Luận văn thạc sĩ Ứng dụng Phương pháp Mô phỏng Vẽ kĩ thuật Cơ khí Cao Đẳng Công Nghiệp

oven

BQ GIAO DUC VA DAO TAO
TRUONG DAI HOC BACH KHOA HA NOI
-

NGUYEN QUOC HUNG
DE TAI:

UNG DUNG PHUONG PHAP MO PHONG TRONG GIANG
DAY MON VE KY THUAT CHO HE CAO DANG CO KHi
TAI TRUONG CAO DANG CONG NGHIEP SAO DO
| CHUYÊN NGÀNH: SƯ PHẠM KỸ THUẬT

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM KỸ THUẬT
A
\ EB
a

LVL

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

| - GS. TS. NGUYEN XUAN LAC

TRUONG BA! HOC CÔNG NGHIỆP TP HCM

PB
L .
tr
g

2 - DIPL.-ING.-PAD. SIMMERT

THU VIEN

Ha néi — 2007


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan, những gì mà tơi viết trong luận
văn này là do sự

tìm hiểu và nghiên cứu của bản thân. Mọi kết quả nghiên cứu cũng như
ý

tưởng của các tác giã khác nếu có đều được trích đẳn nguồ
n gốc cụ thể.
Luận văn này cho đến nay chưa được bảo vệ tại bất kỳ
một hội đồng
bảo vệ luận văn thạc sĩ nào và chưa được công bố trên bất kỳ
một phương
tiện thơng tin nào,
|

Tơi xin hồn tồn chạu trách nhiệm về những gì mà tỏi đã
cam đoan ở
trên đây.
Hà Nội, ngày 28 tháng 2 năm 2007

Nguyễn Quốc Hùng

Trang 1/105
—————

eee

eee

LOI CAM ON
Sau sảu thắng nghiên cứu và làm việc khẩn trương với sự giúp đỡ, hướng

dẫn tận tỉnh của GS.TS. Nguyễn Xuân Lạc (Trường dai hoc Bach Khoa — Ha
Nội, khoa Sư Phạm Kỹ Thuật) và Dipl.-Ing.-päd. Simmert (trường đại học tông
hợp kỹ thuật Dresden, khoa Khoa Học Giáo Dục, viện Sư Phạm Nghé) luận văn
“Ứng dụng phương mô phỏng trong giảng dạy môn Vẽ kỹ thuật cho hệ cao đăng
Cơ khí tại Trường Cao đẳng Cơng nghiệp Sao Đỏ” đã cơ bản hồn thành.

Nhân dịp này, tơi xin chân thành cảm ơn GS.TS. Nguyễn Xuân Lạc và

Dipl.-Ing.-Pad. Simmert đã trực tiếp hướng dẫn tôi hoản thành luận văn này,

Tôi cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy, cô trong khoa
Su pham

Kỹ thuật, trung tâm đào tạo va bồi dưỡng sau đại học trường đại học

Bách Khoa = Hà Nội, các thầy trong ban giám hiệu và khoa Cơ khí Trường Cao

đăng Cơng nghiệp Sao Đỏ đã giúp đỡ tôi rất nhiều về kiến thức chun mơn, tài

liệu nghiên cứu để tơi có thể hồn thành luận văn.

Tuy đã rất cơ gắng, nhưng luận văn cịn nhiều thiếu sót, rất mong nhận

được sự góp ý đề đẻ tài được hoàn thiện hơn.

Hà Nội, ngày 28 tháng 2 năm 2007

NGUYEN QUOC HUNG

——==—e.————mm—————————

UNG DUNG FHOONG PHAP MO PHONG TRONG GIAN
DAY MON G
VE KY THUAT

CHO HE CAO DANG CO KH) TA TRUONG CAO DANG CONG WOWIEP S40 00

ss

—


Trang 2 / 105
—-_-—-———————-——-—
—-—---——----——-——-- —-----————--—-—- —_—— ——-—————

—-.-

MỤC LỤC
BANG. CAG CAL VIET FAP eeeeennniiniiesrieekeeedioetieiysdi0661404660014460110503006 5
DANH MUC CAC HINH VE VA BANG BIEU vicssscccvscoscsccscorssosessesosvoosscssscuscessssonseconsovsennsonees 6

XD

ưa ác

tá áákG200202561612G4432G1008064142440,a4ka24634A1604238đsx6 7

IŸ ào chán HH le aeeiebesesodbsiiedrsksdksosiiässcktskkEgisd2seie 7

2. Đối tượng và phạm vỉ nghiên €Ứu...........................o.-.-ss
FRU LH
4:1 im

Na

ngu

ti ntrnaadnaeeaaeoasaoseeene ụ

VỤ ng lÊD CN eeueeeseeenienerieaneeeionoeeeeeeseriorenoeeoaeeesororoaneeoreesse 9

Š. PNƯỚNG DBẨD NGghIÊN COG
5.08 nan 0n

ve cevecrenessvesevesseonrseecnuesncesarsseanssonseensanerceetstanenees 10

1

———————nrr=

7, Cầu trúc của luận Văn ............... Sun
GHUONGHTEG

Hung

10

gggrgserrerreee 10

2222 ¿xauaaaswweaa

12

CƠ SỞ L Ý LUẬN CỦA VIỆC SỬ DỤNG CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC VÀ ỨNG

DỤNG PHI“(NG PHÁP MƠ PHỊNG VÀO TRONG DẠY HỌC KỸ THIIẬT............... 12

F.1/ Phương tiện đạy học và vai trò của phương tiện đạy học .................. 12

L.1.1⁄ Khái niệm phương tIỆH lẠy HỌC.......................
SH SH
saesesse 12

1.1.2/ Vai tro cua phicong tiện dạy học trong giờ NOC sisscsseceeserseessesseeseees 13
1.1.3/ Chức năng của phương tiện trong giời hỌọc....................cccecieeeeesee ló

l_1.3.1/ Nhiệm vụ của phương tiện dạy học trong giờ học ..................... 16
1.1.3.2/ Chite nang cua phuong tién day hoc trong các giai doan của tiết
TIẾT: co ssessvSpnvostonsspsaastSa99255382695.924000615800255009114995g
508600012460 90 9e.5020558895006 022201522 18
1.1.4/ M6t sé yéu cau vé nguyén tac sư phạm trong việc tạo và sử dụng
phương (iỆH dạy hỌc.....................eceằsesssesensssesesisisesasasnoasioasassass.nesssnssnsge 20

1.1.3.

NguyÊN: tác đợh GIẢNH,‹:¡cocciciibiooeaiiilagitliioiBGilii006640
388 ung 20

š 129.271 (CW)lÊh: TC: CUOI:

642 214006062054ia4200003041900150006635/0646á40 20

1.2/ Phương pháp sử dụng mô phỏng trong đạy học kỹ thuật, khả năng áp
dụng và giới hạn....................................-eessesssseSiisne.e.nsiisnsnGAA.090500..0000.00000.0000% 23

Í3.1/ Tổng quan 0É PM

cá

sec 4422a0sal4S/
22/6

23

I PĂN'lc..s...nn ne-(ddđđ(Í:-a
¬

23
E251 BP KEO THINT euecseiseoosNOBAGSAEE004851056111Á-2601885460000093002400100
8E080 25
È:1.3/:0N 0T GHI. QA HE: 0(vx0GG015200003662022363631ád8x400visbAi46NE436i3pu4u 27

————————----

rễ

UNG DUNG PHUDNG PHAP MO PHONG TRONG GIANG DAY MON VE Kk? THUAT

CHO HE CAD DANG CO KH) TAI TRUONG CAO DANG CONG NQHIEP SAO 00


Trang 3 / 105
————————————————_-——--——-——————--—-—--—-—-—— .-

Fh OER

AOD AEN

ci cassis esi 0 0000140002046

BRI

28

2.1.5 Phuong: phap M6 PHoney iii sciiciicisit ieee ioe eee binds 36

1.2.2/ Những khả năng ứng dụng và hạn chế của PPIMP dạy học kỹ

thuật, những chú ý khi sử dụng tô pHỎNG,.G..............
co cĂSẰẰỲĂSsieeesessss 42
1.3/ Cơ sở lý luận của việc ứng dụng PPMP vào trong đạy học môn vẽ kỹ
(hUẬT, co cccv6ocesonooncbscossecsesce40660036066606460s6212640346626656463
S44 656594660409ã8ànezns4u90904956% 44
1.3.1⁄ VỊ trí mơn học trong chương trình đào tạo ngành cao đẳng cơ khí
tái TƯỜNG CC NHÀ ĐÃ ciocessseceissivcsinricunsessivessecanspumesspnenpsensareesevainenstias 44
1.3.1.1 Đối tượng nghiên cứu Của mIÔN hỌC......................à
-.- sáo sterirrxres 44

?:5: 1.20:
L.3.L.3⁄
1.3.1.4/
NE
1.3.2/ Ung
N1. TÀI
L.3.2, 11

ATTIC GỊCH của HỒN BQ€:cp6i0iiccccácbiii6c4igidgsoeqaesgtsa
Chương trình, nội dụng mơn hỌc ....................
cành.
Đặc điểm của môn học và những phương pháp giảng dạy đặc
R1...
anne
TH... - =“—- Ặ- . —-.—.—.——.^
dung PPMP vao trong giảng dạy môn Vẽ kỹ thuật nhằm đôi
Geesnerteestiiyvgarduaovtdg40605564003560609441460010/68506546000069900700010046014076
PRUOUZ PREP BAY BOG coccecbigiieennidigisdssla0d1041
6251154408005)

1.3.2.2/ Ung dụng PPMP - phương pháp nghiên cứu khoa học vào dạy

"ÔN NOMEN OMe

45
45
45

46
46

KHẨN: G(Gau/:Gi60i05À35up2À250ã08503108AA16ã04166
A0448 đÁi 47

1.3.2 3⁄ Ưng dụng PPMP theo hướng áp dụng công nghệ dạy học........ 48

1.3.3⁄.PP.MP với việc thực hiện các nhiệm vụ dạy học............................. 50

(3< 0/ 14-117 VO POE Vũ NH NIÊN: ws ssvecayyprexesreeraeenepmagasvarsenesensyents 50
Ì.3.3.4/ £ Ê ĐẤT, với nhiệm vụ ðláO GUC verses ssiseicavsasvessesavtsspessnnvaeiancesinnesss 59

1.3.4/ PP.MP với việc nâng cao chất lượng dạy ltọc.....................‹..--««‹e«<<« 59

}:2,X. lJ Khái niệm Chất lưỢNG:-:ccicccs22200iAa02-00018.801-4yả06aả-64 59

12-4 ð/Chiốt ludng đảm Wan ois. ENTIRE
ATEN

59

CHỮ Äexskdkariidixkasdkkiaidesiokiitriogggi2004GGL-c30ItG2020G1028.0006380ui032054%6804 61

PHAN TICH KHA NANG UNG DUNG PHUONG PHAP MO PHONG VAO DAY HOC
MON VE K¥ THUAT 0 TRUONG CAO DANG CONG NGHIỆP SAO ĐỎ, XÂY DỰNG
MOT SO BAI GIANG CU THẺ THEO PHƯƠNG PHÁP MƠ PHỊNG............................ 61
0.1 .608:i5ng vận: dụng PP ME

sec
6 essickeseseblaxe 61

2.1.1⁄ Thực trạng dạy môn vẽ kỹ thuật 6 trwéng CDCN Sao Đỏ............. 61

VI TN(A ,......nnnĂ.......
62
VN VI... nan... va...
63
2.1.2/ Tinh khả thi của việc áp dụng công nghệ thông tin vào dạy học
PURO VERY FRE iiss C02 k1 ni
3.1:3/ Đặc: tìm tầm Uf cla SV iccissscsccssiciacaseiascesccitaecsaiascacecacbaitnaabiton 64
UNG DUNG PHUOWE PHAP MO PHONG TRONG GIANG DAY MOW VE k? THUAT
CHO HE CAO DANG CO kil TAC TRUONG CAO DANG CONG NGHIEP SAO 02


Trang 4 / 105
——=—--———-——---—————————-—-————-—————-—
—-——- —-

1.3/.CQuY trình Vận TÙNG xocceosseetkeesteccGkscesevvececebesogikgeGsagys
2.2. 1⁄ Cơ sở cho việc xây dựng quy trình ứng dụng PPIMP vào dạy học

NINH VỀ EŸ KHHDStGGt
101 0000006055G00006206uG0058001G01G1G
SE NNE
2.2.2/ Quy frLHh VẬN H...........o.e‹-oc2.2.2.1/ Cau tric PPMP trong dạy hỌc....................
ào Si.
ei

65
6$
66
66

2.2.2.2/ Xây dựng MHÍ và xử lý sư phạm.....................
. - chi.
66

2.3/ Xây dựng một số bài giảng cụ thể theo PPMP..............................«-s<6 71
2.3.1⁄ Bài hình chiễu vng góc.............. XI nen To 72
Ác 1Á

1. TẾ ssctxyx:4c5cG3GV(655401000040X610046t43:498G3196446)35612561428098 72

2.3.].2/ Bài giẢNg..............cc co
HÀ HA

HÀ an

g4

72

2.3.A/.Bũi RÌHÂ CẮÊ. . . .:-.
S2 62-2 G e0 001.16 sssEbicssicosoldGkosErikdasiblaesgsee 79
222.8: 4U ::4.. DRi5/022220001285A5X00A1A86100030/200g% WRIA
79
2.2.á. 0 Di gÌ-NG,.....
co ccd coi lsraissesksissersasrrrrcprertrsrsrnsrrsrisntsnsgst 80

2.3.3/ Uu điểm của đạy hoc theo PPMP so với phương pháp thông

SIEBER eexererrrereeesrenaaseasreaeoeve »5o)0960⁄0360)95591048330012//01/03286/838.9e40$402440 84

CHUONG III: THUC NGHIEM SU PHAM cossvsssssssosssnvsssscovsssosvosessnusoossonsessooessssadeussesesssonees 86
3.1/ Muc dich, nhiém vu thirc nghiém..........ccccssrcesrsesssssscscesesseeses King 86
SD. A/SGIC CBCM is scinccnnsrsessranastopnececsabesansiicetveccesqesibensactiotedhestaseabsscsbserreoneepnene 86
@ 3.1.2/ NhiỆm vụ..........................«.eeeessssnsnesaennnonsaseseiasseaiasnsasasasasslonsoese 86

3.2/ Kế hoạch thực nghiệm................ 1a 29000009900905002200009990409789090000000%070009039579n0 86
3.2.1/ Địa điểm thời gian và đối tượng thực nghiệm........................‹.-‹.-««- 86
".. . . ơ Y
ÝỬσ-Ÿ-...rHmrmrr=sSi
me.
87

3.3/ Nội đung và tiền trình thực nghiệm ..........................«-csccesecsescssecsserssrree 87

3.4/ Đánh giá kết quả thực nghiệm ........................-sec ©sscseveeecxereseerszrsseree 98

3.4.1 Phương pháp đánh giá kết quả thực ng ÌhiiỆH.....................e«ccc

3.4.2/ Phân tích và đánh giá kết quả thực nghiỆm.......................«.«
TQ

-ằ-=-ằ--==ằ..—_———.—

10

FAI LIỆU TIOAN KHẢ G3 001400000003AG6
00G 3204 A620AẦ04/006G06 104

——ễễỄễ_——ễ————.—®——--B_

UNG DUNG PHUONG PHAP MD PHONG TRONG QUANG DAY MON VE k? THUAT
CHO HE CAD BANG CO KH TAI TRUONG CAD BANE CONG NOHIEP SAD 00


Trang § / 105
SSS

SS

ee

BANG CHU CAI VIET TAT
1. CDCN

: Cao đăng Cơng nghiệp

2.GV

: Giáo viên

3.MH

: Mơ hình

4.P?DH

: Phương pháp dạy học

5. PPMP

: Phương pháp mô phỏng

6.SPKT

: Sư phạm kỳ thuật

7.SV

: Sinh viên

UNG DUNG Pale PHAP MO PHONG TRONG GAG OAY MONVE #2 7/MÀT
CHO
HE CAO ONG COUCH! TAL TRUONG CAD DANG CONG NOHIEP SAO 80


Trang 6 / 105
————

—:.—O—

— ree

DANH MUC CAC HINH VE VA BANG BIEU
Hinh 1-1: MH day hoc theo Heiman

Hinh 1-2: MH day hoc theo Frank
Hinh 1-3: MH méi quan hệ dạy - học cơ ban theo Hortsch

Hình ]I-4: Tam giác quan hệ GV - học viên - nội dung day hoc
Hình 1-5: Vai trò của phương tiện day học trong tam giác quan hệ
Hinh 1-6: Phan loai MH theo tinh chat ctia MH

Hình 1-7: Phân loại MH theo lý thuyết xây dung MH
Hình I-8: Quả trình mơ phỏng

Hình 1-9: Q trình mô phỏng số
g

Hink 1-10: So đô bản chất công nghệ dạy học hiện đại
Hình 1-11: Sơ đồ cầu trúc tư duy ky thuật

Hình 2-1: Sơ đơ cấu trúc PPMP trong dạy học
Hình 2-2: Sơ đơ quy trình soạn giáo án món vẽ kỹ thuật theo PPMP

Hình 2-3: Sơ đơ soạn bài giảng theo PP.MP
Hình 3-1: Biểu đồ so sánh Tân suất f2) - Số % SV đạt điểm x,

Bảng 3-1 : Phản phối kết kiểm tra
Bảng 3-2 - Tần suất K%) - Số %4 SV đạt điểm x,

COO

w

UNG DUNG PHUONG PHAP MO PHONG TRONG GANG
DAY MON VE £9 THUAT

CHO HE CAO BANG CO HI TA TRUONG CAO DANG CONG NGHIEP SAD 00


Trang 7/105
—===———EE=E=Ẽễ=ẼEẼễễễEEEEEEỀ

£ễ

=>

MO DAU
1/ Lý do chọn đề tài
Chúng ta đang đứng trước xu thể mới của thời đại cũng như nhưng u

cau mdi của sự nghiệp cơng rghiệp hố, hiện đại hoả đất nước. Đó là sự toản cầu

hố, sự phát triển của công nghệ cao va đặc biệt là công nghệ thông tin, sự tiếp
cận nên kinh tế trị thức và đây mạnh xã hội hoá học tập. Do đó nhiệm vụ của sự

nghiệp giáo dục hiện nay là đơi mới tồn diện để nâng cao chất lượng vả hiệu

quả đảo tạo.

Trước tình hình đó, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu đẻ ra cho nền giáo dục
nước nhà nói chung, các cơ sở đảo tạo nghề nói riêng là phải làm sao sau khi tốt

nghiệp, người học có thê bắt tay ngay vào lao động sản xuất, hay hoạt động trong
một lĩnh vực khoa hoc nao đó có thể tiếp thu được những cái mới một cách mau
chóng và thích ứng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Muốn thé, ngoài việc

trang bị cho người học những kiến thức, kỹ năng kỹ xảo cần thiết, trong các môn
học cần phải tạo ra cho ho nhimg kha nang ty lap dé ho cớ thể nam bắt duge

những sâu hơn phát triển rộng hơn kiến thức mà họ thu nhận được khi cịn ngồi

trên ghế nhà trường. Đó chính là những vấn đề cần giải quyết mà họ sẽ gặp phải
trong cuộc sống, trong lao động sản xuất, trong nghiên cứu khoa hoc... Van dé

đặt ra trong việc bồi dưỡng cho người học các phương pháp nhận thức khoa học
đã trở thành nhiệm vụ quan trọng của các phương pháp giảng dạy trong nhà
trường hiện nay.
Đôi mới phương pháp đạy học (PPDH) trong nhà trường gắn liền với đôi

mới phương tiện dạy học và đổi mới trang thiết bị trong dạy học, dùng thiết bị

dạy học để đôi mới phương pháp. Trong hơn một thập kỷ qua sự phát triển của

UNG DUNG FHUOWG PHAP MO PHONG TRONG CHA
DAY MON
NG

VE KY THUAT
CHO HE CAD DANG CO kn) TA TRUONG CAO DANG CLNG WEHIEP SAD 80


Trang 8/105
——ễ“ỶễỂỄ—Ễ——ễễễễ

ee

cơng, nghệ thơng tin nói chung và cơng nghệ dạy học nói riêng đã và đang được
ứng dụng một cách mạnh mẽ vào trong lĩnh vực giáo dục và đảo tạo. Có rất

nhiều phân mềm tin học trợ giúp cho học tập đã ra đời nỏ đã chứng tỏ là một
cơng cụ hỗ trợ đắc lực cho q trình giảng dạy cũng như họ: tập và tạo điều kiện
cho khả năng mở rộng, đào sâu kiến thức của người học. Với sự phát rộng khắp
vả mạnh mẽ của công nghệ thông tin, công nghệ dạy học đã và đang cung cấp

những phương tiện và phương pháp hỗ trợ rất hiệu quả cho quá trình dạy học.

Tại trường Cao đăng Công nghiệp (CĐCN) Sao Đỏ, hàng năm mọi giáo

viên (GV) đều phải tham gia chế tạo các đỏ dùng, học cụ phục vụ cho giảng dạy,

Các khoa đều được trang bị máy chiều đa năng và máy tính, nên tiềm năng sử
dung may tinh lam phương tiện dạy học là rất lớn.
Ứng dụng phương pháp mô phỏng (PPMP) trên máy tính vào việc đạy học
kỹ thuật sẽ làm giảm được một cách đáng kẻ kinh phí dùrg để chế tạo các đổ

dùng học tập khác và đồng thời tiết kiểm được thời gian cho việc chế tạo cũng
như rút ngắn được thời gian giảng bài trên lớp. Tư duy theo phương pháp mơ

hình (MH) sẽ giúp cho người học hiểu sâu hơn kiến thức và có khả năng đáp ứng

được xu thể phát triển của khoa học kỹ thuật sau khi ra trường.

Khả nang img dung PPMP trên máy tính trong dạy họ: kỹ thuật nói chung

và trong các ngành cơ khí nói riêng là rất lớn. Nhưng hiện nay tại Irường CĐCN

Sao Do vai sé lượng hơn 10 nghìn sinh viên (SV) việc sử dụng vẫn cịn rất ít và

chỉ ở mức độ của một số bài tham gia hội giảng, chưa có sự ửng dụng một cách

hệ thống và chưa tận dụng được hết cơ sở vật chất sẵn có. Hiện nay đã có rột
số

chương trình mơ phỏng ở nhiều lĩnh vực khá: nhau, tuy nhiên mục đích chính

khơng phải là để dùng cho việc dạy học trên lép. Được sự đồng ý của GV hướng

ẤÑ? DẠIHỆ FAN fMIÁP WO PHONE TRON MANE DAY 44

(2 tỷ THAAT

CHO HE GAO BANG CO kh Tat TRUONG CAO OANG CONG WGHIE? SAO D0


Trang 9/105
888,

SS

——————————————————eeeeee

eee

dẫn tôi lựa chọn dé tai “Ứng dụng PPMP trong giảng dạy môn Vẽ kỹ thuật cho

hệ Cao đăng Cơ khi tại Trường CDCN Sao Đỏ” với hy vọng tìm ra được giải

pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng đảo tạo tại trường.

2/ Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đổi tượng nghiên cứu của đề tải là ứng, dụng công nghệ dạy học hiện đại

vào đạy học môn Vẽ kỹ thuật tại Trường CĐCN Sao Đỏ.

Phạm vi nghiên cứu là lý thuyết mô phỏng trong dạy học kỹ thuật, vận
dụng vào việc xây dựng và ứng dụng một số bài mơ phỏng trên máy tính cho

mơn học Vẻ kỹ thuật.

3/ Giả thuyết khoa học

ị

Nếu ứng dụng PPMP một cách khoa học cho từng mơn học, bài học sẽ

kích thích được hứng thú học tập, phát triển khả năng tư duy sáng tạo của người
học.

4/ Nhiệm vụ nghiên cứu
Tìm hiểu những cơ sở lý luận cña việc dạy học môn

PPMP.

vẽ kỷ thuật theo

Nghiên cứu một số phần mềm mô phỏng đề xây dựng một số bài giảng cụ
thê cho môn học vẽ kỹ thuật hệ cao đăng ngành cơ khí tại trường CĐCN Sao Đỏ.
Lập kẻ hoạch thực nghiệm để đánh giá kết quả nghiên cứu.

GHG DUNG PHUONG PHAP MD PHONG TRONG CAN DAY MON VE KY THUAT
CHO HE CAD DANG CO kul TA TRUGKE CAO DANG CONE NEHER SAD Đổ


Trang 10/ 105
—

---——--————ễEEEEEễễễễễễỶễỶễễẼễẼỀỒ

ỒỒ ỒỒ

E:

5/ Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu lý luận

+ Các văn kiện của Đảng va nha nước, của Bộ giáo dục vả đảo tạo, của
nhà trường có liên quan đến van đề cần nghiên cứu.

`

%,

`

ot

,

=

ˆ

^

a

a

.ˆ

,

at Chuong trinh dao tao nganh cao dang cơ khí và các tài liệu về môn học

vẽ kỹ thuật tại Trường CĐCN Sao Đỏ.

+ Các tài liệu về giáo dục nghẻ nghiệp, lý luận và cơng nghệ dạy học có
liên quan đến đề tài.

- Nghiên cứu thực nghiệm:

Quan sát , điều tra và xây dựng chương trình thử nghiệm, các vỉ dụ minh
hog, lap kế hoạch thực nghiệm sư phạm.

;

6/ Giới hạn phạm vỉ nghiên cứu

Dé tai tap trung nghiên cứu về ứng dụng PPMP trên máy tính cho mơn học

Vẽ kỹ thuật hệ cao đăng ngành Cơ khí tại Trường CĐCN Sao Đỏ.
7/ Cầu trúc của luận văn
Luận văn được chia làm 3 chương với nội dung như sau:

Chương I: Cơ sở lý luận của việc sử dụng các phương tiện dạy học và ứng

dụng PPMP vào trong dạy học kỹ thuật.
———Ỷ—ỄễẺẺ—_Ẻ—Ẻ_——Ễ

UNG DUNG PHUOWE PHAP MO PHONE TRONG YANG DAY MON VE KY THUAT

CHO HE CAD DANG CO KH TA TRUONG CAO DANG CONG NQHIEP SAD 00

—_


Trang 11 /105
=—————..ốốỏốŠssẩẫn—_

__

Chương II: Ứng dụng PPMP vào dạy học môn vẽ kỹ thuật ở Trường Cao
đẳng Công nghiệp Sao Đỏ. Xây dựng một số bài giảng mô phỏng trên máy tính

cho mơn hạc vẽ kỹ thuật hệ cao đẳng ngành cơ khí.
Chương II1: Kế hoạch thực nghiệm sư phạm.

mvc=c7=—

—Ằễ

UNG DUNG PHdoWe ride MO PHONG TRONG CHANG OAY MON
VE KP THOAT

CHO HE CAD BANG CO KH) TA TRUONG CAD DANG CONG NQHIEP SAO BO

—


Trang 12/105
————

—ễ

CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC SỬ DỤNG CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
vA UNG DUNG PHƯƠNG PHÁP MÔ PHÒNG VÀO TRONG DẠY HỌC
KỸ THUẬT

1.1/ Phương tiện dạy học và vai trò của phương tiện dạy học
1.1.1/ Khái niệm phương tiện dạy học.

Thuật ngữ “phương tiện” được dùng nhiều trong đời sông hàng ngày như
phương

tiện giao thông, phương tiện nghe nhìn... và trong các cuộc hội thảo

khoa học thuật ngữ “phương tiện” cũng được sử dụng với rất nhiều nghĩa khác

nhau.

Để tránh khả năng hiểu lầm và mâu thuẫn. Trước khi đi vào nghiên cứu

cân trình bày rõ khái niệm “phương tiện dạy học” được sử dụng trong luận văn

nay.
Phương tiện theo từ điển Bách khoa toàn thư Microsft Encyclopedia 99

được hiểu là một thực thể trung gian hay một cơng cụ trung gian để thực hiện

giao tiếp. Nói một cách khác, phương tiện là thành phần trung gian giữa hai hay
nhiều thành phần giao tiếp với chức năng truyền đạt théng tin. Người gửi thông
tún cần sử dụng một phương tiện để truyền tải thơng tin, cịn người nhận cũng
phải sử dụng phương tiện để nhận và hiểu được thông tin từ người gửi.

Theo Tô Xuân Giáp [4, tr.6], phương tiện dạy học được hiểu trong mối

quan hệ giữa thông điệp và phương tiện, phương tiện chở thông điệp đi. Thông
điệp từ GV, tuỳ theo PPDH, được các phương tiện chuyển đến SV.

=——========----——ễ

ễỄễỄễ

UNG DUNG PHUONG PHAP MO PHONG TRON? GIANG DAY MON VE KY THUAT
CHO HE CAO BANG CO KH TA TRUONG CAD BANG CONG NGHIEP SAD 02


Trang 13/ 105
————====E=ễE=E======ễễỶẼễỶễỶễễ

Trong luận văn này, khái niệm “phương tiện dạy học” được sử dụng theo

định nghĩa của Wolfgang Ihber [14, tr.5] là thiết bị có mang ký tín hiệu được chế
tạo ra có chủ ý về phương đện dạy học và được sử dụng một cách cỏ lựa chọn
nhằm truyền đạt một nội dung nào đó đến người học.

1.1.2/ Vai trò của phương tiện day học trong giờ học

Mục tiêu của giờ học là “việc học của học viên”, đó có thể là học kiến
thức lý thuyết mới, hay một kỹ năng ... Quá trình học tập trong nhà trường là
một quả trình tương tác giữa người học và nội dung học tập.
Trong các MH dạy vả học mới, phương tiện đạy học chiếm một vị trí kha
quan trọng

- Trong MH dạy học theo lý thuyết học tập của Heimann và Schulz [15,
tr.7]

Dự định

|

Chu dé

|

7

Phuong phap

Phuong tién
i

Điều kiện con người

-

end

"

_—

4

Điều kiện văn hoá — xã hội
Hink 1-1; MH day hoc theo Heiman

UNG DUNG PHUOWG PHA MB PHONG TRONG GANG DAY MON VE ££ 77/47

(M0 MÈ 040 ĐÁN/ (0 ti TẠI 7RNỆ ứA0 ĐH G21 AM? 40 02

NT


Trang 14
/ 105

- Trong MH day hoe cua Frank [14, tr.11 ]

Phuong

phap

TS

Mục đích

Cầu trúc xã
hội

Hinh 1-2: MH day hoc theo Frank

Theo Hortsch [15, tr.:9 ], MH mỗi quan hệ đạy - học cơ bản bao gồm các

chủ thể, đối tượng và hoạt động được biểu diễn như sau:
Hoạt động

Người dạy

đạ

=

ne

Người học

Người học

Hoat

động 1học | Nội dung
học tậ2

Hinh 1-3: MH mdi quan hé day - hoc co ban theo Hortsch
"¬—=—.

cờ

Ễ—__—_—cn

UNG DUNG PUDONG FHA ad PHONG TROWE Guy ond MON UE ke THAAT

CHO HE CAD BANG CO KH) TA TRUONG CAO BANG CONG NOHIEP SAO 00


Trang 15/105
S880

S555

55

Trong MH trên, người dạy (GV) là chủ thể của hoạt động dạy, còn người

học (học viên) vừa là đối tượng vừa là chủ thể: đối tượng
của hoạt động dạy

được điều khiển bởi người dạy, mặt khác lại là chủ thể của hoạt động
học (hoạt

động nhận thức). Như vậy hình thành một tam giác đạy học được biểu
diễn như
sau:

Giáo viên

A

Điều khiển

Học viên

—

Học

Giới thiệu

Nội dung học

Hình 1-4: Tam giác quan hệ GV - học viên - nội dưng dạy học

Từ sơ đồ mơ tả tình huồng dạy học này ta thấy nhiệm vụ của người GV

trong giờ học khá rõ ràng: giới thiệu nội dung học và điều khiển hoạt
động học,
sự chú ý và tính tích cực của học viên khi làm việc với nội dung học.
Điều khiển
ở đây được thực hiện theo tương tác hai chiều với học viên. Trong
khi giới thiệu

nội dung và điều khiển hoạt động học người GV có thể sử dụng ngơn
ngữ nói

hoặc ngơn ngữ khác. Việc sử dụng phương tiện cá nhân này thực
chất rất bị hạn
chế và người ta phải sử dụng các phương tiện khá như phần bảng, chữ viết,
trang

ảnh, sách giáo khoa và các phương tiện khác đẻ đạt được mục đích của mình.
UNG DUNG FHUDWG PHAP MO PHONE TRONG GIANG DAY MON VE k@ THAT

CHO HE CAO DANG CO dt TA! TRUONG CAD BANG CONG NOME? SAD BD


Trang 16 / 105

Như vậy có thể nói vai trị của phương tiện dạy học là sự trợ giúp người
GV trong việc giới thiệu kiến thức, trong việc điều khiển hoat động học tập của

học viên, như được thê hiện trong hình vẽ:

Giáo viên

A

Điều khiển

ba =

—Gidi thigu

-x

PTDH hỗ trợ
Học viên

Học

Nội dung học

Hình J-5: Vai trỏ của phương tiện đạy học trong tam giác quan
hệ

1,1.3/ Chức năng của phương tiện trong giời học
Í. 1.3. 1⁄ Nhiệm vụ của phương tiện dạy học trong giờ học
* Truyền đạt nội dung hoc tap

Cách truyền đạt nội dung học tập sơ khai nhất là sử dụng các đổi
tượng

thực, ví dụ như cây cỗi, hay việc thao tác mẫu, như trong các giờ học rèn
luyện

ky nang : GV làm trước, học viên làm theo. Tuy nhiên có nhiều lý do mả khơng
thể, khơng cần hay không nên đưa các đổi tượng thực vào giờ học, khi đó người

ta phải sử dụng đến các phương tiện dạy học như tranh ảnh, chữ viết
miêu tả,
băng từ hay phim ảnh...

Phương tiện dạy học sử dụng trong các trường hợp này càng gân,
giống

như vật thật cảng tốt, nó có thê là hình ảnh thu nhỏ của vật ây hay những mô tả
UNG Die PHAONG PHAP MO PHONG TRONG GA
DAYNG
MON VE 0 THUAT

CHO HE CAO DANG CO kil TAY TRUONG CAO BANG CONE NeHUEP SAO DO


Trang 17/105

—

——

—

—————-——_—

—- ---—_—_

chỉ tiết bằng ngôn ngữ. Chiang han, khi dạy về một loại máy ngoài việc sử dụng

sơ đồ chức năng của máy ta cũng phải chú ý đến tranh ảnh mơ tả bình dáng bên
ngồi của máy hay các chỉ tiết của máy.
Ngồi ra, cũng có những nội dung học tập mà không thẻ tôn tại vật thật, ví
dụ như cac định luật vật ly hay những cơng thức toàn học. Trong trường hợp này

người ta phải sử dụng đến phương tiện đặc biệt là kí hiệu, chữ viết và ngôn ngữ.
* Điều khiển giờ học
Một sự giới thiệu nội dung học tập thuần tuý, ví dụ như những nội dung
được trình bảy trong một cuốn từ điền, khơng

thể coi là một giờ học. Vì thé

ngồi việc giới thiệu nội dung thì phương tiện dạy học cịn có nhiệm vụ điều
khiên. Người GV cần chiếm duge su chi ÿ của học viên vả hướng sự chú ý đó
đến trọng tâm bải giảng, đẻ cho việc học tập đạt được mục đích đề ra.

Nhiệm vụ cơ bản của người GV khi sử dụng phương tiện dạy học là phải
lựa chọn phương tiện cho phù hợp với nội dung học tập. Phương tiện dạy học sẽ
giúp cho người GV hướng sự chú ý của học viên tới những điểm quan trọng
trong bài học mà không bị phân tán tư tưởng, giúp việc học của học viên có hiệu

0999260042

quả hơn.

Trong các sách giáo khoa cũng thường chứa đựng sẵn các yếu tổ điều
khiển như các câu hỏi hay các bài tập. Trong phương tiện dạy học hiện đại, ví dụ

như các b6 phim video hay chương trình trên máy tính, khả năng điều khiển hoạt
động học của học viên được nâng cao và có tác dụng rõ rệt hơn thơng qua việc
chuẩn bị của GV.

Phương tiện dạy học phục vụ che bài giảng trực quan, tạo hứng thú học
tập cho học viên, làm cho nội dung trở nên sống động. Phương tiện dạy học tác

dG DUNG PRUONG PHAR MO PHONE TRONG GAN DAY MEN VE. KE THUAT
CHO HE CAD DANG
CO kil TA TRUDE CAO BANE CONG NCE? SAD 60

TRUONG Da! HO2 CONG NGHIỆP TP HC

THU ViEN


Trang 18/ 105
er

————

eee

động lên nhiều giác quan, tạo sự tập trung và sẵn sàng học cái mới của học viên,

thúc đây động cơ học tập. Rất nhiều công việc mà GV tự mình khơng thể làm
đượs nếu khơng có phương tiện.

Phương tiện cũng có thể phản tác dụng đối với q trình dạy học nếu như
việc sử dụng chúng khơng hợp lý, đơn điệu hoặc lạm dụng quá nhiều phương
tiện trong triột lúc..

1. 1.3,2/ Chive năng của phương tiện dạy học trong các giai đoạn của tiết
họe

Trong lý luận dạy học có nhiều quan điểm khác nhau khi phân chia các
giai đoạn của một giờ học. Ở day sir dung mot MH giờ học đơn giản nhất như
sau:

* Giai đoạn định hướng, tạo hứng thú học tập

Trong mỗi giờ học người ta phả: quan tâm tới đặc điểm của học viên (tâm
sinh lý, điều kiện xã hội, trình độ...) cĩng như hứng thú học tập và sự chú ý của

học viên với chủ đề của bài học, chỉ như thể thì một giờ học mới có thể thành
cơng được. Để làm được điều đó cần có những biện pháp kích thích hứng thú và
tập trung của học viên như:

- Nhắc lại những kiến thức vừa học của tiết trước.
oe

sae

4

- Đưa ra một nhiệm vụ cân phải giải quyết.
- Đặt một tình tng có vẫn đẻ ( tình huồng chứa đựng mâu thuẫn).

Sử dụng trong ziai đoạn này có thể là các phương tiện như các đoạn văn
bản mô tả nhiệm vụ, tranh ảnh, phim, MH...
ll

UNG DUNG PRONG PHAP MO HOW TRONG GANG
DAY MON VE kK? THUAT
CHO HE CAO ANG CO KY TAT TRUONG CAO DANY CONG WGHIEP SAO OG