(Luận văn thạc sĩ) Ứng dụng đấu thầu qua mạng trong các dự án giao thông ở Việt Nam, áp dụng cho dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi

L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan toàn b Lu n v n này là cơng trình nghiên c u c a riêng tác gi .
Các thông tin, tài li u trích d n trong lu n v n đã đ
trong lu n v n là trung th c và ch a t ng đ
tr

c ghi rõ ngu n g c. K t qu nêu

c ai công b trong b t k cơng trình nào

c đây.
Hà N i, ngày ….. tháng ..... n m 2017
TÁC GI

oàn V Mai Anh

i


L IC M

N

V i s giúp đ c a phòng

ào t o

i h c và Sau

i h c, Khoa Công trình tr

ng

i h c thu l i truy n đ t ki n th c, cho phép s d ng tài li u đã công b c ng nh
s giúp đ , t o đi u ki n thu n l i c a lãnh đ o Ban Qu n lý d án đ

ng H Chí

Minh cho tác gi trong quá trình h c t p, nghiên c u v a qua.
c bi t, tác gi xin đ
C

ng, ng

n sâu s c đ n PGS.TS Nguy n Quang

c t lòng bi t

i đã tr c ti p h

ng d n, giúp đ t n tình cho tác gi trong quá trình th c

hi n lu n v n này.
V i th i gian và trình đ cịn h n ch , lu n v n không th tránh kh i nh ng thi u sót.
Tác gi r t mong nh n đ

c s ch b o và đóng góp ý ki n c a các th y cô giáo, c a

b n bè đ ng nghi p và các quý v quan tâm.
Lu n v n đ

c hoàn thành t i Khoa Cơng trình, Tr

ng

i h c Th y l i.

Hà N i, tháng 5 n m 2017
Tác gi

oàn V Mai Anh

ii


M CL C
L I CAM OAN ........................................................................................................ i
L IC M

N ............................................................................................................. ii

M C L C .................................................................................................................. iii
TH NG KÊ CÁC B NG BI U .............................................................................. vi
DANH M C CÁC KÝ HI U VI T T T .............................................................. vii
M
CH

U .......................................................................................................................1
NG 1 T NG QUAN V

CÔNG TÁC

U TH U XÂY D NG CƠNG

TRÌNH GIAO THƠNG ..............................................................................................3
1.1

Các khái ni m, thu t ng liên quan ....................................................................3

1.1.1

u th u xây d ng ..............................................................................................3

1.1.2

c đi m c a đ u th u xây d ng........................................................................6

1.2

Gi i thi u s b v đ u th u qua m ng ..............................................................7

1.2.1 Khái ni m v đ u th u qua m ng .......................................................................7
1.2.2

c đi m, vai trò c a đ u th u qua m ng ..........................................................7

1.2.3

it

ng tham gia trong h th ng đ u th u qua m ng .....................................9

1.2.4 Thành ph n trong h th ng đ u th u qua m ng .................................................9
1.2.5 Mô hình ch c n ng c a h th ng đ u th u qua m ng ......................................10
1.3

Phân tích th c tr ng đ u th u d án giao thông

1.3.1 Th c tr ng đ u th u các d án giao thông

Vi t Nam ...........................12

Vi t Nam trong th i gian qua ....12

1.3.2 Phân tích, đánh giá ch t l ng đ u th u các d án giao thông Vi t Nam trong
th i gian qua ................................................................................................................17
1.3.3 Phân tích th c tr ng đ u th u các d án giao thông
1.4

Kinh nghi m đ u th u qua m ng

m ts n

Vi t Nam .....................22

c trên th gi i .........................29

1.4.1 Singapore ..........................................................................................................29
1.4.2 Malaysia ............................................................................................................29
1.4.3 Liên bang Nga ..................................................................................................30
1.4.4 Campuchia ........................................................................................................31

iii


1.4.5 Trung Qu c....................................................................................................... 31
1.4.6 Kinh nghi m đ u th u xây d ng c a Ngân hàng Th gi i (WB)..................... 32
CH

NG 2 C

S

KHOA H C VÀ PHÁP LÝ TRONG

L P CƠNG TRÌNH GIAO THƠNG VÀ
2.1

U TH U XÂY

U TH U QUA M NG ................. 35

Các quy đ nh liên quan đ n đ u th u và đ u th u qua m ng ........................... 35

2.1.1 Lu t: .................................................................................................................. 35
2.1.2 Ngh đ nh: ......................................................................................................... 35
2.1.3 Thông t tham kh o.......................................................................................... 35
2.1.4 M u h s ......................................................................................................... 36
2.2

Các hình th c, ph

ng th c, quy trình l a ch n nhà th u ............................... 36

2.2.1 Các hình th c l a ch n nhà th u ...................................................................... 36
2.2.2 Các ph

ng th c l a ch n nhà th u ................................................................. 39

2.2.3 Quy trình đ u th u xây d ng ............................................................................ 41
2.3

L a ch n nhà th u qua m ng ........................................................................... 44

2.3.1 Quy trình th c hi n l a ch n nhà th u qua m ng ............................................ 44
2.3.2 Phân tích. đánh giá hi u qu l a ch n nhà th u qua m ng .............................. 46
2.4

Vai trò trách nhi m c a ch đ u t trong t ch c đ u th u ............................. 55

2.4.1 Trách nhi m c a bên m i th u tham gia h th ng m ng đ u th u qu c gia .... 55
2.4.2 Nguyên t c l p k ho ch đ u th u .................................................................... 56
2.4.3 Nguyên t c l p các ch tiêu. tiêu chí m i th u ................................................. 57
2.4.4
c đi m k thu t c a gói th u xây l p cơng trình giao thơng và các u c u đ i
v i nhà th u th c hi n ................................................................................................. 60
CH

NG 3:

B NG CÁCH

XU T NÂNG CAO CH T L
U TH U QUA M NG.

H

CHÍ MINH O N N M C N –

3.1

Gi i thi u Ban Qu n lý d án đ

NG L A CH N NHÀ TH U

NG D NG CHO D

ÁN

NG

T M I ................................................... 63
ng H Chí Minh ......................................... 63

3.1.1 C c u t ch c .................................................................................................. 63
3.1.2 Quy trình th c hi n cơng tác đ u th u t i Ban ................................................. 65
3.1.3 Thành t u đã đ t đ

c c a Ban QLDA đ
iv

ng H Chí Minh .......................... 73

3.2

D án đ

ng H Chí Minh đo n N m C n –

t M i. t nh Cà Mau ..............77

3.2.1 M c tiêu đ u t xây d ng d án .......................................................................77
3.2.2 N i dung và quy mô đ u t xây d ng ..............................................................78
3.3

Th c tr ng công tác đ u th u t i d án đ

ng H Chí Minh đo n N m C n -

t M i .....................................................................................................................79
3.3.1 Tình hình đ u th u chung c a tồn d án .........................................................79
3.3.2 Tình hình đ u th u c a gói th u s 11 d án N m C n –
3.4

t M i ..................84

ng d ng đ u th u qua m ng đ i v i gói th u s 11 thu c d án đ

Minh đo n N m C n –

ng H Chí

t M i ..................................................................................93

3.4.1 Quy trình th c hi n đ u th u qua m ng đ i v i gói th u s 11 .......................93
3.4.2 Tính tốn ti t ki m khi ng d ng đ u th u qua m ng vào gói th u s 11 c a d
án
..........................................................................................................................98
3.4.3 Nh ng h n ch t n t i khi ng d ng đ u th u qua m ng t i Ban ..................102
3.4.4 M t s gi i pháp khi ng d ng đ u th u qua m ng .......................................105
K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................................109
TÀI LI U THAM KH O.......................................................................................111

v


TH NG KÊ CÁC HÌNH V
Hình 1 - 1: S l

ng gói th u qua các n m ................................................................... 16

Hình 1 - 2: Giá tr trung bình m t gói th u qua các n m .............................................. 16
Hình 3 - 1: C c u t ch c Ban QLDA đ

ng H Chí Minh ....................................... 63

TH NG KÊ CÁC B NG BI U
B ng 1 - 1: T ng h p k t qu đ u th u các d án s d ng v n Nhà n

c t i B Giao

thông v n t i .................................................................................................................. 15
B ng 1 - 2: S li u n m 2016 theo l nh v c đ u th u ................................................... 17
B ng 1 - 3: Theo hình th c l c ch n nhà th u (s li u n m 2016) ............................... 19
B ng 1 - 4: T ng h p b ng đánh giá các tiêu chí c a Vi t Nam .................................. 26
B ng 2 - 1: Th i gian ti t gi m đ

c khi đ u th u qua m ng ...................................... 49

B ng 2 - 2: T ng ngu n v n n m 2016 B Giao thông v n t i ................................... 50
B ng 2 - 3: Nh ng u đi m c a đ u th u qua m ng .................................................... 52
Hình 3 - 1: C c u t ch c Ban QLDA đ

ng H Chí Minh ....................................... 63

B ng 3 - 1: T ng h p tình hình đ u th u d án ............................................................ 77
B ng 3 - 2: T ng h p k ho ch đ u th u toàn d án N m C n –
B ng 3 - 3: N i dung chính c a gói th u đ

t M i ................... 80

c phê duy t trong k ho ch đ u th u .... 85

B ng 3 - 4: Tóm t t q trình đ u th u: ........................................................................ 86
B ng 3 - 5: K t qu đánh giá s b ............................................................................... 88
B ng 3 - 6: K t qu chuy n đ i giá d th u .................................................................. 91
B ng 3 - 7: T ng h p k t qu đánh giá HSDT.............................................................. 91
B ng 3 - 8: T ng h p chi phí ti t ki m do đ u th u qua m ng ................................... 100

vi

DANH M C CÁC KÝ HI U VI T T T
TM T

: Th

ng m i đi n t

ASEAN

: Hi p h i các qu c gia ông Nam Á

WTO

: T ch c th

BOT

: H p đ ng xây d ng - kinh doanh - chuy n giao

BT

: H p đ ng xây d ng - chuy n giao

EPC

: H p đ ng thi t k , cung c p thi t b công ngh và thi công xây d ng cơng trình

WB

: Ngân hàng th gi i

ng m i th gi i

B KH& T : B K ho ch và

ut

BTC

: B Tài chính

GTVT

: Giao thơng v n t i

TNHH

: Trách nhi m h u h n

HSMT

: H s m i th u

HSDT

: H s d th u

KH T

: K ho ch đ u th u

TPCP

: Trái phi u Chính ph

DATP

: D án thành ph n

CNTT

: Công ngh thông tin

XDCB

: Xây d ng c b n

GTNT

: Giao thông nông thôn

vii



M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
tn

c chúng ta hi n nay đang trên đà phát tri n, chính vì v y mà nhu c u v c s

h t ng đang đ

c

ng và nhà n

c ta r t coi tr ng. B t c m t ngành, m t l nh v c

nào đ có th đi vào ho t đ ng đ u ph i th c hi n đ u t c s v t ch t, tài s n thì m i
có th phát tri n m t cách hoàn thi n nh t, vì th xây d ng c s h t ng chính là n n
móng quan tr ng cho s phát tri n kinh t c a đ t n
t n

c ngoài đ n th tr

c và là ti n đ đ thu hút đ u t

ng Vi t Nam.

M t ho t đ ng không th thi u trong công cu c t o d ng c s h t ng v ng ch c là
ho t đ ng đ u t xây d ng c b n.

u t xây d ng c b n (XDCB) là l nh v c quan

tr ng trong vi c xây d ng c s v t ch t – k thu t, th c hi n cơng nghi p hố, hi n

đ i hoá đ t n

c. Trong nh ng n m qua, ho t đ ng xây d ng đã có s phát tri n m nh

m c v s l

ng và ch t l

ng, nhi u cơng trình l n đã hoàn thành và đ a vào s

d ng đem l i nh ng hi u qu kình t - xã h i to l n góp ph n vào thành t u đ i m i
chung c a đ t n
hi n đ i hóa đ t n

c trong nh ng n m qua và góp ph n th c hi n cơng nghi p hóa –
c.

đ y nhanh quá trình chuy n đ i n n kinh t n
n n kinh t th tr

ng có s qu n lý c a Nhà n

c nhà t n n kinh t t p trung sang
c, Nhà n

V n b n pháp luât, Ngh đ nh, Ch th , Thông t h

c ta đã ban hành nhi u

ng d n t o hành lang pháp lý

thu n l i cho các ho t đ ng kinh t nói chung và cho cơng tác đ u th u nói riêng. Nh
đó

n

c ta trong th i gian qua, công tác đ u th u nói chung, đ u th u xây d ng các

cơng trình giao thơng nói riêng đã đ

c tri n khai khá thu n l i và đem l i nh ng

thành t u đáng khích l cho n n kinh t n

c nhà.

Tuy nhiên, th c tr ng công tác đ u th u

n

m c; ch t l

ng

ng đ u th u còn ch a cao, hi u qu mang l i còn ch a ngang t m yêu

c u và đòi h i c a đ t n

c. B i vây, tác gi mong mu n đ u t cơng s c nghiên c u,

tìm hi u, t ng k t th c ti n v ch t l
giao thơng

c ta th i gian qua v n cịn nhi u v

ng công tác đ u th u xây d ng các cơng trình

Vi t Nam. Trên c s nh ng nh n đ nh và đánh giá khách quan, khoa

1


h c, lu n án s

ng d ng đ u th u qua m ng nh m góp ph n nâng cao ch t l

ng công

tác này trong l nh v c xây d ng giao thơng.
2. M c đích c a đ tài
Nghiên c u, tìm hi u, t ng k t th c ti n v ch t l
cơng trình giao thơng
cao ch t l

Vi t Nam.

ng d ng đ u th u qua m ng nh m góp ph n nâng

ng cơng tác này trong l nh v c xây d ng giao thông.

3.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a)

it

ng nghiên c u:

it

ng công tác đ u th u xây d ng các

ng nghiên c u c a đ tài là t p trung nghiên c u công tác đ u th u đ i v i các

d án giao thơng

Vi t Nam nói chung và m t s gói th u thu c d án thành ph n do

Ban Qu n lý d án đ

ng H Chí Minh (đ i di n ch đ u t ) qu n lý.

b) Ph m vi nghiên c u:
tài ti n hành nghiên c u các m t ho t đ ng có liên quan đ n cơng tác đ u th u đ i
v i các d án giao thông
4. Cách ti p c n và ph

Nh m đ t đ

Vi t Nam.
ng pháp nghiên c u

c m c tiêu nghiên c u đ ra, tác gi đã d a trên cách ti p c n c s lý

lu n v khoa h c qu n lý d án và các quy đ nh hi n hành c a h th ng v n b n pháp
lu t trong l nh v c nghiên c u, thu th p tài li u v công tác đ u th u truy n th ng c a
m t s gói th u thu c d án đ
so sánh v i ph

ng H Chí Minh đo n N m C n –

ng pháp đ u th u qua m ng đã đ

v n c ng s d ng m t s ph

cđ c p

t M i làm c s

trên.

ng pháp nghiên c u phù h p v i đ i t

ng th i lu n
ng và n i dung

nghiên c u c a đ tài trong đi u ki n th c t t i Vi t Nam hi n nay, đó là:

- Ph

ng pháp thu th p, t ng h p và phân tích s li u;

- Ph

ng pháp đi u tra kh o sát th c t ;

- Ph

ng pháp th ng kê;

- M t s ph

ng pháp k t h p khác đ nghiên c u và gi i quy t các v n đ đ
2

c đ t ra.


CH

NG 1 T NG QUAN V CÔNG TÁC

U TH U XÂY D NG

CƠNG TRÌNH GIAO THƠNG

1.1
1.1.1

Các khái ni m, thu t ng liên quan
u th u xây d ng

1.1.1.1 T ng quan v đ u th u xây d ng
Trong nh ng n m qua n n kinh t n
t p trung sang n n kinh t th tr

c ta đang chuy n t n n kinh t k ho ch hóa

ng có s đi u ti t c a Nhà n

Xã h i ch ngh a. Trong n n kinh t th tr

c theo đ nh h

ng

ng xu t hi n nhi u thành ph n kinh t

tham gia, l nh v c đ u t xây d ng có nhi u v n đ m i n y sinh c n đ

c nghiên

c u gi i quy t. Theo c ch qu n lý c , trong xây d ng c b n ch y u qu n lý b ng
ph

ng pháp giao th u, nh n th u theo k ho ch nên khó tránh kh i vi c th t thoát

hàng ngàn t đ ng và ch t l

c nh đó vi c đ i m i ph

ng cơng trình c ng khơng đ

c đ m b o. Trong b i

ng th c qu n lý đ u t và xây d ng là đi u r t c n thi t và

đ u th u xu t hi n là m t t t y u.
tính ch t c nh tranh trên th tr

u th u là m t ph

ng th c kinh doanh d a vào

ng. Kinh nghi m cho th y đ u th u n u đ

c th c

hi n đúng, có th ti t ki m hay làm l i đáng k m t s kinh phí so v i các ph
pháp đã th c hi n tr

c đây.

ng

u th u có nhi u hình th c khác nhau nh ng trong đó

đ u th u r ng rãi là lo i hồn ch nh nh t vì nó mang l i nhi u hi u qu cho các cơng
trình xây d ng. Hình th c này đang r t ph bi n và Vi t Nam đang áp d ng nó trong

h u h t các cơng trình xây d ng c b n. Tuy nhiên vi c th c hi n công tác đ u th u
trong nh ng n m qua là quá trình v a làm v a rút kinh nghi m đ hồn thi n, nên
cịn b c l nhi u h n ch , v
Thu t ng “

ng m c và nh ng b t c p.

u th u” đã xu t hi n trong th c t xã h i t xa x a.

u th u đ

c gi i

thích là vi c “đ cơng khai, ai nh n làm, ai nh n bán v i đi u ki n t t nh t thì đ
giao cho làm ho c đ

c bán hàng (m t ph

Nh v y b n ch t c a đ u th u đã đ

c

ng th c giao cơng trình ho c mua hàng).

c xã h i th a nh n nh m t s ganh đua (c nh

tranh) đ th c hi n m t vi c gì đó, m t yêu c u nào đó. Trên th c t đã t n t i m t s
3

đ nh ngh a v thu t ng đ u th u trong các v n b n khác nhau. Tuy nhiên b n ch t
c a thu t ng đ u th u dù d

i d ng Quy ch hay Lu t đ nh c ng đ u s d ng m t

thu t ng có xu t s t ti ng Anh là “Procurement” (ngh a là mua s m). Nh v y
Quy ch đ u th u ho c Lu t đ u th u đ ng ngh a v i Quy ch mua s m (Procurement
Regulation) ho c Lu t mua s m (Law on Procurement).
1.1.1.2 S ra đ i và phát tri n c a ho t đ ng đ u th u
u th u là m t trong nh ng ph
xã h i loài ng

ng th c mua s m hàng hoá, d ch v trong đ i s ng

i. Nó ra đ i và phát tri n cùng v i ph

ng th c s n xu t phát tri n

d a trên ch đ t h u v t li u s n xu t. Cùng v i s phát tri n c a khoa h c - k
thu t, s c nh tranh gay g t và các cu c kh ng ho ng đã d n đ n s ra đ i c a Ch
ngh a t b n đ c quy n và Ch ngh a t b n nhà n
20.

c vào cu i th k 19, đ u th k

c quy n ra đ i t t do c nh tranh, sau đó đ i l p v i t do c nh tranh, nh ng

không th tiêu t do c nh tranh mà làm cho c nh tranh ngày càng gay g t h n. Nhà
n

c t b n v a là ng

i đ i di n, ng

đi u ti t quá trình s n xu t, v a là ng

i b o v cho giai c p t s n và v a là ng

i

i cung c p v n đ nghiên c u, ng d ng các

thành t u Khoa h c – k thu t. Nhà n

c đi u ti t các ch

ng trình, các m c tiêu

phát tri n kinh t thông qua h th ng lu t pháp, các chính sách kinh t … Ngồi ra,
nhà n

c cịn b v n xây d ng c s h t ng, các cơng trình cơng c ng, phát tri n

các ngành kinh t c n thi t cho xã h i, nh ng l i có hi u qu kinh t th p, lâu hồn
v n…, nh ng mua s m chi tiêu c a Chính ph đã tr thành m c tiêu c nh tranh gay
g t gi a các t ch kinh t tài chính. Do v y, đ đi u ch nh ho t đ ng nói trên
h t các n

c t b n đ u có nh ng lu t mua s m cơng d

h u

i nhi u hình th c khác

nhau. Ho t đ ng đ u th u đã xu t hi n r t s m nh ng lu t l liên quan đ n đ u th u
ra đ i mu n h n và đã xu t hi n đ u tiên

Anh. Khi Hi p h i k s t v n qu c t

(FIDIC) thành l p thì quy trình đ u th u ngày càng đ
chúng ta có th tìm th y các quy đ nh v đ u th u

c hoàn thi n d n. Ngày nay

các t ch c qu c t và

gia kh p trên th gi i.
Riêng

Vi t Nam thì s hình thành c a quy ch đ u th u nh sau:
4

các qu c


- 12/2/1990 có quy ch đ u th u trong xây d ng do B xây d ng ban hành.
- 13/11/1992 có quy đ nh v qu n lý nh p kh u máy móc thi t b b ng ngu n v n
ngân sách nhà n

c.

- 3/1994 B xây d ng ban hành quy ch đ u th u xây l p.
16/4/1994 Quy ch đ u th u đ u tiên c a Vi t Nam đã đ

c ban hành (t v n, cơng

trình xây l p, máy móc thi t b , đ u th u d án).
- 7/1996 quy ch này đ

c s a đ i, b sung (đ u th u mua s m máy móc thi t b

thành đ u th u mua s m hàng hoá, đ u th u d án thành đ u th u l a ch n đ i tác
th c hi n d án).
- 01/9/1999 quy ch đ

c s a đ i l n 2 và Th t

ng Chính ph ban hành Ngh đ nh

s 88/1999/N -CP ngày 01/9/1999 v vi c Ban hành Quy ch
- 29/11/2005 Lu t đ u th u đ u tiên đ

c thông qua b i Qu c h i, c th hóa b ng

v n b n lu t các quy ch đ u th u đã công b tr
- 26/11/2013 Lu t đ u th u m i đã đ

u th u.

c đây.

c Qu c h i thông qua đ thay th cho Lu t

đ u th u c n m 2005 và hi n đang có hi u l c. T

ng ng v i Lu t đ u th u này thì

ngày 26/6/2014 Chính ph ban hành Ngh đ nh Quy đ nh chi ti t thi hành lu t đ u
th u
1.1.1.3 Khái ni m đ u th u
u th u là quá trình l a ch n nhà th u đáp ng các yêu c u c a bên m i th u đ
th c hi n gói th u thu c các d án theo quy đ nh c a lu t đ u th u trên c s b o
đ m tính c nh tranh, cơng b ng, minh b ch và hi u qu kinh t . Công tác đ u th u
đ m b o s c nh tranh công khai, lành m nh và bình đ ng gi a các nhà th u nh m
t o c h i nh n h p đ ng trên c s đáp ng yêu c u c a ch đ u t trong h s m i
th u.
Quy ch đ u th u ban hành kèm theo Ngh đ nh s 63/2014/N -CP ngày 26/6/2014
c a Chính ph h

ng d n thi hành lu t đ u th u và l a ch n nhà th u xây d ng theo

lu t xây d ng đ nh ngh a nh sau:
các yêu c u c a Bên m i th u.

u th u là quá trình l a ch n nhà th u đáp ng

đây bên mua còn g i là Bên m i th u, bên bán còn

5

g i là các nhà th u. Bên mua s cung c p cho bên bán nh ng yêu c u (trong HSMT).
Sau m t th i gian c th , bên bán ph i tr l i ng
mua b n chào hàng. T t c nh ng đi u đó đ

i mua, bên bán ph i n p cho ng

i

c th hi n trong HSDT hay là đ xu t

d th u.
Theo Lu t đ u th u s 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 thì

u th u đ

c đ nh ngh a

là quá trình l a ch n nhà th u đ ký k t và th c hi n h p đ ng cung c p d ch v t
v n, d ch v phi t v n, mua s m hàng hóa, xây l p; l a ch n nhà đ u t đ ký k t và
th c hi n h p đ ng d án đ u t theo hình th c đ i tác cơng t , d án đ u t có s
d ng đ t trên c s b o đ m c nh tranh, công b ng, minh b ch và hi u qu kinh t .
1.1.2

c đi m c a đ u th u xây d ng

u th u là m t ho t đ ng th

ng m i. Trong đó bên d th u là các th

đ đi u ki n và m c tiêu mà bên d th u h
xác l p đ

ng nhân có

ng t i là l i nhu n, còn bên m i th u là

c h p đ ng mua bán hàng hóa, s d ng d ch v v i các đi u ki n t t nh t

cho h .
u th u là m t giai đo n ti n h p đ ng. Ho t đ ng đ u th u luôn g n v i quan h
mua bán hàng hóa, cung ng d ch v . Trong n n kinh t đ u th u không di n ra nh
m t ho t đ ng đ c l p, nó ch xu t hi n khi con ng

i có nhu c u mua s m hàng hóa

và s d ng d ch v . M c đích cu i cùng c a đ u th u là là giúp bên m i th u tìm ra
ch th có kh n ng cung c p hàng hóa, d ch v v i ch t l
khi q trình đ u th u hồn t t, ng

ng và giá c t t nh t. Sau

i trúng th u s cùng v i ng

i t ch c đ u th u

đàm phán, đ kí h p đ ng mua bán hàng hóa, cung ng d ch v hay xây l p cơng
trình.
Ch th tham gia quan h đ u th u hàng hóa, d ch v . Theo Lu t th

ng m i, trong

ho t đ ng đ u th u có th xu t hi n bên th ba nh các công ty t v n giúp l p h s
m i th u, chuyên gia giúp đ , đánh giá h s d th u. Tuy nhiên đây là ho t đ ng
không qua trung gian, khơng có th
cho th

ng nhân làm d ch v đ u th u hàng hóa, d ch v

ng nhân khác nh n thù lao. Trong khi đó, Lu t đ u th u 2013 đã quy đ nh

thêm v t ch c đ u th u chuyên nghi p bao g m đ i lí đ u th u, đ n v s nghi p
6


đ

c thành l p và ch c n ng th c hi n đ u th u chuyên nghi p.Vi c thành l p và

ho t đ ng c a đ i lí đ u th u th c hi n theo quy đ nh c a pháp lu t v doanh nghi p.
Quan h đ u th u luôn đ
Nh ng v n có tr
1.2

c xác l p gi a 1 bên m i th u và nhi u bên d th u.

ng h p ngo i l nh trong tr

ng h p ch đ nh đ u t .

Gi i thi u s b v đ u th u qua m ng

1.2.1 Khái ni m v đ u th u qua m ng
u th u qua m ng là vi c ng d ng công ngh thông tin vào q trình đ u th u b i
Chính ph (H th ng m ng đ u th u qu c gia) nh m ki m soát nh ng m i quan h
v đ u th u v i các nhà cung c p và nhà th u trong vi c đ u th u mua s m hàng hóa,
xây l p và d ch v t v n.

u th u qua m ng s d b kho ng cách đ a lý v không

gian và th i gian, cho phép cung c p m t lu ng thông tin minh b ch và hi u qu
cùng quá trình th c hi n r ng rãi h n.
Các bên tham gia đ u th u qua m ng ph i th c hi n khai báo, đ ng t i n i dung
HSMT, n p HSDT, thông báo k t qu đ u th u… theo các m u đ

c l p trình s n.

Vi c s d ng ch ký đi n t có s qu n lý ch t ch c a m t c quan qu n lý chung là
đi u b t bu c trong quy trình th c hi n.
1.2.2
1.2.2.1

c đi m, vai trị c a đ u th u qua m ng
c đi m

H th ng đ u th u qua m ng v i các ch c n ng qu n lý h th ng thông tin đ u th u,
d li u thông tin nhà th u, t ch c th m đ nh phê duy t k ho ch đ u th u, HSMT,
k t qu đ u th u tr c tuy n; qu n lý vi c thông báo m i th u cùng h th ng báo cáo
th ng kê t đ ng trên m ng giúp cho qua trình đ u th u di n ra cơng khai, đúng th
t c quy trình trong lu t đ u th u, b o m t an tồn thơng tin, ti n t ng b

c đ n áp

d ng tác nghi p đ u th u qua m ng, góp ph n gi m gánh n ng qu n lý và chi phí
trong cơng tác đ u th u.
H th ng đ u th u qua m ng đ

c phát tri n trên n n wed thi t k v i giao di n thân

thi n, h tr tính n ng đa ng . V i tiêu chí mang đ n cho ng
7

i dùng các ti n ích c a


m ng máy tính, m ng internet v i m t cách ti p c n t nhiên nh t, giúp h có m t
phong cách làm vi c hi n đ i, hi u qu , chuyên nghi p. V m t công ngh , h th ng
đ u th u qua m ng đ

c xây d ng trên n n công ngh Portal mã ngu n m , k thu t

xây d ng portlet theo đúng chu n qu c t JSR 168, có kh n ng t
cao. V m t ki n trúc h th ng, toàn b ph n m m đ

ng thích, m r ng

c thi t k theo mơ hình phân

t ng (3-tiers) và tri t lý MVC (Model View Controller). V quy trình phát tri n, h
th ng đ u th u qua m ng là k t qu c a vi c áp d ng linh ho t quy trình, đ m b o

ch t l

ng và đ tin c y c a s n ph m. V tính ng d ng, h th ng đ u th u qua

m ng c b n s hóa đ

c quy trình nghi p v đ u th u, đ m b o tính tin c y và an

tồn trong su t q trình th c hi n đ u th u. V v n đ b o m t h th ng đ
b o b i các c

ch

cđ m

xác nh n và ch ng th c JAAS (Java Authentication and

Authorization Service), đ ng b hóa LDAP (Lightweight Directory Access Protocol)
và tích h p c ch ch ng th c JA-SIG (Out-of- the box Single Sign-On JA-SIG
Central Authentication Service) do Portal mang l i. V an tồn truy n tin, tính tin c y
các thơng tin đ

c đ m b o v i ch kí đi n t (digital signature) và gi i pháp SSL

VPN.
1.2.2.2 Vai trò
u th u qua m ng là m t gi i pháp m i cho Chính ph đi n t trong l nh v c đ u
th u t i Vi t Nam. H th ng đ u th u qua m ng có vai trị quan tr ng nh sau:
- T ng c

ng tính cơng b ng, cơng khai, minh b ch và hi u qu trong công tác đ u

th u.
-

a quy trình đ u th u d n theo đúng qui trình đ u th u chu n trong môi tr

ng

hi n đ i h i nh p kinh t qu c t .
-

m b o th c hi n nghiêm túc và tuân th ch t ch h n n a các qui đ nh c a Nhà

n

c và pháp lu t Vi t Nam v đ u th u.

- V i giao di n thân thi n, đ n gi n, d s d ng s t o thu n l i cho quá trình đ u
th u di n ra nhanh chóng, k p th i và ti t ki m.
- T ng c

ng b o m t và an tồn thơng tin đ u th u, đ m b o quy trình th c hi n đ u

th u luôn đ

c ki m tra, giám sát ch t ch , tránh th t thốt, lãng phí.
8

1.2.3

it

ng tham gia trong h th ng đ u th u qua m ng

Trong m t h th ng đ u th u qua m ng có 4 ch th tham gia và t

ng tác qua l i l n

nhau là:
- Ch đ u t : Ch đ u t là ng
ch s h u, ng

i s h u v n ho c đ

c giao trách nhi m thay m t

i vay v n tr c ti p qu n lý và th c hi n d án.

bên đi mua, là đ n v s d ng ngân sách Nhà n

đây ch đ u t là

c đ mua s m cơng (ho c đ i t

bên ngồi áp d ng hình th c qu n lý mua s m b ng lu t đ u th u c a Nhà n

c).

- Nhà th u: Nhà th u là t ch c, cá nhân có đ t cách h p l theo quy đ nh t i
5 c a Lu t đ u th u.

ng

i u

đây nhà th u là bên bán s n ph m, d ch v , công ngh đáp

ng các yêu c u đ a ra c a ch đ u t .
- C p th m đ nh: C p th m đ nh là đ n v qu n lý Nhà n

c v th c thi lu t đ u th u,

th m đ nh các thông tin trong h s đ u th u.
- C p phê duy t: C p phê duy t là c p có th m quy n phê duy t HSMT, k t qu đ u
th u.
1.2.4 Thành ph n trong h th ng đ u th u qua m ng
M t h th ng đ u th u qua m ng tiêu bi u bao g m các thành ph n:
- Thành ph n đ ng ký tài kho n ng

i dùng và qu n lý ch ng th c cho tồn b ng

i

dùng.
- Thành ph n cơng b thông tin đ u th u: Bao g m vi c chu n b k ho ch đ u th u,
m i th u, kh n ng đ a và l y d li u đ u th u v .
- Thành ph n tìm ki m thơng tin đ u th u.
- Thành ph n n p HSDT.

- Thành ph n m HSDT.
- Thành ph n đánh giá HSDT.
- Thành ph n công b thông tin k t qu đ u th u.

9


1.2.5

Mơ hình ch c n ng c a h th ng đ u th u qua m ng

H th ng đ u th u qua m ng bao g m b n thành ph n chính, đ y là:
- H th ng đ u th u đi n t (e-Tendering)
- H th ng mua bán trên m ng (e-Purchasing)
- H th ng qu n lý h p đ ng đi n t (e-Contracting)
- H th ng thanh toán đi n t (e-Payment)
Các thành ph n này là thành ph n lõi trong h th ng đ u th u qua m ng, các thành
ph n t

ng tác v i nhau theo chu trình khép kín t đ u th u đi n t r i đ n qu n lý

h p đ ng đi n t , ti p đ n là h th ng mua bán trên m ng và cu i cùng là thành toán
đi n t .
Các đ i t

ng t

ng tác v i h th ng đ u th u qua m ng là:

- Bên bán là các nhà th u hay nhà cung c p.

- Bên mua là các đ n v s d ng ngân sách Nhà n
này có th đ

c m r ng cho các đ i t

c trong mua s m công (đ i t

ng

ng không s d ng ngân sách Nhà n

c

nh ng mu n qu n lý quá trình mua s m theo lu t đ u th u mua s m háng hóa).
- B ph n v n hành h th ng: là b ph n thu c B KH T tr c ti p qu n lý v n hành
h th ng mua s m đi n t .
Liên k t v i h th ng là các c quan Nhà n

c qu n lý các v n đ v c p ch ng ch

s , qu n lý c s h t ng CNTT, qu n lý mua s m hàng hóa t p trung, giám sát ho t
đ ng c a h th ng t

ng ng v i các c quan: Trung tâm ch ng th c s qu c gia

(thành l p trong n m 2008), B Thông tin và truy n thông, B Tài chính.
H th ng mua s m đi n t ph i đ m b o đáp ng đ

c các yêu c u ch c n ng nh

trong chu trình mua s m nh trên. Mơ hình sau mơ t các thành ph n chính c a h
th ng mua s m đi n t cùng v i các m i t
khác.
Mô t ch c n ng h th ng
10

ng quan v i các b ph n ch c n ng


H th ng đ u th u đi n t :
ng ký ng

i dùng và phát hành ch ng ch ch ký s : Cho phép đ ng ký s d ng

h th ng, c p phát đ nh danh, m t kh u và phát hành ch ng ch ch ký s cho t t c
ng

i dùng trong h th ng.

- Ch c n ng chu n b đ u th u qua m ng: Cho phép chu n b HSMT, th m i th u,
công b thông tin m i th u.
- Ch c n ng n p HSDT qua m ng: Cho phép chu n b và n p HSDT qua m ng.
- Ch c n ng m th u qua m ng: Cho phép m các HSDT qua m ng.
- Ch c n ng đánh giá HSDT qua m ng: Cho phép đánh giá HSDT, x p h ng và l a
ch n nhà th u trúng th u qua m ng.
- Ch c n ng công b k t qu đ u th u qua m ng: Cho phép công b k t qu đ u th u
qua m ng.
- Ch c n ng tìm ki m qua m ng: Tìm ki m các thơng tin liên quan đ n đ u th u qua
m ng.
- Ch c n ng qu n lý nhà th u: Thi t l p c s d li u nhà th u và qu n lý n ng l c

các nhà th u.
H th ng qu n lý h p đ ng đi n t :
- Ch c n ng so n th o h p đ ng: Cho phép l a ch n m u h p đ ng, so n th o n i
dung h p đ ng đ ký h p đ ng thông qua môi tr

ng m ng.

- Ch c n ng xem xét h p đ ng: Cho phép các bên xem xét l i các đi u kho n c a
h p đ ng, ch nh s a n i dung trong h p đ ng đ th ng nh t h p đ ng thông qua môi
tr

ng m ng.

- Ch c n ng ký k t h p đ ng: Cho phép ki m tra các đi u kho n b o đ m th c hi n
h p đ ng và ký k t h p đ ng thông qua môi tr

ng m ng.

- Qu n lý th c hi n h p đ ng: Cho phép ki m tra giám sát quá trình th c hi n h p
đ ng qua môi tr

ng m ng.

H th ng mua s m qua m ng (e-Purchasing - áp d ng cho mua s m công)

11


- Ch c n ng tìm ki m hàng hóa qua m ng: Cho phép các đ n v th c hi n mua s m
cơng tìm ki m ch ng lo i hàng hóa, giá c và các thơng tin chi ti t v hàng hóa.

- Ch c n ng đ ng ký hàng hóa: Ch c n ng đ ng ký, xóa, duy t danh m c các lo i
hàng hóa c n mua qua m ng.
- Ch c n ng đ ng t i hình nh, tài li u đính kèm và các thơng tin c n thi t cho các
s n ph m (e-Catalogue).
- Ch c n ng duy t mua các s n ph m đ ng ký.
- Ch c n ng yêu c u g i hàng: Các đ n v th c hi n mua s m công l a ch n nhà
cung c p, đ ng ký s l

ng và yêu c u g i hàng.

- Ch c n ng qu n lý g i hàng: Qu n lý các hàng hóa đ

c g i.

H th ng thanh toán qua m ng:
- Ch c n ng qu n lý nh n/ki m tra: Ch c n ng cho phép ki m tra ti n đ th c hi n
H p đ ng/

n hàng nh đã th c hi n hay ch a, đang th c hi n hay đã hoàn thành.

- Ch c n ng qu n lý thanh toán trong quá trình th c hi n ho c sau khi hồn thành
th c hi n h p đ ng/đ n hàng.
- Qu n lý yêu c u thanh toán.
- Qu n lý hóa đ n thanh tốn trong q trình th c hi n ho c sau khi hoàn thành th c
hi n h p đ ng/đ n hàng.
- Tích h p v i các h th ng thông tin tài chính, ki m tra các lo i thu liên quan.
- Qu n lý vi c hoàn ti n: Qu n lý vi c hoàn tr ti n trong tr

ng h p giá th c hi n

h p đ ng/đ n hàng thay đ i.
1.3

Phân tích th c tr ng đ u th u d án giao thông

1.3.1 Th c tr ng đ u th u các d án giao thông
Trong “th i bao c p”, tr
K ho ch Nhà n
Nhà n

Vi t Nam

Vi t Nam trong th i gian qua

c 1986, xây d ng giao thông n

c ta đ

c th c hi n theo

c. Tồn b kinh phí đ u t xây d ng giao thông đ u do Ngân sách

c đ m b o. Vi c th c hi n nhi m v xây d ng các cơng trình giao thơng

c ng g n nh ch có khu v c Kinh t Qu c doanh. Trong th i k đó, ho t đ ng xây

12


d ng giao thông đ

c ti n hành theo c ch k ho ch hoá t p trung v i s c p phát

g n nh 100% c a Nhà n

cđ

c g i là “c ch xin cho”.

n th i k “m c a”, th c s b t đ u t sau n m 1990, ho t đ ng đ u t xây d ng
giao thơng đã có s thay đ i đáng k .

ng và Nhà n

c ta đã chú tr ng và đ u t r t

l n cho phát tri n n ng l c giao thông. T ng s v n đ u t xây d ng c a Ngân sách
Nhà n

c cho ngành giao thông v n t i đã t ng. Trong kho ng th i gian t n m 1990

đ n 1998 v n đ u t cho xây d ng c b n giao thông là 18.030,2 t đ ng. Trong đó,
đ u t cho xây d ng c b n giao thông đ
ngân sách Nhà n

ng b là 14.272,7 t đ ng, b ng g n 80%

c giành cho xây d ng c b n ngành giao thông v n t i.

Trong kho ng th i gian 15 n m t 1991 - 2006, hàng tr m cây c u đã đ

nh : T i Nam

nh đã xây d ng cây c u Tân

d ng các cây c u Sông Hi u (1994-1996),

(1999-2002); T i Ngh An đã xây

ôL

2003); t i Qu ng Bình đã xây d ng các c u Tr

c xây d ng

ng (1996-1998), c u Dinh (2001-

ng Hà, C u Quán (1996-2000), c ng

cá sông Gianh (1998-2000), c u S o Phong (1999-2001); t i Qu ng Tr đã xây d ng
các cây c u Hi n L

ng (1995-1998), Th ch Hãn, S

L , L ng Cô, Tam K ,

akrơng (1999-2001)... Trong s đó đi n hình là cây c u M Thu n (c u dây v ng
đ u tiên c a n

c ta dài 1.535 m, r ng 24 m, có nh p l n nh t 350 m) và đã đ

c

khánh thành, đ a vào s d ng t tháng 5 n m 2000.
Bên c nh v n đ u t c a Ngân sách Nhà n
Nhà n

c cho phát tri n h th ng giao thơng,

c ta cịn cho phép và huy đ ng các ngu n v n đ u t n

c ngồi d

i các

hình th c vi n tr phát tri n chính th c (ODA), đ u t tr c ti p (FDI) và h p đ ng
Xây d ng - Kinh doanh - Chuy n giao (BOT) vào c i t o, nâng c p và phát tri n k t
c u h t ng giao thông. V n tài tr cho xây d ng giao thông trong nh ng n m này,
tuy không l n, nh ng c ng góp ph n quan tr ng vào viêc xây d ng và hồn thi n h
th ng giao thơng trên c n
tr c a Australia, đã đ

c mà tiêu bi u là d án xây d ng c u M Thu n, v n tài

c xây d ng và khánh thành vào tháng 5 n m 2000 là m t

minh ch ng.

13

B Giao thông v n t i đ

c s h tr c a Ngân hàng Th gi i đã tri n khai hai d án

Giao thơng nơng thơn GTNT1 (cịn g i là WB1) và GTNT2 (còn g i là WB2). D
án GTNT1 (1997-2000) đã c i t o và nâng c p đ

c 4.771 km đ

ng (g m 4.422 km

đ

ng huy n, 349 km đ

ng xã), 9.694 m c u, v i kinh phí 55,7 tri u USD (t

ng

đ

ng 760 t VN ) và D án GTNT2 (2000-2004) s c i t o, nâng c p 13.000 km

đ

ng và 5.000 m c u v i kinh phí 145,3 tri u USD.

Riêng trong giai đo n 2009-2011 đã hoàn thành xây d ng, nâng c p c i t o các qu c
l 22, QL70, QL6, QL2, QL4A, QL4B, QL4C, c u R ch Mi u, c u
thành xây d ng và đ a vào khai thác cao t c HCM – Trung L

ng Nai; hoàn

ng, đ i l Th ng

Long, c u C n Th , c u Thanh Trì, c u Pá n, c u Hàm Lng, c u Phùng; cao t c
Gi - Ninh Bình, đ

ng Nam Sông H u, c u Ng c Tháp, h p long c u

m Cùng,

thông xe các c u trên QL1 đo n C n Th – N m C n,...
H th ng giao thông đ

ng s t t ng b

cđ

c c i t o nâng c p nâng cao an toàn và

rút ng n th i gian ch y tàu (42h xu ng còn 29h trên tuy n Th ng Nh t, 10h xu ng còn
8h trên tuy n Hà N i – Lào Cai); tri n khai d án đ

ng s t Yên Viên – Ph L i – H

Long – Cái Lân, nâng c p m t s c u y u...
ã hoàn thành nâng c p 2 tuy n đ

ng th y phía Nam (thành ph H Chí Minh – Cà

Mau, thành ph H Chí Minh – Kiên L
tuy n v n t i th y
y u khu v c
đ

ng Tháp M

ng), v n t i th y ph c v th y đi n S n La,

i và T Giác Long Xuyên; các tuy n sông chính

ng b ng Sơng C u Long và

c c i t o, t ng c

ng b ng Sông H ng c ng t ng b

c

ng qu n lý b o trì đáp ng t t nhu c u ch y tàu.

Tóm l i, xây d ng giao thơng Vi t Nam trong nh ng n m v a qua di n ra h t s c sôi
đ ng. Trong quá trình đó, có r t nhi u nhân t m i nh s gia t ng c a đ u t tr c
ti p c a n

c ngoài, s h tr giúp đ c a các n

c, các t ch c qu c t .

i u đó

v a t o đi u ki n thu n l i cho phát tri n kinh t nói chung, cho xây d ng phát tri n
giao thơng nói riêng. Nó đ ng th i c ng đòi h i chúng ta ph i nâng cao n ng l c,
nâng cao hi u bi t qu c t m i ngày càng l i d ng c h i và thách th c đó. Ngay đ i

14


v i ho t đ ng đ u th u, nhân t m i này đã bu c chúng ta ph i nhanh chóng chuy n
đ i c ch qu n lý t c ch c “c ch xin cho” sang c ch “đ u th u”.
V i tình hình đ u t phát tri n giao thông

Vi t Nam, ho t đ ng đ u th u nói chung,

đ u th u xây d ng các cơng trình giao thông

Vi t Nam c ng di n ra h t s c r ng

rãi và tr thành m t ho t đ ng xã h i ph bi n.
B ng 1 - 1: T ng h p k t qu đ u th u các d án s d ng v n
Nhà n c t i B Giao thông v n t i
T ng giá tr gói th u
Giá tr trung bình m t gói th u
N m T ng s
(t đ ng)
(t đ ng)
2002
2003
2004

2005
2013
2014
2015
2016

997
470
295
724
810
825
844
1347

8.059
5.970
5.343
13.703
60.183
35.110
24.829
12.037

8,08
12,70
18,11
18,93
74,30
42,56

29,42
8,94

15


Hình 1 - 1: S l

ng gói th u qua các n m

Hình 1 - 2: Giá tr trung bình m t gói th u qua các n m

16


B ng 1 - 2: S li u n m 2016 theo l nh v c đ u th u
Mua s m th
xuyên

ng

D án

D án s d ng v n
nhà n c

Chi phí

T ng
T ng

T ng s T ng giá
T ng giá
T ng giá T ng s
s gói
s gói
gói th u gói th u
gói th u
gói th u gói th u
th u
th u

D án ODA

T ng h p
T ng giá
gói th u

1. Phi t v n

64

42.833

3

13.187

3

610

70

56.630

2. T v n

502

531.543

73

310.801

78

2.082

653

844.426

3. Mua s m
hàng hóa

20

105.370

3

5.182

330

241.150

353

351.702

27 2.459.147

48

35.480

269

9.957.783

2

826.929

4. Xây l p

194 7.463.156

5. H n h p
T ng c ng

2

826.929

782 8.969.831

106 2.788.317

1.3.2 Phân tích, đánh giá ch t l
trong th i gian qua

459

279.322

1.347 12.037.470

ng đ u th u các d án giao thông

Vi t Nam

Ho t đ ng đ u th u nói chung, đ u th u xây d ng các cơng trình giao thơng
ta đã đ t đ

c m t s thành tích nh t đ nh. Tr

th u xây d ng giao thơng

c h t, có th nói r ng ch t l

Vi t Nam th i gian qua đã đ t đ

đáng khích l . Theo đánh giá t ng quát c a B K ho ch và

n

c

ng đ u

c nh ng thành t u
u t trong báo cáo

t ng k t đánh giá ho t đ ng đ u th u:
- H th ng pháp lý v đ u th u đã đ

c hình thành và ln đ

c hồn ch nh cho phù

h p.
- Hi u qu đ t đ

c trong đ u th u là rõ r t.

- N ng l c cán b , nhà th u Vi t Nam đ
- Công tác đ u th u đã đ

c nâng cao.

c toàn xã h i quan tâm”.

n nay, sau m t s n m th c hi n Quy ch đ u th u, chúng ta đã có m t s tr

ng

thành đáng k . Chúng ta đã đ s c đ t xây d ng các v n b n quy đ nh v đ u th u

17