BÁO cáo THỰC HÀNH CÔNG tác xã hội với cá NHÂN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CTXH: Công tác xã hội
NVXH: Nhân viên xã hội
UBND: Uỷ ban nhân dân
Phòng LĐTBXH: Phòng lao động thương binh xã hội
BQL: Ban quản lý
BÁO CÁO THỰC HÀNH CÔNG TÁC XÃ HỘI VỚI CÁ NHÂN
I. Khái quát về công tác xã hội.
Công tác xã hội là một ngành khoa học tương đối non trẻ trên thế giới,
tính chất chun nghiệp mới được hình thành hơn 100 năm nay. Mặc dù đã có
nguồn gốc hình thành từ xa xưa. Tuy vậy ngày nay trong xã hội hoạt động
công tác xã hội đã và đang không ngừng khẳng định vai trị, vị trí quan trọng
của mình trong xã hội.
Công tác xã hội (CTXH) là sự vận dụng các lý thuyết khoa học về hành
vi con người và hệ thống xã hội nhằm xây dựng và thúc đẩy sự thay đổi liên
quan đến vị trí, vai trị, địa vị của cá nhân, nhóm, cộng đồng, tiến tới bình
đẳng xã hội.
1.1. Lời cảm ơn.
Chúng tôi là những sinh viên năm thứ 3 chuyên ngành công tác xã hội
Trường Đại học Vinh, được trang bị những kiến thức, kỹ năng cơ bản và
phương pháp thực hành công tác xã hội. Được sự hướng dẫn của các thầy cô
giáo bộ môn và được sự cho phép của UBND xã Môn Sơn - Huyện Con
Cuông - Tỉnh Nghệ An. Lớp học phần cơng tác xã hội cá nhân của chúng tơi
đã có chuyến đi thực tế tại địa bản Làng Cằng - xã Môn Sơn - Huyện Con
Cuông - Tỉnh Nghệ An. Qua đây tôi xin gửi lời cảm ơn tới các Thầy cô giáo
1


trong tổ công tác xã hội của khoa Lịch sử, Đại học Vinh đã tạo điều kiện cho

tơi có chuyến đi thực tế để trau dồi thêm kiến thức. Đặc biệt tôi xin gửi lời
cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo Phùng Văn Nam, cô giáo Phạm Thị Oanh và cô
giáo Võ Thị Cẩm Ly đã trực tiếp chỉ dẫn, cung cấp tài liệu giúp tơi hồn thành
được bài báo cáo thực hành công tác xã hội với cá nhân. Tôi xin chân thành
cảm ơn tới các cán bộ quản lý ở bản Làng Cằng, cũng như UBND xã xã Môn
Sơn - Huyện Con Cuông - Tỉnh Nghệ An, đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tơi
hồn thành nhiệm vụ học tập trong chuyến đi thực tế này.

1.2. Lý do chọn đề tài.
Nghèo khổ hiện nay đang là một vấn đề xã hội không chỉ ở cấp vùng,
cấp quốc gia, khu vực mà cịn tính tồn cầu. Xố đói giảm nghèo và phát triển
bền vững đang được toàn thế giới quan tâm. Đảng cộng sản Việt Nam cũng đã
xác định xố đói giảm nghèo là một trong những hành động ưu tiên nhất. Tỷ
lệ nghèo ở nước ta năm 2004 là 8,3% đến năm 2005 giảm xuống còn 7 %, bộ
mặt các xã nghèo được cải thiện, chất lượng của người dân được nâng cao.
Tuy nhiên bên cạnh bộ phận dân cư giàu có thì vẫn cịn khơng ít những nhóm
người nghèo. Đặc biệt là bộ phận dân cư ở các xã vùng sâu vùng xa, cùng với
bộ phận dân tộc thiểu số ở miền núi và phụ nữ nghèo.
Phụ nữ nghèo là nhóm xã hội thường có học vấn thấp, nhận thưc hạn
hẹp, gặp nhiều khó khăn trong đời sống kinh tế, sinh hoạt. Họ sẽ bị tổn
thương, rất ít cơ hội để thăng tiến và cải thiện bản thân. Phụ nữ nghèo là
những lao động thuận nông, lao động chân tay khơng có cơng việc ổn định,
khơng có trình độ chun mơn. Họ ít có cơ hội được tiếp cận với cơng nghệ
và tín dụng, đào tạo trình độ học vấn thấp, công việc nặng nhọc và điều kiện
kinh tế khó khăn dẫn đến việc học, ít quan tâm đến tình trạng sức khoẻ của
bản thân và gia đình. Và đây cũng là một nguy cơ khiến họ khơng thể thốt
nghèo bền vững. Vì vậy phụ nữ nghèo cần được sự quan tâm đặc biệt của xã
hội.
2

Tìm hiểu và làm việc với phụ nữ nghèo sẽ giúp tôi hiểu được thực trạng
cuộ sống của thân chủ và nguyên nhân dẫn đến vấn đề nghèo đói mà thân chủ
đang gặp phải. Đồng thời cũng tìm hiểu về năng lực vươn lên vượt nghèo của
bản thân người phụ nữ.

II. Thực hành công tác xã hội với cá nhân.
Tên đề bài: Công tác xã hội cá nhân với phụ nữ nghèo tại địa bản Làng
Cằng - xã Môn Sơn - Huyện Con Cuông - Tỉnh Nghệ An
2.1. Tiếp cận thân chủ.
Sau khi ổn định chổ ở và gặp mặt ban quản lý ở bản Cằng tơi đã có
được danh sách các chị phụ nữ thuộc hộ gia đình hộ nghèo tại địa bàn và tơi
đã chọn gia đình chị Th để tìm hiểu về những khó khăn mà chị và gia đình
đang gặp phải. Chị Thuý là một trong những phụ nữ thuộc hộ gia đình khó
khăn nhất trong làng.
2.1.1. Tiếp cận thân chủ và chia sẻ những thông tin về vai trò mục tiêu hỗ trợ
nghề nghiệp cho thân chủ.
Sáng ngày 18/12/2013 tơi đã tìm đến nhà chị Thuý ở gần cuối làng
Cằng, chị và gia định chị đang sống trong một ngôi nhà cũ kỹ đã được xây
dựng từ lâu lắm rồi nhưng ngôi nhà đang xây dựng dở và đến thời điểm này
vẫn chưa tiếp tục xây dựng lại để hồn thành ngơi nhà vì gia đình khơng có
tiền. Tơi đến nhà và gặp được chị Thuý, hai con của chị đang đi học, chồng
của chị đi làm xa nên chắc chị ở nhà. Tôi chào chị và chị mời tơi vào nhà sau
đó tơi đã giới thiệu về tên tuổi, ngành học và que quán của tôi, đồng thời tôi
cũng giới thiệu về mục tiêu mà tôi lên thực tế ở đây là nhằm để tìm hiểu về
hồn cảnh đời sống sinh hoạt của người dân nơi đây, đặc biệt là về các chị các
3


bác phụ nữ thuộc hộ gia đình nghèo để hiểu về những khó khăn và nguyên

nhân dẫn đến những khó khăn mà họ đang gặp phải. Qua đó tơi có thể giúp
các chị nhận biết được các vấn đề khó khăn mà các chị đang gặp phải và có
những định hướng giải quyết những khó khăn đó. Từ đó giúp tơi hồn thành
được cơng việc học của mình trong chuyến đi thực tế của mình.
Vì tơi là sinh viên đi thực tế nhưng khả năng giúp đỡ thân chủ còn hạn
chế, tôi chỉ giúp thân chủ hiểu và nhận ra vấn đề khó khăn mà thân chủ đang
gặp phải và đưa ra những định hướng để thân chủ vươn lên tự giải quyết
những khó khăn đó.
Tơi và chị cùng trị chuyện với nhau và xây dựng lòng tin của chị đối
với NVXH, tạo mối quan hệ thân thiện, đồng thời chị cởi mở chia sẻ những
thông tin về bản thân và gia đình. Từ đó tơi đã có một số thông tin cơ bản về
chị cũng như những đánh giá ban đầu về vấn đề khó khăn mà chị đang gặp
phải.
2.1.2. Đánh giá ban đầu về thân chủ
Chị Thuý đang gặp khó khăn về mặt vật chất.
2.1.3. Ghi chép hồ sơ thông tin ban đầu về đối tượng.
Tôi đã trao đổi và lắng nghe những thông tin mà chị chia sẻ đồng thời
có sự phản hồi và quan sát những cử chị và biểu hiện của chị khi mà nói
chuyện với tôi. Sử cởi mở chia sẻ thông tin của chị trong buổi nói chuyện đã
giúp cho tơi có được nhưng thông tin cơ bản về chị như sau:
Họ và tên: Quang Thị Thuý
Sinh ngày: 20/07/1977
Giới tính: Nữ
Địa chỉ: Bản Làng Cằng - xã Môn Sơn - Huyện Con Cuông - Tỉnh Nghệ An.
Chị Quang Thị Thuý, quê ở xã Lục Dạ - Huyện Con Cuông - Tỉnh
Nghệ An. Sau đó chị kết hon cùng với anh Hạ Văn Bình tại Bản Làng Cằng xã Môn Sơn - Huyện Con Cng - Tỉnh Nghệ An. Hai anh chị có với nhau hai
đứa con trai, em Hạ Quang Điệp đang học lớp 9 và em Hà Quang Đại đang
học lớp 11. Gia đình chị sống dưới ngơi nhà cấp 4 chật hẹp, bây giờ ngôi nhà
4

đã cũ kỹ, gần như xuống cấp rồi nhưng gia đình chị vẫn chưa tiếp tục xây
dựng để hồn thành được, vì khơng có chi phí để xây dựng và khơng có vấn
đề mua vật liệu xây dựng. Ni hai con đi học gặp nhiều khó khăn, càng khó
khăn hơn nữa khi mà chị lại bị mắc phải căn bệnh ư xơ tử cung, mới đi mổ về
hiện nay tình trạng sức khoẻ cửa chị cũng đã khá hơn nhưng cũng phải uống
thuốc thường xuyên. Chị không lao động nặng nhọc được, lao động chính
trong gia đình chỉ cịn một mình chồng chị gánh vác. Chồng chị là thợ xây đi
làm xa, nhưng công việc cũng không ổn định, thu nhập thấp. Ngồi ra thu
nhập của gia đình của chị chủ yếu dựa vào trồng trọt chăn ni, diện tích đất
canh tác ít, giống vật ni cây trồng năng suất thấp, chăn ni nhỏ lẻ, do
khơng có vốn đầu tư, các cơng trình phụ như: nhà vệ sinh, nhà tắm, chưa được
xây dựng, thiếu nước sạch để sinh hoạt. Gia đình chị đã nhận được sự quan
tâm, giúp đỡ của chính quyền địa phương tuy nhiên sự hỗ trỡ chỉ mang tính
chất tạm thời và chưa được đáp ứng nhu cầu sống sinh hoạt của gia đình.
2.2. Thu thập thơng tin và đánh giá xác định vấn đề
Để hiểu được những khó khăn mà chị Th đang gặp phải tơi đã thu
thập thông tin từ các nguồn như: bạn bè, gia đình, hàng xóm, chính quyền địa
phương, đặc biệt là tơi đã thu thập nguồn thơng tin từ chính bản thân chị. Để
có được nguồn thơng tin đầy dủ và chính xác tơi đã sử dụng hình thức phỏng
vấn, quan sát và vãng gia trong q trình thu thập thơng tin.
Những thông tin mà tôi thu thập được về thân chủ là hồn tồn chính
xác và từ đó tơi đã có những đánh giá, xác định được những vấn đề mà thân
chủ đang gặp phải là:
Chị Quang Thị Thuý đang gặp nhiều khó khăn về kinh tế để xây dựng
nhà ở, xây dựng các cơng trình phụ phục vụ cho đời sống sinh hoạt. Chị
khơng có cơng việc ổn định, thiếu vốn để đầu tư phát triển kinh tế. Đồng thời
gặp khó khăn về chi phí khám chữa bệnh và ni 2 con ăn học. Chị rất lo lắng
về hồn cảnh của chị làm sao để có tiền mà tiếp tục xây dựng hồn thành ngơi
nhà, có chi phí để khám chữa bệnh và nuôi 2 con ăn học đến nơi đến chốn.

Cây vấn đề của thân chủ:
5


Nghèo đói

Khơng
có cơng
việc ổn
định

Bệnh
tật

Ni
con ăn
học

Khơng có
vốn để
phát triển
kinh tế

Đất canh
tác ít

2.3. Vẽ sơ đồ phả hệ:

Chị Thuý

Anh Bình

Điệp

Đại

Chú thích:
: Đàn ông
: Phụ Nữ
: Cưới nhau
: Quan hệ thân thiết
Giải thích mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình.
Qua sơ đồ đã vẽ chúng ta có thể nhận thấy là gia đình của chị Th
gồm có 4 thành viên, bố, mẹ và 2 con. Hai con đều có quan hệ thân thiết với
6


bố mẹ. Như vậy mối quan hệ trong gia đình chị hồ thuận và u thương
nhau. Điều đó là động lực cho chị cố gắng vươn lên trong cuộc sống.

2.4. Vẽ sơ đồ sinh thái.
Y tế
Hội phụ
nữ

Làng
xóm

Gia
đình

Thân chủ
chị Th

Đồn
thanh
niên

Chính
quyền
Địa
phương

Nhân
viên xã
hội
Sở lao động
thương binh xã
hội

7


Chú thích:

: Quan hệ một chiều
: Quan hệ 2 chiều
: Quan hệ xa cách

Giải thích: Nhìn vào sơ đồ ta thấy được mối quan hệ của chị với các nguồn
lực bên ngồi. Gia đình là nguồn lực lớn nhất đối với chị, bên cạnh đó cịn có

nguồn lực xóm và nhân viên xã hội, luôn là người chia sẻ, lắng nghe những
tâm sự mà thân chủ đang gặp phải, giúp thân chủ có thêm nghị lực, tự tin để
vươn lên trong cuộc sống.
Ngồi ra cịn có các nguồn lực khác như: y tế, chính quyền địa phương,
hội phụ nữ, sở lao động thương binh xã hội, đoàn thanh niên. Những nguồn
lực này cũng đóng một vai trị quan trọng trong việc hỗ trợ về mặt tinh thần
và vật chất cho chị. Trên thực tế các nguồn lực này đã giúp đỡ chị thông qua
các hoạt động như: cấp phát sổ họ nghèo, hỗ trợ lương thực, thực phẩm khi
gặp thiên tai, mất mùa đói kém, hay là hỗ trợ cho gia đình chị vào dịp tết. Về
nguồn lực y tế cấp phát thẻ bảo hiểm y tế miễn phí cho gia đình chị.
Qua biểu đồ sinh thái giúp cho nhân viên xã hội thấy được sự kết hợp
giữa các nguồn lực trong q trình giúp đỡ thân chủ có vai trò rất lớn, là động
lực giúp thân chủ vươn lên thốt khỏi khó khăn mà chị đang gặp phải.
2.5. Điểm mạnh, điểm yếu của thân chủ.
2.5.1. Điểm mạnh.
Chị là một người phụ nữ siêng năng, chịu thương, chịu khó, hai đứa
con của chị đều ngoan ngoãn, học giỏi, chồng chị hết mực yêu thương và
chăm lo cho gia đình. Được sự quan tâm động viên, giúp đỡ của hàng xóm,
khối phố và chính quyền địa phương các cơ quan đồn thể khác.
2.5.2. Điểm yếu.
Chị khơng có nghề nghiệp ổn định, chồng chị đi làm xa, công việc
không ổn định, thu nhập lại thấp, chị bệnh tật, đau ốm, hai con của chị đang
độ tuổi ăn học, cần nhiều chi phí phục vụ cho học tập. Chị và gia đình đang
8


sống trong ngôi nhà chật hẹp, chưa xây dựng xong, tình hình kinh tế gia đình
chị đang gặp nhiều khó khăn, thiếu nước sinh hoạt và đất đai canh tác.
Qua việc phân tích những điểm mạnh điểm yếu tơi với chị đã cùng thảo
luận với nhau và tơi đã có những định hướng giúp chị nhận diện và đưa ra

được vấn đề mà chị cảm thấy khó khăn nhất theo thứ tự ưu tiên sau:
a. Giúp chị tiếp cận với nguồn vốn.
b. Giúp chị tiếp cận với các dịch vụ y tế
c. Cung cấp kiến thúc, kỹ năng phát triển kinh tế nơng nghiệp để chỉ áp dụng
trong q trình chăn ni trồng trọt.
d. Giúp chị tìm kiếm việc làm phù hợp với tình trạng sức khoẻ để có thêm thu
nhập cho gia đình.
2.6. Kế hoạch giải quyết vấn đề của thân chủ.
Sau quá trình tiếp xúc và cùng trao đổi nói chuyện với chị đang gặp
phải. Từ đó tơi xin xác định được vấn đề của chị và cùng với chị lên kế hoạch
giải quyết như sau:
Họ và tên: Quang Thị Thuý
Sinh ngày: 20/07/1977
Giới tính: Nữ
Địa chỉ: Bản Làng Cằng - xã Môn Sơn - Huyện Con Cuông - Tỉnh Nghệ An.
Vấn đề của thân chủ: Chị Thuý đang gặp nhiều khó khăn về kinh phí để
xây dựng nhà ở, xây dựng các cơng trình phụ phục vụ cho đời sống sinh hoạt.
Chị khơng có cơng việc ổn định, thiếu nguồn vốn đầu tư để phát triển kinh tế.
Đồng thời gặp khó khăn về chi phí khám chữa bệnh và nuôi hai con ăn học.
Chị rất lo lắng về hồn cảnh gia đình mình, làm sao để có tiền tiếp tục xây
dựng ngơi nhà, có chi phí để khám chữa bệnh, nuôi hai con ăn học đến nơi
đến chốn.
TT Mục tiêu
1

Hoạt động

Giúp chị NVCTXH
tiếp

Nguồn lực
Nội
Ngoại

lực
làm Chị

lực
Giúp chị

Thời gian
Bắt đầu

Kết thúc

8h

9h 30

Kết quả
mong đợi
Để

cận việc với chính và gia tiếp cận 20/12/2013 20/12/2013 đình
9

gia
chị

nguồn
vốn
giải

quyền

địa đình

và phương các cơ chị
quan đồn thể cùng

quyết lo UBND,

phịng tham

lắng hiện LĐTBXH,
tại

phụ

nữ,

hội gia
đồn thực

nguồn
vốn

có
và

vốn

xây dựng

giải

hồn

quyết lo

thành

lắng

ngơi nhà

hiện tại

đang xây

thanh niên, hàng hiện

dở và có

xóm láng giềng

vốn

và kêu gọi các

tư để làm

nhà hảo tâm giúp

ăn

đỡ cho gia đình

triển kinh

chị.

cấp

tế để ni

chính quyền địa

con cái ăn

phương hỗ trợ

học. Đồng

cho gia đình chị

thời để có

vay vốn với lãi

kinh

suất

khám

Các

thấp,

tạo

đầu
phát

phí

điều kiện cho gia

chữa bệnh

đình chị được

đảm

bảo

hưởng các chế

cho

sức

độ chính sách ưu

khoẻ của

đãi của nhà nước

chị.

dành cho người
nghèo.
2

Giúp chị Nhân viên xã hội Thân

Chính

tiếp

cận làm

quyền

với

các chính quyền địa và gia địa

việc

với chủ

dịch vụ y phương và các đình

phương,

tế

trung

trung tâm y tế để cùng

10

8h

9h30

Sức khỏe

20/12/2013 20/12/2013 của

chị

sớm được
hồi phục

giúp chị có điều tham

tâm y tế

kiện chăm sóc gia
sức khỏe miễn thực
phí hoặc hỗ trợ hiện
chi
3

phí

khám

chữa bệnh
Nâng cao NVXH cùng với Chị

Các

cơ

kiến thức các cơ quan các và gia quan

9h 30

Gia đình

20/12/2013 20/12/2013 chị vươn

phát triển cấp địa phương đình

đồn thể

lên thốt

kinh

ở

nghèo bền

tế cung cấp một số chị

nơng

kỹ năng và tài cùng

các

cấp

vững.

nghiệp để liệu cần thiết để tham

chính

chị

quyền

áp trang

dụng

4

8h

bị

kiến gia

thức chăn ni,

địa

trong q sản xuất để nâng

phương

trình

và

cao

năng suất

chăn ni trong quá trình

NVXH

trồng trọt canh tác
Hỗ
trợ NVXH liên hệ Chị

NVXH

chị

cùng với 20/12/2013 20/12/2013 cơng việc

tìm với

kiếm

các

trung tham

9h 30

Chị

có

các

làm

cơng việc tư vấn việc làm học

trung

hợp và có

phù hợp để chị được học nghề

tâm dạy

thêm

với

sức nghề và có cơng và tìm nghề hỗ

khoẻ
có

tâm dạy nghề và gia

8h

để việc phù hợp với kiếm
thêm trình trạng sức việc

thu nhập

khoẻ của chị, để làm

trợ

tìm

phù

nguồn thu
nhập cho

kiếm

gia

đình

việc làm

để

trang

gia đình chị có

trải cuộc

thêm thu nhập.

sống

III. Phúc trình tiến trình cơng tác xã hội với cá nhân
11


(Ghi chép tại hiện trường)
3.1. Buổi 1: Ngày 18/12/2013
Họ và tên: Quang Thị Thuý
Sinh ngày: 20/07/1977
Giới tính: Nữ
Địa chỉ: Tại nhà chị Thuý ở Bản Làng Cằng - xã Môn Sơn - Huyện Con
Cuông - Tỉnh Nghệ An.
Mục tiêu: Tiếp cận, làm quen, tạo lập mối quan hệ và tìm hiểu sơ bộ về hoàn
cảnh của thân chủ.
Tự đánh giá về cảm
Cảm xúc hành vi của xúc suy nghĩ, lo lắng,
Mô tả vấn đàm

đối tượng khi tiếp

hiểu biết bài học của

xúc với NVXH

NVXH khi tiếp xúc

với thân chủ
Chiều ngày 16/12/2013 được sự phân Chị chào hỏi thân Đây là buổi đầu tiên đi
cơng của thầy cơ hướng dẫn nhóm thiện với nhân viên xã thực tế của tôi nên lúc
sinh viên chúng tơi đã có mặt tại bản hội.
làng Làng Cằng - xã Mơn Sơn - Lúc

đầu cịn nhiều bỡ ngỡ
đầu

mới

trị và lo lắng, nhưng sau

Huyện Con Cng - Tỉnh Nghệ An. chuyện chị có điều gì khi trị chuyện với
Được sự phân cơng hướng dẫn thầy đó hơi lo lắng, giọng thân chủ, chị ấy cũng
cô giáo và được sự giới thiệu của bác noi của chi run run …

rất cở mở và tôi cảm

Lô Thị Hương trưởng thôn làng Cằng,

thấy tự tin hơn.

tơi đã tìm đến với ngơi nhà của chị

Tôi nhận thấy chị là

Quang Thị Thuý, là một trong những

một con người hiền

phụ nữ thuộc hộ gia đình nghèo đang

lành và chất phát, tơi

gặp nhiều khó khăn nhất trong làng.

rất vui vì thầy cơ

Vì tơi trọ gần đó nên từ chỗ tơi đến

hướng dẫn và ban

nhà chị cũng khơng xa lắm, việc tơi

quản lý

tìm đến nhà chị cũng khơng q khó

Cằng đã tạo điều kiện

khăn khoảng 8h tối đã có mặt ở nhà

cho tơi được tiếp xúc
12

của Làng


chị. Đó là một ngơi nhà cấp 4 đã cũ

với chị ấy

kỹ, đang xây dựng dỡ từ mấy năm nay
rồi, đến tận bây giờ ngôi nhà gần như

đã xuống cấp gia đình chị vẫn chưa có
vốn để xây dựng hồn thành ngôi nhà.
Chị Thuý cũng đã biết qua ban quản
lý làng Cằng thong báo là sẽ có sinh
viên trường Đại học Vinh lên đây thực
tập. Khi tôi bước vào đến sân nhà thì
thầy chị Th ra, tơi chào chị và chị
chào lại tôi, chị mời tôi vào nhà. Ấn
tượng đầu tiên của tơi khi gặp chị đó
là chị là một người phụ nữ hiền lành,
hình như do hồn cảnh chị khó khăn,
siêng nưng bươn chải và bệnh tật mà
trơng chị có vẻ già đi trước tuổi, vì
sau đó tơi được chị cho biết năm nay
chị mới 36 tuổi. Tôi bước vào nhà,
trong căn nhà cũ kỹ khơng có gì đáng
giá. Hơm nay chỉ mình chị ở nhà vì
hai đứa con đang đi học và anh Bình
chồng chị thì đang đi làm xa. Uống
nước hai chị em trị chuyện với nhau.
Tơi đã giới thiệu vè tên tuổi, que
quán, nghành học, và nhiệm vụ của
tôi trong chuyến đi thực tế này.
NVXH: Em chào chị. Em là Lô Thị
Biết, sinh viên năm thứ 3 trường Địa
học vinh, bọn em đang có đợt thực tế
tại địa bàn Làng Cằng - xã Môn Sơn,
13

với mục đích nhằm tìm hiểu hồn
cảnh đời sống sinh hoạt của người dân
trên thực tế. Từ đó giúp chúng em có
thêm kinh nghiệm trong q trình học
tập của mình.
Thân chủ: Uh, được, nhà chị cũng
thoải mái thôi.
NVXH: Vậy chị có thể giới thiệu một
chút thơng tin về họ tên, tuổi, năm
sinh, của chị cho em biết được không
ạ!
Thân chủ: Uh, chị tên là Quang Thị
Thuý, sinh ngày 20/07/1977, chị trước
đây quê ở Lục Dạ nhưng sau đó lấy
chồng về Làng Cằng- Môn Sơn và
hiện tại chị đang sống ở đây.
NVXH: Dạ, chị ơi gia đình chị có bao
nhiêu người ạ?
Thân chủ: Gia đình chị gồm có 4
người em ạ, chị và chồng chị và hai
đứa con trai.
NVXH: Chị có thể cho em biết chồng
chị tên gì, bao nhiêu tuổi, và hiện tại
đang làm gì và đang ở đâu ạ?
Thân chủ: Chồng chị tên là Hà Văn
Bình, Anh sinh năm 1972, hiện tại
đang đi xây
NVXH: Dạ, em cảm ơn, hai em tên gì
hả chị? hai em đang học lớp mấy ạ?
Thân chủ: Hai em giờ đang đi học,

14


một em tên là Hà Quang Điệp đang
học lớp 9, còn anh trai tên là Hà
Quang Đại đang học lớp 11
NVXH: Chị ơi cơng việc chính của
chị là gì ạ?
Thân chủ: Cơng việc chính của
chijthif ở nhà chăn ni, trồng trọt
thôi, chị bị bệnh nữa nên chị không đi
làm công việc nặng nhọc được, chủ
yếu anh đi làm thôi em ạ.
NVXH: Dạ, thế anh làm ở đâu hả chị?
khi nào thì anh về nhà ạ?
Thân chủ: Anh đang đi làm xa,
khoảng 1 tháng hay hơn một tháng
anh mới về một lần.
NVXH: Dạ, hiện tại chắc chị và hai
em ở nhà tơi ạ?
Thân chủ: Uh, chỉ có 3 mẹ con ở nhà
thơi, nhưng hai con thì đi học cả ngày
nên chắc chị ở nhà thôi em ạ.
NVXH: Dạ, chắc hai em ngoan lắm
chị nhỉ?
Thân chủ: Uh, 2 em ngoan lắm, vì
nhà chị khơng có con gái nên những
ngày nghỉ 2 em thường giúp chị làm
việc nhà. Mà hình như các em trọ gần
đây thì phải, cịn ở lại lâu khơng ? khi

nào rảnh thì đến nhà chị chơi cho vui,
hai em đi học hết chị ở nhà một mình
buồn lắm.
15


NVXH: Dạ, nhà em còn ở lại lâu chị
ạ, khi nào rảnh em đến chơi. Chắc gần
trưa rồi, chị chuẩn bị nấu cơm đi, để
tý nữa hai em học về ăn cơm.
Thân chủ: Uh, tý nữa chị nấu, nhà em
ở lại mời cơm với chị luôn cho vui.
NVXH: Dạ, thôi chị ạ, em đã có bạn
nấu cơm ở nhà rồi. Em cảm ơn chị rất
nhiều, em rất vui vì chị đã dành thời
gian để trị chuyện với em, em mong
có thể gặp lại chị trong buổi sáng
ngày mai.
Thân chủ: Được chứ, mai em cứ sang
nhà thơi, có gì em cứ đến rồi gọi chị.
NVXH: Dạ, em chào chị, em về, hẹn
gặp chị vào buổi sáng hôm sau.
Kết quả đạt được:
Qua buổi trị chuyện đầu tiên thì tơi đã thu thập được đầy các thông tin
liên quan đến thân chủ và bước đầu có thể đốn được những khó khăn mà
thân chủđang gặp phải. Qua buổi đầu nói chuyện với khơng khí thoải mái tơi
đã tạo lập và xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với thân chủ, làm điều kiện
cho buổi làm việc tiếp theo thuận lợi hơn.
Những tồn tại và hạn chế: Đây là lần đầu tiên tôi tiếp xúc với thân chủ,
vì thế nên đang cịn rụt rè, run, khiến cho buổi trị chuyện đơi chút khó khăn.

3.2. Buổi 2: Ngày 19/12/2013
Họ và tên: Quang Thị Thuý
Sinh ngày: 20/07/1977
Giới tính: Nữ

16


Địa chỉ: Tại nhà chị Thuý ở Bản Làng Cằng - xã Môn Sơn - Huyện Con
Cuông - Tỉnh Nghệ An.
Mục tiêu: Xác định vấn đề chính mà chị Thuý Đang gặp phải và phân tích làm
rõ vấn đề.

Tự đánh giá về cảm
Cảm xúc hành vi của xúc suy nghĩ, lo lắng,
Mô tả vấn đàm

đối tượng khi tiếp

hiểu biết bài học của

xúc với NVXH

NVXH khi tiếp xúc

với thân chủ
Theo như lời hẹn thì đúng 8h tơi có Lúc đàu mới gặp chị Trong buổi làm việc
mặt tại nhà chị Thuý, thấy chị đang vui vẻ nói chuyện, thứ hai này tơi đã tự
ngồi dệt. Hơm nào tơi đến thì cũng nhưng sau khi kể về tin hơn, tạo được cảm
thấy chị ở nhà một mình vì hai em hồn cảnh của mình, giác thoải mái gần gũi

đang đi học và chồng chị đi làm xa dường như chị có cảm hơn với thân chủ.
chưa được nghỉ để về thăm nhà. Chị giác buồn và lo lắng.

Cuộc trị chuyện diễn

mời tơi vào nhà bắt đầu tiếp tục trò Về sau thấy chị có vẻ ra một cách tốt đẹp.
chuyện

vui hơn khi có người Qua buổi trị chuyện

NVXH: Em chào chị, chị đang làm cùng chia sẻ quan tâm tôi hiểu được hồn
gì đó?

và lắng nghe những cảnh khó khăn mà

Thân chủ: Uh, chị đang dệt em ạ

vấn đề khó khăn mà thân chủ đang gặp

NVXH: Chị khéo tay tay thật đó, mỗi chị đang gặp phải. Chị phải. Thấu hiểu được
sản phẩm thế này chị làm trong bao chia sẻ một cách rất nỗi lo của một người
lâu:

cở mở.

phụ

nữ

nghoè

lại

Thân chủ: Cũng tuỳ em ạ, nếu mình

mang bệnh tật.

dệt nhiều tấm thì làm lâu, nếu dệt ít

Đó

thì có thời gian để tập trung vào dệt

những nỗi lo lắng của
17

cũng

chính

là


thì cũng nhanh thơi.

tất cả những bậc làm

NVXH: Thế thu nhập từ ngành dệt

cha mẹ, đang từng

sau mỗi lần chị dệt xong là bao

ngày đối mặt với bao

nhiêu?

nhiêu là khó khăn để

Thân chủ: Chị dệt chủ yếu là để dùng

lo cho gia đình, cho

cho phục vụ gia đình mình thơi em ạ,

con cái của mình được

cũng có bán nhưng bán chỉ được vài

ăn học nên người.

đôi cái thôi nên thu nhập chẳng đáng
là bao.
NVXH: Vậy ạ, nhà mình có chăn
ni nhiều khơng ạ, chủ yếu là chăn
ni con gì?
Thân chủ: Chị có chăn ni lợn, gà,
vịt cũng có nhưng ít thôi em ạ.
NVXH: Dạ, thu nhập từ ngành chăn
nuôi nhà mình có ổn định khơng ạ?

Thân chủ: Thu nhập thấp lắm, nhiều
khi cịn bị dịch chết hết, chị cũng
khơng ni nhiều vì khơng có vốn để
mua giống và thức ăn cho nó. Chị
ni 3 đến 4 con lơn thơi cuối năm
mới được bán, nhung thu nhập chỉ
được hơn 4 triệu. Mà khơng phải
ni từng đó rồi bán hết, nhiều khi
cịn có việc nữa nên lại phải sử dụng
vào cơng việc. Gà, vịt thì cũng ít lắm,
chủ yếu là ni để phục vụ gia đình
thơi em ạ, khơng được bán.
NVXH: Dạ, thế thì cơng việc của anh
chị thì thế nào ạ chị? có ổn định
18


không?
Thân chủ: Công việc của anh cũng
bấp bênh lắm em ạ, khi nào có việc
làm họ gọi thì anh đi, cịn khơng thì
anh cũng chỉ ở nhà thơi. Thời gian
này đang có việc làm nên anh đi làm
1 tháng hay hơn 1 tháng mời về thăm
nhà một lần, rồi đưa tiền cho chị, có
tiền cho hai em ăn học
NVXH: Em được biết là chị bị bệnh
và vừa mới đi mổ về phải không ạ?
Thân chủ: Uh, đúng rồi chị bị bệnh u
xơ tử cung, mới đi mổ về, chi phí cho

ca mổ rất tốn kém, trong nhà thì
chẳng có gì cả nên gia đình chị phải
vay mượn anh em, họ hàng rất nhiều
tiền, mà giờ vẫn chưa trả được nợ
cho họ. Giờ chị vẫn phải uống thuốc
thường xuyên nên mỗi lần hết thuốc
chị đều lo khơng có tiền đi lấy.
NVXH: Dạ, Nhà chị có được cấp thẻ
bảo hiểm y tế khơng? họ có hỗ trợ
chi phí khám chữa bệnh khơng?
Thân chủ: Có, nhà chị được nhà nước
cấp bảo hiểm y tế miễn phí và có hỗ
trợ một phần kinh phí mổ em ạ.
NVXH: Hiện nay thì tình trạng sức
khoẻ của chị như thế nào?
Thân chủ: Uh, bây giờ thì tình trạng
sức khoẻ của chị cũng hồi phục hơn
19


nhiều so với trước rồi, chị cũng có
thể làm được những công việc nhẹ
nhàng rồi em ạ.
NVXH: Chị ơi ngôi nhà của mình
xây lâu chưa ạ?
Thân chủ: Xây lâu rồi em ạ, mấy
năm rồi, nhà đã cũ dột nát hết rồi nhà
chị vẫn chưa có tiền để tiếp tục xây
dựng cho hồn thành ngơi nhà.
NVXH: Thế gia đình mình đã nhận

được sự hỗ trợ gì từ nhà nước chưa
ạ?
Thân chủ: Có em ạ, Con chị đi học
được miễn giảm học phí và nhà chị
cũng được cấp phát thẻ bảo hiểm
miễn phí, cấp phát gạo miễn phí
nhưng những gia đình khác họ được
nhà nước hỗ trợ tiền để xây dựng nhà
và họ được vay vốn nhưng nhà chị
thì chưa được hỗ trợ tiền và chưa
được vay vốn.
NVXH: Dạ, Chị ơi diện tích ruộng,
đất canh tác của nhà mình thì có
nhiều khơng?
Thân chủ: Ruộng nhà chị ít lắm em ạ,
được có 800m2 thơi, nhưng khơng
phải lúc nào cũng thuận lợi để cấy,
có mùa thì khơng có nước ruộng khơ
nên khơng cấy được, có mùa thì thiên
tai dịch bệnh phá huỷ hết, diện tích
20


ruộng thì bị thu hẹp dần do thiên tai,
nên nhà chị khơng đủ gạo ăn.
NVXH: Ngồi việc trồng lúa thì gia
đình mình có trồng thêm hoa màu gì
nữa khơng ạ?
Thân chủ: Ngồi trồng lúa thì nhà chị
có trồng thêm sắn, để cho lợn, gà ăn,

nhưng vì diện tích đất hạn hẹp nên
chị cũng trồng được ít thơi em ạ.
Ngồi ra chị cũng khơng làm thêm
nghề phụ gì cả.
NVXH: Như vậy thì thu nhập của gia
đình mình chủ yếu dựa vào chăn
nuôi, trồng trọt và anh đi làm phải
không ạ? Thế giờ chị mong muốn
điều gì? có thể chia sẻ cho em biết
được không?
Thân chủ: Uh, bây giờ là chị mong
muốn là nhà nước quan tâm hơn nữa,
hỗ trợ vốn để nhà chị có thêm kinh
phí để xây dựng nhà ở và tạo điều
kiện cho nhà chị vay vốn để đầu tư
phát triển kinh tế mà nuôi con ăn
học. Chị muốn xây dựng chuồng trại
và mua thêm lợn, gà về nuôi, công
việc cũng hơn vất vả nhưng chỉ làm
ở nhà thôi khơng phải đi dưới nắng
dưới mưa, với trình trạng sức khoẻ
của chị hiện nay thì chị cũng làm
được.
21


NVXH: Vậy là qua những gì đã chia
sẻ với em thì vấn dề khó khăn nhất
mà chị đang gặp phải là khó khăn về
nguồn vốn, làm sao để có nguồn vốn

để xây dựng nhà ở, chăm sóc sức
khoẻ của chị, nuôi con ăn học và đầu
tư phát triển kinh tế đúng khơng ạ?
Thân chủ: Uh, đúng đó rồi em ạ, hiện
tại chị đang rất khó khăn về nguồn
vốn.
NVXH: Dạ, em cảm ơn chị rất nhiều,
chắc chị cũng rất mệt rồi, chị có gì
muốn chia sẻ với em nữa khơng?
Thân chủ: Đó là tồn bộ những gì chị
muốn chia sẻ với em đó em ạ.
NVXH: Dạ, vậy thì buổi làm việc
của chị em mình kết thúc tại đây, em
hẹn gặp chị trong buổi sáng ngày
mai, chị em mình cùng len kế hoạch
rõ ràng để giải quyết những khó khăn
mà chị đang gặp phải được không ạ?
Thân chủ: Uh, được chứ, chị hẹn gặp
em vào sáng ngày mi nhé.
NVXH: Dạ, sáng mai chị em mình sẻ
tiếp tục, em chào chị, em về đây.
Kết quả đạt được: Sau q trình nói chuyện, trao đổi với chị tôi đã xác định
được vấn đề mà chị đang gặp phải. Từ đó cùng với chị lên kế hoạch để giải
quyết những khó khăn đó.

22


Những tồn tại và hạn chế: Lúng túng khi đặt câu hỏi và chưa thực hiện
đúng các kỹ năng như: Kỹ năng thấu cảm, chưa biết cách để thể hiện sự thấu

cảm sâu sắc với thân chủ, để thân chủ hiểu được là nhân viên xã hội dang
đồng cảm với mình và thấu hiểu tất cả những khó khăn của mình.

3.3. Buổi 3: Ngày 20/12/2013
Họ và tên: Quang Thị Thuý
Sinh ngày: 20/07/1977
Giới tính: Nữ
Địa chỉ: Tại nhà chị Thuý ở Bản Làng Cằng - xã Môn Sơn - Huyện Con
Cuông - Tỉnh Nghệ An.
Mục tiêu: Lập kế hoạch giải quyết vấn đề cho thân chủ.
Tự đánh giá về cảm
Cảm xúc hành vi của xúc suy nghĩ, lo lắng,
Mô tả vấn đàm

đối tượng khi tiếp

hiểu biết bài học của

xúc với NVXH

NVXH khi tiếp xúc

với thân chủ
Cũng như mọi ngày, đúng 8h ngày Hôm nay là buổi làm Như vậy tôi đã đưa ra
20/12/2013 tơi đã có mặt tại nhà chị việc cuối cùng chị vẫn được bảng kế hoạch
Thuý. Hôm nay là ngày làm việc cuối rất thoải mái và thân để giải quyết vấn đề
cùng của tôi và chị Thuý. Tôi và chị thiện với tôi.

cho thân chủ. Mặc dù

cùng nhau bàn bạc về giải pháp để giúp Chị vui vẻ trao đổi cịn nhiều sai sót vì
chị giải quyết những khó khăn mà chị cùng với tơi để đưa ra đây là lần đầu tiên
đang phải đối mặt. Như chúng ta đã những giải pháp tốt thực tập của tơi nhưng
biết thì chị Th đang gặp khó khăn nhất giải quyết những tơi rất vui vẻ khi mình
23


lớn nhất đó là về kinh tế, kinh phí xây khó khăn của chị.

đã hồn thành cơng

dựng nhà ở, trả tiền nợ và chữa bệnh, Chị lạc quan hơn vầ việc học tập của mình
ni con ăn học, nguồn vốn để phát tin tưởng vào bản Tôi rất cảm ơn sự
triển kinh tế. Sau đây là một số trao đổi thân, sẵn sàng thực nhiệt tình, giúp đỡ của
giữa tơi và chị Thuý.

hiện kế hoạch đã lập thân chủ đã tạo điều

NVXH: Em chào chị, chị đang dệt tiếp ra.

kiện để tơi hồn thành

em ạ.

nhiệm vụ.

Thân chủ: Uh, em ngồi đi chị nghỉ tay
giờ đây
NVXH: Dạ, chị ơi chị em mình sẻ tiếp
tục trao đổi về kế hoạch giải quyết

những vấn đề khó khăn mà chị em
mình đã trao đổi với nhau trước đó nhá.
Thân chủ: Uh, em tiếp tục đi.
NVXH: Như bữa trước thì em với chị
đã cùng nhau xác định được vấn đề khó
khăn mà chị đăng gặp. Vậy thì dựa vào
những khó khăn đó chị có thể đưa ra
giải pháp gì để giúp cho việc giải quyết
gì để giúp cho việc giải quyết những
khó khăn của mình khơng ạ ?
Thân chủ: Chị thì muốn có nguồn vốn
để có thể phát triển kinh tế em ạ.
NVXH: Dạ, kế hoạch đầu tiên đúng rồi
đó chị ạ, chị suy nghĩ tiếp và dựa vào
vấn đề rồi chị có thể đưa ra kế hoạch
tiếp theo.
Thân chủ: Em có thể cho chị tham khảo
một số ý kiến không?
NVXH: Dạ, được chị ạ, trước khi trao
24


đổi với chị thì em cũng đã lập ra sẵn
một kế hoạch dựa trên những khó khăn
mà chị đang gặp phải. Chị có thể tham
khảo một số kế hoạch mà em đưa ra
như: Kế hoạch thứ nhất là giúp chị tiếp
cận với nguồn vốn, thứ hai là giúp chị
tiếp cận với các dịch vụ y tế, thứ ba là
nâng cao nhận thức phát triển kinh tế

nông nghiệp để chị áp dụng trong q
trình chăn ni trồng trọt. Thứ tư là hỗ
trợ tìm kiếm cơng việc làm để để có
thêm thu nhập. Còn đây là một số tài
liệu về kỹ thuật chăn ni trồng trọt.
Chị xem có gì bổ sung em với
Thân chủ: Chị thấy bản kế hoạch em
lập ra hợp lý đấy, hay mình lấy bản kế
hoạch của em ln đi.
NVXH: Dạ, chị cứ xem cho kỹ đi có
cần gì bổ sung khơng, nếu chị đồng ý,
cảm thấy nó phù hợp thì chị em mình
giữ nguyên bản kế hoạch này.
Thân chủ: Được mà em, chị nhất trí với
bản kế hoạch này.
NVXH: Dạ, vậy thì chị em mình giữ
nguyên bản kế hoạch này nhé. Nhưng
chị ơi bản kế hoạch lập ra vậy nhưng
không phải thực hiện ngày một ngày
hai là xong đâu. Mà cần thực hiện
trong một thời gian dài, với sự quyết
tâm, cố gắng hết mình thì mới thành
25