TRƯỜNG..........................
KHOA……………………
TIỂU LUẬN
ĐỀ TÀI
Nâng cao hiệu quả
đấu thầu trong xây
dựng
NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẤU THẦU Ở TRONG XÂY DỰNG CƠ BẢN
LỜI NÓI ĐẦU
Cùng với công cuộc công nghiệp hoá-hiện đại hoá hiện nay hoạt động
đấu thầu sẽ giúp cho chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu đáp ứng tốt nhất
những yêu cầu của mình, nhờ đó họ có được những công trình có chất
lượng cao, giá cả hợp lý
Hiện nay,Chính phủ đã ban hành Quy chế đấu thầu (Nghị định số
88/1999/NĐ-CP) và Nghị định 14/2000/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số
điều của Quy chế đấu thầu đã tạo khung pháp lý cho hoạt động đấu thầu.
Tuy nhiên, hoạt động đấu thầu đang còn rất mới mẻ ở nước ta cho
nên chưa thể có được sự hoàn thiện trong hoạt động đấu thầu kể cả quản lý
nhà nước về đấu thầu và hoạt động dự thầu của các doanh nghiệp xây dựng
,
Trong cơ chế thị trường thì sự cạnh tranh là rất khốc liệt và đó là một
trong những động lực cho sự phát triển kinh tế-xã hội. Trong hoạt động đấu
thầu thì sự cạnh tranh cũng không kém phần quyết liệt đó là cạnh tranh về
giá bỏ thầu, cạnh tranh về chất lượng công trình, cạnh tranh về tiến độ thi
công (thể hiện thông qua các biện pháp kỹ thuật-thi công) và sự cạnh tranh
giúp cho các nhà thầu lớn lên về mọi mặt. Cùng với sự đòi hỏi ngày càng
cao của các chủ đầu tư về chất lượng công trình tiến độ thi công...đòi hỏi
Các nhà thầu phải luôn luôn nổ lực để nâng cao năng lực của mình. Hoạt
động đấu thầu ngày càng trở nên có tính quyết định đến sự tồn tại và phát
triển của doanh nghiệp xây dựng, việc nâng cao hiệu quả đấu thầu có ý
nghĩa to lớn.
I-Một số giải pháp để nâng cao hiệu quả:
Giải pháp 1: Tổ chức một bộ phận chuyên trách Marketing nhằm: mở
rộng thị trường, tăng uy tín của công ty,xây dựng kế hoạch dự báo giá linh
hoạt để đáp ứng kịp thời sự biến động của thị trường .
1-Cơ sở lý luận và thực tiễn:
Thông qua hoạt động Marketing công ty sẽ gây dựng được uy tín của
mình trên thị trường xây dựng , tạo được lòng tin sự ưa thích nơi khách
hàng khi tiêu dùng sản phẩm (công trình xây dựng )của công ty. Hơn nữa
hoạt động Marketing giúp công ty có được những thông tin quý giá về sự
biến động của giá cả vật liệu xây dựng, về khách hàng, về đối thủ cạnh
tranh và luật pháp....Như vậy công ty mới xây dựng được chiến lược kinh
doanh đúng đắn , đặc biệt trong đấu thầu sẽ xây dựng nên một chiến lược
tranh thầu cơ chất lượng
Hiện nay công ty xây dựng dân dụng Hà Nội đã có phòng tiếp thị
nhưng chưa có bộ phận chuyên trách Marketing theo đúng nghĩa của nó.
Lực lượng cán bộ ở phòng tiếp thị còn mỏng , hầu hết cán bộ của phòng
chưa được qua đào tạo chuyên môn nghiệp vụ về Marketing một cách bài
bản. Vì thế phạm vi tiếp thị còn hạn hẹp, làm giảm đi cơ hội tham gia dự
thầu của công ty. Do vậy theo tôi, công ty nên hình thành một bộ phận
Marketing chuyên trách để tăng khả năng cạnh tranh, mở rộng cơ hội tham
dự đấu thầu và trúng thầu.
2-Phương thức thực hiện :
Để hoạt động tiếp thị của công ty hoạt động có hiệu quả công ty nên
hình thành một bộ phận chuyên trách Marketing, bộ phận này có thể nằm
trong phòng Tiếp thị
Công tác Marketing tiến hành theo các hoạt động chủ yếu sau:
-Nghiên cứu tình hình nguồn máy móc xây dựng , nguồn lao động
-Tìm kiếm thu thập các thông tin về các dự án, các công trình để công
ty tham gia đấu thầu .
-Tìm hiểu và cập nhật các quy định, quy chế của Nhà nước liên quan
đến ngành xây dựng
-Thu thập thông tin về sự biến động của giá cả nguyên vật liệu trên thị
trường
Nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh (tìm hiểu các điểm mạnh, điểm yếu
của các đối thủ).
-Thu thập thông tin về khách hàng (chủ đầu tư ) tâm lý sở thích....
Trên cơ sở phân tích nghiên cứu các vấn đề về thị trường bộ phận
chuyên trách Marketing này phối hợp với các bộ phận khác ở phòng tiếp
thị và các phòng ban có liên quan sẽ hoạch định ra chiến lược tranh thầu
phù hợp
Một số chiến lược mà công ty có thể lựa chọn là:
*Chiến lược phân đoạn và tìm kiếm thị trường
Công ty phải phân chia ngành xây dựng ra các thị trường nhỏ có tính
đồng nhất cao về mặt nào đó để có biện pháp thâm nhập và từng thị trường
phù hợp với sở trường của công ty.
-Phân loại theo tính chất công trình : thị trường xây dựng dân dụng,
thị trường xây dựng công nghiệp và thị trường xây dựng hạ tầng, giao
thông.
-Phân loại theo khu vực địa lý: thị trường nước ngoài, thị trường trong
nước và thị trường địa phương .
-Phân loại theo quy mô : thị trường các công trình có quy mô lớn và
thị trường các công trình có quy mô vừa và nhỏ.
*Chiến lược cạnh tranh:
Để cạnh tranh thắng lợi, nhất là trong việc tranh thầu công ty có thể áp
dụng các chiến lược sau:
-Chiến lược đặt giá tranh thầu thấp: công ty luôn đặt giá tranh thầu
thấp, chấp nhận mức lãi thấp ở mỗi công trình . Nhưng tổng lợi nhuận có
thể vẩn cao nhờ nhận được nhiều công trình.
-Chiến lược liên doanh, liên kết : Để tăng sức cạnh tranh công ty sẽ
thực hiện liên doanh với các doanh nghiệp xây dựng khác trong tranh thầu
nhất là trong đấu thầu quốc tế để tạo thêm sức mạnh đủ để cạnh tranh với
các nhà thầu nước ngoài.
-Chiến lược dựa vào lợi thế tương đối: Theo chiến lược này công ty
cần khai thác triệt để lợi thế do khả năng sản xuất đặc thù của mình mang
lại. Khả năng đặc thù này không có ở những đối thủ khác mặc dù họ có các
lực lượng mạnh hơn. ở đây công ty không đứng ra đối đầu với các đối thủ
mà chỉ lợi dụng khe hở hay thế yếu của đối thủ, biến thế yếu của đối thủ
thành điểm mạnh của công ty.
*Chiến lược phân phối sản phẩm :
Đặc điểm của ngành xây dựng là loại hình sản xuất đơn chiếc, khâu
tiêu thụ diển ra trước quá trình sản xuất bắt đầu . Chính sách phân phối sản
phẩm (công trình )của công ty được đề cập ở hai giai đoạn sau:
-Giai đoạn trước khi nhận thầu công trình :Công ty xác định khu vực
thị trường mình quan tâm, tăng cường mối quan hệ đối tác với các chủ đầu
tư trong khu vực đó để có nhiều khả năng trúng thầu hơn.
-Giai đoạn thi công và bàn giao công trình đưa vào sử dụng cần làm
sao để công tác ký kết hợp đồng, nghiệm thu bàn giao, bảo hành được thực
hiện nhanh nhất và hiệu quả nhất. Như vậy công ty tăng được chữ tín đối
với chủ đầu tư , nâng cao uy tín của mình tạo cơ hội thuận lợi tham gia đấu
thầu ở các công trình sau.
*Chiến lược thông tin , quảng cáo:Theo chiến lược này, công ty phải
tích cực đẩy mạnh công tác quảng cáo, giới thiệu về sản phẩm, về công ty
mình trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tham gia các hội nghị, các
buổi giao lưu với các đơn vị bạn, có kế hoạch tổ chức hội nghị khách hàng
để quảng cáo, gây dựng uy tín cho công ty và qua đó thu thập được các
thông tin phản hồi từ phía khách hàng, tăng cường mối quan hệ với bạn
hàng, chủ đầu tư và các cơ quan chính quyền Nhà nước
**Tuy nhiên để thực hiện được giải pháp này công ty cần có các điều
kiện:
-Cần có đội ngũ cán bộ được đào tạo chuyên ngành về Marketing ,
nhiệt tình và năng động.
-Phải có đủ kinh phí cho hoạt động của bộ phận chuyên trách này : chi
phí nghiên cứu thị trường , quảng cáo, lương , mua sắm phương tiện làm
việc....
3-Hiệu quả của giải pháp :
Khi thực hiện giải pháp này công ty sẽ thu được những kết quả là:
-Hạn chế tiếp thị chưa đúng đối tượng và phạm vi tiếp thị trong vùng
hạn hẹp trước đây được khắc phục, do lực lượng tiếp thị được tăng cường
và có trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Nhận biết được cơ hội cũng như
nguy cơ đối với hoạt động sản xuất xây dựng của công ty để có biện pháp
ứng phó kịp thời và hiệu quả .
-Nắm bắt được tâm lý, sở trường của khách (biết khách cần mua sản
phẩm đó như thế nào để công ty bán sản phẩm đó...) Hơn nữa thông qua
hoạt động của bộ phận chuyên trách này công ty sẽ nắm bắt được đầy đủ
hơn các thông tin về đối thủ cạnh tranh, giá cả nguyên vật liệu, khách
hàng...Đôi khi để có được thông tin phải trả giá rất đắt. Như vậy công ty sẽ
có nhiều hơn cơ sở để xây dựng một chiến lược tranh thầu có chất lượng và
hiệu quả.
Giải pháp 2
: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực và
trình độ cho cán bộ tham gia dự thầu, nhằm nâng cao chất lượng Hồ sơ dự
thầu , tăng khả năng trúng thầu của công ty.
1-Cơ sở lý luận và thực tiển:
Yếu tố con người là gốc rễ cho mọi sự thành công của các doanh
nghiệp. Trong công tác đấu thầu thì yếu tố con người là rất quan trọng.
Điều này thể hiện thông qua việc lập Hồ sơ dự thầu ;việc tiêu lượng lắp giá
chính xác, sát thực tế ; việc đưa ra một bản thuyết trình tổ chức thi công và
đưa ra các biện pháp kỹ thuật hợp lý... để tạo ra một bộ Hồ sơ dự thầu có
chất lượng đề do cán bộ tham gia đấu thầu lập nên. Có thể nói trình độ
năng lực của cán bộ tham gia đấu thầu có ảnh hưởng trực tiếp đến chất
lượng của Hồ sơ dự thầu . Do đó nâng cao chất lượng của Hồ sơ dự thầu và
nâng cao khả năng trúng thầu của mình công ty phải tăng cường đào tạo bồi
dưỡng cho cán bộ tham gia đấu thầu.
Hơn nữa, các kiến thức về kinh tế , tài chính kế toán, pháp luật và
các kỹ năng về ngoại ngữ, tin học của nhiều cán bộ làm công tác đấu thầu
còn chưa cao. Trong khi đó yêu cầu đòi hỏi của những gói thầu ngày càng
cao. Muốn trúng thầu phải có những cán bộ có kiến thức sâu rộng trong lập
Hồ sơ dự thầu và những cán bộ, chuyên viên kỹ thuật giỏi có năng lực,
trình độ chuyên môn tham gia vào ban lập dự án công trình và đảm trách
các vị trí quan trọng như thuyết minh giải pháp kỹ thuật, biện pháp thi công
và chỉ huy công trình .
Để làm được điều này công ty nhất thiết phải không ngừng bồi
dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ này.
2-Phương thức thực hiện :
Để nâng cao năng lực trình độ, nâng cao kiến thức về kinh tế , luật
pháp, kỹ năng vi tính ,ngoại ngữ của cán bộ tham gia đấu thầu theo tôi
công ty có thể thực hiện việc bồi dưỡng như sau:
-Gửi một số cán bộ của phòng tiếp thị đi học các lớp bồi dưỡng về
kinh tế tài chính , luật pháp ở các trường đại học hoặc các cơ sở chuyên
nghiệp và tao điều kiện cho họ về thời gian, chi phí học tập.
-Công ty có thể tự đứng ra tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng vi tính
và ngoại ngữ cho các cán bộ, chuyên viên tham gia vào quá trình đấu thầu
để nâng cao hiệu quả thuyết trình các biện pháp thi công và tăng khả năng
đàm phán, ký kết hợp đồng nhất là tham gia đấu thầu quốc tế hay làm thầu
phụ cho các nhà thầu nước ngoài.
Có thể cụ thể hoá kế hoạch này như sau:
Nội
dung đào tạo
Đối tượng đào
tạo
S
ố
lượng
Hình
thức
Chi phí
(dự
tính)
Kinh tế
tài chính
-Cán bộ làm
công tác bóc tách tiên
lượng
-Cán bộ chuẩn
bị Hồ sơ dự thầu
3 Gửi đi
học
3*8tr
Luật -Cán bộ chuẩn
bị Hồ sơ dự thầu
-Cán bộ phòng
ban và chuyên viên
có liên quan
3 Gửi đi
học
3*8tr
Quy
định về đấu
thầu quốc tế
-Cán bộ và
chuyên viên
7 mời
người về dạy
7*0,5tr
Ngoại
ngữ- Tin học
-Cán bộ, chuyên
viên kỹ thuật
15 công ty
mở lớp đào
tạo
15*1tr
Tổng
chi phí
66,5tr
Bên cạnh đó sau mỗi lần tham gia đấu thầu công ty cũng cần tổ
chức các buổi đúc rút kinh nghiệm . Đối với những công trình mà công ty
trượt thầu , công ty cần phân tích tìm các nguyên nhân dẩn đến trượt thầu
của mình để khắc phục ở lần sau. Tìm hiểu các ưu thế của nhà thầu đã
trúng thầu để học tập. Đối với những công trình đã trúng thầu công ty cũng
cần tìm hiểu tại sao lại thắng thầu? để có thể khai thác thế mạnh đó ở các
công trình tương tự. Qua đó nâng cao năng lực và kinh nghiệm của cán bộ
đấu thầu .
Hàng năm tổ chức các buổi giao lưu giữa các cán bộ làm công tác
đấu thầu ở các đơn vị xây dựng khác. Định kỳ công ty tổ chức chuyến đi
tham quan học hỏi kinh nghiệm ở các doanh nghiệp tiên tiến hoặc đi nước
ngoài cho các cán bộ này. Như vậy sẽ nâng cao được năng lực, trình độ
các cán bộ, chuyên viên tham gia đấu thầu . Đây là nguồn tài sản quý giá
đối với công ty.
Tuy nhiên các hình thức đào tạo này công ty cần vận dụng đan xen
nhau là tốt nhất, để mở rộng được đối tượng đào tạo, đào tạo nhanh và sử
dụng kinh phí hợp lý.
Ngoài việc bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ tham gia công tác
đấu thầu. Công ty cũng cần phải thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng nâng
cao tay nghề, bậc thợ cho các công nhân trong công ty để đảm bảo được
chất lượng kỹ thuật của công trình đáp ứng tốt nhất yêu cầu của chủ đầu tư
.
Các chương trình đào tạo của công ty phải tuân theo các nguyên tắc
sau:
-Xác định đúng đối tượng cần đào tạo.
-Đào tạo lý luận kết hợp với thực hành.
-Kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo và đào tạo lại với nâng cao khả năng tự
bồi dưỡng.
-Phải đào tạo liên tục.
3-Hiệu quả của giải pháp :
Việc đào tạo, bồi dưỡng được thực hiện kịp thời và liên tục sẽ
nâng cao trình độ , tay nghề , bậc thợ cho đội ngũ cán bộ quản lý, công
nhân trong toàn công ty. Đảm bảo nguồn nhân lực có thể đáp ứng quản lý
thi công xây lắp theo yêu cầu của chủ đầu tư . Đội ngũ cán bộ công nhân có
trình độ tay nghề cao là tài sản quý giá của công ty.
Năng lực, trình độ của các cán bộ tham gia vào công tác đấu thầu
được nâng cao. Qua đó công tác chuẩn bị đấu thầu , lập Hồ sơ dự thầu sẽ có
chất lượng cao , góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả đấu thầu của
công ty.
Giải pháp 3
: Đưa ra giá thầu hợp lý, linh hoạt để tạo điều kiện cạnh
tranh trong đấu thầu .
1-Cơ sở lý luận và thực tiển:
Tâm lý người tiêu dùng khi đi mua hàng bao giờ cũng muốn mua
những hàng hoá đạt chất lượng (theo yêu cầu của họ) và với giá thấp nhất
có thể. Các chủ đầu tư khi mua các công trình thông qua đấu thầu cũng đăc
biệt quan tâm tới chất lượng , tiến độ và giá cả công trình . Do đó khi chấm
điểm cho một nhà thầu , thì chỉ tiêu giá công trình được chấm thầu với số
điểm cao.
Một công trình đảm bảo về chất lượng và tiến độ, nhưng có mức giá bỏ
thầu cao (vượt giá trần), nó không mang lại hiệu quả kinh tế cho chủ đầu tư
. Vì thế nó sẽ không được chủ đầu tư chấp nhận mua và Hồ sơ dự thầu sẽ bị
loại ngay khi mở thầu. Bởi vậy nhà thầu nào đưa ra được giá dự thầu thấp
mà vẩn đáp ứng được các yêu cầu của chủ đầu tư thì khả năng trúng thầu
cao.
Cạnh tranh về giá dự thầu là phương thức cạnh tranh khá hiệu quả trong
tranh thầu. Hơn nữa việc lựa chọn mức giá bỏ thầu của công ty xây dựng
dân dụng còn rất cứng nhắc thể hiện ở chổ : khi tính toán xong giá dự thầu
của mình ít có điều chỉnh theo tình hình cạnh tranh trên thị trường . Vì thế
công ty phải linh hoạt trong việc định giá dự thầu, để tăng khả năng cạnh
tranh , nâng cao khả năng trúng thầu của công ty khi tham gia đấu thầu .
2-Phương thức thực hiện:
Về nguyên tắc đơn giá dự thầu bao gồm:
-Chi phí vật liệu (VL)
-Chi phí nhân công (NC)
-Chi phí máy xây dựng (M)
-Lãi dự kiến (L)
-Thuế doanh thu hoặc VAT (T)
Giá dự thầu được tính theo công thức:
G
dt
= (VL+NC+M+C+L+T)
Với chi phí chung (C) bao gồm chi phí quản lý công trường (C
ctr
)và
chi phí quản lý doanh nghiệp (C
dn
) hay C=C
ctr
+C
dn
G
dt
= (VL+NC+M+C
ctr
)+C
dn
+L+T
= Z
xlctr
+ C
dn
+ T + L
Z
xlctr
: là giá thành xây lắp công trình
Dựa vào các bộ phận cấu thành trong đơn giá dự thầu theo tôi
công ty nên lựa chọn mức giá bỏ thầu linh hoạt theo các phương án sau để
tăng khả năng cạnh tranh.
a \ Z
xlctr
+ C
dn
+ T < G
bán
<= Z
xlctr
+ C
dn
+ T + L
Theo phương án này , công ty đưa ra mức giá bỏ thầu (G
bán
) cao
nhất và sẽ đạt được mức lãi dự kiến . Phương án này có thể áp dụng khi đối
thủ cạnh tranh không mạnh hoặc công ty đứng đầu về công nghệ kỹ thuật.
b\ Z
xlctr
+ C
dn
+ T < = G
bán
< Z
xlctr
+ C
dn
+ T + L
Ở Phương án này , công ty chấp nhận mức lãi thấp thậm chí là không
có lãi để đảm bảo việc làm cho người lao động . Nhưng vẩn bù đắp đủ giá
thành xây lắp của doanh nghiệp .
c\ Z
xlctr
+ T < G
bán
<= Z
xlctr
+ C
dn
+ T
Theo phương án này công ty sẽ không có lãi và phải chấp nhận cắt
bỏ một phần chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho công trường .Tức là
chấp nhận mức giá bán thấp hơn giá thành xây lắp của công ty. Nhưng vẩn
bù đắp được giá thành xây lắp công trường ( Z
xlctr
+ T)
d\ Z
xlctr
< G
bán
<= Z
xlctr
+ T