỉ tiêu giá trị sản lượng được chi tiết
theo các bộ phận sau: giá trị thành phẩm làm bằng nguyên liệu của doanh nghiệp,
giá trị sản phẩm dở dang, giá trị sản phẩm tự chế.
Chi tiết thời gian kết quả kinh doanh bao giờ cũng là kết quả của một quá
trình. Trong sản xuất kinh doanh kết quả đạt được trong từng thời kỳ khác nhau là
khác nhau. Thậm chí chi tiết theo thời gian giúp ta đánh giá được nhịp điệu, tốc độ
phát triển của kinh doanh qua từng thời kỳ.
+Phương pháp so sánh: là đối chiếu, các chỉ tiêu, các hiện tượng kinh tế đã
được lưỡng hoá để xác định xu hướng, mức độ biến động của các chỉ tiêu. Nó cho
phép ta tổng hợp được những nét chung, tách ra được những nét riêng của các hiện
tượng so sánh. Trên cơ sở đó đánh giá được các mặt phát triển hay kém phát triển,
hiệu quả hay không hiệu quả để tìm ra các giải pháp hợp lý cho từng trường hợp cụ
thể, thông qua phương pháp so sánh chúng ta thấy được sự tăng trưởng và phát
triển hay là những bước đi thụt lùi đối với một số hoạt động của doanh nghiệp. Vì
vậy trong phương pháp này ta phải so sánh mức hiệu quả giưã các năng lực như thế

nào.
Có nhiều phương pháp so sánh khác nhau nhưng bắt buộc phải xác định số
gốc để so sánh, xác định điều kiện so sánh và mục tiêu so sánh.
+So sánh các số liệu thực hiện với số liệu hơn trước để đánh giá mức độ biến
động so sánh mục tiêu đề ra
+So sánh số liệu kỳ này so với số liệu của kỳ trước giúp ta nghiên cứu nhịp độ
biến động, tốc độ tăng trưởng của hiện tượng
+So sánh số liệu cuả thời gian này so với số liệu cùng kỳ của thời gian trước
để thấy được nhịp điệu kinh doanh trong từng khoảng thời gian.
+So sánh số liệu của doanh nghiệp mình với số liệu của doanh nghiệp khác
tương đương hay doanh nghiệp điển hình hay doanh nghiệp thuộc đối thủ cạnh
tranh giúp ta đánh giá được mặt mạnh, mặt yếu của doanh nghiệp.
Trong điều kiện hiện nay thì việc xem xét hiệu quả kinh tế trong sự so sánh là
một điều rất quan trọng ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là cho phép ta tách
ra được những nét chung, những nét riêng của các hiện tượng được so sánh trên cơ
sở đó đánh giá được các mặt phát triển hay yếu kém để từ đó tìm ra các giải pháp
tối ưu trong mỗi trường hợp cụ thể.
III.HỆ THỐNG CHỈ TIÊU DÙNG ĐỂ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT
KINH DOANH
Đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp được
thực hiện trên cơ sở phân tích từng phần, sau đó tổng hợp lại và hướng vào mục
tiêu chung của hiệu quả là lợi nhuận, trên cơ sở đó rút ra những nhận định đúng
đắn về hiệu quả sản xuất kinh doanh. Do đó đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh
của một doanh nghiệp bao gồm những bước sau:
-Đánh giá chung hiệu quả sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp
-Đánh giá hiệu quả sử dụng các nguồn lực trong sản xuất kinh doanh