GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY ĐỐI VỚI HỘ SẢN XUẤT TẠI NHNO&PTNT HÀ TÂY

Website: Email : Tel : 0918.775.368
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY ĐỐI VỚI HỘ SẢN
XUẤT TẠI NHNO&PTNT HÀ TÂY
Cho vay đối với hộ sản xuất quả thực là vấn đề không đơn giản. Nhiều
ngân hàng ở các nước Châu âu có lịch sử hoạt động lâu dài trong cho vay nông
nghiệp vẫn gặp phải những rủi ro lớn khi cho vay và nhiều ngân hàng đã phá
sản. Vì vậy cần phải khẳng định phương châm hoạt động của ngân hàng là "Mở
rộng cho vay đến đâu phải chắc chắn có hiệu quả đến đó". Qua thời gian ngắn
nghiên cứu thực tập tại Ngân hàng nông nghiệp Hà Tây trong khuôn khổ chuyên
đề này em xin phép được đưa ra một vài giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín
dụng ngân hàng đối với loại hình cho vay này.
I. ĐỊNH HƯỚNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY ĐỐI VỚI
HỘ SẢN XUẤT CUẨ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN HÀ TÂY TRONG NHỮNG NĂM TỚI
- Căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của UBND Tỉnh Hà Tây
- Căn cứ vào định hướng và mục tiêu đề ra của Hội đồng quản trị và tổng
giám đốc NHNo & PTNT Việt Nam.
Chi nhánh NHNo & PTNT Hà Tây xây dựng phương hướng, biện pháp
nâng cao chất lượng tín dụng năm 2003 như sau:
1. Phương hướng
Phát huy kết quả đạt được năm 2002, đồng thời bám sát các mục tiêu và
giải pháp phát triển kinh tế xã hội theo định hướng đại hội Đảng bộ tỉnh Hà tây
giai đoạn 2003-2005, chi nhánh NHNo & PTNT Tỉnh Hà Tây tập trung mọi biện
pháp huy động nguồn vốn trong nhân dân và các tổ chức kinh tế. Trên cơ sở
nguồn vốn huy động được phát triển mở rộng đầu tư đáp ứng yêu cầu vốn cho
phát triển kinh tế ở mọi thành phần mà đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp nông
thôn, phục vị tốt nhất yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Mở rộng đầu tư tín dụng đồng thời phát triển các dịch vụ ngân hàng từng
bước vững chắc an toàn và hiệu quả.
1

Website: Email : Tel : 0918.775.368
2. Các biện pháp chính
- Phối hợp kết hợp chặt chẽ với các cấp uỷ, chính quyền địa phương, các
ban ngành đoàn thể... nhất là UBND các huyện để tiến hành tuyên truyên về chủ
trương, chính sách cho vay của NHNo và các hoạt động tín dụng, tiền tệ của
ngân hàng ở địa phương động viên thi đua giữa các xã có sự hỗ trợ hiệu quả cho
hoạt động tín dụng ngân hàng trong địa bàn. Trên cơ sở đó, có phương án bảo vệ
tài sản, tiền vốn nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối về tài sản cho các chính nhánh.
- Nâng cao trình độ phẩm chất của cán bộ ngân hàng, kết hợp với việc đào
tạo thường xuyên đối với cán bộ tín dụng nhằm nâng cao chất lượng tín dụng.
-Đối với các hộ sản xuất kinh doanh lớn ở các địa bàn thị xã, thị trấn làng
nghề: Các ngân hàng cơ sở có các kế hoạch rà soát, thống kê lại, phân rõ từng
nghành hàng, xác định nhu câù vốn từng hộ để tiếp cận, tuyên truyền mở rộng
đầu tư, thực hiện nâng mức đầu tư phù hợp với qui mô sản xuất kinh doanh.
Đồng thời tiếp tục duy trì thị trường truyền thống là nông nghiệp, nông thôn, và
nông dân. Mở rộng các đối tượng vay vốn món nhỏ qua các tổ nhóm tín chấp
qua hội nông dân, phụ nữ, cựu chiến binh, đoàn thanh niên. Phấn đấu hết năm
2005 số hộ vay vốn đạt 50% tổng số hộ toàn tỉnh.
III. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY HỘ SẢN
XUẤT CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
HÀ TÂY
1. Giải pháp trước mắt
a. Lập kế hoạch thu hút khách hàng:
Có thể nói số lượng khách hàng đến giao dịch với ngân hàng tương đối
cao, nhưng chưa thực sự đúng nhu cầu vay vốn. Tỉnh Hà Tây có khoảng 86% số
hộ có nhu cầu vay vốn tức là có khoảng 455.800 hộ. Như vậy, nhu cầu vốn của
hộ sản xuất là khá lớn. Nếu tính khoảng 65% số hộ là đủ điều kiện vay vốn có
khoảng344.500 hộ ( tỷ lệ này là khá thực tế). Như vậy, số hộ hiện còn dư nợ
ngân hàng đến 31/12/02 là 242.856 hộ còn lại khoảng 101.644 hộ có nhu cầu
2

Website: Email : Tel : 0918.775.368
vay vốn chưa được ngân hàng đáp ứng. Trong khi đó năm 2002 NHNoHà tây lại
thừa vốn chuyển lên ngân hàng cấp trên khoảng 98 tỉ đồng. Thực tế cho thấy
nhiều hộ có nhu cầu đầu tư sản xuất hoặc kinh doanh trong thời gian ngắn hoặc
số lượng vốn ít nên họ ngại đến ngân hàng vay (vì ngại phải làm thủ tục hồ sơ
theo quy định) mà họ lại vay ngoài để sản xuất kinh doanh mặc dù lãi suất có
cao hơn lãi suất cho vay của ngân hàng. Mặc khác do tâm lý sợ phiền phức về
mặt giấy tờ thủ tục hoặc không có khả năng lập dự án... ( đối với những hộ chưa
vay ngân hàng lần nào). Vì vậy, để thu hút khách hàng, ngân hàng nên có những
thông báo, hướng dẫn cụ thể về thủ tục xin vay, cách thức lập dự án đối với từng
ngành nghề đến tận huyện, xã, các trưởng khu hành chính, tổ trưởng cũng như
các chính sách ưu đãi của ngân hàng và cách đón tiếp khách hàng gửi cũng như
khách hàng vay vốn tạo tâm lý hiểu biết lẫn nhau và thoải mái trong giao tiếp,
giao dịch khi đến ngân hàng. Tuyệt đối tránh tình trạng khi đến ngân hàng người
vay vốn tỏ ra lo lắng khi họ chưa biết mình phải làm gì để được ngân hàng cho
vay. Đồng thời nên trích một khoản chi phí kết hợp với đài, báo ở thôn, xã tuyên
truyền, quảng cáo về hoạt động ngân hàng cũng như những chính sách ưu đãi
của Chính phủ để khuyến khích nhu cầu tiềm ẩn của hộ sản xuất.
Việc cho vay theo phương thức gián tiếp thông qua tổ nhóm tín chấp qua
hội nông dân, phụ nữ, cựu chiến binh…cũng đã và đang thu hút được khá đông
đảo hộ sản xuất xin vay và nếu làm tốt phương thức này thì chất lượng tín dụng
sẽ được nâng lên. Tuy nhiên chi phí cho vay kiểu này còn cao trong khi hiện
nay, chênh lệch giữa lãi suất đầu vào và lãi suất đầu ra còn thấp.
b. Thực hiện quy trình cho vay một cách hợp lý:
Thực tế mà nói quy trình cho vay của NHNo & PTNT Việt nam khá chặt
chẽ và nếu cán bộ tín dụng ở các chi nhánh ngân hàng NHNo đều thực hiện
đúng quy trình cho vay thì có thể khẳng định định tỷ lệ nợ quá hạn sẽ rất thấp
nếu không có sự ảnh hưởng của thời tiết. Tuy nhiên cũng có thể khẳng định rằng
nếu làm đúng theo quy trình cho vay thì số hộ đủ điều kiện để cho vay rất ít,

không đủ mức cho vay và dư nợ của ngân hàng NHNo Việt Nam yêu cầu. Vì
3

Website: Email : Tel : 0918.775.368
vậy hiện nay tình hình chung là một phần lớn các cán bộ tín dụng không chỉ ở
ngân hàng NHNo Hà tây mà ở các chi nhánh ngân hàng khác đều không làm
đúng như quy trình cho vay mà ngân hàng NHNo Việt Nam quy định. Điều này
cũng chấp nhận được. Tuy nhiên cách thức cho vay mà một phần không nhỏ cán
bộ tín dụng ở NHNo Hà tây áp dụng theo em chưa được hợp lý. Quy trình cho
vay mà các cán bộ tín dụng ở đây áp dụng chỉ chú ý đến tư cách người vay và
khả năng tài chính, tài sản thế chấp của người vay là chủ yếu. Dự án xin vay
được lập chỉ mang tính hình thức. Đây là điều chưa hợp lý bởi vì khả năng trả
nợ của người vay phụ thuộc rất lớn vào hiệu quả của dự án mà họ đầu tư. Trong
dự án, phần lớn hộ sản xuất đều sử dụng một phần vốn tự có của mình. Vì vậy,
nên dự án khi đưa vào sản xuất kinh doanh không có hiệu quả như mong đợi,
thậm chí hộ sản xuất bị thua lỗ cả vốn tự có và vốn vay ngân hàng thì khả năng
tài chính của họ không còn và họ không tự bán tài sản thế chấp để trả nợ khi hết
hạn mà họ cố tìm các biện pháp khác kiếm ra tiền để trả nợ dẫn đến hiện tượng
chây ỳ, khó đòi nợ khi đến hạn hoặc để nợ quá hạn phát sinh kéo dài. Việc thế
chấp tài sản ở nông thôn thực ra cũng gặp rất nhiều phiền toái. Bởi vì đa số các
tài sản mà họ đưa ra làm vật thế chấp là nhà cửa, ruộng vườn. Khi họ không trả
được nợ, nếu như ngân hàng thực hiện việc phát mại tài sản sẽ gặp khó khăn về
mặt tâm lý vì nhà cửa, ruộng vườn của các hộ ( chủ yếu là nông dân) gắn liền
với đời sống của họ, anh em gia tộc họ hàng nên khó có thể mua bán trao đổi dễ
dàng được. Mặt khác đa số các khoản vay của họ là nhỏ so với số tài sản mà họ đưa
ra thế chấp. Vì vậy khó có thể phát mại nhà cửa, đất đai mà họ thế chấp được. Việc
không quan tâm đến dự án xin vay cũng là nguyên nhân lớn góp phần làm tăng
tỷ lệ nợ quá hạn đối với cho vay hộ sản xuất. Trong những năm qua ở NHNo Hà
tây, đây là một điều mà ngân hàng hoàn toàn không mong muốn. Vì vậy để hạn
chế nợ quá hạn, ngân hàng nên quan tâm hàng đầu đến hiệu quả kinh tế của dự

án đầu tư trong việc lập và thẩm định dự án. Đây quả là vấn đề khó khăn không
chỉ riêng đối với chi nhánh NHNo Hà tây mà còn là vấn đề chung đối với tất cả
các chi nhánh của NHNo & PTNT Việt Nam. Tuy nhiên chỉ giải quyết được vấn
4

Website: Email : Tel : 0918.775.368
đề này mới đẩy lùi và hạn chế tỷ lệ nợ quá hạn. Có nhiều ý kiến cho rằng nếu dự
án được xem xét cẩn thận thì số hộ được vay sẽ giảm, ngân hàng sẽ không đáp
ứng đủ yêu cầu khối lượng vốn cho vay và dư nợ. Tuy nhiên nếu ngân hàng có
chiến lược thu hút khách hàng tốt (như đã trình bày phần trên) thì số hộ đến vay
vốn ngân hàng sẽ tăng lên và ngân hàng có thể loại bỏ những dự án không mang
lại hiệu quả cao hoặc yêu cầu hộ sản xuất lập dự án khả thi hơn. Như vậy doanh
số cho vay và dư nợ vẫn sẽ được ổn định và có xu hướng tăng cao trong khi đó
nợ quá hạn chắc chắn sẽ được giảm thấp. Việc lập các dự án nên để các hộ tự
lập là chủ yếu. Với những hướng dẫn và thông báo cụ thể cách thức lập các loại
dự án tới từng thôn, xã. Các cán bộ tín dụng chỉ làm nhiệm vụ thẩm định dự án,
bàn bạc với các hộ về tính khả thi của dự án với mục đích làm cho các hộ hiểu
mình làm là vì họ trước tiên sau đó mới đến lợi ích của ngân hàng.
Song song vơí việc thẩm định dự án, việc chú trọng đến tư cách của người
vay, khả năng tài chính cũng như tài sản thế chấp mà ngân hàng đang làm là
điều cần thiết. Tuy nó không là chỉ tiêu quan trọng nhất để xác định cho vay
nhưng nó là tiêu chuẩn đạo đức, ràng buộc pháp lý buộc người vay phải có
trách nhiệm hơn trong dự án sản xuất kinh doanh của mình cũng như trong việc
trả nợ ngân hàng đúng hạn.
c. Quan tâm chú trọng đến thông tin:
Thông tin là vấn đề quan trọng trong hoạt động kinh doanh của ngân
hàng, đặc biệt là đối với hoạt động tín dụng. Do hoạt động ngân hàng nói chung
và hoạt động tín dụng hộ sản xuất nói riêng gặp phải nhiều rủi ro cho nên những
vấn đề thông tin liên quan đến khách hàng từ trước đến nay như tư cách năng
lực, khả năng tài chính... phải luôn được cập nhật nhanh chóng, chính xác nhằm

đảm bảo cho chất lượng tín dụng được nâng cao. Công tác thông tin luôn được
các ngân hàng chú ý, tuy nhiên mức độ quan tâm ở mỗi ngân hàng khác nhau. ở
NHNo Hà tây thông tin về khách hàng đặc biệt khách hàng là hộ sản xuất thì
chưa được quan tâm đúng mức như thông tin về thị trường giá cả những biến
động của nó, thông tin về khách hàng như trình độ học vấn, khả năng của họ, tư
5

Website: Email : Tel : 0918.775.368
cách của họ... nhất là đối với những khách hàng mới. Điều này làm hạn chế khả
năng của cán bộ tín dụng do họ phải làm việc suốt ngày nên không có thời gian
tìm hiểu chính xác thông tin về thị trường giá cả, về khách hàng. Do đó khi có
những đối tượng mới đến vay, cán bộ tín dụng phải mất nhiều thời gian để tìm
hiểu họ mà kết quả vẫn chưa được chính xác. Vì vậy ngân hàng nên trang bị đầy
đủ hệ thống máy tính và lưu trũ thông tin về thị trường và khách hàng.
d. Xử lý và thu hồi nợ:
Trong hoạt động kinh doanh tín dụng, hiện tượng phát sinh nợ quá hạn
xảy ra là tất yếu do tác động của nhiều nguyên nhân khách quan cũng như chủ
quan của các đơn vị, cá nhân vay vốn. Cho vay hộ sản xuất nông nghiệp là một
vấn đề không đơn giản, sản xuất nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào diễn biến của
thời tiết, tình trạng dịch bệnh, giá cả thị trường nông phẩm không ổn định nên
còn nhiều rủi ro, khả năng thu hồi vốn thấp nên ngân hàng cần có các biện pháp
thu nhập, xử lý thông tin kịp thời để vừa đảm bảo thu hồi được nợ, vừa không
gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của hộ vay vốn, đồng thời giữ
được mối quan hệ tốt giữa ngân hàng với hộ sản xuất.
Đối với các hộ sản xuất kinh doanh thua lỗ có thể do nguyên nhân bất khả
kháng chưa có khả năng trả nợ ngân hàng. Trong trường hợp này hộ sản xuất
thực sự cần thêm vốn và nếu có thì sẽ mang lại hiệu quả hơn. Lúc này ngân hàng
phải nghiên cứu xem xét kỹ lưỡng xem có nên tiếp tục cho hộ sản xuất đó vay
thêm không và nếu có cho vay thì sau khi phát tiền vay cán bộ tín dụng phải
xuống kiểm tra trực tiếp tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình tiêu thụ hàng

hoá.
Đối với các hộ sản xuất có hàng hoá ứ đọng chưa bán được thì ngân hàng
có thể giới thiệu đơn vị mua bán hàng hoá giúp hộ sản xuất giải quyết tồn đọng
này với điều kiện hàng hoá phải có phẩm chất tốt.
Đối với những hộ có khả năng trả nợ mà vẫn cố tình không trả nợ ngân
hàng thì ngân hàng phải phối kết hợp đề nghị các cơ quan pháp luật, chính
quyền địa phương xử lý thật nghiêm khắc để làm gương cho người khác.
6