ỐI vỡ NON, ối vỡ sớm (sản PHỤ KHOA)

1


Định nghĩa:
•
•
•
•
•
•

Ối vỡ non: ối vỡ trước khi có chuyển dạ (CD) hay
ối vỡ >1 giờ trước khi vào CD.
Ối vỡ sớm: ối vỡ trong lúc CD, trước khi cổ tử
cung mở trọn
PROM-Premature rupture of membranes: ối vỡ
non
PPROM-Preterm premature rupture of
membranes: trước 37 tuần tuổi thai
Term PROM: sau 37 tuần tuổi thai
PPPROM-Prolonged preterm premature rupture
of membranes: >24 giờ mà không có CD


MÀNG BÀO THAI
• Gồm có 2 màng:
- Màng đệm (Smooth chorion).
- Màng ối (Aminotic membrane).


MÀNG BÀO THAI (Fetal membranes)

MÀNG BÀO THAI
• Màng đệm:
- Xuất phát từ những tế bào ni, hay lớp tế bào ngồi
của phơi. Vì thế tiếp liền với nhau thai tại bản nhau.
- Băng ngang qua cổ tử cung.
• Màng ối:
- Xuất phát từ lớp tế bào trong của phôi thai.
- Là màng rất chắc, bao bọc khoang nước ối, cũng
băng ngang qua cổ tử cung. Phủ lên mặt con của bánh
nhau.
- Khơng có mạch máu và TK.


NƯỚC ỐI
• Định nghĩa
Là mơi trường lỏng bao quanh thai nhi được xuất
hiện sau những tuần đầu của thai kỳ.

• Chức năng
–
–
–
–

Nuôi dưỡng
Môi trường đệm giữa thai và tử cung
Bảo vệ thai nhi
Bình chỉnh thai nhi tốt trong những tháng cuối

thai kỳ.


NƯỚC ỐI
• Nguồn gốc
– 3 tháng đầu thai kỳ
• Khoang ngoại phơi
• Túi ối

– 3 tháng giữa
• Thận & phổi

– 3 tháng cuối
• Sản xuất ở phổi, thận
• Thải trừ: hệ tiêu hóa, màng bào thai


ỐI VỠ NON
• Ngun nhân
– Ngơi thai bất thường: ngơi ngang, ngôi
mông, ngôi đầu cao
– Khung chậu hẹp
– Nhau tiền đạo
– Đa thai
– Đa ối
– Hở eo tử cung
– Viêm màng ối: NT ở âm hộ, âm đạo
– Không rõ NN

ỐI VỠ NON
Chẩn đoán
1) Bệnh sử: sự phun vọt chất dịch từ âm đạo, sau
đó có thể tiếp tục rỉ ra
2) Nhìn: phương pháp tốt nhất
– Nếu khơng quan sát được thì cho SP ho, rặn nhẹ

3) CLS
•

Nitrazine test: khi Δ chưa rõ
– pH âm đạo: 3,8-4,2. pH dịch ối: 7-7.7
– Giấy quỳ chuyển màu xanh ở pH > 6.5
– Dương giả do: máu, tinh dịch, xà phòng, viêm
nhiễm âm đạo


ỐI VỠ NON
• Fern test:
– Tiến hành: phết dịch túi cùng sau lên lam, để khơ
ít nhất 10 phút
– Kết quả: dịch ối cho hình lá dương xỉ, chất nhầy
CTC cho dạng phân nhánh giống rễ cây


Fern test

Dương tính

Âm tính

ỐI VỠ NON
• Trong trường hợp nghi ngờ rỉ ối, có thể dùng test
sau:
– Dưới hướng dẫn SÂ, tiêm 1ml thuốc nhuộm màu chàm đỏ +
9 ml nước muối SL vào buồng ối. Đặt tampon vào âm đạo.
Sau 1h30’, xác định tampon có bị nhuộm màu chàm -> rỉ ối.

• Siêu âm:
– Dấu chứng thiểu ối hay vô ối kết hợp với bệnh sử và CLS
khác cho gợi ý ối vỡ non
– Siêu âm khơng phải để chẩn đốn OVN.


ỐI VỠ NON
• Nguy cơ cho mẹ và con:
– Nhiễm trùng: nhiễm trùng ối, nhiễm trùng hậu
sản, viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết.
– Sinh non: gây ra những hậu quả: hội chứng suy
hơ hấp , cịn ống ĐM, VRT hoại tử, XH trong não
thất, những tổn thương TK, ngưng thở, xơ hóa
VM, NT sơ sinh,…
– Sa dây rốn: dây rốn bị chèn ép, khơ gây thiếu
oxy, suy thai, tử vong.
Ngồi ra, nếu OV lâu có thể làm cho sự bình chỉnh
ngôi thai bị trở ngại.


Chẩn đốn ối vỡ sớm

• Tương tự như OVN về:
– Bệnh sử
– Khám: quan sát trực tiếp hoặc Nitrazine test,
Fern test,
– Siêu âm


Chẩn đốn ối vỡ sớm
• Ngồi ra, việc xác định lại tuổi thai, tình trạng
nước ối, kích thước, và đánh giá sức khỏe thai
phải được thực hiện, nhờ vào:
– Siêu âm
– CTG
– Làm NST


XỬ TRÍ
• Các tình huống có chỉ định chấm dứt thai kỳ:
– Chuyển dạ giai đoạn hoạt động.
– Viêm màng ối (mẹ sốt, tử cung mềm, nhịp tim nhanh ở
mẹ hoặc thai nhi).
– Không yên tâm về các test của thai nhi.
– Thai chết.
– Có bằng chứng bong nhau kèm chảy máu âm đạo dữ
dội.
– Cổ tử cung tiến triển, có hay khơng biểu hiện suy thai
liên quan với việc sa dây rốn.

• Nếu khơng có bất kỳ yếu tố nào kể trên, tuổi
thai là yếu tố đầu tiên để quyết định thái độ xử

trí tiếp theo.


XỬ TRÍ
•

Đủ hoặc gần đủ ngày:
– Chưa chuyển dạ hoặc chưa có dấu hiệu
nhiễm trùng ối: theo dõi 6 – 12 giờ
– Đã chuyển dạ hoặc có dấu hiệu nhiễm
trùng ối: chấm dứt thai kỳ


XỬ TRÍ
• Dưới 36 tuần hoặc trọng lượng thai nhi ước
lượng < 2000g: Cố gắng dưỡng thai, kéo dài
thai kỳ
– Tuổi thai dưới 32 tuần: điều trị bảo tồn
– Tuổi thai từ 32 - 34 tuần:
• Phổi trưởng thành?
• Biến chứng?

– Cho sản phụ nằm nghỉ ngơi, tránh vận động
nhiều, vệ sinh sạch sẽ vùng âm hộ và tầng sinh
môn, đặt băng vệ sinh vô trùng.


XỬ TRÍ
• Bác sĩ, nữ hộ sinh:
Hạn chế thăm khám âm đạo.

• Theo dõi:
– Mẹ: số lượng nước ra ở âm đạo, nhiệt
độ,
công thức bạch cầu, CRP (C Reactive Protein),
siêu âm khảo sát tình trạng nước ối
– Thai nhi: tim thai, cử động thai, nonstress
tests, BPP (BioPhysical Profile).


Diễn tiến
• Khơng có nhiễm trùng, nước ối ra ít hoặc
ngừng ra: hi vọng thai tiếp tục phát triển mà
không có nguy hiểm gì.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng ối hoặc nước ối tiếp
tục ra nhiều: chấm dứt thai kỳ.


ĐIỀU TRỊ
• Kháng sinh:
Ampicillin, Cephalosporine I-II-III
Eythromycin.
mỗi 8 giờ trong 5 ngày.


ĐIỀU TRỊ
• Corticosteroides:
– Betamethasone, 12 mg, tiêm bắp, 2
liều/24 giờ, hoặc
– Dexamethasone, 6 mg, tiêm bắp, 4
liều/12 giờ

• Thuốc ngăn cơn co tử cung
Việc sử dụng còn nhiều tranh cãi