Văn 9. Tiết 103. Các thành phần biệt lập

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>CÁC THÀNH PHẦN </b>

<b>BIỆT LẬP (tiếp theo)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>1/ Nhận biếtđược hai thành phần biệt </b>

<b>lập: </b>

<b>gọi đáp </b>

<b>và </b>

<b>phụ chú</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

MỞ ĐẦU TIẾT HỌC

Trả lời nhanh các câu hỏi sau:

1. Thế nào là thành phần biệt lập? Em đã học

những thành phần biệt lập nào? Nêu khái niệm

từng thành phần biệt lập và cho ví dụ minh

hoạ?

2. Xác định thành phần biệt lập trong câu sau và

cho biết đó là thành phần gì?

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>I. THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP</b>
1. Bài tập:

a. <b>Này</b>, các bác có biết mấy hơm nay súng nó bắn ở đâu
mà nghe rát thế không?

b. Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ?

- Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn
bà mau miệng trả lời:
- <b>Thưa ông</b>, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.

<b>CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (TT)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>I. THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP</b>

<i>1.Ví dụ:</i>

a. <b>Này</b>, các bác có biết mấy hơm nay súng nó bắn ở đâu
mà nghe rát thế không?

b. Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ?

- Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn
bà mau miệng trả lời:
- <b>Thưa ông</b>, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.

Trong những từ ngữ in đậm trên đây, từ ngữ nào được
dùng để gọi, từ ngữ nào được dùng để đáp?

- Này: Dùng để gọi

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>I. THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP</b>

<b>1. Bài tập</b>:

=> Quan hệ: Trên - dưới

- Này: Dùng để gọi

- Thưa ông: Dùng để đáp

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>I. THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP</b>

<b>1. Bài tập:</b>

- Này: Dùng để gọi

- Thưa ông: Dùng để đáp

Không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

*

Lưu ý:

Khi thành phần gọi-đáp tách thành câu

riêng, nó sẽ trở thành câu đặc biệt

-Vâng! Ông dạy phải.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

a. Lúc đi đứa con gái đầu lòng của anh - <b>và cũng là đứa </b>
<b>con duy nhất của anh</b>, chưa đầy một tuổi.

(<i>Nguyễn Quang Sáng</i> - Chiếc lược ngà)
b. Lão không hiểu tôi, <b>tôi nghĩ vậy</b>, và tôi càng buồn
lắm.

(<i>Nam Cao</i>-Lão Hạc)

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

a. Lúc đi đứa con gái đầu lòng của anh - <b>và cũng là đứa </b>
<b>con duy nhất của anh</b>, chưa đầy một tuổi.

(<i>Nguyễn Quang Sáng</i> - Chiếc lược ngà)
b. Lão không hiểu tôi, <b>tôi nghĩ vậy</b>, và tôi càng buồn
lắm.

(<i>Nam Cao</i>-Lão Hạc)

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

VD: Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vỡ chính
lịng tơi đang có sự thay đổi lớn: Hơm nay tôi đi học.

(<i>Thanh Tịnh</i> - Tơi đi học)

VD: Cơ bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích

Hơm gặp tơi vẫn cười khúc khích

Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi)
(<i>Giang Nam</i> - Quê hương)

Xác định thành phần phụ chú, tác

dụng, cách viết thành phần phụ chú

trong các ví dụ sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<i>* Tác dụng của thành phần phụ chú</i>

- Bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu
(nguyên nhân, điều kiện, mục đích, thời gian..)

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<i>* Cách viết:</i>

- Giữa hai dấu gạch ngang
- Giữa hai dấu phẩy

- Viết trong dấu ngoặc đơn

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>III. LUYỆN TẬP</b>

<i>Bài tập 1: Xác định thành phần gọi - đáp.</i>
- Này (gọi) - Bậc trên

- Vâng (đáp) - Bậc dưới

<i>Bài tập 2: Tìm thành phần gọi - đáp.</i>

Bầu ơi (gọi)

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>III. LUYỆN TẬP</b>

<i>Bài tập 3: Tìm thành phần phụ chú</i>

a. <b>Kể cả anh</b> - mọi người (bổ sung đối tượng).

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>III. LUYỆN TẬP</b>

<i>Bài tập 5: </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Chúng ta- những người chủ thực sự của tương lai - phải xác định
được mình sẽ làm gì trong cuộc hành trình khi bước vào thế kỉ tới
để xứng đáng với truyền thống của ông cha, để đưa đất nước tiến
lên sánh vai với các cường quốc năm châu, thanh niên chúng ta
phải biết được nhiệm vụ của mình từ khi đang ngồi trên ghế nhà
trường. Mỗi thanh niên phải cố gắng học, tu dưỡng đạo đức, phẩm

chất của mình để trở thành những con người toàn diện: cú đức , cú
<b>tài. Đất nước đang chờ đợi, tin tưởng và giao trọng trách cho thanh </b>
niên chúng ta.

<i>Bài tập 5: </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>1/ Học bài, nắm vững lý thuyết. Hoàn </b>

<b>thiện các bài tập trong sách giáo khoa </b>

<b>và phiếu bài tập cô cho.</b>

</div>

<!--links-->