Bài 6: CÔNG DÂN VỚI
CÁC QUYỀN TỰ DO CƠ
BẢN (tiết 1)
Là học sinh phổ thơng, em thấy mình có
những quỳên tự do nào theo quy định của
hiến pháp ?
Bài 6 - CÔNG DÂN VỚI CÁC QUYỀN
TỰ DO CƠ BẢN
NỘI DUNG BÀI HỌC
I.Các quyền tự do cơ bản của công dân
I.Các quyền tự do cơ bản của công dân
1. Quyền bất khả xâm phạm thân thể của CD
1. Quyền bất khả xâm phạm thân thể của CD
2. Quyền được PL bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và
2. Quyền được PL bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và
nhân phẩm của CD
nhân phẩm của CD
3. Quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của CD
3. Quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của CD
4 .Quyền được bảo đảm an tồn và bí mật thư tín,điện thoại,
4 .Quyền được bảo đảm an tồn và bí mật thư tín,điện thoại,
điện tín
điện tín
5. Quyền tự do ngơn luận
5. Quyền tự do ngôn luận
II. Trách nhiệm của nhà nước và CD trong việc bảo đảm, thực
II. Trách nhiệm của nhà nước và CD trong việc bảo đảm, thực
hiện các quyền tự do cơ bản của CD
hiện các quyền tự do cơ bản của CD
1. Trách nhiệm của Nhà nước
1. Trách nhiệm của Nhà nước
2. Trách nhiệm của công dân
2. Trách nhiệm của công dân
* Thế nào là quền bất khả xâm phạm về thân thể của công
* Thế nào là quền bất khả xâm phạm về thân thể của công
dân ? Nội dung quyền bất khả xâm phạm về thân thể của
dân ? Nội dung quyền bất khả xâm phạm về thân thể của
công dân ?
công dân ?
Khái niệm:
Khái niệm:
Không ai bị bắt, nếu khơng có quyết định của Tịa án,
Khơng ai bị bắt, nếu khơng có quyết định của Tịa án,
quyết định phê chuẩn của Viện Kiểm sát, trừ trường hợp
quyết định phê chuẩn của Viện Kiểm sát, trừ trường hợp
phạm tội quả tang.
phạm tội quả tang.
Nội dung:
Nội dung:
Không một ai, dù ở cương vị nào có quyền tự ý bắt và
Khơng một ai, dù ở cương vị nào có quyền tự ý bắt và
giam giữ người vì lí do khơng chính đáng hoặc do nghi ngờ
giam giữ người vì lí do khơng chính đáng hoặc do nghi ngờ
khơng có căn cứ.
khơng có căn cứ.
Tự tiện bắt, giam giữ người trái PL là xâm phạm đến
Tự tiện bắt, giam giữ người trái PL là xâm phạm đến
quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân. Hành
quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân. Hành
vi VPPL phải bị xử lí nghiêm minh theo PL.
vi VPPL phải bị xử lí nghiêm minh theo PL.
1. Các quyền tự do cơ bản của công dân
1. Các quyền tự do cơ bản của công dân
a. Quyền bất khả xâm phạm về thân thể của cơng dân?
Tình huống:
Tình huống:
Có phải trong mọi
Có phải trong mọi
trường hợp cơng an
trường hợp cơng an
đều có quyền bắt
đều có quyền bắt
người khơng?
người khơng?
Ơng Anh mất chiếc xe máy và khẩn
Ơng Anh mất chiếc xe máy và khẩn
cấp trình báo với cơng an xã. Trong
cấp trình báo với cơng an xã. Trong
việc này, ông Anh khẳng định anh
việc này, ông Anh khẳng định anh
Xuân là người lấy cắp. Dựa vào lời
Xuân là người lấy cắp. Dựa vào lời
khai báo của ông Anh công an xã đã
khai báo của ông Anh công an xã đã
ngay lập tức bắt và ép buộc anh
ngay lập tức bắt và ép buộc anh
Xuân phải nhận là đã lấy cắp chiếc
Xuân phải nhận là đã lấy cắp chiếc
xe máy.
xe máy.
Hỏi: Theo em việc làm trên của
Hỏi: Theo em việc làm trên của
cơng an xã có đúng khơng? Giải
cơng an xã có đúng khơng? Giải
thích tại sao?
thích tại sao?
Qua tình
vì ba lần
Bắt giữ ngườiQua tìnhbị khất nợ
huống trên
huống trên
em rút Đông
Khi bị Công em rút ra
an huyện ra Anh
được KL vì
cho biết lý được KL gì?có hành
do bắt giam gì?
vi bắt giữ người trái pháp
luật, Phạm thị Tuyết Lan, 36 tuổi,
trú tại xã Uy Nỗ, huyện Đơng Anh,
thành phố Hà Nội, mới sững sờ rồi
ịa khóc. Thật tình Lan khơng nghĩ
Bắt và giam
Bắt là giam
hành vi của mìnhvà vi phạm pháp
giữ người trái PL
luật. Chỉgiữlo cho sốtrái PL cho
vì người tiền đã
sẽ bị xử lí như
sẽ bị xử lí nợ mà
vay, muốn rốt ráo đòinhư Lan
phạm tội, kéothế nào?người em rể
theo cả
thế nào?
vướng vào vòng lao lý.
Thế nào là
Thế nào là
hành vi bắt
hành vi bắt
và giam giữ
và giam giữ
người
trái
người
trái
pháp luật?
pháp luật?
Phạm thị Tuyết Lan
Cập nhật lúc : 6:04 AM,
03/10/2009
Ông Cao Minh
Ông Cao Minh
Huệ (bên trái) tại
Huệ (bên trái) tại
một căn biệt thự
một căn biệt thự
sang trọng ở
sang trọng ở
phường Thanh
phường Thanh
Xuân, quận 12,
Xuân, quận 12,
TPHCM
TPHCM
(LĐ) -- Ngày 29.10, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng
(LĐ) Ngày 29.10, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng
(C37) -- Bộ CA -- Đã tống đạt quyết định khởi tố bị can,
(C37) Bộ CA Đã tống đạt quyết định khởi tố bị can,
bắt tạm giam 4 tháng đối với ông Cao Minh Huệ -- nguyên
bắt tạm giam 4 tháng đối với ông Cao Minh Huệ nguyên
Giám đốc Sở Tài nguyên -- Mơi trường Bình Dương.
Giám đốc Sở Tài ngun Mơi trường Bình Dương.
Ngày 22-9, TAND tỉnh Nam Định mở phiên tòa xét xử sơ
Ngày 22-9, TAND tỉnh Nam Định mở phiên tòa xét xử sơ
thẩm vụ án hình sự “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi
thẩm vụ án hình sự “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi
thi hành công vụ”. Đây là vụ án xảy ra tại Trung tâm Trợ
thi hành công vụ”. Đây là vụ án xảy ra tại Trung tâm Trợ
giúp nhân đạo và dạy nghề cho trẻ em có hồn cảnh đặc
giúp nhân đạo và dạy nghề cho trẻ em có hồn cảnh đặc
biệt khó khăn huyện Ý Yên và Trung tâm Bảo trợ xã hội
biệt khó khăn huyện Ý Yên và Trung tâm Bảo trợ xã hội
huyện Trực Ninh.
huyện Trực Ninh.
Lê Công Định
Lê Công Định
Trưa 13/6/2009, Cơ
Trưa 13/6/2009, Cơ
quan An ninh điều
quan An ninh điều
tra -- Bộ Công an đã
tra Bộ Công an đã
bắt khẩn cấp luật
bắt khẩn cấp luật
sư Lê Cơng Định,
sư Lê Cơng Định,
ngun Phó Chủ
ngun Phó Chủ
nhiệm Đoàn luật sư
nhiệm Đoàn luật sư
TP.HCM theo Điều
TP.HCM theo Điều
88, Bộ Luật hình sự,
88, Bộ Luật hình sự,
do có các hành vi
do có các hành vi
cấu kết với bên
cấu kết với bên
ngoài chống Nhà
ngoài chống Nhà
nước CHXHCN
nước CHXHCN
Việt Nam
Việt Nam
Bắt quả tang một giám sát thi
Bắt quả tang một giám sát thi
công cầu Cần Thơ nhận hối lộ
công cầu Cần Thơ nhận hối lộ
Lao Động số 200 Ngày 07/09/2009 Cập nhật: 8:26
Lao Động số 200 Ngày 07/09/2009 Cập nhật: 8:26
AM, 07/09/2009
AM, 07/09/2009
(LĐ) -- 7 giờ 30 phút sáng 6.9,
(LĐ) 7 giờ 30 phút sáng 6.9,
Phòng CSĐT tội phạm về trật
Phòng CSĐT tội phạm về trật
tự xã hội (PC 14) phối hợp với
tự xã hội (PC 14) phối hợp với
Phòng CSĐT tội phạm về
Phòng CSĐT tội phạm về
quản lý kinh tế và chức vụ
quản lý kinh tế và chức vụ
(PC15) Công an TP Cần Thơ
(PC15) Công an TP Cần Thơ
đã bắt quả tang Nguyễn Thái
đã bắt quả tang Nguyễn Thái
Hoà -- giám sát thi cơng tại
Hồ giám sát thi cơng tại
cơng trình cầu Cần Thơ, đang
cơng trình cầu Cần Thơ, đang
nhận tiền hối lộ 15 triệu
nhận tiền hối lộ 15 triệu
đồng.
đồng.
Nguyễn Thái Hoà tại cơ quan
Nguyễn Thái Hoà tại cơ quan
Công an.
Công an.
Bắt quả tang vụ mua bán 7
Bắt quả tang vụ mua bán 7
bánh heroin
bánh heroin
--Sau một thời gian dài theo
Sau một thời gian dài theo
dõi, sáng 28/10, PC17 Công
dõi, sáng 28/10, PC17 Công
an Nghệ An phối hợp với Đội
an Nghệ An phối hợp với Đội
kiểm soát ma túy (Hải quan)
kiểm soát ma túy (Hải quan)
và Cảnh sát biển vùng III đã
và Cảnh sát biển vùng III đã
phá chuyên án 608G bắt gọn
phá chuyên án 608G bắt gọn
1 đối tượng người Lào đang
1 đối tượng người Lào đang
vận chuyển 7 bánh heroin.
vận chuyển 7 bánh heroin.
Ngay lập tức lệnh bắt được tiến
Ngay lập tức lệnh bắt được tiến
hành và lực lượng chức năng
hành và lực lượng chức năng
đã tóm gọn đối tượng Thị Bá
đã tóm gọn đối tượng Thị Bá
Già (SN 1964, trú tại huyện
Già (SN 1964, trú tại huyện
Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn, Lào)
Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn, Lào)
khi y chuẩn bị giao hàng cho
khi y chuẩn bị giao hàng cho
đối tượng Nguyễn Văn Cường
đối tượng Nguyễn Văn Cường
(SN 1973, trú xã Mường Nọc,
(SN 1973, trú xã Mường Nọc,
huyện Quế Phong).
huyện Quế Phong).
Thò Bá Già (SN 1964
* Vào lúc 9h30 sáng
* Vào lúc 9h30 sáng
ngày 29/8/ 2009. tại
ngày 29/8/ 2009. tại
Trạm kiểm soát Cửa
Trạm kiểm soát Cửa
khẩu Cầu Treo (Hà
khẩu Cầu Treo (Hà
Tĩnh), lực lượng biên
Tĩnh), lực lượng biên
phòng đã bắt giữ đối
phòng đã bắt giữ đối
tượng Phạm Công
tượng Phạm Công
Thành (SN 1974, trú
Thành (SN 1974, trú
tại tổ 20, phường Lê
tại tổ 20, phường Lê
Hồng Phong, TP.
Hồng Phong, TP.
Thái Bình) đang bị
Thái Bình) đang bị
truy nã 3 năm qua về
truy nã 3 năm qua về
tội lợi dụng chức vụ
tội lợi dụng chức vụ
quyền hạn tham ô tài
quyền hạn tham ô tài
sản.
sản.
Phạm Công Thành đang viết tuờng
Phạm Cơng Thành đang viết tuờng
trình tại Đồn Biên phịng cửa khẩu
trình tại Đồn Biên phịng cửa khẩu
Cầu Treo
Cầu Treo
* Trường
hợp 1:
Thẩm
Thẩm
quyền
quyền
ra
ra
lệnh
lệnh
bắt
bắt
tạm
tạm
giam
giam
bị
bị
can,
can,
bị cáo
bị cáo
Điều 80 khoản 1: BLTTHS 2003
Việntrưởng, Phó viện trưởng Viện kiểm
Việntrưởng, Phó viện trưởng Viện kiểm
sát nhân dân, VKS quân sự các cấp.
sát nhân dân, VKS qn sự các cấp.
Chánh án, Phó chánh án Tồ án nhân
Chánh án, Phó chánh án Tồ án nhân
dân và tồ án quân sự các cấp
dân và toà án quân sự các cấp
Thẩm phán giữ chức vụ chánh tịa, phó chánh
Thẩm phán giữ chức vụ chánh tịa, phó chánh
án tịa phúc thẩm TAND tối cao, hội đồng xét xử
án tòa phúc thẩm TAND tối cao, hội đồng xét xử
Thủ ttrưởng,phó thủ trưởng cơ quan điều
Thủ rưởng, phó thủ trưởng cơ quan điều
tra các cấp. ((Lệnhbắt phải được VKS cùng
tra các cấp. Lệnh bắt phải được VKS cùng
cấp phê chuẩn trước khi thi hành)
cấp phê chuẩn trước khi thi hành)
* Trường hợp 2:
Điều 81 khoản 2- BLTTHS 2003
Thẩm
Thẩm
quyền
quyền
ra
ra
lệnh
lệnh
bắt
bắt
người
người
khẩn
khẩn
cấp
cấp
--Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan
Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan
điều tra các cấp.
điều tra các cấp.
--Người chỉ huy đơn vị QĐ độc lập
Người chỉ huy đơn vị QĐ độc lập
cấp trung đoàn và tương đương;
cấp trung đoàn và tương đương;
Người chỉ huy đồn biên phòng ở hải
Người chỉ huy đồn biên phòng ở hải
đảo, biên giới.
đảo, biên giới.
--Người chỉ huy tàu bay, tàu biển khi
Người chỉ huy tàu bay, tàu biển khi
tàu bay, tàu biển đã ra khỏi sân bay
tàu bay, tàu biển đã ra khỏi sân bay
bến cảng
bến cảng
Thảo luận nhóm (( 3 phút)
Thảo luận nhóm 3 phút)
Tại sao pháp luật lại cho phép bắt người trong
Tại sao pháp luật lại cho phép bắt người trong
những trường hợp trên (( 3 TH)? Em hãy cho biết bắt
những trường hợp trên 3 TH)? Em hãy cho biết bắt
người đang phạm tội quả tang có gì khác so với các
người đang phạm tội quả tang có gì khác so với các
trường hợp còn lại ?
trường hợp còn lại ?
PL cho phép bắt người trong 3 trường hợp đó
PL cho phép bắt người trong 3 trường hợp đó
nhằm: Giữ gìn trật tự, an ninh, để điều tra tội
nhằm: Giữ gìn trật tự, an ninh, để điều tra tội
phạm, để ngăn chặn tội phạm.
phạm, để ngăn chặn tội phạm.
Phạm tội quả tang bị bắt mà không cần lệnh hay
Phạm tội quả tang bị bắt mà không cần lệnh hay
quyết định nào cả cịn các trường hợp khác thì
quyết định nào cả cịn các trường hợp khác thì
việc bắt người phải có quyết định hoặc phê chuẩn
việc bắt người phải có quyết định hoặc phê chuẩn
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Câu 1: Em đồng ý với ý kiến nào sau đây?
Câu 1: Em đồng ý với ý kiến nào sau đây?
a. Trong mọi trường hợp khơng ai có thể bị bắt
a. Trong mọi trường hợp khơng ai có thể bị bắt
b. Trong mọi trường hợp chỉ được bắt khi có
b. Trong mọi trường hợp chỉ được bắt khi có
quyết định của Toà án.
quyết định của Toà án.
c. Chỉ được bắt người trong trường hợp phạm
c. Chỉ được bắt người trong trường hợp phạm
tội quả tang
tội quả tang
d.Việc bắt người phải tuân theo quy định của
d.Việc bắt người phải tuân theo quy định của
pháp luật.
pháp luật.
Câu 2:
Câu 2:
Em cho biết đâu là hành vi vi phạm quyền bất khả
Em cho biết đâu là hành vi vi phạm quyền bất khả
xâm phạm về thân thể của công dân ?
xâm phạm về thân thể của cơng dân ?
A, Đặt điều nói xấu, vu cáo người khác.
A, Đặt điều nói xấu, vu cáo người khác.
B, Đánh người gây thương tích.
B, Đánh người gây thương tích.
C,ĐGiam giữ người quá thời hạn quy định.
C,ĐGiam giữ người quá thời hạn quy định.
D, Tự ý bóc thư của người khác.
D, Tự ý bóc thư của người khác.
Câu 3: Do có chuyện hiểu lầm nhau nên Hải và Tuấn đã
Câu 3: Do có chuyện hiểu lầm nhau nên Hải và Tuấn đã
cãi nhau to tiếng và xô xát nhẹ. Khi đó đã có mấy người
cãi nhau to tiếng và xơ xát nhẹ. Khi đó đã có mấy người
cùng thôn đến xem và chia thành hai phe cổ vũcho hai
cùng thôn đến xem và chia thành hai phe cổ vũcho hai
bên. Ơng trưởng cơng an xã biết chuyện này nên đã cho
bên. Ơng trưởng cơng an xã biết chuyện này nên đã cho
người đến bắt Hải và Tuấnvề trụ sở Ủy ban, trói và giam
người đến bắt Hải và Tuấnvề trụ sở Ủy ban, trói và giam
trong phịng kín 13 giờ liền mà khơng có quyết định
trong phịng kín 13 giờ liền mà khơng có quyết định
bằng văn bản. Trong thời gian bị giam giữ, Hải và Tuấn
bằng văn bản. Trong thời gian bị giam giữ, Hải và Tuấn
khơng được tiếp xúc với gia đình và khơng được ăn. Vì
khơng được tiếp xúc với gia đình và khơng được ăn. Vì
quá căng thẳng trong thời gian bị giam giữ nên sau khi bị
quá căng thẳng trong thời gian bị giam giữ nên sau khi bị
thả thì cả hai đều bị ốm.
thả thì cả hai đều bị ốm.
Hỏi: Hành vi của ơng trưởng cơng an xã có bị coi
Hỏi: Hành vi của ông trưởng công an xã có bị coi
là trái PL khơng ? Vì sao? Những tình tiết cụ thể
là trái PL khơng ? Vì sao? Những tình tiết cụ thể
trong tình huống?
trong tình huống?