ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP NGỮ VĂN 7

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ 1 MÔN NGỮ VĂN 7
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ I: MÔN NGỮ VĂN LỚP 7
1. Các văn bản thơ
STT Tác phẩm Tác giả Thể loại Nội dung
1 Sông núi nước Nam Khuyết danh Tứ tuyệt
Đường luật
Là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng đònh độc lập
chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí
quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm
lược
2 Phò giá về kinh Trần Quang Khải Ngũ ngôn cổ
thể
Thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình
thònh trò của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần
3 Bài ca Côn Sơn Nguyễn Trãi Lục bát Sự giao hòa trọn vẹn giữa con người và thiên nhiên bắt
nguồn từ nhân cách thanh cao, tâm hồn thi só của
Nguyễn Trãi.
4 Bánh trôi nước Hồ Xuân Hương Thất ngôn tứ
tuyệt
Trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của
người phụ nữ Việt Nam ngày xưa, vừa cảm thương sâu
sắc cho thân phận chìm nổi của họ.
5 Sau phút chia ly Đoàn Thò Điểm Song thất
lục bát
Nỗi sầu chia li của người chinh phụ sau khi tiễn chồng
ra trận. Tố cáo chiến tranh phi nghóa, thể hiện niềm
khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ
6 Qua đèo Ngang Bà huyện Thanh
Quan
Thất ngôn
bát cú

Đường luật
Cảnh tượng đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp
thoáng có sự sống con người nhưng còn hoang sơ, đồng
thời thể hiện nỗi nhớ nước thong nhà, nỗi buồn thầm
lặng cô đơn của tác giả.
7 Bạn đến chơi nhà Nguyễn Khuyến Thất ngôn
bát cú
Giọng thơ hóm hỉnh chứa đựng tình bạn đậm đà, thắm
thiết
8 Xa ngắm thác núi Lư Lí Bạch Thất ngôn tứ
tuyệt Đường
luật
Với những hình ảnh tráng lệ huyền ảo, bài thơ đã miêu
tả một cách sinh động vẻ đẹp từ xa của thác nước, thể
hiện tình yêu thiên nhiên đằm thắm và phần nào bộc lộ
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THU HẰNG
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ 1 MÔN NGỮ VĂN 7
tính cách mạnh mẽ, hào phóng của tác giả.
9 Cảm nghó trong đêm
thanh tónh
Lí Bạch Ngũ ngôn cổ
thể
Thể hiện 1 cách nhẹ nhàng mà thấm thía tình quê
hương của một người sống xa nhà trong đêm trăng
thanh tónh.
10 Ngẫu nhiên viết nhân
buổi mới về quê
Hạ Tri Chương Thất ngôn tứ
tuyệt Đường
luật

Tình yêu quê hương thắm thiết của một người sống xa
quê lâu ngày trong khoảng khắc vừa mới đặt chân trở
về quê cũ.
11 Bài ca nhà tranh bò gió
thu phá
Đỗ Phủ Thể hiện sinh động nỗi khổ của nhà thơ vì căn nhà
tranh bò gió thu phá nát. Điều đáng quý hơn là vượt lên
trên bất hạnh cá nhân, nhà thơ đã bộc lộ khát vọng cao
cả: ước sao có được căn nhà vững chắc ngàn vạn gian
để che chở cho tất cả mọi người nghèo trong thiên hạ.
12 Cảnh khuya Hồ Chí Minh Thất ngôn tứ
tuyệt Đường
luật
Hai bài thơ miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc,
thể hiện tình cảm với thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm,
lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung của
Bác Hồ.
13 Rằm tháng giêng Hồ Chí Minh Thất ngôn tứ
tuyệt Đường
luật
14 Tiếng gà trưa Xuân Quỳnh Ngũ ngôn Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi
thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc
thêm tình quê hương đất nước.
2. Ca dao, dân ca
STT Chủ đề Nội dung
1 Những câu hát về tình cảm gia đình
Bài 1:
Công cha … núi ngất trời
Nghóa mẹ… nước ở ngoài biển Đông
 Khẳng đònh công lao to lớn của cha mẹ với con và vai trò trách nhiệm, bổn

phận của con trước công lao to lớn ấy
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THU HẰNG
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ 1 MÔN NGỮ VĂN 7
Bài 2:
Chiều chiều…đứng ngõ sau
Trông về … đau chín chiều
 Tâm trạng, nỗi buồn xót xa của người con gái đi lấy chồng xa, nhớ về quê
mẹ với nỗi nhớ thương da diết
Bài 3:
Ngó lên nuộc lạt…
Bao nhiêu nuộc lạt, nhớ ông bà bấy nhiêu
 Nỗi nhớ và sự yêu kính, biết ơn đối với ông bà
Bài 4:
Anh em nào phải người xa
Anh em như thể tay chân…
→ Nghệ thuật so sánh
 Khắc sâu tình cảm anh em ruột thòt gắn bó thiêng liêng
2 Những câu hát về tình yêu quê
hương, đất nước, con người
Bài 1:
- Ở đâu năm cửa nàng ơi?
trên tỉnh Lạng có thành tiên xây
→ Hát đối đáp, lục bát biến thể
 Niềm tự hào, tình yêu đối với quê hương đất nước
Bài 2:
Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ
… Đài Nghiên, Tháp Bút
→ Điệp từ, câu hỏi tu từ, giàu âm điệu, gợi tả
⇒ Đòa danh và cảnh trí gợi niềm tự hào, nhắc nhở thế hệ sau tiếp tục giữ gìn,
xây doing quê hương, đất nước

Bài 3:
Đường vô xứ Huế quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ
→ So sánh, gợi nhiều hơn tả
⇒ Ca ngợi vẻ đẹp xứ Huế và lời mời chân tình đến mọi người
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THU HẰNG
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ 1 MÔN NGỮ VĂN 7
Bài 4:
Đứng bên ni…ngó bên tê…mênh mông bát ngát
Thân em như…ngọn nắng hồng ban mai
→ Điệp từ, đảo từ, đối xứng, so sánh
⇒ Ngợi ca vẻ trù phú của cánh đồng và nét đẹp trẻ trung, đầy sức sống của cô
gái.
3 Những câu hát than thân
Bài 1:
Nước non lận đận một mình
…Cho ao kia cạn cho gầy cò con
→ Hình ảnh đối lập
⇒ Cuộc đời lận đận, vất vả của người nông dân
Bài 2:
Thương thay thân phận con tằm
…Dầu kêu ra máu có người nào nghe
→ Điệp từ, ẩn dụ
⇒ Nỗi khổ nhiều bề của người lao động: bò áp bức, bóc lột, chòu nhiều oan trái
Bài 3:
Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi…tấp vào đâu
→ So sánh
⇒ Thân phận nghèo khó, vô đònh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến
4 Những câu hát châm biếm

Bài 1:
Chú tôi hay tửu, tăm, nước chè đặc, ngủ trưa
Ngày: ước mưa; đêm: ước thừa trống canh
→ Điệp từ, liệt kê, nói ngược
⇒ Phê phán, châm biếm hạng người nghiện ngập, lười lao động
Bài 2:
Số cô chẳng giàu thì nghèo
… Sinh con: không gái thì trai
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THU HẰNG
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ 1 MÔN NGỮ VĂN 7
→ Nói dựa, nói nước đôi, phóng đại
⇒ Phê phán những hiện tượng mê tín dò đoan
Bài 3:
Con cò chết rũ trên cây
...Chim ri ríu rít bò ra lấy phần
→ Tượng trưng
⇒ Phê phán hủ tục ma chay trong xã hội cũ
Bài 4:
Cậu cai: nón dấu lông gà, tay đeo nhẫn
…o ngắn: mượn, quần dài: thuê
→ Phóng đại
⇒ Sự mỉa mai pha chút thương hại của người dân
3. Các văn bản truyện và tùy bút
STT Tác phẩm Tác giả Thể loại Nội dung
1 Cổng
trường mở
ra
Lý Lan Truyện
ngắn
Tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai

trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người
2 Mẹ tôi t-môn-đô-đơ
- Amixi
Truyện
ngắn
Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật
đáng xấu hổ và nhục nhac cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó.
3 Cuộc chia
tay của
những con
búp bê
Khánh Hoài Truyện
ngắn
Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm động của 2 em bé trong truyện khiến
người đọc thấm thía rằng: Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan
trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ, không nên vì bất cứ lí do
gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên trong sáng ấy.
4 Một thứ
quà của
lúa non:
Cốm
Thạch Lam Tùy bút Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh
đồng bát ngát xanh, mang trong hương vò tất cả cái mộc mạc, giản dò và
thanh khiết của đồng quê nội cỏ. Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm
lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hóa dân tộc trong
thứ sản vật giản dò mà đặc sắc ấy.
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THU HẰNG