Phân tích đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư các công trình điện tại công ty điện lực nam định
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.04 MB, 82 trang )
.....
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
--------------***---------------
NGUYỄN CƠNG HƢNG
PHÂN TÍCH, ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP HỒN THIỆN CƠNG
TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƢ CÁC CƠNG TRÌNH ĐIỆN TẠI
CƠNG TY ĐIỆN LỰC NAM ĐỊNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
NAM ĐỊNH – 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
--------------***---------------
NGUYỄN CƠNG HƢNG
PHÂN TÍCH, ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP HỒN THIỆN CƠNG
TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƢ CÁC CƠNG TRÌNH ĐIỆN TẠI
CƠNG TY ĐIỆN LỰC NAM ĐỊNH
Chun ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: CB150538
LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. LÊ HIẾU HỌC
NAM ĐỊNH - 2017
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi
dưới sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của giảng viên hướng dẫn. Các số liệu trong
luận văn đều được trích dẫn đầy đủ rõ ràng về nguồn gốc.
Tác giả
Nguyễn Công Hưng
Nguyễn Công Hưng
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin trân trọng cảm ơncác thầy cô giáo Trường Đại học Bách khoa Hà
Nội, đặc biệt là thầy giáo - Tiến sĩ Lê Hiếu Học đã nhiệt tình hướng dẫn tác giả
hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn các cán bộ, nhân viên tại Cơng ty Điện
lực Nam Định đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong công
tác nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn các cán bộ thẩm định đã hỗ trợ, giúp đỡ tác
giả trong việc thu thập thông tin, tài liệu phục vụ cho luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn !
Nguyễn Công Hưng
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY
DỰNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP .............................................................. 4
1.1Tổng quan về thẩm định dự án đầu tư trong các doanh nghiệp ............................ 4
1.1.1 Khái niệm công tác thẩm định dự án đầu tư...................................................... 6
1.1.2 Vai tròcủa thẩm định dự án đầu tư .................................................................... 7
1.1.3 Ý nghĩa của thẩm định dự án đầu tư ................................................................. 8
1.2 Qui trình và nội dung thẩm định dự án đầu tư trong các doanh nghiệp ............... 9
1.3 Các tiêu chí đánh giá công tác thẩm định dự án đầu tư ..................................... 11
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác hoạt động thẩm định dự án .................... 13
1.4.1. Nhân tố chủ quan ............................................................................................ 13
1.4.2. Nhân tố khách quan ........................................................................................ 17
1.5. Kinh nghiệm thẩm định dự án đầu tư các cơng trình của một số doanh nghiệp ở
Việt Nam .................................................................................................................. 19
1.5.1 Công tác thẩm định dự ánđầu tư của Ban quản lý dự án EVN ....................... 19
1.5.2 Quản lý dự án đầu tư tại tổng cơng ty xây dựng cơng trình giao thơng 5....... 23
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ...................................................................... 26
2.1.2 Chức năng và nhiệm vụ ................................................................................... 27
2.1.3 Hệ thống bộ máy tổ chức ................................................................................ 27
2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Điện lực Nam Định giai đoạn
2014 – 2016 .............................................................................................................. 30
2.2. Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư các cơng trình điện tại Công ty
Điện lực Nam Định .................................................................................................. 34
2.2.1. Giới thiệu Ban Quản lí dự án Cơng ty Điện lực Nam Định ........................... 34
2.2.2. Kết quả thẩm định dự án đầu tư xây dựng trong giai đoạn 2014- 2016......... 35
2.2.2.1 Số lượng và tổng vốn đầu tư tại Công ty cổ phần điện lực Nam Định giai
đoạn 2014-2016 ........................................................................................................ 35
Nguyễn Công Hưng
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
2.2.2.2Tiến độ thực hiện các dự án đầu tư tại Công ty cổ phần điện lực Nam Định
giai đoạn 2014-2016 ................................................................................................. 36
2.2.2.3Chất lượng thực hiện thẩm định các dự án đầu tư tại Công ty Điện lực Nam
Định giai đoạn 2014-2016 ........................................................................................ 40
2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác thẩm định dự án đầu tư các cơng trình tại
Cơng ty Điện lực Nam Định..................................................................................... 42
2.3.1. Nhân tố khách quan ........................................................................................ 42
2.2.3.2. Nhân tố chủ quan ......................................................................................... 44
2.4. Đánh giá chung về công tác thẩm định dự án đầu tư các cơng trình điện tại
Cơng ty Điện lực Nam Định..................................................................................... 52
2.4.1.Những điểm tích cực ....................................................................................... 52
2.4.2. Những hạn chế................................................................................................ 54
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................................... 56
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC THẨM
ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CÁC CƠNG TRÌNH TẠI CƠNG TY
ĐIỆN LỰC NAM ĐỊNH ........................................................................................ 58
3.1. Định hướng phát triển của Công ty Điện lực Nam Định đến năm 2020........... 58
3.2. Các giải pháp hồn thiện cơng tác thẩm định dự án đầu tư các cơng trình điện
tại Cơng ty Điện lực Nam Định................................................................................ 59
3.2.1.Thực hiện phân cấp cụ thể,đồng thời tăng cường hơn nữa sự liên kết giữa Ban
quản lý dự án và Phòng quản lý dự án đầu tư .......................................................... 59
3.2.2 Nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ thẩm định ..... 61
3.2.3Hoàn thiện phương pháp thẩm định dự án đầu tư ............................................ 63
3.2.4 Nâng cao chất lượng thông tin phục vụ cho công tác thẩm định ................ 66
3.2.5Một số giải pháp khác ...................................................................................... 66
3.3 Một số kiến nghị ................................................................................................. 68
3.3.1 Kiến nghị đối với các cơ quan quản lý Nhà nước ........................................... 68
3.3.2 Kiến nghị đối với Tập đoàn điện lực Việt Nam .............................................. 69
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 73
Nguyễn Công Hưng
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Chữ viết thƣờng
ASEAN
Hiệp hội các quốc gia Đơng Nam Á
EVN
Tập đồn điện lực Việt Nam
IRR
Tỷ suất sinh lời của dự án
NPV
Giá trị hiện tại thuần
QLDA
Quản lý dự án
VTTB
Vật tư thiết bị
VIM
Tổ chức điều hành dự án
WTO
Tổ chức thương mại thế giới
Nguyễn Công Hưng
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Điện lực Nam Định giai đoạn
2014-2016 ................................................................................................................. 31
Bảng 2.2: Số lượng dự án đầu tư và tổng vốn đầu tư của Công ty Điện lực Nam
Định giai đoạn 2014-2016 ........................................................................................ 36
Bảng 2.3: Tiến độ thực hiện các dự án đầu tư tại Công ty Điện lực Nam Định giai
đoạn 2014-2016 ........................................................................................................ 38
Bảng 2.4: Đánh giá của nhân viên về tiến độ thực hiện các dự án đầu tư tại Công ty
Điện lực Nam Định giai đoạn 2014-2016 ................................................................ 39
Bảng 2.5: Chất lượng thực hiện thẩm định các dự ánđầu tư tại Công ty Điện lực
Nam Định giai đoạn 2014-2016 ............................................................................... 40
Bảng 2.6: Đánh giá của nhân viên về chất lượng thẩm định các dự án đầu tư tại
Công ty Điện lực Nam Định giai đoạn 2014-2016 .................................................. 41
Bảng 2.7: Đánh giá của nhân viên về thủ tục pháp lý tác động đến công tác thẩm
định các dự án đầu tư tại Công ty điện lực Nam Định giai đoạn 2014-2016........... 43
Bảng 2.8: Đánh giá của nhân viên về chất lượng cán bộ thẩm định tại Công ty Điện
lực Nam Định giai đoạn 2014-2016 ......................................................................... 45
Bảng 2.9: Đánh giá của nhân viên về chất lượng các thông tin, tài liệu phục vụ cho
quá trình thẩm định dự án đầu tư tại Công ty điện lực Nam Định giai đoạn 20142016 .......................................................................................................................... 47
Bảng 2.10: Đánh giá của nhân viên về phương pháp và tiêu chuẩn thẩm định dự án
đầu tư tại Công ty điện lực Nam Định giai đoạn 2014-2016 ................................... 48
Bảng 2.11: Đánh giá của nhân viên về hệ thống trang thiết bị phục vụ cho công tác
thẩm định dự án đầu tư tại Công tyđiện lực Nam Định giai đoạn 2014-2016 ......... 50
Bảng 2.12: Đánh giá của nhân viên về tổ chức công tác thẩm định các dự án đầu tư
tại Công tyđiện lực Nam Định giai đoạn 2014-2016 ............................................... 51
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ĐỒ THỊ
Hình 2.1 Sơ đồ tổ chức, chức năng nhiệm vụ Công ty Điện lực Nam Định........... 28
Nguyễn Công Hưng
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
LỜI MỞ ĐẦU
Để phát triển nền kinh tế xã hội, ngoài việc đưa ra các chính sách mang
tính chiến lược, Nhà nước cần phải đặc biệt quan tâm đến các dự án đầu tư- chìa
khóa quan trọng để phát triển kinh tế. Thực vậy, hoạt động đầu tư đúng, chính
xác góp phần không nhỏ cho việc cải thiện cuộc sống nhân dân, an sinh xã hội,
làm giàu cho nền kinh tế. Tuy nhiên, hoạt động đầu tư cũng tiềm ẩn rất nhiều
rủi ro, khá phức tạp... Do đó, cần thực hiện một cách cẩn thận, nghiêm túc sẽ
góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư cho dự án.
Để chọn lọc được dự án đầu tư có chất lượng, đem lại hiệu quả cao cho
nền kinh tế thì bước quan trọng nhất chính là phải thực hiện công tác thẩm định
dự án đầu tư một cách chính xác. Bởi lẽ, thẩm định dự án đầu tư có vai trị lớn
trong việc quyết định hay bác bỏ dự án đầu tư. Đây là cơ sở, là tiền đề vững
chắc giúp cho chủ đầu tư, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định
cuối cùng cho công việc đầu tư. Đồng thời thẩm định dự án đầu tư giúp cho nền
kinh tế hạn chế được những dự án khơng có hiệu quả, gây lãng phí cho nền kinh
tế đồng thời tạo điều kiện cho nhiều dự án khả thi đi vào hoạt động mang lại lợi
ích cho nền kinhtế.
Cơng ty Điện lực Nam Định (tiền thân là Sở quản lý phân phối điện khu
vực III) được thành lập ngày 08/04/1965. Trải qua hơn 51 năm hình thành và
phát triển, cơng ty đã góp phần không nhỏ trong việc phát triển cơ sở hạ tầng,
an sinh xã hội, tạo cho người dân nâng cao đời sống. Bên cạnh đó, trong vài
năm gần đây, cơng ty còn thực hiện việc đầu tư các dự án cho mình, góp phần
nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Mặc dù đã thực hiện các dự án đầu tư các cơng trình trọng điểm nhưng
do mới tham gia nên kinh nghiệm chưa nhiều, dự án đầu tư đem lại hiệu quả lớn
nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro... nên nếu không thẩm định kỹ các dự án sẽ ảnh
hưởng trực tiếp đến doanh thu cũng như lợi nhuận của công ty. Là một thành
viên trong Công ty, nhận thức rõ tầm quan trọng của dự án đầu tư đối với hiệu
quả kinh doanh, tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài “Phân tích, đề xuất một
số giải pháp hồn thiện cơng tác thẩm định dự án đầu tƣ xây dựng các
cơng trình điện tại cơng ty điện lực Nam Định” làm luận văn tốt nghiệp cho
mình.
Nguyễn Cơng Hưng
1
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
1. Lý do chọn đề tài
Từ thực tiễn công tác thẩm định dự án đầu tư các cơng trình điện tại cơng
ty Điện Lực Nam Định, tỉnh Nam Định còn chưa hiệu quả. Từ đó phân tích đề
xuất một số biện pháp hồn thiện cơng tác thẩm định dự án đầu tư tại Công ty
Điện lực tỉnh Nam Định.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Tổng hợp cơ sở lý thuyết về công tác thẩm định dự án đầu tư
- Đánh giá thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư, đồng thời xác định
được ưu điểm, nhược điểm của công tác thẩm định dự án đầu tư của công ty điện
lực Nam Định.
- Đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác thẩm định dự
án đầu tư xây dựng các cơng trình tại cơng ty điện lực Nam Định.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
-Đối tượng nghiên cứu: công tác thẩm định dự án đầu tư xây dựng các
cơng trình tại cơng ty điện lực.
- Phạm vi nghiên cứu: Công ty Điện lực Nam Định.
Dữ liệu được thu thập từ năm 2014 đến năm 2016, từ đó đề xuất giải pháp
năm 2017, định hướng đến năm 2020.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Tác giả sử dụng phương pháp thống kê mơ tả kết hợp với phương pháp
định tính để nghiên cứu. Số liệu được thu thập bao gồm:
- Số liệu sơ cấp: thông qua việc phát phiếu điều tra, đánh giá của nhân
viên có lien quan đến cơng tác thẩm định dự án đầu tư. Cụ thể, tác giả đã thực
hiện phỏng vấn, phát phiếu trực tiếp cho 105 người. Số phiếu thu về hợp lệ là
100, đạt 95,24%. Đây là những nhân viên thực hiện công tác thẩm định dự án
đầu tư cơng trình xây dựng tại Cơng ty Điện lực Nam Định.
- Số liệu thứ cấp: Hồ sơ thẩm định các dự án đầu tư giai đoạn 2014-2016
của Công ty Điện lực Nam Định.
5. Kết cấu luận văn
Luận văn được viết với bố cục gồm 3 chương, nội dung chính của từng
chương cụ thể như sau:
Nguyễn Cơng Hưng
2
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
Chương 1: Cơ sở lý thuyết về thẩm định dự án đầu tư xây dựng trong các
doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư xây dựng các cơng
trình điện tại Cơng ty Điện lực Nam Định
Chương 3: Một số giải pháp hồn thiện cơng tác thẩm định dự án đầu tư
xây dưng các cơng trình điện tại Công ty Điện lực Nam Định
Nguyễn Công Hưng
3
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƢ
XÂY DỰNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
1.1 Tổng quan về thẩm định dự án đầu tƣ trong các doanh nghiệp
a.Khái niệm về thẩm định
Để đánh giá hiệu quả dự án, ban quản lý cần thực hiện công tác thẩm định
các dự án đó. Vậy thẩm định là gì?
Theo Luật xây dựng số 50/2014/QH13 có hiệu lực thi hành bắt đầu từ
ngày 01/01/2015 đưa ra khái niệm về thẩm định như sau: “Thẩm định là việc
kiểm tra, đánh giá của người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, cơ quan chuyên môn
về xây dựng đối với những nội dung cần thiết trong quá trình chuẩn bị và thực
hiện dự án đầu tư xây dựng làm cơ sở xem xét, phê duyệt”.
b.Khái niệm về dự án đầu tư
Để định nghĩa về dự án đầu tư, các tổ chức trên thế giới cũng đã đưa ra
những khái niệm khác nhau. Cụ thể như sau:
Ngân hàng Thế giới (World Bank)định nghĩa: “Dự ánđầu tư là tổng thể
những chính sách, hoạt động về chi phí có liên quan với nhau được thiết kế
nhằm đạt được những mục tiêu nhất định trong một thời gian nhấtđịnh”.
Quy chế quản lý đầu tư, xây dựng và đấu thầu của Việt Nam lại cho
rằng: “Dự án đầu tư là tập hợp những đề xuất về việc bỏ vốn để tạo mới, mở
rộng hay cải tạo những đối tượngnhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số
lượng, cải tiến hoặc nâng cao chất lượng của sản phẩm hay dịch vụ nào đó
trong một khoảng thời gian xácđịnh.”
Luật đầu tư năm 2014 lại định nghĩa: “Dự ánđầu tư là tập hợp các đề
xuất bỏ vốn trung và dài hạn để tiến hành đầu tư trên địa bàn cụ thể, trong
khoảng thời gian cụ thể.”
Theo nghị định 52/1999/NĐ-CP thì dự án đầu tư lạilà một tập hợp những
đềxuất có liên quan đến việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ
sở vật chất nhất định nhằm duy trì, cải tiến, nâng cao chất lượng của sản phẩm
hoặc dịch vụ trong khoảng thời gian xácđịnh.
Nguyễn Công Hưng
4
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
Như vậy, mặc dù cách định nghĩa về dự án đầu tư là khác nhau. Tuy
nhiên, tựu trung lại, dự án đầu tư được xét trên hai khía cạnh hình thức và nội
dung, cụ thể như sau:
Trước hết, về mặt hình thức, dự án đầu tư là tập hợp các tài liệu trình bày
một cách chi tiết và hệ thống các hoạt động và chi phí theo một kế hoạch để đạt
được những kết quả và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai.
Bên cạnh đó, nếu xét về mặt nội dung, dự án đầu tư là một tập hợp các
hoạt động có liên quan với nhau để kế hoạch hoá nhằm đạt được các mục tiêu đã
định bằng việc tạo kết quả cụ thể trong một thời gian nhất định, thông qua việc
sử dụng các nguồn lực xác định.
Mỗi dự án đầu tư to hay nhỏ thì đều có chung bốn thành phần chính, bao
gồm: mục tiêu dự án, kết quả dự án, hoạt động dự án và các nguồn lực của dự án.
Cụ thể như sau:
Thứ nhất, mục tiêu của dự ánbao gồm: mục tiêu trước mắtvà mục tiêu phát
triển (mang tính chất lâu dài). Trong đó: mục tiêu trước mắt là mục tiêu cụ thể
mà dự án phải đạt được trong khuôn khổ thời gian và các nguồn lực của mình để
đóng góp vào việc thực hiện mục tiêu pháttriển. Cịn mục tiêu lâu dài chính là
hiệu quả và những tác động kinh tế xã hội mang lại cho đất nước thông qua việc
thực hiện dự án;.
Thứ hai, kết quả của dự án chính là những kết quả cụ thể có thể định
lượng và được tạo ra từ các hoạt động khác nhau của dự án. Các kết quả được coi
là cột mốc để đánh dấu tiến độ và chất lượng của dự án. Do đó, trong quá trình
thực hiện dự án nhà quản lý cần phải thường xuyên theo dõi và đánh giá hiệu
quả dự án để dự án đem lại cao nhất.
Thứ ba, các hoạt động của dự án bao gồm những nhiệm vụ hoặc hành
động được thực hiện trong dự án để tạo ra kết quả nhất định.Các nhiệm vụ và
hành độngnày cũng có một lịch biểu và trách nhiệm cụ thể của các bên tham gia
thực hiện và từ đó tạo thành kế hoạch làm việc của dựán.
Thứ tư, các nguồn lực của dự án bao gồm: nguồn lực tài chính và nguồn
lực con người để tiến hành các hoạt động của dự án, giá trị và chi phí của các
nguồn lực này được thực hiện bằng ngân sách của dựán.
Nguyễn Công Hưng
5
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
Như vậy, dự án đầu tư là một tập hợp các hoạt động kinh tế đặc thù
nhằm đạt được các mục tiêu mong muốn bằng phương pháp và phương tiện cụ
thể trong một khoảng thời gian xácđịnh.
Đồng thời, thẩm định dự án được hiểu là việc kiểm tra, đánh giá của ban
quản lý dự án, các chủ đầu tư, các nhà chuyên môn về xây dựng với những nội
dung cần thiết trong quá trình chuẩn bị và thực hiện dự án đầu tư. Từ đó làm cơ
sở xem xét, phê duyệt dự án.
1.1.1 Khái niệm công tác thẩm định dự án đầu tư
Với sự phát triển kinh tế của nước ta hiện nay nên các dự án đầu tư mọc
lên ngày càng nhiều. Các dự án đầu tư chính là động lực của sự phát triển nói
chung và phát triển kinh tế nói riêng. Chính vì vậy, vấn đề là làm sao xây dựng
các dự án đầu tư hiệu quả là điều hết sức quan trọng. Việc đầu tư có hiệu quả lại
dựa trên việc thẩm định, đánh giá chất lượng của dự án đầu tư.
Các nhà quản lý, các nhà khoa học đã đưa ra các quan điểm khác nhau về
thẩm định dự án đầu tư. Có rất nhiều các tiêu chí để đưa ra khái niệm thẩm định
dự án đầu tư. Theo tác giả Glenn P.Jenkins và Arnold C.Harberger quan
niệm“thẩm định dự án đầu tư đi cùng với việc phân tích lợi ích và chi phí của
một dự án” [26].Cịn với tác giả luận văn, khi nghiên cứu thẩm định dự án đầu tư
lại dựa trên các cơ sở khoa học và dựa trên các mục tiêu, mục đích quản lý... để
đưa ra khái niệm về thẩm định dự án đầu tư. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, theo mục tiêu đầu tư,Ngân hàng thế giới (WB) cho rằng “thẩm
định dự án đầu tư là quá trình một cơ quan chức năng (nhà nước hoặc tư nhân)
xem xét xem một dự án có đạt được các mục tiêu kinh tế và xã hội đã đề ra và
đạt được những mục tiêu đó một cách có hiệu quả hay khơng”[27]. Với định
nghĩa này, công tác thẩm định dự án đầu tư nhằm giúp đưa dự án đi theo đúng
hướng, tạo nền móng cho việc thực hiện dự án đầu tư có hiệu quả.
Thứ hai, theo mục đích quản lý,theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Mai cho rằng
“thẩm định dự án đầu tư là việc xem xét, phân tích, đánh giá dự án đầu tư trên
các nội dung cơ bản nhằm giúp cho việc ra quyết định đầu tư.Thẩm định dự án
đầu tư được xem như một cơng cụ quản lý để góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư
và giúp tham mưu cho các cấp có thẩm quyền ra quyết định đầu tư”[ 15].Theo
quan điểm này, người có thẩm quyền quyết định đầu tư ra quyết định trên cơ sở
kết quả thẩm định. Do vậy, cơng tác thẩm định dự án đầu tư có vai trị quan
Nguyễn Cơng Hưng
6
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
trọng trong quy trình lập, thẩm định và phê duyệt dự án. Cơng tác thẩm định
giúp cho việc kiểm tra, kiểm sốt, đánh giá sự tuân thủ theo pháp luật của dự án,
của các chủ thể tham gia vào hoạt động đầu tư, giúp cho việc sàng lọc, lựa chọn
dự án đầu tư có hiệu quả.
Theo q trình từ chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư, vận hành khai thác dự
án khi đó cơng tác thẩm định dự án đầu tư sẽ được tiến hành với nhiều công việc
từ thẩm định dự án đầu tư để ra quyết định đầu tư, thẩm định thiết kế kỹ thuật,
thẩm định tổng dự toán, thẩm định kế hoạch đấu thầu, thẩm định kết quả đấu
thầu và thẩm định quyết toán vốn đầu tư.
Thứ ba, xét trên góc độ kỹ thuật,GS. Phạm Thụ cho rằng “thẩm định dự án
đầu tư làhoạt động chuẩn bị dự án được thực hiện bằng kỹ thuật phân tích dự án
đã được thiết lập để ra quyết định thoả mãn các quy định về thẩm định của nhà
nước”.[24]. Như vậy, trên quan điểm này, thẩm định dự án đầu tư là một trong
những kỹ thuật để phân tích, đánh giá dự án. Quan niệm về thẩm định dự án của
ông cũng đồng nghĩa với quan niệm của các nước trên thế giới khi tiến hành
thẩm định. Thẩm định dự án gắn liền với kỹ thuật phân tích, đánh giá dự án
trong đó đặc biệt là phân tích chi phí và lợi ích của dự án.
Theo nội dung chi tiết của dự án, thẩm định dự án đầu tư là “việc tiến hành
xem xét một cách toàn diện trên các nội dung của dự án từ pháp lý, công nghệ kỹ
thuật, kinh tế tài chính, tổ chức quản lý thực hiện đến hiệu quả của dự án”. Quan
điểm này cho rằng thẩm định dự án cần có kỹ thuật và các phương pháp cụ thể
đối với từng nội dung của dự án. Đối với các dự án đầu tư xây dựng ở Việt Nam,
theo Luật Xây dựng (2013) và Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/06/2015 về
Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình, thẩm định dự án đầu tư bao gồm hai
nội dung là thẩm định phần thuyết minh và thẩm định phần thiết kế cơ sở.
Từ những phân tích trên đây, tác giả đưa ra khái niệm về thẩm định dự án
đầu tư như sau“Thẩm định dự án đầu tư là q trình xem xét, phân tích, đánh
giá dự án một cách khách quan, khoa học và toàn diện trên các nội dung, lựa
chọn dự án để quyết định đầu tư.”
1.1.2 Vai tròcủa thẩm định dự án đầu tư
Có thể nói, cơng việc thẩm định dự án đầu tư đóng vai trị quan trọng
trong q trình hình thành và thực hiện dự án đầu tư. Để góp phần quản lý
tốt hoạt động đầu tư và xây dựng cần thiết phải quản lý tốt công tác chuẩn bị
Nguyễn Công Hưng
7
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
đầu tư trong đó có lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư. Thẩm định dự
án đầu tư là một yêu cầu không thể thiếu và là cơ sở để quyết định đầu tư.
Thẩm định dự án đầu tư là một cơng cụ quản lý góp phần nâng cao hiệu quả
đầu tư. Sự cần thiết của việc thẩm định dự án đầu tư cụ thể như sau:
Một là, thẩm định dự án đầu tư giúp cho việc kiểm tra, kiểm soát dự án đầu
tư tốt hơn. Trên cơ sở hồ sơ dự án, ban quản lý dự án có chức năng thẩm định sẽ
tiến hành kiểm tra tính hợp pháp, tính hợp lý, mức độ chuẩn xác của các nội
dung được trình bày. Đây là căn cứ quan trọng để có được những kết luận có độ
tin cậy cao về dự án.
Hai là, thẩm định dự án đầu tư giúp cho việc sàng lọc dự án, lựa chọn dự án
dự án đầu tư tốt nhất. Với kỹ thuật phân tích, đánh giá được áp dụng khi xem xét
các nội dung của dự án sẽ giúp cho việc lựa chọn những dự án có hiệu quả, có
tính khả thi cao.
Ba là, công tác thẩm định dự án đầu tư giúp cho việc thực thi pháp luật tốt
hơn. Đồng thời giúp các cơ quan quản lý nhà nước đánh giá được sự cần thiết và
thích hợp của các dự án về các vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, về công nghệ vốn, ô
nhiễm môi trường. Thông qua kiểm tra, kiểm sốt, cơng tác thẩm định dự án sẽ xác
định rõ những nội dung cần thực hiện, cần điều chỉnh của dự án, mặc khác qua đó
cũng góp phần phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn và phối hợp hài hòa giữa các
đối tác tham gia dự án, đảm bảo việc chuẩn bị, thực hiện và vận hành dự án được
thuận lợi. Bên cạnh đó, cơng tác thẩm định dự án còn giúp cho các chủ thể tham gia
dự án hoạt động và làm theo pháp luật.
Bốn là, qua việc thẩm định dự án đầu tư sẽ giúp các nhà tài chính ra các
quyết định chính xác trong việc cho vay hoặc trả nợ. Từ đó giúp họ có những
phương án quản lý vốn được tốt hơn.
1.1.3 Ý nghĩa của thẩm định dự án đầu tư
- Thẩm định dự án đầu tư có vai trị lớn, góp phần gia tăng hiệu quả, chất
lượng cho các dự án đầu tư. Đồng thời góp phần tăng doanh thu, lợi nhuận cho
doanh nghiệp. Khơng những thế, thẩm định dự án đầu tư cịn có nhiều ý nghĩa
khác nhau tuỳ thuộc các chủ thể khácnhau, cụ thể như sau:
-Đối với Nhà nước, thẩm định dự án đầu tư giúp cho cơ quan quản lý Nhà
nước đánh giá được tính hợp lý của dự án. Thực vậy, Nhà nước thường có các
dự án đầu tư mang tính chất cộng đồng, xã hội. Chính vì vậy, để các dự án đầu
Nguyễn Công Hưng
8
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
tư có hiệu quả thì cần phải lựa chọn các dự án đầu tư thật tốt, từ đó góp phần
giúp xã hội, dân cư ngày càng được cải thiện tình trạng cơ sở hạ tầng.
- Đối với các nhà chủ đầu tư thì cơng tác thẩm định dự án đầu tư tốt sẽ
góp phần giúp họ có thể lựa chọn phương án đầu tư tốt nhất, hiệu quả nhất với
lượng vốn mà họ đang có. Đồng thời góp phần gia tăng doanh thu, lợi nhuận
cho chủ đầu tư.
-Đối với các cơ quan quản lý tài chính, các trung gian tài chính như các
ngân hàng thương mại...thì thẩm định dự án đầu tư chính xác góp phần giúp họ
hiểu sâu về các dự án đầu tư của khách hàng. Đồng thời giúp cơ quan đưa ra các
quyết định chính xác trong việc cho vay vốn như số lượng vốn cần cho vay,
thời hạn vay, lãi suất vay... sao cho hợp lý và đem lại hiệu quả cao cho ngân
hàng.
-Đối với các cá nhân khác trong xã hội, thẩm định dự án đầu tư tốt góp
phần giúp người dân hiểu được, nhận thức và xác định rõ những cái lợi, cái hại
của dự án trên các mặt để có các biện pháp khai thác và khống chế.
1.2 Qui trình và nội dung thẩm định dự án đầu tƣ trong các doanh nghiệp
Thẩm định dự án đầu tư trong các doanh nghiệp xây dựng là cơng tác tổ
chức, đánh giá xem xét và phân tích một cách khách quan trung thực và toàn
diện về các nội dung trong dự án xây dựng nhằm đảm bảo dự án mang lại hiệu
quả cao cho chủ đầu tư và xã hội cũng như phân tích thẩm tra tồn diện đề án
thiết kế cơ sở nhằm đảm bảo tính khả thi của dự án trước khi tiến hành triển khai
thi cơng xây dựng.
Chính vì vậy, để dự án đầu tư xây dựng mang lại hiệu quả cho doanh
nghiệp thì quy trình thẩm định dự án đầu tư cần phải được thực hiện tốt. Quy
trình được thực hiện thơng qua 3 bước sau:
Bước 1: Đánh giá sự cần thiết của dự án đầu tư xây dựng
Đây là bước tiền để để thực hiện thẩm định. Tại bước này thực hiện cụ thể
2 cơng việc:
Một là cần thực hiện phân tích chuyên sâu nhằm bảo bảo dự án đầu tư
mang lại lợi ích to lớn và rất cần thiết cho xã hội như ảnh hưởng đến môi trường
dân sinh, ....
Nguyễn Công Hưng
9
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
Hai là, thực hiện việc đánh giá tồn diện về lợi ích kinh tế mà dự án mang
lại, đảm bảo cơng trình xây dựng phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt.
Bước 2: Thực hiện việc thẩm định kỹ thuật của dự án đầu tư
Tại bước này cần thực hiện việc kiểm tra, đánh giá và phân tích tồn bộ
các yếu tố, tiêu chuẩn kỹ thuật, các công nghệ được áp dụng vào dự án nhằm
đảm bảo dự án đủ tiêu chuẩn và khả thi để thực hiện. Bước này cần thực hiện các
công việc sau:
Một là cần thẩm định đánh giá quy mô, công nghệ và thiết bị sử dụng
trong dự án. Thực hiện đánh giá toàn bộ các tiêu chuẩn về công nghệ và các thiết
bị sử dụng trong dự án nhằm đảm bảo sự phù hợp và hợp lý với dự án cơng trình
xây dựng.
Đồng thời, cần đánh giá sự phù hợp của dự án với quy hoạch đã được phê
duyệt, công sức khả năng hoạt động sử dụng của cơng trình dự án; đánh giá việc
thực hiện ngân sách và thực trạng giá cả nguyên vật liệu hiện tại.
Bên cạnh đó, cần thực hiện việc xây dựng các biện pháp vệ sinh bảo đảm
môi trường khi tiến hành thi công dự án; Xây dựng các phương án thay thế, sửa
chữa khi các tài sản khi tiến hành dự án bị hỏng.
Hai là, cần thực hiện thẩm định các yếu tố đầu vào của dự án đầu tư, cụ
thể:
Trước hết, cần đánh giá các phương án cung cấp ngun vật tư xây dựng,
và tính tốn khả năng dự trữ phù hợp để đảm bảo khả năng cung ứng vật tư
nhanh chóng thường xun và tránh tình trạng lãng phí vốn.
Song song với đó, đối với ngun liệu ngoại nhập khơng có tại địa
phương cần xem xét và đánh giá khả năng cung cấp nguyên liệu này trong thực
tế triển khai về: Số lượng, giá thành, điều kiện giao hàng, quy cách, chất lượng,
thanh toán.
Ba là, cần thực hiện việc thẩm định vị trí dự định triển khai xây dựng dự
án. Cụ thể:
Trước hết, cần thực hiện việc đảm bảo vị trí triển khai xây dựng dự án phù
hợp quy hoạch chung.
Cùng với đó, cần xây dựng các dự án phát triển và mở rộng, đáp ứng các
yêu cầu về vệ sinh mơi trường, khả năng phịng chống cháy nổ.Đồng thời cần
Nguyễn Công Hưng
10
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
thực hiện sự kết nối tốt với hạ tầng kỹ thuật cơ sở tại địa phương xây dựng dự
án.
Cuối cùng, cần thực hiện việc tuân thủ nghiêm chính các quy định, pháp
luật, kiến trúc xây dựng theo quy định của địa phương.
Bốn là, cần thực hiện thẩm định công tác tổ chức, đánh giá, quản lý dự án.
Cụ thể:
Trước hết, cần đưa ra những kinh nghiệm và khả năng quản lý dự án của
chủ đầu tư.
Bên cạnh đó, cần đưa ra các kinh nghiệm giám sát, quản lý thi công, vận
hành cùng trình độ nhân cơng kỹ thuật.
Ngồi ra, cần đưa ra các hình thức tổ chức quản lý, thực hiện dự án. Xem
xét chủ dự án về kinh nghiệm tổ chức quản lý, thi cơng, quản lý và vận hành,
trình độ của đội ngũ công nhân kỹ thuật.
Bước 3: Thẩm định khả năng vốn tài chính của dự án.
Khả năng tài chính của dự án có vai trị vơ cùng quan trọng đối với việc
hoạt động của dự án. Do vậy cần thực hiện việc thẩm định khả năng vốn tài
chính của dự án một cách chặt chẽ và khoa học. Nội dung công việc tại bước này
được cụ thể như sau:
Trước hết, cần thực hiện việc đánh giá phân tích và tính tốn tổng vốn đầu
tư xây dựng cơng trình, và cơ cấu thu hồi vốn của dự án.
Thứ hai, cần thực hiện đánh giá nguồn vốn đầu tư cho dự án như về quy
mô, mức độ trả nợ...
Thứ ba, cần thực hiện đánh giá các chi phí bỏ ra và lợi nhuận mang lại khi
đưa dự án vào sử dụng. Điều này cần thiết để xác định hiệu quả của dự án đầu
tư.
Trên đây là quy trình thẩm định dự án đầu tư trong các doanh nghiệp xây
dựng. Quy trình này có 3 bước nhưng rất chặt chẽ và có sự liên đới với nhau.
Đây cũng là kim chỉ nam cho hoạt động dự án của các doanh nghiệp, tạo điều
kiện để giúp quá trình thực hiện dự án ngày càng có hiệu quả hơn trong tương
lai.
1.3 Các tiêu chí đánh giá cơng tác thẩm định dự án đầu tƣ
Cơng tác thẩm định dự án đầu tư đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực
tiếp, quyết định tới hiệu quả của dự án đầu tư. Để nâng cao công tác thẩm định
Nguyễn Công Hưng
11
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
dự án đầu tư thì cần phải có các tiêu chí đánh giá. Theo PGS.TS Nguyễn Ngọc
Mai, các tiêu chí này bao gồm: tính đầy đủ; tính chính xác; tuân thủ các quy định
của pháp luật, đúng tiến độ vàtính tường minh [15]. Nội dung các tiêu chí cụ thể
như sau:
Thứ nhất, cơng tác thẩm định dự án đầu tư cần có tính đầy đủ, cụ thể:
Tính đầy đủ trong thẩm định dự án chính là việc thẩm định phải đầy đủ,
khơng bỏ sót các vấn đề nào ảnh hưởng đến dự án như: về kỹ thuật, kinh tế xã
hội, môi trường…Cụ thể: các nhà thẩm định cần phải thẩm định các vấn đề như:
xem xét việc lựa chọn thiết bị, công nghệ, giải pháp kỹ thuật có phù hợp với dự
án hay khơng, có tiết kiệm được vốn đầu tư, chi phí sản xuất khơng, địa điểm có
phù hợp khơng, các giải pháp xử lý những tác động đến môi trường như thế nào,
tác động thuận lợi và khó khăn đến kinh tế xã hội như thế nào.Công việc này khá
phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả dự án. Chính vì vậy, trong bước này,
cơ quan thẩm định cần các chuyên gia kỹ thuật, kinh tế am hiểu chuyên sâu thực
hiện nghiên cứu và đưa ra các phương án, từ đó giúp nâng cao hiệu quả của dự
án.
Thứ hai, cơng tác thẩm định dự án cần đảm bảo tính chính xác
Cơng tác thẩm định dự án cần phải đảm bảo tính chính xác về mặt kinh tế
và kỹ thuật. Về mặt kinh tế, cần phải đảm bảo tính chính xác về khối lượng; đảm
bảo chi phí hợp lý và hiệu quả; đặc biệt cần thực hiện tốt công tác phân tích tài
chính. Thực vậy, phân tích tài chính của dự án đầu tư là việc đưa ra các phương
pháp đánh giá, lựa chọn dự án đầu tư sao cho có hiệu quả nhất, nó là điều quan
trọng, tác động trực tiếp đến cơng tác thẩm định, đánh giá tính khả thi của dự án
từ góc độ hiệu quả tài chính; đồng thời nó đưa ra con số cụ thể cho phép đánh
giá tổng thể về hoạt động và kết quả của dự án trong tương lai.
Thứ ba, công tác thẩm định dự án cần tuân thủ các quy định của pháp
luật
Cũng như các hoạt động khác, công tác thẩm định tài chính khi hoạt động
đều phải tuân theo các quy định của pháp luật. Cán bộ thẩm định dựa trên các
căn cứ pháp lý và căn cứ thực tiễn của tồn bộ q trình hình thành và thực hiện
tồn bộ dự án.
Thứ tư, công tác thẩm định dự án cần đảm bảo đúng tiến độ
Nguyễn Công Hưng
12
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
Để dự án có hiệu quả thì ngồi việc giảm chi phí, cơng tác thẩm định tài
chính cần phải đúng tiến độ đã đề ra. Không những thế, cần thực hiện đảm bảo
dịng tiền đầu tư ổn định.Thơng thường cơng trình đầu tư thường bao gồm nhiều
hạng mục khác nhau, quá trình thực hiện xây lắp địi hỏi một trình tự thời gian
nhất định để đảm bảo các yêu cầu về mặt kỹ thuật. Do đó, muốn đưa cơng trình
vào vận hành khai thác đúng thời điểm dự kiến cần lập được kế hoạch tiến độ thi
cơng xây lắp cơng trình một cách khoa học và đúngđắn.
Thứ năm, công tác thẩm định dự án cần đảm bảo tính tường minh
Tính tường minh trong dự án đầu tư chính là việc dự án phải được công
khai, minh bạch. Đây là điều vô cùng quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với các
cơng tác thẩm định dự án đầu tư. Thực vậy, việc đảm bảo tính cơng khai, minh
bạch trong q trình thẩm định sẽ giúp cho quá trình quản lý cũng như thực hiện
trong thực tiễn của dự án có được hiệu quả cao,góp phần vào phát triển xã hội.
Trên đây là những tiêu chí đánh giá cơng tác thẩm định dự án đầu tư. Để
dự án đầu tư ngày càng đảm bảo và hoạt động hiệu quả, cần thực hiện đầy đủ các
cơng tác này, từ đó góp phần gia tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh cho doanh
nghiệp.
1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác hoạt động thẩm định dự án
1.4.1. Nhân tố chủ quan
Có thể nói: cơng tác thẩm định dự án đầu tư bị chi phối bởi nhiều nhân tố
chủ quan và khách quan. Nhân tố chủ quan là các nhân tố thuộc về nội bộ doanh
nghiệp mà doanh nghiệp có thể kiểm sốt, điều chỉnh.Nhân tố khách quan là
những nhân tố bên ngồi mơi trường tác động, nó khơng thể kiểm tra mà chỉ
khắc phục để thích nghi.Việc xem xét, đánh giá các nhân tố đó là rất cần thiết
đối với doanh nghiệp trong việc đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
thẩm định dự án.
1.4.1.1 Năng lực, kiến thức, kinh nghiệm của cán bộ thẩm định
Trong mọi hoạt động, con người luôn là yếu tố quyết định đến hiệu quả
sản xuất kinh doanh, và thẩm định dự án đầu tư cũng vậy. Kết quả thẩm định tài
chính dự án là kết quả của quá trình đánh giá dự án về nhiều mặt theo nhận định
chủ quan của con người. Bởi con người là chủ thể trực tiếp tổ chức và thực hiện
thẩm định theo phương pháp và kỹ thuật của mình. Mọi yếu tố khác sẽ khơng có
ý nghĩa nếu như cán bộ thẩm định khơng đủ trình độ và phương pháp làm việc
Nguyễn Công Hưng
13
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
khoa học nghiêm túc, sai lầm của con người trong công tác thẩm định dù vơ tình
hay cố ý đều dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng tới nhiều mặt của
dự án, đặc biệt ảnh hưởng đến bên cho vay vốn như doanh nghiệp, các tổ chức
tín dụng…làm cho các tổ chức này khó khăn trong việc thu hồi nợ, nguy cơ mất
vốn và suy giảm lợi nhuận kinh doanh là điều khơng thể tránh khỏi.
Có thể nói: thẩm định dự án là một công việc hết sức phức tạp, tinh vi. Nó
khơng chỉ là việc tính tốn theo những cơng thức có sẵn địi hỏi cán bộ thẩm
định phải hội tụ được các yếu tố: kiến thức, kinh nghiệm, năng lực và phẩm chất
đạo đức. Kiến thức là sự am hiểu chuyên sâu về nghiệp vụ chuyên mô và sự hiểu
biết sâu rộng về các lĩnh vực trong đời sống khoa học - kinh tế - xã hội. Kinh
nghiệm của cán bộ cũng ảnh hưởng rất lớn đến quá trình thẩm định, những tiếp
xúc trong hoạt động thực tiễn như tiếp xúc khách hàng, khảo sát nơi hoạt động
của doanh nghiệp, phân tích báo cáo tài chính… sẽ giúp cho các quyết định của
thẩm định chính xác hơn. Năng lực là khả năng nắm bắt và xử lý công việc trên
cơ sở kiến thức kinh nghiệm.
Ngoài ra, cán bộ thẩm định phải có tính kỷ luật cao, phẩm chất đạo đức,
lòng say mê và khả năng nhạy cảm trong cơng việc. Nếu cán bộ thẩm định
khơng có phẩm chất đạo đức tốt sẽ ảnh hưởng xấu đến quan hệ giữa khách hàng
và doanh nghiệp, làm mất mát uy tín của doanh nghiệp, đưa ra những nhận xét
thiếu tính khách quan, minh bạch làm cơ sở cho việc quyết định cho vay của
doanh nghiệp hay các tổ chức tín dụng khác. Sự hội tụ các yếu tố trên sẽ là cơ sở
tiền đề cho những quyết định đúng đắn của các cán bộ thẩm định dự án, từ đó
giúp doanh nghiệp lựa chọn những dự án đảm bảo khả năng trả nợ của các chủ
dự án theo những thỏa thuận đã bàn.
Trong xu thế phát triển như hiện nay, dự án đầu tư không chỉ giới hạn
trong phạm vi doanh nghiệp trong nước mà có sự liên doanh liên kết với các đối
tác nước ngoài. Vấn đề ở đây cần phải nâng cao trình độ của cán bộ thẩm định là
cấp bách và cần phải được ưu tiên.
1.4.1.2 Thông tin, tài liệu thu thập phục vụ cho quá trình thẩm định
Có thể nói: trong thời đại bùng nổ thơng tin như hiện nay, việc thu thập
những thông tin về khách hàng phục vụ cho q trình thẩm định khơng phải là
vấn đề khó khăn mà làm sao để các nguồn thơng tin thu thập được phải đảm bảo
đầy đủ, chính xác và kịp thời. Việc lấy tài liệu, thông tin ở đâu với số lượng bao
Nguyễn Công Hưng
14
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
nhiêu phải được cân nhắc tính tốn cẩn trọng trước khi tiến hành phân tích, đánh
giá dự án. Thơng tin mà doanh nghiệp có thể thu thập từ rất nhiều nguồn khác
nhau, cụ thể như sau:
Như vậy, thơng tin có vai trị rất quan trọng trong q trình thẩm định tài
chính dự án, song để có thể thu thập, xử lý, lưu trữ thơng tin một cách có hiệu
quả thì cần phải có các trang thiết bị và các phần mềm hỗ trợ.
1.4.1.3 Phương pháp và tiêu chuẩn thẩm định
Ngoài ra, việc lựa chọn phương pháp thẩm định cũng rất quan trọng. Đó
là việc lựa chọn các chỉ tiêu đánh giá, cách thức xử lý thông tin một cách khoa
học, tiên tiến, phù hợp với từng dự án cụ thể giúp cho cán bộ thẩm định phân
tích, tính tốn hiệu quả tài chính dự án nhanh chóng, chính xác, dự báo các khả
năng có thể xảy ra trong tương lai để tránh rủi ro.
Phương pháp thẩm định thường được sử dụng: việc thẩm định dự án có
thể tiến hành theo nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào nội dung của dự
án xem xét. Việc lựa chọn phương pháp thẩm định phù hợp đối với từng dự án là
một yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng thẩm định. Các phương pháp thẩm
định thường được sử dụng đó là phương pháp so sánh, phương pháp thẩm định
theo trình tư, phương pháp phân tích độ nhạy của dự án. Tuy nhiên, phương
pháp chung để thẩm định là so sánh, đối chiếu nội dung của dự án với các chuẩn
mực đã được quy định bởi pháp luật và các tiêu chuẩn kinh tế- kỹ thuật thích hợp
hoặc thơng lệ quốc tế cũng như trong nước và các kinh nghiệm thực tế.
Bên cạnh đó, tiêu chuẩn thẩm định: để thẩm định dự án, vấn đề quan trọng
và cần thiết là việc sử dụng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, mặc dù trong thẩm định
dự án cũng có những vấn đề được phân tích lựa chọn trên cơ sở định tính. Việc
sử dụng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật cần thiết phải giải quyết hai vấn đề là định
lượng và xây dựng tiêu chuẩn để đánh giá các chỉ tiêu đó. Để có cơ sở đánh giá
dự án thì việc nghiên cứu xây dựng các chỉ tiêu hoặc các chỉ tiêu hướng dẫn là
rất cần thiết, trước hết là các chỉ tiêu về tài chính và tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả
dự án như: tỷ lệ chiết khấu áp dụng cho từng loại dự án, thời gian hoàn vốn tiêu
chuẩn, hệ số đảm bảo nợ, suất đầu tư hoặc suất chi phí cho mỗi loại cơng trình,
hạng mục cơng trình… Đây là những điểm phải được đặc biệt chú ý đối với các
cơ quan quản lý đầu tư tổng hợp như các bộ và từng địa phương.
1.4.1.4 Hệ thống trang thiết bị phục vụ cho q trình thẩm định
Nguyễn Cơng Hưng
15
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
Hiện nay, việc phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin đã tạo điều
kiện cho các doanh nghiệp ngày càng hoàn thiện hệ thống thông tin phục vụ đắc
lực cho công tác chun mơn của mình. Bằng hệ thống máy tính hiện đại và các
phần mềm chuyên dụng giúp cho công tác thẩm định tài chính dự án diễn ra
thuận lợi, với việc tính tốn các chỉ tiêu được nhanh chóng, chính xác chỉ trong
tích tắc, rút ngắn thời gian thẩm định dự án. Chỉ trong thời gian ngắn, máy tính
có thể xử lý lưu trữ được một khối lượng thông tin khổng lồ, với khả năng nối
mạng như hiện nay thì việc truy cập để tìm kiếm những thơng tin cần thiết phục
vụ cho thẩm định dự án là đơn giản và nhanh chóng. Từ đó giúp cho doanh
nghiệp tiết kiệm được rất nhiều chi phí. Với việc ứng dụng các phần mềm
chuyên dụng đã giúp cho các cán bộ thẩm định giải quyết được những vấn đề
tưởng chừng không thể làm được. Từ đó, chất lượng thẩm định ngày càng được
nâng cao.
1.4.1.5 Tổ chức công tác thẩm định
Tổ chức cơng tác thẩm định là việc bố trí, sắp xếp quy định trách nhiệm,
quyền hạn của các cá nhân, bộ phận tham gia thẩm định, trình tự tiến hành cũng
như mối quan hệ giữa các cá nhân, bộ phận đó trong việc thực hiện, cần có sự
phân cơng phân nhiệm vụ cụ thể, khoa học và tạo ra được cơ chế kiểm tra, giám
sát chặt chẽ trong khâu thực hiện nhưng khơng cứng nhắc, tạo sự gị bó nhằm đạt
được tính khách quan và việc thẩm định được tiến hành nhanh chóng, thuận tiện
mà vẫn đảm bảo chính xác.
Mặt khác, sự phối hợp các bộ phận trong quá trình thẩm định sẽ tránh
được sự chồng chéo.Phát huy được những mặt mạnh, hạn chế những mặt yếu của
mỗi tác nhân và trên cơ sở đó giảm bớt chi phí cũng như thời gian thẩm định.
Như vậy việc tổ chức, điều hành hoạt động thẩm định nếu được xây dưng hệ
thống mạnh, phát huy tận dụng được tối đa năng lực sáng tạo của cá nhân và sức
mạnh của tập thể sẽ nâng cao được chất lượng thẩm định.
1.4.1.6 Thời gian và chi phí ảnh hưởng đến thẩm định dự án
Có thể nói: thời gian và chi phí cũng ảnh hưởng đến thẩm định dự án. Cụ
thể: Việc tuân thủ không đúng thời gian có thể dẫn đến cơng tác thẩm định một
cách sơ sài, những dự án khi cho vay sẽ gặp những rủi ro gây hiệu quả xấu cho
nghiệp. Trên thực tế cho thấy, các cán bộ quản lý chưa phân bổ thời gian hợp lý
để cán bộ thẩm định tuân thủ đúng. Ví như chưa phân bổ thời gian đi thu thập
Nguyễn Công Hưng
16
Ngành Quản trị kinh doanh
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Luận văn thạc sỹ
thông tin khơng ấn định cụ thể rõ ràng ngày hồn thành và yêu cầu nội dung
thông tin phải như thế nào dẫn đến các cán bộ thẩm định lơ là không chú tâm
hồn thành cơng việc. Đồng thời kiểm tra giám sát mà không gắt gao khiến cho
công tác thẩm định không hiệu quả, mất thời gian mà chất lượng không cao.
Bên cạnh đó, chi phí thẩm định cũng là nhân tố giúp các cơng tác thẩm
định được hồn thiện và là một phần không thể thiếu trong bất kỳ hoạt động nào.
Tuy nhiên, trong chi phí thẩm định cũng cần quản lý một cách rõ ràng, minh
bạch, tránh thất thoát lãng phí, bỏ ra chi phí ít để hiệu quả thẩm định khơng cao.
1.4.2. Nhân tố khách quan
Ngồi những nhân tố chủ quan, thẩm định dự án bị chi phối bởi rất nhiều
nhân tố khách quan, đó là những nhân tố bên ngoài tác động vào dự án làm cho
chất lượng thẩm định tài chính dự án bị giảm sút. Các yếu tố khách quan tác
động bao gồm:
1.4.2.1 Hành lang pháp lý, cơ chế chính sách của Nhà nước
Hành lang pháp lý, cơ chế chính sách cũng ảnh hưởng lớn đến công tác
thẩm định dự án đầu tư của các doanh nghiệp. Thực vậy, đây là những khuôn
khổ định hướng hoạt động của các chủ thể trong nền kinh tế, đồng thời những
yếu tố quyết định đến tốc độ quá trình thẩm định cũng như độ chính xác của các
cơng tác thẩm định. Những khuyết điểm trong tính hợp lý, tính đồng bộ hay tính
tiêu cực của các văn bản pháp lý, chính sách quản lý của Nhà nước đều có thể
gây khó khăn, tăng rủi ro đối với kết quả hoạt động của dự án cũng như với hoạt
động thẩm định của các doanh nghiệp.
Tại Việt Nam trước thời kỳ mở cửa kinh tế thị trường, hệ thống hành lang
pháp lý cũng có nhiều hạn chế, cụ thể: Hệ thống văn bản pháp luật chưa đầy đủ
còn khá nhiều kẽ hở và bất cập; các thủ tục rườm rà, các luật định cịn lỏng lẻo,
tính minh bạch pháp lý thấp; tính hợp lý đồng bộ và hiệu lực của các văn bản
pháp lý của Nhà nước đều tác động xấu đến chất lượng thẩm định. Ví như sự
mâu thuẫn chồng chéo các văn bản dưới luật về các lĩnh vực, sự thay đổi liên tục
những văn bản về quy chế quản lý tài chính, tính khơng hiệu lực của pháp lệnh
kế tốn thống kê...làm thay đổi tính khả thi của dự án theo thời gian cũng như
khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đánh giá, dự báo rủi ro, hạn chế trong thu
thập những thơng tin chính xác.
Nguyễn Cơng Hưng
17
Ngành Quản trị kinh doanh
