De cuong on thi TNTHPT mon Dia ly

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

KIẾN THỨC CƠ BẢN
ĐỊA LÝ LỚP 12

Giúp học sinh ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý

<i> </i><b>CẤU TRÚC ĐỀ THI TNTHPT MƠN ĐỊA LÝ</b>

I. Phần chung cho tất cả thí sinh (8,0 điểm)

Câu I (3,0 điểm):

Địa lý tự nhiên:

Địa lý dân cư:

Câu II (2,0 điểm)

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế

Địa lý các ngành kinh tế

Câu III (3,0 điểm)

Địa lý các vùng kinh tế

Địa lý địa phương (địa lý tỉnh, thành phố)

II- Phần riêng (2,0 điểm)

(Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu VI.a hoặc câu VI.b)

Câu VI.a Theo chương trình chuẩn (2,0 điểm)

Nội dung nằm trong chương trình chuẩn

Câu VI.b Theo chương trình nâng cao ( 2,0 điểm) Nội dung chuẩn + các

bài chỉ có ở chương trình nâng cao.

Lưu ý: Việc kiểm tra các kỹ năng địa lý được kết hợp khi kiểm tra các

nội dung nói trên. Các kỹ năng được kiểm tra gồm:

- Kỹ năng về bản đồ: Đọc bản đồ ở Atlat địa lý Việt Nam (không vẽ

lược đồ). Yêu cầu sử dụng Atlat địa lý Việt Nam tái bản chỉnh lý và bổ

sung do NXB Giáo dục phát hành tháng 9-/2009

- Kỹ năng về biểu đồ: Vẽ, nhận xét và giải thích, đọc biểu đồ cho trước

- Kỹ năng về bảng số liệu: tính tốn, nhận xét

<i> </i>VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI LÃNH THỔ
1/ Vị trí địa lí : (kết hợp với Atlat )

- Phía đông bán đảo Đông dương, gần trung tâm của ĐNÁ.
- Toạ độ địa lý : phần đất liền

Bắc :230_23’B
Nam : 80_34’B
Tây :1020_09’Đ
Đông : 1090_24’Đ

- Thuộc múi giờ thứ 7
2/ Phạm vi lãnh thổ :

Gồm vùng đất , vùng trời, vùng biển
a- Vùng đất : 331212km2

b- Vùng biển : bao gồm : vùng nội thuỷ, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc
quyền kinh tế và thềm lục địa

c- Vùng trời : khoảng không gian bao trùm vùng đất và vùng biển
3/ Ý nghĩa của vị trí địa lí VN :

a. Ý nghĩa tự nhiên :

→ tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa

→ có nhiều tài ngun khống sản, sinh vật
→ Sự đa dạng của thiên nhiên

→ chịu nhiều thiên tai

b. Ý nghĩa kinh tế , văn hoá-xã hội và quốc phòng :

→ nằm trên ngã tư đường giao thông quốc tế thuận lợi cho việc phát triển nền kinh tế
mở.

→có điều kiện chung sống, hồ bình, hợp tác và hữu nghị với các nước trong khu vực
→ nằm trong vùng nhạy cảm, năng động trong việc phát triển kinh tế, ổn định về chính
trị.

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN LÃNH THỔ VIỆT NAM
Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta :

Diễn ra lâu dài và phức tạp , gồm 3 giai đoạn chính :
+ Tiền Cambri

+ Cổ kiến tạo
+ Tân kiến tạo

1/ Giai đoạn tiền Cambri :

Gồm Thái cổ cách đây 2,6 tỉ năm và Nguyên sinh cách đây 542 triệu năm
Là giai đoạn hình thành nền móng ban đầu của lãnh thổ VN. Biểu hiện :

+Là giai đoạn cổ nhất và diễn ra dài nhất: Cách đây 2,6 tỷ năm , diễn ra khoảng 2 tỷ
năm

+Diễn ra trên lãnh thổ nước ta với phạm vi hẹp: Hoàng Liên Sơn và Trung Trung Bộ
+ Các điều kiện cổ địa lý và cổ sinh vật còn sơ khai, nguyên thuỷ.

2/ Giai đoạn Cổ kiến tạo :

Quyết định lịch sử phát triển của tự nhiên nước ta. Biểu hiện :
+ Diễn ra khá dài, gồm Cổ sinh và Trung sinh ( 477 triệu năm )

+ Là giai đoạn có nhiều biến động mạnh mẽ trong lịch sử phát triển tự nhiên nước ta:
- Cổ sinh : Vận động Caledoni và Hecxini tạo nên trầm tích biển (tạo đá vơi ở miền
Bắc; )

- Trung sinh : Vận động Indoxini và Kimeri tạo nên trầm tích lục địa( tạo mỏ than ở
Quảng Ninh, Quảng Nam)

- Vận động nâng lên, uốn nếp tạo địa khối vịm sơng Chảy, khối nhơ Việt bắc, khối
nhô Kon Tum ; tạo các dãy núi TB-ĐN và cánh cung

- Các đứt gãy , động đất làm mắc ma phun trào tạo các khoáng sản quý : đồng, sắt,
thiếc, vàng bạc ….

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

3/ Giai đoạn tân kiến tạo :

Là giai đoạn cuối cùng và kéo dài đến ngày nay, biểu hiện :

+ Diễn ra ngắn nhất ( cách đây 65 triệu năm )

+ Hoạt động tạo sơn Anpơ- Himalaya tạo ra các uốn nếp, đứt gãy, macma phun trào
tạo nên địa hình ngày nay

+ Khí hậu thay đổi : Băng hà đệ tứ làm thay đổi mực nước biển. Vận động nâng lên →
biển lùi; Hoạt động nội và ngoại lực tiếp tục hoàn thiện các điều kiện tự nhiên nước ta.
+ Các điều kiện tự nhien tiếp tục hoàn thiện , tạo nên diện mạo và đặc điểm tự nhiên
nước ta ngày nay :

Các hoạt động nâng lên , xâm thực , bồi đắp địa hình , qua strình phong hoá tạo thành
đất , sinh vật phong phú và đa dạng

ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI
I/ Đặc điểm chung của địa hình :

a. Đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp.

đồi núi chiếm ¾ diện tích , trong đó đồi núi thấp chiếm 60%, đồng bằng chiếm ¼
diện tích .

b. Hướng chính của địa hình là Tây bắc-đơng nam và vịng cung.
Hướng Tây bắc- đông nam : núi vùng Tây Bắc, Bắc Trường sơn
Hướng vịng cung : núi vùng Đơng Bắc, Nam Trường Sơn
Địa hình đa dạng và chia thành các khu vực :

2/ Các khu vực địa hình :

* Khu vực đồi núi : Gồm có 4 vùng :

+ Vùng Đơng Bắc : 4 cánh cung và đồi núi thấp chiếm phần lớn diện tích . Địa hình
nghiêng theo hướng Tây Bắc – Đông Nam . Sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam.
+ Vùng Tây Bắc : Địa hình cao

- Phía đơng :Hồng Liên Sơn đồ sộ
- Phía tây : núi trung bình

- Giữa là núi thấp đan xen các cao nguyên , sơn nguyên
Xen giữa là các sông : sông Đà, sông Mã, sông Chu.

+ Trường sơn Bắc :núi chạy so le hướng TB-ĐN, phía bắc và nam cao, ở giữa thấp
+ Trường sơn Nam : Gồm khối núi Nam Trung Bộ và khối núi Kon Tum. Núi lấn sát
đồng bằng , cao nguyên nhiều tầng bậc.

* Địa hình bán bình nguyên và đồi trung du :

Chuyển tiếp giữa đồi núi và đồng bằng : Đơng Nam Bộ , phía bắc và tây bắc ĐBSH ,
rìa ven biển DHMT

b/ Khu vực đồng bằng :
* Đồng bằng châu thổ :
-Đồng bằng sông Hồng :

rộng 1,5 triệu ha, đã được khai thác lâu đời, nghiêng dần về phía biển , hệ thống đê
điều đã tạo nên đất phù sa trong đê và ngồi đê , ơ trũng

-Đồng bằng sơng Cửu Long :

Rộng trên 4 triệu ha , thấp và bằng phẳng, hệ thống kênh rạch chằng chịt. Mùa lũ ngập
nước , mùa cạn nước biển xâm lấn . 3 loại đất chính : phù sa ngọt, đất phèn và đất mặn

* Đồng bằng ven biển :

Tổng diện tích 1,5 triệu ha , bị chia cắt thành nhiều đồng bằng nhỏ, chủ yếu do biển
tạo nên

3/ Thế mạnh và hạn chế về tự nhiên của các khu vực địa hình trong phát triển kinh tế
-xã hội :

a. Khu vực đồi núi :
* Thế mạnh :

+ Khoáng sản : nội sinh : Đồng , chì, thiếc, kẽm, sắt, crôm, vàng…ngoại sinh : Than đá
, đá vôi, Bô xit, Apatit…

+ Rừng giàu có về thành phần lồi ; đất trồng nhiều loại , mặt bằng cao nguyên rộng
lớn tạo điều kiện hình thành vùng chuyên canh CCN.

+ Thuỷ năng : tiềm năng lớn ( 30 tr KW)
+ Tiềm năng du lịch : du lịch sinh thái
* Hạn chế :

Chia cắt mạnh gây trở ngại cho giao thông , khai thác tài nguyên, gây xói lỡ, lũ
quét….

b. Khu vực đồng bằng :
*Thế mạnh :

+Là cơ sở phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới
+Cung cấp các nguồn lợi thiên nhiên

+Là nơi có điều kiện để tập trung các thành phố, các khu công nghiệp , trung tâm
thương mại

*Hạn chế :

Ảnh hưởng của thiên tai

THIÊN NHIÊN CHỊU ẢNH HƯỞNG SÂU SẮC CỦA BIỂN
1/ Khái quát về Biển Đơng :

+Thể hiện rõ nét biển nhiệt đới gió mùa
- t0_{tb >= 23}0_{C, biến động theo mùa}
- Độ mặn tb 30-33%0 , thay đổi theo mùa

- Các dòng hải lưu chảy khép kín vịng quanh theo mùa
+ Giàu tài ngun khống sản :

- Dầu khí

- Sinh vật biển đa dạng
- Muối

2/ Ảnh hưởng của biển Đông đến thiên nhiên VN :
a/ Khí hậu :

- Làm giảm tính khắc nghiệt của khí hậu vào mùa đơng và mùa hè
b/ Địa hình và hệ sinh thái biển ::

- Có nhiều vũng vịnh , tam giác châu, bãi triều rộng lớn..
- Hệ sinh thái biển đa dạng : chủ yếu là rừng ngập mặn

c/ Tài nguyên thiên nhiên vùng biển :

+ Khoáng sản và hải sản :Dầu khí , Titan ; muối, trên 2000 lồi cá, 100 lồi tơm hàng
nghìn lồi sinh vật phù du , rạn san hô quý

d/ Thiên tai :

- Bão nhiệt đới

- Sóng, gió → sạt lỡ bờ biển
- Cát bay lấn chiếm đồng bằng

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

a. Tính chất nhiệt đới :

Nhiệt độ tb năm > 200_{C , tổng số giờ nắng từ 1400 đến 3000 giờ/ năm}
b. Gió mùa :

+Gió mùa mùa Đơng : Tác động đến nước ta từ tháng 11 đến tháng 4. Thổi theo hướng
đông bắc (ĐB) lạnh ẩm và lạnh khô . Khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp : từ đèo Hải
Vân trở ra.

+Gió mùa mùa hạ : Tác động đến nước ta từ tháng 5 đến tháng 10.

đầu mùa thổi theo hướng Tây nam gây mưa cho Tây nguyên và Nam bộ, fơn khơ nóng
cho Trung bộ . Cuối mùa thổi theo hướng Đông nam : mát ẩm , mưa nhiều.

Gió mùa làm cho:

+Bắc bộ có 2 mùa : Đơng lạnh ít mưa, mùa hạ nóng ẩm , mưa nhiều
+ phía Nam có 2 mùa mưa và khô rõ rệt

+ Trung bộ và Tây nguyên đối lập về 2 mùa
c. Lượng mưa, lượng ẩm lớn :

Mưa Tb từ 1500mm đến 2000mm/ năm.
Độ ẩm trên 80% , cân bằng ẩm luôn dương
2/ Các thành phần tự nhiên khác :

<i>a/ Địa hình :</i>

-Miền đồi núi xâm thực mạnh
- Đồng bằng bồi tụ

Quá trình xâm thực và bồi tụ đã làm biến đổi địa hình VN

<i>b/ Sơng ngịi :</i>

-Dày đặc

2360 con sông (>10km)
-lưu lượng lớn , giàu phù sa
tổng lưu lượng : 839tỷm3_/năm

lượng cát bùn sông Hồng 120tr tấn/ năm ; sông Cửu long : 70tr tấn/ năm
- Chế độ nước theo mùa

<i>c/ Đất :</i>

Quá trình feralit diễn ra mạnh mẽ

<i>d/ Sinh vật :</i>

Rừng rậm nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh . Động vật nhiệt đới tiêu biểu

3/ Ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời
sống :

<i>a/ Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp : </i>

- Nền nhiệt cao , ánh sáng nhiều , mưa lớn → xen canh, tăng vụ , đa dạng hóa cây
trồng , vật ni

- Hoạt động của gió mùa , nhiệt ẩm thất thường→ thừa ,thiếu nước trong nông nghiệp ,
ngập úng, hạn hán .

Tính bất ổn định của thời tiết → sản xuất bấp bênh.

<i>b/ Ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất khác và đời sống :</i>

-Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa → phát triển các ngành vào mùa khơ thuận lợi
Khó khăn :

-Hoạt động theo mùa

- Độ ẩm lớn gây khó khăn trong việc bảo quản máy móc, nông sản
-Thiên tai gây tổn thất lớn cho mọi ngành

Thời tiết thất thường ảnh hưởng đến SX và đời sống
-Môi trường thiên nhiên dễ bị suy thối.

THIÊN NHIÊN PHÂN HỐ ĐA DẠNG
1/ Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam:

Nguyên nhân :

-Sự thay đổi góc nhập xạ ( từ B vào N)
- Ảnh huởng của gió mùa Đơng Bắc
a/ Phía Bắc : ( Bắc dãy Bạch Mã )
-Có mùa đơng lạnh

-Nhiệt độ TB năm 20-250_{C , có 2-3 tháng nhiệt độ dưới 18}0_{C ( rõ nét ở ĐBBB và}
TDMN Bắc bộ )

Cảnh quan :

Rừng nhiệt đới gió mùa

Mùa Đơng : thời tiết lạnh , ít mưa, cây rụng lá

Mùa Hạ : Thời tiết nắng nóng, mưa nhiều , cây cối xanh tốt.

Rừng có cả cây cận nhiệt đới , mùa đơng có thể trồng rau ôn đới, cận nhiệt.
b/ Phía Nam :( Nam dãy Bạch Mã )

- mang sắc thái cận xích đạo gió mùa

- Nhiệt độ > 250_{C , biên độ nhiệt /năm nhỏ ; có 2 mùa rõ rệt}

Cảnh quan : đới rừng cận xích đạo gió mùa, rừng nhiệt đới khơ ( Tây Ngun )
2/ Thiên nhiên phân hố theo Đơng – Tây :

a/ Vùng biển và thềm lục địa :

Rộng lớn , nông , sâu, rộng , hẹp khác nhau, . Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa , hải
lưu thay đổi theo mùa , thường xuyên có bão.

b/ Đồng bằng ven biển :

Mở rộng hay thu hẹp phụ thuộc vào núi ăn lan ra biển. Dạng địa hình chính : bồi tụ ,
mài mòn, cồn cát , đầm phá ven biển.

Đồng bằng Bắc Bộ, Nam Bộ : mở rộng với các bãi triều , thấp, rộng , trù phú

Đồng bằng ven biển miền Trung : Hẹp , vỡ vụn, khắc nghiệt, đất xấu , tiềm năng du
lịch ,

kinh tế biển
c/ Vùng đồi núi :

Vùng núi thấp ĐB : mùa đông lạnh đến sớm

Vùng núi thấp Tây Bắc : mùa đông bớt lạnh , khô, mưa ít
Vùng Tây Bắc : lạnh do địa hình cao

Tây nguyên : mùa đông khô trong khi Đông Trường Sơn mưa đón gió và ngược lại.
3/ Thiên nhiên phân hố theo độ cao :

a/ Đai nhiệt đới gió mùa chân núi : MBắc :lên đến 600-700mét ; Mnam 900-1000m.
* Khí hậu nhiệt đới : Nhiệt độ TB >250_{C , độ ẩm thay đổi}

*Đất phù sa ở đồng bằng ( chiếm 24% dt đất tự nhiên )gồm phù sa ngọt, đất phèn , đất
mặn , đất cát.

Đất feralit đồi núi thấp ( chiếm 60%) gồm đỏ vàng , nâu đỏ trên đá bazan, đá vôi
* Sinh vật :

+ Vùng thấp mưa nhiều, ẩm ướt : Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh :
Cây nhiều tầng , dây leo... động vật đa dạng

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Rừng thường xanh trên đá vôi ( Cúc Phương )
- Rừng ngập mặn ven biển ( Cần Giờ)
- Rừng tràm trên đất phèn ( U Minh )
- Sa van, cây bụi gai ( cực NTB )
b/ Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi :

MBắc : từ 600, 700m – 2600mét ; MNam 900-1000 đến 2600mét
Khí hậu mát mẻ , nhiệt độ < 250_{C, mưa nhiều, độ ẩm tăng}

- 600(700)m – 1600(1700) mét : mát mẻ , rừng cận nhiệt đới lá rộng và lá kim .
đất feralit có mùn. Thú phương Bắc

Trên 1600(1700)m-2600mét :Rừng phát triển kém, đất mùn trên núi , xuất hiện lồi
cây ơn đới , rêu địa y

c/ Đai ơn đới gió mùa trên núi : >2600mét ( Hồng Liên Sơn )

Khí hậu ơn đới , nhiệt độ dưới 150_{C , mùa đông < 5}0_{C. Đất mùn thô, cây ôn đới ( Lãnh}
sam, Thiết sam, Đỗ quyên )

4/ Các miền địa lý tự nhiên :

Tên miền Miền Bắc và Đông

Bắc Bắc Bộ Miền Tây bắc vàBắc Trung Bộ Miền Nam TrungBộ và Nam Bộ
Phạm vi Tả ngạn sông Hồng Hữu ngạn sông

Hồng đến Bạch mã

Nam Bạch Mã
Đặc điểm

chung

Tân kiến tạo nâng yếu
Gió mùa ĐB xâm
nhập mạnh

Tân kiến tạo nâng
mạnh

Gió mùa ĐB giảm
về phía Tây và phía
Nam

Các khối núi cổ ,
các cao nguyên ba
dan

Khí hậu cận xích
đạo gió mùa

Địa hình - Hướng vòng cung- Đồi núi thấp ( TB
600m)

- Nhiều đá vôi
-ĐBBB mở rộng , bờ
biển phẳng, nhiều
vịnh, đảo

- Núi TB và núi cao
chiếm ưu thế, chia
cắt mạnh

Hướng TB-ĐN ,
nhiều sơn, cao
nguyên , đồng bằng
giữa núi

Duyên hải ĐB hẹp,
nhiều cồn cát , bãi
tắm đẹp

Các cao nguyên
tầng bậc , núi sườn
đông dốc , sườn tây
thoải

ĐB ven biển hẹp vỡ
vụn, ĐBNam bộ mở
rộng , thấp

Khí hậu Mùa hạ nóng, mưa
nhiều; mùa đơng lạnh
ít mưa, thời tiết biến
động

Gió mùa ĐB suy
giảm.

BắcTB có fơn Tây
Nam , mưa mùa thu
đông , bão chậm
dần từ Bắc vào Nam

Khí hậu cận xích
đạo ( > 200_{C). Hai}
mùa mưa và khô rõ
nét. Nam Bộ và Tây
Nguyên mưa từ
tháng 5 đến tháng
11. Duyên hải
NTBộ mưa từ tháng
9 đến tháng 12 , ảnh
hưởng của bão.
Khoáng sản Giàu khoáng sản :

Than, sắt, thiếc, Khoáng sản chủ yếu: Thiếc, Crơm, Titan Dầu khí , Bơ xít

vơnfram… , Sắt

SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
1/ Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật :

a/ Tài ngun rừng :

<i>* Sự suy giảm :</i>

Diện tích rừng có tăng nhưng tài nguyên rừng vẫn bị suy thoái, chất lượng rừng chưa
thể phục hồi. ( 70% diện tích là rừng nghèo, mới phục hồi )

<i>* Biện pháp bảo vệ :</i>

Nâng độ che phủ lên 45-50% ( miền núi 70-80%)
Cụ thể :

+ Rừng phịng hộ :ni dưỡng rừng hiện có , trồng mới trên diện tích đất trống đồi trọc
+ Rừng đặc dụng : bảo vệ cảnh quan , đa dạng sinh vật của các rừng quốc gia, khu bảo
tồn thiên nhiên.

+ Rừng sản xuất : phát triển diện tích và chất lượng rừng
Triển khai luật bảo vệ rừng

Giao quyền sử dụng rừng cho người dân
Trước mắt , đến năm 2010 độ che phủ đạt 43%
b/ Đa dạng sinh vật :

<i>* Sự suy giảm đa dạng sinh vật :</i>

Thu hẹp diện tích rừng, làm nghèo tính đa dạng của các hệ sinh thái, thành phần loài,
nguồn gen.

<i>* Biện pháp bảo vệ đa dạng sinh vật :</i>

+ Xây dựng hệ thống vườn quốc gia , khu bảo tồn thiên nhiên.
+Ban hành sách đỏ VN

+ Quy định khai thác

2/ Sử dụng và bảo vệ tài nguyên Đất :
a/ Hiện trạng sử dụng :

Đất nông nghiệp 9,4 triệu ha ( chiếm 28,4% diện tích đất tự nhiên ) bình qn 0,1
ha/người. Khả năng mở rộng đất nông nghiệp rất thấp.

Diện tích đất đai bị suy thối cịn lớn ( 9,3 triệu ha đất bị đe doạ sa mạc hoá.
a/ Các biện pháp bảo bệ :

<i>Đồi núi</i> : Chống xói mịn bằng các biện pháp tổng hợp

<i>Đồng bằng</i> :Thâm canh , canh tác hợp lý , chống nhiễm phèn , mặn, glây, chống ô
nhiễm môi trường đất.

3/ Sử dụng và bảo vệ tài nguyên khác :
- Nước : Sử dụng tiết kiệm , chống ơ nhiễm

- Khống sản : Tránh lãng phí tài ngun , chống ơ nhiễm mơi trường
- Du lịch : Bảo tồn, tôn tạo bảo vệ cảnh quan

- Khai thác sử dụng hợp lý và bền vững tài ngun khí hậu , tài ngun biển.
BẢO VỆ MƠI TRƯỜNG VÀ PHỊNG CHỐNG THIÊN TAI

1/ Bảo vệ mơi trường :

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Bảo vệ tài nguyên và môi trường gồm sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên và đảm bảo
chất lượng môi trường sống cho con người.

2/ Một số thiên tai chủ yếu và biện pháp phòng chống :
- Bão : → mưa lớn ,lũ quét, ngập lụt → phòng tránh

- Ngập lụt : → thiệt hại mùa màng, người và nhà cửa → cơng trình thốt lũ, xây dựng
hồ chứa nước , di dời

- Lũ quét : → thiệt hại lớn → quy hoạch các điểm dân cư, trồng rừng.

-Hạn hán : → thiệt hại mùa màng, gia súc, rừng và ảnh hưởng đời sống sinh hoạt
→thuỷ lợi .

-Các thiên tai khác : Động đất,lốc, mưa đá, sương muối..
3/ Chiến lược quốc gia về bảo vệ tài ngun và mơi trường:
- Duy trì mơi trường sống và các q trình sinh thái chủ yếu
- Bảo vệ các vốn gen

- Đảm bảo việc sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên

- Đảm bảo chất lượng môi trường phù hợp với yêu cầu đời sống

- Phấn đấu ổn định dân số ở mức cân bằng với nguồn tài nguyên thiên nhiên .
ĐỊA LÝ DÂN CƯ

ĐẶC ĐIỂM DÂN SỐ VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ NƯỚC TA
1/ Đơng dân, có nhiều thành phần dân tộc :

Dân số : 84,1 triệu (2006)

đứng thứ 3 ở ĐNÁ , thứ 13 trên thế giới.

Dân số đông → nguồn lao động, thị trường tiêu thụ lớn
54 dân tộc , Kinh chiếm 86,2%

2/ Dân số còn tăng nhanh, trẻ :

Tăng nhanh vào nửa cuối TKXX, tuy có giảm nhưng cịn chậm . Mỗi năm tăng hơn 1
triệu người.

Dân số tăng nhanh → sức ép với sự phát triển kinh tế-xã hội , bảo vệ tài nguyên thiên
nhiên, môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Dân số trẻ : nguồn lao động chiếm 60% , tăng 1,15 triệu lao động/ năm
3/ Phân bố dân cư chưa hợp lý :

Mật độ TB 254người/Km2_{(2006), phân bố không hợp lý}
- Tập trung ở đồng bằng thưa thớt ở miền núi

- Phần lớn dân cư sống ở nông thôn 73,1% ( 2005)

→ Gây khó khăn trong , khai thác tài nguyên, sử dụng lao động

4/ Chính sách phát triển dân số hợp lí và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động nước ta :
- Kiềm chế tốc độ tăng dân số

- Xây dựng chính sách di cư phù hợp

- Xây dựng chính sách chuyển dịch cơ cấu dân số nơng thôn và thành thị
- Xuất khẩu lao động

Phát triển công nghiệp ở vùng trung du, miền núi, phát triển công nghiệp nông thôn.
LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM

1) Nguồn lao động:

<i>a) Mặt mạnh:</i>

- Nguồn lao động: 51,2% tổng số dân, mỗi năm tăng hơn 1triệu lao động

- Lao động cần cù, sáng tạo, có nhiều kinh nghiệm trong các ngành sx truyền thống

- Chất lượng lao động ngày càng được nâng cao

<i>b) Mặt hạn chế:</i>

- Lao động có trình độ cao cịn ít so với nhu cầu

- Tỷ lệ lao động có việc làm đã qua đào tạo tăng, đặc biệt có trình độ CĐ, ĐH, trên
ĐH, sơ cấp cịn trình độ trung cấp tăng chậm

- Tỷ lệ lao động chưa qua đào tạo giảm
2) Cơ cấu lao động:

<i>a) Cơ cấu lao động theo ngành kinh tế:</i>

- Tỷ lệ lao động khu vực nông-lâm-ngư giảm nhưng chậm, chiếm tỷ lệ còn cao trong

các khu vực kinh tế

- Tỷ lệ lao động khu vực CN-XD-DV tăng nhưng còn chậm

<i>b) Cơ cấu lao động theo thành phần KT:</i>

- Tỷ lệ lao động thành phần kinh tế nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài tăng
- Tỷ lệ lao động thành phần kt ngoài nhà nước giảm

<i>c) Cơ cấu lao động theo thành thị và nông thôn:</i>

- Tỷ lệ lao động thành thị tăng, nông thôn giảm, nhưng vẫn còn chiếm tỉ lệ cao
3) Vấn đề việc làm và hướng giải quyết:

- Việc làm đang là vấn đề KT-XH gay gắt ở nước ta hiện nay

- Chứng minh : (năm 2005) tỉ lệ thất nghiệp cả nước 2,1%, thiếu việc làm là 8,1%
Thất nghiệp chủ yếu ở thành thị (5,3%) , thiếu việc làm chủ yếu ở nông thôn ( 9,3%)
* Hướng giải quyết về vấn đề việc làm :

- Phân bố lại dân cư và nguồn lao động
- Thực hiện chính sách dân số

- Đa dạng hoá các hoạt động sản xuất , chú ý đến dịch vụ
- Liên kết kinh tế với nước ngoài

- Đa dạng các loại hình đào tạo, giới thiệu việc làm
- Xuất khẩu lao động

ĐƠ THỊ HỐ Ở VIỆT NAM

1. Đặc điểm đơ thị hố nước ta:

a/ Q trình đơ thị hố chậm, trình độ đơ thị hố thấp .

b/ Tỉ lệ thị dân tăng nhưng vẫn còn thấp. Năm 2005 chiếm 26,9%
c/ Phân bố đô thị không đều giữa các vùng

2. Ảnh hưởng đơ thị hố đến phát triển kinh tế - xã hội:

Tác động mạnh mẽ đến quá trình chuyển dịch cơ cấu KT nước ta

Đóng góp nhiều vào GDP cả nước ( năm 2005. khu vực đô thị đóng góp 70,4%GDP cả
nước )

Động lực cho sự tăng trưởng và phát triển KT ( sử dụng nhân lực, thị trường lớn, thu
hút vốn đầu tư)

Hạn chế: Môi trường , trật tự xã hội

CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Giữa các ngành kinh tế :

- Tăng tỉ trọng KVI, giảm tỉ trọng KVII,III
Trong mỗi ngành:

+ Khu vực I : giảm tỉ trọng nông nghiệp ;tăng tỉ trọng thuỷ sản

Trong nông nghiệp : tăng tỉ trọng chăn nuôi và dịch vụ nông nghiệp giảm tỉ trọng trồng

trọt .

+ Khu vực II : đa dạng hoá sản phẩm phù hợp với thị trường. Tăng tỉ trọng công
nghiệp chế biến , cơng nghiệp làm ra các sản phẩm có chất lượng cao.

+ Khu vực III :Ra đời nhiều loại hình dịch vụ
<i>b. Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế :</i>

- Tỉ trọng khu vực kinh tế nhà nước giảm nhưng vẫn giữ vai trò chủ
đạo

- Tỉ trọng của kinh tế tư nhân ngày càng tăng

- Tỉ trọng kinh tế có vốn đầu tư nước ngồi tăng nhanh, đặc biệt từ
khi nước ta gia nhập WTO

<i>c. Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ:</i>

- Nơng nghiệp : Hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp ,
vùng trọng điểm sản xuất cây lương thực.

- Cơng nghiệp : Hình thành các khu cơng nghiệp tập trung, khu chế
xuất có quy mơ lớn…

- Cả nước đã hình thành 3 vùng kinh tế trọng điểm ( Bắc , Trung ,
Nam )

ĐẶC ĐIỂM NỀN NƠNG NGHIỆP NƯỚC TA
1/ Nền nơng nghiệp nhiệt đơí:

a- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên :

-Khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa đơng lạnh ,sự phân hoá Bắc –Nam và theo độ cao,
phân hoá mùa của khí hậu… → đa dạng cây trồng vật ni, trồng trọt quanh năm , dễ
bố trí mùa vụ

-Khó khăn : thiên tai, sâu bệnh, dịch bệnh
b- Hiệu quả khai thác :

- Bố trí cây trồng vật ni hợp lý
- Cơ cấu mùa vụ thay đổi có hiệu quả
- Đẩy mạnh sản xuất nông sản xuất khẩu

2/ Phát triển nền nơng nghiệp hiện đại sản xuất hàng hố :
a- Nền nông nghiệp cổ truyền :

+ sản xuất nhỏ, công cụ thủ công , sức người là chính, năng suất thấp
+ Sản phẩm mang tính tự túc tự cấp

+ Phổ biến ở các vùng kinh tế khó khăn , nơng dân nghèo, thiếu vốn , ít tiếp thu cơng
nghệ mới.

b- Nền nơng nghiệp hàng hố :

+ Tạo ra nhiều giá trị trên một diện tích
+ Sản phẩm chủ yếu để trao đổi

+ Thể hiện tính thâm canh, chun mơn hố
+ Sử dụng nhiều máy móc

+ Áp dụng cơng nghệ mới

+ Gắn liền nơng nghiệp với công nghiệp chế biến và dịch vụ nông nghiệp .

Nước ta hiện đang tồn tại cả nền nông nghiệp cổ truyền lẫn nền nơng nghiệp hàng hố.
3/ Kinh tế nơng thơn đang có sự chuyển dịch:

a- Hoạt động nơng nghiệp là bộ phận chủ yếu nhưng ngày càng đa dạng hố

Hộ nơng –lâm –ngư nghiệp giảm ; hộ cơng nghiệp – xây dựng tăng khá mạnh ; hộ dịch
vụ cũng tăng → hộ phi nông nghiệp ở nông thôn ngày càng tăng

b- Kinh tế nông thôn bao gồm nhiều thành phần kinh tế :

+ Các doanh nghiệp nông –lâm –ngư nghiệp gồm nhiều thành phần
+ Các HTX chủ yếu làm dịch vụ cho kinh tế hộ gia đình

+ Kinh tế hộ gia đình là nền tảng để phát triển nền nơng nghiệp hàng hố
+ Kinh tế trang trại là mơ hình quan trọng đang được phát triển .

c- Kinh tế nông thôn đang chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hoá và đa dạng hoá:
+ Sản xuất chuyên mơn hố,kết hợp nơng nghiệp với cơng nghiệp chế biến, hướng ra
xuất khẩu.

+ Sản xuất đa dạng hoá cho phép khai thác tốt tiềm năng
+ Sản phẩm nông nghiệp ngày càng đa dạng.

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP
I.Ngành trồng trọt:

chiếm 75% giá trị ngành nông nghiệp
Sản xuất lương thực:

Ý nghĩa:

Đảm bảo an ninh lương thực.
Cung cấp thức ăn cho chăn ni.
Xuất khẩu.

Đa dạng hố SX nơng nghiệp.
Điều kiện sản xuất

Thuận lợi: Đất, nước, khí hậu.
Khó khăn: Thiên tai, sâu bệnh.
Tình hình sản xuất::

1980 2005

Diện tích gieo trồng lúa (tr ha) 5,6 7,3

Năng suất (tạ/ha) 21 49

Sản lượng (tr tấn) 11,6 36

Diện tích gieo trồng lúa tăng mạnh .
Năng suất lúa tăng mạnh

Sản lượng lúa tăng mạnh .

Xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới (3-4 tr tấn/năm).

Bình qn lương thực có hạt đầu người hơn 470 kg/năm.

Đồng bằng sông Cửu long là vùng lớn nhất, ĐBSH là vùng lớn thứ hai về SX
lương thực.

Sản x uất cây thực phẩm:

Rau: 500.000 ha, trồng nhiều ở ĐBSH và ĐBSCL.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Điều kiện : Đất feralit, khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, nguồn lao động dồi dào, cơng
nghiệp chế biến phát triển . Khó khăn : Thị trường biến động

Tình hình phát triển: tổng diện tích 2,5 triệu ha (2005), trong đó cây cơng nghiệp lâu
năm hơn 1,6 triệu ha.

Phân bố:

Cây CN lâu năm: Cà phê, cao su, hồ tiêu, chè, điều, dừa

Cây CN hàng năm: Mía, lạc, đậu tương, bơng, đay, cói, dâu tằm, thuốc lá
Cây ăn quả: chuối, cam, xoài, nhãn, vải thiều, chôm chôm... trồng nhiều nhất ở
ĐBSCL và ĐNB.

II. Ngành chăn nuôi:
1.Xu hướng phát triển:

- Ngành chăn ni đang tiến mạnh lên sản xuất hàng hố.
- Chăn ni trang trại theo hình thức cơng nghiệp.

-Các sản phẩm không qua giết mổ chiếm tỉ trọng ngày càng cao trong tỉ trọng

SX ngành chăn nuôi.

2. Điều kiện phát triển:

- Thuận lợi: Cơ sở thức ăn được đảm bảo, dịch vụ về giống, thú y có nhiều tiến
bộ....

- Khó khăn: dịch bệnh, giống vật ni chưa đảm bảo về chất lượng...
3. Tình hình phát triển và phân bố:

-Tỉ trọng của ngành chăn nuôi trong giá trị SXNN của nước ta từng bước tăng
vững chắc.

a) Chăn nuôi lợn và gia cầm:
- Đàn lợn: 27 triệu con (2005);
- Gia cầm: 220 triệu con (2005)
Phân bố: chủ yếu ở ĐBSH và ĐBSCL.
c.Chăn nuôi gia súc ăn cỏ:

Trâu: 2,9 triệu con, nuôi nhiều nhất ở trung du miền núi BB (hơn ½ đàn trâu cả
nước).

Bị: 5,5 trệu con, ni nhiều ở BTB, DHNTB và Tây Ngun.
Bị sữa: 50.000 con, chủ yếu ở ven TPHCM và HN.

Chăn nuôi dê, cừu cũng tăng mạnh.

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THUỶ SẢN VÀ LÂM NGHIỆP
Ngành thủy sản

Những điều kiện thuận lợi và khó khăn để phát triển thủy sản.
Sự phát triển và phân bố ngành thủy sản.

Tình hình chung

Ngành thủy sản có bước phát triển đột phá
Ni trồng thủy sản chiếm tỉ trọng ngày càng cao
Khai thác thủy sản:

Sản lượng khai thác liên tục tăng

Tất cả các tỉnh giáp biển đều đẩy mạnh đánh bắt hải sản, nhất là các tỉnh
dun hải NTB và Nam Bộ

Nuôi trồng thủy sản:

- Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh do:
+ Tiềm năng ni trồng thủy sản cịn nhiều

+ Các sản phẩm ni trồng có giá trị khá cao và nhu cầu lớn trên thị trường
- Ý nghĩa:

+ Đảm bảo tốt hơn nguyên liệu cho các cơ sở công nghiệp chế biến, nhất là xuất
khẩu

+ Điều chỉnh đáng kể đối với khai thác thủy sản

- Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh nhất là nuôi tôm ở ĐBSCL và
đang phát triển ở hầu hết các tỉnh duyên hải

- Nghề nuôi cá nước ngọt cũng phát triển, đặc biệt ở địng bằng sơng Cửu Long và
ĐBSH.

<b>1.</b> Ngành lâm nghiệp

a) Ngành lâm nghiệp ở nước ta có vai trị quan trọng về mặt kinh tế và sinh thái.
- Kinh tế:

+ Tạo nguồn sống cho đơng bào dân tộc ít người
+ Bảo vệ các hồ thủy điện, thủy lợi

+ Tạo nguồn nguyên liệu cho một số ngành CN

+ Bảo vệ an toàn cho nhân dân cả ở trong vùng núi, trung du và vùng hạ du.
- Sinh thái:

+ Chống xói mịn đất

+ Bảo vệ các lồi động vật, thực vật q hiếm

+ Điều hịa dịng chảy sơng ngịi, chống lũ lụt và khô hạn
+ Đảm bảo cân bằng sinh thái và cân bằng nước.

b) Tài nguyên rừng nước ta vốn giàu có nhưng đã bị suy thối nhiều:
Có 3 loại rừng:

- Rừng phòng hộ
- Rừng đặc dụng
- Rừng sản xuất

c) Sự phát triển và phân bố lâm nghiệp

TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP
1. Các nhân tố tác động tới tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta:
- Nhân tố TN:

+ Nền chung

+ Chi phối sự phân hoá
lãnh thổ nông nghiệp cổ truyền.

- Nhân tố KT-XH: chi phối mạnh sự phân hố lãnh thổ nơng nghiệp hàng hố.
2. Các vùng nơng nghiệp ở nước ta:

3. Những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta:

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

- Tăng cường chuyên mơn hố sản xuất, phát triển các vùng chun canh quy mơ
lớn.

- Đẩy mạnh đa dạng hố nơng nghiệp.
Đa dạng hố kinh tế nơng thơn .

- Khai thác hợp lý nguồn tài nguyên.

- Sử dụng kết hợp nguồn lao động, tạo việc làm.
- Giảm thiểu rủi ro trong thị trường nông sản.

b. Kinh tế trang trại có bước phát triển mới, thúc đẩy sản xuất nơng lâm nghiệp và thuỷ
sản theo hướng sàn xuất hàng hoá.

Trang trại phát triển về số lượng và loại hình  sản xuất nơng nghiệp hàng hố.
CƠ CẤU NGÀNH CÔNG NGHIỆP

I. CƠ CẤU CÔNG NGHIỆP THEO NGÀNH :
1) Cơ cấu ngành công nghiệp :

<b>-</b> Tương đối đa dạng : chia thành 3 nhóm với 29 ngành CN.
<b>+</b> Nhóm CN khai thác (4 ngành)

<b>+</b> Nhóm CN chế biến (23 ngành)

<b>+</b> Nhóm CN sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước (2 ngành).
2) Ngành CN trọng điểm :

là ngành có tiềm năng phát triển lâu dài, có hiệu quả kinh tế cao và tác động
<i><b>tích cực đến các ngành kinh tế khác.</b></i>

<i>Các ngành</i> : CN năng lượng, CN chế biến lương thực, thực phẩm, CN dệt may…
3) Hướng hoàn thiện cơ cấu ngành :

<b>-</b> Xây dựng cơ cấu ngành CN tương đối linh hoạt, phù hợp với thực tiễn đất
nước và thị trường thế giới.

<b>-</b> Đẩy mạnh các ngành CN chế biến nông lâm thủy sản, công nghiệp sản xuất
hàng tiêu dùng; tập trung phát triển công nghiệp khai thác và chế biến dầu khí;
đưa cơng nghiệp điện đi trước một bước , các ngành khác điều chỉnh theo nhu cầu
thị trường trong và ngoài nước.

<b>-</b> Đầu tư theo chiều sâu… hạ giá thành sản phẩm.

II. CƠ CẤU CÔNG NGHIỆP THEO LÃNH THỔ.
1) Sự phân hóa lãnh thổ cơng nghiệp:

<i><b>Là sự sắp xếp, phối hợp giữa các quá trình và cơ sở sản xuất công nghiệp trên</b></i>
<i><b>một lãnh thổ nhất định để sử dụng hợp lý các nguồn lực sãn có nhằm đạt hiệu quả</b></i>
<i><b>cao về kinh tế, xã hội và môi trường ( là sự thể hiện ở mức độ tập trung CN trên</b></i>
một vùng lãnh thổ ). – Kết hợp với Atlat Địa lý VN

- Ở BB, ĐBSH và vùng phụ cận có mức độ tập trung CN cao nhất nước. Từ Hà
Nội tỏa đi các hướng theo hướng chun mơn hóa …

- Ở Nam bộ hình thành một dải CN: TP.HCM là trung tâm CN lớn nhất nước …
- Dọc DHMT : có Đà Nẵng, Vinh, Quy Nhơn, Nha Trang…

- Ở những khu vực còn lại, nhất là vùng núi, CN phân bố phân tán.
2) Nguyên nhân : Do tác động của nhiều nhân tố :

<b>-</b> Tài nguyên thiên nhiên
<b>-</b> Nguồn lao động có tay nghề
<b>-</b> Thị trường

<b>-</b> Kết cấu hạ tầng
<b>-</b> Vị trí địa lý

3) Chuyển dịch cơ cấu CN theo vùng lãnh thổ:

- Đông Nam bộ dẫn đầu cả nước về tỉ trọng giá trị sản xuất CN, tiếp đến là
ĐBSH, ĐBSCL.

III. CƠ CẤU CÔNG NGHIỆP THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ :

Công cuộc đổi mới làm cho cơ cấu CN theo thành phần kinh tế có những thay đổi
sâu sắc :

+ Số thành phần kinh tế được mở rộng.

+ Giảm tỉ trọng của khu vực Nhà nước, tăng tỉ trọng khu vực ngoài Nhà nước,
đặc biệt là khu vực có vốn đầu tư nước ngồi

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN
CƠNG NGHIỆP NĂNG LƯỢNG
1/ Cơng nghiệp khai thác nguyên, nhiên liệu :

a/ Công nghiệp khai thác than :Tập trung chủ yếu ở khu vực Đông Bắc, chất lượng tốt,
than mỡ Thái Nguyên, than nâu ĐBSH ( trữ lượng lớn nhưng khai thác khó khăn, than
bùn ( U Minh )

Sản lượng khai thác năm 2005 : 34 triệu tấn
b/ Cơng nghiệp khai thác dầu khí :

Dầu, khí tập trung ở các bể trầm tích thềm lục địa :
- Bể trầm tích S Hồng ( Thíai Bình)

-Bể trầm tích ven biển miền Trung , tiềm năng hạn chế

-Bể trầm tích Cửu Long có trữ lượng lớn ( Bach Hổ, Rồng, Rạng Đông, Hồng Ngọc )
- Bể trầm tích Nam Cơn Sơn có trữ lượng lớn nhất ( Đại Hùng )

- Bê trầm tích Thổ Chu-Mã Lai , trữ lượng nhỏ

-Trữ lượng chung vài tỉ tấn dầu, hàng trăm tỉ m3_{khí đốt}
Khai thác Dầu khí từ năm 1986 đến năm 2005 tăng nhanh

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

2/ Cơng nghiệp điện lực :
a/ Tình hình phát triển và cơ cấu :

Nguồn sản xuất điện : Than, dầu khí và thuỷ năng

Sản lượng tăng nhanh : 1975 : 2,5 tỉ KWh năm 2005 đạt 52,1 tỉ kWh.Từ năm 1994 có
đường dây siêu cao áp 500KV ( Hồ Bình –Phú Lâm )

b/ Thuỷ điện :

Tiềm năng lớn 30 tr KW( S Hồng 37%, S Đồng Nai 19%)
-Hồ Bình : 1920 MW

- Thác Bà : 110MW
- Sơng Gâm : 342 MW
- Sơn La :2400MW
+Yaly : 720MW

+ Đa Mi-Hàm Thuận : 475MW
+Đa Nhim 160 MW

-Trị An : 400MW
c/ Nhiệt điện :

Trước đây chủ yếu là than , sau 1995 có thêm khí tự nhiên.
Nguồn than :

+ Phả Lại1,2 : 400MW và 600MW
+ng Bí : 450MW

+ Ninh Bình : 100MW
Nguồn khí :

+ Phú Mỹ 1,2,3,4 : 4164MW
+ Bà Rịa : 411MW

+Cà Mau 1,2 :1500MW
Nguồn dầu :

+Hiệp Phước 475MW
+Thủ Đức : 165MW
Phụ lục:

Thác Bà 110MW Bn Kp 280

Hồ Bình 1900 Buôn Tua Srah 86

Tuyên Quang 342 Xê rê pok 3 220

Sơn La 2400 Xê rê pok 4 80

Ngòi San 36 Đức Xuyên 58

Bản Vẽ 320 Đại Ninh 300

A Lưới 170 Đa Nhim 160

A Vương 210 Đa Mi – Hàm Thuận 475

Sông Tranh 190 Sông Hinh – Vĩnh Sơn 136

Y a Ly 720 Trị An 400

Xê xan 3 280 Thác Mơ 150

Xê xan 4 330

<i>Bài </i>

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN

CƠNG NGHIỆP CHẾ BIẾN NƠNG, LÂM, THUỶ SẢN

I/ Cơng nghiệp chế biến lương thực -thực phẩm :
a/ Công nghiệp chế biến sản phẩm trồng trọt :

-<i>Công nghiệp xay xát</i>: phát triển mạnh .Sản lượng gạo, ngô xay xát tăng nhanh và đạt
30,9 tr tấn (2005).

Tập trung : TP Hồ Chí Minh,Hà Nội, và các tỉnh thuộc ĐBSCL,ĐBSH

-<i>Cơng nghiệp đường mía </i>:Phân bố : Lam Sơn (Thanh Hố), Quảng Ngãi,Bình Dương,
La Ngà, Tây Ninh, Long An...

+ Chế biến chè : Trung du miền núi phía Bắc, Tây Nguyên .
+ Chế biến cà phê : tập trung ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ.
+ Chế biến thuốc lá: Ở Đông Nam Bộ

- Công nghiệp rượu bia,nước giải khát :Phát triển mạnh. Tập trung chủ yếu ở các đô thị
lớn .

b/ Công nghiệp chế biến sản phẩm chăn nuôi :

Chưa phát triển do cơ sở nguyên liệu còn hạn chế. Tâp trung chủ yếu ở các thành phố
lớn và các cơ sở chăn nuôi (Lâm Đồng), Sơn La, Hà Tây.

c/ Công nghiệp chế biến thuỷ, hải sản :
Phát triển mạnh vì nguyên liệu phong phú .

- <i>Sản xuất nước mắm</i> : Cát Bà( Hải Phịng ), Phan Thiết(Bình Thuận), Phú Quốc(Kiên
Giang). - <i>Chế biến tôm đông lạnh và các sản phẩm khác</i> mới phát triển, tốc độ nhanh
nhờ thị trường được mở rộng.

- <i>Sản xuất muối</i>: Cà Ná(ninh Thuận) Văn Lý(Nam Định)

<i>2/ Công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản khác :</i>

Bao gồm cưa xẻ gỗ, bột giấy, đồ gỗ, mây tre đan....
Nguồn nguyên liệu giảm nên sản lượng gỗ xẻ .
Phân bố : Tây Nguyên, Bắc Trung Bộ.

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN

CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT HÀNG TIÊU DÙNG
1/ Công nghiệp dệt, may:

a/ Công nghiệp dệt :

Là ngành truyền thống. Thế mạnh chủ yếu là nhân lực và thị trường tiêu thụ

Nguyên liệu : Nông nghiệp ( Bông, đay, lanh, tơ tằm…) công nghiệp hố ( sợi tổng
hợp)

Tình hình phát triển thiếu ổn định.Gần đây mở rộng thị trường nên phát triển mạnh
Phân bố : Hà Nội, TPHCM, Nam Định, Đà Nẵng, Hải Phịng

b/ Cơng nghiệp may:

Là mặt hàng xuất khẩu chủ yếu , đem lại hiệu quả kinh tế cao

Sản phẩm chính : quần áo .Phân bố : ĐNB. ĐBSH, Đà Nẵng, Cần Thơ, Long An
2/ Cơng nghiệp da- giày :

Có từ lâu đời, Thị trường mở rộng, nhu cầu lớn nên phát triển mạnh
Sản phẩm chính : da cứng, da mềm, giày dép da và giày vải
Phân bố :TPHCM, Hà Nội, Hải Phịng….

3/ Cơng nghiệp giấy-in- văn phịng phẩm:

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Sản xuất văn phòng phẩm phát triển chậm.

VẤN ĐỀ TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP (Atlat )
I/ Khái niệm

<i><b>Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là sự sắp xếp, phối hợp giữa các quá trình và cơ sở </b></i>
<i><b>sản xuất công nghiệp trên một lãnh thổ nhất định để sử dụng hợp lí các nguồn lực </b></i>
<i><b>nhằm đạt hiệu quả cao về các mặt kinh tế, xã hội, môi trường.</b></i>

Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là công cụ hữu ích trong sự nghiệp CNH,HĐH đất nước.
II/ Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
-Nhân tố bên trong :Vị trí địa lý, tài ngun thiên nhiên(khống sản, nước…), kinh
tế-xã hội ( nhân lực, mạng lưới đô thị, trung tâm kinh tế … )

-Nhân tố bên ngoài : Thị trường, hợp tác quốc tế ( Vốn , công nghệ, tổ chức quản lí)
Nhân tố bên ngồi có vai trị quyết định đến hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp.

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NGÀNH GIAO THƠNG VẬN TẢI
Mạng lưới GTVT của nước ta phát triển khá tồn diện, gồm nhiều loại hình
1/ Đường bộ ( đường ô tô)

+ Sự phát triển :

- Mở rộng và hiện đại hố , phủ kín các vùng
- Phương tiện tăng nhanh, chất lượng tốt

- Khối lượng hàng hoá , hành khách vận chuyển và luân chuyển tăng nhanh
+ Các tuyến đường :

- Qlộ IA , Đường Hồ Chí Minh là 2 tuyến quan trọng nhất
Bắc : QL5,2,3,6

Miền Trung : QL 7,8,9,24,19,25,26,27
ĐNB : QL 13,22,51

2/ Đường Sắt :
+ Sự phát triển :
- 3143 km đường sắt

- Hiệu quả chất lượng phục vụ tăng nhanh

- Khối lượng hàng hoá , hành khách vận chuyển và luân chuyển tăng
+ các tuyến chính :

Thống Nhất,
Hà Nội- Hải Phịng
Hà Nội- Lào cai
Hà Nội- Thái Nguyên
Hà Nội- Đồng Đăng…
3/ Đường Sông :
+ Sự phát triển :
- Mới được khai thác
- Phương tiện chưa hiện đại

- Khối lượng hàng hoá , hành khách vận chuyển và luân chuyển tăng chậm

+ Các tuyến chính :
- SHồng- Thái Bình
-S Mê Cơng- S Đồng Nai
4/ Đường Biển :

+ Sự phát triển :

- Vị thế ngày càng nâng cao
- 73 cảng biển

- Khối lượng hàng hoá vận chuyển và luân chuyển tăng rất nhanh
+ Các tuyến chính :

Hải Phòng – TPHCM ,Hải Phòng – Đà Nẵng
Hải Phịng – Hơng Kơng

TPHCM - Hồng Kơng …

Các cảng chính : Cái Lân, Hải Phịng, Nghi Sơn, Cửa Lị, Chân Mây, Đà Nẵng, Dung
Quất, Nha Trang, Cam Ranh, Thị Vải, Sài Gịn

5/ Đường hàng khơng :
+ Sự phát triển :

- Trẻ nhưng phát triển nhanh

- Khối lượng hàng hoá , hành khách vận chuyển và luân chuyển tăng nhanh nhất
- Cả nước có 22 sân bay ( 5 sân bay quốc tế )

6/ Đường ống dẫn :gắn liền với ngành dầu khí
Bãi Cháy- Hạ Long, Cơn Sơn- Bà Rịa

Sự tăng trưởng khối lượng hàng hoá, hành khách vận chuyển và luân chuyển của một
số loại hình giao thơng .

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THƠNG TIN LIÊN LẠC

Thơng tin liên lạc gồm : bưu chính và viễn thơng là hoạt động có ý nghĩa lớn đối với
đời sống, sự phát triển kinh tế- xã hội và an ninh quốc phịng.

1/ Bưu chính :

- Góp phần rút ngắn khoảng cách giữa các vùng miền, quốc gia
- Mạng lưới phục vụ rộng khắp

- Đa dạng các loại hình hoạt động ( Thư báo, dịch vụ chuyển phát nhanh thư, chuyển
tiền, chuyển bưu phẩm, điện hoa….

- Kỹ thuật cịn lạc hậu
2/ Viễn thơng :
a/ Sự phát triển :

Phát triển tốc độ nhanh, tiến tiến, hiện đại
- Dịch vụ đa dạng, phong phú

Năm 2005 : 19 máy điện thoại/ 100dân

Năm 2008 : 82,25 triệu thuê bao đạt 97,5 máy/ 100dân
b/ Mạng lưới viễn thông :

+ Mạng điện thoại : Nội hạt , đường dài ; cố định và di động

+ Mạng phi thoại : Nhiều loại hình : Fax, mạng truyền báo trên kênh thông tin, nhắn
tin, Internet

+ Mạng truyền dẫn : Dây trần , Viba ( Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng ), Cáp quang cho cả
nước, viễn thông quốc tế qua vệ tinh và cáp biển

Năm 2005 có >7,5 tr người sử dụng Internet

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

I/ Nội thương :

1/ Tình hình phát triển :

Hiện nay : Nền kinh tế phát triển , hàng hoá nhiều, cơ chế thị trường, hội nhập đã làm
cho nội thương phát triển mạnh mẽ . Mạnh nhất là vùng ĐNB

2/ Cơ cấu nội thương theo thành phần kinh tế :

Khu vực ngoài nhà nước chiếm tỉ lệ lớn và ngày càng tăng, khu vực có vốn nước ngoài
tăng nhưng tỉ lệ rất nhỏ.

3/ Phân bố :Các trung tâm buôn bán lớn : TPHCM, Hà Nội
Các vùng : ĐNB, ĐBSCL,ĐBSH…. Tây Bắc.

II/ Ngoại thương :
1/ Tình hình phát triển :

- Cán cân xuất, nhập khẩu ngày càng cân đối

- Thị trường buôn bán được mở rộng theo hướng đa dạng hoá, đa phương hoá .
- Đổi mới cơ chế quản lý

+ mở rộng quyền tự chủ cho các ngành, các doanh nghiệp, các địa phương
+ xoá bỏ cơ chế tập trung bao cấp chuyển sang hạch toán kinh doanh
+ tăng cuờng sự quản lý của nhà nước

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2005 tăng 13 lần so với năm 1990
2/Xuất khẩu :

Kim ngạch xuất khẩu tăng nhanh liên tục.

Đa dạng các mặt hàng xuất khẩu : hàng cơng nghiệp nặng khống sản, hàng cơng
nghiệp nhẹ, hàng tiểu thủ công nghiệp hàng nông lâm thuỷ sản

Hàng gia cơng chiếm tỉ lệ cịn lớn

Thị trường xuất khẩu lớn nhất : Hoa Kỳ, Nhật, Trung Quốc, Úc .
3/ Nhập khẩu :

Kim ngạch nhập khẩu tăng khá mạnh

Mặt hàng nhập : Tư liệu sản xuất và hàng tiêu dùng

Thị trường : Châu Á-Thái Bình Dương ( 80%) , Châu Âu, Bắc Mĩ
VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH
1/ Tài nguyên du lịch :

a/ Tự nhiên :

- Địa hình ( caxtơ),nhiều thắng cảnh đẹp ( 200 hang động), bãi biển dài, ấm, đẹp ( 125
bãi biển)

-Khí hậu : ấm phân hoá theo từng miền, độ cao

- Thuỷ văn : Vùng sơng nước, nguồn nước khống thiên nhiên ( 400 điểm )
-Sinh vật : Hệ thống 30 vuờn quốc gia, 65 khu dự trữ sinh quyển

b/ Nhân văn :

- Các di tích văn hố- lịch sử : 3 di sản văn hoá vật thể và 2 di sản văn hoá phi vật thể
- Các lễ hội ( 8000)

- Các làng nghề truyền thống
- Các đặc sản

2/ Tình hình phát triển và sự phân hố theo lãnh thổ :
a/ Tình hình phát triển :

Thực sự phát triển từ thập kỷ 90 ( TKXX)

Lượng khách du lịch từ nước ngồi này càng tăng nhanh.
b/ Sự phân hố theo lãnh thổ :

Vùng : 3 vùng : Bắc Bộ , Bắc Trung Bộ ( Quảng Ngãi- Quảng Bình), Nam Trung Bộ
và Nam Bộ

Khu vực :

Hà Nội - Hải Phòng- Quảng Ninh
TPHCM- Nha Trang- Đà Lạt- Ven biển

Trung Tâm : Hà Nội, TPHCM, Huế , Đà Nẵng + ( Hạ Long Nha Trang, Đà Lạt,
Vũng Tàu, Cần Thơ… )

3/ Phát triển du lịch bền vững:

Bền vững kinh tế , xã hội, tài nguyên – môi trường
Giải pháp :

- Tạo sản phẩm du lịch độc đáo

- Tôn tạo bảo vệ tài nguyên- môi trường
- Quy hoạch , giáo dục và đào tạo về du lịch

VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH
Ở TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ
I./ KHÁI QUÁT CHUNG:

Chiếm 30,5% DT , chiếm 14,2% DS cả nước.

-> Vị trí địa lý thuận lợi + GTVT đang được đầu tư -> thuận lợi giao lưu với các vùng
khác trong nước và xây dựng nền kinh tế mở.

-TNTN đa dạng -> có khả năng đa dạng hóa cơ cấu ngành kinh tế.

-Có nhiều đặc điểm xã hội đặc biệt ( thưa dân, nhiều dân tộc ít người, vẫn cịn nạn du
canh du cư, vùng căn cứ cách mạng…).

-Cơ sở VC-KT có nhiều tiến bộ nhưng vẫn còn nhiều hạn chế.

=>Việc phát huy các thế mạnh của vùng mang nhiều ý nghĩa về kinh tế, chính trị, xã
hội sâu sắc.

- Góp phần bảo vệ an ninh quốc phịng
- Thực hiện chính sách đại đồn kết dân tộc
- Thực hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”
II./ CÁC THẾ MẠNH KINH TẾ

<i>1./ Thế mạnh về khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện.</i>

a)Điều kiện phát triển:

<i>+Thuận lợi:</i>

-Giàu khoáng sản.
-Trữ năng lớn nhất nước.

<i>+Khó khăn</i>:

-Khai thác khống sản, xây dựng các cơng trình thủy điện địi hỏi phải có các
phương tiện hiện đại và chi phí cao.

-Một số loại khống sản có nguy cơ cạn kiệt…

b) Tình hình phát triển:
+Khai thác, chế biến khống sản:

-Kim loại: Sắt (Thái Nguyên, Yên Bái) , Đồng ( Sơn La, Lào Cai).
-Năng lượng: Than đá ( Quảng Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn).
-Phi kim loại: Apatit( Lào Cai)

->Cơ cấu công nghiệp đa dạng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

*Cần chú ý đến vấn đề môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên.

<i>2./Thế mạnh về cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới:</i>

<i>a./ Điều kiện phát triển:</i>

+Thuận lợi:

*Tự nhiên:

-Đất: có nhiều loại: đất feralit, phù sa cổ, phù sa…
-Khí hậu: nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đơng lạnh.
-Địa hình cao.

*KT-XH:

- Có truyền thống, kinh nghiệm sản xuất
-Có các cơ sở CN chế biến

-Chính sách, thị trường, vốn, kỹ thuật…thuận lợi

-> Có thế mạnh để phát triển cây cơng nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ơn
đới.

+Khó khăn:
-Địa hình hiểm trở.
-Rét, Sương muối.
-Thiếu nước về mùa đơng.
-Cơ sở chế biến.

-GTVT chưa thật hoàn thiện
<i>b./ Tình hình phát triển:</i>

CCN: Chè ( Thái Nguyên, Bắc Kạn, Phú Thọ, Tuyên Quang, Lai Châu...), Trẩu, Sở,
Hồi..

Cây dược liệu : Tam Thất, Thảo Quả, Đỗ Trọng, Sâm...
Rau quả cận nhiệt , ôn đới : Đào,lê, táo, mận... (Sapa)

<i>c./ Ý nghĩa:</i> cho phép phát triển nông nghiệp hàng hóa, hạn chế du canh du cư.
3./Thế mạnh về chăn nuôi gia súc

<i> a./ Điều kiện phát triển:</i>

-Nhiều đồng cỏ.

-Lương thực cho người được giải quyết tốt hơn.

*Tuy nhiên: Vận chuyển khó khăn, đồng cỏ nhỏ và đang xuống cấp.
<i>b./ Tình hình phát triển và phân bố:</i>

- Trâu :1,7 triệu con=50% cả nước

- Bò: Lấy thịt + lấy sữa – trên các cao nguyên Mộc Châu, Sơn La…với 900.000
con=18% cả nước.

- Lợn, dê…(Lợn=5,8 triệu con=21% cả nước
4./ Kinh tế biển

-Đánh bắt.
-Nuôi trồng.
-Du lịch. (Hạ Long )

-GTVT biển… ( Cảng Cái Lân)
*Ý nghĩa:

- Sử dụng hợp lí tài nguyên, nâng cao đời sống,
- góp phần bảo vệ an ninh quốc phịng…

- Thực hiện chính sách đại đồn kết dân tộc
- Thực hiện đạo lý ”Uống nước nhớ nguồn”

VẤN ĐỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO NGÀNH

Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
I/ Các thế mạnh và hạn chế của vùng:

1. Các thế mạnh:

Chiếm 4,5% diện tích , chiếm 21,6% dân số cả nước.

- Giáp Trung du - miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và vịnh Bắc Bộ.



Ý nghĩa:

+ Dễ dàng giao lưu kinh tế với các vùng khác và với nước ngoài.
+ Gần các vùng giàu tài ngun.

b. Tài ngun thiên nhiên:

- Diện tích đất nơng nghiệp nhiều, trong đó 70% có độ phì cao và trung bình, có giá trị
lớn về sản xuất nơng nghiệp.

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đơng lạnh làm cho cơ cấu cây trồng đa dạng.
- Tài nguyên nước phong phú, có giá trị lớn về kinh tế: nước sông (hệ thống sông
Hồng và sông Thái Bình), nước ngầm, nước nóng, nước khống.

- Tài ngun biển: bờ biển dài 400 km, vùng biển có tiềm năng lớn để phát triển nhiều
ngành kinh tế (đánh bắt và ni trồng thuỷ sản, giao thơng, du lịch)

- Khống sản khơng nhiều, có giá trị là đá vơi, sét cao lanh, than nâu, khí tự nhiên.
c. Điều kiện kinh tế - xã hội:

- Dân cư đơng nên có lợi thế:

+ Có nguồn lao động dồi dào, nguồn lao động này có nhiều kinh nghiệm và truyền
thống trong sản xuất, chất lượng lao động cao.

+ Tạo ra thị trường có sức mua lớn.

- Chính sách: có sự đầu tư của Nhà nước và nước ngồi.

- Cơ sở vật chất kĩ thuật và kết cấu hạ tầng phát triển mạnh (giao thông, điện, nước,
thuỷ lợi, xí nghiệp, nhà máy…)

2. Hạn chế:

- Dân số đơng, mật độ dân số cao gây sức ép về nhiều mặt.
- Thường có thiên tai.

- Sự suy thối một số loại tài nguyên.
II/ Chuyển dịch cơ cấu kinh tế:
1. Thực trạng:

Cơ cấu kinh tế đồng bằng sông Hồng đang có sự chuyển dịch theo hướng tích cực
nhưng cịn chậm.

- Giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu vực II v à III.

- Trước 1990, khu vực I chiếm tỉ trọng cao nhất. Sau 1990, khu vực III chiếm tỉ trọng
cao nhất.

2. Định hướng:

- Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế: giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu
vực II và III. Đến năm 2010 tỉ trọng các khu vực theo thứ tự sẽ là : (20%,34%,46%)
- Hiện đại hố cơng nghiệp chế biến các ngành công nghiệp khác và dịch vụ gắn liền
nền nơng nghiệp hàng hố.

- Chuyển dịch trong nội bộ từng ngành kinh tế:
+ Trong khu vực I:

 Giảm tỉ trọng ngành trồng trọt, tăng tỉ trọng ngành chăn nuôi và thuỷ sản.
 Trong trồng trọt: giảm tỉ trọng cây lương thực, tăng tỉ trọng cây thực phẩm và

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

+ Trong khu vực II: chú trọng phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm dựa vào
thế mạnh về tài nguyên và lao động.

+ Trong khu vực III: phát triển du lịch, dịch vụ tài chính, ngân hàng, giáo dục - đào
tạo,…

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ- XÃ HỘI
Ở BẮC TRUNG BỘ

1/ Khái quát chung :
*Tự nhiên :

Địa hình : Hẹp ngang, đồng bằng hẹp chia cắt

Khí hậu : chịu ảnh hưởng gió mùa Đơng Bắc + Fơn Tây Nam+ Bão + Lũ lụt
Tài nguyên :

+ Khống sản : Crơm ,Thiếc, Sắt, đá vơi, sét, đá q …

+ Rừng có diện tích rộng lớn , độ che phủ (48% ), chỉ sau Tây Nguyên
+Tiềm năng thuỷ điện tập trung ở S Mã, S Cả, S Chu

+ Tiềm năng nông nghiệp : hạn chế cho ngành trồng trọt nhưng thuận lợi cho chăn
nuôi và thuỷ sản.

+ Tài nguyên du lịch đa dạng : bãi biển, hang động, rừng quốc gia
* Kinh tế- xã hội :

- Chịu ảnh hưởng của chiến tranh
- Mức sống của dân cư còn thấp
-Cơ sở hạ tầng còn nghèo
- Thu hút vốn đầu tư cịn hạn chế

2/ Hình thành cơ cấu Nông-Lâm-Ngư nghiệp:
a/ Ý nghĩa :

+Tạo ra cơ cấu ngành hoàn chỉnh

+Tạo thế liên hoàn trong phát triển cơ cấu kinh tế theo khơng gian
+Góp phần đẩy mạnh cơng nghiệp hoá, hiện đại hoá

b/ Khai thác thế mạnh về lâm nghiệp :

DT rừng : 2,64 tr ha ( 20% Dt rừng cả nước )
Độ che phủ 48% (2006) sau Tây Nguyên.

Nhiều loại gỗ quý : Táu, lim, sến, kiền kiền, săng lẻ, lát hoa…)
Công tác lâm sinh được chú trọng

Rừng sản xuất : 34%
Rừng phòng hộ : 50%
Rừng đặc dụng : 16%

c/ Khai thác thế mạnh về nông nghiệp :
Chăn nuôi :

Trâu : ( 25% của cả nước)
Bò : ( 20% của cả nước )
Cây công nghiệp lâu năm:
Cà phê: Tây Nghệ An, Quảng Trị
Cao su, hồ tiêu : Quảng Bình, Quảng Trị
Chè : Nghệ An

Cây cơng nghiệp hàng năm : Lạc, mía, thuốc lá
Bình qn lương thực thấp :348kg/người/năm (2005)
d/ Đẩy mạnh phát triển ngư nghiệp:

Đánh bắt ven bờ là chính ( Nghệ An)

Ni trồng thuỷ sản phát triển mạnh

3/ Hình thành cơ cấu cơng nghiệp và phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải :
a/ Phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm và các trung tâm cơng nghiệp chun

mơn hố :

-Cơ cấu cơng nghiệp chưa định hình
- Cơng nghiệp khai thác :

+ Crơm ( Thanh Hoá), Thiếc ( Nghệ An), Sắt Thạch Khê( Hà Tĩnh )
- Công nghiệp Vật liệu xây dựng :

Bỉm Sơn, Nghi Sơn Thanh Hố)
Hồng Mai(Nghệ An)

Sx thép (Hà Tĩnh)

- Công nghiệp năng lượng :

+ Bản vẽ (Sông Cả-Nghệ An )320MW
+Cửa Đạt ( Sơng Chu- Thanh Hố ) 97MW
+ Rào Quán (Sông Rào Quán-Quảng Trị ) 64MW
+ A Lưới ( Thừa Thiên -Huế) 170MW

- Các trung tâm công nghiệp Thanh Hố-Bỉm Sơn (Cơ khí, chế biến gỗ, chế biến nơng
lâm thuỷ sản, vật liệu xây dựng)

Vinh (Cơ khí, chế biến gỗ, khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng)
Huế(Cơ khí, chế biến nơng lâm thuỷ sản, vật liệu xây dựng)
b/ Xây dựng cơ sở hạ tầng trước hết là GTVT

Hệ thống GTVT đã có : QL1, đường sắt Thống Nhất, QL7,8,9, đường Hồ Chí Minh
Sân bay : Phú Bài, Vinh, Đồng Hới

Cảng : Nghi Sơn, Vũng Áng, Chân Mây
Đường hầm đèo Ngang, Hải Vân

Cửa khẩu : Na Mèo(Thanh Hoá), Nậm Cắn (Nghệ An), Cầu Treo (Hà Tĩnh), Cha Lo
(Quảng Bình ), Lao Bảo(Quảng Trị)

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ – XÃ HỘI Ở
DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ
I. Khái quát chung:

1. Phạm vi lãnh thổ:
- DT: (13,4% cả nước)
- Dân số: (10,5% cả nước)
- Có 2 quần đảo xa bờ.
2. Vị trí địa lí:

+ Thuận lợi:

Giao lưu kinh tế trong và ngoài khu vực
Phát triển cơ cấu kinh tế đa dạng
+ Khó khăn:

Khu vực thường xảy ra thiên tai
3. Các thế mạnh và hạn chế:
II. Phát triển tổng hợp kinh tế biển.
1. Nghề cá:

- Tiềm năng phát triển
- Sản lượng

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

- Vai trò
2. Du lịch biển:
- Tiềm năng phát triển

- Tác động đến các ngành khác
3. Dịch vụ hàng hải:

4. Khai thác KS và sản xuất muối:
- Khai thác dầu khí (Bình Thuận)
- Sản xuất muối: Cà Ná, Sa Huỳnh…
III. Phát triển công nghiệp và cơ sở hạ tầng:
1. Phát triển công nghiệp:

- Các trung tâm CN trong vùng
+ Quy mơ:nhỏ và trung bình

+ Phân bố:Dọc ven biển, đồng thời là các đô thị lớn trong vùng

+ Cơ cấu ngành:Cơ khí, chế biến Nơng-Lâm-Thuỷ sản, sản xuất hàng tiêu dùng…
2. Phát triển cơ sở năng lượng:

- Đường dây 500 KV

- Xây dựng các nhà máy thủy điện quy mơ trung bình và tương đối lớn: Sông Hinh,
Vĩnh Sơn, Hàm Thuận – Đa Mi, Avương.

- Vùng KT trọng điểm: Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình
Định.

3. Phát triển giao thơng vận tải:

- Quốc lộ 1

- Đường Sắt Bắc – Nam

- Các tuyến Đông- Tây ( QL 14b, 24,27,19)

- Các hải cảng ( Tiên Sa, Dung Quất,Thị Nại, Cam Ranh)
- Các sân bay: Đà Nẵng, Chu Lai, Phù Cát, Nha Trang

VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN
1/ Khái quát chung :

- Không giáp biển

- Gồm các cao nguyên xếp tầng nối tiếp nhau
- Có vị trí đặc biệt về chính trị và quốc phòng.

- Đất đỏ ba zan rộng , màu mỡ , có tầng phong hố dày  thành lập các nông trường
các vùng chuyên canh cây công nghiệp quy mô lớn .

- Khí hậu mang tính cận xích đạo , 2 mùa rõ rệt _ thuận lợi phơi sấy sản phẩm . Các
cao nguyên > 1000m có thể trồng cây ơn đới (chè , actisơ)

- Giàu có tài ngun khoáng sản , lâm sản và thủy điện
- Thưa dân , nhiều đồng bào dân tộc sinh sống

- Thiếu nguồn lao động, nhất là lao động kỹ thuật.
- Cơ sở hạ tầng cịn thiếu thốn.

2/ Phát triển cây cơng nghiệp lâu năm :
*Điều kiện:

-Đất bazan với tầng phong hoá dày, giàu dinh dưỡng, phân bố tập trung trên những
mặt bằng rộng

- Khí hậu cận xích đạo, có 2 mùa, phân hoá theo độ cao
* Cây trồng :

- Cà phê (80% diện tích cà phê cả nước ) . tập trung Đắc Lắc
Cà phê chè : Gia Lai, Kon Tum , Lâm Đồng

Cà phê vối : Đắc lắc

- Chè : Bảo Lộc(Lâm Đồng) , Biển Hồ (Gia Lai)
- Cao su : Gia Lai, Đắc Lắc.

- Ngồi ra cịn có dâu tằm ( Lâm Đồng ) , điều , tiêu
* Giải pháp :

- Hoàn thiện quy hoạch các vùng chuyên canh CCN; mở rộng DT cây công nghiệp trên
cơ sở khoa học, đi đôi với bảo vệ rừng và phát triển thuỷ lợi

-Đa dạng hoá cơ cấu cây công nghiệp để giảm thiểu rủi ro trong nông nghiệp .
- Đẩy mạnh khâu chế biến và xuất khẩu .

3/ Khai thác và chế biến lâm sản :

Độ che phủ rừng : 60%, nhiều loại lâm sản quý. Hình thức : Liên hợp Nơng –
Lâm-Cơng nghiệp .Sản lượng khai thác giảm từ 600-700nghìn m3_{/cuối thập kỷ 80 , đến nay}

chỉ cịn 200-300nghìn m3_/năm

4/ Khai thác thủy năng kết hợp với thuỷ lợi :

- Sông Đa Nhim - thượng nguồn sông Đồng Nai .( Đa Nhim,Đại Ninh, Đồng
Nai3,4)

- Sông XêrêPôk đã nâng tổng công suất lên 600MW.( Đrây H’Ling, Buôn Kuôp,
Buôn Tua Sarh, Đức Xuyên… )

- Sông Xê Xan đã nâng tổng công suất trên lên 1500 MW. ( YaLy, Xê
xan3,3A,4, Plâykrông…)

VẤN ĐỀ KHAI THÁC LÃNH THỔ THEO CHIỀU SÂU
Ở ĐÔNG NAM BỘ

1/ Khái quát :

- Diện tích nhỏ, dân số trung bình nhưng chiếm tỉ lệ lớn trong sản xuất công nghiệp,
hàng xuất khẩu; dẫn đầu về GDP

- Là vùng có nền kinh tế hàng hoá sớm phát triển; cơ cấu kinh tế phát triển
- ưu thế về vị trí, nguồn lao động, cơ sở hạ tầng, được nhà nước đầu tư
2/ Thế mạnh của vùng :

+Vị trí :

- Thuận lợi trong việc giao lưu với các vùng trong nước, với nước ngoài
- Gần vùng nguyên liệu ĐBSCL, Tây Nguyên.

+ Địa lý tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên :

- Đất badan màu mỡ, đất xám tren nền phù sa cổ, thốt nước tốt, khí hậu cận xích đạo
- Gíap biển , gần các ngư trường lớn

- Rừng Cát Tiên, Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ
- Khoáng sản : Dầu khí, sét , cao lanh

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

- Lao động đơng, có trình độ chun mơn cao
- Cơ sở hạ tàng phát triển

- Có sức thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước.
3/ Khai thác các thế mạnh :

<i><b>* Khai thác lãnh thổ theo chiều sâu là nâng cao hiệu quả khai thác lãnh thổ trên cơ</b></i>
<i><b>sở đẩy mạnh đầu tư vốn, khoa học công nghệ, nhằm khai thác tốt nhất các nguồn </b></i>
<i><b>lực tự nhiên và kinh tế-xã hội, đảm bảo duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, đồng </b></i>
<i><b>thời giải quyết tốt các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường.</b></i>

a/ Trong công nghiệp :
Năng lượng :

Nhu cầu năng lượng ngày càng tăng .
Thủy điện Trị An ( Sông Đồng Nai ) 400MW
Thác Mơ (Sông Bé) 150MW

Nhiệt điện Phú Mỹ (Bà Rịa ) tuốc bin khí Phú Mỹ 1,2,3,4 : 4000MW .
Hệ thống đường dây 500KV

Sự phát triển công nghiệp cần chú ý đến vấn đề bảo vệ môi trường

Các ngành cơng nghiệp có cơng nghệ cao : điện tử, tin hoạ, hoá chất, hoá dược..
Các trung tâm : TPHCM, Thủ Dầu Một, Biên Hoà, Bà Rịa

b/ Trong Dịch vụ , du lịch :

Hoàn thiện cơ sở hạ tầng , đa dạng hóa các họat động dịch vụ : thưong mại, ngân hàng,
tín dụng , bảo hiểm , thơng tin , du lịch….

c/ Trong Nông – lâm nghiệp :
+ Thủy lợi :

Các cơng trình thủy lợi : Dầu Tiếng ( Tây Ninh ) . Đảm bảo tưới cho hơn 170000ha
Dự án thuỷ lợi Phước Hồ ( Bình Dương- Bình Phước) sẽ tăng hệ số vụ nhiều diện tích
của vùng.

+ Thay đổi cơ cấu cây trồng :

Đây là vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn nhất nước. Thay các giống cao su năng
suất cao, mở rộng quy mô trồng cà phê , điều,cọ dầu ; mía và đỗ tương giữ vị trí hàng
đầu trong cây cơng nghiệp ngắn ngày.

Quản lý tốt rừng đầu nguồn , rừng ngập mặn , khai thác có hiệu quả rừng quốc gia Cát
Tiên , khu dự trữ sinh quyển.

a- Phát triển tổng hợp kinh tế biển :

- Đẩy mạnh khai thác dầu khí , phát triển công nghiệp khai thác chế biến dầu
- Khai thác kết hợp nuôi trồng , chế biến thủy sản

- Phát triển du lịch biển ( Vũng Tàu )
- Khai thác giao thông đường biển
Cần chú ý vấn đề ô nhiễm mơi trường biển.

VẤN ĐỀ SỬ DỤNG HỢP LÍ VÀ CẢI TẠO TỰ NHIÊN
Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

- 1/ Các bộ phận tạo nên đồng bằng sông Cửu Long :
a/ Vùng đất do tác động của sông Cửu Long

- Thượng châu thổ : Cao 2-4 mét, có nhiều vùng trũng ( Đồng Tháp Mười, tứ giác
Long Xuyên )

- Hạ châu thổ :Cao 1-2 mét. Có nhiều giồng đất ven sông, cồn cát ven biển, bãi bồi,
thường xuyên chịu tác động của thủy triều , sóng biển

b/ Nằm ngồi sự tác động của sông Cửu Long : là các đồng bằng phù sa (bán đảo Cà
Mau )

2/ Thế mạnh và hạn chế :
* Thế mạnh :

Đất trồng :

+ Phù sa ngọt : ven sông Tiền , sông Hậu

+ Đất phèn : chiếm diện tích lớn nhất ( Đồng Pháp Mười , Hà Tiên , vùng trũng
Cà Mau)

+ Đất mặn : (Ven biển Đông và vịnh Thái Lan )

Khí hậu : Mang tính cận xích đạo , giờ nắng nhiều, chế độ nhiệt cao , mưa nhiều
Sơng ngịi , kênh rạch chằng chịt thuận lợi cho giao thông, sản xuất và sinh hoạt.
- Sinh vật : Rừng ngập mặn ( Cà Mau, Bạc Liêu... ), Rừng tràm ( Kiên Giang,

Đồng Tháp), cá chim phong phú

- Tài nguyên biển : với hàng trăm bãi cá và nhiều loại hải sản quý.

- Khoáng sản : Than bùn (U Minh ) , đá vôi ( Hà Tiên), dầu khí ( Bà Rịa –Vũng
Tàu )

* Hạn chế :

- Mùa khô kéo dài- xâm nhập mặn, tăng độ chua
- Khoáng sản hạn chế

3/ Giải pháp :

- Nước ngọt để thau chua ,rửa mặn vào mùa khô
- Sử dụng các loại giống chịu mặn , ưa phèn
- - Duy trì và bảo vệ tài nguyên rừng

- Chuyển đổi cơ cấu kinh tế hợp lý , phá thế độc canh , kết hợp khai thác kinh tế
biển .

VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, AN NINH QUỐC PHỊNG
Ở BIỂN ĐƠNG VÀ CÁC ĐẢO, QUẦN ĐẢO

1/ Tài nguyên biển và thềm lục địa nước ta :

+ Sinh vật : Do biển sâu TB, ấm, nhiều ánh sáng, giàu ôxy, độ muối TB nên sinh vạt
biển phong phú, giàu thành phần lồi ( cá, tơm, cua, mực, sò huyết, bào ngư, hải sâm,
đồi mồi, rong tảo, san hơ, ...)

+ Khống, dầu khí : Nhiều vùng có thể làm muối , cát trắng, các bể trầm tích chứa dầu
khí

+ Điều kiện để phát triển giao thơng: Nhiều vụng , vịnh , cảng nước sâu
+ Tài nguyên du lịch : nhiều bãi biển ( 125 bãi đẹp), nhiều cụm đảo. quần đảo
2/ Ý nghĩa các đảo và quần đảo :

Đảo : Cái Bầu, Cát Bà, Lý Sơn, Phú Quý, Phú Quốc ....

Quần đảo : Vân Đồn, Cô Tơ, Hồng Sa, Trường Sa, Cơn Đảo, Thổ Chu...
Các huyện đảo :

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

Hoàng Sa ( Đà Nẵng )
Lý Sơn ( Quảng Ngãi)
Phú Q ( Bình Thuận )
Cơn đảo ( Bà Rịa – Vũng Tàu )
Kiên Hải, Phú Quốc ( Kiên Giang )
Ý nghĩa :

Tiền tiêu bảo vệ an ninh quốc phòng
Khẳng định chủ quyền của nước ta.

3/ Khai thác tổng hợp các tài nguyên biển , đảo :
*Lý do :

- Hoạt động kinh tế biển da dạng , chỉ có khai thác tổng hợp mới đem lại hiệu quả kinh
tế cao

- Môi trường biển là khối thống nhất

- Mơi trường đảo có sự biệt lập , diện tích nhỏ dễ bị suy thối.

<i>*</i> Khai thác tài nguyên sinh vật : Tránh khai thác quá mức ven bờ , cấm sử dụng các
phương tiện có tính huỷ diệt

* Khai thác tài ngun khống sản :

- Nghề làm muối đem lại hiệu quả kinh tế cao
-Mở rộng việc thăm dị, khai thác dầu khí
* Phát triển du lịch :

Khai thác các bãi tắm, các đảo
* Giao thông :

Nâng cấp các cảng biển

4/ Hợp tác với các nước láng giềng trong giải quyết vấn đề biển và thềm lục địa : Là
yếu tố tạo nên sự phát triển ổn định khu vực; bảo vệ chủ quyền nước ta trên biển, đảo.

CÁC VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM
1/ Đặc điểm :

- Ranh giới có thể thay đổi theo sự phát triển của đất nước
- Hội đủ các thế mạnh, có sức thu hút đầu tư

- Có tỉ trọng GDP lớn của quốc gia, tốc độ tăng trưởng nhanh, có vai trị với các vùng
khác

- Có khả năng thu hút các ngành mới về công nghiệp , dịch vụ .
2/ Ba vùng kinh tế trọng điểm :

a/ Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc ( chiếm 4,7% DT, 16,3 % DS cả nước )
( Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, HảiDương, Hưng Yên,Hải Phòng, Quảng Ninh)
-Nguồn lao động dồi dào, có chất lượng

- Có lịch sử khai thác lâu đời
- Công nghiệp sớm phát triển

- Dịch vụ du lịch có tiềm năng phát triển
Cần :

+ Đẩy mạnh công nghiệp trọng điểm
+ Chú trọng thương mại và dụ lịch
+ Hướng vào nền nơng nghiệp hàng hố
+ Chú trọng vấn đề môi trường

b/ Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung (Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam,
Quảng Ngãi, BìnhĐịnh )

- Vị trí tiếp giáp phía Bắc và phía Nam, thông ra biển
- Thế mạnh về kinh tế biển, khoáng sản và rừng

- Đang triển khai các dự án lớn

C/ Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (TPHCM, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai,

Bà Rịa- Vũng Tàu, Tây Ninh, Tiền Giang, Long An)

- Là “bản lề” giữa tây Nguyên, Nam Trung Bộ và ĐBSCL
- Tiềm năng lớn về Dầu khí

- lao động dồi dào và có trình độ chun mơn cao

-Cơng nghiệp phát triển với nhiều ngành có cơng nghệ cao
- Dịch vụ thương mại, ngân hàng, du lịch phát triển .

---Phần thực hành :

RÈN LUYỆN KỸ NĂNG VẼ BIỂU ĐỒ , ĐỌC ÁT LAT ĐỊA LÝ VN
& PHÂN TÍCH SỐ LIỆU

<i>A.Vẽ biểu đồ:</i>

Khi vẽ bất cứ loại biểu đồ nào, cũng phải đảm bảo được 3 yêu cầu:
+Khoa học (chính xác)

+Trực quan (rõ ràng, dễ đọc)
+Thẩm mỹ (đẹp)

<i>B.Các loại biểu đồ:</i>

<i>1.Nhận dạng các loại biểu đồ:</i>

1.1.Dạng biểu đồ thể hiện sự phát triển:

Thể hiện các hiện tượng, điều kiện KT-XH về phương diện động lực, quá
trình phát triển, tình hình phát triển_ cột và đường

1.2.Dạng biểu đồ thể hiện cơ cấu:

Phản ánh cơ cấu các hiện tượng địa lý KT-XH_ hình trịn, cột chồng
1.3.Dạng biến đổi:

-Biểu đồ thể hiện sự chuyển dịch cơ cấu  biểu đồ miền

Dấu hiệu câu hỏi: +Vẽ biểu đồ thể hiện sự chuyển dịch và thay đổi cơ cấu.
+Bảng số liệu cho tương đối nhiều năm.

-Biểu đồ kết hợp: cột và đường.

<i>2.Quy trình vẽ biểu đồ:</i>

Lựa chọn vẽ biểu đồ dựa vào câu hỏi và số liệu đã cho.
-Căn cứ câu hỏi: đọc kỹ để xác định

-Căn cứ bảng số liệu: không quan trọng nhưng đối với biểu đồ miền thể
hiện rất cụ thể.

-Xử lý số liệu:

+Số liệu tuyệt đối thường yêu cầu thể hiện sự phát triển  cột, đường, cột
kết hợp đường.

+Số liệu tương đối thể hiện dạng cơ cấu và sự chuyển dịch _ tròn, miền.
-Vẽ biểu đồ: đúng, rõ ràng, thẩm mỹ.

Nhận xét : Dựa vào yêu cầu của đề bài : Nhận xét và giải thích hay chỉ nhận
xét nội dung qua bảng số liệu, biểu đồ . Nêu lên sự thay đổi đối tượng qua
thời gian , hoặc tương quan giữa các đối tượng với nhau ,hiện trạng về các đối tượng.
Nếu có giải thích học sinh phải dựa vào kiến thức đã học để giải thích nhưng nội dung
đã nhận xét.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Loại bài tập nầy , học sih chỉ dựa vào số liệu thô hoặc xử lý số liệu để phân
tích , tìm ra mối quan hệ giữa các đối tượng , giải thích về hiện trạng ( nếu có yêu cầu )

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG ATLÁT ĐỊA LÝ VIỆT NAM

Để sử dụng Atlat trả lời các câu hỏi trong quá trình làm bài, HS lưu ý các vấn
đề sau:

1. Nắm chắc các ký hiệu:

2. HS nắm vững các ước hiệu của bản đồ chuyên ngành:
3. Biết khai thác biểu đồ từng ngành:

Biểu đồ giá trị tổng sản lượng các ngành hoặc biểu đồ diện tích của
các ngành trồng trọt:

Biết cách sử dụng các biểu đồ hình trịn để tìm giá trị sản lượng từng
ngành ở những địa phương tiêu biểu như:

4. Biết rõ câu hỏi như thế nào, có thể dùng Atlat:
5. Biết sử dụng đủ Atlat cho 1 câu hỏi:

Những câu hỏi chỉ cần sử dụng 1 bản đồ của Atlat

Những câu hỏi dùng nhiều trang bản đồ trong Atlat.

MỘT SỐ BÀI TẬP THỰC HÀNH :

Bài tập 1 - Cho bảng số liệu dới đây về số dân và diện tích các vùng năm 2001. H y vẽ biểu đồ<b>ã</b>
so sánh sự chệnh lệch mật độ các vùng. Từ bảng số liệu và biểu đồ đ vẽ h y nhận xét và rút ra<b>ã</b> <b>ã</b>
các kết luận cần thiết.

Vïng C¶ níc MiỊn núi,trung du Đồng bằng

Diện tích (Nghìn km2 ) 330991 248250 82741

D©n sè (Ngh Ngêi) 78700 20836 57864

a)Xư lý sè liƯu.

Vïng Cả nớc Miền núi, trung du Đồng bằng

Diện tích (%) 100 75,0 25,0

D©n sè (%) 100 26,5 73,5

Mật độ (Ngời/km2) 238 84 700

b)Vẽ biểu đồ:

Biểu đồ diện tích tự nhiên và dân số nớc ta năm 2001
2-Nhận xét:

Mật độ toàn quốc là 238 ngời / km2. Do nhiều ngun nhân khác nhau mà mật độ có

sự phân hố rõ rệt giữa miền núi - trung du và đồng bằng.

<i>a-</i> Tại đồng bằng.

Đồng bằng chỉ chiếm 25% diện tích nhng chiếm tới 73,6% dân số. Mật độ tại các
đồng bằng là 700 ngời/ km2 ; mật độ này cao hơn mật độ cả nớc tới trên 3 lần.

Dân c tập trung tại đồng bằng là do... ( )
<i>b-</i> Miền núi -Trung du<i>. </i>

Dân c rất tha: chiếm 75,0% diện tích nhng chỉ chiếm 26,3% dân số.
Trung bình mật độ là 84 ngời/km2 ; thấp hơn mật độ cả nớc tới trên 3 lần.
Mật độ chung của đồng bằng và TDMN chênh lệch nhau tới gần 9 lần (700/84).
Dân c tha thớt ở miền núi trung du là do... ( )

Bài tập 2 - Cho bảng số liệu dới đây về kết cấu theo tuổi của dân số nớc ta năm 1979- 1999,
h y vẽ biểu đồ thích hợp. Từ bảng số liệu và biểu đồ đ vẽ h y nhận xét và giải thích sự thay đổi<b>ã</b> <b>ã</b> <b>ã</b>
trong kết cấu dân số nớc ta.

KÕt cÊu theo ti cđa d©n sè ViƯt Nam (Đơn vị % trong tổng số dân )

Nhóm tuổi 1979 1989 1999

Díi 15 42,6 39,0 33,1

Tõ 15-60 50,4 53,8 59,3

Trªn 60 7,0 7,2 7,6

Céng 100,0 100,0 100,0

1-Vẽ biểu đồ:

Biểu đồ kết cấu theo tuổi của dân số nớc ta năm 1979, 1989, 1999

2- NhËn xÐt:
Nhãm díi 15 ti:

Có tỉ lệ lớn...Số liệu.... Xu thế giảm dần

Lý do: những năm trớc đây gia tăng dân số rất cao...
Nhóm tõ 15-60:

ChiÕm tØ lƯ lín nhÊt... cã xu híng tăng dần...

Lý do: tuổi thọ trung bình của dân c ngày càng cao; gia tăng dân số giảm
dần...

c -Nhóm trªn 60 ti:

ChiÕm tØ träng thÊp.. Cã xu thÕ tăng dần...

Lý do: tui th ca dõn c tng nhanh, đời sống vật chất của nhân dân ta ngày
càng nâng cao, y tế phát triển đ hạn chế các loại bệnh tật...<b>ã</b>

d-TØ lƯ phơ thc

Tỉ lệ phụ thuộc là số ngời trong tuổi lao động so với số ngời ngoài tuổi lao động. Tỉ lệ
ngời trong độ tuổi lao động càng cao thì tỉ lệ phụ thuộc càng giảm. Năm 1979 là
49,6%/50,4% = 98%; năm 1989 là 0,84; năm 1999 là 54%.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Bài tập 3 GIÁ TRỊ HÀNG XUẤT KHẨU VIỆT NAM PHÂN THEO NHÓM

HÀNG NĂM 2000 VÀ 2005

Đơn vị: triệu USD

Hàng xuất khẩu

2000

2005

Công nghiệp nặng và khống

sản

5.382,1

14.000,0

Cơng nghiệp nhẹ và tiểu thủ

công nghiệp

4.903,1

16.202,.0

Nông sản-lâm sản

2.719,0

6.266,1

Thuỷ sản

1.478,5

3.358,1

Tổng số

14.482,7

39.826,2

a. Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện cơ cấu giá trị xuất khẩu phân

theo nhóm hàng của nước ta năm 2000 và 2005.

b. Nhận xét và giải thích sự thay đổi về quy mơ và cơ cấu hàng

xuất khẩu trong thời gian trên

Nhận xét và giải thích(1đ):

-Quy mơ giá trị hàng xuất khẩu của nước ta tăng khá nhanh....

+ Hàng CN nặng và khoáng sản tăng 3,9 lần

+ Hàng CN nhẹ và tiểu thủ CN tăng 3,16 lần

...

-Tỉ trọng hàng CN nặng và khoáng sản tăng 11,9% do việc đẩy

mạnh xuất khẩu dầu thô, than, thiếc...

-Tỉ trọng hàng CN nhẹ và tiểu thủ công nghiệp tăng 5,3%: do

đẩy mạnh hàng dệt may và giày dép.

-Tỉ trọng hàng nông sản giảm 14,3% do sự không ổn định của thị

trường

-Tỉ trọng hàng lâm sản giảm 1,7%...

---Bài tập 4:Cho bảng số liệu sau: Giá trị sản xuất công nghiệp phân theo

thành phần kinh tế của vùng Đông Nam Bộ (giá so sánh 1994)

Đơn vị : tỉ đồng

Năm

Thành phần kinh tế

1995

2005

Khu vực nhà nước

19607

48058

Khu vực ngồi nhà nước

9942

46738

Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài

20959

104826

1. Vẽ biểu đồ thể hiện sự thay đổi giá trị sản xuất công nghiệp

phân theo thành phần kinh tế của Đông Nam Bộ qua các năm 1995 –

2005.

2. Nêu nhận xét.

- Khu vực có vốn đầu tư nước ngồi ở Đơng Nam Bộ có giá trị sản xuất

cơng nghiệp cao nhất, khu vực ngoài nhà nước thấp nhất.

- Giá trị sản xuất công nghiệp của các thành phần kinh tế ở Đông Nam

Bộ đều tăng, tăng nhanh nhất là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

Bài tập 5 : CƠ CẤU SỬ DỤNG ĐẤT CỦA TRUNG DU MIỀN NÚI BẮC BỘ VÀ

TÂY NGUYÊN , NĂM 2006

(Đơn vị nghìn ha )

Trung du miền núi Bắc

Bộ

Tây Nguyên

TỔNG SỐ

10155,8

5466,0

Đất nông nghiệp

1478,3

1597,1

Đất lâm nghiệp

5324,6

3067,8

Đất chuyên dùng

245,0

124,5

Đất thổ cư

112,6

41,6

Đất chưa sử dụng

2995,3

635,0

Anh , (Chị) hãy :

1.Tính cơ cấu sử dụng đất của trung du miền núi Bắc Bộ và

Tây Nguyên .

2.Vẽ biểu đồ cơ cấu sử dụng đất của trung du miền núi Bắc Bộ và Tây

Nguyên .

3.so sánh và giải thích

Trung du miền núi

Bắc Bộ

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

Tổng số

100

100

Đất nông nghiệp

14,6

29,2

Đất lâm nghiệp

52,4

56,1

Đất chuyên dùng

2,4

2,3

Đất thổ cư

1,1

0,8

Đất chưa sử dụng

29,5

11,6

a. Giống nhau :

-cả hai vùng vốn đất đều được sử dụng vào các hoạt động nông nghiệp

,lâm nghiệp ,chuyên dùng và thổ cư

b Khác nhau .:

Tây Nguyên có tỉ lệ đất nơng nghiệp , lâm nghiệp cao hơn

-Trung du miền núi bắc bộ có tỉ lệ có lệ đất chuyên dùng , đất thổ cư cao

hơn

Nguyên nhân :

-Tây Nguyên là vùng cao nguyên xếp tầng ,Đây là vùng chuyên canh

cây công nghiệp lớn ,là vùng còn nhiều tiềm năng rừng nhất nước ta

nhưng dân cư lại thưa thớt ,đơ thị hóa cịn chậm phát triển .

-Trung du miền núi Bắc Bộ địa hình dốc lại bị khai thác sớm nên diện

tích đất sử dụng còn nhiều .

MỘT SỐ CÂU HỎI THỰC HÀNH ĐỌC ATLAT

Câu 1. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam, phân tích điều kiện thuận lợi để

xây dựng cơ cấu kinh tế Nông – Lâm – Ngư nghiệp ở Bắc Trung Bộ ?

Câu 2. Dựa vào Át lat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học hãy trình

bày điểm giống và khác nhau về điều kiện hình thành, đặc điểm địa hình

và đất của Đồng Bằng Sông Hồng và Đồng Bằng Sông Cửu Long.

Câu 3. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy:

a) Xác định quy mô và kể tên các ngành của từng trung tâm công

nghiệp ở Đông Nam Bộ.

b) Kể tên các nhà má thủy điện và nhiệt điện trong vùng Đông

Nam Bộ.

Câu 4.

Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy

phân tích các nguồn lực để phát triển cơng nghiệp của vùng Duyên hải

Nam Trung Bộ?

Câu 5. Dựa vào kiến thức đã học và Atlát Địa lý Việt Nam trong bản đồ

CÔNG NGHIỆP NĂNG LƯỢNG, hãy nêu tên các nhà máy điện có

cơng suất trên 1000MW ở nước ta và giải thích sự phân bố của chúng?

Câu 6: Dựa vào Atlát Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học,trình bày

phạm vi lãnh thổ nước ta.Hãy kể tên một số cửa khẩu quốc tế quan trọng

trên đường biên giới của nước ta với các nước Trung Quốc, Lào,

Campuchia

Câu 7: Sử dụng tập Átlát địa lý Việt Nam và kiến thức đã học hãy phân

tích những thế mạnh và hạn chế trong việc phát triển cây công nghiệp

lâu năm ở Tây Nguyên?

Câu 8: Căn cứ vào kiến thức đã học và Atlát Địa lí Việt Nam hãy cho

biết: Vấn đề khai thác tiềm năng thuỷ điện ở Trung du và miền núi Bắc

bộ?

Câu 9 : Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam và kiến thức đã học, em hãy xác

định hướng di chuyển của bão vào nước ta Thời gian hoạt động của mùa

bão. Vùng nào của nước ta bị ảnh hưởng nhiều nhất và vùng nào ít bị

ảnh hưởng nhất.

Câu 10: Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam và kiến thức đã học em hãy nêu

vấn đề khai thác thế mạnh khai thác khoáng sản ở Trung du và miền núi

Bắc Bộ

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Câu 12: vào Átlat địa lý VN và kiến thức đã học hãy giải thích tại sao

Thành phố Hồ Chí Minh và hà Nội là 2 trung tâm cơng nghiệp lớn nhất

nước ta?

Câu 12: vào Átlat địa lý VN và kiến thức đã học , hãy cho biết :

-

Tại sao vùng Tây Nguyên và Trung du miền núi Bắc Bộ đều có thế

mạnh về chăn ni đại gia súc ?

-

Tại sao ở Trung du và miền núi Bắc Bộ trâu được ni nhiều hơn

bị, cịn ở Tây Ngun thì ngược lại ?

---

</div>

<!--links-->