(Luận văn thạc sĩ) Đề xuất giải pháp bảo trì hệ thống thang máy trong nhà chung cư cao tầng ở Việt Nam

L I CAM OAN
Tên tôi là: Lê V n H ng.
Sinh ngày:

12/04/1984.

Quê quán:

Nga V n – Nga S n – Thanh Hóa.

N i cơng tác: Trung tâm ki m đ nh k thu t an toàn khu v c II – B L TBXH.
Tôi xin cam đoan Lu n v n t t nghi p cao h c ngành k thu t xây d ng cơng trình dân
d ng và công nghi p v i đ tài: “
nhà chung c cao t ng

xu t gi i pháp b o trì h th ng thang máy trong

Vi t Nam” là lu n v n do cá nhân tôi th c hi n. Các k t qu

nghiên c u tuân th theo tiêu chu n Vi t Nam và các v n b n pháp lu t hi n hành.

Hà N i, ngày 28 tháng 7 n m 2017.
Tác gi lu n v n

Lê V n H ng

i


L IC M

N

Trong quá trình h c t p, nghiên c u và th c hi n Lu n v n Th c s , tôi đã nh n đ

c

s giúp đ , t o đi u ki n nhi t tình và quý báu c a nhi u cá nhân và t p th .
Tr

c tiên, tôi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i th y giáo TS. Nguy n Anh D ng đã

t n tình h

ng d n tơi trong su t q trình nghiên c u, hồn thành lu n v n này. Tôi

xin chân thành c m n các th y cơ giáo trong Khoa đào t o
t n tình gi ng d y, h

i h c và Sau đ i h c đã

ng d n, truy n đ t ki n th c trong su t quá trình h c t p và

th c hi n lu n v n.
Tôi c ng xin chân thành c m n b n bè, đ ng nghi p thu c l p cao h c 23XDDD21
đã giúp tơi tìm ki m tài li u, tìm ki m ngu n tham kh o đ hồn thành lu n v n này.
M c dù tơi đã r t c g ng hoàn thi n lu n v n b ng t t c s nhi t tình và n ng l c c a
mình, tuy nhiên không th tránh kh i nh ng thi u sót ho c có nh ng ph n nghiên c u
ch a sâu. R t mong nh n đ

c s ch b o và thông c m c a các Th y cô.

Tôi xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày 28 tháng 7 n m 2017
Tác gi lu n v n

Lê V n H ng

ii


M CL C
L I CAM OAN ...........................................................................................................i
L IC M
M

N ............................................................................................................... ii

U ...................................................................................................................... vii

2. M c đích c a
3.

it

tài:..................................................................................................1

ng và ph m vi nghiên c u: ...........................................................................2

4. K t qu d ki n đ t đ
CH

c: ........................................................................................2

NG 1: T NG QUAN V

MÁY TRONG NHÀ CHUNG C

CƠNG TÁC B O TRÌ H
CAO T NG

TH NG THANG

VI T NAM ...............................3

1.1 Khái ni m v b o trì ................................................................................................3
1.1.1 Nh ng v n đ chung v cơng tác b o trì thang máy trong nhà chung c cao
t ng ..................................................................................................................................3
1.1.2 M i quan h giá tr cơng trình và th i gian t n t i .............................................4
1.1.3. Các đ nh ngh a v b o trì. ....................................................................................6
1.1.4 S phát tri n c a b o trì.......................................................................................7
1.2 Th c tr ng cơng tác b o trì h th ng thang máy trong cao t ng

Vi t Nam .17

1.3 Hi n tr ng quy ho ch h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng
Vi t Nam .......................................................................................................................18
1.3.1 S l

ng thang máy và đ c đi m thang máy .....................................................18

1.3.2 T ch c s p x p thang máy .................................................................................19
1.3.3 L a ch n d i th i gian ........................................................................................19
CH

NG 2: C

S

PHÁP LÝ VÀ CÁC K THU T B O TRÌ THANG MÁY

TRONG NHÀ CHUNG C

CAO T NG

VI T NAM........................................21

2.1 C s lý thuy t cơng tác b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao
t ng. ...............................................................................................................................21
2.1.1 C u t o: ................................................................................................................21
2.1.2 Nguyên lý ho t đ ng: ..........................................................................................24
2.1.3 Nh ng lý thuy t c b n liên quan đ n v n đ b o trì ........................................26
2.2 C s pháp lý cơng tác b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao
t ng: ..............................................................................................................................27
2.3

tin c y và kh n ng s n sàng trong b o trì ...................................................29

iii

2.3.1 Quan đi m v đ tin c y ...................................................................................... 29
2.3.2 T m quan tr ng c a đ tin c y ........................................................................... 29
2.3.3 Ch s kh n ng s n sàng ................................................................................... 30
2.4 Trình t th c hi n b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng
....................................................................................................................................... 31
2.4.1 L p quy trình b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng

Vi t

nam ................................................................................................................................ 32
2.4.2 C n c l p quy trình b o trì ................................................................................ 32
2.4.3 N i dung quy trình b o trì .................................................................................. 32
2.4.4 Th m đ nh, phê duy t quy trình b o trì.............................................................. 33
2.4.5 Kinh phí b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng ............... 33
2.5 Các ph

ng pháp b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng

Vi t Nam. ...................................................................................................................... 33
2.5.1 Chi n l

c b o trì ................................................................................................ 33

2.5.2 Các gi i pháp b o trì: .......................................................................................... 36
2.5.3 Các k thu t b o trì ............................................................................................. 40
2.6 L a ch n ph
CH

ng pháp b o trì ............................................................................ 44

NG 3: XÂY D NG QUY TRÌNH B O TRÌ THANG MÁY CHO NHÀ

CHUNG C

CAO T NG

VI T NAM ................................................................. 46

3.1 Các hình th c h p đ ng và l a ch n hình th c h p đ ng b o trì h th ng
thang máy ..................................................................................................................... 46
3.1.1 Các hình th c h p đ ng b o trì: ........................................................................ 46
3.1.2 N i dung h p đ ng b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng
....................................................................................................................................... 47
3.1.3 L a ch n hình th c h p đ ng b o trì ................................................................ 47
3.2 B o trì h th ng thang máy trong giai đo n khai thác s d ng: ...................... 47
3.3 K thu t an tồn trong cơng tác b o trì h th ng thang máy trong nhà chung
c cao t ng ................................................................................................................... 49
3.3.1 Quy trình an tồn vào/ra đ u cabin: .................................................................. 49
3.3.2 Quy trình an tồn vào/ra h pít .......................................................................... 51
3.4 Cơng tác c u h hành khách khi thang máy g p s c ..................................... 53

iv


3.5 Cơng ngh ch n đốn k thu t thang máy cho nhà chung c cao t ng

Vi t

Nam ...............................................................................................................................55
3.5.1 S đ q trình ch n đốn ..................................................................................55

3.5.2 Phân lo i ch n đốn theo cơng ngh ch n đốn ...............................................57
3.5.3 Các ph

ng pháp ch n đoán k thu t h th ng thang máy thang máy trong

nhà chung c cao t ng
3.6 Ch đ b o d
c cao t ng

Vi t Nam .............................................................................58

ng k thu t và s a ch a h th ng thang máy trong nhà chung

Vi t Nam ...............................................................................................63

3.6.1 Nhìn nh n v b o d
chung c cao t ng

ng k thu t và s a ch a h th ng thang máy trong nhà

Vi t Nam.....................................................................................63

3.6.2. M c đích c a b o d
chung c cao t ng

Vi t Nam.....................................................................................64

3.6.3. Tính ch t c a b o d
cao t ng

ng k thu t và s a ch a h th ng thang máy trong nhà
ng k thu t và s a ch a thang máy trong nhà chung c

Vi t Nam .....................................................................................................64

3.6.4 Nh ng công vi c chính c a b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c
cao t ng

Vi t Nam .....................................................................................................65

3.6.5 Xây d ng chu k b o d
3.6.6 Chu k b o d

ng k thu t .................................................................66

ng k thu t h p lý ......................................................................67

3.6.7 Thi t k quy trình b o trì k thu t thang máy cho nhà chung c cao t ng
Vi t Nam........................................................................................................................67
3.7

xu t ph

ng pháp b o trì phịng ng a theo modul cho cơng tác b o trì h

th ng thang máy trong chung c cao t ng
3.7.1 Ph

Vi t Nam ...........................................69

ng pháp b o trì phịng ng a theo modul ...................................................70

3.7.2 Ch d n b o trì theo modul cho h th ng thang máy ........................................71
3.8 Mơ hình qu n lý b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng
Vi t Nam .......................................................................................................................76
3.8.1 Mơ hình b ph n b o trì tr c thu c ban qu n lý tịa nhà chung c ................76
3.8.2 Mơ hình th d ch v b o trì bên ngồi .............................................................76
3.8.3 Mơ hình trung hịa hai mơ hình trên .................................................................76
3.8.4

xu t l a ch n mơ hình qu n lý b o trì h th ng thang máy cho nhà chung

c cao t ng

Vi t nam .................................................................................................76

v


3.9 Th c hi n h th ng qu n lý b o trì ..................................................................... 77
3.9.1 Nghiên c u ti n kh thi đ đánh giá tình tr ng hi n t i ................................... 77
3.9.2 L a ch n h th ng .............................................................................................. 77
3.9.3 Xây d ng h th ng đ

c máy tính hố .............................................................. 78

3.9.4 Xây d ng h th ng th công ............................................................................... 78
3.9.5 L p th i gian bi u và k ho ch ho t đ ng ......................................................... 79
3.9.6 Tri n khai t ch c và các quy trình.................................................................... 79
3.10 Các gi i pháp nâng cao hi u qu b o trì h th ng thang máy trong nhà chung

c cao t ng

Vi t Nam ................................................................................................ 81

3.10.1 Gi i pháp t ng ch s kh n ng s n sàng......................................................... 82
3.10.2 Gi i quy t các nguyên nhân còn t n t i ........................................................... 83
3.10.3. Gi i pháp nâng cao đ tin c y ......................................................................... 83
K T LU N .................................................................................................................. 85
KI N NGH ................................................................................................................. 85
TÀI LI U THAM KH O .......................................................................................... 87

vi


DANH M C HÌNH NH

Hình 1.1. B o trì cơng trình trong t ng th d án .
Hình 1.2. Giá tr cơng trình trong m i t

ng quan v i th i gian .

Hình 1.3. Nh ng mong đ i đ i v i b o trì ngày càng t ng .
Hình 1.4. Nh ng k thu t b o trì.
Hình 2.1. Th ng c .
Hình 2.2. B kh ng ch v

t t c.

Hình 2.3. Gi m ch n.
Hình 2.4 Shoe d n h

ng.

Hình 2.5. C u t o thang máy.
Hình 2.6. Th i gian ng ng máy và s n xu t ng v i nh ng gi i pháp b o trì khác nhau
Hình 2.7. Th c hi n b o trì phịng ng a .
Hình 2.8a. K thu t giám sát tình tr ng .
Hình 2.8b. Quy trình b o trì .
Hình 3.1. Quy trình c u h .
Hình 3.2. S đ cơng ngh và m c đích ch n đốn.
Hình 3.3. Thi t b đo đ rung l c c a thang máy.
Hình 3.4. Máy đo kh ng cách laser.
Hình 3.5. B th

c lá và th

c nh n.

Hình 3.6. M t s d ng c đo đi n thơng d ng.
Hình 3.7. T n xu t th c hi n cơng tác b o trì theo modul .

vii



M
1. Tính c p thi t c a

U

tài:

Cùng v i s phát tri n m nh m c a khoa h c k thu t, nh ng khu chung c cao
t ng đ

c xây d ng ngày càng nhi u là m t xu th t t y u, không ch đ gi i quy t nhu

c u v nhà

do t c đ gia t ng dân s mà còn mang ý ngh a kinh t , chính tr và xã

h i quan tr ng t o s khác bi t cho đô th v i ngu n v n đ u t l n. Trong giai đo n
khai thác s d ng, b t k s c nào x y ra dù liên quan đ n v n đ an tồn, v n hành
hay mơi tr

ng đ u có th gây ra nh ng h u qu nghiêm tr ng v ng

i và tài s n. Sau

quá trình xây d ng và đi vào khai thác, b o trì cơng trình nói chung và b o trì h th ng
thang máy nói riêng là n i dung đ

c các ch s h u đ c bi t quan tâm. B o trì quy t

đ nh đ n hi u qu v n hành, tu i th và giá tr cơng trình v lâu dài. Th c hi n cơng
tác b o trì và qu n lý b o trì t t s làm gi m chi phí v n hành và s a ch a, duy trì t t
cơng n ng, nâng cao đ b n c a k t c u cơng trình và các h th ng k thu t trong cơng
trình đó.
Chung c cao t ng là cơng trình đ c bi t v i nhi u h dân sinh s ng trên m t m t b ng
di n tích đ t n n nh t đ nh. Tu i th cơng trình và các h th ng k thu t trong nhà

chung c ph thu c ph n l n vào công tác b o trì, trong đó y u t k thu t b o trì và
qu n lý b o trì gi vao trị nịng c t.

n

c ta cơng tác b o trì h th ng thang máy

trong chung c cao t ng còn t n t i nhi u b t c p d n đ n nh ng s c đáng ti c x y ra
do ch quan c a con ng

i v cơng tác b o trì. B o trì h th ng thang máy trong nhà

chung c cao t ng là m t l nh v c bao g m ki n th c m t s chuyên ngành khác nhau
nh đi n, đi n t , c khí,…Vì v y, vi c nghiên c u t ng quát đ l a ch n ph

ng

pháp b o trì và qu n lý cơng tác b o trì cho h th ng thang máy trong nhà chung c
phù h p, hi u qu v i đi u ki n Vi t Nam hi n nay mang tính c p thi t.
2. M c đích c a

tài:

M c đích c a đ tài là đ xu t đ
trong nhà chung c cao t ng

c gi i pháp b o trì hi u qu h th ng thang máy

Vi t Nam

1


3.
-

it
it

ng và ph m vi nghiên c u:
ng NC:

Các gi i pháp b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng
- Ph m vi NC: Trong ph m vi n
4. K t qu d ki n đ t đ

c Vi t Nam

c:

Thông qua vi c nghiên c u cơng tác b o trì h th ng thang máy trong nhà chung c
cao t ng

Vi t Nam lu n v n s cung c p c s khoa h c giúp các ch đ u t l a

ch n gi i pháp b o trì h th ng thang máy hi u qu và ki m sốt ch t l

ng b o trì

m t cách t t nh t, lu n v n c ng đ xu t, ki n ngh gi i pháp b o trì tiên ti n t i các

đ n v qu n lý chung c cao t ng

Vi t Nam.

2


CH

NG 1: T NG QUAN V

CƠNG TÁC B O TRÌ H

THANG MÁY TRONG NHÀ CHUNG C

CAO T NG

TH NG

VI T NAM

1.1 Khái ni m v b o trì
1.1.1 Nh ng v n đ chung v cơng tác b o trì thang máy trong nhà chung c cao
t ng
m b o tu i th cơng trình trong đó có h th ng thang máy đã tr thành n i dung
quan tr ng c a chi n l
l

c này

m in

c qu n lý tài s n

nhi u n

c có m c đ khác nhau. T tr

c trên th gi i. Quy mô c a chi n
c n m 1980 ph n l n các n

coi vi c qu n lý tài s n này nh m t ch đ duy tu, b o d
c u c a ng
l

i s d ng. Ngày nay, các n

c qu n lý lo i tài s n này ph i đ

cđ u

ng nh m th a mãn h n nhu

c tiên ti n trên th gi i đ u cho r ng chi n

c đ t trên n n s đ m b o ch t l

thông qua các bi n pháp k thu t và pháp lý đ

ng dài h n

c quán xuy n su t t giai đo n chu n

b đ u t và th c hi n d án. Nh v y, b o trì cơng trình là m t ph n trong chu trình
đ m b o ch t l

ng

B o trì cơng trình trong đó có h th ng thang máy là m t n i dung đ m b o ch t l
cơng trình nh ng

giai đo n cơng trình đã đ

ng

c bàn giao, đ a vào s d ng.

B o trì cơng trình trong đó có h th ng thang máy là ho t đ ng nh m duy trì đ

c

nh ng đ c tr ng k thu t và cơng n ng trong q trình v n hành, s d ng phù h p v i
c p cơng trình và niên h n s d ng.
B o trì cơng trình khác v i b o hành cơng trình. B o hành cơng trình là ho t đ ng c a
nhà th u xây l p, cung c p thi t b theo dõi và s a ch a các h h ng c a cơng trình
trong m t kho ng th i gian nh t đ nh theo th a thu n khi ký k t h p đ ng k t khi
cơng trình đ

c đ a vào nghi m thu, bàn giao. Cịn b o trì cơng trình là ho t đ ng c a

ch s h u, ch qu n lý s d ng công trình theo dõi, s a ch a nh m đ m b o cho
cơng trình liên t c gi đ

c các ch c n ng đã đ

c xác đ nh t th i đi m đ a cơng

trình vào s d ng và kéo dài su t tu i th thi t k c a cơng trình.

3


B o trì cơng trình c n đ

c xem xét trong t t c các giai đo n đ u t , nh ng vi c

th c hi n b o trì ch y u đ

c ti n hành khi k t thúc d án, cơng trình đã đ

c bàn

giao và đ a vào s d ng.
Chu n b đ u t

Xác đ nh kinh phí b o trì trong t ng
m c đ u t , ngu n v n

Th c hi n đ u t

L p quy trình, t n su t b o trì, Thi t k
b o trì

K t thúc đ u t

Th c hi n b o trì theo quy trình đã l p

Hình 1.1. B o trì cơng trình trong t ng th d án [1]
1.1.2 M i quan h giá tr cơng trình và th i gian t n t i
Chúng ta có th mô t môi t

ng quan gi a th i gian và giá tr c a cơng trình theo m t

bi u đ đ nh tính [1] (Hình1.2):
Trong hình 1.2, chúng ta phân tu i th cơng trình theo 3 giai đo n.
Giai đo n1: B ng trí tu và s c l c c a con ng
trình đ t đ

i chúng ta xây c t lên nh ng công

c giá tr s d ng mong mu n t c là đ t t i giá tr cao nh t tho mãn yêu

c u c a khách hàng. Công lao t o d ng lên giá tr là các nhà nghiên c u thi t k và
bàn tay c a nh ng ng

i th khéo léo.

Giai đo n 2: Giai đo n chính c a cơng trình th hi n đ y đ giá tr c a nó phù h p nhu
c u c a khách hàng. Chính trong giai đo n này di n ra q trình hao mịn giá tr theo
th i gian:

- Hao mịn vơ hình
- Hao mịn h u hình
4


Hao mịn vơ hình là s gi m giá tr cơng trình khơng nhìn th y đ

c

s l c h u trong

gi i pháp ki n trúc, s không phù h p trong s d ng, s thích nghi kém v ti n nghi.
C ng nh m t cái máy theo th i gian s tr nên l c h u vì n ng su t th p, s n ph m ra
khơng có s c c nh tranh, kích th

c c ng k nh chi m nhi u di n tích bu c ng

ph i ngh t i chuy n thay th m t máy m i m c dù ch t l

i ta

ng máy còn khá t t.

Hao mịn h u hình: Q trình s n xu t máy b rung l c làm mài mòn các b ph n ti p
xúc, các liên k t b m i d n t i vi c ph i b o d

ng ho c thay th b ph n c a máy.

Nhi u khi kh n ng ph c h i máy là t n kém d n t i hi u qu th p v kinh t so v i
vi c mua máy m i m c dù máy ch a kh u hao h t (ch a h t tu i th danh đ nh).

Nh ng y u t đó t o nên q trình hao mịn h u hình.
i v i CTXD c ng ch u c hai q trình hao mịn nh m t cái máy. Q trình hao
mịn theo hai d ng đó có t c đ r t khác nhau. Nhi u CTXD giá tr vơ hình ng
khơng h gi m mà tr nên tr

ng t n nh các cơng trình có giá tr v n hố và l ch s .

Hao mịn h u hình là khơng tránh kh i và con ng
con ng

cl i

i ph i can thi p đ tránh kh i và

i ph i can thi p đ tránh d n t i s xu ng c p nhanh, t ng đ b n v ng h u

hình đ gi gìn nh ng giá tr vơ hình v n có c a lo i cơng trình đó.

Hình 1.2. Giá tr cơng trình trong m i t
5

ng quan v i th i gian [2].


1.1.3. Các đ nh ngh a v b o trì.
Theo tác gi : Fredrik Backlund (Lulea University of Technology, Deparment of
Business Administration and Social Sciences) đ a ra nh ng đ nh ngh a đ gi i thích v
các ho t đ ng b o trì, ơng cho r ng: “B o trì là S k t h p c a t t c các k thu t viên,
qu n tr gia và nhà qu n lý ho t đ ng trong su t chu k s ng c a thi t b nh m đ gi
l i thi t b ho c khơi ph c nó đ n m t tr ng thái mà nó có th th c hi n ch c n ng

đ

c yêu c u”.

Qu n Lý B o Trì: T t c nh ng ho t đ ng c a qu n lý đ xác đ nh nh ng m c tiêu b o
trì, nh ng chi n l
ph

c và nh ng trách nhi m và vi c th c hi n b o trì b i nh ng

ng ti n nh vi c l p k ho ch b o trì, đi u khi n và giám sát b o trì, s c i ti n

c a nh ng ph

ng pháp trong t ch c bao g m nh ng khía c nh v kinh t (CEN,

2001).
Ch

ng Trình B o Trì: Nh ng ph

ng pháp, nh ng th t c và nh ng tài nguyên đ

c

đ t ra đ duy trì s h tr c a các thi t b trong chu k s ng c a nó (IEC60300-3-11,
1999).
R. Keith Mobley (President, The Plant Performance Group, Knoxville, Tenn) đã đ nh
ngh a v b o trì: “S b o trì khơng ph i đ n thu n là b o trì phịng ng a, m c dù khía
c nh này là m t thành ph n quan tr ng. B o trì khơng ph i là bơi tr n máy móc, m c

dù bơi tr n máy móc là m t trong s nh ng ch c n ng s c p c a nó”.
Theo Afnor thì “b o trì là t p h p các ho t đ ng nh m duy trì ho c ph c h i m t tài
s n trong tình tr ng nh t đ nh ho c b o đ m m t d ch v xác đ nh”.
Theo BS 3811:1984 thì “b o trì là t p h p t t c các ho t đ ng k thu t và qu n lý,
nh m gi cho thi t b ln trong tình tr ng mà trong đó nó có th th c hi n ch c n ng
yêu c u”.
Theo Total Productivity Development AB thì “b o trì là bao g m t t c các ho t đ ng
đ

c th c hi n nh m gi cho thi t b

tình tr ng nh t đ nh ho c ph c h i thi t b v

tình tr ng này”.

6


Theo Dimitri Kececioglu : “B o trì là b t k hành đ ng nào nh m duy trì các thi t b
khơng b h h ng

m t tình tr ng v n hành đ t yêu c u v đ tin c y và an toàn n u

chúng b h h ng thì ph c h i chúng v tình tr ng này” [3].
1.1.4 S phát tri n c a b o trì
1.1.4.1 L ch s c a b o trì
B o trì đã xu t hi n k t khi con ng
khi bánh xe đ

i bi t s d ng các lo i d ng c , đ c bi t là t

c phát minh. Nh ng ch t vài th p niên v a qua b o trì m i đ

tr ng đúng m c khi có s gia t ng v s l
nh máy móc, thi t b , nhà x
Ng

i ta đã tính đ

c coi

ng và ch ng lo i c a các tài s n c đ nh

ng trong s n xu t công nghi p.

c: chi phí đ duy trì thi t b v n hành đ t yêu c u bao g m các

ho t đ ng b o trì phịng ng a và ph c h i trong su t tu i đ i c a chúng b ng t 4 đ n
40 l n chi phí mua thi t b đó.
1.1.4.2 Các th h c a b o trì
Th h th nh t: b t đ u t xa x a đ n chi n tranh th gi i th II:
- Công nghi p ch a phát tri n, vi c ch t o và s n xu t đ
b máy móc đ n gi n, th i gian ng ng máy ít nh h

c th c hi n b ng các thi t

ng đ n s n xu t cơng vi c b o trì

c ng r t đ n gi n.
- B o trì khơng nh h

b h h ng ch a đ

ng l n v ch t l

ng và n ng su t. Ý th c ng n ng a các thi t

c ph bi n trong đ i ng qu n lý. Ch a có các ph

trì h p lý cho máy móc.

th i đi m này, b o trì đ

ng pháp b o

c hi u là s a ch a các máy móc

và thi t b khi có h h ng x y ra.
Th h th 2: Chi n tranh th gi i th II đã làm đ o l n t t c .
- Nhu c u hàng hoá t ng trong khi ngu n nhân l c cung c p cho công nghi p l i sút
gi m đáng k . C khí hoá đ

c phát tri n m nh m đ bù đ p l i ngu n nhân l c b

thi u h t: nhi u máy móc ph c t p đã đ

c đ a vào s n xu t. Công nghi p tr nên ph

thu c nhi u h n vào máy móc, thi t b . Do s ph thu c này ngày càng t ng, th i gian
ng ng máy đã ngày càng đ

c quan tâm nhi u h n.
7


M t câu h i đ
ng

c đ t ra “con ng

i”. N u cơng tác b o trì đ

móc và ng

i ki m sốt máy móc hay máy móc đi u khi n con
c th c hi n t t thì con ng

i s ki m sốt đ

c l i. Vì v y nh ng h h ng c a thi t b có th và nên đ

c máy

c phịng ng a

đ tránh làm m t th i gian khi có nh ng s c x y ra. T đó đã xu t hi n khái ni m
b o trì phòng ng a m c tiêu là gi cho thi t b luôn ho t đ ng

tr ng thái n đ nh ch

không ph i s a ch a khi có h h ng. Trong nh ng n m 1960 gi i pháp b o trì ch y u

là đ i tu thi t b sau nh ng kho ng th i gian ho t đ ng nh t đ nh. Chi phí b o trì t ng
đáng k so v i nh ng chi phí v n hành khác. D n t i s phát tri n nh ng h th ng
ki m soát và l p k ho ch b o trì và tìm ki m nh ng gi i pháp đ t ng t i đa tu i th
c a thi t b .
Th h th ba: t gi a nh ng n m 1980, công nghi p th gi i đã có nh ng thay đ i
l n. Nh ng thay đ i này đòi h i và mong đ i

b o trì ngày càng nhi u h n

Hình 1.3. Nh ng mong đ i đ i v i b o trì ngày càng t ng [4].
1.1.4.3 Nh ng k thu t b o trì m i
Các k thu t b o trì m i phát tri n nhanh chóng. Trong 20 n m g n đây, hàng tr m
k thu t b o trì m i đã đ

c đ a vào s n xu t và hi n nay hàng tu n có thêm vài k

thu t m i. Các k thu t b o trì ln thay đ i và đ

8

c th hi n trong hình sau:


Hình 1.4. Nh ng k thu t b o trì [4]
1.1.4.4 Nh ng mong đ i m i v b o trì
- Gi m th i gian ng ng máy, t ng đ tin c y và kh n ng s n sàng c a thi t b : th i
gian ng ng máy luôn luôn nh h
s nl
-

ng, t ng chi phí v n hành và gây tr ng i cho d ch v khách hàng.

m b o các y u t v mơi tr

tồn và mơi tr
l

ng đ n kh n ng s n xu t c a thi t b do làm gi m

ng và d ch v

ng: Nh ng h h ng ngày càng gây các h u qu v an

ng m t cách nghiêm tr ng trong khi nh ng yêu c u tiêu chu n ch t
nhi u l nh v c đang ngày càng cao. T i nhi u n

c trên th gi i, đã

có nh ng cơng ty b đóng c a vì khơng đ m b o các tiêu chu n v an tồn và mơi
tr

ng.

- Thu h i t i đa v n đ u t : S ph thu c c a con ng

i vào máy móc, thi t b ngày

càng t ng thì chi phí v n hành và s h u chúng t ng theo. Vì v y thi t b ph i đ

c

duy trì ho t đ ng v i hi u su t cao và có tu i th càng lâu càng t t.
- Ki m sốt chi phí b o trì: Chi phí b o trì ph i đ

c tính là m t thành ph n c a t ng

chi phí. Trong m t s ngành cơng nghi p, chi phí b o trì n m
s 1 trong s các chi phí v n hành. Hi n nay th
l

ng, kh n ng b o trì và đ tin c y đ

v trí th 2, th m chí

ng là 90% các chi phí b o đ m ch t

c dùng đ ph c h i sai sót, khuy t t t do

9


thi t k & ch t o, ch g n 10% đ
t

c chi đ làm đúng s n ph m ngay t đ u. Trong

ng lai c n ph i thay đ i hi n tr ng này.

1.1.4.5 Nh ng phát tri n m i v b o trì
- Các công c h tr quy t đ nh: nghiên c u r i ro, phân tích d ng h ng và h u qu h

h ng.
- Nh ng k thu t b o trì m i: giám sát tình tr ng...
- Thi t k thi t b v i s quan tâm đ c bi t đ n đ tin c y và kh n ng b o trì.
- M t nh n th c m i v m t t ch c cơng tác b o trì theo h

ng: thúc đ y s tham gia

c a các thành viên, làm vi c theo nhóm và tính linh ho t khi th c hi n.
1.1.4.6 M c tiêu c a cơng tác b o trì.
Th c hi n m t ch

ng trình k thu t b o trì t ng h p trong: mua bán, k thu t, nghiên

c u, phát tri n, s n xu t, ki m soát ch t l

ng, ki m tra, đóng gói, v n chuy n, l p đ t,

v n hành, d ch v t i ch , th c hi n công vi c kh c ph c b t c khi nào và b t c n i
đâu khi c n, đ a nh ng đ c tr ng c a đ tin c y và kh n ng b o trì tồn di n và đúng
đ n vào trong t t c các ho t đ ng c a công ty, ti p xúc v i s n ph m t đ u đ n cu i.

- Xác đ nh đ tin c y và kh n ng b o trì t i u, các y u t này nên đ c thi t k vào
trong s n ph m đ chi phí chu k s ng là nh nh t.
- Thu nh n các d li u th i gian v n hành đ n khi h h ng và xây d ng đ
d ng b n t m đ ghi nh n t l h h ng c a m t b ph n ho c thi t b t

ng cong

ng ng v i

tu i đ i c a nó:
+ Th i gian ch y rà và th i gian làm nóng máy t i u.
+ Th i gian b o hành t i u và chi phí t

ng ng.

+ Th i gian thay th phòng ng a t i u c a các b ph n quantr ng.
+ Các nhu c u ph tùng t i u.
- Th c hi n phân tích các d ng tác đ ng và kh n ng gi i h n c a h h ng đ xác đ nh
10


nh ng b ph n nên t p trung thi t k l i, nghiên c u và phát tri n t quan đi m b o trì.
- Nghiên c u h u qu c a các h h ng đ xác đ nh thi t h i c a nh ng b ph n lân
c n, thi t h i v s n xu t, l i nhu n và sinh m ng con ng

i c ng nh t n h i đ n uy

tín c a cơng ty.
- Nghiên c u các ki u h h ng c a các chi ti t, các b ph n, s n ph m, h th ng và t
l h h ng t

ng quan đ đ ngh thi t k , nghiên c u và phát tri n nh m gi m

thi u h h ng.
- Xác đ nh phân b th i gian v n hành đ n khi h h ng c a các chi ti t, các b ph n,
các s n ph m và các h th ng đ h tr cho vi c tính tốn t l h h ng và đ tin c y.
- Xác đ nh phân b các th i gian ph c h i thi t b h h ng: th i gian ng ng máy và
nh ng phân b c a m i thành ph n th i gian ng ng máy (ng ng máy đ ph c h i, ch n
đoán, chu n b ...).

- Xác đ nh nhu c u d phòng đ đ t m c tiêu đ tin c y mong mu n.
- L a ch n các v t li u t t h n và thích h p h n.
- S d ng các phi u ki m tra k thu t b o trì trong t t c các giai đo n ho t đ ng c a
thi t b .
- Xây d ng m t h th ng báo cáo v h h ng và b o trì đ thu th p m t cách khoa h c
nh ng d li u v đ tin c y và kh n ng b o trì c n thi t.
- Xác đ nh trách nhi m h h ng do ai v : k thu t, ch t o, mua s m, ki m soát ch t
l

ng, ki m tra, th nghi m, đóng gói, v n chuy n, bán hàng, d ch v t i ch , kh i

đ ng, v n hành, s d ng.
-H

ng d n ra quy t đ nh ho t đ ng ph c h i đ gi m thi u t i đa các h h ng, gi m

th i gian b o trì và s a ch a, lo i b vi c thi t k th a c ng nh thi u.
- Thông qua th nghi m đ xác đ nh có c n nh ng thay đ i đ c i thi n tu i th , đ tin
c y kh n ng b o trì c a thi t b nh m đ t đ n m c đ mong mu n hay không.
- Th c hi n vi c xem xét thi t k đ tin c y, kh n ng b o trì và c i thi n thi t k k
11


thu t, mua s m, ch t o, ki m sốt ch t l

ng, th nghi m, làm nóng máy, bao gói,

v n chuy n, l p đ t, kh i đ ng sao cho thi t b đ

c thi t k và ch t o đúng đ n ngay

t đ u.
- Gi m đ n m c th p nh t nh ng sai sót trong l p ráp, ki m tra, ki m soát ch t l

ng

và ki m tra thông qua danh sách ki m tra.
- Thi t l p b ng c nh báo và h

ng d n s d ng thi t b đ ng

i v n hành tránh l m

d ng kh n ng t i và t c đ gi i h n.
- Giám sát hi u qu s d ng th c t c a thi t b , tính tốn các kh n ng b o trì và t l
s a ch a nh ng chi ti t và b ph n h h ng.
- Ti n hành nh ng nghiên c u m i liên quan gi a đ tin c y, kh n ng b o trì, chi phí,
tr ng l

ng, th tích, kh n ng v n hành và an toàn đ xác đ nh gi i pháp có hi u qu

kinh t cao nh t.
- Xác đ nh nh ng ph tùng có m c đ tin c y cao, chi phí t i thi u, t i u đ cung c p
cho thi t b và nh v y gi m các chi phí t n kho.
- Gi m các chi phí b o hành b ng cách gi m các chi phí s a ch a thay th và h tr
s n ph m trong th i gian b o hành.
- Làm t ng s tho mãn và thi n c m c a khách hàng b ng cách gi i thi u s n ph m
d b o trì h n và kh n ng s n sàng cao h n đ ph c v s n xu t.
- Làm t ng doanh thu nh khách hàng đ

c tho mãn và có thi n c m h n.

- Làm t ng l i nhu n ho c v i cùng l i nhu n thì có th cung c p cho khách hàng
nh ng s n ph m tin c y h n và d b o trì h n.
- Làm đ o ng

c xu th hi n nay là chi h n 90% cho các chi phí v đ tin c y, kh

n ng b o trì và ch t l

ng trong cơng nghi p đ kh c ph c nh ng sai sót và khuy t t t

v đ tin c y, kh n ng b o trì và thi t k s n ph m sau khi chúng x y ra. Trong khi
ch chi g n 10% đ thi t k và ch t o s n ph m đúng ngay t đ u.

12


1.1.4.7 Nh ng l i ích mang l i t cơng tác b o trì
Qua k t qu đi u tra ng

i ta nh n th y r ng trong m t n m n u t ng ch s kh n ng

s n sàng c a máy móc, thi t b lên 1% thì hi u qu kinh t mang l i cho các đ n v s n
xu t s r t l n:
- M t cu c đi u tra c a nhi u n
ch

c trên th gi i cho th y r ng: c 1 USD chi cho

ng trình giám sát tình tr ng s ti t ki m đ

c 5 USD nói chung và ti t ki m t 10

đ n 22 USD nói riêng cho ngành nh a [5].
-L cl

ng h i quân M

cl

ng r ng ch

ng trình b o trì giám sát tình tr ng máy

có t l gi a l i ích so v i chi phí vào kho ng 18/1.
- Vào cu i n m 1999, kh o sát t i m t cơng ty bao bì nh a

Tp H Chí Minh trong 6

tháng t 1/7/1998 đ n 01/01/1999 cho th y m y đùn ép màng nh a có t ng s gi
ng ng máy là 155 gi , gây t n th t cho nhà máy 1,6 t đ ng. N u công ty đ

c h tr

đ tri n khai áp d ng t t b o trì phịng ng a giám sát tình tr ng cho các máy móc thi t
b hi n có thì có th t ng doanh thu ít nh t 11 t đ ng và ph n l n giá tr này là l i
nhu n, ngh a là đ t g p 5 l n l i nhu n c a công ty trong n m đó. T

ng t t i m t

cơng ty nh a khác có th t ng doanh thu ít nh t là 7 t đ ng (thêm 20% doanh thu) và
ch y u trong đó c ng là l i nhu n.
- Vi n nghiên c u đi n n ng

M đã th c hi n m t ch

ng trình b o trì d đốn (t p

trung vào giám sát rung đ ng) t i nhà máy đi n Eddystone

Philadelphia t n m

1987. Trong m t báo cáo h i ngh n m 1992, l i nhu n mang l i trong vòng 5 n m nh
giám sát rung đ ng lên đ n h n 5 tri u USD.
- Vào n m 1989, Công ty đi n và khí San Diego đã báo cáo ti t ki m đ

c 700.000

USD trong vòng 2 n m.
- Nhà máy gi y lâu đ i nh t

M m t m i ngày 2,3 gi s n xu t v i chi phí m t

10.000USD/gi . Khi đ a vào ch

ng trình b o trì giám sát tình tr ng, th i gian s n

xu t b m t gi m xu ng còn 2,0 gi /ngày. Khi ng d ng m t ch

ng trình b o trì

chính xác, th i gian b m t gi m h n n a, xu ng cịn 1,2 gi /ngày. T ng chi phí ti t
ki m đ

c hàng n m lên đ n 61 tri u USD.
13


- T i công ty xi m ng Busan (Hàn Qu c) nh s d ng h th ng giám sát tình tr ng nên
tránh đ

c 80 gi ng ng máy m t n m và ti t ki m đ

c 1,5 tri u USD.

- M t nghiên c u m i đây c a chính ph Anh ti t l r ng công nghi p c a n
ti t ki m đ

c này đã

c 1,3 t USD hàng n m nh áp d ng b o trì phịng ng a. Ch c n t ng kh

n ng s n sàng c a máy 5% thì có th nâng cao n ng su t 30%.
- H i quân Canada đã báo cáo: Nh áp d ng chi n l

c b o trì trên c s tình tr ng

máy nên các h h ng c a thi t b trên m t đ i tàu khu tr c (g m 20 chi c) đã gi m
đ

c 45% và ti t ki m đ

c chi phí 2 tri u USD m i n m.

- N m 1958 có 28% l n phóng v tinh c a M thành công trong khi ngày nay h n 92%
là thành công và đ tin c y này không ng ng gia t ng hàng n m.
- Nh áp d ng k thu t b o trì và đ tin c y, m t nhà s n xu t d ng c đi n t đã gi m
đ

c 70% chi phí b o hành m c dù doanh thu t ng 25%.

- B m thu l c c a m t máy bay có th i gian ho t đ ng trung bình là 1.200 gi . Nh
áp d ng k thu t giám sát th c t nh ng h h ng và d ng h h ng, thay đ i thi t k đ
c i thi n đ tin c y và kh n ng b o trì, th i gian nói trên đã t ng lên 4.000 gi và có
m t s tr

ng h p đ n 5.800 gi .

- M t công ty hàng không đã áp d ng m t ch

ng trình c i thi n đ tin c y nh m

kh ng đ nh r ng đ tin c y có th làm t ng chi phí ban đ u nh ng l i làm gi m đáng
k các chi phí b o trì. M t ch

ng trình đ tin c y toàn di n đã đ

c áp d ng cho h

th ng v khí F – 105 v i k t qu là đ tin c y t ng t 0,7263 lên 0,8986. Các chi phí
cho ch

ng trình này là 25.500.000 USD trong khi các chi phí b o trì ti t ki m đ

c

m i n m là 54.000.000 USD.
- Trong cơng nghi p d u khí c m i l n s a ch a h h ng b m ph i chi trung bình
4.000 USD. Th i gian ho t đ ng trung bình gi a hai l n h h ng (MTBF) c a b m là
18 tháng và hãng Exxon vì có nhi u lo i b m này, nên đã ph i chi cho vi c s a ch a
kho ng 3.000.000 USD hàng n m. Hãng này đã áp d ng m t ch
h h ng b m và đã nh n đ

ng trình gi m thi u

c nh ng k t qu đáng k , gi m 29% s h h ng ngay

trong n m đ u tiên th c hi n.
14


-

tin c y và kh n ng b o trì c a m t h th ng đi u khi n hay c a máy bay tr c

th ng có th đ

c c i thi n đáng k b ng cách s d ng m t h th ng đi u khi n quang

k thu t s thay vì m t h th ng đi u khi n c khí. So sánh gi a hai h th ng này cho
th y an toàn bay t ng 600% đ tin c y t ng 400% và kh n ng b o trì t ng 250% .[5].
1.1.4.8 Nh ng ng d ng th c t c a k thu t b o trì
K thu t b o trì cung c p nh ng ng d ng lý thuy t và th c t đ :
- ánh giá đ tin c y c a các b ph n máy t các d li u v h h ng.
- Cung c p các gi i pháp đ đ t đ tin c y c a h th ng.
- ánh giá s l

ng máy d phòng trong thi t k và xác đ nh s l

- D đốn s l

ng máy d phịng c n thi t đ đ t đ

ng máy d phòng.

c đ tin c y mong mu n.

- Xác đ nh nh ng ph n, b ph n mà khi thay đ i thi t k s có l i nh t v m t đ tin
c y và chi phí.
- T o c s đ so sánh hai hay nhi u thi t k .
- Phân tích m i quan h gi a kh n ng đ tin c y, chi phí, tr ng l

ng kh n ng v n

hành và đ an toàn.
- Cung c p d li u c n thi t đ xây d ng các đ
đ h h ng c a thi t b đ

ng cong d ng b n t m, trong đó t c

c th hi n theo th i gian ho t đ ng, đ xác đ nh:

+ Th i gian th nghi m ch y rà và làm nóng máy t i u.
+ Th i gian và chi phí b o hành t i u.
+ Nhu c u v ph tùng t i u.
+ Giai đo n b t đ u mài mòn mãnh li t.
- Xác đ nh khi nào thay th m t chi ti t tr

c khi chi ti t này b mài mòn mãnh li t ho c

h ng hoàn toàn.
- Xác đ nh trách nhi m v h h ng là do khâu/giai đo n nào.
15


-

a ra quy t đ nh th c hi n ph c h i đ gi m đ n m c th p nh t các h h ng và lo i

tr kh n ng thi t k th a ho c thi u.
- Xác đ nh nh ng khu v c có th đ u t tài chính t t nh t đ nghiên c u và phát tri n
v đ tin c y và kh n ng b o trì.
- Xác đ nh nh ng h h ng x y ra

nh ng th i đi m nào đó trong th i gian ho t đ ng

c a máy và chu n b đ đ i phó v i chúng.
- Cung c p nh ng ch d n đ xem xét l i kh n ng b o trì và đ tin c y gi i h n.
- H tr cung c p nh ng ch d n cho q trình ki m sốt ch t l

ng.

- Cung c p nh ng tài li u chính xác đ qu ng cáo và bán hàng có hi u qu .
- Thi t l p nh ng khu v c c n gi m thi u chi phí do vơ trách nhi m (s n xu t b nhi u
ph ph m, s n xu t ra nh ng s n ph m b s a l i ho c b tr l i…).
- Cung c p k thu t phân tích chi phí, trong đó đ tin c y và kh n ng b o trì t i u
c a s n ph m có th đ

c xác đ nh t

ng ng v i chi phí tồn b c a s n ph m tính

cho khách hàng là t i thi u.
- Gi m các chi phí t n kho nh cung ng đúng ph tùng m t cách k p th i.
- H tr xúc ti n buôn bán trên c s đ tin c y và kh n ng b o trì c a các s n ph m đã
ch t o.
- Tính s l

ng m u c n thi t đ th nghi m nh m xác đ nh tu i th , đ tin c y và kh

n ng b o trì c a s ph m.
- Gi m chi phí b o hành ho c là v i cùng chi phí thì t ng th i gian b o hành.
- Thi t l p đ s a ch a h th ng theo đúng đ nh k .
- H tr cung c p nh ng ch d n đ xác đ nh kh n ng b o trì c a h th ng, kh n ng
cung ng ph tùng v i chi phí t i thi u.
- Xác đ nh: th i gian c n thi t đ s a ch a đ nh k h th ng, kh n ng s n sàng n ng
l c các y u t s d ng-kh n ng b o trì c a h th ng và giá tr c n đ t và t ng gi lao
16

đ ng c n thi t cho toàn b các cơng vi c b o trì.
- Th c hi n phân tích các d ng tác đ ng và kh n ng t i h n c a h h ng đ xác đ nh
các b ph n c n t p trung thi t k l i, nghiên c u phát tri n và th nghi m h th ng
nh m nâng cao không ng ng đ tin c y và kh n ng b o trì c a s n ph m.
- Nâng cao s tho mãn và thi n c m c a khách hàng.
- Nâng cao doanh thu, th ph n và l i nhu n.
- Tái đ u t m t ph n l i nhu n vào vi c đ i m i phân x
n ng su t phân x

ng s n xu t nh m nâng cao

ng và vì v y làm gi m chi phí s n xu t.

- Tái đ u t m t ph n l i nhu n đ nghiên c u và phát tri n h n n a nh m đ ng đ u
trong môi tr

ng c nh tranh toàn c u.

- C i thi n ch t l

ng s ng c a công nhân, nh ng ng

i t o ra nh ng s n ph m b ng

cách chia s .
1.2 Th c tr ng công tác b o trì h th ng thang máy trong cao t ng
Hi n nay

n

Vi t Nam

c ta ch a có tiêu chu n qui đ nh c th v b o trì h th ng thang máy

trong nhà chung c cao t ng. Trên th c t , công tác b o trì thang máy đ
theo các mơ hình và ph

c th c hi n

ng th c khác nhau ph thu c vào n ng l c qu n lý v n hành

tòa nhà c a ch s h u.
Cơng tác b o trì các h th ng thang máy trong nhà chung c cao t ng
nay m t ph n đ

Vi t nam hi n

c th c hi n qua các h p đ ng b o trì v i các nhà cung c p và l p đ t

thi t b cho cơng trình, m t ph n do các cơng ty b o trì trong n

c th c hi n. Th c t

cho th y, mô hình, qui trình, n i dung và c chi phí v n hành, b o trì h th ng thang
máy các tòa chung c cao t ng

Vi t Nam hi n nay do các chuyên gia c a các hãng

thang máy l n l p, nh là m t bí quy t công ngh - kinh doanh, không ph bi n r ng

rãi.

i u này t o ra th đ c quy n c a ch s h u trong v n đ này, t o ra s không

minh b ch trong cung c p d ch v b o trì, có th d n đ n tranh ch p v quy n l i gi a
ch s h u và ng

i s d ng. Tr

c th c t đó, m t s v n đ đ t ra c n gi i quy t

17