PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN LƯU CHUYỂN HÀNG HÓA NHẬP KHẨU VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ HÀNG NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XNK HÀNG KHÔNG

PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN LƯU
CHUYỂN HÀNG HÓA NHẬP KHẨU VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
TIÊU THỤ HÀNG NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XNK
HÀNG KHÔNG
I. Đánh giá chung về công tác kế toán lưu chuyển hàng hóa nhập khẩu và xác định
kết quả tiêu thụ hàng nhập khẩu tại công ty
1.1 Ưu điểm
Công tác tổ chức kế toán tại công ty đạt được một số ưu điểm nổi bật sau:
Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức khá khoa học, phù hợp với điều kiện
thực tế tại công ty. Phòng kế toán tài chính có 12 nhân viên có trình độ chuyên môn
nghiệp vụ cao, có tinh thần trách nhiệm trong công việc. Mỗi nhân viên được phân
công từng phần hành đảm bảo tính chuyên môn hóa công việc nên đạt hiệu quả và tính
chính xác cao.
Phần hành kế toán nhập khẩu do 3 kế toán theo dõi. Mỗi kế toán theo dõi tiến
trình nhập khẩu hàng hóa theo hợp đồng của từng phòng nghiệp vụ:
Cô Tuyết theo dõi tình hình nhập khẩu, các hợp đồng kinh tế của phòng nghiệp
vụ 2
A. Tuấn theo dõi tình hình nhập khẩu hàng hóa bán lẻ và phòng nghiệp vụ 3
A. Giang theo dõi các hợp đồng nhập khẩu của phòng nghiệp vụ 1
Hệ thống chứng từ về cơ bản đúng theo mẫu biểu quy định của Bộ Tài chính,
sử dụng nhất quán và đồng bộ trong toàn công ty.
Các chứng từ về nghiệp vụ nhập khẩu hàng hóa được xây dựng chương trình
luân chuyển khoa học, hợp lý từ thu thập, phân loại, ghi sổ, lưu trữ, bảo quản chứng
từ. Đó là cơ sở cho các nghiệp vụ phát sinh được phản ánh, ghi chép một cách trung
thực và thuận tiện cho việc kiểm tra đối chiếu.
Hệ thống tài khoản sử dụng trong công ty là hệ thống TK doanh nghiệp ban
hành theo quyết định 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ Tài chính. Theo đó
các tài khoản cấp 1 có nội dung kết cấu theo quy định, ngoài ra đối với nghiệp vụ
nhập khẩu hàng hóa và tiêu thụ hàng nhập khẩu công ty còn sử dụng hệ thống tài
khoản chi tiết đến cấp 3 để tiện theo dõi và ghi chép. Các TK 157, 131, 331, 632…
được chi tiết theo các phòng nghiệp vụ và chi tiết đến hợp đồng kinh tế.

Ví dụ: TK 3312- NAS: phải trả người bán của phòng XNK2 theo hợp đồng
ngoại với nhà cung cấp NAS.
Hệ thống sổ sách kế toán: công ty đang sử dụng hình thức kế toán “Chứng từ
ghi sổ” phù hợp với khối lượng chứng từ phát sinh liên tục, thuận tiện cho vận dụng
tin học vào theo dõi. Với hệ thống sổ kế toán chi tiết và hệ thống sổ kế toán tổng hợp
đảm bảo cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ cho ban giám đốc cũng như những
đối tượng quan tâm.
Việc sử dụng phần mềm kế toán EFECT 3.0 là một ưu điểm lớn, giúp cho công
tác ghi chép giảm, hạn chế sai sót, nhanh chóng, dễ kiểm tra.
Nhìn chung công tác kế toán tại công ty nói chung và công tác kế toán lưu
chuyển hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ hàng nhập khẩu của công ty nói riêng đã
đạt được các thành tựu nhất định, đảm bảo tuân thủ chế độ kế toán hiện hành.
1.2 Tồn tại
Thứ nhất, về tài khoản sử dụng
Công ty sử dụng hệ thống Tài khoản theo quyết định số 15/2006/QĐ- BTC tuy
nhiên một số tài khoản còn chưa sử dụng trong nghiệp vụ nhập khẩu làm cho chức
năng phản ánh của kế toán chưa được thực hiện đầy đủ.
Chẳng hạn đối với nghiệp vụ nhập khẩu hàng hóa, khi tiến hành NK theo
phương thức thanh toán cho nhà cung cấp là thư tín dụng L/C, công ty phải ký quỹ ở
ngân hàng theo trị giá đã thỏa thuận ở hợp đồng để thanh toán cho bên bán. Thực tế
công ty không sử dụng TK 1122 chi tiết cho mở thư tín dụng, thêm vào đó nếu công
ty không đủ ngoại tệ để thanh toán, phải vay ngoại tệ của ngân hàng công ty cũng
không sử dụng tài khoản 144- cầm cố, ký quỹ ngân hàng để phản ánh nghiệp vụ này
mà vẫn theo dõi trên tài khoản 1122. Thực chất nghiệp vụ này không làm thay đổi tiền
gửi ngân hàng của công ty nhưng về bản chất khi ký quỹ tại ngân hàng thì tài khoản
của công ty tại ngân hàng bị phong tỏa đúng bằng số tiền ký quỹ. Kế toán không theo
dõi trên tài khoản 144, không phản ánh nghiệp vụ này có nghĩa là đã làm sai lệch
thông tin tài chính.
Thứ nữa, do đặc điểm kinh doanh của công ty là xuất nhập khẩu hàng hóa, có
mối quan hệ hợp tác kinh doanh với nhiều đối tác nước ngoài, đồng tiền thanh toán

chủ yếu là ngoại tệ nhưng hiện ở công ty các nghiệp vụ liên quan đến ngoại tệ chưa
được phản ánh trên tài khoản 007 để theo dõi ngoại tệ. Do vậy tình hình biến động
tăng giảm ngoại tệ, số dư ngoại tệ trong công ty không được phản ánh kịp thời, thiếu
thông tin trong quản lý.
Thứ hai, về hạch toán nghiệp vụ nhập khẩu trực tiếp hàng hóa
Theo quy định của chế độ kế toán hiện hành, tát cả các khoản chi phí thu mua
liên quan đến nhập khẩu hàng hóa trước khi tiêu thụ (trừ trị giá hàng nhạp khẩu và
thuế NK, thuế TTĐB) phải được phản ánh vào tài khoản chi phí thu mua 1562. Công
ty AIRIMEX nhập khẩu hàng hóa không nhập kho mà đưa đi gửi bán cho khách hàng
luôn nên phải theo dõi trên tài khoản 157 để kết chuyển vào giá vốn của lô hàng.
Nhưng trên thực tế, công ty hạch toán toàn bộ chi phí thu mua, phát sinh trước khi tiêu
thụ (chi phí mở L/C, chi phí vận chuyển, bỏa quản lưu kho, lao vụ, lệ phí hải quan…)
được hạch toán vào TK 6427- chi phí quản lý doanh nghiệp mua ngoài của lô hàng
nhập khẩu. Mặc dù kết quả tính toán về lợi nhuận thuần đối với hàng nhập khẩu nêu
trên là không thay đổi nhưng về bản chất kế toán là hạch toán sai chế độ, cung cấp sai
thông tin kế toán, có thể ảnh hưởng không tốt tới quyết định quản lý.
Thứ ba, xác định chi phí bán hàng & chi phí QLDN của hàng nhập khẩu đã tiêu
thụ
Theo cách tính kết quả tiêu thụ của hàng nhập khẩu, công ty chỉ mới xác định
chi phí bán hàng & QLDN liên quan trực tiếp đến lô hàng, còn những chi phí BH &
QLDN khác liên quan đến nhiều hợp đồng cuối năm mới được tập hợp và chưa phân
bổ vào chi phí của từng hợp đồng, điều này làm việc xác định kết quả tiêu thụ của
hàng nhập khẩu không chính xác. Điều này có tác động tiêu cực, làm giảm khả năng
phản ánh của thông tin kế toán.
Thứ tư, về ghi sổ kế toán
Với hình thức ghi sổ “chứng từ ghi sổ” trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin
thông qua phần mềm kế toán EFFECT 3.0 các loại sổ tổng hợp theo quy định là:
- Sổ cái
- Chứng từ ghi sổ
- Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ

Chứng từ ghi sổ là căn cứ để ghi sổ cái, sổ đăng ký chứng từ ghi sổ được sử
dụng với mục đích quản lý chứng từ ghi sổ và đối chiếu với bảng cân đối số phát sinh.
Tuy nhiên thực tế ở công ty, chỉ sử dụng chứng từ ghi sổ đối với những nghiệp
vụ phát sinh không thường xuyên (như kết chuyên giá vốn, thuế nhập khẩu, chênh
lệch tỷ giá hối đoái…) còn với các nghiệp vụ kế toán thông thường, kế toán vào phân
hệ kế toán liên quan để cập nhật chứng từ sau đó chương trình tự động kết chuyên lên
sổ cái. Theo cách ghi chép này, không có sự xuất hiện của sổ đăng ký chứng từ ghi sổ
cũng như chứng từ ghi sổ chỉ là một phần rât nhỏ trong hệ thống sổ tổng hợp của công
ty. Như vậy với cách ghi chép này công việc kế toán đơn giản hơn nhưng lại không
thể hiện đúng hình thức sổ kế toán sử dụng là “chứng từ ghi sổ”.
II. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác kế toán lưu chuyển hàng hóa nhập khẩu và
xác định kết quả tiêu thụ của hàng nhập khẩu
Trong nền kinh tế thị trường theo xu hướng quốc tế hóa, sự cạnh tranh giữa các
doanh nghiệp đang điễn ra rất gay gắt. Mỗi doanh nghiệp muốn tồn tại, phát triển phải
có chiến lược kinh doanh mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Kế toán là công cụ quản
lý kinh tế vì vậy để nâng cao vị thế của doanh nghiệp trước hết phải hoàn thiện công
tác kế toán tại doanh nghiệp.
Đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, công tác lưu chuyển hàng hóa xuất
nhập khẩu là hoạt động quan trọng nhất, là bộ phận không tách rời với sự phát triển
của toàn doanh nghiệp. Chính vì vậy lưu chuyển hàng hóa nhập khẩu thể hiện hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp có đạt hiệu quả hay không. Mặt khác, công tác kế
toán là việc ghi chép phản ánh thông tin, để cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời và
chính xác phải hoàn thiện công tác kế toán nói chúng và công tác kế toán lưu chuyển
hàng hoá xuất nhập khẩu và xác định kết quả tiêu thụ hàng xuất nhập khẩu nói riêng.
Với công ty cổ phần XNK hàng không, lưu chuyển hàng hóa XNK có phần lớn giá trị
là nhập khẩu hàng hóa vì thế em chỉ đề cập đến phần hoàn thiện công tác kế toán lưu
chuyển hàng hóa nhập khẩu.
Hoạt động nhập khẩu hàng hóa mang tính đa dạng, phức tạp, liên quan đến nhiều
hoạt động khác như ngoại thương, tài chính, và có những đặc thù riêng có. Trong xu
thế phát triển không ngừng, hoạt động này lại càng trở nên đa dạng, phức tạp hơn,

chính vì vậy đòi hỏi kế toán phải từng bước hoàn thiện, đảm bảo thích ứng và hỗ trợ
một cách tích cực cho sự phát triển chung.
Hoàn thiện công tác kế toán không những đưa lại thông tin hữu ích cho các nhà
quản lý về tình hình hoạt động của công ty trong quá khứ, và hiện tại mà còn có ý
nghĩa tích cực trong việc xác định chiến lược, xây dựng kế hoạch để phát triển trong
tương lai, vì thế hoàn thiện công tác kế toán ngày càng trở nên cần thiết.
Chính vì những lý do trên, có thể khẳng định hoàn thiện công tác kế toán lưu
chuyển hàng hóa nhập khẩu và xác định kết quả tiêu thụ hàng nhập khẩu tại công ty
cổ phần XNK hàng không là một vấn đề nổi trội, đáng quan tâm của các doanh nghiệp
kinh doanh xuất nhập khẩu nói riêng và của cả nền kinh tế nói chung.
III. Các yêu cầu hoàn thiện công tác kế toán lưu chuyển hàng hóa nhập
khẩu và xác định kết quả tiêu thụ của hàng nhập khẩu
Hoàn thiện công tác kế toán lưu chuyển hàng hóa nhập khẩu và xác định kết quả
tiêu thụ của hàng nhập khẩu phải thực hiện theo các yêu cầu sau đây: