B
GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
B
NÔNG NGHI P VÀ PTNT
I H C THU L I
--------------
PH M QU C TU N
NGHIÊN C U S
LÀM VI C C A MÓNG BÈ –
C C TRONG I U KI N
TRÌNH THÀNH PH
Chuyên ngành:
Mã s :
A CH T CƠNG
SĨC TR NG
a k thu t xây d ng
60-58-02-04
LU N V N TH C S
NG
IH
NG D N KHOA H C: TS. NGUY N QUANG TU N
HÀ N I – 2017
L I CAM OAN
Trong th i gian h c t p t i tr
ng v i s đ nh h
ng c a các th y cô, đ ng th i v i
kinh nghi m làm vi c t i c quan, s giúp đ c a b n bè và đ ng nghi p và đ c bi t là
s giúp đ h
ng d n c a th y TS. Nguy n Quang Tu n. Vi c th c hi n đ tài lu n
v n cao h c “Nghiên c u s làm vi c c a móng bè – c c trong đi u ki n đ a ch t cơng
trình thành ph Sóc Tr ng” tơi xin cam đoan các s li u, k t qu tính toán đ
trong lu n v n là trung th c và ch a t ng đ
c nêu
c s d ng trong b t k cơng trình nào
khác.
M i s giúp đ cho vi c th c hi n lu n v n này đã đ
d n trong lu n v n đ u đ
c c m n và các thông tin trích
c ghi gõ ngu n g c.
Tác gi lu n v n
Ph m Qu c Tu n
i
L IC M
N
Trong quá trình h c t p, nghiên c u và th c hi n Lu n v n Th c s , tôi đã nh n đ
c
s giúp đ , t o đi u ki n nhi t tình và quý báo c a nhi u cá nhân, t p th .
Tr
c tiên tôi xin bày t lịng bi t n sâu s c đ n tồn th Quý Th y, Cô Tr
h c Th y L i Hà N i và nh t là các Th y, Cô t i B môn
ng
a k thu t c a tr
i
ng đã
t n tình giúp đ tơi trong su t th i gian qua. Tôi xin c m n vì nh ng ki n th c c n
thi t, b ích và nh ng kinh nghi m mà các Th y, Cơ đã t n tình truy n gi ng l i cho
tôi đ tôi v n d ng vào cơng vi c th c ti n, góp vào hành trang trên b
cđ
ng t
ng
lai trong cu c s ng, và có th hồn thành lu n v n t t nghi p c a mình.
Ti p đ n, tơi xin g i l i c m n đ n Th y TS. Nguy n Quang Tu n đã t n tình
h
ng d n, ch d y ân c n, truy n đ t cho tôi nh ng ki n th c, kinh nghi m quý báu,
cung c p và đ ra đ nh h
ng trong su t quá trình làm lu n v n t t nghi p. Tôi xin
chân thành c m n th y.
Tôi xin trân tr ng c m n Phòng
ào t o
i h c và sau
i h c - Tr
ng
ih c
Th y L i đã t o đi u ki n thu n l i đ tơi có th hồn thành lu n v n đúng ti n đ .
Tôi xin g i l i c m n đ n t t c các anh ch , các b n cùng h c l p Cao h c 24 KT12
đã cung c p tài li u, giúp đ và đóng góp cho tơi nh ng ki n th c b ích đ tơi có th
hồn thành lu n v n m t cách t t nh t.
Do th i gian th c hi n đ tài có h n và l
ng ki n th c bao la vô t n nên không th
tránh kh i nh ng thi u xót nh t đ nh. Tơi r t mong đ
c s đóng góp và ý ki n quý
báu c a Quý Th y, Cô và b n bè đ ngày càng hồn thi n h n.
Tơi xin chân thành cám n!
ii
M CL C
DANH M C CÁC HÌNH NH...................................................................................... v
DANH M C CÁC B NG BI U................................................................................ viii
M
U ......................................................................................................................... 1
CH
NG 1: T NG QUAN V MÓNG BÈ - C C ...................................................... 4
1.1 T ng quan v móng bè - c c ..................................................................................... 4
1.2 Các quan đi m thi t k móng c c hi n nay ............................................................... 5
1.2.1 Quan đi m c c ch u t i tr ng hoàn toàn ................................................................. 5
1.2.2. Quan đi m bè ch u t i tr ng hồn tồn.................................................................. 6
1.2.3. Quan đi m móng bè - c c đ ng th i ch u t i tr ng cơng trình ............................. 6
1.3 C u t o và ng d ng c a móng bè - c c ................................................................... 7
1.3.1. C u t o c a móng bè - c c .................................................................................... 7
1.3.2
ng d ng c a móng bè - c c .................................................................................. 8
1.4 C ch làm vi c c a móng bè - c c ........................................................................... 9
1.5 Các ph
ng pháp phân tích móng bè - c c ............................................................. 12
1.5.1. Các ph
ng pháp đ n gi n .................................................................................. 12
1.5.2. Các ph
ng pháp có k đ n s t
1.6 L a ch n cơng trình áp d ng
ng tác c c - đ t n n và bè - đ t n n ............. 19
thành ph Sóc Tr ng, t nh Sóc Tr ng ................... 24
1.7 i u ki n đ a ch t cơng trình t i v trí nghiên c u .................................................. 24
1.7.1
c đi m chung c a đ a hình khu v c nghiên c u .............................................. 24
1.7.2
c đi m chung đ a ch t khu v c nghiên c u ..................................................... 25
CH NG 2: C S LÝ THUY T PH
NG PHÁP PHÂN TÍCH TÍNH TỐN
MĨNG BÈ - C C ......................................................................................................... 29
2.1 Phân tích tính tốn theo các ph
ng pháp thơng th
ng ........................................ 29
2.1.1 C s lý thuy t...................................................................................................... 29
2.1.2 Trình t thi t k móng c c ................................................................................... 30
2.1.3 Tính tốn s c ch u t i c a c c .............................................................................. 31
2.1.4 C c ch u t i tr ng ngang và c c ch u u n d c ..................................................... 36
2.1.5 Mơ ph ng bài tốn móng c c ch u t i tr ng toàn b b ng ch
2.2 Phân tích tính tốn theo ph
ng trình Plaxis .. 37
ng pháp s s d ng ph n m m Plaxis ...................... 38
2.2.1 C c trong đ t ........................................................................................................ 38
iii
2.2.2 S c ch u t i c a móng bè c c ............................................................................... 42
2.2.3
lún c a móng bè c c ....................................................................................... 42
2.2.4 Mơ ph ng bài tốn móng c c bè b ng ch
ng trình Plaxis ................................ 48
CH NG 3: K T QU PHÂN TÍCH TÍNH TỐN MĨNG BÈ C C CHO CƠNG
TRÌNH T I THÀNH PH SĨC TR NG ................................................................... 51
3.1 Gi i thi u khái quát v cơng trình ........................................................................... 51
3.2 i u ki n đ a ch t cơng trình t i v trí xây d ng..................................................... 51
3.3 Các thông s đ t n n t i v trí xây d ng cơng trình ................................................ 53
3.4 S li u đ u vào s d ng tính tốn k t c u cơng trình ............................................. 57
3.5 K t qu phân tích tính tốn theo t ng ph
ng pháp ............................................... 59
3.6 Phân tích nh h ng c a các y u t đ t n n t i hi u qu c a vi c s d ng gi i pháp
móng bè - c c ................................................................................................................ 72
3.7 So sánh k t qu theo các ph
ng pháp ................................................................... 73
K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................................... 81
PH L C: H S
A CH T KHU V C NGHIÊN C U LU N V N................. 83
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................. 97
iv
DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 1 - 1: Các ph
ng án b trí c c trong đài ............................................................... 7
Hình 1 - 2: C u t o móng bè c c ..................................................................................... 8
Hình 1 - 3: S t
ng tác làm vi c c a móng bè c c (Poulos, 2000) ............................... 9
Hình 1 - 4: Hi u ng nhóm c c ..................................................................................... 11
Hình 1 - 5: S đ tính móng tuy t đ i c ng ................................................................. 14
Hình 1 - 6: S đ tính móng m m theo gi thi t c a E. Winkler .................................. 14
Hình 1 - 7: Mơ hình thí nghi m Terzaghi...................................................................... 15
Hình 1 - 8: Mơ hình phân tích móng bè - c c ............................................................... 20
Hình 1 - 9: M t b ng t ng th đ a hình khu v c thành ph Sóc Tr ng ......................... 25
Hình 1 - 10: M t b ng t ng th v trí khoan đ a ch t khu v c ...................................... 25
Hình 2 - 1: M t b ng c c ch u t i hoàn tồn mơ ph ng b ng Plaxis ............................ 37
Hình 2 - 2: Phase Initial - Ch
ng trình t đ ng phân tích. .......................................... 37
Hình 2 - 3: Phase - V t li u: T t c các ph n t c c, đài đ
c kích ho t. .................... 38
Hình 2 - 4: Phase - T i tr ng: G n t i t p trung lên đài c c .......................................... 38
Hình 2 - 5: R i r c hóa ph n t d m trong đ t đ c t ng tr ng b ng đ ng đ m nét.
Các vòng tròn t ng tr ng cho các nút o c a ph n t đ t ........................................... 38
Hình 2 - 6: Quan h gi a đ lún khơng thốt n
Hình 2 - 7: H s
nh h
c v i t i tr ng .................................. 43
ng lún I 0 ............................................................................... 45
Hình 2 - 8: H s hi u ch nh tính nén lún, R K ............................................................... 45
Hình 2 - 9: H s hi u ch nh theo đ sâu, R h ................................................................ 46
Hình 2 - 10: H s hi u ch nh h s Poisson, R v .......................................................... 46
Hình 2 - 11: H s gi m lún v i L/d = 10 và móng tuy t đ i c ng .............................. 47
Hình 2 - 12: H s gi m lún v i L/d = 25 và móng tuy t đ i c ng .............................. 47
Hình 2 - 13: H s gi m lún v i L/d = 100 và móng tuy t đ i c ng ............................ 47
Hình 2 - 14: H s gi m lún áp d ng cho móng m m, tr
ng h p
tâm..................... 47
Hình 2 - 15: H s gi m lún áp d ng cho móng m m, tr
ng h p
góc ..................... 48
Hình 2 - 16: T s R G0 / R G0.5 cho L/d =25 ................................................................... 48
Hình 2 - 17: T s R G0 / R G0.5 cho L/d =100 ................................................................. 48
Hình 2 - 18: M t b ng mô ph ng b ng Plaxis ............................................................... 49
v
Hình 2 - 19: Phase Initial - Ch
ng trình t đ ng phân tích......................................... 49
Hình 2 - 20: Phase - V t li u: T t c các ph n t c c, đài đ
c kích ho t. .................. 49
Hình 2 - 21: Phase - T i tr ng: G n t i t p trung lên bè c c......................................... 49
Hình 3 - 1: M t b ng b trí c t t ng h m ...................................................................... 58
Hình 3 - 2: Mơ hình 3D phân tích k t c u cơng trình b ng ph n m m Etabs. .............. 58
Hình 3 - 3: M t b ng mơ ph ng b ng Plaxis v trí chân c t gi a ................................. 61
Hình 3 - 4: Phase Initial - Ch
ng trình t đ ng phân tích........................................... 61
Hình 3 - 5: Phase - V t li u: T t c các ph n t c c, đài đ
c kích ho t. .................... 62
Hình 3 - 6: Phase - T i tr ng: G n t i t p trung lên đài c c ......................................... 62
Hình 3 - 7: M t b ng mơ ph ng b ng Plaxis v trí chân c t biên ................................. 63
Hình 3 - 8: Phase Initial - Ch
ng trình t đ ng phân tích........................................... 63
Hình 3 - 9: Phase - V t li u: T t c các ph n t c c, đài đ
c kích ho t. .................... 63
Hình 3 - 10: Phase - T i tr ng: G n t i t p trung lên đài c c ....................................... 63
Hình 3 - 11: M t b ng mô ph ng b ng Plaxis .............................................................. 64
Hình 3 - 12: Phase Initial - Ch
ng trình t đ ng phân tích......................................... 64
Hình 3 - 13: Phase - V t li u: T t c các ph n t c c, đài đ
c kích ho t. .................. 65
Hình 3 - 14: Phase - T i tr ng: G n t i t p trung lên bè c c......................................... 65
Hình 3 - 15: M t b ng mơ ph ng b ng Plaxis v trí chân c t biên ............................... 65
Hình 3 - 16: Phase Initial - Ch
ng trình t đ ng phân tích......................................... 65
Hình 3 - 17: Phase - V t li u: T t c các ph n t c c, đài đ
c kích ho t. .................. 66
Hình 3 - 18: Phase - T i tr ng: G n t i t p trung lên bè c c......................................... 66
Hình 3 - 19: K t qu chuy n v đ ng ............................................................................ 66
Hình 3 - 20: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng x .................................................. 67
Hình 3 - 21: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng z .................................................. 67
Hình 3 - 22:
ng su t xung quanh đ u c c t i y = - 4.80 ............................................. 67
Hình 3 - 23:
ng su t xung quanh m i c c t i y = - 40.0............................................. 67
Hình 3 - 24: K t qu chuy n v đ ng ............................................................................ 68
Hình 3 - 25: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng x .................................................. 68
Hình 3 - 26: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng z .................................................. 68
Hình 3 - 27:
ng su t xung quanh đ u c c t i y = - 4.80 ............................................. 69
Hình 3 - 28:
ng su t xung quanh m i c c t i y = - 40.0............................................. 69
vi
Hình 3 - 29: K t qu chuy n v đ ng ............................................................................ 69
Hình 3 - 30: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng x .................................................. 70
Hình 3 - 31: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng z................................................... 70
Hình 3 - 32:
ng su t xung quanh đ u c c t i y = - 4.50 ............................................. 70
Hình 3 - 33:
ng su t xung quanh m i c c t i y = - 30.0 ............................................. 70
Hình 3 - 34: K t qu chuy n v đ ng ............................................................................ 71
Hình 3 - 35: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng x .................................................. 71
Hình 3 - 36: K t qu chuy n v ngang theo ph
ng z................................................... 71
Hình 3 - 37:
ng su t xung quanh đ u c c t i y = -4.50 .............................................. 72
Hình 3 - 38:
ng su t xung quanh m i c c t i y = -30.0 .............................................. 72
vii
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1 - 1: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t t i khu v c I. ............. 26
B ng 1 - 2: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t t i khu v c II. ............ 27
B ng 1 - 3: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t t i khu v c III. .......... 27
B ng 2 - 1: H s u n d c .......................................................................................... 32
B ng 3 - 1: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t t i v trí xây d ng ...... 52
B ng 3 - 2: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t 1. ............................... 53
B ng 3 - 3: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t 2. ............................... 54
B ng 3 - 4: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t 3. ............................... 55
B ng 3 - 5: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t 4. ............................... 56
B ng 3 - 6: B ng t ng h p ch tiêu c lý đ c tr ng c a l p đ t 5. ............................... 57
B ng 3 - 7: B ng n i l c phân tích cơng trình, t i chân c t có n i l c l n nh t........... 59
B ng 3 - 8: B ng thông s v t li u đ u vào mơ hình Plaxis ......................................... 60
B ng 3 - 9: B ng so sánh k t qu phân tích tr
ng h p chi u dài c c L=16,0m. ........ 73
B ng 3 - 10: B ng so sánh k t qu phân tích tr
ng h p chi u dài c c L=21,0m. ...... 74
B ng 3 - 11: B ng so sánh k t qu phân tích tr
ng h p chi u dài c c L=27,0m. ...... 75
B ng 3 - 12: B ng so sánh k t qu phân tích tr ng h p chi u dài c c L=30,0m đ i
v i móng bè c c và L=36,0m đ i v i móng c c........................................................... 76
B ng 3 - 13: B ng so sánh k t qu phân tích tr ng h p chi u dài c c L=30,0m đ i
v i móng bè c c và L=40,0m đ i v i móng c c........................................................... 77
viii
M
1. Tính c p thi t c a
U
tài
Vi c l a ch n gi i pháp móng phù h p cho cơng trình có vai trị r t quan tr ng. Trong
các gi i pháp n n móng, móng c c ngày càng đ
c s d ng nhi u
Vi t Nam do nhu
c u phát tri n c a kinh t d n đ n nhu c u xây d ng cơng trình dân d ng và h t ng
đ
c m r ng và phát tri n
Trong đi u ki n n
kh p các vùng mi n trên c n
c.
c ta vi c tính tốn thi t k móng c c đ n nay v n còn s d ng
nh ng mơ hình tính theo quan đi m cho r ng c c ch có tác d ng gi m lún và gia c
n n ho c c c ch u toàn b t i tr ng t bè truy n xu ng. Khơng gi ng nh thi t k
móng c c thơng th
ng, gi i pháp móng bè - c c đ
đ ng th i c a c c c l n bè móng.
c thi t k có k đ n s làm vi c
u đi m c a k t c u móng bè – c c là: 1) phù h p
v i đi u ki n đ a ch t khi mà l p ch u t i t t n m quá sâu; 2) t n d ng và phát huy t i
đa kh n ng ch u t i c a bè móng, t đó d n t i kh n ng gi m giá thành xây d ng.
Các nghiên c u c a Phùng
c Long [1], Katzenbach [2] cho th y ph n móng bè có
th ti p nh n t 30% đ n 60% t i tr ng t cơng trình trong nhi u đi u ki n đ a ch t
cơng trình.
Gi i pháp móng bè – c c là m t gi i pháp đã đ
trên th gi i.
c áp d ng cho r t nhi u cơng trình
Vi t Nam, dù còn m i m song g n đây đã có nh ng nghiên c u v
gi i pháp này [1] [3] [4]. Tuy nhiên, vi c nghiên c u áp d ng gi i pháp móng bè – c c
cho các đi u ki n đ a ch t cơng trình c th v n cịn h n ch .
Sóc Tr ng là thành ph đang trên đà phát tri n. Vi c s d ng móng c c cho các nhà
cao t ng đang là nhu c u thi t y u.
thi t k móng m t cách phù h p và kinh t , lu n
v n này xem xét vi c áp d ng gi i pháp móng bè – c c v i đi u ki n đ a ch t cơng trình
khu v c thành ph Sóc tr ng, t đó đ a ra ph
2. M c đích c a
ng án thi t k t i u cho các k s .
tài
Nghiên c u áp d ng ph
ng án móng bè - c c cho đi u ki n đ i ch t thành ph Sóc
Tr ng.
1
3. N i dung nghiên c u
- Nghiên c u đi u ki n đ t n n khu v c thành ph Sóc Tr ng.
- Nghiên c u nh h
ng c a các thông s đ t n n t i s làm vi c c a h móng bè c c.
4. Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u
4.1. Cách ti p c n
Gi i thi u nh ng nghiên c u v s làm vi c đ ng th i c a móng và bè móng cơng
trình c a các tác gi Vi t Nam và th gi i.
Phân tích s làm vi c đ ng th i c a h móng bè c c qua m t ví d t ng quát là m t
cơng trình t i thành ph Sóc Tr ng.
Tính tốn m t cơng trình c th đ phân tích nh h
ng c a các đi u ki n đ t n n t i
thi t k móng.
4.2. Ph
ng pháp nghiên c u
Nghiên c u lý thuy t v ph n t
ph
h u h n (FEM), các ph m m m tính tốn theo
ng pháp ph n t h u h n chun ngành.
Mơ ph ng m t cơng trình c th . Thay đ i thơng s hình h c c a h móng c c đài bè
đ thu th p s li u, phân tích đ xây d ng các bi u đ t
ng quan.
Thay đ i các thông s v c c, đ t n n đ tìm ra nh ng k t lu n t ng qt cho bài tốn
móng c c - đài bè.
Ph
ng pháp nghiên c u c a lu n v n là nghiên c u lý thuy t k t h p v i th nghi m
s trên mơ hình tốn.
5. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
Móng cơng trình xây d ng đ t trên n n đ t khu v c thành ph Sóc Tr ng.
6. K t qu đ t đ
c
Nghiên c u đ
cs t
ng tác gi a móng bè và c c.
Nghiên c u đ
c s chuy n v c a h móng bè - c c trong đ t n n, đ ng th i có s
đánh giá nh h
ng qua l i gi a c c v i c c phía d
2
i cơng trình.
ánh giá đ
c s c ch u t i c a h móng bè c c. T đó, đ xu t l a ch n các gi i pháp
thi t k đ m b o an toàn ch u l c c a cơng trình và t i u hóa chi phí xây d ng cơng
trình mang l i giá tr to l n xã h i.
7. N i dung, b c c c a lu n v n
V i n i dung nh trên, báo cáo c a lu n v n g m ba ch
ng n i dung chi ti t và ph n
k t lu n.
Ch
ng 1: T ng quan v móng bè c c.
Ch
ng 2: C s lý thuy t ph
Ch
ng 3: K t qu phân tích tính tốn móng bè – c c cho cơng trình d ki n.
Ph n k t lu n:
ng pháp phân tích tính tốn móng bè – c c.
ánh giá các v n đ mà lu n v n đã gi i quy t đ
c, kh n ng ng
d ng c a đ tài vào vi c thi t k các cơng trình th c t , nhi m v c n ti p t c nghiên
c u trong giai đo n ti p theo nh m xây d ng hồn ch nh ph
3
ng pháp tính.
CH
NG 1: T NG QUAN V MÓNG BÈ - C C
1.1 T ng quan v móng bè - c c
Trong nh ng n m g n đây, móng bè - c c đang ngày càng đ
c công nh n nh là m t
gi i pháp móng đem l i hi u qu kinh t cao trong xây d ng các cơng trình trên th
gi i c ng nh t i Vi t Nam.
Gi i pháp s d ng móng bè - c c không gi ng nh thi t k móng c c thơng th
trong đó c c đ
ng,
c thi t k đ ch u ph n l n t i tr ng t cơng trình, móng bè - c c đ
thi t k có k đ n s phân ph i t i tr ng bên trên xu ng n n đ t d
c
i bè móng và c c.
Móng bè - c c là m t h th ng k t h p bao g m các ph n t ch u l c làm vi c đ ng
th i v i nhau g m có các c c, bè và n n đ t bên d
i. Trong đó, bè có ch c n ng liên
k t và phân ph i t i tr ng t chân k t c u bên trên đ n các c c và truy n m t ph n t i
tr ng xu ng đ t n n t i v trí ti p xúc gi a bè và n n đ t; c c có ch c n ng truy n t i
tr ng xu ng n n đ t d
i chân c c qua s c kháng m i và truy n t i tr ng vào n n đ t
xung quanh qua s c kháng bên.
u đi m c a k t c u móng bè - c c là:
- So sánh v i móng c c thì móng bè - c c có s l
ng c c nh h n và chi u dài c c
c ng ng n h n.
- C i thi n đ
c đi u ki n làm vi c c a móng nơng nh gi m đ lún c ng nh đ lún
l ch. C c gi vai trò nh b ph n gi m lún.
- Gi m đ
c ng su t c ng nh moment n i l c trong móng bè nh s s p x p h p lý
c a c c.
- Phát huy vai trò ch u l c c a ph n móng bè.
- Gi m thi u kh n ng phìn tr i khi đào h móng.
- Có th b trí c c đ ch u t i tr ng l ch tâm t cơng trình bên trên.
Bên c nh nh ng u đi m, vi c phân tích và áp d ng móng bè - c c vào th c t v n t n
4
t i m t s khó kh n, nh
c đi m nh :
Vi t Nam, vi c tính tốn móng bè - c c ch a đ
-
c xem xét k , các thi t k ch a
đánh giá và ph n ánh rõ vai trị c a bè móng, đ t và h th ng c c.
- Vi c thi t k cịn g p nhi u khó kh n do thi u các tiêu chu n làm c s tính tốn.
- Ngồi ra, vi c phân tích móng bè - c c ch a xét đ n các y u t tác đ ng t i cơng
trình. Theo Nguy n Thanh S n [3] m t phân tích đ y đ t
ng tác bè - c c v i n n
đ t c n thi t ph i xét đ y đ các y u t : S c ch u t i t i h n c a móng d
c a t h p t i tr ng;
móng;
c n;
nh h
ng c a tác đ ng có tính ch t chu k đ n ng x c a
lún t ng th c a móng;
nh h
i tác đ ng
lún l ch gi a các kh i nhà và v i cơng trình lân
ng gi a móng bè v i c c, gi a các c c v i nhau;
nh h
ng c a đ ng
đ t bao g m c nh ng tr n đ ng đ t kích thích, kh n ng hóa l ng c a đ t và ph n ng
đ ng c a k t c u d
i tác đ ng c a t i tr ng gió,…
1.2 Các quan đi m thi t k móng c c hi n nay
Hi n nay, vi c thi t k móng c c ch u t i tr ng cho cơng trình có nhi u quan đi m tính
tốn phân tích v i nh ng u đi m và nh
c đi m khác nhau cho t ng tr
ng h p, có
th k đ n m t s quan đi m thi t k móng c c hi n nay nh sau:
1.2.1 Quan đi m c c ch u t i tr ng hoàn toàn
Là quan đi m thi t k c c đ
đ
c xem là truy n th ng và áp d ng r ng rãi, trong đó c c
c thi t k đ ti p nh n toàn b t i tr ng c a cơng trình truy n xu ng mà không k
t i s tham gia ch u t i c a n n đ t d
i đài c c. Trong tính tốn, h móng cịn tính
nh móng c c đài th p v i nhi u gi thi t g n đúng nh :
- T i tr ng ngang do n n đ t trên m c đáy đài ti p thu.
-
ài móng tuy t đ i c ng, ngàm c ng v i các c c, ch truy n t i tr ng đ ng lên các
c c, do đó c c ch ch u kéo ho c nén.
- C c trong nhóm c c làm vi c nh c c đ n, và c c ch u toàn b t i tr ng t đài
móng.
- Khi tính tốn t ng th móng c c thì coi h móng là m t kh i móng quy
5
c.
-Tính tốn theo cách này có u đi m là đ n gi n, thiên v an toàn nh ng khơng đ t
hi u qu kinh t , đo đó đây là m t ph
ng án thi t k móng c c lãng phí.
1.2.2. Quan đi m bè ch u t i tr ng hoàn toàn
K t c u bè đ
c thi t k đ ch u ph n l n t i tr ng tác d ng lên móng, các c c ch
nh n m t ph n nh t i tr ng truy n xu ng, c c đ
c b trí h n ch c v s l
ch u t i v i m c đính chính là gia c n n, gi m đ lún trung bình và lún l ch.
c a móng th
ng l n, v
tính theo quan đi m này th
ng s c
lún
t quá đ lún cho phép, ngoài ra v i t i tr ng cơng trình l n,
ng khơng đ m b o s c ch u t i c a n n đ t d
i móng.
1.2.3. Quan đi m móng bè - c c đ ng th i ch u t i tr ng cơng trình
H k t c u móng đài - c c đ ng th i làm vi c v i đ t n n theo m t th th ng nh t, xét
đ nđ yđ s t
ng tác gi a các y u t đ t n n - bè - c c. Trong quan đi m này, các
c c ngoài tác d ng gi m lún cho cơng trình, cịn phát huy h t đ
do đó s l
c kh n ng ch u t i,
ng c c ít h n, chi u dài c c ng n h n. Khi c c đã phát huy h t kh n ng
ch u t i, thì m t ph n t i tr ng còn l i s do ph n bè ch u và làm vi c nh móng bè
trên n n thiên nhiên.
Trong quan đi m này, đ lún c a cơng trình th
ng l n h n so v i quan đi m c c ch u
t i hoàn toàn nh ng v t ng th , nó v n đ m b o n m trong quy đ nh v i m t h s an
tồn h p lý, do đó quan đi m tính toán này cho hi u qu kinh t t t h n so v i quan
đi m c c ch u t i tr ng hoàn toàn. Tuy nhiên, quá trình tính tốn phân tích c n s d ng
các mơ hình ph c t p h n, do đó hi n nay quan đi m này ch a đ
c áp d ng ph bi n
r ng rãi.
Trên c s gi thi t và mơ hình, ph
ng pháp tính tốn móng bè - c c đ
thành các nhóm nh sau:
- Nh ng ph
- Ph
ng pháp kinh đi n.
ng pháp móng c c t
ng đ
ng ho c móng bè t
- Nh ng ph
ng pháp gi i tích đ n giãn.
- Nh ng ph
ng pháp s d a vào ph
ng đ
ng.
ng pháp ph n t h u h n.
6
c phân
1.3 C u t o và ng d ng c a móng bè - c c
1.3.1. C u t o c a móng bè - c c
Móng bè - c c là m t lo i móng c c, cho phép phát huy đ
c a c c và t n d ng đ
c c còn đ
c t i đa kh n ng ch u l c
c m t ph n s c ch u t i c a n n đ t d
i đáy bè. Móng bè -
c g i là móng bè trên n n c c.
Móng bè - c c c u t o g m hai ph n: bè và các c c.
- Bè hay đài c c có nhi m v liên k t và phân ph i t i tr ng t chân k t c u cho các
c c, đ ng th i truy n m t ph n t i tr ng xu ng đ t n n t i v trí ti p xúc gi a đáy bè
và đ t n n. Bè có th làm d ng b n ph ng ho c b n d m nh m t ng đ c ng ch ng
u n.
- Các c c làm nhi m v truy n t i tr ng xu ng n n đ t d
i chân c c thông qua s c
kháng m i và vào n n đ t xung quanh c c thông qua s c kháng bên. Có th b trí c c
trong đài thành nhóm hay riêng r , b trí theo đ
m c đích c a ng
ng l i hay b trí b t k tu thu c vào
i thi t k , nh m đi u ch nh lún không đ u, gi m áp l c lên n n
đáy bè hay gi m n i l c trong bè...
Hình 1 - 1: Các ph
Cách b trí c c trong đài th
ng án b trí c c trong đài
ng theo nguyên t c tr ng tâm nhóm c c trùng ho c g n
v i tr ng tâm t i tr ng công trình. Gi i pháp này có u đi m là t i tr ng xu ng c c
đ
c phân b h p lí h n; tính làm vi c t ng th c a nhóm c c t t h n.
7
Hình 1 - 2: C u t o móng bè c c
1.3.2
ng d ng c a móng bè - c c
Móng bè c c th
ng đ
c s d ng t
ng đ i nhi u trong các cơng trình xây d ng cao
t ng. S d l a ch n gi i pháp k t c u móng bè c c vì đa ph n t i v trí xây d ng cơng
trình có l p đ t y u r t dày, vi c b trí c c theo đài đ n hay b ng trên c c không đ .
C n ph i b trí c c trên tồn b di n tích xây d ng m i mang đ m b o kh n ng ch u
t i tr ng c a cơng trình. H n n a bè c c s làm t ng tính c ng t ng th c a n n móng
bù đ p l i s y u kém c a n n đ t.
- Nhà dân d ng: Ch y u là móng bè trên c c nh i ho c c c barrette. Móng bè c c
thích h p v i k t c u ng, k t c u khung vách.
- Nhà cơng nghi p: Ch y u là móng bè trên c c đóng ho c ép.
nghi p là di n tích m t b ng l n, c u t o đ a ch t th
trong cơng trình này th
c đi m nhà công
ng không n đ nh; c c s d ng
ng có tác d ng chính là gia c n n, gi m đ lún l ch và lún
tuy t đ i.
- Cơng trình c ng, thu : Ch y u là móng bè trên c c đóng ho c ép.
c đi m c a các
cơng trình này là ch u t i tr ng l n, có quy đ nh nghiêm ng t v đ lún tuy t đ i và lún
l ch.
8
1.4 C ch làm vi c c a móng bè - c c
Móng bè - c c là m t gi i pháp n n móng đ gi m thi u đ lún c ng nh lún l ch, t n
d ng đ
c kh n ng ch u t i c a đ t n n bên d
i móng bè và làm gi m thi u moment
u n trong móng bè. Tính ch t n i b t c a móng bè -c c là s
nh h
ng t
ng h gi a
đ t và k t c u móng trong quá trình ch u t i.
Hình 1 - 3: S t
ng tác làm vi c c a móng bè c c (Poulos, 2000)
-S t
ng tác gi a c c v i đ t .
-S t
ng tác gi a c c v i c c .
-S t
ng tác gi a bè v i đ t .
-S t
ng tác gi a c c v i bè .
Tùy theo đ c ng c a móng bè mà nó ti p thu t i tr ng S t t cơng trình bên trên và
truy n qua đ t n n bên d
i thông qua áp l c ti p xúc c a đ t n n ký hi u là R, và
thông qua ma sát ti p xúc gi a đ t và các c c R pi . V y t ng ph n l c c a móng bè c c là:
R t = R r + R pi ≥ S t
Theo quan đi m thi t k tr
(1 - 1)
c đây thì t i tr ng c a cơng trình ph i truy n qua móng bè
9
ho c truy n qua c c. Trên quan đi m c a móng bè - c c thì t i tr ng c a cơng trình
v a phân ph i lên bè v a phân ph i lên c c. H s phân ph i t i tr ng cho c c ký hi u
là
pr
đ
c đ nh ngh a là t s gi a t ng t i tr ng c c ch u trên t i tr ng mà c h th ng
bè và c c ch u:
pr
H s
pr
= 0 ch tr
= R pi / R t
(1 - 2)
ng h p c a móng nơng và
c c mà khơng có s ti p xúc v i đ t bên d
pr
= 1 ch tr
ng h p thu n túy móng
i móng bè. Vi c nh h
ng c a c c đ n
đ lún c a móng bè tùy thu c vào h s phân ph i t i tr ng, mà h s t i tr ng l i ph
thu c vào s l
ng và chi u dài các c c.
C ch làm vi c và s tác đ ng qua l i gi a k t c u móng bè - c c và n n đ t d
i bè
móng nh sau:
+ Bè móng: Bè móng có tác d ng liên k t các đ u c c thành m t kh i th ng nh t và
khi t i tr ng truy n xu ng (g m t i t p trung t i các v trí chân c t), bè móng s tr c
ti p ti p nh n các t i tr ng này, sau đó phân ph i m t ph n cho các c c và m t ph n
truy n th ng xu ng n n đ t bên d
i. S phân ph i này ph thu c vào vi c b trí các
c c, đ c ng c a n n đ t và đ c ng kháng u n c a đài.
+N nđ td
đ
i bè móng: Khi bè móng ch u tác đ ng c a t i tr ng, m t ph n t i tr ng
c truy n xu ng cho các c c và m t ph n đ
c phân ph i cho n n đ t d
i bè
móng. T l phân ph i này cịn ph thu c vào các y u t : đ c ng c a n n đ t, chuy n
v c a đài, chuy n v c a c c và vi c b trí các c c.
+ nh h
d
ng c a c c: C ch làm vi c c a c c là nh đ
c h vào các l p đ t t t phía
i nên khi ch u tác đ ng c a t i tr ng đ ng t đài móng nó s truy n t i tr ng này
xu ng l p đ t t t thông qua l c ma sát gi a c c v i đ t và l c kháng
m i c c làm
c c ch u kéo ho c nén. Trong quá trình làm vi c c c cịn ch u thêm các tác đ ng ph c
t p khác nh : hi u ng nhóm c c, l c ma sát âm ... Do có đ c ng l n nên c c ti p
nh n ph n l n t i tr ng t móng bè truy n xu ng và m t ph n do n n ti p nh n.
+
nh h
ng c a nhóm c c: S làm vi c c a c c đ n khác v i s làm vi c c a nhóm
c c. Khi kho ng cách các c c khá l n (kho ng cách c c l n h n 6D, v i D là đ
10
ng
kính c c) thì c c làm vi c nh c c đ n.
Xét c c và nhóm c c trên hình 1-3, các đ
đ ng ng su t do c c đ n gây ra, cịn
ng cong trên hình 1-3a th hi n đ
hình 1-3b, ta th y ng su t
do t i tr ng truy n t nhi u c c t i, do đó ng su t d
ng
gi a nhóm c c s
i nhóm c c l n h n lên. N u
m i c c trong nhóm c c và c c đ n cùng ch u m t t i tr ng làm vi c thì đ lún c a
nhóm c c l n h n đ lún c a c c đ n. [6]
a)
b)
Hình 1 - 4: Hi u ng nhóm c c
S c ch u t i c a nhóm c c c ng nh h n c c đ n:
P u, nhóm c
c
=
x n x P u, c
cđ n
(1 - 3)
Trong đó:
η - h s nhóm.
n–S l
ng c c trong nhóm.
– S c ch u t i c a nhóm c c.
P u, nhóm c
c
P u, c
– S c ch u t i c a m t c c đ n.
cđ n
Khi đóng ho c ép c c vào đ t h t thô tr ng thái r i ho c ch t v a, đ t s ch t lên, do
đó c i thi n đ
c s c ch u t i c a t ng c c η ≈ 1.
Còn khi đóng ho c ép c c vào đ t dính, c u trúc đ t b xáo tr n, s c ch u t i gi m
xu ng nhi u. Sau m t th i gian c c ngh , s c kháng c t s ph c h i d n nh ng ít khi
11
ph c h i đ
c 100%. Vì v y, η ≈ 0,8 ÷ 0,9.
Tóm l i: S làm vi c c a h đài c c - c c - đ t n n là m t h th ng nh t làm vi c đ ng
th i cùng nhau và t
ng tác l n nhau r t ph c t p. S t
ng tác đó ph thu c vào đ
c ng kháng u n c a đài c c, đ c ng c a n n đ t (đáy đài), đ c ng c a c c (kh n ng
ch u t i và b trí c c). Nh vào s t
ng tác đó mà t i tr ng đ
c phân ph i xu ng
n n đ t gây ra chuy n v c a n n, chuy n v này phân ph i l i t i tr ng cho k t c u bên
trên t đó có tác d ng đi u ch nh chênh l ch lún, gi đ
cđ
n đ nh khơng gian cho
móng.
1.5 Các ph
1.5.1. Các ph
Ph
Ph
ng pháp phân tích móng bè - c c
ng pháp đ n gi n
ng pháp tính tốn nh móng c c đài th p
ng pháp này d a trên quan ni m tính tốn xem tồn b t i tr ng cơng trình do c c
ch u.
Chi u sâu chơn móng h m ph i tho mãn đi u ki n t i tr ng ngang H đ
c cân b ng v i
áp l c đ t b đ ng c a đ t trong ph m vi đài c c, đ cho các c c không b tác d ng c a
l c ngang mà ch hoàn tồn làm vi c ch u nén.
Mơmen ngo i l c đ
c cân b ng v i các ph n l c t i đ u c c v i các t a đ (x i , yi )
c a c c.
Riêng đ i v i móng ch có m t c c đ t đúng tâm thì c n ph i xem là c c đ n ch u
mômen và t i tr ng ngang.
Do đó đi u ki n đ xem nh là móng c c đài th p là c c ph i đ
c b trí trên 2 c c tr
lên, đ ch ng l i moment.
Ph n l c trên đ u c c có t a đ (x i ,yi ) là :
Pi =
N My
Mx
±
.x i ±
.yi
2
n ∑ xi
∑ yi2
12
(1 - 4)
Trong đó :
M x – Moment theo ph
ng tr c y
M y – Moment theo ph
ng tr c x
x i , yi - to đ c a c c th i so v i v trí t i tr ng
Ph
Ph
ng pháp tính tốn nh móng bè
ng pháp này d a trên quan ni m tính tốn xem tồn b t i tr ng cơng trình do bè
ch u l c, c c ch có tác d ng chính gia c n n và gi m lún.
Theo ph
ng pháp này, tu theo đ c ng c a bè mà ta xem bè nh móng c ng tuy t
đ i ho c móng m m.
- Móng tuy t đ i c ng
Ph n l c d
i đáy móng tuy t đ i c ng xem nh phân b đ u. Sau khi có n i l c
c
c t t khung truy n xu ng, tính t ng l c nén N do các c t truy n xu ng móng:
N = N1 + N2 + … + Ni
Khi đó, ng su t d
i đáy móng (kích th
(1 - 5)
c móng L m và B m ) xác đ nh theo công th c
c a S c b n v t li u:
=
∑N
Bm .L m
±
M x .y M y .x
±
Iy
Ix
(1 - 6)
Trong đó:
Ix =
1
Bm .L3m - Moment qn tính quanh tr c x
12
(1 - 7)
Iy =
1
L m .B3m - Moment quán tính quanh tr c y
12
(1 - 8)
M x = ∑ N.e L - Moment quanh tr c x
(1 - 9)
M y = ∑ N.e B - Moment quanh tr c y
(1 - 10)
13
e L , e B – là đ l ch tâm c a tr ng tâm móng và tâm l c theo ph
ng c nh L, B.
N
L
eL
x
eB
y
B
Hình 1 - 5: S đ tính móng tuy t đ i c ng
- Móng m m
Khi kích th
c móng l n, đ c ng c a móng gi m, ph n l c n n không phân b theo
quy lu t b c nh t, ta ph i tính móng nh móng m m.
tính móng m m, ta có th dùng ph
ng pháp tính c a d m trên n n đàn h i ho c
đ n gi n h n là s d ng mơ hình h s n n Winkler trong đó thay th đ t n n b ng h
lị xo đ c l p, có đ c ng lị xo K = C z .F v i các lò xo
v i các lị xo
gi a móng ho c K = C z .F 1
biên móng.
Trong đó:
C z là h s n n c a đ t (kN/m3)
F, F 1 là đ lún c a đ t trong ph m vi di n gia t i (m)
Hình 1 - 6: S đ tính móng m m theo gi thi t c a E. Winkler
14
H s n n C z không ph i là h ng s mà nó thay đ i theo nhi u thơng s nh kích
th
c móng (B x L); Chi u sâu chơn móng; C u t o t ng lo i đ t;… Có nhi u ph
ng
pháp xác đ nh h s n n C z :
- Ph
ng pháp d a vào k t qu thí nghi m:
+ Thí nghi m bàn nén: N m 1955, Terzaghi đã công b các k t qu nghiên c u v h
s n n, theo đó h s C z t k ngh ch v i b r ng móng. Trên th c t , có th th c hi n
thí nghi m bàn nén v i kích th
c 0,3m x 0,3m, ch t t i đ tìm m i quan h gi a ng
su t gây lún và đ lún:
σ
σ
σmin
S
Smin
S
P
L bàn nén
N
c
E
H tđ t
Hình 1 - 7: Mơ hình thí nghi m Terzaghi
H s n nđ
c xác đ nh b ng cơng th c:
Cz =
min
(1 - 11)
Smin
Trong đó:
min
-
ng su t gây lún
giai đo n nén đàn h i, ng v i đ lún b ng 1/4 - 1/5 đ lún
15