Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục phổ thông
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (75.47 KB, 12 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>PHẦN THỨ NHẤT</b>
<b>NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THƠNG</b>
I. ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG
1. Căn cứ pháp lí đối với việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thơng
- Căn cứ về nghị quyết số 40/2000/QH10, ngày 09 tháng 12 năm 2000 của quốc
hội khóa X
- Chiến lược pháp triển kinh tế – xã hội 2001 – 2010 của nhà nước
- Thủ tướng Chính phủ có chỉ thị 14/2001/CT – TTg về đổi mới chương trình
giáo dục phổ thông
2. Căn cứ khoa học và thực tiễn của việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thơng
- Chương trình khơng cịn phù hợp với giai đoạn mới.
- Do nhu cầu của sự phát triển kinh tế – xã hội đối với việc đào tạo nguồn nhân
lực trong giai đoạn mới
- Do sự phát triển nhanh, mạnh với tốcđộ mang tính bùng nổ của khoa học cơng
nghệ
- Do có sự thay đổi trong đối tượng giáo dục
- Cần phải hòa chung với xu thế đổi mới tiến bộ trên thế giới
3. Nguyên tắc đổi mới chương trình giáo dục, SGK phổ thông
- Quán triệt mục tiêu giáo dục
- Đảm bảo tính khoa học và sư phạm
- Thể hiện tinh thần đổi mới phương pháp dạy học
- Đảm bảo thính thống nhất
- Đáp ứng yêu cầu phát triển của từng đối tượng HS
- Quán triệt quan điểm mới trong biên soạn chương trình và SGK
- Đảm bảo tính khả thi
4. Thực hiện đổ mới chương trình giáo dục phổ thơng
- Hồn thiện bộ chương trình giáo dục phổ thơng
+ Quan niệm về chương trình giáo dục phổ thông; chuẩn kiến thức, kĩ năng và
yêu cầu về thái độ của chương trình giáo dục phổ thông
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
+ Những đặc điểm cơ bản của bộ chương trình giáo dục phổ thơng
- Biên soạn SGK
II. ĐỔ MỚI CHƯƠNG TRÌNH , SGK CẤP THCS
1. Một vài né về thực trạng
- Mạng lưới các trương THCS đáp ứng nhu cầu học tập và tạo điều kiện thực hiện
công tác phổ cập giáo dục THCS. Tuy nhiên vẫn cịn một số trường đang cịn khó khăn
chưa đáp ứng được nhu cầu đó
- Cơ sở vật chất cơ sở vật chất chưa đảm bảo việc đổi mới.
- Giáo viên vừa thiếu, vừa yêu, vừa không đồng bộ và khó khăn trong q trình
đổi mới
- Cơng tác quản lí chưa thực sự coi trong tồn diện
2. Những vấn đề đổi mới
2.1. Về mục tiêu
a) Mục tiêu chung
- HS có trình độ học vấn THCS
- Mục tiêu giáo dục cấp THCS đã mở rộng
- Các kiến thức và kĩ năng thực hành được củng cố
- Tích cực hóa hoạt động của HS dưới sự tổ chức, hướng dẫn của thầy
b) Mục tiêu của bài học
- Mục tiêu kiến thức
- Mục tiêu kĩ năng
- Mục tiêu thái độ
2.2. Về nội dung
- Chương trình phải là thực sự là một kế hoạch hành động sư phạm kết nối mục
tiêu giáo dục với các lĩnh vực nội dung, phương pháp, phương tiện, tiến trình giờ học và
cách đánh giá kết quả của học sinh
- ND dựa trên cơ sở một chương trình chuẩn và đảm bảo tính phổ thơng, tồn
diện, hướng nghiệp
- Nộ dung chương trình phải cơ bản, tinh giảm, thiết thực và cập nhật
- Tiến kịp trình độ chung các nước trong khu vực và thế giớ
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
- Tăng tính thực tiễn, thực hành
- Đảm bảo vừa sức, khả thi
2.3. Về phương pháp
- Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, tự học, kĩ năng vận dụng vào
thực tiễn, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học
- Để đổi mới cần có cuộc cách mạng về tư duy
- Hãy chiêm nghiệm những triết lí về phương pháp
- Vì giáo viên chưa hiểu sâu sắc bản chất của đổi mới phương pháp là: “ GV phát
huy tính tích cực chủ động của Hs”
- Chưa quan tâm đến đối tượng học
- Phương pháp dạy chưa đổi mới
- Chưa kết hợp hài hòa giữa các phương pháp
2.4. Về phương tiện dạy học
- PTDH rất cần sự dụng khi không thể mô tả được: quá toi, quá nhỏ
- Cần tăng cường sử dụng, coi là phương tiện để nhận thức, không chỉ thuần túy
là sự minh họa
- Sử dụng PTDH để hình thành khái niệm, chưa được hiểu đúng
- Tận dụng PTDH đã có, chỉnh sửa, cải tiến cho phù hợp
- Phát huy phong trao tự làm PTDH
- Phát huy Hs làm và sư tầm tranh ảnh
2.5. Về tổ chức dạy học
- Tổ chức giờ học tạo điều kiện phát huy tính tích cực của học sinh
- Về hình thức: cả lớp, hoạt động nhóm, theo cặp hay cá nhân
- Tạo điều kiện tốt nhất để Hs khơng chỉ trả lời, tranh ln với Gv mà cịn được
trao đổi, tranh luận với bạn bè
- Xây dựng kế hoạch hoạt động của giờ học
2.6. Về đánh giá kế quả dạy và học
- Đánh giá chính xác, khánh quan, cơng bằng, kịp thời và khơng bỏ sót, phải có
tác dụng giáo dục và động viên
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
1. Quan điểm dạy học
2. Tiến trình dạy học
3. Phương pháp dạy học
- PPDH là cách thức hành động của GV và HS trong quá trình dạy học
4. Định hướng đổi mới PPDH
Đổi mới PPDH ở trường phổ thông nên được thực hiện theo các định hướng sau:
- Bám sát mục tiêu giáo dục phổ thông
- Phù hợp với nội dung dạy học cụ thể
- Phù hợp với đặc điểm lứa tuổi HS
- Phù hợp với cơ sở vật chất, các điều kiện dạy học của trường
- Phù hợp với việc đổi mới kiểm tra, đánh giá kể quả dạy – học
- Kết hợp giữa việc tiếp thu và sử dụng có chọn lọc, có hiệu quả các PPDH
- Tăng cường sử dụng các PTDH, TBDH và đặc biệt lưu ý đến những ứng dụng
của công nghệ thông tin
5. Mục đích của đổi mới PPDH
- Mục đích của việc đổi mới PPDH là thay đổi lối dạy học truyền thụ một chiều
sang dạy học theo “ Phương pháp dạy học tích cực”
6. Đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực
- Dạy học tăng cường phát huy tính tự tin, tích cực, chủ động, sáng tạo thông qua
tổ chức thực hiện các hoạt động học tập của HS
- Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp và phát huy năng lực tự học của HS
- Dạy học phân hóa kết hợp với học tập hợp tác
- Kế hợp đánh giá của thầy giáo với đánh giá của bạn, với tự đánh giá
- Tăng cường khả năng, kĩ năng vận dụng thực tế, phù hợp với điều kiện cơ sở
vận chất
- Đem lại niềm vui, tạo hứng thú trong học tập cho HS, đạt hiệu quả cao
7. Yêu cầu đổi mới PPDH
7.1. Yêu cầu chung
- dạy học tiến hành thông qua việc tổ chức các hoạt động học tập của HS
- Dạy hcọ kết hợp giữa học tập cá nhân với học tập hợp tác
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
- Dạy học chú trọng đến việc rèn luyện các kĩ năng, năng lực, tăng cường thực
hành và gắn nộ dung bài học vào thực tiễn
- Dạy học chú trong đến việc rèn luyện phương pháp tư duy, năng lực học, tự
nghiên cứu
- Dạy học chú trọng đến việc sử dụng có hiệu quả phương tiện, thiết bị dạy học
-Dạy học chú trọng đến việc đa nộ dung, các hình thức, cách thức đánh giá và
tăng cường hiệu quả việc đánh giá
7.2 Yêu cầu đối với HS
- Tích cự suy nghĩ, chủ động tham gia các hoạt động học tập để tự khám phá và
lĩnh hội kiến thức
- Tích cực sử dụng thiết bị dạy đồ dung học tập
- Mạnh dạn trình bày và bảo vệ ý kiến, quan điểm cá nhân
- Biết tự đánh giá và đánh giá các ý kiến, quan điểm
7.3. Yêu cầu đối với GV
- Thiết kế, tổ chức, hướng dẫn HS thực hiện các hoạt động học tập
- Động viên, khuyến khích, tạo cơ hội và điều kiện cho HS được tham gia một
cách tích cực, chủ động, sáng tạo vào quá trình khám phá và lĩnh hội kiến thức
- Thiết kế và hướng dẫn HS thực hiện các dạng câu hỏi, bài tập phát triển tư duy
và rèn luyện kĩ năng
- Sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học một cách hợp lí, hiệu
quả linh hoạt
8. Một số PPDH tích cực
- Dạy học vấn đáp, đàm thoại
- Dạy và học phát hiện và giải quyết vấn đề
- Dạy và học hợp tác trong nhóm nhỏ
9. Một số hình thức tổ chức dạy học theo hướng đổi mới
- E- liearning
- Dạy học theo dự án
10. Một số kĩ thuật dạy học góp phần đổi mới phương pháp
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
- Không đánh giá và phê phán trong quá trình thu thập ý tưởng cảu các thành viên
- Liên hệ với những ý tưởng đã được trình bày
- Khuyến khích số lượng ý tưởng
- Cho phép sự tưởng tượng và liên tưởng
10.2. Tham vấn bằng phiếu
- Người tham gia viết những suy nghĩ của mình dưới dạng cụm từ ngắn gọn lên
những miếng bìa, sau đó ghim chúng lên bảng
10.3. Kĩ thuật phòng tranh
- Tất cả các thành viên phác họa những suy nghĩ đầu tiên về cách giải quyết vấn
đề trên một tờ bìa, rồi dính lên bàn hay lên tường
10.4. Thông tin phản hồi
- Thông tin phản hồi trong quá trình dạy học là GV và HS cùng nhận xét đánh
giá, đưa ra ý kiến đối với những yếu tố cụ thể có thể ảnh hưởng tới qua trình học tập
- Phản hơi bằng kĩ thuật “Tia chớp” là lấy thông tin phản hồi nhanh nhằm cải
thiện tình trạng giao tiếpp
10.5. Kĩ thuật điều phối
- Sử dụng khi điều khiển sự làm việc triển khai chương trình, SGK nói chung
11. Thiết bị dạy học góp phần đổi mới PPDH
- Sử dụng PTDH, TBDH không chỉ là phương tiện của việc dạy mà còn là
phương tiện của việc học
- Đảm bảo tính đồng bộ, tính hệ thống và có chất lượng cao của TBDH
- Chú trọng thiết bị thực hành giúp học sinh tự tiến hành các bài thực hành, thí
nghiệm
- Cần lưu ý tới các hướng dẫn sử dụng, bảo quản và căn cứ vào điều kiện cụ thể
của trường
- Cần tính tới việc thiết kế các TBDH mới bằng cách giáo viên tự làm
- Hỗ trợ giáo viên biết sử dụng PTDH hiệu quả, đặc biệt là PTDH mới
12. Công nghệ thông tin góp phần đổi mới PTDH
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
- Dạy và học theo quan điểm công nghệ thông tin như: phim chiếu, phần mềm hỗ
trợ dạy học, công nghệ kiểm tra, đánh giá bằng trắc nghiệm trên máy tính, sử dụng
Internet để DH
- Công nghệ thông tin với vai trò phương tiện, thiết bị dạy học
12.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng CNTT ở trường trung học
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí, GV và HS về việc ứng dụng CNTT
trong quản lí giáo dục và DH
- Sử dụng các nguồn kinh phí để đầu tư trang thiết bị về CNTT cho trường TH
- Bồ dưỡng GV các bộ môn về CNTT trong trường trung học nhằm mục đích
tuyên truyền…
- Nghiên cứu phần mềm dạy học
13. Thực hiện kế hoạch bài học theo PPDH tích cực
13.1. Xây dựng kế hoạch bài học
a) Các bước xây dựng kế hoạch bài học
- Xác định mục tiêu dạy học
- Nghiên cứu SGK và các tài liệu liên quan
- Xác định khả năng đáp ứng các nhiệm vụ nhận thức của HS
- Lựa chon PPDH
- Xây dựng kế hoạch dạy học
b) Câu trúc của một kế hoạch bài học được thể hiện ở các nội dung sau:
- Mục tiêu bài học:
+ Kiến thức
+ Kĩ năng
+ Thái độ
13.2. Một số hình thức trình bày kế hoạch bài học
- Viết hệ thơng các hoạt động theo thứ tự tuyến tính từ trên xuống dưới
- Viết hệ thống các hoạt động theo 2 cột: HĐ của GV và học HS và một cột là
Nội dung
13.3. Thực hiện kế hoạch bài học
- Kiểm tra sự chuẩn bị
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
- Luyện tập, củng cố
- Đánh giá
- Hướng dẫn HS học bài, làm việc ở nhà
IV.ĐỔI MỚI ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ DẠY HỌC
1. Quan điểm về đánh giá
- Đánh giá là công cụ quan trọng, chủ yếu điều chỉnh quá trình dạy học và học, là
động lực để đổi mới PPDH, góp phần để đổi mới PPDH, góp phần cải thiện, nâng coa
chất lượng đào tạo con người theo ạuc tiêu giáo dục
- Đổi mới PPDH là điều kiện quan trong nhất để đổi mới đánh giá kết quả dạy
học
- Đánh giá là một quá trình, theo một quá trình, đánh giá từng nội dung, từng bài
học, từng hoạt động giáo dục, từng mơn học và đánh giá tồn diện theo mục tiêu giáo
dục
2. Khắc phục những hạn chế khi đánh giá kết quả
2.1. Một số hạn chế khi kiểm tra đánh giá
- Bài kiểm tra, bài thi chỉ đo được những kiến thức HS nhớ trong SGK
- Bài kiểm tra, bài thi chưa thể hiện được tất cả những kiến thức mà cac em đã
được học trong trường
- GV chưa phản hồi cụ thể, chính xác với HS vì sao các em khơng học tốt và bằng
cách nào các em nâng coa kết quả học tập
- HS không phải lo lắng về những kết quả học tập quan trong khác vì kết quả này
khơng được kiểm tra
- GV chấm điểm không thống nhất và các GV khác chấm điểm khác nhau
2.2. Khắc phục những khó khăn có thể có của hình thức trắc nghiệm khách quan
- Hình thức trắc nghiệm khách quan có thể có lợi thế với số HS
- Khó quan tâm được nhiều đến mơi trường học tập của học sinh
- HS khó thể hiện được tính thống nhất trong q trình học
- Khó đánh giá được hết các năng lực học tập, các kĩ năng mà chỉ đánh giá được
các mảng kiến thức
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
3.1. Kiểm tra đánh giá là công cụ quan trọng, chủ yếu điều chỉnh hoạt động dạy học,
góp phần cải thiên, nâng cao chất lượng đào tạo con người
3.2. Yêu cầu đánh giá kết quả giáo dục
3.3 Hình thức đánh giá
3.4 Phương pháp đánh giá
3.5 Phương tiện đánh giá
3.6 Các tiêu chí của đánh giá
- Đánh giá toàn diện
- Đảm bảo độ tin cậy
- Đảm bảo u cầu phân hóa
- Đảm bảo tính khả thi
3.7 Thiết kế đề kiểm tra đánh giá HS
- Xác định mục đích, yêu cầu của đề kiểm tra
- Xác định mục tiêu dạy học
- Thiết lập ma trận hai chiều
4. Giớ thiệu các hình thức trắc nghiệm, các nguyên tắc ra đề thi trắc nghiệm, yêu cầu và
mức độ
4.1. Các hình thức trắc nghiệm khách quan
- Trắc nghiệm khách quan
- Trắc nghiệm điền khuyết
- Trắc nghiệm đối chiếu cặp đôi
- Trắc nghiệm nhiều lựa chọn
4.2. Các nguyên tắc, yêu cầu mức độ nhận thức khi ra đề kiểm tra và thi trắc nghiệm
khách quan
a) Về kiến thức có 6 mức độ nhận thức
- Nhận biết
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
b) Về kĩ năng
Với 2 mức độ: làm được và thông thạo
4.3. Những điểm cần lưu ý khi làm bài kiểm tra, thi theo hình thức trắc nghiệm khách
quan
- Cần lọc ra nhanh nhất những câu hỏi chỉ yêu cầu ở mức độ nhận biết để sử
dụng thời gian làm loại câu này ít thời gian nhất
- Đối với những câu hỏi yêu cầu mức độ nhận thức cao hơn nhận biết, nếu chưa
nhìn ra phương án đúng thì nên loại các phương án nhiễu dễ nhận được nhất.
V. THỰC HIỆN ĐỔI MỚI CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
1.Bồi dưỡng cán bộ quản lí giáo dục, GV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông
1.1 Mục đích bồi dưỡng
- Nâng cao trình độ về chính trị, chun mơn và quản lí giáo dục đáp ứng yêu cầu
nâng cao chất lượng giáo dục
- Nắm vững mục tiêu đổi mới chương trình, SGK
- Tăng cường kiến thức, hiểu và nắm vững được nhưngx điểm mới trong chương
trình, SGK
- Tăng cường năng lực sư phạm, nắm vững yêu cầu đổi mới phương pháp
- Củng cố kế quả bồi dưỡng của các giai đoạn, các chu kì BDTX trước và tinh
thần tự học, tự bồi dưỡng của GV
1.2. Phương châm bồi dưỡng
- Kết hợp bồi dưỡng trong hè với tự bồi dưỡng trong năm học
- Kết hợp bồi dưỡng nội dung với bồi dưỡng về PPDH và sử dụng TBDH
- Đa dạng hóa hình thức bồi dưỡng
- Phương pháp bồi dưỡng tại các lớp bồi dưỡng tập trung
1.3. Loại hình, hình thức và phương thức bồi dưỡng
a) Loại hình bồi dưỡng
- Bồi dưỡng chương trình và SGK mới
- Bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ III
b) Hình thức bồi dưỡng
- Bồi dưỡng thơng quan các lớp tập huấn
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
- Bồi dưỡng thông qua tự học của cán bộ quản lí giáo dục và GV
1.4 Chương trình, nội dung bồi dưỡng
- Đối với cán bộ quản lí
- Đối với cán bộ giáo viên
1.5. Phương pháp bồi dưỡng
- Phương pháp bồi dưỡng giáo viên theo hướng tích cực và tương tác
- Phương pháp bồi dưỡng phải phù hợp với nội dung đảm bảo yêu cầu nghiêm
túc, hấp dẫn, hiệu quả
- Cần đổi mới cách quả lí, chỉ đạo học tập bồi dưỡng theo hướng thiết thực
- Đa dạng hóa hình thức bồi dưỡng
2. Bồi dưỡng thường xuyên
2.1 Chương trình, nội dung bồi dưỡng BDTX
- Phần 1: Bồi dưỡng về lí luận giáo dục chung
- Phần 2: Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ
- Phần 3: Bồi dưỡng từng nội dung phù hợp với từng địa phương
2.2. Yêu cần của chương trình BDTX
- Bám sát mục tiêu, yêu cầu của đối tượng bồi dưỡng
- Lấy đổi mới PPDH là trọng tâm của chương trình
- Tăng cường tính thiết thực, hiệu quả nhằm tạo động lực cho GV học tập
- Tạo điều kiện thuận lợi cho các cấp quản lí giáo dục tổ chức thực hiện
- Thể hiện tính tích hợp giữa khoa học bộ mơn với PPDH
- Đáp ứng được các yêu cầu của chương trình học tập từ xa
- Phù hợp với tiến độ, bước đi của việc triển khai chương trình, SGK mới
2.3. Phương pháp
- GV được tạo điều kiện để tăng sự chuẩn bị
- GV được tăng cường hoạt động
- GV được trao đổi
- GV được tăng cơ hội đánh giá
- GV thu được nhiều sản phẩm qua quá trình bồi dưỡng
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
- Tự học có tài liệu và phương tiện hỗ trợ
- Tự hốc có hỗ trợ của đồng nghiệp
</div>
<!--links-->
