Báo cáo tốt nghiệp "Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam"

Đề án môn học: Luật Kinh doanh
Bỏo cỏo tt nghip
C phn hoỏ doanh nghip
Nh nc Vit Nam
.
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
1
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
MC LC
Li núi u......................................................................................................................................1
Phn I:Tớnh tt yu v s cn thit phi tin hnh c phn hoỏ DNNN.................................3
I.Tng quỏt v c phn hoỏ.............................................................................................................3
1.C phn hoỏ l gỡ?........................................................................................................................3
2.Mc tiờu ca c phn hoỏ.............................................................................................................3
3.i tng ca c phn hoỏ...........................................................................................................3
4.Tớnh tt yu v s cn thit phi tin hnh c phn hoỏ DNNN.................................................4
4.1.Thc trng ca cỏc DNNN trc khi c phn hoỏ...................................................................4
4.1.1.Quỏ trỡnh hỡnh thnh cỏc DNNN............................................................................................4
4.1.2.Nguyờn nhõn ca thc trng DNNN......................................................................................6
4.2.Tớnh tt yu v s cn thit phi tin hnh c phn hoỏ...........................................................7
II.Ni dung c phn hoỏ..................................................................................................................7
1.Cỏc hỡnh thc c phn hoỏ...........................................................................................................7
2.Cỏc phng phỏp c phn hoỏ DNNN.........................................................................................7
3.Cỏc bc tin hnh.......................................................................................................................8
III.Kinh nghim c phn hoỏ ca mt s nc trờn th gii..........................................................9
1.C phn hoỏ Trung Quc..........................................................................................................9
2.Mt s nc khỏc.......................................................................................................................10
3.Mt s iu rỳt ra t c phn hoỏ mt s nc trờn th gii.................................................11
Phn II.Tỡnh hỡnh thc hin c phn hoỏ DNNN trong nhng nm qua.............................13
I. Quỏ trỡnh phỏt trin ca cỏc DNNN...........................................................................................13
1.Trc i mi.............................................................................................................................13

2.Sau i mi.................................................................................................................................13
II.Thc trng tỡnh hỡnh c phn hoỏ cỏc DNNN...........................................................................15
1.Tin trỡnh c phn hoỏ cỏc DNNN.............................................................................................15
1.1.Giai on 1991-1996...............................................................................................................15
1.2.Giai on 1996 n nay...........................................................................................................16
2.Tỡnh hỡnh hot ng ca cỏc doanh nghip sau khi tin hnh c phn hoỏ..............................17
III.Nhng kt qu v hn ch trong quỏ trỡnh c phn hoỏ..........................................................18
1.Nhng kt qu t c.............................................................................................................18
2.Hn ch.......................................................................................................................................19
2.1.Nhng hn ch.........................................................................................................................19
2.2.Nguyờn nhõn............................................................................................................................19
Phn III.Mt s gii phỏp ch yu nhm y nhanh tc c phn hoỏ DNNN................21
Kt lun.........................................................................................................................................23
Ti liu tham kho.......................................................................................................................24
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
2
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
LI NểI U
Vit nam vi mt nn kinh t cũn non kộm cha thoỏt ra s yu kộm v nghốo nn, mt nn
kinh t chim a s l nụng nghip lc hu, h thng kinh t Nh nc cha nng ng, khụng
tn dng ht cỏc ngun lc tim nng vn cú. Thi gian chuyn i c cu kinh t cha lõu cũn
mang nng tớnh tp trung bao cp nng sc, phú thỏc cho Nh nc. Ngi lao ng cha cú
tinh thn lm ch vỡ thc cht ti sn ú khụng phi ca h v cng chng phi l ca ai m
ton dõn. Chuyn sang nn kinh t, s tip thu chm chp v bo th ó hn ch rt ỏng k kh
nng phỏp trin nn kinh t. Nn kinh t Nh nc vn mang vai trũ ch o v c Nh nc
bo h nhng trong thc t cỏc doanh nghip Nh nc hot ng kinh doanh khụng hiu qu
trong th trng thm chớ Nh nc phi bự l, kin thc kinh t ca cỏc nh qun lý ny cú th
l khiờm tn cng cú th l do sc ỡ cho Nh nc gii quyt.
Ch trng ca ng l phi i mi qun lý kinh doanh, phng thc kinh doanh, tn
dng ht ngun lc trớ thc, tip cn v ỏp dng trit kin thc kinh t phng tõy vo nn

kinh t Vit Nam, buc cỏc nh doanh nghip thc s kinh doanh, ũi hi doanh nghip sng
bng chớnh kh nng ca mỡnh, gn trỏch nhim sn xut kinh doanh vo tt c mi thnh viờn
trong doanh nghip. Bng cỏc vn bn phỏp lý, ngh nh, ch th, cho phộp phỏt trin cỏc thnh
phn kinh t vn hnh nn kimh t th trng theo nh hng xó hi ch ngha.
Mt trong cỏc bin phỏp thỳc y phỏt trin kinh t l c phn hoỏ doanh nghip Nh
nc. Trin khai thớ im cho thy c phn hoỏ l mt bin phỏp tớch cc nhm ci ti li khu
vc cỏc doanh nghip Nh nc.
Tip ú l vic ra liờn tip ra cỏc ngh nh ca Chớnh ph hng dn c th quỏ trỡnh bỏn
c phn v phỏt trin c phiu. Chia quyn s hu cho cỏc thnh viờn, phỏp trin sn xut kinh
doanh, nõng cao hiu qu sn xut, hiu qu cnh tranh ca doanh nghip.
V Nh nc v Chớnh ph, ngy cng hon thin mụi trng kinh doanh, to iu kin
cho cỏc doanh nghip tin hnh c phn d dng v gn nh, cú nhiu chớnh sỏch v mụ phỏp
trin kinh t, hon thin h thng phỏp lut nht l lut kinh doanh, l mt lut mi cũn nhiu
s h v cũn nhiu vn cn sa cha b sung.
Vi ti C phn hoỏ doanh nghip Nh nc Vit Nam tụi xin c xõy dng
mt vn ớt hiu bit ca mỡnh núi v cỏc c phn hoỏ doanh nghip Nh nc nc ta. Cỏch
nhỡn nhn vn gii quyt v mt s kin ngh v chớnh sỏch Nh nc nhm hon thin hn
cho vic thỳc y c phn hoỏ doanh nghip Nh nc gúp phn phỏt trin kinh t th trng
theo nh hng xó hi ch ngha.
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
3
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
Trong ỏn nghiờn cu ny cũn nhiu iu tụi cha cp n bi cha nghiờn cu
c sõu sc nờn cha c hon chnh kớnh mong c s giỳp , ch bo ca thy cụ tụi
c hiu thờm v sõu hn v cỏc vn kinh t.
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
4
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
PHN I: TNH TT YU V S CN THIT PHI TIN HNH
C PHN HO DOANH NGHIP NH NC

I.TNG QUT V C PHN HO
1. C phn húa l gỡ ?
thng nht nhn thc v hnh ng i vi mt ch trng quan trng liờn quan n
vn thuc v quan h sn xut quan h s hu trong quỏ trỡnh phỏt trin t nc theo nh
hng xó hi ch ngha cn lm rừ ni dung ca khỏi nim c phn hoỏ nc ta trong giai
on hin nay.
C phn hoỏ l mt gii phỏp quan trng c cu li (t chc li ) h thng cỏc doanh
nghip hin gi 100% vn thuc s hu nh nc tc l chuyn mt b phn doanh nghip nh
nc thnh doanh nghip (cụng ty) c phn.
2. Mc tiờu ca c phn hoỏ.
Mc tiờu cui cựng cao nht ca c phn hoỏ mt b phn doanh nghip nh nc l nhm
nõng cao hiu qu sn xut kinh doanh ca cỏc doanh nghip cú th rỳt ra c phn hoỏ nhm
gii quyt tp hp nm mc tiờu sau õy:
2.1. Gii quyt vn s hu i vi khu vc quc doanh hin nay. Chuyn mt phn ti
sn thuc s hu ca nh nc thnh s hu ca cỏc c ụng nhm xỏc nh ngi ch s hu
c th i vi doanh nghip khc phc tỡnh trng vụ ch catliu sn xut. ng thi c
phn hoỏ to iu kin thc hin a dng hoỏ s hu, lm thay i mi tng quan gia cỏc hỡnh
thc v loi hỡnh s hu, tc l iu chnh c cu cỏc s hu.
2.2. C cu li khu vc kinh t quc doanh c phn hoỏ mt b phn doanh nghip nh
nc s thu hp khu vc kinh t quc doanh v mc cn thit hp lớ.
2.3. Huy ng c mt khi lng ln vn nht nh trong v ngoi nc utcho
sn xut kinh doanh thụng qua hỡnh thc phỏt hnh c phiu m cỏc doanh nghip huy ng
trc tip c vn sn xut kinh doanh.
2.4. Hn ch c s can thip trc tip ca cỏc c quan Nh nc vo cỏc hot ng sn
xut kinh doanh ca cỏc doanh nghip, to iu kin chung t do hot ng phỏt huy tớnh
nng ng ca chung trc nhng bin i thng xuyờn ca th trng, vỡ sau khi c phn hoỏ
doanh nghip c t chc v hot ng theo lut cụng ty.
2.5. To iu kin thun li cho s hỡnh thnh v phỏt trin th trng chng khoỏn.
3. i tng ca c phn hoỏ cỏc nc khỏc nhau trờn th gii thỡ quy nh v i tng
c phn hoỏ cng khỏc nhau. Vit Nam theo Q202/CT(8/6/1992) thỡ cỏc doanh nghip Nh

nc cú ba iu kin sau õy cú th c phn húa:
-Cú quy mụ va.
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
5
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
-ang kinh doanh cú lói hoc trc mt ang gp khú khn nhng cú trin vng s hot
ng tt.
- Khụng thuc din nhng doanh nghip cn thit phi gia 100% vn utca nh nc.
4. Tớnh tt yu v s cn thit phi tin hnh c phn hoỏ doanh nghip nh nc .
4.1. Thc trng ca cỏc doanh nghip nh nc trc khi c phn hoỏ.
4.1.1. Quỏ trỡnh hỡnh thnh doanh nghip nh nc.
Cỏc doanh nghip nh nc Vit Nam c hỡnh thnh t nm 1954( min Bc ) v
t nm 1975( min Nam). Do hỡnh thnh t nhiu ngun gc khỏc nhau, nờn cỏc doanh nghip
nh nc Vit Nam cú c trng khỏc bit so vi nhiu nc trong khu vc v trờn th gii
biu hin:
0* Quy mụ doanh nghip phn ln nh bộ, c cu phõn tỏn, biu hin s lng lao ng
v mc tớch lu vn. Theo bỏo cỏo ca B chớnh tr v cỏc ch tiờu ch yu nm 1992, thỡ c
nc cú trờn 2/3 tng s doanh nghip cú s lao ng trờn 100 ngi s lao ng trong khu vc
nh nc chim mt t trng khỏ nh trong tng s lao ng xó hi khong 5-6%
1* Trỡnh k thut -cụng ngh lc hu tr mt s rt ớt (18%)s doanh nghip c
utmi õy ( sau 1986) phn ln cỏc doanh nghip nh nc ó c thnh lp khỏ lõu cú
trỡnh k thut thp theo bỏo cỏo iu tra ca b khoa hc cụng ngh v mụi trng thỡ trỡnh
cụng ngh trong cỏc doanh nghip Nh nc ca Vit Nam kộm cỏc nc t 3-4 th h. Cú
doanh nghip vn cũn s dng cỏc trang b k thut t nm1939 v trc ú. Mt khỏc , i b
phn doanh nghip Nh nc c xõy dng bng k thut ca nhiu nc khỏc nhau nờn tớnh
ng b ca cỏc doanh nghip Nh nc khú cú kh nng cnh tranh c trong nc v quc t.
2* Vic phõn b cũn bt hp lý v nghnh v vựng khi chuyn sang kinh t th trng cỏc
doanh nghip Nh nc khụng cũn c bao cp mi mtnhtrc na ó th li b cỏc thnh
phn kinh t khỏc cnh tranh quyt lit, nờn nhiu doanh nghip Nh nc khụng tru ni,
buc phi phỏ sn gii th, c bit trong nhng nm gn õy chỳng ta ó tin hnh ci cỏch

doanh nghip Nh nc. Do ú, mc dự s lng cỏc doanh nghip Nh nc ó gim t
12.084 n ngy 1/4/1994 cũn 6.264 doanh nghip Nh nc. Nh s i mi v t chc qun
lý v k thut v cụng ngh ca cỏc doanh nghip cũn li tng giỏ tr sn phm tuyt i ca
kinh t Nh nc, cngnhtrong t trng trong tng sn phm (CDP khụng nhng khụng gim
m cũn tng lờn ỏng k). Bng sau õy cho ta thy iu ú:
Mt s ch tiờu phỏt trin kinh t
Tc tng
trng kinh t
bỡnh quõn hng
nm (%)
1976-1980 1981-1985 1986-1990 1990-2003
0,4 0,4 3 7,8-8,5
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
6
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
T trng kinh t
QD trong
CDP(%)
1990 1991 1992 1993 2000
34,1 39,6 42,9 43,6
(theo s liu ca cc thng kờ)
Tc tng trng nn kinh t nc ta trong nhng nm qua ó tng nhanh, c bit doanh
nghip Nh nc vn úng vai trũ ch yu trong nhiu nghnh kinh t, nht l nhng nghnh
quan trng ũi hi utln, k thut cụng ngh cao v cỏc nghnh sn xut cung ng cỏc hng
hoỏ v dch v cụng cng. ng thi doanh nghip Nh nc vn l thnh phn úng gúp ch
yu cho ngõn sỏch Nh nc.
Cú th nhn thy rng: Hu ht doanh nghip Nh nc ca ta hỡnh thnh t thi qun lý
tp trung bao cp khi chuyn sang c ch mi li thiu kim soỏt cht ch vic thnh lp phỏt
trin trn lan (nht l cp tnh, huyn, c quan, trng hc). Mt b phn quan trng doanh
nghip Nh nc khụng iu kin ti thiu hot ng thiu vn ti thiu, trang thit b

quỏ thụ s. Mt khỏc trong iu kin kinh ttnhõn cũn quỏ non yu ch mi hot ng ch yu
trong lng vc dch v, tiu th cụng nghip v nụng nghip nờn doanh nghip Nh nc cha
th tp trung ton lc cho yờu cu phỏt trin nhng nghnh lng vc then cht. Nhng c
im trờn õy luụn luụn chi phi phng hng, bc i v bin phỏp trong quỏ trỡnh i mi
doanh nghip Nh nc nc ta.
Sau mi nm i mi, cỏc doanh nghip Nh nc ó v ang chuyn bin khỏ cn bn.
ó sp xp li mt bc quan trng, gim gn mt na s doanh nghip ch yu, nhng doanh
nghip a phng nh bộ khụng cú hiu qu. S ln doanh nghip cũn li c t chc li v
tng bc phỏt huy quyn t ch kinh doanh lm n nng ng v cú hiu qa. Nhng nhỡn
chung cỏc doanh nghip Nh nc vn rt khú khn, hiu qu kinh doanh cũn thp nhiu doanh
nghip vn lm n thua l thng xuyờn, hot ng cm chng s úng gúp ca doanh nghip
Nh nc cho ngõn sỏch cha tng ng vi phn utca Nh nc cho nú, cngnhtim lc
ca doanh nghip Nh nc tỡnh trng mt v tht thoỏt v vn ang din ra ht sc nghiờm
trng vic qun lý i vi cỏc doanh nghip Nh nc cũn quỏ yu kộm, quan trng l tỡnh
trng buụng lng qun lý ti chớnh lm Nh nc mt vai trũ ngi ch s hu thc s.
4.1.2. Nguyờn nhõn ca thc trng doanh nghip Nh nc.
Thc trng ca doanh nghip Nh nc Vit Nam nh trờn l do mt s nguyờn nhõn
ch yu sau:
3* S nh hng nng n ca nn kinh t k hoch hoỏ tp trung cao trong iu kin
chin tranh kộo di, t duy khụng ỳng mụ hỡnh ch ngha xó hi trc õy.
4* S yu kộm ca nn kinh t ch yu l lc lng sn xut. S yu kộm ca lc lng
sn xut biu hin s rừ nht l s thp kộm lc hu ca kt cu h tng ca ton b nn kinh
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
7
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
t, cngnhmi doanh nghip. S yu kộm nn kinh t cũn th hin ch cha cú tớch lu ni
b, cha cú kh nng chi tr s n n hn v s n quỏ hn.
5* Trỡnh qun lý v mụ i vi nn kinh t núi chung i vi doanh nghip núi riờng
cũn yu kộm trong cỏc vn bn phỏp lut hin hnh cha phõn nh rừ chc nng qun lý Nh
nc vi hot ng qun lý kinh doanh ca doanh nghip trong quỏ trỡnh i mi nhiu vn

bn qun lỡ ó li thi song cha c hu b, nhng vn mi cú nhiu s h song cha iu
chnh kp thi. Mt s cụng tỏc c bit quan trng v qun lý i vi doanh nghipnhqun lý
ti chớnh, k toỏn, kim toỏn, thanh tra, giỏm sỏt,... cha chuyn bin kp trong mụi trng kinh
doanh, nờn Nh nc khụng nm c thc trng ti chớnh hiu qu kinh doanh ca doanh
nghip.
6* Trong quỏ trỡnh chuyn sang c ch th trng ng v Nh nc chm v khụng cng
quyt trong vic ci cỏch ch s hu trong cỏc doanh nghip Nh nc.
Túm li cỏc doanh nghip Nh nc nc ta do yu t lch s li ó v ang úng gúp
vai trũ to ln gnnhtuyt i trong nhiu lnh vc ca nn kinh t quc dõn nhng hot ng
kộm hiu qu v phỏt sinh nhiu tiờu cc. Quỏ trỡnh chuyn t nc sang nn kinh t hng hoỏ
nhiu thnh phn ca Nh nc tt yu phi i mi doanh nghip Nh nc.
4.2. Tớnh tt yu v s cn thit phi tin hnh c phn hoỏ.
Qua thc trng ca doanh nghip Nh nc ta qua mt thi gian di nh th thỡ cú mt
iu cn lm ú l cn tin hnh i mi doanh nghip Nh nc. i mi nhm sp xp li h
thng doanh nghip Nh nc phỏt trin theo hng gim s lng nõng cao cht lng. Cú rt
nhiu con ng v phng phỏp i mi doanh nghip Nh nc trong ú c phn hoỏ l
mt phng phỏp.
Ta thy c phn hoỏ l mt ch trng cn thit v ỳng n lm cho h thng doanh
nghip Nh nc hin cú mnh lờn, tng sc cnh tranh, tng hiu qu kinh t v tng c sc
mnh chi phi, nõng cao vai trũ ch o ca h thng ny trong nn kinh t th trng tin dn
tng bc trờn con ng cụng nghip hoỏ xó hi ch ngha.
II. NI DUNG C PHN HO.
1. Cỏc hỡnh thc c phn hoỏ.
Hin nay nhiu nc ta cú hai hỡnh thc c phn ch yu ú l:
7* Thnh lp cụng ty c phn t vic c phn hoỏ doanh nghip Nh nc.
8* Thnh lp cụng ty c phn mớ thụng qua vic úng gúp c phn ca cỏc c ụng.
2. iu kin c phn hoỏ doanh nghip Nh nc.
Núi chung v nguyờn tc cỏc doanh nghip Nh nc ng kớ kinh doanh theo Ngh nh
388/HDBT u cú th tin hnh c phn hoỏ. Tuy nhiờn trong iu kin nc ta hin nay vi
mc tiờu ó nờu ra trờn, nhng doanh nghip cú cỏc iu kin di õy s l i tng tt

SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
8
§Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh
để cổ phần hóa:
9* Những doanh nghiệp có quy mô vừa vận dụng kinh nghiệm của các nước vào nước ta
cho thấy để tiến hành cổ phần hóa có hiệu quả đối với doanh nghiệp cần bảo đảm:
+Vốn cổ phần không dưới 500 triệu đồng.
+ Số người mua cổ phiếu cho phép bán hết cổ phiếu của doanh nghiệp.
10* các doanh nghiệp kinh tế quốc doanh không nằm trong danh mực Nhà nước đầu tư
100% vốn.
11* Những doanh nghiệp Nhà nước làm ăn có lãi thực hoặc trước mắt không có lãi thực gặp
khó khăn, song có thị trường ổn định và phát triển hứa hẹn một tơng lai tốt đẹp.
SV: CÊn §øc V¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
9
Đề án môn học: Luật Kinh doanh
3. Cỏc bc tin hnh.
Trỡnh t v ni dung cỏc bc tin hnh c phn hoỏ mt doanh nghip Nh nc theo
tin sau õy:
Bc 1: Thnh lp ban vn ng c phn hoỏ doanh nghip.
Ban vn ng c phn hoỏ doanh nghip bao gm cỏc chuyờn gia kinh t k thut, cỏc cỏn
b qun lý doanh nghip.
Cỏc chuyờn gia ca cỏc nghnh qun lý Nh nc.
Ban vn ng c phn hoỏ do u ban nhõn dõn tnh ra quyt nh thnh lp v c giỏm
c doanh nghip lm trng ban.
Ban vn ng cú nhim v:
12* Chun b phng ỏn c phn hoỏ theo Q202/CT ca ch tch hi ng b trng v
ni dung cỏc bc c phn hoỏ.
13* Xõy dng lun chng s b v c phn hoỏ.
Bc 2: Phõn tớch v t chc li doanh nghip.
Bc ny nhm lm rừ thc trng v cỏc mt, nhng vn t ra cn x lý trc khi tin

hnh c phn hoỏ.
Phõn tớch doanh nghip trờn cỏc mt nh k thut v cụng ngh, tỡnh hỡnh ti chớnh, th
trng.
14* T chc li doanh nghip.
15* Lp cỏc phng ỏn kinh doanh v li nhun trong nm nm. Phng ỏn kinh doanh v
li nhun c xõy dng trờn c s cỏc d kin v trin vng ca doanh nghip ó nờu.
Bc 3: Xỏc nh tr giỏ ca doanh nghip vic xỏc nh giỏ tr ca doanh nghip c tin
hnh theo trỡnh t sau:
16* Xỏc nh tr giỏ vn ca doanh nghip.
17* ỏnh giỏ li vn v tr giỏ ti sn trong din c phn hoỏ.
18* Phõn tớch phng ỏn kinh doanh v li nhun trong 5 nm ti.
19* Xỏc nh s b tr giỏ doanh nghip theo phng ỏn li nhun nờu trờn.
20* i chiu kt qu ny vi cỏc s sỏch cú liờn quan.
21* D kin tr gớa doanh nghip v bỏo cỏo lờn hi ng thm nh xtụi sột trc khi trỡnh
lờn cp trờn cú thm quyn quyt nh.
22* Xỏc tng s c phn v mnh giỏ c phiu.
SV: Cấn Đức Vơng - Luật Kinh doanh - K43
10