Ngữ Văn 10: Bài " Những yêu cầu sử dụng tiếng Việt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.17 MB, 24 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TI NG VI T 1O

Ế

Ệ

GV: ĐẶNG THỊ HẠNH

NHỮNG YÊU CẦU VỀ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA 
TIẾNG VIỆT:

Các chuẩn mực 
của tiếng Việt

Ngữ âm 
 và chữ viết

Từ

ngữ

Ngữ 
pháp

Phong cách
 ngôn ngữ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:
 1. Về ngữ âm và chữ viết:

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

a.Ví dụ : Phát hiện lỗi về phát âm và chữ viết (chính tả), 
và chữa lại cho đúng:

Lỗi
Giặc
Dáo
Lẽ, đỗi

Nguyên nhân

Nói và viết sai phụ âm cuối
Nói và viết sai phụ âm đầu

Phát âm sai thanh, viết sai chính
tả

Sữa lỗi
Giặt

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

* b.Ví dụ Chỉ ra sự khác biệt giữa từ phát âm theo địa 
phương so với những từ tương ứng trong ngơn ngữ tồn 
dân trong phần 1b:

Từ phát âm theo địa phương Từ toàn dân

Dưng mờ, Nhưng mà,

Từ phát âm theo ngôn ngữ điạ phương thường có biến 
âm.

* Tóm lại, khi nói: cần phát âm theo âm thanh chuẩn;

khi viết: cần viết đúng theo nguyên tắc hiện hành về 
chính tả và chữ viết nói chung.

Giời, Bẩu, Mờ Trời, Bảo, Mà

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

lịng

c.Phân tích một số ví dụ minh họa

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Xinh

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7></div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

e

Kết luận

1. Về ngữ âm và chữ viết:

- Sai phụ âm đầu.

- Sai phụ âm cuối.

- Sai dấu thanh.

- Phát âm theo giọng địa phương.

- Sai phụ âm đầu.

- Sai phụ âm cuối.

- Sai dấu thanh.

- Phát âm theo giọng địa phương.



Các lỗi thường mắc phải khi nói và viết:



Các lỗi thường mắc phải khi nói và viết:

 Yêu cầu

- Phát âm theo âm thanh chuẩn của tiếng Việt.

- Viết đúng theo các quy tắc hiện hành về chính tả
và chữ

viết nói chung.
 Yêu cầu

- Phát âm theo âm thanh chuẩn của tiếng Việt.

- Viết đúng theo các quy tắc hiện hành về chính tả
và chữ

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:
2. Về từ ngữ:

a. Ví dụ 1: Phát hiện lỗi, chỉ ra nguyên nhân và sửa lại 
cho đúng các câu sau:

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

- Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót 
lọt.

+ Sai: Chót lọt  Dùng từ sai về nghĩa.
+ Chữa lại: Chót hoặc cuối cùng.

- Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà 
thầy giáo truyền tụng.

+ Sai: truyền tụng  dùng từ sai về nghĩa

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:
2. Về từ ngữ:

a. Ví dụ 1: Phát hiện lỗi, chỉ ra nguyên nhân và sửa lại 
cho đúng các câu sau:

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

- Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm 
dần.

+ Sai: chết các bệnh truyền nhiễm  Sai về cách kết hợp từ

+ Chữa lại: Số người mắc các bệnh truyền nhiễm và chết 
(vì các bệnh này) đã giảm dần.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:
2. Về từ ngữ:

a. Ví dụ 1: Phát hiện lỗi, chỉ ra nguyên nhân và sửa lại 
cho đúng các câu sau:

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

- Số bệnh nhân không cần phải mổ mắt được khoa Dược 
tích cực pha chế, điều trị bằng những thứ thuốc tra mắt 
đặc biệt.

+ Sai: bệnh nhân được pha chế  sai về cách kết hợp từ.

+ Chữa lại: Những bệnh nhân không cần phải mổ mắt được 
điều trị tích cực bằng những thứ thuốc tra mắt đặc biệt 
mà khoa Dược đã pha chế.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

2/ Về từ ngữ:

* Ví dụ 1 Phân tích và chữa lỗi về từ trong phần 2a, 2b: 
Phần 2a:

Lỗi Ngun nhân Sữa lỗi

Chót lọt Dùng từ khơng thích hợp Phút chót, cuối cùng
Truyền

tụng

Dùng nhầm lẫn từ Hán

Việt, từ gần âm, gần nghĩa

Truyền thụ, truyền đạt
Mắc và

chết… Kết hợp từ sai Mắc và chết vì các bệnh truyền…

Pha chế,

điều trị Kết hợp từ sai

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Phần 2b: Câu đúng: câu 2, 3, 4

Câu sai: Câu 1: yếu điểm Điểm yếu,…

Câu 5: linh động Sinh động
* Tóm lai, khi dùng từ ngữ: cần đúng với hình thức và cấu tạo, với ý 
nghĩa, với đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt.

3. Về ngữ pháp:

* Sửa lỗi về ngữ pháp trong các câu 3a, 3b, 3c:

Phần 3a:

Lỗi Nguyên nhân Sữa lỗi
Thiếu

chủ 
ngữ

Không phân định 
rõ giữa thành phần 
trạng ngữ và chủ 
ngữ

Cách 1: bỏ từ “qua”

Cách 2: bỏ từ “của” thay bằng dấu phẩy

Cách 3: bỏ từ “đã cho” thay bằng 
dấu phẩy

Thiếu 
vị ngữ

Không phân định 
rõ giữa thành phần 
phụ và vị ngữ

Cách 1: thêm vị ngữ

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:

2. Về từ ngữ:

a. Ví dụ:
 b. Kết luận:

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

Các lỗi thường mắc khi sử dụng từ ngữ
- Dùng từ sai về cấu tạo.

- Dùng từ sai về ý nghĩa.

- Sai về kết hợp từ.

Các lỗi thường mắc khi sử dụng từ ngữ
- Dùng từ sai về cấu tạo.

- Dùng từ sai về ý nghĩa.
- Sai về kết hợp từ.

 Yêu cầu: Dùng từ ngữ đúng:
 - Hình thức cấu tạo.

- Ý nghĩa.

- Đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt.
 Yêu cầu: Dùng từ ngữ đúng:

- Hình thức cấu tạo.
- Ý nghĩa.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Phần 3b:

Phần 3b: Câu đúng: câu 2, 3, 4

Câu 1 sai: do không phân định rõ giữa thành 
phần phụ và chủ ngữ

Phần 3c:
Phần 3c:

Lỗi Sữa lỗi

Các câu
lộn xộn,
thiếu

liên kết
logic

Sắp xếp lại sao cho ý giữa các câu mạch lạc, sáng
rõ: Thúy Kiều và Thúy Vân đều là…Họ sống êm
ấm dưới …, hòa thuận và hạnh phúc cùng cha 
mẹ…Họ đều có những nét xinh…Thúy Kiều là 
một thiếu nữ…Vẻ đẹp của nàng hoa…Cịn Vân 
có nét…Về tài thì Thúy Kiều...Thế nhưng, nàng 
đâu có được hưởng hạnh phúc.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:

3. Về ngữ pháp:

a.Ví dụ:

b. Kết luận:

 Các lỗi thường mắc khi sử dụng:

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

 Yêu cầu:

- Cấu tạo câu đúng quy tắc ngữ pháp tiếng Việt.

- Diễn đạt đúng các quan hệ ý nghĩa ,sử dụng dấu câu thích hợp.
- Các câu trong đoạn văn và văn bản cần được liên kết chặt chẽ,

mạch lạc, logic.

 Yêu cầu:

- Cấu tạo câu đúng quy tắc ngữ pháp tiếng Việt.

- Diễn đạt đúng các quan hệ ý nghĩa ,sử dụng dấu câu thích hợp.
- Các câu trong đoạn văn và văn bản cần được liên kết chặt chẽ,

mạch lạc, logic.

- Không phân định rõ giữa các thành phần câu.
- Chưa đủ các thành phần chính.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:

1. Về ngữ âm và chữ viết:

2. Về từ ngữ:
 3. Về ngữ pháp:

4. Về phong cách ngôn ngữ:

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

a. Ôn lại kiến thức về phong cách ngôn ngữ:

- Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt

- Phong cách ngôn ngữ khoa học

- Phong cách ngơn ngữ báo chí

- Phong cách ngơn ngữ hành chính

- Phong cách ngơn ngữ chính luận

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

4/ Về phong cách ngôn ngữ:

* Sửa những từ không phù hợp với phong cách ngôn ngữ
trong phần 4a:

Từ không phù hợp Phân tích Sữa lỗi

“hồng hơn”

Từ dùng trong phong cách
ngôn ngữ văn chương

không thể dùng trong văn
bản hành chính

Thay bằng

từ “chiều”

“Hết sức” Từ dùng trong phong cách

ngôn ngữ sinh hoạt không
dùng trong văn nghị luận

Thay bằng
từ “rất”

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

* Nhận xét các từ ngữ thuộc ngôn ngữ nói trong phong cách
ngơn ngữ sinh hoạt trong phần 4b:

- Từ xưng hô: cụ, con
- Từ hơ gọi: bẩm cụ

- Từ ngữ đưa đẩy: bẩm có thế, bẩm quả đi ở tù…

- Những từ ngữ thuộc khẩu ngữ: sinh ra, có dám nói gian…, 
về làng về nước, chả làm gì nên ăn,…

NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:

1. Về ngữ âm và chữ viết:

2. Về từ ngữ:
 3. Về ngữ pháp:

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

- Những từ ngữ và cách nói trên khơng thể dùng trong một lá
đơn đề nghị.

Ví dụ: trong đơn khơng thể thề: “Con có nói gian thì trời tru đất 
diệt” mà phải thể hiện thành lời cam đoan: “Tôi xin cam đoan điều 
đó là đúng sự thật, nếu sai sót tơi hồn tồn chịu trách nhiệm”

* Tóm lại, khi nói và viết cần sử dụng ngôn ngữ (từ ngữ, 
câu văn, cách phát âm, cách thức trình bày…) phù hợp 
với các đặc trưng và chuẩn mực trong từng phong cách 
chức năng ngôn ngữ.

I. Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt:

1. Về ngữ âm và chữ viết:

2. Về từ ngữ:
 3. Về ngữ pháp:

4. Về phong cách ngôn ngữ:

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

II/ SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO:

1/ Ví dụ (SGK T67):

* Vd 1,2. Phân tích hiệu quả biểu đat của việc dùng ẩn dụ 
và so sánh trong câu 1 và câu 2:

- Câu 1: từ “đứng”, “quỳ” được dùng với nghĩa chuyển:

không phải chỉ tư thế mà thể hiện nhân cách, phẩm chất của
con người  câu tục ngữ mang tính hình tượng và biểu cảm

cao.

Câu 2: Ẩn dụ “chiếc nôi xanh”, “cái máy điều hòa”:
chỉ cây cối xanh mát bao quanh con người

So sánh “đó là cái máy điều hịa khí hậu” mang
lại tính hình tượng cụ thể và biểu cảm hơn.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Tất cả làm cho lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của 
Bác thêm hùng hốn và có sức thuyết phục cao.

* vd3.Phân tích giá trị nghệ thuật của phép điệp, phép 
đối, của nhịp điệp trong câu 3:

- Phép điệp: điệp từ ngữ và điệp kết cấu: “ai có súng dùng 
súng, ai có gươm dùng gươm”

- Phép đối: đối giữa hai vế “ai có gươm dùng gươm khơng 
có gươm dùng cuốc, thuổng, gậy gộc”

- Nhịp điệu: nhanh, dứt khoát, khỏe khoắn,…

II/ SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO:

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

III. Ghi nhớ: SGK/T67,68

IV Luyện tập

V

. DẶN DÒ:

- Làm bài tập về nhà

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

CHÚC CÁC EM

SỨC KHỎE

</div>

Ngữ Văn 10: Bài " Những yêu cầu sử dụng tiếng Việt

TI NG VI T 1O

<b>Ế</b>

<b>Ệ</b>

GV: ĐẶNG THỊ HẠNH

GV: ĐẶNG THỊ HẠNH

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ </b>

<b>Từ </b>

<b> ngữ</b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<i><b>lịng</b></i>

<b>Xinh</b>

e

<b>Kết luận</b>

<b>1. Về ngữ âm và chữ viết:</b>

- Sai phụ âm đầu.

- Sai phụ âm cuối.

- Sai dấu thanh.

- Phát âm theo giọng địa phương.

- Sai phụ âm đầu.

- Sai phụ âm cuối.

- Sai dấu thanh.

- Phát âm theo giọng địa phương.



<b><sub>Các lỗi thường mắc phải khi nói và viết:</sub></b>



<b><sub>Các lỗi thường mắc phải khi nói và viết:</sub></b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b>III. Ghi nhớ: SGK/T67,68</b>

<b>IV Luyện tập</b>

V

. DẶN DÒ:

- Làm bài tập về nhà

<b>CHÚC CÁC EM </b>

<b>SỨC KHỎE </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về