.....
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
------------------------------------
BÙI THỊ THU HÀ
GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC LỰA CHỌN
NHÀ THẦU XÂY DỰNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
XÂY DỰNG HIẾU ANH
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ
Hà Nội - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
------------------------------------
BÙI THỊ THU HÀ
GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC LỰA CHỌN
NHÀ THẦU XÂY DỰNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
XÂY DỰNG HIẾU ANH
Chuyên ngành:
Mã số đề tài:
Quản lý kinh tế
2016QLKT3-BK37
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS Nghiêm Sỹ Thƣơng
Hà Nội - 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất
cứ cơng trình nào.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Bùi Thị Thu Hà
i
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện của các thầy cô giáo,
giảng viên Khoa Quản lý kinh tế, Khoa Đào tạo Sau Đại học và toàn thể giáo viên
trƣờng Đại học Bách Khoa Hà Nội, đặc biệt là thầy giáo – Nghiêm Sỹ Thƣơng đã
tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tác giả thực hiện đề tài này.
Cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã giúp đỡ, chia sẻ, động viên tác giả
trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu.
Xin trân trọng cảm ơn.
Hà Nội, ngày………tháng……...năm 2018
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... vi
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
CHƢƠNG I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC LỰA CHỌN NHÀ THẦU
TRONG HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG ........................................................................ 7
1.1.
Tổng quan về đấu thầu lựa chọn nhà thầu xây dựng ..................................... 7
1.1.1.
Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của đấu thầu .................................... 7
1.1.2.
Đặc điểm của đấu thầu .......................................................................... 11
1.1.3.
Các đối tƣợng tham gia vào quá trình lựa chọn nhà thầu ..................... 12
1.1.4.
Nguyên tắc chung của đấu thầu ............................................................ 12
1.1.5.
Các hình thức, phƣơng thức lựa chọn nhà thầu .................................... 14
1.2.
Nội dung công tác đấu thấu lựa chọn Nhà thầu........................................... 18
1.2.1.
Lập và phê duyệt kế hoạch đấu thầu. .................................................... 19
1.2.2.
Tổ chức đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng .............................................. 21
1.2.3.
Lựa chọn nhà thầu và trình phê duyệt kết quả đấu thầu ....................... 24
1.2.4.
Đàm phán và ký kết hợp đồng .............................................................. 32
1.3.
Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác đấu thầu .............................................. 32
1.3.1.Yếu tố bên ngoài........................................................................................ 32
1.3.2.Yếu tố bên trong ........................................................................................ 34
1.4.
Kinh nghiệm đấu thầu một số cơng ty trong và ngồi nƣớc khi thực hiện
công tác đấu thầu để rút kinh nghiệm và bài học cho Công ty cổ phần xây dựng
Hiếu Anh ................................................................................................................ 35
1.4.1 Kinh nghiệm lựa chọn Nhà thầu của một số tổ chức quốc tế.................... 35
iii
1.4.2 Kinh nghiệm lựa chọn Nhà thầu của một số tổ chức trong nƣớc .............. 36
CHƢƠNG II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC LỰA CHỌN ....................................... 40
NHÀ THẦU XÂY DỰNG CHO CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CỦA
CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG HIẾU ANH .................................................... 40
2.1. Giới thiệu chung về Công ty Hiếu Anh .......................................................... 40
2.1.1. Thông tin sơ bộ về Công ty ...................................................................... 40
2.1.2. Lĩnh vực hoạt động của Công ty .............................................................. 40
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Công ty ..................................................................... 42
2.1.4. Cơ cấu tổ chức Ban đấu thầu lựa chọn nhà thầu của Công ty .................. 44
2.2. Phân tích thực trạng thực hiện hoạt động lựa nhà thầu xây dựng trong các dự
án đầu tƣ xây dựng của Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh trong những năm
gần đây. .................................................................................................................. 47
2.3. Đánh giá chung thực trạng công tác lựa chọn Nhà thầu thi công xây lắp và
mua sắm thiết bị cho các dự án Đầu tƣ xây dựng của Công ty ............................. 56
2.3.1. Công tác lập kế hoạch lựa chọn Nhà thầu của Cơng ty............................ 56
2.3.2. Trình tự thực hiện lựa chọn nhà thầu thi công xây lắp và mua sắp thiết bị
cho các dự án của Công ty.................................................................................. 62
2.3.3. Công tác tổ chức đánh giá lựa chọn nhà thầu hiện tại của Công ty. ........ 67
2.3.4. Tổng kết kết quả đạt đƣợc, những mặt tồn tại và nguyên nhân. .............. 68
CHƢƠNG III. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN CƠNG
TÁC LỰA CHỌN NHÀ THẦU THI CÔNG XÂY LẮP VÀ MUA SẮM THIẾT BỊ
CHO CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY
DỰNG HIẾU ANH ................................................................................................... 72
3.1. Định hƣớng hoạt động lựa chọn Nhà thầu của Công ty trong thời gian tới ... 72
3.2. Đề xuất các giải pháp để hoàn thiện công tác lựa chọn nhà thầu xây dựng tại
công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh ..................................................................... 72
iv
3.2.1.Đề xuất đƣa 3 “hóa” vào trong cơng tác lựa chọn nhà thầu xây dựng của
Công ty ............................................................................................................... 72
3.2.2. Điều chỉnh kế hoạch phân chia danh mục gói thầu trong quy trình lựa
chọn Nhà thầu hiện tại của Cơng ty ................................................................... 75
3.2.3. Đề xuất cách tính ƣu đãi cụ thế trong việc chấm thầu theo Luật đấu thầu
lựa nhà thầu xây dựng trong công tác lựa chọn nhà thầu cho các dự án của Cơng
ty ......................................................................................................................... 81
3.2.4. Hồn thiện bộ máy nhân sự thực hiện công tác lựa chọn nhà thầu .......... 83
KẾT LUẬN ............................................................................................................... 86
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 88
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BKS
Ban kiểm soát
BQLDA
Ban quản lý dự án
CT
Chủ tịch
ĐHĐCĐ
Đại hội đồng cổ đông
HĐQT
Hội đồng quản trị
HSDT
Hồ sơ dự thầu
HSMT
Hồ sơ mời thầu
HSYC
Hồ sơ yêu cầu
KSTK
Kiểm soát thiết kế
KTXD
Kinh tế xây dựng
PTGĐ
Phó Tổng giám đốc
QLDA
Quản lý dự án
TGĐ
Tổng giám đốc
vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Sơ đồ tổ chức Ban đấu thầu ......................................................................45
Bảng 2.2. Cơ cấu nhân sự của ban đấu thầu .............................................................46
Bảng 2.3. Bảng tổng hợp kết quả lựa chọn nhà thầu cho một số dự án chính của
Cơng ty từ 2015 – 2017 (Đây là các dự án mà các gói thầu đã hồn thành việc lựa
chọn nhà thầu) ...........................................................................................................48
Bảng 2.4. Bảng tổng hợp kết quả lựa chọn nhà thầu cho một số dự án chính của
Cơng ty từ 2015 – 2017 .............................................................................................50
Bảng 2.5. Hình thức đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng cho các gói thầu của Cơng ty
...................................................................................................................................58
Bảng 2.6. Trình tự lựa chọn nhà thầu cho các dự án đầu tƣ xây dựng của Công ty .62
Bảng 2.7. Bảng phân tích định mức cơng việc tại cơng ty cổ phần xây dựng Hiếu
Anh ............................................................................................................................68
Bảng 3.1.Trình tự lựa chọn nhà thầu cho các dự ánđầu tƣ xây dựng của Công ty sau
điều chỉnh ..................................................................................................................73
Bảng 3.2.Tổng hợp các gói thầu dự kiến cho một số dự án chính của Công ty trong
thời gian tới ...............................................................................................................75
Bảng 3.3. Bảng phân chia danh mục gói thầu điều chỉnh .........................................77
Bảng 3.4. Bảng phân chia gói thầu của 2 dự án điển hình sau điều chỉnh................79
Bảng 3.5. Bảng tính điểm ƣu đãi cho các nhà thầu ...................................................83
Bảng 3.6. Bảng kế hoạch định mức nhân sự có sự thay đổi sau áp dụng các đề xuất
hoàn thiện ..................................................................................................................84
vii
MỞ ĐẦU
1. Sự cấp thiết của đề tài
Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh (sau đây có thể viết tắt là Công ty cổ
phần xây dựng Hiếu Anh hoặc Công ty) là một Công ty tƣ nhân hoạt động trong
nhiều lĩnh vực, trong đó lĩnh vực xây dựng và kinh doanh bất động sản, trung tâm
thƣơng mại, nhà ở, biệt thự là những lĩnh vực chủ đạo mang lại nguồn doanh thu
lớn cho Công ty.
Trong những năm vừa qua, đúc kết từ kết quả hoạt động những lĩnh vực kể
trên, Lãnh đạo Công ty đã nhận thức rõ tác động và hiệu quả của công tác đấu thầu,
lựa chọn nhà thầu trong sự phát triển của Công ty, đây là một trong những công việc
quan trọng giúp các Chủ đầu tƣ nói chung, cũng nhƣ Cơng ty cổ phần xây dựng
Hiếu Anh nói riêng để đạt đƣợc mục tiêu sử dụng nguồn vốn hiệu quả, tối đa hóa lợi
nhuận và giảm thiểu rủi ro cho Công ty.
Công ty đã vận dụng Luật đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng và các Nghị định,
thông tƣ hƣớng dẫn của Quốc hội, Chính phủ và các Bộ, Sở, ban ngành để thực
hiện. Song với các đặc trƣng là một doanh nghiệp tƣ nhân chuyên đầu tƣ các dự án
lớn, yêu cầu tiến bộ nhanh để sử dụng nguồn vốn tự có tốt nhất đã địi hỏi Cơng ty
cần nghiên cứu sâu hơn và vận dụng các quy chế đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng
của Nhà nƣớc, tham khảo các quy trình liên quan để xây dựng và hoàn thiện hơn
nữa các cơng tác lựa chọn nhà thầu.
Hiện tại trong q trình lựa chọn nhà thầu xây dựng cho các dự án đầu tƣ xây
dựng của Cơng ty cịn tồn tại một số vấn đề:
Kế hoạch phân chia gói thầu cịn chƣa phù hợp dẫn tới số lƣợng gói thầu
trong một dự án quá lớn, từ đó gây ra nhiều bất cập trong việc quản lý, điều phối
giữa các gói thầu, ảnh hƣởng tới tiến độ và hiệu quả công việc.
Quy trình thực hiện lựa chọn nhà thầu thực sự chƣa phù hợp với định
hƣớng phát triển trong thời gian tới, một số nội dung còn cứng nhắc, chƣa linh hoạt
và đơi khi cịn chƣa cập nhật các thay đổi về chính sách và tình hình hiện tại.
Từ những vấn đề cịn tồn tại nêu trên địi hỏi Cơng ty cần phải tiến hành
nghiên cứu, hồn thiện cơng tác đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng lựa chọn Nhà thầu
hơn nữa để ngày càng đạt hiệu quả tốt hơn.Từ đó đề tài “Giải pháp hoàn thiện
1
công tác lựa chọn nhà thầu xây dựng tại Công ty Cổ phần xây dựng Hiếu Anh”
đƣợc lựa chọn nghiên cứu.
Đề tài tập chung nghiên cứu, đánh giá các công tác lựa chọn Nhà thầu của
Công ty, những vấn đề tồn tại trong quá trình áp dụng và đề xuất một số giải pháp
hồn thiện.
2. Mục đích của đề tài
Tìm ra các bất cập trong công tác lựa chọn Nhà thầu xây dựng của Cơng ty, từ
đó đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác lựa chọn Nhà thầu xây
dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị của Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận về công tác lựa chọn nhà thầu xây dựng của các dự án
đầu tƣ xây dựng.
Làm rõ thực trạng công tác lựa chọn nhà thầu xây dựng cho các dự án đầu tƣ
xây dựng của Công ty Hiếu Anh.
Đề xuất giải pháp hồn thiện cơng tác đấu thầu lựa chọn Nhà thầu xây dựng,
cung cấp và lắp đặt thiết bị của Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là công tác đấu thầu lựa chọn Nhà thầu xây
dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị hiện tại cho các dự án do Công ty cổ phần xây
dựng Hiếu Anh làm Chủ đầu tƣ và quản lý dự án
Phạm vi nghiên cứu của đề tài về các gói thầu thi công xây dựng, cung cấp và
lắp đặt thiết bị cho các dự án (khơng bao gồm các gói thầu Tư vấn)
Thời gian nghiên cứu của đề tài là dữ liệu đấu thầu trong 03 năm 2015, năm
2016, năm 2017
Thời gian cho giải pháp đề xuất là 01 năm 2018 triển khai thí điểm trên 02 dự
án điển hình của công ty
5. Phƣơng pháp nghiên cứu và nguồn tƣ liệu
Đề tài đƣợc thực hiện dựa trên cơ sở sử dụng phƣơng pháp phân tích và tổng
hợp lý thuyết; phân tích tổng kết kinh nghiệm; phƣơng pháp thống kê và phƣơng
pháp so sánh đánh giá.
Cụ thể nhƣ sau:
2
+ Dùng phƣơng pháp thống kế, tổng hợp lý thuyết để lên số liệu tình hình đấu
thầu trong những năm qua
+ Dùng phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm để đánh giá tình hình hiện trạng
trong lĩnh vực lựa chọn nhà thầu
+ Dùng phƣơng pháp so sánh đánh giá để đƣa ra kết luận khi đƣa các giải
pháp thì sẽ có hiệu quả hơn so với trƣớc khi áp dụng các giải pháp.
6. Những đóng góp của luận văn
6.1.
Đóng góp về lý luận
Cơ sở khoa học của đề tài là lý luận về lựa chọn Nhà thầu trong hoạt động đầu
tƣ xây dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị.
Cơ sở pháp lý của đề tài là hệ thống luật, nghị định và các quy định của pháp
luật hiện hành liên quan đến quản lý đầu tƣ xây dựng nói chung và về đấu thầu lựa
nhà thầu xây dựng trong xây dựng nói riêng áp dụng cho các dự án sử dụng nguồn
vốn tƣ nhân.
6.2.
Đóng góp về thực tiễn
Cơ sở thực tiễn của đề tài là thực trạng công tác lựa chọn Nhà thầu xây
dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị của Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh.
Tổng kết cơ sở lý luận về lựa chọn nhà thầu xây dựng chỉ ra những điểm
đạt đƣợc và những yếu tố chƣa phù hợp cần điều chỉnh trong công tác lựa chọn Nhà
thầu xây dựng hiện tại của Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh. Đề xuất một số
giải pháp hoàn thiện.
Luận văn đã đƣa ra các giải pháp để giải quyết các vấn đề tồn tại ở trên.
Do thời gian thực hiện có hạn nên một số giải pháp đề xuất trong luận văn cịn
mang tính định hƣớng và cần phải có thời gian xây dựng cũng nhƣ điều chỉnh hồn
thiện trong q trình áp dụng thực hiện.
7. Tổng quan các nghiên cứu trong lĩnh vực lựa chọn nhà thầu xây lắp
+ Luận văn thạc sỹ Hoàn thiện công tác đấu thầu tại công ty TNHH xây
dựng Tự Lập của tác giả Nguyễn Tuấn Ngọc trƣờng Đại học Bách Khoa Hà Nội.
Nội dung của đề tài là đƣa ra các giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của
công ty trong lĩnh vực đấu thầu xây lắp.
Đề tài đƣợc thực hiện năm 2013.
3
+ Luận văn thạc sỹ Quản lý nhà nƣớc trong lĩnh vực đấu thầu các dự án đầu
tƣ của Ban quản lý dự án Tổng cục hậu Cần - kỹ thuật Bộ Công An của tác giả
Trần Thái Tuân - Đại học Quốc gia Hà Nội, đại học Kinh tế.
Nội dung đề tài chỉ ra các bất cập của luật pháp hiện hành trong lĩnh vực đấu
thầu tại quản lý dự án Tổng cục hậu Cần - kỹ thuật Bộ Công An đặc biệt là chỉ
định thầu. Đƣa ra các kiến nghị hoàn thiện pháp luật quản lý nhà nƣớc từ thực tiễn
tại đơn vị mà tác giả đang làm việc.
Đề tài đƣợc thực hiện năm 2017.
+ Luận văn thạc sỹ Giải pháp nâng cao năng lực đấu thầu của tác giả Nguyễn
Thị Thanh Huyền Học viện công nghệ Bƣu chính viễn thơng.
Nội dung của đề tài là đƣa ra các giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh
của công ty trong lĩnh vực đấu thầu xây lắp tăng tỷ lệ thắng thầu.
Đề tài đƣợc thực hiện năm 2011.
+ Luận văn thạc sỹ Giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác đấu thầu các dự
án đầu tƣ xây dựng tại công ty công nghiệp tàu thủy Cái Lân - Quảng Ninh của tác
giả Nguyễn Đức Ngọc trƣờng Đại học kiến trúc Hà Nội.
Nội dung chính của đề tài là đƣa ra các vấn để tồn tại hạn chế trong công tác
đấu thầu tại công ty công nghiệp tàu thủy Cái Lân - Quảng Ninh và đề xuất các giải
pháp để hạn chế.
Đề tài đƣợc thực hiện năm 2016.
+ Luận văn thạc sỹ “Hồn thiện cơng tác đấu thầu lựa chọn nhà thầu xây
dựng trong các dự án xây dựng cơng trình giao thơng sử dụng vốn vay ODA của
Nhật Bản tại Ban quản lý dự án Thăng Long - Bộ Giao thơng vận tải” của tác giả
Hồng Lê Tâm trƣờng Đại học Xây dựng Hà Nội.
Nội dung chính của đề tài là đƣa ra các vấn để tồn tại hạn chế trong công tác
đấu thầu tại quản lý các dự án xây dựng cơng trình giao thơng sử dụng vốn vay
ODA của Nhật Bản tại Ban QLDA Thăng Long - Bộ GTVT với các nội dung sau:
+ Hoàn thiện bộ máy tổ chức của Ban QLDA Thăng Long, chuyên nghiệp hóa
bộ phận QLDA sử dụng nguồn vốn vay ODA của Nhật Bản và các nguồn vốn nƣớc
ngoài khác;
+ Chuyên nghiệp hóa tổ chun gia đấu thầu và cơng tác lựa chọn nhà thầu;
4
+ Nâng cao chất lƣợng tƣ vấn đặc biệt là tƣ vấn thiết kế
Đề tài đƣợc thực hiện năm 2017.
8. Kết cấu luận văn
Luận văn ngoài lời cam đoan, lời cảm ơn, kết luận và danh mục tài liệu
tham khảo bao gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Lý luận chung về công tác lựa chọn nhà thầu trong hoạt động
xây dựng.
Chƣơng 1 có 3 nội dung chính:
+ Tổng quan về đấu thầu trong hoạt động xây dựng
+ Nội dung công tác đấu thầu lựa chọn Nhà thầu
+ Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác đấu thầu
+ Kinh nghiệm đấu thầu của một số đơn vị trong và nƣớc ngoài
Chƣơng 2: Thực trạng công tác lựa chọn Nhà thầu xây dựng cho các dự án
đầu tƣ xây dựng của Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh
Chƣơng 2 bao gồm 5 nội dung chính:
+ Giới thiệu chung về Cơng ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh
+ Cơ cấu tổ chức hoạt động lựa chọn nhà thầu xây dựng của Công ty cổ phần xây
dựng Hiếu Anh
+ Tình hình thực hiện thực hiện hoạt động đấu thầu trong các dự án đầu tƣ xây dựng
chính của Cơng ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh
+ Thực trạng công tác lựa chọn Nhà thầu thi công xây dựng và mua sắm thiết bị cho
các dự án đầu tƣ xây dựng tại Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh
+ Tổng kết kết quả đạt đƣợc, những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân;
Chƣơng 3: Đề xuất một số giải phải nhằm hồn thiện cơng tác đấu thầu lựa chọn
nhà thầu thi công xây lắp và mua sắm thiết bị cho các dự án đầu tƣ xây dựng của
Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh
Chƣơng 3 bao gồm 5 nội dung chính:
+ Định hƣớng hoạt động lựa chọn nhà thầu Công ty cổ phần xây dựng Hiếu Anh
trong thời gian tới
+ Đề xuất giải pháp đƣa 3 hóa vào trong quy trình thực hiện công tác lựa chọn nhà
thầu
5
+ Điều chỉnh kế hoạch phân chia danh mục gói thầu trong quy trình lựa chọn nhà
thầu xây dựng
+ Đề xuất cách chấm điểm ƣu đãi theo Luật đấu thầu trong cơng tác lựa chọn Nhà
thầu xây dựng
+Hồn thiện nhân sự thực hiện công tác lựa chọn nhà thầu xây dựng
6
CHƢƠNG I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC LỰA CHỌN NHÀ THẦU
TRONG HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG
1.1. Tổng quan về đấu thầu lựa chọn nhà thầu xây dựng
1.1.1. Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của đấu thầu
1.1.1.1. Khái niệm về đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng lựa chọn nhà thầu
Hoạt động đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là các công việc triển khai để lựa
chọn nhà thầu phù hợp thực hiện một công việc, hoặc cung cấp một sản phẩm, dịch
vụ thực tế đã xuất hiện trong xã hội từ rất sớm, nhƣng luật và các quy định liên
quan đến đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng ra đời muộn hơn và đã xuất hiện lần đầu
tiên ở Anh. Từ khi Hiệp hội kỹ sƣ tƣ vấn quốc tế (FIDIC) thành lập vào năm 1913,
thì từ đó đến nay, quy trình đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng ngày càng đƣợc hoàn
thiện dần[9], cũng nhƣ phạm vi ứng dụng cũng ngày càng đƣợc mở rộng (ví dụ như
không chỉ dùng để chọn nhà thầu mà đến nay việc đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng
đã được ứng dụng để chọn cả nhà đầu tư/Chủ đầu tư các dự án, bên cạnh đó lĩnh
vực, loại mặt hàng cũng được mở rộng và ngày càng phát triển đa dạng).
Trên thế giới có nhiều cách định nghĩa về đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng khác
nhau, ta có thể hiểu về đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng nhƣ sau:
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là một phƣơng thức giao dịch đặc biệt trong
đó ngƣời mua (người gọi thầu) công bố trƣớc các điều kiện mua hàng để ngƣời bán
(người dự thầu) báo giá cả và các điều kiện thanh tốn, sau đó ngƣời mua sẽ chọn
mua của ngƣời bán nào đáp ứng tốt các yêu cầu của mình.
Trong thƣơng mại quốc tế, đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là một trong những
hình thức giao dịch có hiệu quả nhất. Hoạt động đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng
quốc tế thƣờng đƣợc diễn ra trong nhiều lĩnh vực nhƣ: xây dựng, xây lắp, mua sắm
vật tƣ, nhập khẩu thiết bị của các cơ quan nhà nƣớc, các tổ chức thuộc mọi thành
phần kinh tế… Trong kinh doanh quốc tế hiện đại, hoạt động đấu thầu lựa nhà thầu
xây dựng quốc tế ngày càng đƣợc áp dụng phổ biến bởi tính hiệu quả cao của
nó.đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng quốc tế đƣợc nhìn nhận là một cơng nghệ hiện
đại, một điều kiện thiết yếu đảm bảo thành công cho các nhà đầu tƣ (Chủ đầu tƣ dự
án), dù là hoạt động đầu tƣ trong nƣớc hay ở nƣớc ngoài.
Hoạt động đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng đƣợc coi là một phƣơng thức giao
7
dịch đặc biệt của thƣơng mại quốc tế. Giao dịch này chỉ có một ngƣời mua đƣa ra
yêu cầu của mình cho nhiều ngƣời bán cạnh tranh bình đẳng với nhau để làm cho
bán đƣợc hàng của mình.
Để thắng thầu nhà thầu không nhất thiết phải đƣa ra giá rẻ nhất (thấp nhất)
mà là giá hợp lý nhất. Mức giá hợp lý phải tƣơng ứng với các điều kiện khác về kỹ
thuật, chất lƣợng… thỏa mãn tốt nhất yêu cầu của bên mời thầu.
Với tính chất là một phƣơng thức phổ biến và có hiệu quả cao, đấu thầu lựa
nhà thầu xây dựng ngày càng đƣợc nhìn nhận là một công nghệ hiện đại, một điều
kiện thiết yếu để đảm bảo thành công cho nhà đầu tƣ.
Xét trên tổng thể hoạt động đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng phải đảm bảo
các tiêu chí sau và áp dụng cho dự án và bộ phận đấu thầu của công ty
Tối đa về chất lƣợng, kỹ thật và tiến độ
Tối ƣu về tài chính.
Hạn chế đƣợc các diễn biến căng thẳng giữa các bên liên quan.
Tại Việt Nam, theo từ điển Tiếng Việt (do Viện ngôn ngữ khoa học biên soạn,
xuất bản bản năm 1998) đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng đƣợc giải thích là “đọ cơng
khai, ai nhận làm, nhận bán với điều kiện tốt nhất thì đƣợc giao cho làm hoặc bán
hàng”. Bản chất của việc đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là sự cạnh tranh giữa các
nhà cung cấp để đƣợc thực hiện một việc nào đó, một yêu cầu nào đó.
Quy định về đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng ở Việt Nam đƣợc hình thành cụ
thể với mốc đánh dấu là bản Quy chế đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng trong xây
dựng do Bộ Xây dựng ban hành ngày 12/02/1990.
Hiện tại sau nhiều lần sửa đổi bổ sung, Quốc hội đã ban hành Luật đấu thầu
lựa nhà thầu xây dựng số 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 để quy định thực hiện.
Theo khoản 12, Điều 4 của luật này, đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng đƣợc xác
địnhlà quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng cung cấp dịch
vụ tƣ vấn, dịch vụ phi tƣ vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tƣ để ký
kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tƣ theo hình thức đối tác cơng tƣ, dự án đầu tƣ
có sử dụng đất trên cơ sở đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả
kinh tế.
1.1.1.2. Sự cần thiết của đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng
8
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là một hoạt khơng thể thiếu trong cơ chế thị
trƣờng, nó khẳng định tính ƣu việt của cơ chế thị trƣờng là cạnh tranh.Thông qua
cạnh tranh, đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng thể hiện sự cơng bằng, bình đẳng đối
với tất cả các nhà cung cấp. Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng ngày càng đóng vai trị
quan trọng trong sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia đặc biệt là các nƣớc đang
phát triển nhƣ Việt Nam bởi tính hữu ích đối với Chủ đầu tƣ, với các nhà thầu và
Chính phủ.
Thơng qua hoạt động đấu thầu, những ngƣời mua (Bên mời thầu) có nhiều cơ
hội để lựa chọn những ngƣời bán phù hợp với mình, mang lại hiệu quả cao nhất –
xứng với giá trị của đồng tiền mà ngƣời mua sẵn sàng bỏ ra. Đồng thời những ngƣời
bán (nhà thầu) có nhiều cơ hội để cạnh tranh nhằm đạt đƣợc các hợp đồng, có thể là
cung cấp các hàng hóa, cung cấp các kiến thức mà mình có hoặc các dịch vụ mà
mình có khả năng đáp ứng nhằm tối đa hóa lợi nhuận.
Thơng qua đấu thầu, nhiều hoạt động kinh tế đƣợc kích thích phát triển nhƣ
các ngành sản xuất trực tiếp, các ngành công nghiệp phụ trợ, chế biến. Với việc nhà
thầu đứng vai trò tổng thầu để kết hợp đƣợc các nhà chế tạo, nhà sản xuất, các
chuyên gia tƣ vấn nhằm thực hiện các gói thầu quy mơ lớn, tổng hợp nhiều lĩnh vực
đã làm cho hoạt động kinh tế diễn ra theo hƣớng chun mơn hóa sâu và đa phƣơng
hóa rộng.
Với tầm quan trọng của công tác đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là nhằm quản
lý việc chi tiêu, sử dụng các nguồn tiền một cách có hiệu quả nên trên thế giới hiện
nay các quy định chế tài chính đều áp dụng các quy định về đấu thầu lựa nhà thầu
xây dựng để giải ngân đối với các khoản tài trợ cho các quốc gia vay vốn. Có thể kể
đến các quy định trên thế giới về đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng mua sắm nhƣ Luật
mẫu về đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng của UNCITRAL (Liên hợp quốc), Hiệp
định Mua sắm chính phủ của WTO, hƣớng dẫn đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng
mua sắm của WB, ADB, JBIC…
Bên cạnh đó hầu hết các quốc gia cũng đều có các quy định riêng về đấu thầu
lựa nhà thầu xây dựng theo các hình thức khác nhau có thể là luật, nghị định, sắc
lệnh…
Hoạt động đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng đƣợc áp dụng vào Việt Nam trong
9
khoảng 20 năm trở lại đây, kể từ khi nhà nƣớc chuyển sang kinh tế thị trƣờng và
ban hành các quy định về đấu thầu. Thông qua đấu thầu, các Nhà đầu tƣ, Chủ đầu
tƣ, các đơn vị đã lựa chọn đƣợc những nhà thầu đủ năng lực, kinh nghiệm để thực
hiện các dự án, gói thầu làm thay đổi diện mạo kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của
đất nƣớc.
Hàng loạt các cơ sở hạ tầng nhƣ đƣờng, cầu, cảng, sân bay, cũng nhƣ các
chung cƣ, trung tâm thƣơng mại, các khu vui chơi giả trí cao cấp,… đã đƣợc xây
dựng để đáp ứng các nhu cầu ngày càng cao của con ngƣời, góp phần thúc đẩy nền
kinh tế đất nƣớc phát triển.
Thông qua đấu thầu, các nhà thầu trong nƣớc từ khi chỉ làm thầu phụ cho các
nhà thầu nƣớc ngoài, đến nay đã trở thành những doanh nghiệp mạnh có thể tham
gia đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng cạnh tranh bình đẳng với nhà thầu nƣớc ngồi
dành đƣợc các hợp đồng có giá trị lớn cả trong nƣớc và tại nƣớc ngoài.
1.1.1.3. Ý nghĩa của đấu thầu
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là một trong những công cụ quan trọng của
kinh tế thị trƣờng, giúp ngƣời mua (Bên mời thầu) và ngƣời bán (nhà thầu) gặp
nhau thông qua cạnh tranh.
Thông qua đấu thầu, các nhà thầu có một sân chơi bình đẳng và rộng hơn, từ
đó đã kích thích phát triển đƣợc thị trƣờng ngƣời bán, mở ra nhiều cơ hội cho
cácdoanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ hoặc có thực lực, từ đó kích
thích thị trƣờng trong nƣớc phát triển, chống độc quyền, từ đó thúc đẩy các doanh
nghiệp thơng qua cạnh tranh mà tự lớn mạnh.
Chủ đầu tƣ, bên mời thầu cũng đƣợc tăng cƣờng về năng lực, có thêm kiến
thức, thông tin và trở thành những ngƣời mua chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, hoạt
động đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng góp phần tạo động lực cho sự phát triển nhờ
tăng cƣờng sự công khai, minh bạch, công bằng, hiệu quả và thúc đẩy cạnh tranh
các hoạt động mua sắm hàng hóa, xây lắp.
Thơng qua đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng sẽ thúc đẩy tăng cƣờng việc
chuyển giao công nghệ, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm giữa các quốc gia, các tổ
chức phát triển với các quốc gia đang phát triển.
Hoạt động đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng không chỉ diễn ra trong phạm vi
10
hẹp mà đƣợc diễn ra trên phạm vi toàn thế giới, các nhà thầu lớn, danh tiếng trên thế
giới – họ là những ngƣời sẵn sàng và có khả năng tham gia vào tất cả các hoạt động
trên nhiều lĩnh vực và trên nhiều quốc gia, thơng qua đó họ sẵn sàng chuyển giao
công nghệ, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm của mình cho các đơn vị khác.
1.1.2. Đặc điểm của đấu thầu
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng có 4 đặc điểm phổ biến sau:
1.1.2.1. Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là một phương thức giao dịch đặc biệt,
chỉ diễn ra ở một địa điểm, trong một thời gian xác định trước
Thời gian và địa điểm của mỗi cuộc đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng đƣợc nêu
rõ trong các thông báo mời thầu trên các phƣơng tiện thơng tin đại chúng nhƣ báo
chí, phát thanh, truyền hình,… và trong thƣ mời thầu.
1.1.2.2. Đối tượng mua bán không nhất thiết là hàng hóa có sẵn mà mua bán dựa
vào tiêu chuẩn kỹ thuật, có thể là hàng hóa hữu hình hay dịch vụ
Nhà thầu có thể biết tiêu chuẩn về kỹ thuật của hàng hóa mà bên mời thầu yêu
cầu khi nhận đƣợc hồ sơ mời thầu.
Các tiêu chuẩn của hàng hóa trong thƣ mời thầu thƣờng rất chi tiết, thể hiện rõ
mặt hàng trong đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng thƣờng có quy cách, phẩm chất.....
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng không chỉ áp dụng trong mua sắm hàng hóa
hữu hình mà cịn trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ.
1.1.2.3. Trong đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng chỉ có một người mua nhưng có
nhiều người bán và giá thành là giá có xu hướng hợp lý nhất
Đây là đặc điểm nổi bật nhất của hoạt động đấu thầu. Đấu thầu lựa nhà thầu
xây dựng thực sự đem lại lợi ích cho ngƣời mua/ngƣời bán vì nó tạo ra sự cạnh
tranh quyết liệt, khách quan và cơng khai giữa các nhà thầu có năng lực. Các nhà
thầu muốn trúng thầu thì phải tính tốn đƣa ra giá tốt nhất.
Tất nhiên giá cả không phải là yếu tố duy nhất quyết định thắng thầu vì cịn
nhiều yếu tố khác nhƣ tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lƣợng, quan hệ làm ăn giữa hai bên.
Thực tế trong một số trƣờng hợp, ngƣời thắng thầu không phải là ngƣời đƣa ra giá
tốt nhất, mà là ngƣời có uy tín tốt trong các hợp đồng đã ký kết hai bên trƣớc đây.
1.1.2.4. Mọi điều kiện đều được quy định sẵn trừ giá cả
Trong bất cứ thƣ mời thầu nào, bên mời thầu thƣờng đƣa ra các điều kiện về
11
mặt hàng, số lƣợng, quy cách, yêu cầu kỹ thuật, phẩm chất, thời gian gian giao hàng
và ngay cả Hợp đồng kinh tế cũng đƣợc nêu ra trƣớc.
Tuy nhiên giá cả là một trong những điều kiện quan trọng để lựa chọn ngƣời
thắng thầu, và giá cả còn phụ thuộc vào các đề xuất cụ thể của các bên chào thầu
nên không đƣợc quy định trƣớc.
1.1.3. Các đối tƣợng tham gia vào quá trình lựa chọn nhà thầu
- Chủ đầu tư là tổ chức sở hữu vốn hoặc tổ chức đƣợc giao thay mặt chủ sở
hữu vốn, tổ chức vay vốn trực tiếp quản lý quá trình thực hiện dự án.
- Bên mời thầu là cơ quan, tổ chức có chuyên môn và năng lực để thực hiện
các hoạt động đấu thầu, bao gồm.
o Chủ đầu tƣ hoặc tổ chức do Chủ đầu tƣ quyết định thành lập hoặc lựa chọn;
o Đơn vị dự toán trực tiếp sử dụng nguồn vốn mua sắm thƣờng xuyên;
o Đơn vị mua sắm tập chung;
o Cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền hoặc tổ chức trực thuộc do cơ quan nhà
nƣớc có thẩm quyền lựa chọn.
- Nhà thầu chính là nhà thầu chịu trách nhiệm tham dự thầu, đứng tên dự thầu
và trực tiếp ký, thực hiện hợp đồng nếu đƣợc lựa chọn. Nhà thầu chính có thể là nhà
thầu độc lập hoặc thành viên của nhà thầu liên danh.
- Nhà thầu phụ là nhà thầu tham gia thực hiện gói thầu theo hợp đồng đƣợc ký
với nhà thầu chính. Nhà thầu phụ đặc biệt là nhà thầu phụ thực hiện công việc quan
trọng của gói thầu do nhà thầu chính đề xuất trong hồ sơ dự thầu, hồ sơ để xuất trên
cơ sở yêu cầu ghi trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu.
- Đơn vị tư vấn quản lý dự án: là đơn vị độc lập thực hiện công việc theo hợp
đồng với Chủ đầu tƣ trong trƣờng hợp Chủ đầu tƣ khơng có chức năng quản lý dự
án, hoặc là một bộ phận do Chủ đầu tƣ thành lập để quản lý dự án đầu tƣ xây dựng
của mình
1.1.4. Nguyên tắc chung của đấu thầu
Theo hiệp hội quốc tế các kỹ sƣ tƣ vấn (FIDIC), đấu thầu lựa nhà thầu xây
dựng tuân theo một số nguyên tắc sau:
1.1.4.1. Nguyên tắc cạnh tranh công khai với điều kiện ngang nhau
Mỗi cuộc đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng đều phải đƣợc thực hiện với sự tham
12
gia của một số nhà thầu đủ năng lực để hình thành một cuộc cạnh tranh mạnh mẽ.
Điều kiện đặt ra với các đơn vị ứng thầu (dự thầu) và thông tin cung cấp cho
họ phải ngang nhau, nhất thiết khơng có sự phân biệt đối xử.
1.1.4.2. Ngun tắc dữ liệu đầy đủ
Các nhà thầu phải nhận đƣợc đầu đủ tài liệu đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng
với các thơng tin chi tiết rõ ràng và có hệ thống về quy mô, khối lƣợng, quy cách,
yêu cầu chất lƣợng, tiến độ và điều kiện thực hiện cơng trình.
Điều này có nghĩa là Chủ đầu tƣ phải nghiên cứu, tính tốn và cân nhắc kỹ
lƣỡng để cung cấp thơng tin chi tiết các yếu tố có liên quan đến cơng trình, tránh
tình trạng chuẩn bị sơ xài, tắc trách.
1.1.4.3. Nguyên tắc đánh giá công bằng
Các hồ sơ dự thầu phải đƣợc đánh giá một cách công khai, minh bạch theo các
tiêu chí đã quy định, khơng thiên vị, theo cùng một chuẩn mực và đƣợc đánh giá bởi
một Hội đồng xét thầu có đủ tƣ cách và năng lực. Lý do để “đƣợc chọn” hay “bị
loại” phải đƣợc giải thích đầy đủ.
1.1.4.4. Nguyên tắc bảo lãnh, bảo hành và bảo hiểm chính đáng
Các khoản mục về bảo lãnh, bảo hành, bảo hiểm… cần đƣợc đề cập trong hồ
sơ mời thầu hay hồ sơ dự thầu một cách rõ ràng để các bên liên quan cùng hiểu rõ.
Chính sự tuân thủ các nguyên tắc này đã nói lên ý nghĩa, tác dụng tích cực của
phƣơng thức đấu thầu.
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng nhằm kích thích nỗ lực của các bên và thúc
đẩy sự hợp tác giữa các bên để đáp ứng tốt nhất các yêu cầu về chất lƣợng, tiến độ,
tài chính của dự án và do đó đảm bảo lợi ích chính đáng cho cả bên mời thầu và nhà
thầu, góp phần tiết kiệm các nguồn lực xã hội.
Việc tuân thủ các nguyên tắc nói trên và nỗ lực nghiêm túc của mỗi bên đã
thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên, nhằm vào mục tiêu đáp ứng tốt nhất các yêu cầu
về chất lƣợng, tiến độ tài chính của dự án và do đó đảm bảo đƣợc các lợi ích chính
đáng cho cả bên mời thầu và nhà thầu, góp phần tiết kiệm các nguồn lực xã hội.
Bên cạnh những nguyên tắc do FIDIC quy định thì Ngân hàng thế giới (WB)
và Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) cũng có thêm một số nguyên tắc riêng phù
13
hợp với mục đích của mình.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng quốc tế phải
có gói thầu thích hợp, thơng báo sớm khơng phân biệt đối xử, có thể tiếp cận đƣợc,
trung lập, đủ thủ tục, bí mật, kiên định, khách quan, khơng có đàm phán trƣớc khi
trao hợp đồng. Còn theo ADB, đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng quốc tế phải có
nguồn gốc rõ ràng, đạt tính kinh tế và hiệu quả, các bên tham gia phải có cơ hội đầy
đủ, cơng bằng và bình đẳng.
1.1.5. Các hình thức, phƣơng thức lựa chọn nhà thầu
1.1.5.1. Các hình thức lựa chọn nhà thầu
Theo luật đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng số 43/2013/QH13 của Quốc hội
ban hành, ngồi hình thức tự thực hiện (áp dụng đối với gói thầu thuộc dự án, dự
tốn mua sắm trong trường hợp tổ chức trực tiếp quản lý, sử dụng gói thầu có năng
lực kỹ thuật, tài chính và kinh nghiệm đáp ứng u cầu của gói thầu) cịn có các
hình thức sau:
- Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng rộng rãi:
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng rộng rãi là một hình thức chọn nhà thầu, nhà
đầu tƣ trong đó khơng hạn chế số lƣợng nhà thầu, nhà đầu tƣ tham dự.
- Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng hạn chế.
Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng hạn chế đƣợc áp dụng trong trƣờng hợp gói
thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà
thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu.
- Chỉ định thầu:
Chỉ định thầu đối với các nhà thầu đƣợc áp dụng trong các trƣờng hợp sau
đây:
+ Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả
gây ra do sự cố bất khả kháng; gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nƣớc;
gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe
và tài sản của cộng đồng dân cƣ trên địa bàn hoặc để khơng ảnh hƣởng nghiêm
trọng đến cơng trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tƣ thiết bị y tế để
triển khai cơng tác phịng, chống dịch bệnh trong trƣờng hợp cấp bách;
+ Gói thầu cấp bách cần triển khai nhằm mục tiêu bảo vệ chủ quyền quốc gia,
14
biên giới quốc gia, hải đảo;
+ Gói thầu cung cấp dịch vụ tƣ vấn, dịch vụ phi tƣ vấn, mua sắm hàng hóa
phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trƣớc đó do phải bảo đảm tính tƣơng thích.
+ Về công nghệbản quyền mà không thể mua đƣợc từ nhà thầu khác; gói thầu
có tính chất nghiên cứu, thử nghiệm; mua bản quyền sở hữu trí tuệ;
+ Gói thầu di dời các cơng trình hạ tầng kỹ thuật do một đơn vị chuyên ngành
trực tiếp quản lý để phục vụ cơng tác giải phóng mặt bằng; gói thầu rà phá bom,
mìn, vật nổ để chuẩn bị mặt bằng thi cơng xây dựng cơng trình;
+ Gói thầu cung cấp sản phẩm, dich vụ cơng, gói thầu có giá gói thầu trong
hạn mức đƣợc áp dụng chỉ định thầu theo quy định của Chính phủ phù hợp với điều
kiện kinh tế-xã hội trong từng thời kỳ.
- Chào hàng cạnh tranh:
Chào hàng cạnh tranh đƣợc áp dụng đối với gói thầu có giá trị trong hạn mức
theo quy định của Chính phủ và thuộc một trong các trƣờng hợp sau đây:
+ Gói thầu dịch vụ phi tƣ vấn thơng dụng, đơn giản;
+ Gói thầu mua sắm sắm hàng hóa thơng dụng, sẵn có trên thị trƣờng với đặc
tính kỹ thuật đƣợc tiêu chuẩn hóa và tƣơng đƣơng nhau về chất lƣợng;
+ Gói thầu xây lắp cơng trình đơn giản đã có thiết kế bản vẽ thi công đƣợc phê
duyệt.
- Mua sắm trực tiếp:
Mua sắm trực tiếp đƣợc áp dụng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa tƣơng tự
thuộc cùng một dự án, dự toán mua sắm hoặc thuộc dự án, dự toán mua sắm khác.
Mua sắm trực tiếp đƣợc thực hiện khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
+ Nhà thầu đã trúng thầu thông qua đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng rộng rãi
hoặc đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng hạn chế và đã ký hợp đồng thực hiện gói thầu
trƣớc đó;
+ Gói thầu có nội dung, tính chất tƣơng tự và quy mô nhỏ hơn tỷ lệ quy định
so với gói thầu đã ký hợp đồng trƣớc đó;
+ Đơn giá của các phần việc thuộc gói thầu áp dụng mua sắm trực tiếp không
đƣợc vƣợt đơn giá của các phần việc tƣơng ứng thuộc gói thầu tƣơng tự đã ký hợp
đồng trƣớc đó;
15
+ Thời hạn từ khi ký hợp đồng của gói thầu trƣớc đó đến ngày phê duyệt kết
quả mua sắm trực tiếp không quá 12 tháng.
+ Trƣờng hợp nhà thầu thực hiện hợp đồng trƣớc đó khơng có khả năng tiếp
tục thực hiện gói thầu mua sắm trực tiếp thì đƣợc áp dụng mua sắm trực tiếp đối với
nhà thầu khác nếu đáp ứng các yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật và giá
theo hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu trƣớc.
- Các hình thức khác.
Theo Luật đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng số 43/2013/QH13 quy định thêm 2
hình thức: Lựa chọn Nhà thầu, Nhà đầu tƣ trong trƣờng hợp đặc biệt; và hình thức
tham gia thực hiện của cộng đồng nhƣng trong phạm vi của luận văn khơng nghiên
cứu đến các hình thức này.
1.1.5.2. Các phương thức lựa chọn nhà thầu
Luật đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng số 61/2005/QH11 ban hành năm 2005
chỉ quy định 3 phƣơng thức đấu thầu đó là phƣơng thức một túi hồ sơ, phƣơng thức
hai túi hồ sơ và phƣơng thức hai giai đoạn.
Hiện tại theo Luật đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng năm 2013 đã quy định rõ
hơn với 4 phƣơng thức đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng là phƣơng thức một giai
đoạn một túi hồ sơ; phƣơng thức một giai đoạn hai túi hồ sơ; phƣơng thức hai giai
đoạn một túi hồ sơ; phƣơng thức hai giai đoạn hai túi hồ sơ.
Cụ thể nhƣ sau:
- Phương thức một giai một túi hồ sơ.
Phƣơng thức một giai đoạn một túi hồ sơ đƣợc áp dụng trong các trƣờng hợp:
+ Đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng rộng rãi, đấu thầu lựa nhà thầu xây dựng
hạn chế đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tƣ vấn; gói thầu mua sắm hàng hóa,
xây lắp, hỗn hợp có quy mơ nhỏ;
+ Chào hàng cạnh tranh đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tƣ vấn, mua sắm
hàng hóa, xây lắp;
+ Chỉ định thầu đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tƣ vấn, dịch vụ phi tƣ vấn,
mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp;
+ Mua sắm trực tiếp đối với gói thầu mua sắm hàng hóa;
+ Chỉ định thầu đối với lựa chọn Nhà đầu tƣ.
16