DẠNG 6 PHẢN ỨNG của ANĐEHIT với DUNG DỊCH AgNO3NH3

DẠNG 6. PHẢN ỨNG CỦA ANĐEHIT
VỚI DUNG DỊCH AgNO3/NH3


PHƯƠNG PHÁP GIẢI

Khi thực hiện phản ứng tráng bạc trong lượng dư dung dịch AgNO3/NH3 ta có:
- Với anđehit đơn chức (trừ HCHO) phản ứng xảy ra:
t°
RCHO + 2AgNO3 + 3NH 3 + H 2O 
→ RCOONH 4 + 2NH 4 NO3 + 2Ag ↓

- Với anđehit R(CHO)n phản ứng xảy ra:
t°
R ( CHO ) n + 2nAgNO3 + 3nNH 3 + nH 2O 
→ R ( COONH 4 ) n + 2nNH 4 NO3 + 2nAg ↓

- Với anđehit fomic HCHO phản ứng xảy ra:
t°
HCHO + 4AgNO3 + 6NH 3 + 2H 2 O 
→ ( NH 4 ) 2 CO3 + 4Ag ↓ +4NH 4 NO3

→ Dựa vào tỉ lệ
- Nếu tỉ lệ
- Nếu tỉ lệ
- Nếu tỉ lệ

n Ag
n andehit
n Ag
n andehit

n Ag
n andehit

n Ag
n andehit

ta có thể tìm được đặc điểm về số nhóm chức trong anđehit. Cụ thể:

= 2 → Anđehit đơn chức (trừ HCHO).
= 2n → Anđehit có n chức (trừ HCHO).
= 4 → Anđehit hai chứ hoặc anđehit fomic HCHO.

Ví dụ 1. Cho 1,45 gam anđehit X phản ứng hoàn toàn với lượng dư dung dịch AgNO 3/NH3 đun nóng
thu được 10,8 gam Ag. Cơng thức cấu tạo của X là
A. CH3CHO.

B. (CHO)2.

C. CH2=CH-CHO.

D. HCHO.

Hướng dẫn giải:
n Ag =

10,8
= 0,1mol
108

Dựa vào các phương án đề bài cho, dễ thấy anđehit phản ứng với dung dịch AgNO3/NH3 tạo ra Ag theo tỉ

lệ
n Ag
n andehit

= 2 hoặc

- Xét trường hợp
n andehit =

n Ag
2

=

n Ag
n andehit
n Ag
n andehit

= 4.
= 2:

0,1
1, 45
= 0, 05 mol → M andehit =
= 29
2
0, 05

→ Khơng có anđehit nào phù hợp → Loại.

- Xét trường hợp

n Ag
n andehit

= 4:
Trang 1


n andehit =

n Ag
4

=

0,1
1, 45
= 0, 025 mol → M andehit =
= 58 → X là (CHO)2.
4
0, 025

Đáp án B.
Ví dụ 2. Cho 0,2 mol hỗn hợp 2 anđehit cùng dãy đồng đẳng no, mạch hở, có số mol bằng nhau phản ứng
hoàn toàn với lượng dư AgNO 3 trong dung dịch NH3 thu được 42,3 gam Ag (hiệu suất 100%). Nếu đốt
cháy hoàn toàn hỗn hợp trên thu được 15,68 lít (đktc) khí CO2. Cơng thức phân tử của 2 anđehit là
A. HCHO, CH3CHO.

B. CH3CHO, C4H9CHO. C. C2H5CHO, C3H7CHO. D. cả B và C đều đúng.

Hướng dẫn giải:
n Ag =
n Ag
n andehit
n CO2
n andehit

43, 2
15, 68
= 0, 4mol; n CO2 =
= 0, 7mol
108
22, 4
=

0, 4
= 2 → Hỗn hợp anđehit đơn chức (không chứa HCHO) (1)
0, 2

=

0, 7
= 3,5 → Hỗn hợp chứa anđehit có số nguyên tử cacbon nhỏ hơn 3,5 và chưa anđehit có số
0, 2

nguyên tử cacbon lớn hơn 3,5 (2).
Từ (1) và (2) kết hợp với các phương án đề bài cho ta có cả B và C đều đúng.
Đáp án D.
Ví dụ 3. Cho 0,1 mol anđehit X tác dụng với dung dịch dư AgNO3/NH3, sau khi phản ứng xảy ra hoàn

toàn thu được 0,4 mol Ag. Mặt khác cho 0,1 mol X tác dụng hồn tồn với H 2 thì cần 2,24 lít H2 (đktc).
Công thức cấu tạo phù hợp với X là
A. HCHO.

B. (CHO)2.

C. CH2=CH-CHO.

D. CH3CHO.

Hướng dẫn giải:
n H2 =
n Ag
n andehit

2, 24
= 0,1mol
22, 4
=

0, 4
= 4 → Anđehit hai chức hoặc anđehit fomic HCHO.
0,1

Vì 0,1 mol X tác dụng hồn tồn với 0,1 mol H2 → trong X chỉ có một nhóm chức -CHO.
→ X là HCHO.
Đáp án A.

Trang 2