skkn kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT

MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.....................................................................................2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu....................................................................................2
Phần II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU................................................................4
1. Cơ sở khoa học..............................................................................................4
1.1. Cơ sở lý luận..............................................................................................4
1.1.1. Khái niệm về làng nghề...........................................................................4
1.1.2. Khái niệm về dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề....................4
1.1.3. Khái niệm về năng lực.............................................................................5
1.1.4. Quan điểm về dạy học theo định hướng phát triển năng lực...................5
1.2. Cơ sở thực tiễn..........................................................................................6
1.2.1. Ý nghĩa tầm quan trọng của các làng nghề trên địa bàn thị xã Cửa Lò
đối với việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh...........6
1.2.2. Công tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề nhằm
phát triển năng lực cho học sinh tại trường THPT Cửa Lò trong năm học
2018-2019 và 2019-2020...................................................................................7
1.2.2.1. Đặc điểm tình hình nhà trường và đối tượng học sinh trường THPT
Cửa Lị...............................................................................................................7
1.2.2.2. Cơng tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề nhằm
phát triển năng lực cho học sinh tại trường THPT Cửa Lò trong năm học
2018-2019 và 2019-2020...................................................................................8
2. Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng
nghề tại địa phương nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Cửa
Lò.....................................................................................................................11
2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và phụ huynh
về tầm quan trọng của công tác dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề12
2.1.1. Mục tiêu.................................................................................................12
2.1.2. Nội dung................................................................................................12
2.1.3 Cách thức tiến hành:...............................................................................13

1


2.2. Xây dựng kế hoạch khoa học cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế của
nhà trường và điều kiện của các cơ sở sản xuất, làng nghề tại địa phương....13
2.2.1. Mục tiêu:................................................................................................13
2.2.2. Nội dung:...............................................................................................13
2.2.3. Cách thức tiến hành:..............................................................................14
2.3. Tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên
tham gia công tác dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề nhằm phát
triển năng lực học sinh....................................................................................15
2.3.1.Mục tiêu:.................................................................................................15
2.3.2. Nội dung:...............................................................................................15
2.3.3. Cách thức tiến hành:..............................................................................16
2.4. Phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong thực hiện dạy học
gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề................................................................17
2.4.1.Mục tiêu:.................................................................................................17
2.4.2. Nội dung:...............................................................................................17
2.4.3. Cách thức tiến hành:..............................................................................17
2.5. Tăng cường sự phối hợp giữa giáo dục nhà trường - gia đình và xã hội
trong dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề nhằm định hướng phát triển
năng lực cho học sinh......................................................................................18
2.5.1.Mục tiêu:.................................................................................................18
2.5.2. Nội dung:...............................................................................................18
2.5.3. Cách thức tiến hành:..............................................................................18
3. Kết quả thực hiện dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa
phương trong năm học 2018-2019, 2019-2020...............................................19
3.1. Đối với nhà trường...................................................................................19
3.1.1. Làm thay đổi nhận thức về dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề
tại địa phương trong cán bộ, giáo viên , học sinh và phụ huynh.....................20

3.1.2. Nâng cao năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo tinh thần đổi mới
căn bản và toàn diện giáo dục của Ban giám hiệu nhà trường........................20
3.1.3. Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện nhà trường.............21
3.1.4. Xây dựng được đội ngũ giáo viên đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong
dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề...................................................22
2


3.1.5. Tạo được mối quan hệ chặt chẽ giữa nhà trường và các cơ sở sản xuất
tại các làng nghề trên địa bàn Thị xã Cửa Lò..................................................22
3.2. Đối với giáo viên......................................................................................23
3.3. Đối với học sinh.......................................................................................23
3.3.1. Hình thành và phát triển các năng lực chung........................................23
3.3.2. Giúp học sinh có cách nhìn nhận thiết thực hơn trong việc lựa chọn
hướng đi cho tương lai....................................................................................25
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................27
1. Kết luận:......................................................................................................27
2. Kiến nghị:....................................................................................................27
TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................28

3


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1. Ý kiến của cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh về sự cần thiết của
dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương trước khi thực hiện
.............................................................................................................................20
Bảng 2. Ý kiến của cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh về sự cần thiết của
dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương sau khi thực hiện. .20
Bảng 3. Kết quả khảo sát trước khi các em được trải nghiệm ở các làng nghề. .24

Bảng 4. Kết quả khảo sát sau khi các em được trải nghiệm ở các làng nghề......24
Bảng 5. Kết quả khảo sát trước khi các em được trải nghiệm ở các làng nghề. .25
Bảng 6. Kết quả khảo sát sau khi các em được trải nghiệm ở các làng nghề......25

4


PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết 29, Hội nghị Trung ương 8, khóa XI của Đảng đã xác định rõ
phải đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Nghị quyết đã chỉ rõ mục tiêu đổi mới là: “Tạo
chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp
ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập
của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt
nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc,
yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả.Xây dựng nền giáo dục mở, thực
học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo
dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao
chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc
tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản
sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên
tiến trong khu vực”.
Cụ thể hóa Nghị quyết, chương trình giáo dục phổ thơng 2018 đã đưa ra
mục tiêu của cấp THPT đó là:“giúp học sinh tiếp tục phát triển những phẩm
chất, năng lực cần thiết đối với người lao động, ý thức và nhân cách công dân;
khả năng tự học và ý thức học tập suốt đời; khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù
hợp với năng lực và sở thích, điều kiện và hồn cảnh của bản thân để tiếp tục
học lên, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động; khả năng thích ứng

với những đổi thay trong bối cảnh tồn cầu hóa và cách mạng công nghiệp
mới.”
Để thực hiện được mục tiêu, bên cạnh việc nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên, đầu tư trang thiết bị dạy học trong các nhà trường, các cơ sở giáo dục,
chúng ta đã và đang tiến hành đổi mới phương pháp dạy học với rất nhiều hình
thức khác nhau. Một trong những hình thức đó là dạy học gắn với sản xuất, dịch
vụ, làng nghề tại địa phương.
Từ năm 2018 sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án “Giáo dục
hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai
đoạn 2018-2025”, việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ, làng nghề tại địa
phương đã được áp dụng ở một số trường trên cả nước,trong đó có trường
THPT Cửa Lị chúng tơi.

1


Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, dạy học gắn với sản xuất, kinh doanh
tại địa phương vẫn còn khá mới mẻ không chỉ đối với các em học sinh mà cịn
đối với cả các thầy cơ giáo và các nhà quản lý giáo dục.
Từ những lý do đã nêu trên, tôi chọn đề tài: “Kinh nghiệm trong công
tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương nhằm
phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Cửa Lò - Tỉnh Nghệ An” để
chia sẻ với bạn bè đồng nghiệp, mong có được những ý kiến đóng góp, từ đó lựa
chọn, điều chỉnh phù hợp, áp dụng vào những năm tiếp theo hiệu quả hơn.
2. Mục đích nghiên cứu
Với nội dung về cơng tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng
nghề đề tài hồn tồn có tính mới mẻ. Nghiên cứu đề tài với mục đích nâng cao
chất lượng quản lý việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa
phương nhằm định hướng phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Cửa
Lò- Tỉnh Nghệ An.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Đưa ra một số quan điểm và kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo dạy học
gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương nhằm định hướng phát triển
năng lực cho học sinh trường THPT Cửa Lị- tỉnh Nghệ An.
4. Tính mới của đề tài
Đây là đề tài hồn tồn mới. Đã có một số đề tài bàn về việc dạy học gắn với
thực tiễn sản xuất, dịch vụ…ở những môn học cụ thể. Tuy nhiên, hiện nay tại
Nghệ An chưa có đề tài nào đề cập đến công tác chỉ đạo việc dạy học gắn với
sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương nhằm định hướng phát triển năng lực
cho học sinh. Chính vì thế, trong đề tài tơi đã đưa ra một cách rất cụ thể những
việc chúng tôi đã thực hiện trong công tác chỉ đạo tại trường trong 2 năm qua.
Thành cơng của đề tài sẽ có những đóng góp thiết thực cho công tác quản lý chỉ
đạo trong các trường THPT trong những năm tới, đặc biệt đối với việc triển khai
chương trình Giáo dục phổ thơng 2018.

2


3


Phần II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở khoa học
1.1. Cơ sở lý luận
1.1.1. Khái niệm về làng nghề
Theo từ điển Wikipedia tiếng Việt thì “làng nghề là một đơn vị hành chính
cổ xưa mà cũng có nghĩa là một nơi quần cư đơng người, sinh hoạt có tổ chức,
có kỷ cương tập quán riêng theo nghĩa rộng. Làng nghề khơng những là một
làng sống chun nghề mà cũng có hàm ý là những người cùng nghề sống hợp
quần thể để phát triển công ăn việc làm. Cơ sở vững chắc của các làng nghề là

sự vừa làm ăn tập thể, vừa phát triển kinh tế, vừa giữ gìn bản sắc dân tộc và các
cá biệt của địa phương”.
Từ định nghĩatrên, căn cứ vào thực tế phát triển hiện nay, cho thấy có
những làng nghề mới và làng nghề truyền thống, mà ở đó chắc chắn phải có các
hoạt động sản xuất ra cùng một hay nhiều loại sản phẩm về cơ bản cùng theo
phương pháp sản xuất giống nhau.
Ngoài ra, hiện nay, cũng có nhiều định nghĩa về làng nghề khác nhau:
“Làng nghề là làng có hoạt động sản xuất các nghề tiểu thủ công nghiệp
hoặc ngành nghề truyền thống”.
Hay: “Làng nghề mới là làng nghề được hình thành do yêu cầu phát triển
sản xuất và đời sống của nhân dân địa phương”.
“Làng nghề truyền thống là làng nghề đã được hình thành từ lâu đời, sản
phẩm được sản xuất có tính riêng biệt, cịn tồn tại cho đến ngày nay và chủ yếu
vẫn sản xuất theo cách truyền thống”.
Theo điểm 3, điều 5, chương II, Nghị định số 52/2018/NĐ-CP ngày
12/04/2018 của Thủ tướng Chính phủ về Phát triển ngành nghề nơng thơn
thìLàng nghề được cơng nhận phải đạt 03 tiêu chí sau:
- Có tối thiểu 20% tổng số hộ trên địa bàn tham gia một trong các hoạt
động hoặc các hoạt động ngành nghề nông thôn quy định tại Điều 4 Nghị định
số 52/2018/NĐ-CP ngày 12/04/2018.
- Hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định tối thiểu 02 năm liên tục tính đến
thời điểm đề nghị cơng nhận.
- Đáp ứng các điều kiện bảo vệ môi trường làng nghề theo quy định của
pháp luật hiện hành.
1.1.2. Khái niệm về dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề

4


Dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề là quá trình cho học sinh tiếp

cận, tìm hiểu thực tế và làm quen việc sản xuất ra các sản phẩm của các làng
nghề tại địa phương. Ngoài ra, đây cũng là cách để học sinh liên hệ những kiến
thức đã được thầy cô cung cấp với thực tiễn thông qua nắm bắt quá trình cũng
như cách thức sản xuất ở các làng nghề.Với những kiến thức, kinh nghiệm các
em thu được qua các buổi học các em sẽ có cách nhìn nhận tích cực về các hoạt
động sản xuất kinh doanh và vận dụng vào thực tiễn tại địa phương.
1.1.3. Khái niệm về năng lực
Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam: “Năng lực là đặc điểm của cá nhân
thể hiện mức độ thơng thạo - tức là có thể thực hiện một cách thành thục và chắc
chắn - một hay một số dạng hoạt động nào đó. Năng lực là cái “có thể phát triển
trên cơ sở năng khiếu (đặc điểm sinh lí của con người, trước hết là của hệ thần
kinh trung ương), song không phải là bẩm sinh, mà là kết quả phát triển của xã
hội và của con người (đời sống xã hội, sự giáo dục và rèn luyện, hoạt động của
cá nhân)”
Theo Từ điển tiếng Việt, thì : “Năng lực là phẩm chất tâm lí và sinh lí tạo
cho con người khả năng hồn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng
cao”.
Tóm lại, có thể hiểu năng lực là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát
triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người thực
hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong
những điều kiện cụ thể.
1.1.4. Quan điểm về dạy học theo định hướng phát triển
năng lực
Dạy học theo định hướng phát triển năng lực là một nội dung mang tính
thời sự, phù hợp với xu thế và mục tiêu của giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
Với định nghĩa về năng lực như trên chúng ta có thể hình dung việc dạy
học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh phải là một quá trình dạy
học chú trọng tổ chức hoạt động cho học sinh. Thơng qua hoạt động, bằng hoạt
động, học sinh có thể hình thành, phát triển năng lực, bộc lộ được tiềm năng của
bản thân; nhận biết được giá trị cá nhân, tự tin để đạt được mục tiêu và tiếp tục

phát triển.
Dạy học theo định hướng phát triển năng lực được coi là mơ hình dạy học
nhằm phát triển tối đa năng lực của học sinh trong đó học sinh tự mình hồn
thành nhiệm vụ nhận thức dưới sự tổ chức, hướng dẫn của thầy cơ giáo.Đây là
q trình dạy học từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng
lực, phẩm chất học sinh trên nguyên lý “Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền
với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội”.
5


Do vậy, để hình thành, phát triển năng lực cho học sinh, việc dạy học
trong nhà trường không chỉ dừng ở nhiệm vụ trang bị kiến thức, rèn luyện kĩ
năng, bồi dưỡng thái độ sống đúng đắn mà còn phải làm cho những kiến thức
sách vở trở thành hiểu biết thực sự của mỗi học sinh; làm cho những kĩ năng
được rèn luyện trên lớp được thực hành, ứng dụng trong đời sống ngay khi còn
đi học; làm cho thái độ sống được giáo dục qua mỗi bài học có điều kiện, mơi
trường để bộc lộ, hình thành, phát triển qua các hành vi ứng xử, trở thành phẩm
chất bền vững của mỗi học sinh. Việc đánh giá, vì vậy, sẽ phải chuyển từ kiểm
tra kiến thức, thao tác kĩ thuật và nhận thức tư tưởng đơn thuần sang đánh giá sự
hiểu biết, khả năng thực hành - ứng dụng và hành vi ứng xử của của học sinh
trong cuộc sống.
1.2. Cơ sở thực tiễn
1.2.1. Ý nghĩa tầm quan trọng của các làng nghề trên địa
bàn thị xã Cửa Lò đối với việc dạy học theo định hướng
phát triển năng lực cho học sinh
Thị xã Cửa Lò được thành lập năm 1994 bằng cách tách tồn bộ diện tích
tự nhiên và nhân khẩu của thị trấn Cửa Lò và 4 xã: Nghi Thu, Nghi Hương,
Nghi Hòa, Nghi Hải cùng với 50 ha diện tích tự nhiên và 2.291 nhân khẩu của
xã Nghi Quang thuộc huyện Nghi Lộc. Hiện nay,thị xã Cửa Lị có 7 phường,
tổng diện tích (bao gồm cả Đảo Ngư và đảo Mắt) là 28km 2 với tổng dân số trên

50.000 người (nguồn: />Thị xã Cửa Lò được biết đến là khu đô thị du lịch biển với bãi biển phẳng,
cát trắng trải dài bên những rặng phi lao tự nhiên, từ đây du khách có thể ngắm
hịn đảo Lan Châu bí ẩn hoặc đi thuyền tới Đảo Ngư, đảo Mắt để chiêm ngưỡng
sự kỳ thú hoang sơ của tự nhiên. Bên cạnh đó, du khách cịn được thưởng thức
hương vị biển qua các sản vật biển, từ những mẻ lưới lấp lánh nào tôm, nào cá,
nào mực cho đến những giọt nước mắm đậm đà từ các làng nghề ven biển.
Gắn liền với sự hình thành và phát triển của vùng đất Cửa Lò, nghề truyền
thống chế biến nước mắm, nghề đánh bắt, bảo quản và chế biến hải sản của bà
con nhân dân nơi đây luôn được gìn giữ và phát huy. Hiện nay, trên địa bàn thị
xã Cửa Lị có 4 làng nghề được Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An công nhận bao
gồm: Làng nghề chế biến nước mắm Hải Giang 1 (phường Nghi Hải) với 180 cơ
sở sản xuất; Làng nghề bảo quản, chế biến hải sản ở phường Nghi Tân với 323
cơ sở sản xuất; Làng nghề đánh bắt và chế biến hải sản ở phường Nghi Thủy với
240 cơ sở sản xuất và làng nghề bánh bún Đông Khánh, phường Nghi Thu với
16 cơ sở sản xuất(nguồn: Võ Văn Hùng- Báo cáo tình hình kinh tế thị Xã Cửa lị
năm 2019). Các làng nghề này đềuđã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bảng độc
quyền- một yếu tố rất quan trọng trong sự phát triển, và xây dựng thương hiệu
6


của các làng nghề. Sản phẩm của các làng nghề ngày càng có giá trị trong phát
triển kinh tế thị xãCửa Lị, góp phần thu hút ngày càng đơng các du khách đến
từ trong và ngồi nước. Chính vì thế, việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng
nghề cho học sinh vùng biển thị xã Cửa Lò là hết sức cần thiết. Hơn bất cứ ai,
các em học sinh phải hiểu được giá trị của các làng nghề, hiểu được công việc
mà ông bà, bố mẹ, anh chị mình đang làm. Các em chính là những người kế tục,
gìn giữ và phát huy truyền thống của các làng nghề. Thơng qua các làng nghề,
các em học sinh có thể vận dụng và mở rộng kiến thức, kỹ năng trong nhà
trường vào thực tế sản xuất, dịch vụ, kinh doanh của địa phương. Nếu như ở
trường, các em được làm quen với những khái niệm về các hoạt động sản xuất,

về các yếu tố ảnh hưởng đến nền kinh tế, các quy luật trong sản xuất hàng hóa
hay cáckhái niệm về doanh nghiệp và các lĩnh vực kinh doanh thì các làng nghề
sẽ là nơi để các em thẩm thấu những khái niệm này một cách trực quan nhất và
đây cũng chính là nơi để các em trải nghiệm, để rồi các em có thể hình thành
những dự định, những định hướng trong việc chọn ngành nghề trong tương lai.
1.2.2. Công tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ
làng nghề nhằm phát triển năng lực cho học sinh tại
trường THPT Cửa Lò trong năm học 2018-2019 và 20192020.
1.2.2.1. Đặc điểm tình hình nhà trường và đối tượng học sinh
trường THPT Cửa Lị
Là trường THPT cơng lập đầu tiên của thị xã Cửa Lò, trường THPT Cửa
Lò đã có gần 25 năm xây dựng và phát triển. Tuy “sinh sau đẻ muộn” so với một
số trường lớn trong tỉnh Nghệ An, nhưng trường THPT Cửa Lị ln được ghi
nhận là một trong những trường tốp đầu về các mặt, đặc biệt là chất lượng giáo
dục. Hiện nay, trường có tập thể sư phạm gồm 70 cán bộ, giáo viên nhân viên
với chất lượng đội ngũ: 100% đạt chuẩn, trong đó có 35 thạc sỹ, 37 giáo viên
dạy giỏi cấp tỉnh. Toàn thể cán bộ viên chức nhà trường ln đồn kết thống
nhất cao trong ý chí và hành động, ln nhiệt tình, tận tâm, u nghề,có trách
nhiệm trong giảng dạy và cơng tác. Đó chính là điều kiện thuận lợi cho mọi hoạt
động giáo dục trong nhà trường.
Với quy mơ vừa phải, nhà trường có 28 lớp với số lượng trên dưới 1100
học sinh, hầu hết các em đến từ các gia đình nơng ngư dân của các làng chài ven
biển, một số ít các em là con em viên chức và những gia đình bn bán nhỏ.
Nhìn chung các em học sinh chăm ngoan, có ý thức phấn đấu vươn lên trong
học tập. Tuy nhiên, do hồn cảnh gia đình hồn tồn phụ thuộc vào nơng nghiệp
và ngư nghiệp nên khả năng bứt phá để có được chỗ đứng, công việc sau khi tốt
nghiệp các trường Đại học là không hề dễ.Hơn nữa, môi trường sống khiến cho
7

các em học sinh còn rất nhiều e dè, thụ động trong việc tiếp nhận và vận dụng
kiến thức đặc biệt làkỹ năng thực hành và giải quyết các vấn đề trong thực tiễn
cuộc sống.
Thấy được những vướng mắc và những lo lắng của các em học sinh cũng
như các bậc phụ huynh, nhà trường xác định việc dạy học gắn với sản xuất, dịch
vụ làng nghề tại địa phương nhằm định hướng phát triển năng lực cho học sinh
là hết sức cần thiết.
1.2.2.2. Công tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng
nghề nhằm phát triển năng lực cho học sinh tại trường THPT
Cửa Lò trong năm học 2018-2019 và 2019-2020
* Lập kế hoạch: Khi thực hiện bất cứ công việc nào, đặc biệt là trong cơng
tác chỉ đạo của người quản lý thì việc lập kế hoạch là điều kiện đặc biệt quan
trọng và cần thiết.
- Bắt đầu cho việc lập kế hoạch, Ban chuyên mơn đã họp cùng các tổ/
nhóm chun mơn để lựa chọn những bài học thích hợp. Căn cứ vào thực tế địa
phương, cơ cấu và tính hiệu quả của các làng nghề trên địa bàn Thị xã Cửa Lị,
chúng tơi đi đến quyết định chọn môn Công nghệ 10 và môn Tiếng Anh 12 để
thực hiện dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề.Ngồi ra, chúng tơi cũng
cho lồng ghép nội dung này trong chương trình giáo dục hướng nghiệp và công
tác tư vấn tuyển sinh, tư vấn nghề nghiệp cho học sinh khối 12.
- Từ bản kế hoạch chỉ đạo của nhà trường,nhóm Tiếng Anh 12 và nhóm
Cơng nghệ 10 xây dựng kế hoạch cụ thể chi tiết.
Nhóm tiếng Anh 12 sẽ thực hiện chủ đề “Future jobs” (nghề nghiệp trong
tương lai) ở bài 6.
Nhóm Cơng nghệ 10 thực hiện chủ đề “Doanh nghiệp và lựa chọn lĩnh
vực kinh doanh” với các bài học có nội dung liên quan, cụ thể:
- Bài 43: Bảo quản các loại sản phẩm nông, ngư nghiệp;
- Bài 46: Chế biến sản phẩm chăn nuôi thủy sản;
- Bài 50: Doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp;
- Bài 51: Lựa chọn lĩnh vực kinh doanh;

- Bài 52: Thực hành lựa chọn cơ hội kinh doanh.
Trong bản kế hoạch phải thể hiện rõ mục tiêu, phương pháp tổ chức, thời
gian thực hiện, các hoạt động dạy học, các yêu cầu và nhiệm vụ của học sinh
trong quá trình tham gia,… (Phụ lục 1).
Ban Chuyên môn chịu trách nhiệm phê duyệt bản kế hoạch của cả 2 nhóm
Cơng nghệ 10 và tiếng Anh 12.Về cơ bản, kế hoạch của các nhóm đã đảm bảo
đầy đủ các yêu cầu cần có:
8


+ Xác định rõ mục tiêu chung cần hướng tới của chủ đề dạy học gắn với
sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương là nhằm giúp học sinh hiểu rõ hơn
về các công việc cũng như dịch vụ trong các làng nghề tại địa phương, góp
phần định hướng nghề nghiệp cho học sinh, đồng thời tạo hứng thú cho các em
trong các bài học gắn với thực tiễn.
+ Thời lượng cho mỗi chủ đề là phù hợp. Thời gian tổ chức cho học sinh
tham quan tại các làng nghề cụ thể.
+ Phương pháp tổ chức chủ yếu là giảng dạy bằng những kiến thức giáo
viên đọc trong tài liệu và qua tìm hiểu thực tế từ những người dân trong làng
nghề và được trình bày sinh động trong các tiết học sử dụng máy chiếu và các
hình ảnh minh hoạ.
* Tổ chức thực hiện kế hoạch:
Đây là bước Ban giám hiệu sắp xếp thời gian, bố trí các điều kiện thiết
yếu,cơ sở vật chất, phương tiện, phân công nhân lực cho việc lên lớp cũng như
quá trình đến các cơ sở sản xuất, các làng nghề trên địa bàn thị xã.
- Ban chuyên môn cử giáo viêncùng với đại diện Hội Cha mẹ học sinh
nhà trường khảo sát cơ sở, liên hệ với một số hộ gia đình, một số cơ sở sản xuất
ở các làng nghề xin phép cho học sinh thăm quan, tìm hiểu về cơng việc của họ.
- Ban lao động cơ sở vật chất - An ninh trường học rà soát các phương
tiện, hỗ trợ giáo viên và học sinh trong các hoạt động tại lớp cũng như tại các cơ

sở sản xuất, làng nghề.
- Nhà trường giao cho GVCN các lớp 10, 12 quán triệt các quy định đảm
bảo kỷ luật, an toàn và hiệu quả trong quá trình đi thực tế tại các làng nghề.
Đồng hành với các giáo viên giảng dạy là các thầy cơ giáo trong chi đồn giáo
viên, điều này tùy thuộc vào tình hình cụ thể của mỗi lớp. Dưới đây là một số
hình ảnh của các nhóm học sinh đi tham quan, tìm hiểu tại các làng nghề trên địa
bàn thị xã.

Học sinh tìm hiểu chu trình đóng gói sản phẩm

Học sinh quan sát khu bể chứa nước mắm

9


Học sinh tham quan một xưởng chế biến mắm ruốc

Học sinh nghe giới thiệu về quy trình chế biến
nước mắm

Học sinh trực tiếptham gia vào q trình chế
biến tơm nõn

Học sinh tham quan cơ sở chế biến mực khô

Học sinh tìm hiểu bể lắng nước mắm thành
phẩm

Học sinh tại một cơ sở sản xuất mắm ruốc

Học sinh trò chuyện với chủ cơ sở ở làng nghề

Sau một buổi trải nghiệm tại làng nghề

10


* Chỉ đạo thực hiện kế hoạch:
Sau khi sắp xếp tổ chức các điều kiện cho việc triển khai dạy học, nhà
trường chỉ đạo giáo viên và các cá nhân được phân công thực hiện kế hoạch.
- Đầu tiên, chúng tôi tiến hành chỉ đạo làm điểm, rút kinh nghiệm(chỉ đạo
ở một lớp của khối 10 và 1 lớp khối12)
- Sau khi rút kinh nghiệm qua các tiết dạy thí điểm, nhà trường chỉ đạo
triển khai thực hiện ở các lớp cịn lại.
- Trong q trình thực hiện dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề
tại địa phương, nhà trường đã thường xuyên giám sát, theo dõi để nắm bắt tình
hình. Các đồng chí trong Ban giám hiệu (BGH) ln phiên tham gia dự giờ. Nếu
có những tình huống phát sinh, phải có những trợ giúp, những điều chỉnh hay bổ
sung kịp thời có thể về mặt kỹ thuật, về nhân lực về thời gian,…vv.
- Với tư cách là nhà quản lý, BGH nhà trường đã có những động thái
khích lệ động viên giáo viên học sinh cũng như các cách ứng xử linh hoạt đối
với các chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh trong các làng nghề. Điều này là động
lực để học sinh cũng như giáo viên có thêm hào hứng, phấn chấn hơn trong dạy
học, tăng thêm sự nhiệt tình hợp tác của các chủ cơ sở sản xuất.
* Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch:
- Khi kết thúc việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ ở các làng nghề,
giáo viên phụ trách và học sinh phải viết báo cáo. Nhà trường đối chiếu với kết
quả báo cáo của giáo viên và học sinh với bản kế hoạch để đánh giá mức độ
hoàn thành kế hoạch. Ngoài ra đại diện BGH nhà trường còn trực tiếp xin ý kiến
từ các cơ sở sản xuất như ý kiến của chủ cơ sở, ý kiến của các công nhân tại các

làng nghề về ý thức thái độ tinh thần học hỏi của học sinh cũng như phương
pháp làm việc, tinh thần trách nhiệm của giáo viên.
- Sau khi kiểm tra, đánh giá sơ bộ và thẩm định kết quả, BGH nhà trường
đưa ra được những kết luận cần thiết làm cơ sở cho việc thực hiện trong những
năm tiếp theo, như phát huy thành tích, uốn nắn sửa chữa hay bổ sung, điều
chỉnh kế hoạch nếu thấy cần thiết.
- Trong hai năm học 2018-2019 và 2019-2020, dựa trên kết quả kiểm tra
chúng tôi đã đánh giá được chất lượng và tính hiệu quả của việc dạy học gắn với
sản xuất, dịch vụ ở các làng nghề cho học sinh nhà trường.
2. Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo dạy học gắn với
sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương nhằm phát
triển năng lực cho học sinh trường THPT Cửa Lò.

11


Có thể nói rằng, việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa
phương nhằm định hướng phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Cửa Lị
bước đầu có những kết quả tích cực.
Từ thực tiễn công tác chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề
nhằm phát triển năng lực cho học sinh của trường THPT Cửa Lò trong hai năm
qua, với cương vị là người phụ trách chuyên môn, trực tiếp chỉ đạo, tơi rút ra
một số kinh nghiệm có ý nghĩa trong q trình chỉ đạo thực hiện. Tơi xin được
trao đổi, chia sẻcùng các nhà quản lý, quý thầy cô 5 kinh nghiệm như sau:
2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên,
học sinh và phụ huynh về tầm quan trọng của công tác
dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề
2.1.1. Mục tiêu
Nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ giáo
viên, cũng như học sinh và cha mẹ các em về công tác dạy học gắn với sản xuất,

dịch vụlàng nghề nhằm phát triển năng lực học sinh trong bối cảnh hiện nay, từ
đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện nhằm thực hiện mục tiêu
giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
2.1.2. Nội dung
Giúp cán bộ, giáo viên, các em học sinh và phụ huynh thấy được sự quan
trọng và cần thiết của công tác dạy học gắn với sản xuất dịch vụ làng nghề trong
việc phát triển năng lực học sinh.
- Đối với cán bộ quản lý: Phải quán triệt một cách đầy đủ các chủ trương,
đường lối của Đảng, Nhà nước, các quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chỉ thị
của Sở Giáo dục và Đào tạo về thực hiện Nghị quyết 29 Hội nghị Trung ương 8,
khóa XI của Đảng về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo cũng
như mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thơng 2018, qua đó làm nổi bật sự cần
thiết của việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề nhắm phát triển năng lực
học sinh.
- Đối với giáo viên: Phải xác định được vai trị và nhiệm vụ của mình
trong cơng tác tun truyền, giáo dục cũng như hướng dẫn, hỗ trợ các em trong
vấn đề nhận thức. Như vậy, trước hết giáo viên phải đồng tỉnh ủng hộ và thấm
nhuần các chủ trương, đường lối và quyết sách trong công tác giáo dục, đặc biệt
là thấy được ưu điểm của việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề trong
việc phát triển năng lực học sinh, đảm bảo mục tiêu giáo dục toàn diện.
- Đối với học sinh: Học sinh vừa là một nửa chủ thể vừa là đối tượng
trong quá trình dạy học, đặc biệt đối với dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng
nghề nhằm phát triển năng lực cho các em thì nhiệm vụ và lợi ích của các em rất
12


lớn. Các em cần phải hiểu lao động trong lĩnh vực nào cũng cần thiết, được tôn
trọng và đãi ngộ xứng đáng nếu có tay nghề cao, làm việc hết mình.Chính vì thế,
chúng ta phải làm cho học sinh nhận thức rõ vai trị và trách nhiệm của mình, để
từ đó các em có ý thức và thực sự nghiêm túc trong quá trình tham gia học tập.

- Đối với phụ huynh học sinh: Phải có tinh thần hợp tác, phối hợp với nhà
trường trong các hoạt động giáo dục nói chung và hoạt động dạy học gắn với sản
xuất, dịch vụ làng nghề nói riêng. Họ phải nhận thức thật đầy đủ và chính xác về
tác dụng của hoạt động này trong việc phát triển năng lực cho con em mình.
Ngồi ra cần phải để phụ huynh thấy nghĩa vụ và quyền lợi của mình để có sự
khích lệ, tạo điều kiện cho con em họ trong quá trình học tập.
2.1.3 Cách thức tiến hành:
Ban Giám hiệu nhà trường cần chú ý những vấn đề sau:
Thứ nhất: Thường xuyên quán triệt đầy đủ, cụ thể các văn bản mới về
giáo dục về chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về yêu cầu của Giáo
dục hiện nay, không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, tư tưởng cho cán bộ
giáo viên thơng qua các buổi học tập chính trị, sinh hoạt hội đồng.
Thứhai: Tổ chức nghiên cứu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 về
chương trình tổng thể cũng như chương trình của các bộ mơn.
Thứba: Trong các giờ giáo dục hướng nghiệp cho học sinh khối 10, 11 và
tư vấn tuyển sinh cho học sinh khối 12, cần có những định hướng và những chia
sẻ thiết thực để học sinh thấy rõ sự cần thiết của việc học gắn với sản xuất, dịch
vụ làng nghề.
Thứ 3: Thông qua Ban đại diện cha mẹ học sinh để trao đổi về các nội
dung, về mục tiêu giáo dục cũng như các kế hoạch hoạt động của nhà trường từ
đó có được sự đồng tình ủng hộ của các bậc phụ huynh học sinh.
2.2. Xây dựng kế hoạch khoa học cụ thể, phù hợp với
tình hình thực tế của nhà trường và điều kiện của các cơ
sở sản xuất, làng nghề tại địa phương
2.2.1. Mục tiêu:
Nhằm chỉ đạo việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa
phương đạt chất lượng và hiệu quả cao.
2.2.2. Nội dung:
Đưa ra một cách đầy đủ, cụ thể các nội dung và công việc cần làm cũng
như cách thức, thời gian và chi phí để tiến hành việc dạy học gắn với sản xuất,

dịch vụ làng nghề tại địa phương.

13


- Kế hoạch của nhà trường: Phải đảm bảo được vai trò chỉ đạo chung,
đồng thời cũng phải thể hiện được những yêu cầu cụ thể cho quá trình thực hiện.
Trong bản kế hoạch của nhà trường phải có những yếu tố sau:
+ Chỉ rõ những căn cứ để lập kế hoạch, các yếu tố trong và ngoài nhà
trường với những mặt mạnh, mặt yếu, thuận lợi và khó khăn đối với việc thực
hiện dạy học gắn với sản xuất, làng nghề, xác định mục tiêu cần đạt.
+ Nêu rõ nhiệm vụ, các tiêu chí về dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng
nghề.
+Các biện pháp thực hiện để đạt được các mục tiêu đề ra.
+ Xác định cụ thể thời gian tiến hành các hoạt động, dự trù các nguồn tài
lực, vật lực để thực hiện kế hoạch, gắn mỗi công việc với cá nhân hay bộ phận
phụ trách,…
- Kế hoạch của nhóm/ giáo viên thực hiện: Đây là bản kế hoạch dạy học
chi tiết, thể hiện đầy đủ các nội dung của việc thực hiện chủ đề dạy học gắn với
sản xuất, dịch vụ làng nghề trên cơ sở, nội dung môn học.Trong bản kế hoạch
cần nêu rõ:
+ Chủ đề và các bài học có nội dung liên quan đến việc dạy học gắn với
sản xuất, kinh doanh làng nghề tại địa phương.
+ Những công việc cần chuẩn bị cho phương án tổ chức dạy học bao gồm
các hoạt động trong tiến trình bài học.
+ Ma trận các mức độ nhận thức và hệ thống các câu hỏi để kiểm tra,
đánh giá.
+ Tiến trình thực hiện dạy học.
+Lưu trữ kết quả hoạt động vào hồ sơ của học sinh.
2.2.3. Cách thức tiến hành:

Để xây dựng được kế hoạch có tính khả thi, tính thực tiễn cao, người quản
lý cần chú ý những điểm sau:
Thứ nhất: Phải nghiên cứu kỹ các văn bản mang tính căn cứ tiền đề cho
kế hoạch dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề, phân tích những thuận lợi
khó khăn đối với quá trình thực hiện.
Thứ 2: Thảo luận, bàn bạc với các tổ / nhóm chun mơn cũng như các tổ
chức trong nhà trường để đi đến thống nhất các nội dung cần thực hiên, các
phương án cần có trong bản kế hoạch.
Thứ 3: Chỉ đạo việc lập kế hoạch dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng
nghề cảu các nhóm mơn một cách sát sao. Cung cấp đầy đủ các thông tin, dữ
liệu cũng như các tài liệu cần thiết.
14


Thứ 4: Xem xét thật kỹ, trao đổi trực tiếp với giáo viên về những chi tiết
còn băn khoăn trong kế hoạch nếu có. Tư vấn, điều chỉnh khi cần thiết trước khi
phê duyệt bản kế hoạch của nhóm mơn.
2.3. Tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp
vụ cho giáo viên tham gia công tác dạy học gắn với sản
xuất, dịch vụ làng nghề nhằm phát triển năng lực học
sinh
2.3.1.Mục tiêu:
Theo tinh thần Nghị quyết TW2 khóa VIII “ Giáo viên là nhân tố quyết
định chất lượng của giáo dục” nên việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho
giáo viên là việc hết sức cần thiết, nhằm giúp giáo viên ngày càng vững vàng
hơn trong công tác giảng dạy của mình.
2.3.2. Nội dung:
Trong cơng tác dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ, làng nghề, giáoviên
khơng chỉ phải có đầy đủ kiến thức mà phải thành thạo các kỹ năng cần thiết.
Chính vì thế bồi dưỡng trình độ chun môn và nghiệp vụ sư phạm cho giáo

viên là phải trang bị, nâng cao cho họ những mặt sau:
* Về kiến thức: Bên cạnh việc bồi dưỡng nâng cao kiến thức bộ mơn
chính của mình, cần phải chú ý đến những kiến thức sau:
- Kiến thức về nội dung giáo dục nghề nghiệp trong nhà trường phổ thông:
+ Thông tin về “thế giới nghề nghiệp” theo phân loại nghề. Giáo viên phải
nắm được các tiêu chí phân loại nghề và các u cầu của nghề/nhóm nghề.
+ Thơng tin về các kiểu khí chất-tính cách của con người với sự phù hợp
môi trường làm việc. Một môi trường phù hợp cho phép bản thân thể hiện được
kĩ năng, thái độ và hệ thống giá trị của mình. Nói cách khác, những người làm
việc trong mơi trường tương tự như tính cách của mình, hầu hết sẽ thành cơng
và hài lịng với công việc.
+ Thông tin về hệ thống các trường ĐH, CĐ, TCCN, trường dạy nghề.
Lưu ý đến điều kiện tuyển sinh, chỉ tiêu, điểm tuyển, thời gian học tập và điều
kiện phát triển của nghề trong tương lai.
+ Thông tin về thị trường lao động, nhu cầu tuyển chọn nhân lực của xã
hội và của địa phương, ở các khu chế xuất, các nhà máy, các xí nghiệp, bệnh
viện, khách sạn, nhà hàng,...
- Kiến thức về tâm lý học: tâm lý học lứa tuổi, tâm lý học lao động, tâm lý
học xã hội, tâm lý học giao tiếp, tâm lý học ứng xử,...

15


- Kiến thức về các phương pháp giảng dạy phù hợp với việc dạy học gắn
với sản xuất, dịch vụ làng nghề : Phương pháp thuyết trình, đàm thoại, thảo luận
nhóm, tổ chức trị chơi, diễn kịch, mơ phỏng,...
- Kiến thức về tư vấn nghề nghiệp:tư vấn sơ bộ và tư vấn chuyên sâu. Tuy
nhiên đối với các trường THPT thì việc tư vấn cho học sinh chỉ dừng ở mức độ
giúp các em nhận thức về bản thân (sở trường, năng lực, sức khỏe) từ đó đối
chiếu với yêu cầu của các nghề dự định chọn để bản thân các em có kế hoạch

rèn luyện những năng lực, phẩm chất còn thiếu.
*Về kỹ năng:
- Thiết kế bài giảng;
- Kỹ năng tổ chức các buổi dạy, các buổi tọa đàm, hội thảo về nghề
nghiệp;
- Kỹ năng lồng ghép những kiến thức hướng nghiệp vào bộ môn;
- Kỹ năng sử dụng CNTT trong quá trình dạy học gắn với sản xuất, làng
nghề (máy tính, máy chiếu, mạng internet, khai thác tìm kiếm thông tin...);
- Kỹ năng hướng dẫn, tư vấn cho học sinh lựa chọn hướng đi phù hợp;
- Kỹ năng giao tiếp, phối hợp giữa nhà trường và các chủ cơ sở sản xuất
tại các làng nghề trên địa phương.
*Về thái độ:
- Luôn quan tâm đến giáo dục nghề nghiệp cho học sinh dưới mọi hình
thức, trong mọi hoạt động sư phạm mà mình phụ trách;
- Tích cực tham gia việc tuyên truyền cho mọi người hiểu rõ nhiệm vụ của
việc dạy học gắn với sản xuất , làng nghề nhằm phát triển năng lực học sinh, sẵn
sàng tư vấn và hướng dẫn học sinh trong việc chọn ngành nghề phù hợp cho
tương lai.
- Thấy rõ được trách nhiệm của mình trong việc chuẩn bị cho học sinh đi
vào cuộc sống và xây dựng thái độ đúng đắn đối với nghề nghiệp cho học sinh.
2.3.3. Cách thức tiến hành:
- Có kế hoạch bồi dưỡng giáo viên, trong đó xác định rõ mục tiêu theo nội
dung bồi dưỡng đã nêu để giáo viên hiểu rõ trách nhiệm và công việc của mình
cần làm trong quá trình dạy học gắn với sản xuất, làng nghề nhằm phát triển
năng lực học sinh.
- Tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia các khóa tập huấn, các lớp
bồi dưỡng do Sở Giáo dục và Bộ Giáo dục tổ chức.
-Triển khai một cách nghiêm túc và đầy đủ cho giáo viên học tập tinh thần
các văn bản chỉ đạo về công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT.
16

- Tạo điều kiện, hướng dẫn và khích lệ giáo viên truy cập vào mạng để
tìm hiểu thêm về giáo dục hướng nghiệp, dạy học gắn với thực tiễn sản xuất
- Phải tin tưởng và tạo độ tin cậy cho giáo viên, phải cho họ cơ hội để chủ
động trong công việc.
- Phải biết khơi gợi ý thức tự giác sự nhiệt tình cống hiến vì mục tiêu đề
ra, động viên khích lệ kịp thời để tăng thêm tính sáng tạo của giáo viên trong
quá trình thực hiện dạy học.
- Tạo mọi điều kiện tốt nhất có thể để giáo viên phát huy tốt năng lực làm
việc, khả năng tổ chức các hoạt động cho học sinh
- Tăng cường thêm sách báo, tài liệu, băng hình...về các làng nghề, về các
mơ hình dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ,….cho GV tự nghiên cứu, tìm hiểu.
2.4.Phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong
thực hiện dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề
2.4.1.Mục tiêu:
“Học sinh là chủ thể của nhà trường; là đối tượng của quá trình dạy học,
giáo dục; là chủ thể của quá trình nhận thức” (Tuyển tập tác phẩm bàn về giáo
dục ViệtNam, - Nguyễn Cảnh Tồn-NXB Lao động, Hà nội). Có thể nói rằng, vai
trị của học sinh trong các hoạt động dạy học nói chung và dạy học gắn với sản
xuất, dịch vụ làng nghề nói riêng là rất quan trọng.Đối tượng chúng ta hướng
đến là học sinh, là nhận thức là năng lực của các em, vì thế để thực hiện thuận
lợi và có kết quả việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề chúng ta cần
phải khơi gợi tính chủ động, tinh thần làm việc sáng tạocủa các em học sinh.
2.4.2. Nội dung:
Các em học sinh được quyền sử dụng không hạn chế các nguồn thông tin
chính thống, các tài liệu liên quan tới việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ
làng nghề. Trong quá trình học, các em vận dụng một cách linh hoạt các kiến
thức về sản xuất, các làng nghề vào các hoạt động. Ngoài ra, các em học sinh
được sáng tạo trong cách tìm hiểu, tiếp cận với các cơ sở sản xuất theo cách

riêng của mình.
2.4.3. Cách thức tiến hành:
- Tạo môi trường học tập thật thân thiện, thoải mái, cởi mở phù hợp với
tính năng động, sơi nổi của học sinh. Tránh cảm giác áp lực gị bó cho học sinh.
Học sinh sẽ cảm thấy thích thú để có nhiều sáng tạo hơn trong việc hoạt động
nhóm, chủ động hơn trong việc khám phá, trong tiếp thu bài học.
- Khuyến khích học sinh chủ động trình bày ý tưởng, trong phản biện
cũng như trong đánh giá và tự đánh giá bằng cách cho học sinh cái quyền “bình
đẳng trong học tập”
17


- Biểu dương kịp thời những em học sinh có ý tưởng sáng tạo, thái độ tự
giác tích cực trong q trình học tập để khích lệ và động viên các em, giúp các
em không ngừng cố gắng, nỗ lực trong quá trình chiếm lĩnh tri thức.
2.5. Tăng cường sự phối hợp giữa giáo dục nhà trường gia đình và xã hội trong dạy học gắn với sản xuất, dịch
vụ làng nghề nhằm định hướng phát triển năng lực cho
học sinh
Trong lý luận cũng như trong thực tiễn giáo dục, sự thống nhất tác động
giáo dục từ nhà trường, gia đình và xã hội được xem là vấn đề có tính nguyên
tắc đảm bảo cho mọi hoạt động giáo dục. Cũng như trong các hoạt động giáo
dục khác, việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương nhằm
phát triển năng lực cho học sinh rất cần đến sự phối kết hợp này.
2.5.1.Mục tiêu:
Phát huy được sức mạnh tổng hợp của nhà trường- gia đình- xã hội, cộng
đồng trách nhiệm chăm lo đến sự phát triển năng lực học sinh và phát huy những
nguồn lực của tồn xã hội (tài lực cũng như trí lực) tham gia vào công tác giáo
dục thế hệ trẻ.
2.5.2. Nội dung:
Với mục tiêu phát triển năng lực cho học sinh ngoài các hình thức dạy học

tích cực khác thì việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa
phương cũng rất quan trọng.Vì vậy, hoạt động này là trách nhiệm của tồn xã
hội, trong đó nhà trường đóng vai trò trung tâm giáo dục và phối hợp với cha mẹ
học sinh, các lực lượng ngoài nhà trường cùng quan tâm giáo dục học sinh.
2.5.3. Cách thức tiến hành:
Sự phối hợp thống nhất giáo dục giữa nhà trường – gia đình và xã hội đã
trở thành nguyên tắc cơ bản của nền giáo dục XHCN, nó là yếu tố cần thiếtđể
tạo ra môi trường thuận lợi cho việc dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề
nhằm phát triển năng lực học sinh.
Với vai trò trung tâm của mình, người quản lý giáo dục cần phải chú ý
những vấn đề sau:
-Đối với cha mẹ học sinh:
+ Đầu mỗi năm học nhà trường phối hợp với cha mẹ học sinh xây dựng tổ
chức ban đại diện cha mẹ học sinh đồng thời qua đó bàn bạc thống nhất các nội
dung phối hợp giáo dục giữa nhà trường với hội phụ huynh, thông tin những vấn
đề cơ bản về học sinh cho phụ huynh và định hướng những giải pháp phối hợp
giáo dục.

18


+ Xây dựng quy chế phối hợp giáo dục giữa nhà trường với ban đại diện
cha mẹ học sinh; giữa phụ huynh học sinh với giáo viên chủ nhiệm, với Đoàn
thanh niên, ban thi đua kỷ luật học sinh; các quy tắc và chế độ thông tin hai
chiều giữa nhà trường với phụ huynh học sinh.
+ Nhà trường tổ chức cam kết cộng đồng trách nhiệm giữa nhà trường gia đình và xã hội, tham gia vào quá trình dạy học nhằm phát triển năng lực học
sinh, thống nhất mục tiêu, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động dạy học
gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương.
+ Thông qua Ban đại diện cha mẹ học sinh nhà trường thường xuyên
thông tin những kết quả, những nhận xét trong q trình dạy học. Bên cạnh đó

cần tổ chức các cuộc họp phụ huynh học sinh theo định kỳ và đột xuất khi cần
thiết. Ở các cuộc họp này GVCN có điều kiện thuận lợi tìm ra các giải pháp giáo
dục tốt, động viên được cha mẹ học sinh tích cực, nhiệt tình tham gia sự nghiệp
giáo dục thế hệ trẻ.
-Đối với chính quyền địa phương , các tổ chức ngoài nhà trường và các cơ sở sản
xuất tại các làng nghề
+ Nhà trường chủ động phối hợp với các ban ngành chức năng như công
an, y tế, Ban quân sự, hội cựu chiến binh v.v... trong vấn đề giao pháp luật, an
tồn giao thơng, thơng tin về phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, tuyên
truyền phòng chống HIV/AIDS; giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên, giáo
dục môi trường, bảo vệ biển, giáo dục truyền thống cách mạng và lịch sử địa
phương v.v...Đây là nội dung có tính quyết định khi cho học sinh đên với các cơ
sở sản xuất, dịch vụ làng nghề trên địa phương, bởi các em đã được trang bị đầy
đủ các kiến thức về xã hội nâng cao ý thức kỷ luật trong các hoạt động.
+ Xây dựng cam kết phối hợp với chính quyền địa phương ngăn chặn tệ
nạn xã hội xâm nhập vào học đường; cam kết phối hợp giải quyết các sự vụ gây
mất an ninh nhà trường.
+ Ngoài ra, nhà trường phải liên hệ trực tiếp với các cơ sở sản xuất tại các
làng nghề ở địa phương để xác định vai trò và trách nhiệm của họ trong công tác
giáo dục học sinh. Học sinh nhà trường chính là con em của họ, chính vì thế hơn
ai hết cần phải có được sự đồng thuận, sự kết hợp chặt chẽ của họ để có môi
trường và điều kiện tốt nhất khi cho học sinh đến thăm quan, tìm hiểu và học
hỏi.
Tóm lại:Chỉ đạo dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa
phương nhằm phát triển năng lực học sinh là một trong những nhiệm vụ của
người quản lý trong công tác quản lý các hoạt động giáo dục nhà trường. Nó
được coi như là một mắt xích trong chuỗi các cơng việc của nhà quản lý giáo
19

dục. Chính vì thế, địi hỏi nhà quản lý phải thực sự quyết tâm, phải vận dụng
khéo léo, khoa học và hiệu quả các phương pháp chỉ đạo.
3. Kết quả thực hiện dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ
làng nghề tại địa phương trong năm học 2018-2019,
2019-2020
3.1. Đối với nhà trường
3.1.1. Làm thay đổi nhận thức về dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề
tại địa phương trong cán bộ, giáo viên , học sinh và phụ huynh
- Trước và sau khi áp dụng hình thức dạy học này, chúng tôi đã phát phiếu
khảo sát ý kiến của cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh . Cụ thể như sau:
Bảng 1. Ý kiến của cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh về sự
cần thiết của dạy học gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại
địa phương trước khi thực hiện
Dạy học gắn với SX, DV LN
tại địa phương

Số ý kiến
Cán bộPhụ
giáo viên
huynh

T
Học
sinh

Tổng

ỷ lệ

Rất cần thiết

13/ 62

10/90

72/370

95/522

18,20%

Cần thiết

17/62

25/90

79/370

121/522

23,18%

Có cũng được, khơng cũng
được

24/62

27/90

95/370

146/522

27,97%

Khơng cần thiết

8/62

28/90

124/370

160/522

30,65%

Bảng 2. Ý kiến của cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh về sự cần thiết của dạy học
gắn với sản xuất, dịch vụ làng nghề tại địa phương sau khi thực hiện
Số ý kiến
Phụ
Học
huynh
sinh

Tỷ lệ

Dạy học gắn với SX, DV LN
tại địa phương

Cán bộgiáo viên

Rất cần thiết

39/ 62

35/90

108/370

182/522

34,86%

Cần thiết

23/62

43/90

241/370

307/522

58,81%

Có cũng được, khơng cũng
được

0/62

6/90

14/370

20/522

3,83%

Khơng cần thiết

0/62

6/90

7/370

13/522

2,5%

Tổng

Ta có thể dễ dàng nhận ra sự thay đổi tích cực trong nhận thức của những
đối tượng được hỏi ý kiến. Rõ ràng là mơ hình dạy học này đã có những tác
động đáng kể trong quan niệm, trong suy nghĩ của mọi người, điều này chính là
hiệu quả lớn nhất của chủ trươngnhà trường, là thành công quan trọng trong
công tác chỉ đạo.

20


3.1.2. Nâng cao năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo tinh
thần đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục của Ban giám hiệu
nhà trường.
- Chủ động trong việc lập kế hoạch và triển khai thực hiện kế hoạch
+ Xác định vai trò “đầu tàu” trong các hoạt động nhà trường, Ban giám
hiệu đã nghiêm túc nghiên cứu các văn bản chỉ đạo của Bộ Giáo dục và đào tạo
và các văn bản hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo. Đồng thời, chúng tơi
nhìn nhận đánh giá thật chính xác về tình hình thực tế của nhà trường để từ đó
có các căn cứ khoa học cho việc xây dựng kế hoạch.
+ Tuy trên tinh thần chủ động, nhưng sau khi có kế hoạch dự thảo, chúng
tôi chuyển đến cán bộ giáo viên thông qua tổ chun mơn, các tổ chức đồn thể
để xin ý kiến . Và bản kế hoạch chính thức là bản kế hoạch sau khi xem xét, tiếp
thu các ý kiến đóng góp của các tổ chức và cá nhân trong nhà trường. Trong q
trình thực hiện, nếu có những phát sinh, Ban giám hiệu sẽ có những điều chỉnh
hợp lý.
- Làm tốt vai trò định hướng, giám sát, hỗ trợ giáo viên trong thực hiện
nhiệm vụ
+ Trước khi thực hiện dạy học gắn với sản xuất, làng nghề Ban giám hiệu
phải là người định hướng cho giáo viên để đáp ứng được mục tiêu đề ra trong kế
hoạch.
+ Khi mới áp dụng giáo viên rất cần có sự hỗ trợ từ Ban giám hiệu nhà
trường, vì thế với vai trị người trực tiếp chỉ đạo tôi thường xuyên đồng hành, sát
sao để có những hỗ trợ kịp thời giúp giáo viên hồn thiện hơn trong cơng việc để
đảm bảo đúng về thời gian và đạt chất lượng cao nhất.
- Ban giám hiệu có tầm nhìn xa hoạch định chiến lược phát triển, đảm bảo
mọi điều kiện để quản lý chỉ đạo thực hiện chương trình Giáo dục phổ thơng
tổng thể 2018 trong thời gian tới.

+ Trang bị cho cán bộ quản lý những cách thức, biện pháp quản trị nhà
trường đáp ứng được các yêu cầu của chương trình Giáo dục phổ thông 2018
+ Chuẩn bị tốt cho đội ngũ giáo viên về kiến thức cũng như tâm thếsẵn
sàng đón nhận nhiệm vụ
3.1.3. Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện nhà trường
Trường THPT Cửa Lị là một trong những trường trên toàn Tỉnh được
biết bởi chất lượng giáo dục.
+ Về kết quả thi học sinh giỏi cấp Tỉnh, trường luôn xếp ở vị thứ của 10
trường đầu bảng A, với tỷ lệ cao hơn tỷ lệ chung của tồn Tỉnh, đặc biệt có năm
21