giáo án sinh 7 sinh học 7 hà thị diệp thư viện giáo dục tỉnh quảng trị

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (507.84 KB, 135 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Mở đầu

Soạn: 4/9/200

1 . th gii ng vật đa dạng - phong phú

A. Mơc tiªu:
+ KiÕn thøc:

Hiểu đợc thế giới động vật đa dạng phong phú (về lồi, kích thớc, về số
l-ợng cá thế v à môi trờng sống)

- Xác định đợc nớc ta đã đợc thiên nhiên u đãi nên có một thế giới động vật
đa dạng phong phú nh thế nào?

+ Kü năng:

Quan sỏt tranh, nhn bit c cỏc ng vt qua tranh, liên hệ thực tế ở địa
phơng.

B. Ph ¬ng pháp:

- Trực quan - nhóm giải thích minh hoạ
C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Gi¸o ¸n

- Tranh vẽ động vật khơng xơng và động vật có xơng sống
- Tiêu bản, mẫu vật, đĩa ... (nu cú)

2. Chuẩn bị của trò:

- Xem trớc bài mới, su tầm tranh ảnh
d. Tiến trình lên lớp:

I. n nh:

II. Kiểm tra bài cũ: Chuẩn bị các thiết bị nếu có đĩa, tiêu bản

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

Nớc ta có điều kiện thuận lợi (khí hậu rừng => rất thuận lợi cho sự phát
triển của động vật -> động vật đa dạng, phong phú...

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS nghiên cứu kỹ hình 1.1

và 1.2 -> HS thảo luận theo nhóm -> để
thấy đợc sự đa dạng phong phú về loài?
- Trả lời câu hỏi 1 và 2 trong SGK (GV
kết luận)

- Lấy ví dụ ở địa phng em?

+ GV cho HS nghiên cứu hình 1.3 và
1.4 -> nhËn xÐt

- Dựa vào hình 1.4 ghi tên các động vật

vào dòng để trống (có thể thảo lun
nhúm)

=> Trả lời 3 câu hỏi (cho các nhãm bỉ
sung => GV kÕt ln)

Hoạt động 1: (20')

I. §a dạng loài, phong phú về số l ợng
cá thể.

+ Th giới động vật xung quanh chúng
ta vô cùng đa dạng, phong phỳ.

- Đa dạng về loài kích thớc cơ thể, số
l-ợng cá thể.

Hot ng 2: (15')

II. Đa dạng về môi tr ờng sống:

+ ĐV đa dạng về môi trờng sèng.

- Nhê sù thÝch nghi cao víi m«i trêng
sèng -> ĐV phân bố khắp nơi: Nớc,
cạn, trên không và ở vùng băng giá
quanh năm.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

+ Nc ta cú iu kin nh thế nào để động vật phát triển đa dạng v phong
phỳ, cho VD?

V. Dặn dò:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Soạn: /9/200



2 . phân biệt động vật với thực vật

đặc điểm chung của động vật

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Phân biệt đợc động vật với thực vật, thấy đợc chúng có đặc điểm chung
của sinh vật, nhng cũng khác nhau về một số đặc điểm cơ bản.

- Nêu đợc đặc điểm của động vật và nhận biết đợc chúng trong tự nhiên.
- Phân biệt đợc động vật khơng xơng và động vật có xơng sống, biết đợc vai
trò của chúng trong tự nhiên và đời sống.

+ Kü năng: Phát triển tính t duy
B. Ph ơng pháp:

- Vn ỏp, ging gii.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh vẽ theo hình 2.1 và 2.2

- Mụ hỡnh thit b ng vt v thit b thc vt

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.
d. Tiến trình lên lớp:

I. n nh:

II. Kiểm tra bài cũ: 2 câu hỏi trong SGK

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

Động vật và thực vật đều xuất hiện sớm trên hành tinh, chúng đều xuất phát
từ một nguồn gốc chung, nhng trong quá trình tiến hoá chia làm 2 nhánh sinh vật
khác nhau, bài học này ...

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
GV hớng dẫn HS quan sỏt nghiờn cu

hình 2.1.

(Quan sát nghiên cứu giúp em biết điều
gì)

=> Cho tho lun nhúm ri ỏnh du
vo bng?

- GV cho HS tr¶ lêi 2 câu hỏi trong
sách?

+ Qua c im trên em cho biết động
vật có đặc điểm chung gì để phân biệt
với thực vật?

- Đánh dấu đặc điểm trong SGK?

- Giới động vật đợc phân chia nh thế
nào?

Hoạt động 1: (15')

I. Phân biệt động vật và thực vật:

+ GĐV và TV giống nhau: Có cấu tạo
TB, có khả năng sinh trởng và phát
triển.

+ ĐV và TV: Không có cấu tạo thành
xenlulôzơ, sử dụng chất hữu cơ sẵn có,
có cơ quan di chuyển, hệ TK và giác
quan.

Hot ng 2: (6')

II. Đa dạng chung của ĐV:

- Có khả năng di chuyển.
- Có hệ TK và giác quan.
- Dị dỡng

Hot ng 3: (5')

III. Sơ l ợc phân chia giíi §V

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Sinh học 7 đợc sắp xếp nh sau:
=> Vậy ĐV đợc chia làm mấy nhóm?
+ ĐV có vai trị nh thế nào trong đời
sống, trong TN?

- HS dựa vào bảng 2 SGK để điền vào?

- Ngµnh rt khoang

- Các ngành: Gim dẹp, trịn, t.
- Ngnh thõn mm

- Ngành chân khớp

- Ngành ĐV có xơng sống: Cá, lỡng c,
bò sát, chim, thú.

Hot ng 4: (7')

IV. Vai trũ ca ng vt:

- Kẻ bảng

=> ng vt có vai trị quan trọng đối
với đời sống con ngời.

IV. Đánh giá mục tiêu (5'):

- TV khỏc V im no? dựa vào đặc điểm nào để phân biệt động vật vói
thực vật? động vật đợc chia làm mấy nhóm.

- Vai trũ ca ng vt.

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK.
- Xem trớc bài mới

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Soạn: /9/200



3. thùc hµnh

quan sát một số động vật nguyên sinh

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

Nhận biết đợc nơi sống của ĐVTS (trùng roi, trùng giày), cách thu thập và
gây nuôi.

- Quan sát nhận biết đợc trùng roi, trùng giày trên tiêu bản hiển vi, thấy
đ-ợc cấu tạo v cỏch di chuyn.

+ Kỹ năng: Quan sát hiển vi- so sánh
B. Ph ơng pháp:

- Phơng pháp thực hành - tìm tòi bộ phận
C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Tranh vẽ trùng roi, trùng giày
- Kính hiển vi, lam làm tiêu bản, kim móc, ống hút, khăn

- Chuẩn bị mẫu vật: H2O váng xanh, cống rÃnh, hoặc dùng rơm khô nuôi
cấy.

2. Chuẩn bị của trò:

- Chuẩn bị theo nhóm : Váng xanh, váng H2O cống rÃnh
- Nuôi cánh bằng rơm khô (bèo Nhật Bản)

d. Tiến trình lên lớp:

I. n nh:

II. Kiểm tra bài cũ: Sự chuẩn bị của các nhóm

III. Bài mới:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

GV làm tiêu bản mẫu cho hS quan sát

=> nhận xét cách di chuyển, hình dạng
của trùng giầy => kết luận thảo luận->
điền dấu vào cỏc cõu ỳng?

+ GV cho HS quan sát tiêu bản sẵn =>
nhận xét cách di chuyển, hình dạng của
trùng roi, thảo luận theo nhóm.

- Em so sánh với trùng giày có gì khác
nhau?

=> HS ỏnh dấu đúng vào câu hỏi
SGK?

Hoạt động 1: (15')
1. Quan sát trùng giy:

a. Hình dạng:

- Trựng giy cú hỡnh dạng không đối
xứng, giống chiếc giày.

b. Di chun:

- Võa tiỊn, võa xoay

Hoạt động 2: (20')
2. Quan sát trựng roi:

a. Hình dạng:
- Hình thoi - có roi
b. Di chuyển:

- Vừa tiến, vừa xoay

IV. Đánh giá mục tiêu:

- HS vẽ hình đã đợc quan sát, chú thích

- Trùng roi có đặc điểm gì giống ĐV và TV vì sao?

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6></div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

So¹n: /9/200



4 . trïng roi

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- HS nắm đợc và mơ tả đúng cấu tạo trong và ngồi của trùng roi.
- Nắm đợc cách dinh dỡng và sinh sản của chúng

- Tìm hiểu đợc tập đồn trùng roi và quan hệ về nguồn gốc giữa động vật
đơn bào với động vật đa bào.

+ Kỹ năng: Vận dụng để hình thành kiến thức
B. Ph ơng pháp:

- Trực quan - Vn ỏp.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy:

- Tranh vẽ cấu tạo, sự sinh sản, sự hoá bào xác
- Tranh cấu tạo tập đoàn vôn vốc

- 1 ống nghiệm có trùng roi làm TN tính hớng sáng.

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.
d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị: Kết hợp trong giờ

III. Bài mới:

1. t vn :

Trựng roi là động vật vừa có đặc điểm giống TV và ĐV (là sự thống nhất về
nguồn gốc của ĐV và TV -> Bài mới để thấy rõ đợc sự thống nhất đó.

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ Qua thực hành kết hợp với quan sát

tranh, em h·y cho biÕt cÊu t¹o, di
chun cđa trung roi?

- Trùng roi di chuyển đợc trong nớc
nhờ bộ phn no?

- Trùng roi có khả năng dinh dỡng nh
thế nào? Vì sao?

- Khả năng hô hấp và bài tiết cđa trung
roi nh thÕ nµo?

+ Cho HS quan sát nghiên cứu hình 4.2
để xác định các bớc so sánh của trùng
roi => nhận xét => Kết luận?

+ §äc TN -> Giải thích hiện tợng =>
HS trả lời các câu hỏi ? (GV bæ sung
=> KL)

Hoạt động 1: (25')
I. Trùng roi xanh:

1. CÊu t¹o di chun:

+ Là cơ thể của 1 ĐV đơn bào (nhân
chất NS, DL)

- Cã 1 roi vµ ®iĨm m¾t

+ Di chun: Võa tiÕn, võa xoay
2. DÜnh dìng:

+ Tự dỡng khi có ánh sáng
- Dị dỡng

+ Hô hấp qua màng cơ thể

- Bài tiết và điều chỉnh áp suất thẩm
thấu nhờ không bào co bãp

3. Sinh s¶n:

+ Sinh sản vơ tính theo cách phân đơi.
4. Tính hớng sáng:

+ Dinh dìng tù dìng

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

+ GV dïng tranh giíi thiƯu cho HS vỊ
cÊu tạo của trùng roi?

=> Chọn cụm từ điền vào câu hỏi trong
SGK?

II. Tập đoàn trùng roi:

- Gồm nhiều TB có roi, liên kết lại với

nhau.

+ Gi ra mối quan hệ về nguồn gốc
giữa V n bo v ng vt a bo.

IV. Đánh giá mơc tiªu:

- Trùng roi có đặc điểm gì giống và khỏc TV

V. Dặn dò:

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Soạn: /9/200

5. trùng biến hình- trùng giày

A. Mục tiêu:
+ Kiến thức:

- Phân biệt đợc đặc điểm cấu tạo và lối sống của trùng biến hình với trùng
giày.

- Nắm đợc cách di chuyển, dinh dỡng và sinh sản
+ Kỹ năng: So sỏnh

B. Ph ơng pháp:

- Trực quan, gợi mở, giảng giải.
C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án

- Tranh vẽ 2 loài trùng

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.
d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Trïng roi cã ở đâu? Có gì giống và khác với TV?
- Khả năng sinh sản của trùng roi nh thế nào?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

Trùng biến hình là đại diện của động vật NS, vật chúng có cấu tạo nh thế
nào. Bài học hơm nay...

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ Cho HS quan sỏt hỡnh 5.1

=> Cho biết cấu tạo và cách di chuyển
của trùng?

- Nhờ đâu trùng biến hình thành chân
giả?

+ Cho HS quan sát hình 5.2

-> Tìm hiểu cách di chuyển của chúng
- Trùng biến hình bắt mồi và tiêu hoá
mồi nh thế nào?

=> HS sắp xếp thứ tự các câu (HS kẻ
phiếu học tập)

+ Cho HS quan sát nghiên cứu hình 5.3
=> Cho biết cấu tạo của trùng giày có
gì khác trùng biến hình?

Hot ng 1: (15')
I. Trựng bin hỡnh:

1. cấu tạo và di chuyển:

+ Cu to; C thể đơn bào, 1 khối chất
nguyên sinh lỏng và nhân, ..

+ Di chuyển: Bằng chân giả
2. Dinh dỡng:

- Tiêu hoá nội bào

- Bắt mồi bằng chân giả, chất thải ->
KB co bãp ra ngoµi

3. Sinh sản: Vơ tính bằng cách phân
đôi cơ thể.

Hoạt động 2: (15')
II. Trùng giày:

1. CÊu t¹o: Gåm 1 TB cã chÊt NS
- Nhân lớn, nhân nhỏ

- Không bào co bóp, miệng, hầu không
bào TH

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

+ Khả năng dinh dỡng của trùng giày
có gì khác trung biến hình? (phức tạp
hơn) -> trả lời các câu hỏi?

+ Trùng giày có hình thức sinh sản
giống và khác trùng biến hình nh thế
nào?.

Thc n c lụng bi-> ming -> hầu
-> KB tiêu hoá -> biến đổi thành chất
dinh dỡng chuyển trong cơ thể (nhờ
Enzin)

- Chất bả -> khơng bào co bóp đợc thải
ra ngồi qua lỗ thốt.

3. Sinh s¶n:

+ Sinh sản vơ tính bằng cách phõn ụi
(ngang)

+ Sinh sản hữu tính (tiếp hợp).

IV. Đánh giá mục tiêu (5'):

- Trùng biến hình có cấu tạo và di chuyển khác trung giày nh thế nào

- Khả năng lấy thức ăn, quá trình tiêu hoá và thải bả của 2 loài trung có gì
khác nhau?

V. Dặn dò:

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Soạn:

6 . trùng kiết lị - trïng sèt rÐt

A. Mơc tiªu:
+ KiÕn thøc:

- Trùng kiết lị và trùng sốt rét là động vật nguyên sinh gây bệnh nguy hiểm.
- Biết đợc nơi ký sinh, cách gây hại - Rút ra đợc biện pháp phòng chóng
hiệu quả.

- Giúp HS biết phân biệt đợc muỗi Anơphen và muỗi thờng.
- Liên hệ thực tế đa ra các bin phỏp phũng chng.

+ Kỹ năng:

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi bộ phận, giảng giải
C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo ¸n

- Tranh cấu tạo và vòng đời của 2 trùng

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.
d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Trïng biến hình sống ở đâu, di chuyển, bắt mồi nh thế nào?
- Trùng giày di chuyển, lấy thức ăn, tiêu hoá thải bÃ nh thế nào?

III. Bài mới:

1. t vn :

Thủ phạm gây bệnh lỵ và bệnh sốt rét là loại trung nào, có cấu tạo, cách
phòng bệnh nh thế nµo?

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trị Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS nghiên cứu hình 6.1, 6.2,

6.3, 6.4 (cá nhân) thu thập kiến thức ->
trao đổi nhóm thống nhất ý kiến, hồn
thành phiếu học tập.

- GV cho đại diện nhóm phát biểu (ghi
bảng)-> nhóm khác bổ sung => GV cho
HS quan sát và ghi theo bảng chuẩn.
+ Qua nghiên cứu em cho biết trùng kiết
lỵ có gì giống và khác trùng biến hình
=> hồn thnh BT SGK?

(Trùng KL không kết bào xác mà sống ở
ĐV trung gian)

- Khả năng kết bào xác của trùng kiết
lỵ có tác hại thế nào? (tồn tại lâu trong
TN, ăn uống thiếu vệ sinh...)

+ Qua nghiên cứu về cấu tạo dinh dỡng,
phát triển của 2 trùng em hÃy so sánh và
hoàn thành bảng trong sách?

(cá nhân -> HS khác nhận xét)

Hot ng 1: (15')

I. Trùng kiết lỵ và trùng sốt rét:

1. Cấu tạo dinh dỡng và sự phát triển của
trùng kiết lỵ và trùng sốt rét:

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

+ Tại sao ngời bị sốt rét da tái xanh (do
hồng cầu bị phá huỷ)

- Ngời bị kiết lỵ đi ngoài ra máu (do
thành ruột bị tổn thơng)

=> Vy lm th nào để phịng chống, ta
tìm hiểu ...

+ HS đọc SGK tìm hiểu?
- Liên hệ thực tế Việt Nam ta?

2. So sánh trùng kiết lỵ và trùng sốt rét:
- GV treo b¶ng tr¶ lêi chn.

II. BƯnh sèt rÐt ë níc ta:

+ Bệnh sốt rét ở nớc ta đang dần đợc thanh
toán.

+ Phòng bệnh: Vệ sinh môi trờng, vệ sinh cá
nhân, diệt muỗi.

IV. Đánh giá mục tiêu:

1. Bệnh kiết lỵ do loại trùng nào gây nên:
- Trùng biến hình

- Trùng kiết lỵ

- Tất cả các loại trùng.

2. Trùng sốt rét phá huỷ loại TB nào của máu
a. Bạch cầu c. Tiểu cÇu c. Hång cÇu

3. Trùng sốt rét vào cơ thể con ngời bằng con đờng nào:
a. ăn uống c. Qua mỏu b. Qua hụ hp

V. Dặn dò: - Học theo câu hỏi SGK.
- Bài bài tập ở sách BT.

Tên ĐV

Đặc điểm Trùng kiết lỵ Trùng sốt rét
Cấu tạo Có chân giả

ngắn
Không có
không bào

- Không có
cơ quan di
chuyển

-Không có
các không
bµo

Dinh dìng - Thùc hiƯn

qua mµng TB - Thùc hiƯn qua mµng TB
- LÊy chÊt
dinh dìng tõ
hång cầu
Phát triển Trong môi

tr-ờng

-> Kết bào
xác-> vào
ruột ngời ->
chui ra khỏi
bào xác ->
bám vào
thành ruột

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Soạn:

7 . đặc điểm chung - vai trò thực tiễn

của động vật nguyên sinh

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- HS nêu đợc đặc điểm chung của ĐV nguyên sinh

- Biết đợc vai trị tích cực của ĐVNS và những tác hại do ĐVNS gây ra.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát thu thập kiến thức
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Thỏi :

Giáo dục ý thức học tập, giữ vệ sinh môi trờng cá nhân
B. Ph ơng pháp: Quan sát- tìm tòi thu thập kiến thức.
C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh vẽ một số loại trùng

- Tài liệu một số trùng gây bệnh - bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.
- Kẻ bảng 1 và 2 vào vở học
d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiÓm tra bµi cị:

- Dinh dỡng ở trùng sốt rét và trùng kiết lỵ giống và khác nhau nh thế nào?
- Trùng kiết lỵ có hại nh thế nào đến sức khoẻ con ngời?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
Cho HS quan sát hình 7.1 -> trao đổi

nhãm => Hoµn thµnh bảng 1.

(các nhóm khác trình bày và bổ sung)=>
GV thống nhÊt ghi chuÈn.

+ ĐVNS sống tự do có đặc điểm gỡ khỏc
VNS sng ký sinh

(ĐVNS sống tự do tự tìm thức ăn, có bộ
phận di chuyển, ĐVNS ký sinh một số
bộ phận tiêu giảm)

- Vy qua phn trờn em cho biết ĐVNS
có đặc điểm gì chung?

- GV cho HS đọc nghiên cứu và quan
sát tranh.

- HS đọc cá nhân -> trao i nhúm?

Hot ng 1:

I. Đặc điểm chung:

1. Trùng roi:

Thức ăn: Vụn hữu cơ
Bộ phận di chuyển: Roi

Hình thức sinh sản: Vô tính (chiều dọc)
2. Trùng biến hình:

Thức ăn: Vụn hữu cơ

Bộ phận di chuyển: Chân giả

Hình thức sinh sản: Vô tính, hữu tính
3. Trùng giày:

Thức ăn: Vụn hữu cơ

Bộ phận di chuyển: Lông bơi

Hình thức sinh sản: Vô tính, hữu tính
4. Trùng kiết lỵ:

Thức ăn: Hồng cầu

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

+ GV cho HS đọc nghiên cứu và quan
sát tranh

- HS đọc cá nhân -> trao đổi nhóm?
Đại diện trình bày các nhóm khác bổ
sung=> GV nhận xét, cho HS quan sát
bảng kiến thức chun?

- HS bổ sung sửa sai ghi vào vở.

Hình thức sinh sản: Vô tính
5. Trùng sốt rét:

Thức ăn: Hồng cầu

Bộ phận di chuyển: Không có
Hình thức sinh sản: Vô tính

* Cú c im chung: C th chỉ có 1 TB
đảm nhận mọi chức năng sống.

- Dinh dỡng chủ yếu: Bằng cách dị dỡng
- Sinh sản vô tính và hữu tính

* Hot ng 2:

II. Vai trò thực tiễn của ĐVNS:

IV. Đánh giá mục tiêu:

- VNS cú những đặc điểm (chọn câu đúng)
- Cơ thể có cấu to phc tp

- Cơ thể gồm 1 tế bào

- Sinh sản vơ tính, hữu tính đơn giản
- Các cơ quan di chuyển chuyên hoa

- Tổng hợp đợc chất hữu cơ nuôi sống cơ thể
- Sống dị dỡng nhờ chất hữu c sn cú

- Di chuyển nhờ roi, lông bơi hay chân giả.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Soạn:

Ch

ơng II:

ngành ruột khoang

8 . thuỷ tức

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

HS nắm đợc đặc điểm hình dạng, cấu tạo dinh dỡng và cách sinh sản của
thức tức đại diện cho ngành ruột khoang và là ngành ĐV a bo u tiờn.

+ Kỹ năng:

- Quan sát tìm kiếm kiÕn thøc

- Kỹ năng phân tích tổng hợp, kỹ năng hoạt động nhóm
+ Thái độ:

Gi¸o dơc ý thøc häc tËp, và yêu thích bộ môn

B. Ph ng phỏp: Quan sỏt- hi ỏp, ging gii

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.

d. Tiến trình lªn líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

+ Đặc điểm nào của ĐVNS vừa đúng cho ĐV sống tự do và sống ký sinh.
+ Vai trị của ĐVNS

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

Ruột khoang là ngành động vật đa bào bậc thấp có nhiều đại diện thuỷ tức,
sứa, san hơ,... có cấu tạo nh thế nào...?

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
Cho+ GV cho HS quan sát hình 8.1 và

8.2 đọc thông tin SGK -> thống nhất
theo nhóm.

- GV cho đại diện nhóm nêu về cấu tạo
- di chuyển.

=> C¸c nhãm bæ sung

=> GV nhËn xÐt ghi ? Thuû tøc di
chun nh thÕ nµo?

+ GV cho HS quan sát hình cắt dọc của
thuỷ tức =? đọc thơng tin ở bảng 1

=>th¶o ln nhãm, thèng nhÊt trả lời->
các nhóm bổ sung?

GV: Cu tạo trong của thuỷ tức (có
nhiều loại TB đảm nhận chức năng

riêng)

Lỗ miệng đợc thông với phần nào bờn
trong?

Hot ng 1:

I. Cờu tạo ngoài và di chuyển:

1. Cu tạo ngồi: Hình trụ dài
- Phần dới là đế => bỏm

- Phân trên có lỗ miệng, xung quanh có tua
miệng.

- Đối xứng toả tròn.

2. Di chuyển: Kiểu sâu đo
- Kiểu lộn đầu và bơi

* Hot ng 2:
II. Cu to trong:

+ Thành cơ thể gåm 2 líp, giữa 2 lớp có
tầng keo mỏng.

- Lớp ngoài: Có TB gai, TB thần kinh (TB
sao), TB mô bì cơ, TB sinh sản.

+ Lớp trong: Có TB mô cơ tiến hoá

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

+ Quan sát hình 8.1 đọc thông tin ->
trao đổi nhóm -> thống nhất trả lời
- Thuỷ tức đa mồi vào miệng bằng cách
nào? nhờ TB nào để thực hiện mồi (TB
tuyến)

- Thủ tøc th¶i kÜ bằng cách nào? (cho
HS hoàn thành câu hỏi SGK)

+ GV cho quan sát tranh, tìm hiểu SGK
=> cho biết thuỷ tức có những kiểu sinh
sản nào?

(mọc chồi, ở cơ thĨ mĐ)
-> HS tr¶ lêi, bỉ sung

GV gi¶ng gi¶i kh¶ năng tái sinh (do còn
có TB cha chuyển hoá).

- Ti sao thủy tức là động vật đa bào bậc
thấp?

tói)

* Hoạt động 3: 
III. Dinh dỡng;

+ Thủ tøc b¾t måi b»ng tua miệng.

- Quá trình tiÕn thùc hiÖn ë khoang, thùc
hiƯn nhê dÞch tõ TB tuyến.

- Thải bả qua lỗ miệng

+ S trao i khớ thực hiện qua thành cơ thể.

* Hoạt động 4:
IV. Sinh sản:

+ H×nh thøc sinh sản vô tính: B»ng c¸ch
mäc chåi

+ Sinh sản hữu tính: Bằng cách hình thành
TB sinh dục đực và cái.

+ T¸i sinh: 1 phần của cơ thể tạo nên một cơ
thể mới.

IV. Đánh giá mục tiêu:

Chn cõu ỳng:

C th cú i xứng hai bên Cơ thể có 3 lớp: màng, giữa, trong
Cơ thể có đối xứng toả trịn Cơ thể đã có lỗ miệng, lỗ hậu mơn
Cơ thể có 2 lớp ngoài - trong Sống bám vào các vật thể ở nớc
Miệng là nơi lấy thức ăn và thải bả Nhờ để bám

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

So¹n:



9 . đa dạng của ngành ruột khoang

A. Mục tiªu:
+ KiÕn thøc:

HS hiểu rõ đợc sự đa dạng của ruột khoang đợc thể hiện ở cấu tạo cơ th,
li sng, t chc c th, di chuyn.

+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh
- Phân tích tổng hợp, hoạt động nhóm
+ Giáo dục:

Gi¸o dơc ý thức học tập, yêu thích bộ môn

B. Ph ơng pháp: Tìm tòi, so sánh, giảng giải.
C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh (sứa, san ho, hải quỳ)

- Xi lanh bơm và 1 đoạn xơng san hô

- Tài liệu một số trùng gây bệnh - bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.
- Kẻ phiếu học tập vào vở.

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- ý nghĩa của TB gai trong đời sống thuỷ tức? Thuỷ tức thải bả ra bằng con
đờng nào?

- Phân biệt thành phần TB ở 2 lớp và chức năng.

III. Bài mới:

1. t vn :
2. Trin khai bi:

Hot ng của thầy và trị Nội dung kiến thức 
Ta tìm hiểu sự đa dạng của ngành ruột

khoang => GV cho HS quan sát tranh
9.1; 9.2 và 9.3 => trao i thng nht
nhúm.

- GV cho các nhóm trả lời bổ sung ->
GV nhËn xÐt bæ sung -> HS ghi .

- Qua nghiên cứu, so sánh ta thấy sứa có
đặc điểm gì thích nghi với đời sống

(hình dù, miệng dới, di chuyển bằng
cách co bóp dù)

+ Tầng keo, khoang TH của sứa thủy
tức có đặc điểm gì? (Thuỷ tức mỏng,
khoảng TH rộng, sứa dày, khoang TH
hẹp)

Hoạt động 1:
I. Sứa:

Nêu đợc hình dạng, cu to, di chuyn li
sng.

(Kẻ bảng)

1. Sứa:

Hình dáng: Hình trụ

Tầng keo: Dày, khoang tiêu hoá hẹp
Lối sống: Cá thể

2. Thuỷ tức: Hình nhỏ

Tầng keo mỏng, khoang TH rộng
Lối sống: Cá thể

3. Hải quỳ : To, ngắn

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

+ GV cho HS nghiên cứu quan sát tranh
=> trao đổi nhóm, so sánh -> nhóm trả
lời bổ sung tiếp tục hoàn thành bảng
trên?

+ Qua 2 phÇn cđa bài cá nhân hoàn
thành bảng 2 SGK?

+ Sự mọc chồi của san hô khác thuỷ tức
nh thế nào?

ngăn.

Tua miệng: Không di chuyển
Lối sống: Tập trung một số cá thể
4. San hô:

Hình cành cây, có gai xơng đá vơi, chất
sừng, có nhiều ngăn thơng nhau giữa các cá
thể, khơng di chuyển, có đế bám, sống tp
on.

* Hot ng 2:

II. Cấu tạo của hải quỳ và san hô:

+ Hi qu: Khụng cú b xng ỏ vơi điển
hình

+ San hơ: Có bộ khung xơng đá vơi điển

hình

+ HS kẻ hoàn thành bảng 2 SGK.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Sứa di chuyển nh thế nào? Có gi khác thuỷ tøc

- Sù sinh s¶n VT mäc chåi ë thủ tøc có gì khác san hô.

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Soạn:



10 . đặc điểm chung và vai trị

cđa ngành ruột khoang

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- HS nờu đợc những đặc điểm chung nhất của ngành ruột khoang

- Chỉ đợc vai trò của ngành ruột khoang trong tự nhiên và trong đời sống
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp, hoạt động nhóm

- Giáo dục ý thức học tập, bảo vệ động vật

+ Gi¸o dơc:

Gi¸o dơc ý thøc häc tËp, yêu thích bộ môn

B. Ph ơng pháp: Trực quan - so sánh

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh 10.1

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.

- Kẻ bảng, chuẩn bị tranh ảnh về san hô.

d. Tiến trình lªn líp:

I.

ổ n định:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Sự sinh sản vô tính của san hô và thuỷ tức có gì khác nhau.
- C¸ch di chun cđa søa trong níc nh thÕ nµo?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
- GV cho HS quan sát hình 10.1 nhớ lại

kiÕn thøc bµi tríc.

- HS quan sát so sánh phân tích tổng
hợp, trao đổi nhóm thống nhất hon
thnh bng.

+ GV cho các nhóm nêu và bổ sung ->
hoàn thành bảng chuẩn.

+ Qua c im ca cỏc đại diện trên,
em hãy cho biết đặc điểm chung của
ngành ruột khoang?

Hoạt động 1:

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Vậy ruột khoang có vai trị nh thế nào
trong TN và đời sống, ta sang phần 2.

- GV cho HS đọc SGK, liên hệ thực tế,
trao đổi và cho bit?

- Ruột khoang có vai trò gì trong TN?

- Bên cạnh đó ruột khoang có tác hại
nh thế nào?

* Đặc điểm của ngành ruột khoang:
+ Cơ thể có đối xứng toả trịn

+ Rt d¹ng túi

+ Thành cơ thể có 2 lớp TB
+ Tự vệ tấn công bằng TB gai

b. Hot ng 2:

II. Vai trò cđa ngµnh rt khoang:

1. Trong tự nhiên:
- Tạo vẻ đẹp

- Có ý nghĩa sinh thái đối với biển
2. Đối với đời sống:

- Làm đồ trang trí - trang sức
- Cung cấp ngun liệu vơi
- Làm thực phẩm giá trị

- Hố thch san hụ gúp phn nghiờn cu a
cht.

3. Tác hại:

Mt số gây độc ngứa.

- Tạo đá ngầm, ảnh hởng giao thụng

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Ngnh rut khoang cú c điểm gì chung ? Kể ruột khoang đại diện ở địa
phơng em.

- Phòng chống độc khi tiếp xúc với ruột khoang phải làm gì ? (Dùng dụng
cụ thu lợng nh panh, vt, hoc dựng gng cao su)

V. Dặn dò:

- Học câu hỏi SGK

- Kẻ trớc bảng trang 42/SGK
- Kẻ trớc bảng T37 SGK.

TT Đặc điểm Thuỷ tức Sứa San hô

1 Kiu i
xng

Toả tròn Toả
tròn

Toả
tròn

2 Cách di

chuyển Kiểu sâu đo, kiểu
lộn đầu

Co bóp

dù Không di
chuyển
3 Cách dinh

dỡng Bị dỡng Bị d-ỡng Bị d-ỡng
4 Cách tự vệ Nhờ TB

gai Nhê TB gai,
di
chuyÓn

Nhê
TB gai
5 Sè lớp TB

cấu thành
cơ thể

2 2 2

6 Kiểu ruột Ruét tói Ruét

túi Ruột túi

7 Sống đơn

độc, tập
đoàn

Đơn độc Đơn

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Soạn:

Ch

ơng III:

Các Ngành Giun

ngành giun dẹp

11 . sán lá gan

A. Mục tiªu:

+ KiÕn thøc:

HS nêu đợc đặc điểm nổi bật của ngành giun dẹp là cơ thể có đối xứng hai
bên.

- Chỉ rõ đặc điểm cấu tạo của sán lá gan thích ghi với đời sốg ký sinh, nm
c c im ca sỏn lụng.

+ Kỹ năng:

- Rốn luyn kỹ năng quan sát, so sánh
- Thu thập kiến thức, hoạt động nhóm

+ Giáo dục:

Giáo dục ý thức vệ sinh, phịng chống cho vật ni.
B. Ph ơng pháp: Trực quan, hỏi đáp, giảng giải.
C. Ph ơng tiện dạy và hc:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh : Sán lá gan và sán lông

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.
- Kẻ trớc bảng

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

+ Ruột khoang bám và ruột khoang sống tự do có đặc điểm chung gì? Kể
tên ruột khoang có ở địa phơng.

+ Đề phịng chất độc cần phải có phơng tiện gì?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS quan sỏt tranh 40,41

- Đọc thông tin SGK
-> Thảo luËn thèng nhÊt.

- Các đại diện nhóm phát biểu, nhận xột
b sung -> thng nht ghi chun?

- Vì sao mắt và lông bơi của sán lông
phát triển, sán lá gan tiêu giảm.

- Sán lá gan cã gi¸c b¸m, sán lông
không?

Hot ng 1:

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

+ GV cho HS quan sát tranh 11.2 /42
- Đọc thông tin

-> Hoàn thành phần * trong SGK

+ Vậy sán lá gan thích nghi với phát tán
nòi giống nh thế nào?

-> Muốn tiêu diệt sán lá gan ta phải làm
gì?

+ GV cho HS nghiờn cu quan sỏt tranh
=> trao đổi nhóm, so sánh -> nhóm trả
lời bổ sung tiếp tục hoàn thành bảng
trên?

+ Qua 2 phÇn cđa bài cá nhân hoàn
thành bảng 2 SGK?

+ Sự mọc chồi của san hô khác thuỷ tức
nh thế nào?

* Hot ng 2:

II. Vòng đời của sán lá gan:

- Trøng sán không gặp nớc -> không nở
thành ấu trùng.

- ấu trùng nở ra không gặp cơ thể thích hợp
-> chết

- ốc chứa vật ký sinh bị ĐV khác ăn -> ấu
trùng không phát triển

- Kén bám vào rau bèo ... chờ trâu bò không
ăn -> kén hỏng không nở -> sán.

- Trứng phát triển ngoài môi trờng thông qua
vật chủ

Trâu bò -> trøng-> Êu trïng -> èc -> ấu
trùng có đuôi.

Bám vào rau-> bèo -> kết kén -> môi trờng
nớc.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Chn cõu tr li ỳng.

- Sán lông và sán lá gan có mắt phát triển

- Sán lông mắt và lông bơi phát triển, sán lá gan gắt và lông bơi tiêu giảm
- Sán lông và sán lá gan sống ký sinh

- Sán lông sống bơi lội, sán lá gan sống ký sinh

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK.
- Kẻ trớc bảng

Đại diện

Đặc điểm Sán lông

Sán lá
gan

ý nghĩa

thích nghi
Mắt Phát triển Tiêu

giảm Thích nghi với ký sinh
Lông bơi phát triển tiêu giảm do ký sinh

khụng di
chuyn (ca
sn lỏ gan)
Giác bám khơng có phát triển để bám vào

vËt chđ
c¬ quan

tiêu hố bình thờng(miệng ->
các thanh
ruộ) cha
có hậu
mơn
Phát
triển (có
hầu
khoẻ, 2
nhánh
một phân
nhiều
nhánh
đồng hốa
những chất
dinh dỡng

Cơ quan
sinh dục

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

So¹n:



12. mét sè giun dĐp kh¸c

và đặc điểm chung của ngành giun dẹp

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm đợc hình dạng, vịng đời của một số giun dẹp sống ký sinh.
- Thông qua các đại diện của ngành nêu đợc đặc điểm của giun dẹp.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh, hoạt động nhóm
- ý thứuc vệ sinh mơi trờng, cơ thể

+ Gi¸o dơc:

Gi¸o dơc ý thức vệ sinh, phòng chống cho vật nuôi.
B. Ph ơng pháp: Trực quan, so sánh, giảng giải.
C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Gi¸o ¸n

- Tranh : đủ các loại sán lá máu, sán bã trầu, sán dây
- Mơ hình nếu có.

2. Chn bị của trò:

- Học bài cũ, kẻ bảng
- Kẻ trớc bảng

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Sán lá gan có cấu tạo nh thế nào để thích nghi với đời sống ký sinh.
- Trình bày vịng đời của sán lá gan?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
GV cho HS đọc và nghiên cứu hình

12.1, 12.2, 12.3 -> th¶o ln -> tr¶ lời
các câu hỏi SGK?

- Kể tên một số giun dẹp ký sinh?
- Bé phËn ký sinh (ruét, gan, m¸u)

+ HS đọc "em có biết" -> vậy sán ký
sinh gây hại nh thế nào?

+ Em làm gì để giúp mi ngũi
=> GV cho ghi KT chun.

+ Qua phần trên GV cho HS nghiên cứu
-> thảo luận -> hoàn thành bảng.

- GV cho các nhóm trả lời và bổ sung ->
chn KT

Hoạt động 1:

I. Mét sè giun dĐp kh¸c:

- S¸n lá máu ở trong máu ngời.

- Sán bÃ trầu ở trong ruột lợn (phổ biến là
ruột non)

- Sán dây (sán dây bò) kí sinh trong ruột
ng-ời, có ở trâu, bò, lợn (là vật chủ trung gian)

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

+ Cơ quan TH của sản dây tiêu giảm
hồn tồn để thích nghi với điều kiện ký
sinh rất cao.

- Qua phần nghiên cứu và lập bảng em
cho bit c im chung ca ngnh giun

dp?

* Đặc điểm:

- Cơ thể có đối xứng hai bên
- Phân biệt đầu uụi lng bng

- Ruột phân nhánh cha có ruột sau và hậu
môn (ấu trùng phát triển qua các giai đoạn)

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Ngnh giun dp cú nhng c điểm (đánh dấu câu đúng)

- Cơ thể có dạng túi - Ruột hình túi cha có hậu mơn
- Cơ thể có đối xứng hai bên - Ruột phân nhánh, cha có hậu mơn.
- Một số ký sinh cú giỏc bỏm

- Cơ thể phân biệt đầu, lng, bụng.

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK.

- Đọc trớc và tìm hiểu bài giun đũa.
Soạn: /9/200

Dạy:

13. ngành giun tròn

giun a

A. Mục tiêu:

+ Kiến thøc:

- Nắm đợc đặc điểm của ngành giun tròn.

- Nắm đợc đặc điểm cơ bản về cấu tạo, di chuyển, dinh dỡng, sinh sản của
giun đũa thích nghi với đời sống ký sinh

- Giải thích đợc vịng đời của giun đũa. Biết cách phịng trừ

- Thơng qua các đại diện của ngành nêu đợc đặc điểm của giun dẹp.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh, phân tíchc.
- Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm

+ Giáo dục:

Giáo dục ý thức vệ sinh môi trờng, cá nhân.

B. Ph ơng pháp: Trực quan, so sánh, giảng giải.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chun b của thầy: Giáo án
- Tranh giun đũa.

2. ChuÈn bÞ của trò:

- Học bài cũ.

Đại diện
Đặc điểm SS

Sán lông
(sống tự
do)
Sán lá
gan
(sống ký
sinh)
Sán dây
(ký sinh)
Cơ thể dẹp và

i xng 2
bờn

x x x

Mắt và lông
bơi phát triển

x x x

Phân biệt đầu

đuôi lng bụng x x x

Mắt và lông
bơi tiêu giảm

x x x

Giác bám phát

triển x x x

Ruột phân
nhánh cha có
hậu môn

x x x

Cơ quan sinh

dục phát triển x x x

Phát triển qua
các giai đoạn
trung gian

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

- Tỡm hiu c trc bi mi.

d. Tiến trình lên líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Sán dây có đặc điểm cấu tạo nào đặc trng do sống ký sinh?
- Nếu đặc điểm chung của ngành giun dẹp? tại sao lấy tên "dẹp.."

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
GV cho HS đọc và quan sát tranh 13.1;

13.2 -> thảo luận.

- Các nhóm phát biểu và bổ sung => trả
lời các câu hỏi SGK?

+ GV cho ghi kiến thức chuẩn.
- Khả năng dinh dỡng nh thế nào?

- GV cho HS đọc thông tin quan sát ->
thảo luận nhận xét -> GV kết luận?
(trứng giun đũa cần điều kiện ẩm, thoát
để phát triển -> dạng nhiễm bệnh theo
ruồi muỗi phát tán khắp nơi).

+ Dựa vào vòng đời của giun đũa ->
hoàn thành câu hỏi SGK?

Hot ng 1:

I. Cấu tạo - di chuyển và dinh dỡng:

1. Cấu tạo:

- Hình trụ dài 25 cm

- Thành cơ thể: Biểu bì cơ dọc phát triển
- Cha có khoang cơ thể chính thức

- ống tiêu hoá thẳng, có lỗ hậu môn
- Tuyến sinh dục dài cuộn khúc
- Lớp vỏ Cuticum -> làm căng cơ thể
2. Di chuyển: Hạn chế

- Cơ thể cong duỗi -> chui rúc

3. Dinh dìng: Hót chÊt dinh dìng nhanh,
nhiỊu.

* Hoạt động 2:

II. Sinh sản và vòng đời của giun a:

1. Cơ quan sinh sản:

+ C quan sinh dc dạng ống dài.
- Con cái 2 ống (thụ tinh trong)
- Con c 1 ng

- Đẻ nhiều trứng.

Giun a -> đẻ trứng->theo phân RN -> ấu trùng
(ruột ngời) thức ăn sống

tim, gan, mËt Êu trïng chui ra ruột non

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Giun a cú đặc điểm cấu tạo gì khác sán lá gan?
- Giun a cú tỏc hi nh th no?

V. Dặn dò:

- Vẽ hình 3 loại giun dẹp

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Soạn:

14. một số giun tròn khác

c điểm chung của ngành giun trịn

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Giúp HS hiểu biết về các giun tròn kí sinh (giun kim KS ở ruột già) giun
móc câu (KS ở tá tràng), giun chỉ (KS ở mạch bạch huyết)

- HS biết thêm nơi kí sinh của giun trịn cịn ở TV, giun rễ lúa (tuyến tràng).
- Xác định đợc đặc điểm chung của giun tròn, so sánh phân biệt vi cỏc loi
giun khỏc.

+ Kỹ năng:

- Quan sát, liên hệ thực tế.
+ Giáo dục:

Giáo dục ý thức vệ sinh môi trờng, cá nhân.

B. Ph ng phỏp: Trc quan - vn ỏp.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án

- Tranh các loại giun, tiêu bản (nếu có)

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ.

- Tỡm hiu c trc bi mi.

d. Tiến trình lên líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Giun đũa có đặc điểm cấu tạo nào khác với sán lá gan.
- Nêu tác hại và cách phịng chống giun đũa.

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
GV cho HS quan sát tranh 14.1; 14.2;

14.3 chú thích => thảo luận (môi trờng
sống, gây bệnh nh thế nào)

+ Nghiờn cu hỡnh 14.4 tỡm hiểu vòng
đời của giun kim -> cá nhân-> thống
nhất nhóm => đại diện lên trình bày
theo sơ đồ? cho HS hồn thành cõu hi
SGK?

Hot ng 1:

I. Một số giun tròn khác:

+ Giun kim: Kí sinh ở ruột già ngời, nhất là
trẻ em.

+ Giun móc câu: Kí sinh ở tá tràng ngời làm
ngời xanh xao, vµng vät.

- Giun rễ lúa; ký sinh ở rễ lúa, gây thối rễ
+ Vòng đời của giun kim

Giun (TT) hậu môn đẻ trứng gãi miệng
trẻ mút

(Ruét giµ ngêi)

* Hoạt động 2:

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

- Qua các bài đã học ở Trang 13 và 14,
em hãy tìm hiểu để hoàn thành bảng?
-> HS thảo luận rút ra đặc điểm chung
của ngành giun tròn?

- HS đọc phần ghi nhớ? Đặc điểm chung: Cơ thể hình trụ thn 2
đầu, có khoang cơ thể cha chính thức, cơ
quan tiêu hoỏ bt u ming -> hu mụn

IV. Đánh giá mục tiªu:

- Em dựa vào đặc điểm nào để nhận biết giun trịn?

- Giun trịn gây những nguy hiểm gì? đọc phn "Em cú bit"

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK - xem trớc bài 15.

- Học theo câu hỏi SGK và xem trớc bài 14, kẻ bảng.
TT Đại diện giun

Giun
kim

Giun
móc
câu

Giun
rễ lúa
1 Nơi sống Ruột

non Ruột già Tá tràng Rễ lúa
2 Cơ thể

hình trụ
thuôn 2
đầu

x x x x

3 Líp vá
Enticun
trong suèt

x x x x

4 ký sinh ë

1 vËt chñ x x x x

5 Đầu nhọn

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Soạn:

ngnh giun đốt



15. giun đất

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

Mơ tả đợc hình dạng ngồi và cách di chuyển của giun đất, biết đợc cấu tạo
trong, trên cơ sở đó biết đợc cách dinh dỡng của chúng.

- Nắm đợc hình thức sinh sản của giun đất.
+ Kỹ năng:

- Quan s¸t, mô tả, so sánh.

+ Giáo dục:

B. Ph ơng pháp: Trực quan - so sánh.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án

- Tranh cu tạo ngoài và cấu tạo trong, sơ đồ di chuyển

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ.

- Tỡm hiu c trc bi mi.

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Giun móc câu và giun kim giun nào nguy hiểm hơn?
- Đặc điểm để nhận biết giun tròn dễ dàng hơn.

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS quan sát nghiên cứu hình

15.1, 15.2 tìm hiểu cấu tạo và cách di
chuyển?

-> Cho HS đánh số thứ tự ở các câu
trong SGK (2.1- 4.3)

+ HS nghiªn cøu kỹ hình 15.4 và 15.5,
cách d2

- H tuần hoàn, hệ thần kinh, hệ tiêu
hóa có đặc điểm gì khác với giun trịn?
(Cơ quan tiêu hoỏ ó phõn hoỏ)

+ Qua các phần HS tổng hợp trả lời các
ý trong SGK?

+ GV thông báo sự sinh sản?

Hot ng 1:

I. Hình dạng ngoài và cách di chuyển:

+ Cơ thể dài, gồm nhiều đốt, phần đầu có
miệng, đi có hậu mơn, thì cơ thể phát
triển

- Có đối xứng 2 bên

+ Di chun: Nhờ sự chun dÃn cơ thể kết
hợp với vòng tơ

b/ Hot ng 2:

II. Cấu tạo trong và dinh dìng.

1. CÊu t¹o trong: Có tiêu hoá: Miệng ->
hầu -> thực quản -> diều -> dinh dỡng cơ
-> ruột (có ruột tịt)

+ Hệ tuần hoàn: Mạch lng, m¹ch bơng ,
mạch vòng vùng hầu (tuần hoàn kín).

+ Hệ thân kinh: Hạch nÃo, vòng hầu, chuỗi
hạch bụng

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Thức ăn -> miệng -> hầu, thực quản -> chứa
ở diều -> dinh dỡng (nghiền nhỏ) -> ruột để
tiêu hoá nhờ enzim (từ ruột tịt)

* Sinh sản: Giun đất lỡng tính, khi sinh sản
ghép đơi. Trứng đợc thụ tinh và phỏt trin
trong kộn

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Cu to ngồi của giun đất thích nghi vớiđời sống nh thế nào?
- Cấu tạo trong của giun đất có gì hồn chnh hn

V. Dặn dò:

- Học theo câu hái SGK

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

So¹n:



16. Mổ và quan sát giun đất

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

HS tìm tịi quan sát cấu tạo ngồi của giun đất: Sự phân đốt của cơ thể các
vòng tơ xung quanh mỗi đôit, đai sinh dục, các loại lỗ: Miệng, hậu mơn, Dinh
dục đực và cái

- Mỉ quan sát cấu tạo trong: hệ tiêu hoá, hệ thần kinh
+ Kỹ năng:

- K nng cm ghim, c nh mu vật thực hiện mổ, các thao tác cầm
dụng cụ

+ Gi¸o dục: ý thức kỉ luật, lòng ham mê bộ môn

B. Ph ơng pháp: Tìm tòi bộ phận - phân tích

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh cấu tạo ngoài và cấu t¹o trong

- Dụng cụ: Bộ đồ mổ, kính lúp, khay mổ, chậu thuỷ tinh
- Mẫu vật: Gim khoang

2. ChuÈn bị của trò: Xem trớc bài
- Mẫu vật: 1 nhóm 2 gim khoang

- 1 chậu H20, khăn lau, bông, đinh ghim

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:
- Sự chuẩn bị của các nhóm

III. Bài mới:

1. t vn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV hớng dẫn HS làm chết gim?

- HS vẽ nhanh và chú thích miệng hậu

môn, lỗ sinh dơc

+ Cho HS lấy mảnh bìa để xác định?
+ Quan sát mẫu?

+ HS xác định đợc mặt bụng-> trên là
mặt lng?

+ GV híng dÉn HS c¸ch mỉ?

+ HS cho giun vµo chËu mỉ lµm theo
nh GV híng dÉn?

=> Quan sát bằng kính lúp: Có thể
xoang (giữa thành ruột 5 Cơ thể)
- Gỡ cơ quan tiêu hoá -> để thấy cơ

Hoạt động 1:

I. Quan sát cấu tạo ngoài:

1. Xử lý mÉu vËt: Cho giun vµo cèc thủ
tinh cho cån vµo => lµm chÕt

- Bá lªn khay quan sát và chú thích theo
hình vẽ

2. Quan sát cấu tạo ngoài:

+ Xác định vịng tơ: lấy bìa cứng kéo ngợc

gim trên giấy (nghe lạo xạo) -> dùng lúp
xác định

+ Xác định đai sinh dục -> phần đầu mập
hơn phần đi -> mặt bụng có lỗ sinh dục
cái -> 2 lỗ sinh dục đực

b. Hoạt ng2:

II. Mổ và quan sát cấu tạo trong:

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

quan thÇn kinh (bơng) 2. B íc 2: dïng kĐp kÐo da -> kÐo c¾t mét
đ-ờng chính giÃ lng đầu -> đuôi

3.B c 3: đổ H20 ngập giun -> kẹp phanh
thành cơ thể, dùng dao tách ruột khỏi thành
cơ

4. B ớc 4: panh thành cơ thể đến đâu -> dùng
gim cắt đến đó (cắt t uụi -> u)

=> HS quan sát (vẽ hình nh SGK và tự chú
thích sau khi quan sát mẫu vật mổ)

5. Thu hoạch:

- Vẽ hình và chú thích cấu tạo ngoài và cấu
tạo trong.

IV. Đánh giá mục tiêu:

Vệ sinh dụng cụ...

V. Dặn dò:

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Soạn:



17. Một số giun đốt khác và đặc điểm chung

của ngành giun đất

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

HS hiểu đợc đặc điểm cấu tạo và lối sống của một số loài giun đốt khác:
Giun đỏ, đỉa, rơi

- Biết đợc đặc điểm chung của ngành giun đốt và vai trị thực tiễn của chúng
+ Kỹ năng:

- T×m tòi - quan sát - tổng hợp
+ Giáo dục: Biết liên hệ thực tế

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi và so sánh.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh, bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài

- Xem trớc bài mới

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

Qua phần thực hành em cho biết cấu tạo của giun đất (đại diện cho giun
đốt) có đặc điểm gì khác giun trịn?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: Giun đốt có hơn 9000 lồi sống ở nớc ngọt, mặn ...
2. Triển khai bài: Nganhd giun đốt đại diện hôm nay ta tìm hiểu thêm....

Hoạt động của thầy và trị Nội dung kiến thức 
- Hơm nay ta tìm hiểu thêm 1 số loài

khác -> để thấy đợc sự đa dạng ?

+ GV cho HS quan sát trnh, đọc các
thông tin => hoàn thành bảng 1 tìm

thêm đại diện mà em biết điền tiếp ?
- HS thảo luận -> chọn cụm từ đúng
điền vào?

+3 con là 3 đại diện của 3 lớp quan
trọng (giun nhiều tơ, giun ít tơ lớp đỉa)
+ Qua tiết tực hành ở mỗi đốt của giun
có đặc điểm gì (chỉ bên có nhiều tơ)
+ Tuy có sự biến đổi về cấu tạo của giun
t -> HS tỡm hiu in vo bng?

Đỉa giác bám phát triển -> bám vào vật
chủ, ống tiêu hoá phát triĨn

+ Dựa vào bảng 2 HS đã hồn thành =>

a. Hoạt động 1: (15')

I. Một số giun đốt th ờng gp:

b. Hot ng 2 (20')

II. Đặc điểm chung:

+ Giun t phân bố ở các môi trờng khác
nhau: Nớc ngọt, mặn, trong đất...

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

hãy cho biết đặc điểm chung ca ngnh
giun t?

Hoàn thành câu hỏi SGK

* c im chung: Cơ thể phân đốt, có thể
xoang, ống tiêu hố phân hố, bắt đầu có hệ
tuần hồn, di chuyển nhờ chi bên, tơ hay
thành c th hụ hp qua da (mang)

IV. Đánh giá mơc tiªu:

* Đặc điểm chung của ngành giun đốt (đánh dấu câu đúng)
- Cơ thể phân đốt, cơ thể không phân hố

- Cha cã khoang c¬ thĨ chÝnh thøc

- Có thể xoang, ống tiêu hoá thiếu hậu môn
- ống tiêu hoá phân hoá

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK

- ôn tập chơng 3 các ngành giun kiÓm tra 1 tiÕt

TT Đặc điểmĐại diện Giunđất Giunđỏ Đĩa Rơi
1 Cơ thể phân đốt x x x x

2 C¬ thĨ xoang x x x x

3 Cã hƯ TH và

giác quan PT x x x x

4 Hệ TK và giác

quan phát triển x 0 x x
5 Di chuyển nhờ

chi bên tơ
hoặc ...

x x x x

6 ống tiêu hoá
phân hoá

x x 0 x

7 Hô hÊp qua da

hay b»ng mang x x x x
TT Đại diện Môi trờng

sng Li sng
1 Giun t t m Tự do,

chui róc
2 §Üa Níc ngät Ký sinh

3 Rơi Nớc lợ Tự do

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Soạn: / /200



18. KiÓm tra mét tiÕt

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- HS nắm đợc kiến thức cơ bản để vận dụng trả lời đúng các câu hỏi
- Biết xác định trọng tâm câu hỏi trả li chớnh xỏc

+ Kỹ năng: Trình bày

+ Giáo dục: ý thức học tập , tự giác

B. Ph ơng pháp: Trắc nghiệm + trả lời câu hỏi

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Đề kiểm tra (1, 2)

2. Chuẩn bị của trò:

- Học ôn tốt

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Câu 1: Trình bày vịng đời của sán lá gan? hãy cho biết vòng đời sán lá gan
bị ảnh hởng nh thế nào nếu trong tự nhiên trứng sán không gặp nớc?

Câu2: Hãy đánh dấu vào các câu đúng: Đặc điểm chung của ngành giun
trũn?

a. Cơ thể dẹp

b.Cơ thể hình trụ thờng thuôn 2 đầu
c. Có khoang cơ thể chính thức

d. Cơ quan tiêu hoá dạng ống bắt đầu là miệng kết thúc là lỗ hậu môn?
e. Khoang cơ thể cha chính thức

g. Cã líp vá cutiem

Câu 3: Để nhận biết đợc các đại diênh của ngành giun đốt ở thiên nhiên cần
dựa vào đặc điểm cơ bản nào?

Câu 4: Đánh dấu câu đúng: đặc điểm của ngành giun dẹp
a. Cơ thể có dạng túi

b. Cơ thể dẹp có đối xứng 2 bên
c. Ruột hình túi cha có lỗ hậu môn
d. Cơ thể phân biệt đầu lng bụng
e. Ruột phân nhóm, có hậu mơn

g. Cơ thể chỉ có 1 phần đầu và để bám

Câu 4: Đánh dấu vào câu đúng, đặc điểm của ngành giun dẹp:
a. Cơ thể có dạng túi

b. Cơ thể dẹp có đốt xứng hai bên
c. Ruột hình túi cha có lỗ hậu mơn
d. Cơ thể phân biệt đầu, lng, bụng
e. Ruột phân nhánh, có hậu mơn

g. Cơ thể chỉ có 1 phần đầu và để bám.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

a. Cơ thể phân đốt

b. Cơ thể khơng phân đốt

c. Cha cã khoang c¬ thĨ chÝnh thức
d. Có hệ tuần hoàn

e. Có thể xoang

g. ống tiêu hoá thiếu hậu môn
i. ống tiêu hoá phân ho¸

- Từ đó rút ra đặc điểm tiêu hố của giun t vi cỏc ngnh giun khỏc

IV. Đánh giá mục tiêu:
V. Dặn dò:

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Soạn: / /200

Ch

¬ng IV:

ngành thân mềm

19. Trai sông

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Biết đợc vì sao trai sơng đợc xếp vào ngành thân mềm.

- Giải thích đợc đặc điểm cấu tạo của trai thích nghi với đời sống ẩn mình
trong cát.

- Nắm đợc các đặc điểm dinh dỡng, sinh sản của trai
- Hiểu rõ KN: áo, cơ quan áo

+ Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh và mẫu vật
- Kỹ năng hoạt động nhóm

+ Giáo dục: Thỏi yờu thớch b mụn

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi phân tích

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh h×nh 18.2, 18.3, 18.4
- MÉu vËt: Con trai, vá trai

2. Chuẩn bị của trò: Học bài

- Xem trớc bài mới, Chuẩn bị mẫu vật

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:
NhËn xÐt bµi kiĨm tra (3')

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: Ngành thân mềm có mức độ cấu tạo sự đa dạng, sự tiến hoá
hơn giun đốt nh thế nào?

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trị Nội dung kiến thức 
- GV cho HS quan sát hình 18.1.2 ->

CÊu t¹o cđa líp vá trai nh thÕ nµo?
- Mn më vá trai làm nh thế nào (GV
hớng dẫn, cắt dây chằng ở lng, cắt 2 cơ
khép vỏ)? vỏ có mấy lớp?

- Cho HS mài mặt ngoµi cđa vá nhận
xét? vì sao?

+ HS quan sát hình 18.3 -> cơ thể của
trai có cấu tạo nh thế nào? thảo luận trả
lời câu hỏi?

- Trai tự vệ bằng cách nào? (đầu trai tiêu
giảm)

+ Cho HS quan sỏt hỡnh 18.4 c thông
tin -> thảo luận => cho biết cách di
chuyển của trai?

- GV (chân thò ra hớng nào -> di
chuyển hớng đó)?

+ HS độc lập quan sát -> thảo lun?

a. Hot ng 1: (15')

I. Hình dạng, cấu tạo:

1. Vỏ trai:

- Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề, 2 cơ
kép vỏ.

- Ngoài có lớp sừng, giữa là lớp CaCO3,
trong là lớp xà cừ.

2. Cơ thể trai:

+ Có 2 mảnh vỏ che chở.

+ Cấu tạo: Ngoài là áo trai mặt trong ->
khoang áo có ống hút và ống thoát.
- Giữa là tấm mang (2 tấm)

- Trong là thân trai và chân (rìu)

b. Hot ng 2 (15')

II. Chuyển vµ dinh d ìng:

1. Di chun:

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

- Nớc qua ống hút ... (HS trả lời câu
hỏi). Trai có kiểu dinh dỡng nh thế nào
(thụ động)

+ Cho HS đọc thông tin, thảo luận -> trả
lời câu hỏi (1 là bảo vệ, lấy dỡng khí và
thức ăn, 2 di chuyển đến nơi xa)

vào, kết hợp với đóng mở vỏ => trai di
chuyển.

2. Dinh dìng:

+ Thức ăn: ĐVNS và vụn hữu cơ.
(1 ngày có khoảng 40l nớc chảy qua )
- Khí ô xi trao đỏi qua mang.

c. Hoạt động 2:

III. Sinh sản:

- Trai phân tính.

- Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Cỏch dinh dng của trai có ý nghĩa nh thế nào với mơi trờng nớc?
- Cấu tạo nào của trai đảm bảo cho cỏch t v

V. Dặn dò:

- HS học theo câu hỏi SGK

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

Soạn: / /200

20. một số thân mềm khác

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Trình bày đợc đặc điểm của một số đại diện của ngành thân mềm.
- Thấy đợc sự đa dạng của thân mềm.

- Giải thích đợc ý nghĩa của một số tập tính của thân mềm
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh và mẫu vật
- Kỹ năng hoạt động nhóm

+ Giáo dục: ý thức bảo vệ động vật thân mềm.

B. Ph ¬ng pháp: Trực quan, so sánh, phân tích.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chun b ca thy: Giỏo ỏn
- Tranh ảnh một số đại diện
- Mẫu vật:

2. ChuÈn bị của trò: Học bài
- Xem trớc bài mới

- Chuẩn bị một số mẫu vật ốc, sò, trai...

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

Trai tự vệ bằng cách nào? cấu tạo của trai đảm bảo cách tự vệ đó có hiệu
quả? cách dinh dỡng của trai có ý nghĩa nh thế nào?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
- GV cho HS quan sát hình 19.1.2,3,4,5 ->

đọc thông tin SGK ? => Hoạt động
nhóm => Kết luận.

C¸c nhãm bỉ sung (vỊ nơi sống, lối
sống, cấu tạo).

Vậy chúng có gì khác nhau?

+ Vy qua cỏc i din ca thân mềm,
em có nhận xét gì? (Ngành thân mềm
rất đa dạng về lối sống, nơi sống và cấu
tạo).

- Cho thêm VD ở địa phơng

+ HS quan sát tranh, đọc thơng tin
SGK?

- Tập tính đẻ trứng của ốc sờn nh th
no?

+ Mực săn mồi bằng cách nào?
(Rình mồi một chỗ)

a. Hot ng 1: 
I. Một số đại diện:

1. èc sªn:

- Sèng trên cạn (cây) ăn lá cây.
- Bò chậm chạp.

- Cấu tạo cơ thể gồm 4 phần: Đầu, thân,
chân áo.

- Thë b»ng phỉi.
2. Mùc:

Sèng ë biĨn, b¬i nhanh

- C¬ thể 4 phần, vỏ tiêu giảm (có mai)
3. Bạch tuột: Sèng ë biĨn, tÝch cùc
- CÊu t¹o mai lng tiêu giảm, có 8 tua

4. Sò: Nớc lợ, vùi lấp

- Cấu tạo có 2 mảnh vỏ.
5. ốc vặn:

Sống ở nớc ngọt, bò chậm chạp, có vỏ và
nắp vỏ.

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

- Hoả mù của mực có tác dụng gì?

=> Vì sao thân mềm có những tập tính
nh vậy (do hệ TK phát triển)

II. Một số tập tính ở thân mỊm:

1. Tập tính đẻ trứng ở ốc sên:

- Tự bảo vệ bằng cách thu mình vào vỏ.
- Đào lỗ đẻ trng => bo v

2. Tập tính ở mực:

- Săn mồi bằng cách rình mồi

- Hoả mù của mực => chạy trốn kẻ thù.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- K những đại diện của thân mềm, cho biết chúng có đặc điểm gì khác trai
sơng?

- ốc sên bị thờng để lại dấu vết (chất nhờn nhằm giảm ma sát)

V. DỈn dò:

- HS học theo câu hỏi SGK

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

Soạn: / /200

21. thực hành

quan sát một số thân mềm

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Thực hành trên các mẫu vật đã chọn, quan sát đợc cấu tạo của vỏ ốc, mai
mực.

- Quan s¸t cấu tạo ngoài của trai sông, mực, ốc sên
- Quan sát cấu tạo trong của cơ thể mực

+ Kỹ năng:

- Quan s¸t mÉu vËt , sư dơng kÝnh lóp
- Mỉ, thu hoạch viết bảng tờng trình
+ Giáo dục:

HS yờu thích và tìm hiểu động vật, nghiêm túc, cẩn thận.

B. Ph ơng pháp: Trực quan.
- Mẫu vật, tranh.

- Dng c: Kớnh lỳp, b m.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ.

- Chun b mu vt ốc, trai, mực
- Chậu nớc, bơng, đính ghim.

d. TiÕn tr×nh lªn líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

- GV ph©n nhãm, kiĨm tra sù chuẩn bị của các nhóm

A. B ớc 1: GV hớng dẫn HS quan sát vỏ
1. Quan sát cấu tạo vỏ:

a. Trai: Phân biệt: Đầu, đi, đỉnh
- Vịng tăng trởng, bản lề

b. ốc: Quan sát vỏ -> đối chiếu hình vẽ để chú thích
c. Mực: Quan sát mai -> đối chiếu hình vẽ để chú thích
2. Quan sát cấu tạo ngồi:

a. Trai: cắt dây chằng bản lề và cơ khép vỏ

- Quan sát áo, khoang áo, mang, thân, chân, cơ khép vỏ => đối chiếu với
hình vẽ để chú thích.

b. Mùc: Quan sát các bộ phận => chú thích vào hình vẽ
3. Quan sát cấu tạo trong:

- Cho HS m -> đối chiếu với mẫu mổ sẵn và tranh để chú thích (trao đổi
nhóm) có ghi chép.

B. B íc 2:

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

+ Hoàn thành chú thích các hình

+ Hoàn thành bảng thu hoạch (SGK trang 70)

- GV cho cỏc nhúm thảo luận nêu và bổ sung => đánh giá bảng thu hoạch.

TT ĐV có đặc điểm tơng ứng

Đặc điểm cần quan sát ốc Trai Mực
1 Số lớp cấu tạo của vỏ 3 lớp 3 lớp 1 lớp đá vôi

2 Số chân (tua) 1 1 10

3 Số mắt 2 0 2

4 Có giác bám 0 0 nhiều

5 Có lông trên tua miệng 0 nhiều 0

6 Dạ dày, gan, túi mật... Ruột, túi mực, mang

IV. Đánh giá mục tiêu:

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

So¹n: / /200

22. c im chung v

vai trò của ngành thân mỊm

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Trình bày đợc sự đa dạng của thân mềm
- Trình bày đợc đặc điểm chung và ý
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh
- Kỹ năng hoạt động nhóm

+ Giáo dục: ý thức bảo vệ động vật thân mềm và tiêu diệt lồi có hại

B. Ph ơng pháp: Trc quan - hi ỏp

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh ảnh hình 21

- Bảng phụ nội dung bảng 1

2. Chuẩn bị của trò: Học bài
- Xem trớc bài mới

d. Tiến trình lªn líp:

I.

ổ n định:

II. Kiểm tra bài cũ:

Kể một vài thân mềm mà em biết? cho biết nơi sống và lối sống?

III. Bài mới:

1. t vn :

... cho biết đa dạng về nơi sống, lối sống, vậy cấu tạo của chúng nh thÕ
nµo .... bµi míi.

2. TriĨn khai bµi:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

Cho HS quan sát tranh 21, đọc các
thông tin => các nhóm thảo luận thống
nhất ý kiến -> điền vào bảng (chọn các
cụm từ)

- Dựa vào các loại thân mềm đã học và
thực tế -> hoàn thành bảng 1?

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

+ Qua kết quả của bảng 1 thống nhất
các nhóm thảo luận và cho biết sự đa
dạng của thân mềm => đặc điểm chung
của ngành thân mềm?

+ Qua thực tế em hãy cho biết vai trò
thân mềm => HS thảo luận theo nhóm,
chọn đại diện -> hoàn thành bảng 2.
- Qua kết quả ở bảng 2, em hãy cho biết
lợi ích và tác hại của thân mm?

1 HS c KL SGK?

* Đặc điểm chung:

- Thõn mm, khơng phân đốt. có vỏ đá vơi.
- Khoang áo phát trin

- Hệ tiêu hoá phân hoá

- C quan di chuyn thờng đơn giản.

b. Hoạt động 2: 
II. Vai trị:

a. Lỵi ích
b. Tác hại.

IV. Đánh giá mục tiêu:

ỏnh du x vo cõu ỳng

1. Mực và ốc thuộc ngành thân mềm vì:

+ Thân mềm không phân đốt + Cả (câu a, b)
+ Có khoang áo phát triển

2. Những thân mềm nào dới đấu có hại

+ ốc sên, trai, sị + ốc sên, ốc đĩa, ốc bơu vàng
+ Mực, h bin, hn

V. Dặn dò:

- HS học theo câu hỏi SGK

- 1 nhóm 1 tôm sông, chín, còn sống

Đặc điểm

i din Ni sng Li sng Kiu v ỏvụi
Trai sơng ở nớc lợ Vùi lấp 2 mảnh vỏ
Sị Nớc lợ Vùi lấp 2 mảnh vỏ
ốc sên cạn bũ chm

chạp 1 vỏ xoắn ốc
ốc vặn ở nớc ngọt bò chậm

chạp

1 vỏ xoắn
ốc

Mực ở biển bơi nhanh vỏ tiêu
giảm
Khoang áo

phát triển

Đặc điểm cơ thể
Thân

mềm

Không
phân

Phõn
t

Trai x x x

Sò x x x

ốc sên x x x

ốc vặn x x x

Mực x x x

ý nghĩa thực tiễn Tên đại diện TMcó ở địa phơng
Làm thực phẩm

cho ngêi mùc, sß, trai, hến, ốc
Làm thức ăn cho

V khỏc sũ, hn, c, trứng, ấu trùng
Làm đồ trang sức Ngọc trai

Lµm vËt trang trí xà cừ, vỏ ốc, vỏ trai,
sò...

Có hại cho cây

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

Soạn: / /200

Ch

ơng V:

N

gành Chân Khớp

lớp giáp xác

23. tôm sông

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Bit đợc vì sao tơm đợc xếp vào ngành chân khớp lớp giáp xác.

- Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngồi của tơm thích nghi với đời
sống. Nắm đợc đặc điểm dinh dỡng và sinh sản của tôm.

+ Kü năng:

- Rốn luyn k nng quan sỏt tranh v mu vật
- Kỹ năng hoạt động nhóm

+ Giáo dục: Sự u thích bộ mơn và sự tìm tịi ng vt

B. Ph ơng pháp: Trực quan - phân tích.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án + tranh

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài, xem trớc bài mới

- Kẻ bảng + mẫu vật (1 tôm sống, 1 tôm chín)

d. Tiến trình lªn líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

Vì sao xếp mực bơi nhanh cùng ngành với ốc, sên bò chậm chạp? Liên hệ ở
địa phơng em lồi xuất khẩu.

- Vai trß thực tiễn của thân mềm?

III. Bài mới:

1. t vn : GV giới thiệu đặc điểm của ngành chân khớp (SGK)
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

+ HS quan sát hình 22, đọc thơng tin ->

thảo luận nhóm và hoàn thành bảng?
- Cơ thể tôm có mấy phẩn?

- Nhận xét màu sắc của vỏ?
- Bóc 1 khoanh vỏ

Nhận xét theo nhóm?

(2 phần: Đầu, ngùc vµ bơng)
- Vá cøng: ki tin ngÊm Ca

- Tôm có các phần phơ vµ chøc năng
của chúng nh thế nào?

- Tôm có những hình thøc di chun
nµo?

a. Hoạt động 1:

I. Cấu tạo ngoài và di chuyển của tôm 
sông:

1. Vỏ cơ thể:

a. Cơ thể gồm 2 phần: đầu ngùc vµ bơng.
- Vá cã chÊt ki tin ngÊm Ca -> che chở, chổ
bám.

- Có sắc tố -> tự vệ

2. Các phần phụ và chức năng:

a. Mt v rõu -> định hớng phát hiện mồi.
+ Chân hàm -> giữ v x lý mi

+ Chân ngực -> bò -> bắt mồi (chân kìm và
bò)

d. Bụng: chân bụng ->bơi, giữ thăng bằng.
- Tấm lái -> lái, nhảy.

3. Di chuyển:
- Bò

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

- Hình thức nào thể hiện bản năng tự vệ?
+ GV cho HS đọc các thông tin, tìm
hiểu -> đại diện trình bày -> bổ sung =>
Kết luận?

(T«m kiÕm ăn, thức ăn thì sao dùng
thính...)

=> Trả lời câu hái SGK?

- HS quan sát phân biệt tôm c, tụm
cỏi.

- Đọc thông tin xem thêm hình 29.3a/95

- Vì sao phải lột xác?

- Nhảy.

b. Hot ng 2:
II. Dinh d ỡng:

+ Tôm ăn tạp, hoạt động về đêm

+ Thức ăn đợc tiêu hoá ở dạ dày, hấp thụ ở
ruột.

+ Hô hấp bằng mang

+ Bài tiết qua tuyến bài tiết.

b. Hot ng 3:
III. Sinh sn:

- Tôm phân tính.

- c: Kớch thc ln, ụi cng (kỡm) to v
di.

- Cái: ôm trứng

- Lớn lên qua nhiều lần lột xác.

IV. ỏnh giỏ mục tiêu: Chọn câu đúng
1. Tôm đợc xếp vào ngành chân khớp vì:

- Cơ thể chia làm 2 phần: đầu, ngực và bụng

- Có phần phụ phân đốt, khớp động với nhau, thở bằng mang
2. Tôm thuộc lớp giáp xác vỡ:

- Vỏ cơ thể bằng ki tin ngấm Ca, nên cứng nh áo giáp
- Tôm sống ở nớc

- Cả hai câu a và b

V. Dặn dò: - HS học theo câu hỏi SGK

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

Soạn: / /200



24. thùc hµnh mỉ vµ quan sát tôm sông

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- M quan sát cấu tạo mang, nhận biết đợc phần gốc chân ngực và các lá mang
- Nhận biết đợc hệ tiêu hố, hệ thần kinh của tơm.

- Viết thu hoạch đợc bài thực hành bằng cách điền chú thích vào hình cõm SGK.
+ K nng:

- Rèn luyện kỹ năng mổ ĐVKXS
- BiÕt sư dơng c¸c dơng cơ mỉ

+ Gi¸o dơc: ý thức tự giác, nghiêm túc, cẩn thận

B. Ph ng phỏp: Trc quan - hi ỏp

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án

- Chậu mổ, bộ đồ mổ, mơ hình tơm sơng.
- Mẫu vt m sn

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, nắm chắc kiến thức
- Xem trớc cách hớng dẫn trong SGK

- Mấu vật: 2 tôm còn sống, chậu nớc, đinh, ghim

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:
- Sự chuẩn bị của các nhóm

III. Bài mới:

1. t vn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
- GV hớng dẫn HS thực hành theo các

bíc.

- Phân tích 3 đặc điểm của mang.

V× sao cã l«ng phđ, thành túi mang
mỏng, bám vào gốc chân ngực?

=> HS chú thích vào hình?

+ GV cho HS tiÕn hµnh mỉ theo nhãm
nh SGK (GV kiĨm tra)

- Cắt bỏ tấm lng, để HS quan sát hệ tiêu
hoá, xác định các phần (đối chiếu với
hình vẽ)

+ GV hớng dẫn HS cắt bỏ tồn bộ hệ
tiêu hoá và phần cơ để thấy hệ thần
kinh?

Khi quan s¸t mÉu vËt -> kÕt hỵp víi

B
 íc 1:

+ GV híng dÉn:

1. Mỉ quan s¸t mang:

- Mang có lơng phủ, tạo thành dịng nớc...
- Thành túi mỏng để nhận O2 -> màng mỏng
- Bám vào gốc chân ngực.... để chân vận
động -> lá mang dao động....

- HS hoµn thµnh vµo giÊy.

B
 íc 2:

2. Mỉ vµ quan sát cấu tạo trong:
a. Mổ: Găm tôm nằm sấp

-> Mổ theo mặt lng ( nâng tấm lng ra để
quan sát)

+ C¬ quan tiêu hoá: HS tìm hiểu trên mẫu
vật -> điền chú thích vào hình.

+ Hệ thần kinh:

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

hình vÏ => chó thÝch.

- Cho HS kẻ bảng để hồn thành ý nghĩa
đặc điểm của cá lá mang?

- H¹ch ngùc tập trung -> chuyển hạch.
- Chuỗi hạch TK bụng.

- HS vẽ hình và chú thích vào bài của mình
Đặc điểm lá mang ý nghĩa

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Kiểm tra sự hình thành của các nhóm

V. Dặn dò:

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

So¹n: / /200



25. đa dạng và vai trò của lớp giáp xác

A. Mục tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Trình bày đợc một số đặc điểm về cấu tạo và lối sống của các đại diện
giáp xác thờng gặp.

- Nếu đợc vai trò thực tiễn của giáp xác.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc: Có ý thức bảo vệ vệ giáp xác có lợi

B. Ph ơng pháp: Trực quan - phân tích.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án

- Tranh hình 24 (1-7), phiếu học tập, bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ.

- Xem trớc bài mới.

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

Thu bài thu hoạch thực hành.

III. Bài mới:

1. t vn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ HS quan sát kỹ tranh, đọc thơng tin

=> hoµn thµnh phiÕu häc tËp

- Thảo luận thống nhất -> đại diện nhóm
điền -> nhóm khác bổ sung=> trao
bảng chuẩn?

+ GV cho HS độc lập nghiên cu tỡm
hiu.

- HS kết hợp SGK và thực tế => hoàn
thành bảng.

+ Qua bng HS ó hon thnh?

- Em hãy cho biết vai trò của giáp xác?
đối với con ngời, nghề nuôi tôm...?

+ Cho HS đọc KL trong SGK (1-2 HS)

a. Hoạt động 1:

I. Mét sè gi¸p xác khách:

- Giáp xác có số lợng loài lớn
- Sống ở các môi trờng khác nhau.
- Có lối sống phong phú.

b. Hot ng 2:
II. Vai trũ thc tin:

Đ.điểm
Đ. diện Kích thớc

Cơ
quan di
chuyển

Lối
sống

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

* Lợi ích: làm nguồn thức ăn cho cá
- cung cấp thực phẩm

- Nguồn lợi xuất khẩu
* Tác hại:

- Cú hi cho giao thơng đờng thuỷ
- Hại cho nghề cá

- Trun bƯnh giun sán.

IV. Đánh giá mục tiêu:

1. Nhng V cú đặc điểm nh thế nào đợc xếp vào lớp giáp xác
a. Mình có 1 lớp vỏ bằng ki tin và đá vơi

b. PhÇn lín sèng ë níc, thë b»ng mang

c. Đầu có râu, chân có nhiều đốt khớp với nhau

d. trng, u trựng lt xỏc nhiu ln.

V. Dặn dò:

- Học bài theo câu hỏi SGK, đọc thêm phần em có biết.
- Kẻ bảng trong SGK, chuẩn bị 1 con nhn/nhúm.

TT có ý nghĩaCác mặt
thực tiễn

Tên các
loài VD

Tờn cỏc
loi a

phơng
1 Thực

phm
ụng lnh

Tôm sú,

tôm he tôm nơng
2 Thực

phẩm phơi
khô

Tụm he tụm ,
tụm bc
3 nguyờn

liệu làm
mắm

Tôm, tép cáy, còng
4 hực phẩm

tơi sống Tôm, cua, ruốc cua bể ghẹ
5 Có hại

giao thông
thủy

Sun
6 Ký sinh

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

Soạn: / /200

líp h×nh nhƯn



26. nhƯn và sự đa dạng của lớp hình nhện

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Trình bày đợc đặc điểm, cấu tạo ngồi của nhện và một số tập tính của

chúng.

- Nêu đợc sự đa dạng của hình nhện và ý nghĩa thực tiễn của chúng.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát và phân tích.
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: Biết bảo vệ các loài có lợi.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - nghiên cứu - phân tích.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh nhện, bò cạp, ve bò, cái ghẻ.
- Tranh vẽ quá trình hình thành lới nhện
- Mẫu vật.

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ.

- Xem trớc bài mới.
- Kẻ bảng

d. Tiến trình lên líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Sự đa dạng và phong phú của động vật giáp xác ở địa phơng.

- Vai trò của giáp xác nhỏ? (là thức ăn cho các loài cá ở giai đoạn sơ sinh)
- Vai trò của nghề nuôi tôm?

III. Bài mới:

1. t vn :
2. Trin khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV hớng dẫn HS quan sát mẫu vật

- HS quan sát mẫu vật và hình 25.1 đọc
thơn gtin => xác định các bộ phận? cho
biết cơ thể gồm mấy phần, mỗi phần có
bộ phận nào?

=> HS kÕt hỵp thảo luận và hoàn thành
bảng (các nhóm bổ sung)?

+ GV cho HS quan sát hình 25.2, đọc
thơng tin => sắp xếp theo thứ tự đúng?
(1c,2b, 3a, 4a)

a. Hoạt động 1:

I. c im ci to:

Các
phần
cơ thể

Số thú

thích quan sát thấy Chức năngTên bộ phận

Phần
đầu
ngực

1 Đôi kìm có

tuyn độc Bắt mồi và tự vệ
2 Đơi chân xúc

gi¸c phủ lông

Cảm giác
về khứu
giác và xúc
giác

3 4 đơi chân bị Di chuyển
và chăng lới
Phần

bơng

4 PhÝat ríc lµ

đơi khe thở Hơ hấp
5 Giữa là lỗ

sinh dục Sinh sản
6 Phía sau là

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

+ HS nghiên cứu và cho biết tập tính bắt
mồi nh thế nào?

+ GV cho HS nghiờn cu k hình 25.3.4.5
đọc thơng tin -> tìm hiểu các đại diện và
ý nghĩa thực tiễn của chúng.

-> Thảo luận nhóm, hồn thành bảng 2
(đại diện nhóm)

- Qua phần các em đã thảo luận ở bảng
2, hãy cho biết nhận xét về lớp hình
nhện?

+ Cho 2 HS c KL trong SGK?

2. Tập tính:

a. Chăng lới săn b¾t måi sèng.
b. B¾t måi:

- Hoạt động về ban đêm (chủ yếu)
(Hoàn thành câu hỏi trong SGK)

b. Hoạt động 2:

II. Sự đa dạng của lớp hình nhện:

1. Mt s đại diện:
- Bò cạp, cái ghẻ, ve bò.
2. ý nghĩa thc tin:

* Kết luận:

- Lớp hình nhện đa dạng
- Cã tËp tÝnh phong phó.

- §a sè cã lỵi, một số gây hại cho ngời,
ĐV&TV.

V. Đánh giá mục tiêu:

- Đánh dấu vào câu trả lời đúng.
1. Số đôi phần phụ của nhện là
a. 4 đôi

b. 5 đôi
c. 6 ụi

2. Để thích nghi với lối săn mòi, nhện có các tập tính

a. Chăng lới

b. Bắt mồi

c. Cả 2 câu a và b.

3. GV treo tranh câm cấu tạo ngoài của nhện.
- 1 HS điền tên các bộ phận

V. Dặn dò:

- Học câu hỏi trong SGK

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52></div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

So¹n: / /200

lớp sâu bọ

27. châu chấu

A. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Trình bày đợc cấu tạo ngồi của châu chấu liên quan đến sự di chuyển
- Nêu đợc đặc điểm cấu tạo trong, các đặc điểm dinh dỡng, sinh sn v phỏt
trin ca chõu chu.

+ Kỹ năng:

- Rốn luyện kỹ năng quan sát tranh và mẫu vật

- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc: Sù yêu thích bộ môn.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - giảng giải.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án + tranh.
- Mẫu vật, mô hình châu chấu.

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài, xem trớc bài mới
- Mẫu vật

d. Tiến trình lên líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bài cũ:

- Cơ thể nhện có mấy phần? So sánh với giáp xác? nêu vai trò của mỗi phần
cơ thể?

- Nhn cú my ụi phn ph? trong đó có mấy đơi chân bị? Tập tính của
nhện?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS quan sát tranh 26.1 đọc

thông tin SGK để xác định cu to ngoi
ca c th.

- Cơ thể châu chấu gồm mấy phần?
- Mô tả mỗi phần.

+ GV cho HS quan sát mơ hình đối
chiếu với tranh -> HS nhận xét bổ sung
=> GV kết lun?

+ HS thảo luận cách di chuyển của châu
chấu -> so s¸nh => kÕt luËn?

+ GV cho HS quan sát hình 26.2 đọc
thơng tin SGK.

=> HS ph¸t biĨu -> HS kh¸c nhËn xÐt
=> GVKL (trả lời câu hỏi)

- Châu chấu có những cơ quan nào?
- Kể tên các bộ phận của hệ tiêu hoá.

a. Hot ng 1:

I. Cấu tạo ngoài và di chuyển:

1. Cấu tạo:

+ Cơ thể gồm 3 phần

- u gồm: râu, mắt kép, cơ quan miệng
- Ngực: 3 đôi chân, 2 đơi cánh

- Bụng: nhiều đốt, mỗi đốt có 1 ụi l th.
2. Di chuyn;

- Bò, nhảy, bay.

b. Hot động 2:
II. Cấu tạo trong:

- Có đủ các hệ cơ quan

- HƯ TH: MiƯng -> hÇu -> diỊu -> dạ dày ->
R.tịt -> R.sau-> trực tràng -> hậu môn.
- Hệ TH + BT => vào ruột sau.

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

-> HƯ tiªu hoá và BT quan hƯ nh thÕ
nµo?

- Vì sao hệ tiêu hoá đơn giản (không
làm nhiệm vụ vận chuyển O2, chỉ chất

dinh dỡng)

(HS quan sát hình 26.3)

+ GV cho HS quan sỏt tranh 26.4 đọc
thông tin

- Xác định cơ quan miệng trả lời câu hi
-> HS khỏc b sung?

- Thức ăn của châu chấu ?

thức ăn đợc tiêu hố nh thế nào?
Vì sao bụng ln phập phồng?

+ GV cho HS quan sát hình 26.5, đọc
thông tin SGK rồi trả lời câu hỏi?

- Nêu đặc điểm sinh sản? Vì sao châu
chấu non phải lột xác nhiu ln.

- Hệ tuần hoàn: Tim hình ống, mạch hở.
- Hệ thần kinh: chuỗi hạch, hạch nÃo phát
triển.

c. Hot ng 3:
III. Dinh d ng:

- ăn chồi và lá c©y

- Thức ăn tập trung ở diều -> dạ dày nghiền
nhỏ đợc tiêu hoá nhờ chất enzin ruột tịt tit
ra.

- Hô hấp qua lỗ thở ở mặt bụng

d. Hot ng 4:

III. Sinh sản và phát triển:

- Phân tính

- trng di t

- Phát triển qua biến thác.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Nhng c im no giỳp nhn dạng châu chấu trong các đặc điểm sau;
a. Cơ thể có 2 phần: Đầu ngực, bụng

b. C¬ thĨ cã 3 phần: Đầu, ngực, bụng
c. Có vỏ ki tin bao bọc

d. Đầu có 1 đơi râu

e. Ngực có 3 đơi chân, 2 ụi cỏnh

g. Con non phát triển có nhiều lần lột xác.

V. Dặn dò:

- HS hc theo cõu hỏi SGK, đọc phần "em có biết"
- Kẻ bảng trang 28 (su tầm tranh ảnh)

So¹n: / /200
D¹y



28. đa dạng và đặc điểm chung

cđa lớp sâu bọ

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Thụng qua các đại diện nêu đợc sự đa dạng của sâu bọ.
- Trình bày đợc đặc điểm chung của lớp sâu bọ

- Nêu đợc vai trò thực tiễn của lớp sâu bọ.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát phân tích.
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc:

- Biết bảo vệ các loài sâu bọ có ích

B. Ph ơng pháp: Trực quan - hỏi đáp.

C. Ph ¬ng tiƯn dạy và học:

1. Chun b ca thy: Giỏo ỏn
- Tranh một số loài đại diện

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

- Học bài cũ, xem trớc bài mới

d. Tiến trình lªn líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Nêu 3 đặc điểm nhận biết châu chấu nói riêng, sâu bọ nói chung?
- Hô hấp châu chấu khác tôm nh thế nào? (hô hấp nhờ hệ thống ống khí)

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS quan sát hình 27.1 -> 7,

đọc thông tin => trả lời câu hỏi: Có
những đại diện nào? cho biết thêm đặc
điểm => HS phát biểu cá nhân -> bổ

sung => HS chọn đại diện điều bảng?

+ Qua bảng 1 các em đã hoàn thành,
hãy cho biết sự đa dạng của lớp sâu bọ?

+ GV cho HS đọc thông tin -> thảo luận
-> đại diện nhóm phát biểu, lớp bổ
sung? GV đa KT chuẩn (HS chọn đặc
điểm)

+ GV cho HS đọc thông tin liên hệ thực
tế -> tìm hiểu thêm vai trị.

- Làm sạch môi trờng: Bọ hung?
- Làm hại cây công nghiÖp.

a. Hoạt động 1:

I. Một số đại diện sâu bọ:

+ Kết luận: Sâu bọ đa dạng
- Có số lợng loài lớn

- Môi trờng sống đa dạng

- Có lối sống và tập tính phong phú.

b. Hot ng 2:

II. Đặc điểm chung và vai trò thực tiễn:

1. Đặc điểm chung:

+ Cơ thể gồm 3 phần: Đầu, ngực, bụng
- Hô hấp bằng hệ thèng èng khÝ

- Ph¸t triĨn biÕn th¸i
2. ý nghÜa thùc tiễn:

IV. Đánh giá mục tiêu:

Cỏc mụi trng sng Mt số sâubọ đại diện
Trên mặt nớc Bọ vẽ

ë níc Trong níc Êu trïng
chuån
chuån, bä
gËy

Dới đất ấu trùng ve
sầu, dế trũi
Kí sinh ở cây cối Bò rầy

ở động vật chấy, rận

TT Đại diệný nghĩa ốngmật Tằm Ruồi Muỗi Ongmã
đỏ
1 Làm thuốc x x

2 Lµm TP x

3 Thụ phấn
cho cây x
4 Thức ăn
5 Diệt sâu hại

6 Hạt ngũ cốc x

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

- D vào đặc điểm nào để phân biệt sâu bọ với lớp khác
- Nêu biện pháp phịng chống sâu bọ có hi

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK
- Xem trớc bài mới.
Soạn: / /200

Dạy:

29. thực hành xem băng hình

về tập tính của sâu bọ

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Thông qua băng hình, HS quan sát, phát hiện một số tập tính của sâu bọ,
thể hiện trong tìm kiếm, cất giữ thức ăn, trong sinh sản và trong quan hệ giữa
chúng với con mồi hoặc kẻ thù.

+ Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát bằng hình
+ Giáo dục: ý thức tự học, yêu thích bộ môn

B. Ph ơng pháp: Trực quan - phân tích

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Máy chiếu - băng hình

2. Chun b ca trũ: ễn lại kiến thức đã học của ngành chân khớp.
- Kẻ phiu hc tp vo v.

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cũ: Sự chuẩn bị của HS.

III. Bài mới:

1. t vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
- GV phân chia nhóm

- Híng dÉn HS quan sát băng

hình, ghi chép?

+ GV dùng máy cho HS xem qua
toàn đoạn băng -> xem lại và ghi
chép các tập tính của sâu bọ.
-> HS th¶o luËn theo nhãm vµ
hoµn thµnh phiÕu học tập?

=> Trả lời và HS bổ sung => GV
cho chuÈn kiÕn thøc HS söa sai?

a. Hoạt động 1:

- Ghi chép diễn biến tập tính của sâu bọ qua băng
hình.

b. Hot ng 2:

- Ghi chép các tập tính: Tìm kiếm cất giữ thức ăn.
- Sinh sản, tính thích nghi.

Phiếu học tập cá nhân làm vào vở.

IV. Đánh giá mục tiªu:

- GV kiểm tra phiếu học tập => đánh giỏ kt qu theo nhúm

V. Dặn dò:

- Ôn tập ngành chân khớp

- Kẻ bảng trang 96-97/SGK

Tên ĐV
quan sát

Môi
tr-ờng
sống

Các tập tính
Tự

vệ côngTấn
Dự
trữ
TA

Cộng
sinh Sống...

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

Soạn: / /200



30. đặc điểm chung

vµ vai trò của ngành chân khớp

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Trình bày đợc đặc điểm chung củan gành chân khớp
- Giải thích đợc sự đa dạng của chân khớp.

- Nếu đợc vai trò thực tiễn.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng phân tích tranh
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức bảo vệ các lồi ng vt cú ớch.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - phân tích.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
Tranh, bảng phụ 1,2,3/96, 97

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài, xem trớc bài mới

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS quan sát hình 29.1 ->

6/SGK đọc thơng tin ở SGK.

-> Hái HS qua t×m hiểu hình vẽ giúp em
biết điều gì?

- HS tin hnh thảo luận nhóm => nêu
và bổ sung đặc điểm chung của chân
khớp em cho biết có gì khác lớp trớc?
+ Qua thơng tin và sự tìm hiểu các em
tự hoàn thành bảng 1?

- Gọi 3 HS khác bảng điền => HS khác
nhận xét để chuẩn kiến thức.

=> GV treo b¶ng chn?

- HS tiếp tục tìm hiểu về cấu tạo mơi
tr-ờng để hồn thành bảng.

- Gọi 3 HS đại diện => HS khác nhận

a. Hoạt động 1: 
I. Đặc điểm chung:

+ Vá ki tin bao bọc bên ngoài, làm chỗ bám
cho cơ.

+ Phn ph phân đốt, các đốt khớp động với
nhau.

+ Sù ph¸t triển và tăng trởng qua nhiều lần
lột xác.

b. Hot ng 2:

II. Sự đa dạng của chân khớp:

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

xét bổ sung.

=> GV treo bảng chuẩn?

2. Đa dạng về cấu tạo và môi trờng sống:

TT Tờn i din

Các
phần
cơ thể

Râu Chân

ngực Cánh

Nớc Nơi ẩm ở cạn Số lợng Không
có

Không

có Có

1 Giáp xác
(tôm sông)

x 2 2 ụi 5 ụi x

2 H×nh nhƯn
(nhƯn)

x 2 x 4 đơi x

3 S©u bä
(ch©u chÊu)

x 3 1 đơi 3 đơi 2 đôi

GV cho HS dựa vào kiến thức đã học,
liên hệ thực tế để hoàn thành bảng 3
SGK -> 3 HS báo cáo kết quả => HS
khác bổ sung rồi GV kết luận?

- Vậy qua đó em cho biết vai trị của
ngành chân khớp?

+ Cã lỵi nh thÕ nào?

+ Có hại nh thế nào?

c. Ht ng 3:

III. Vai trò thực tiễn:

* Kết luận:
+ Lợi ích:

- Cung cp thực phẩm cho ngời
- Làm thức ăn cho động vật khỏc

- Làm thuốc chữa bệnh, làm sạch môi trờng
- Thụ phÊn cho c©y

+ Tác hại: Làm hại nơng nghiệp
- Hại g, tu thuyn

- Vật trung gian truyền bệnh.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Đặc điểm nào giúp chân khớp ph©n bè réng

- Đựa vào đặc điểm nào để phân biệt ngành chân khớp

- Lớp nào trong ngành chân khớp cú giỏ tr thc phm cao.

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK

- Xem trớc bài "cá chép" kẻ bảng.

Các tập
tính

chính Tôm
Tôm

ở nhờ Nhện
Ve
sầu Kiến

Ong
mật
Tự vệ, T.

công x x x x x

Dự trữ

thức ăn x x

Dệt lới

bắt mồi x

Cng
sinh
tồn tại

Lớp Tên đại diệnở địa phơng Có lợi Có hại
Lớp Tơm càng

xanh, tơm sú,
tơm hùm...
Xuất khẩu
Lớp
hình
nhện
Nhện chăng
lới, bọ cạp,
nhện đỏ

Bắt sâu bọ
có hại.
Là nhện
chăng lới bọ
cạp
Nhện đỏ
hại cây
Lớp
sâu

bọ
Bớm, ong
mật, kiến
Thụ phấn
cho hoa
Bắt sâu hại

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

So¹n: / /200

Ch

ơng VI:

Ngành Động Vật Có Xơng Sống

31. cá chép

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Hiu c cỏc đặc điểm đời sống của cá chép.

- Giải thích đợc các đặc điểm, cấu tạo ngồi của cá thích nghi vi i sng
nc.

+ Kỹ năng:

- Rốn luyn k nng quan sát tranh và mẫu vật
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc:

- Gi¸o dơc ý thøc học tập và sự yêu thích bộ môn

B. Ph ng pháp: Trực quan - vấn đáp - giảng giải.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án + bảng phụ + phiếu học tập.
- Tranh (mô hình), mẫu (cá sống)

2. Chuẩn bị của trò:

- 1 nhóm 1 con cá sống (thả trong bình có rong)
- Kẻ sẵn bảng.

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

- Dựa vào đặc điểm nào để phân biệt chõn khp.

- Đặc điểm khiến chân khớp đa dạng về cấu tạo -> đa dạng về tập tính và
môi trờng sèng (phÇn phơ ...., miƯng thÝch nghi víi mäi thøc ăn, TK phát triển).

- Lớp nào có giá trị thực phÈm lín?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV t cõu hi? Cỏ chộp sng õu?

ăn thức ¨n g×?

- Vì sao nói là động vật biến nhiệt?
- HS đọc thông tin, thảo luận trả lời câu
hỏi.

+ HS tiếp tục đọc và thảo luận cho biết
đặc điểm sinh sản của cá?

- V× sao sè lỵng trøng nhiỊu? cho HS
gi¶i thÝch.

+ GV cho HS quan sát mẫu vật -> đối
chiếu với hình vẽ và mơ hình.

a. Hoạt động 1:
I. Đời sống:

- M«i trêng sèng níc ngät.
- a vực nớc lặng

- ăn tạp

+ L ng vt bin nhiệt
* Sinh sản

- Thụ tinh ngoài, đẻ trứng
- Trứng thụ tinh -> phơi

b. Hoạt động 2: 
II. Cấu tạo ngồi:

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

- GV treo tranh câm lên, HS điền => HS
kh¸c nhËn xÐt bỉ sung?

- HS thảo luận theo nhóm để hồn thành
bảng 1.

=> NhËn xÐt bỉ sung => GV trao b¶ng
chuÈn.

(HS chọn câu A,B... trong SGK để điền
vào bảng 1).

+ GV cho 2 HS đọc kết luận SGK? 2. Chức năng của vây cá:

+ Vây ngực, vây bụng: giữ thăng bằng, rẽ
phải, rẽ trái, lên xuống (vây chẵn)

+ Vây lng, vây hậu môn (vây lẻ) giữ thăng

bằng theo chiều dọc.

+ Khúc đuôi mang vây đuôi: giữ vai trò
chính trong sự di chuyển của cá.

*Kết luận: SGK

IV. Đánh giá mơc tiªu:

- Gọi 1 HS trình bày cấu tạo ngồi của cá để thích nghi với đời sống ở nớc
(qua tranh)

- Cho HS làm bài tập, chọn câu trả li ỳng, in vo bng tng ng.

V. Dặn dò:

- HS học theo câu hỏi SGK
- Làm bài tập SGK 105

- 1 nhóm chuẩn bị 1 cá chép sống (giếc)
- Khăn lau, xà phòng.

Đặc điểm cấu tạo ngoài (1) Sự thích
nghi (2)
1. Thân cá chép thon dài, đầu

thuôn nhọn gắn chặt với thân. B
2. Mắt cá không có mi, màng

mắt tiếp xúc với môi trờng

C
3. Vây cá có da bao bọc, trong

da cú nhiu tuyến tiết chất nhầy E
4. Sự sắp xếp vẩycá nh ngói lợp A
5. Vây có tia vây, đợc căng bởi

da mỏng, khớp động với thân

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

So¹n: / /200



32. thùc hµnh mỉ cá

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Xỏc nh c v trí và nêu rõ vai trị một số cơ quan của cá trên mẫu mổ.
+ Kỹ năng:

- RÌn lun kü năng mổ trên ĐV có xơng sống
- Rèn luyện kỹ năng trình bày mẫu mổ

+ Giáo dục:

- Thỏi nghiêm túc, cận thận và chính xác

B. Ph ơng pháp: Trực quan - vấn đáp - Tìm tịi bộ phận

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy:

- Mẫu cá chép, mơ hình cá chép
- Tranh 32.1 và 32.3 phóng to
- Bộ đồ mổ, khay mổ

2. Chuẩn bị của trò:

- 1 nhúm 1 con cỏ chép (diếcc) (6 HS)
- Chậu nớc, 10 đính ghim

- Khăn lau, xà phòng

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị: Sự chuẩn bị của HS.

III. Bài mới:

1. t vn đề:
2. Triển khai bài:
a. Hoạt động 1:

- GV híng dÉn HS cách tiến hành

- Phân công và kiểm tra sự chn bÞ
- Nhãm nhËn dơng cơ

b. Hoạt động 2:

3. TiÕn hµnh thùc hµnh:

1. Bíc 1: GV híng dÉn HS quan sát và thực hiện viết bản tờng trình
a. Cách mổ:

- GV hớng dẫn KT giải phẩu, HS quan sát tranh chú ý đờng cắt chính xác.
- HS biểu diễn mổ => quan sát nội quan cha gỡ để thấy đợc vị trí tự nhiên.
b. Quan sát cấu tạo trong trên mẫu mổ;

- Hớng dẫn HS xác định vị trí của nội quan
- Gỡ nội quan -> quan sát các cơ quan

- Quan sát mẫu bộ nÃo -> nhận xét (màu sắc ...)
c. Hớng dẫn HS viết tờng trình

+ HS điền bảng các nội quang (SGK)

- Cho bit cỏc b phn mang, tim ... thuộc các hệ thuộc các hệ cơ quan nào?
- Cho HS trao đổi nhóm, nhận xét vị trớ, vai trũ.

-> Điền vào bảng cá nhân.
2. Bớc 2: Thực hành của HS

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

- Nhóm trởng: Điều hành
- Th ký: Ghi chép

+ Các nhóm thực hiện giải phÈu theo híng dÉn
- Mỉ chó ý mịi kÐo n©ng lªn

- Quan sát cấu tạo trong: Quan sát đến đâu ghi chép đến đó.
- Quan sát trao đổi -> thống nhất để điền vào bảng.

3. Bíc 3:

+ GV kiĨm tra: Kết quả của từng nhóm xếp loại (sửa sai)
- Kiểm tra thực hiện viết bảng tờng trình.

- GV cho ỏp án chuẩn -> các nhóm sửa sai
4. Bớc 4: Tổng kết

+ GV nhận xét từng nhóm: u khuyết
- Về cách m, thao tỏc, thỏi
- Cho HS v sinh

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Cho 1,2 nhúm trỡnh by ni dung đã quan sát
- Cho điểm 1 - 2 nhóm cú kt qu tt

V. Dặn dò:

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

So¹n: / /200



33. cấu tạo trong của cá chép

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Nắm đợc vị trí cấu tạo của các hệ cơ quan

- Giải thích đợc những đặc điểm cấu tạo trong thích nghi với đời sống ở nớc.
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh
- Kỹ năng hot ng nhúm.

+ Giáo dục:

- Sự yêu thích bé m«n

B. Ph ơng pháp: Trực quan - vấn đáp

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án + bảng phụ
- Tranh cá chép, cấu tạo trong

- Mô hình nÃo

2. Chuẩn bị của trò:

- Xem trớc bài mới

d. Tiến trình lên líp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS dựa vào kết quả bài thực

hành và tranh để tìm hiểu các bộ phận
của hệ tiêu hố và chức năng?

- HS th¶o luận - > trình bày -> nhóm
khác nhËn xÐt bæ sung.

+ Thức ăn đợc biến đổi -> chất gì, nhờ
chất TH nào?

+ Bóng hơi có chức năng gì (Có thật
quan trọng trong đời sống của cá
không?)

+ Cho HS quan sát tranh 33.1 đọc thông
tin -> thảo luận -> kết lun

- Cá hô hấp bằng cơ quan nào?

+ Hệ tuần hoàn gồm cơ quan nào? Tim
mấy ngăn?

+ HS th¶o luËn -> điền vào BT trong
SGK => GV nhận xét bổ sung và treo
bảng chuẩn?

+ Liên hệ phần thực hành cho HS trả lời
câu hỏi.

Hệ BT nằm ở đâu? có chức năng gì?

a. Hot ng 1:

I. Các cơ quan dinh d ỡng:

1. Tiêu hoá:

+ Hệ tiêu hoá có sự phân hoá

+ ống tiêu hoá gồm: Miệng -> hậu -> TQ ->
dạ dày -> ruột -> hậu môn.

+ Tuyến tiêu hoá: Gan mật, tuyến ruột.

+ Chc năng biến đổi thức ăn -> chất dinh
d-ỡng và thi cn bó.

+ Bóng hơi thông với thực quản -> giúp cá
chìm, nổi trong nớc

2. Hệ tuần hoàn và hệ hô hấp:
+ Cá hô hấp bằng mang

_ Lỏ mang l nếp da mỏng có nhiều mạch
máu => trao đổi khí.

+ Hệ tuần hoàn
- Tim tuần hoàn

- Tim 2 ngăn: 1 TN, 1 TT
- Một vòng tuần hoàn

- Mỏu i nuụi cơ thể là máu đỏ tơi.
3. Hệ bài tiết:

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

+ GV cho HS quan sát hình 33.2, 33.3
và mơ hình đọc thơng tin -> trả lời các
câu hỏi?

- Hệ thần kinh gồm những bộ phận nào?
- Bộ não đợc chia làm mấy phần? chức
năng gì?

+ Vai trß cđa các giác quan:
- Vì sao mắt chỉ nhìn gần?

- Cho 2 HS đọc kết luận

- Lọc từ máu các chất đọc thải ra ngồi.

b. Hoạt động 2:

II. ThÇn kinh và giác quan:

+ Trung ơng TK: nÃo và tuỷ sống

+ Các dây TK đi từ trung ơng đến các cơ
quan.

+ Bé n·o gåm 5 phÇn;
- N·o tríc

- N·o trung gian
- NÃo giữa
- Tiểu nảo
- Hành tuỷ

+ Giỏc quan: Mt, mũi (đánh hơi tìm mồi,
mắt nhìn gần)

- Cơ quan đờng bên: Nhận biết áp lực tốc độ
dòng nớc, vật cản.

* Kết luận: SGK

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Nêu cơ quan bên trong thể hiện sự thích nghi
- Làm bài tập 3

V. Dặn dò:

- HS học theo câu hỏi SGK

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

Soạn: / /200

34. đa dạng và đặc điểm chung của các lớp cá

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm đợc sự đa dạng của cá về số loài, lối sống, mơi trờng sống
- Trình bày đợc đặc điểm cơ bản phân biệt lớp cá sụn với lớp cá xơng
- Nêu đợc vai trò của cá trong đời sống

- Trình bày đợc đặc điểm chung của cá
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh rút ra kết luận
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc:

- ý thức bảo vệ các loài cá

B. Ph ơng pháp: Trực quan - so sánh

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án + bảng phụ
- Tranh ảnh

- Mô hình nÃo

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới.

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n nh:

II. Kiểm tra bài cũ:
- Câu 1: SGK

- Các cơ quan có gì khác với động vật khơng xơng?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

+ GV cho HS quan sát hình 34.1 -> 7

đọc thơng tin SGK => thảo luận.
- Đại diện điền bảng -> nhóm khác
bổ sung => GV đa bảng chuẩn.

=> HS rút ra đặc điểm cơ bản đnể
phân biệt cá sụn và cá xơng?

+ Cho HS tìm hiểu tiếp để thấy đợc
ảnh hởng của ĐK sống -> cấu tạo và
điền bảng?

- Qua bảng đã xét, em cho biết ảnh
hởng của ĐK sống đến cấu tạo và tập
tính nh thế nào?

a. Hot ng 1:

I. Đa dạng về thành phần loài và môi tr ờng
sống:

* Kết luận: Số lợng loài lớn
+ Cá sụn: Bộ xơng bằng chất sụn
+ Cá xơng: Bộ xơng bằng chất xơng
Đặc điểm

môi trờng diệnĐại

Hình

dạng
thân
Đặc
điểm
khác
đuôi
Đặc
điểm
vây
chẵn
Khả
năng di
chuyển
Tầng mặt cá Thon Khoẻ Bình Nhanh

TT i din Mụi trờngsống Lối sống
1 Giun đất Đất ẩm Tự do,

chui rúc
2 Đĩa Nớc ngọt Ký sinh

3 Rơi Nớc lợ Tù do

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

+ Qua các bài đã học và thông tin
SGK em đã biết đặc điểm chung của
cá là gì?

- Có gì khác với ĐV không xơng
sống?

+ Cho HS thu thập thông tin SGK và
thực tế => thảo luận và cho biết vai
trò của cá?

b. Hot ng 2:

II. Đặc điểm chung của cá:

- L ng vt có xơng sống, thích nghi với đời
sống ở nớc.

-B¬i b»ng vây, hô hấp bằng mang

- Tim 2 ngn, 1 vũng tuần hồn, máu đi ni cơ
thể là máu đỏ tơi.

- Thụ tinh ngoài, ĐV biến nhiệt.

c. Hot ng 3: 
III. Vai trũ ca cỏ:

- Đọc và tìm hiểu SGK
* Kết luận: SGK

IV. Đánh giá mục tiêu:

1. Du hiu cơ bản để phân biệt cá sụn với cá xơng
a. Cn c vo c im ca b xng

b. Căn cứ vào môi trờng sống

c. Cả a và b.

2. Lớp cá đa dạng vì
a. Có số lợng loài nhiều

b. Cấu tạo cơ thể thích nghi với các đ/k sống khác nhau
c. Cả 2 câu a,b

V. Dặn dò:

- HS học theo câu hỏi SGK
- Đọc bài "em có biết"

- Ôn tập theo các câu hỏi SGK.

Đặc điểm

môi trờng Đại diện Hình dạng
thân

Đặc
điểm
khúc
đuôi

Đặc
điểm
vây
chẵn

Khả
năng di
chuyển
Tầng mặt

thiếu nơi
ẩn nấp

Cá

nhóm Thon dài Khoẻ bình thờng nhanh
Tầng giữa,

tầng đáy,
nơi ẩn nấp
nhiều

Cá vền,
cá chép Tng i

ngắn

Yếu bình

thờng bơi chậm

Trong hốc

bựn t Lơn Rất dài Rất yếu khơng có rất chậm
Trên mặt

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

So¹n: / /200

35. ôn tập

A. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Củng cố lại kiến thức của HS trong phần ĐV không xơng sống, về tính đa
dạng, sự thích nghi víi m«i trêng

- ý nghĩa của ĐV khơng xơng trong tự nhiên và đời sống
+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng phân tích tổng hợp
- Kỹ năng hoạt động nhúm.

+ Giáo dục:

Sự yêu thích bộ môn

B. Ph ng phỏp: Hi - ỏp

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án + bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò:

- Ôn tập tốt

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n nh:

II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giê

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV yêu cầu HS dựa vào kiến

thức đã học, quan sát đối chiếu
với hình vẽ => hồn thành bảng 1
(SGK)

(néi dung nh SGK điền theo
bảng)

- Đại diện các nhóm lên điền ->
nhóm khác bổ sung?

+ GV cho HS tỡm hiểu về mơi
tr-ờng sống, sự thích nghi của các

đại diện ở bảng 1 -> thảo luận =>
điền bảng 2 => HS khác bổ sung.
+ GV treo bảng chuẩn.

a. Hoạt ng 1:

I. Tính đa dạng của ĐV không xơng sống:

b. Hoạt động 2:

II. Sù thÝch nghi cđa §V KXS
TT Tên ĐV Môi trờngsống

Sự thích nghi
Kiểu dinh

d-ỡng Kiểu Dichuyển KiĨu h« hÊp
1 T. roi Níc ao hå Tù dìng dị d- Bơi bằng roi Qua màng cơ thể

Ngành ĐV NS

trùng roi trùng BHNgành Trùng giày
Ngành ruột

khoang hải quỳ Sứa Thuỷ tức
Các ngành giun

sỏn dõy Giun a Giun t
Ngnh thõn mm

ốc sên Vẹm Mực

Ngành chân khớp

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

ỡng

2 Trùng BH Nớc ao hồ Dị dỡng Bơi bằng

chân giả Qua màng cơ thể
3 Trùng giày Nớc bÈn

(cống) Dị dỡng Bơi bằng lông Qua màng cơ thể
4 Hải quỳ Đáy biển Dị dỡng Cố định Qua màng da
5 Sứa Trong nớc

biển Dị dỡng Bơi lội tự do Qua màng da
6 Thủy tức Nớc ngọt Dị dỡng Bám cố định khuych tỏn qua

da
7 Sán dây Kí sinh ruét

ngời Nhờ có HC sẵn có Di chuyển Hơ hấm yếm khí
8 Giun đũa KS ở ruột

ng-ời Nhờ CHC sẵncó ít di chuyển bằng vận
động cơ dọc

Hơ hấm yếm khí
9 Giun đất Trong đất ăn chất mùn đào đất để

chui khuyÕch t¸n qua da
10 ốc sên Trên cây ăn lá chồi, củ bò bằng cơ

chân thở bằng phổi
11 Vẹm Nớc biển ăn vụn HC Bám 1 chỗ Thở bằng mang
12 Mực Nớc biển ăn thịt ĐV

nhỏ bơi bằng xúc tu, xơng áo Thở bằng mang
13 Tôm Nớc ngọt mặn ăn thịt ĐV

nhỏ di chuyển bằng chân
bơi, bò, đuôi

thở bằng mang
14 Nhện ở cạn ăn thịt sâu bä "Bay" b»ng

tơ, bị phổi và ống khí
15 Bọ hung ở đất ăn phân bò, bay ống khí

GV cho HS tìm hiểu thực tế, đọc thơng tin về tầm quan trọng của ĐV và
XS => điền các ĐV thích hợp vào bảng 3.

b. Hoạt động 3:

III. Tầm quan trọng trong thực tiễn của ĐV KXS:

Tầm quan trọng Tên loài

Làm thực phẩm
Có giá trị xuất khẩu,

Đợc nhân nuôi.
Có giá trị chữa bệnh

Làm hại cơ thể ĐV và ngời
Làm hại TV

Tôm, cu, ốc, mực, sò, trai...
Tôm, cua, mực

Tôm, sò, cua
Ong mật

Sỏn lỏ gan, giun a...
Chõu chu, c, sờn...

IV. Đánh giá mục tiêu:

Chọn các cụm tõ ë cét B sao cho t¬ng øng víi cét A

Cét A Cét B

1. Cơ thể chỉ có 1 TB nhng thực hiện đủ
chức năng sống của cơ thể (2)

a. Ngành chân khớp
2. Cơ thể đối xứng toả tròn, hình trụ (hình

dï) 2 líp TB (2)

b. Các ngành giun

3. Cơ thể mềm, dẹp, kéo dài hoặc phân đốt

(b)

c. Ngành ruột khoang
4. Cơ thể mềm, thờng không phân đốt, cú v

ỏ vụi (a)

d. Ngành thân mềm

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

phn ph phõn t (a)

V. Dặn dò:

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

So¹n: / /200

35. kiĨm tra häc kú I

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- HS biết hệ thống kiến thức cơ bản để vận dụng

- HS xác định đợc nội dung yêu cầu của đề , trả lời vận dụng tốt
- Rèn luyện tính t duy, t giỏc

+ Kỹ năng:
+ Giáo dục:

B. Ph ơng pháp: Trắc nghiệm và tự luận

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Đề

2. Chuẩn bị của trò:

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiĨm tra bµi cị:

§Ị:

Câu 1 (2đ) Hãy chọn nội dung ở cột B sao cho phù hợp với nội dung cột A
vit cỏc ch a,b,c vo ct tr li

Các ngành (A) Đặc điểm (B) Trả lời

1. Giun t a. cơ thể chỉ có 1 TB nhng đảm bảo mọi chức năng
sống của cơ thể

b
2. Thuỷ tức b. Cơ thể đa bào, đối xứng hai bên, phân đốt, có thể

x-¬ng, xt hiƯn hƯ c¬ quan

e
3. Chân khớp c. Cơ thể đa bào, đối xứng hai bên, thân mềm có

khoang ¸o...

g
4. Thân mềm d. Cơ thể đa bào, đối xứng hai bên, ruột phân nhánh c
5. ĐVNS e. Cơ thể đa bào, đối xứng toả tròn, ruột dạng túi a
6. Giun dẹp g. Đối xứng 2 bên, bộ xơng bằng ki tin, cơ thể phân

đốt, chân phân đốt

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

Câu 2 (2đ): Điền từ thích hợp vào ô trống (...)
- Một số đặc điểm của ngành thân mềm là:

- Cơ thể có đối xứng hai bên tuy có một số ốc mắt đối xứng

- Th©n mỊm có hệ tuần hoàn hở nhng khá chuyên hoá gồm TT và TN
- Thân mềm sinh sản hữu tính trứng giàu noÃn hoàng

- Cơ thể là một khối mềm có 3 phần: đầu, chân, thân.

Cõu 3 (2): Sp xp theo đúng thứ tự 1,2,3,4 thao tác mổ giun đất nh
sau:

a. Dùng kẹp kẹp da, dùng kéo cắt 1 đờng chính giữa lng về đi
b. Đặt giun nằm sấp giữa khay mổ, cố định đầu đuôi bằng 2 gim
c. Đổ H2O ngập cơ thể giun, dùng kẹp phanh thành cơ thể

d. Phân thành cơ thể đến đâu, cắm ghim tới đó, dùng kéo cắt dọc cơ thể về
phía đâu.

Câu 4 (1đ): Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng nhất trong các câu
sau: Hệ TH của châu chấu có đặc điểm khác tơm là:

a. Kh«ng cã tun TH
b.

Câu 5 (3đ): Nếu đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời
sống bơi lặn.

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

So¹n: / /200

líp lìng c

37. ếch đồng

A. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm vững các đặc điểm đời sống của ếch đồng

- Mơ tả đợc cấu tạo ngồi của ếch thích nghi vi i sng va nc va
cn.

+ Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh và mẫu vật
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc:

- ý thức bảo vệ động vật có ích

B. Ph ơng pháp: Trực quan - hỏi đáp - so sánh

C. Ph ¬ng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án - tranh

2. Chuẩn bị của trò:

- Học bài cũ, xem trớc bài mới

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiÓm tra bài cũ:

Nhận xét, trả bài kiểm tra học kú

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS đọc thơng tin SGK

=> tr¶ lêi

- ếch đồng sống ở đâu? gặp vào
mùa nào?

- Thức ăn của ếch đồng là gì? nói
lên điều gì => đời sống của ếch.
- Đặc điểm cấu tạo ngồi của ếch
đồng thích nghi với đời sống ở
n-ớc và ở cạn nh thế no?

- GV cho HS quan sát tranh, liên
hệ thực tế => hoàn thành bảng?

- c im nào của ếch đồng
thích nghi với đời sống ở nớc?
- Đặc điểm no thớch nghi vi i
sng cn?

=> giải thích các ý nghÜa?

+ ếch đồng có mấy cách di
chuyển?

- Di chuyển trên cạn nh thế nào?

a. Hot ng 1:
I. Đời sống:

- Có đời sống vừa ở nớc, vừa ở cạn (nơi ẩm ớt)
- Kiếm ăn về ban đêm

- Có hiện tợng trú đông, là động vật biến nhiệt

b. Hoạt ng 2:

II. Cấu tạo và sự di chuyển:

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

- Mô tả cách di chuyển dới nớc
- GV cho HS c thụng tin tho
lun?

- ếch sinh sản vào mùa nào? có
hiện tợng gì? vì sao số lợng trứng
ít hơn cá?

b. Di chuyển: có 2 cách di chuyển
- Nhảy cóc

- Bơi

c. Hot ng 3:

III. Sinh sản và phát triển cđa Õch:

+ Sinh sản vào cuối mùa xn
- Tập tính ếch đực ơm lng ếch cái
- Thụ tinh ngồi, đẻ trng

- Trứng -> nòng nọc -> ếch

IV. Đánh giá mục tiªu:

- Nêu đặc điểm cấu tạo ngồi thích nghi với đời sống ở nớc của ếch.
- Nêu đặc điểm cấu tạo ngồi thích nghi với đời sống ở cạn của ếch.
- Trình bày sự sinh sản ca ch cú c im gỡ khỏc cỏ

V. Dặn dò:

- HS häc theo c©u hái SGK

- Chuẩn bị ch ng (1 con/nhúm)

Đặc điểm hình dạng
và cấu tạo ngoài

TN với ĐS
ở nớc ở cạn
Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân ->1

khối thuôn nhọn về trớc x
Mắt và mũi nằm ở vị trí cao trên
đầu (mũi thông với khoang miệng

và phổi)

x
Da trần, phủ chất nhầy ẩm, dễ

thấm khí x

Mắt có mí giữ nớc mắt do tuyến

l tiết, tai có màng nhĩ x
Chi năm phần có ngón chia t,

linh hoạt x

Chi sau có màng căng giữa các
ngón (giống chân vịt)

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

Soạn: / /200

38. thùc hµnh

quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ

A. Môc tiêu:

+ Kiến thức:

- Nhận dạng các cơ quan của Õch trªn mÉu mỉ

- Tìm những cơ quan, hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyển lên cạn

+ K nng:

- Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh và mẫu vật
- Kỹ năng thực hành

+ Giáo dục:

- ý thức học tập nghiêm túcc, say mê

B. Ph ơng pháp: Trực quan - phân tích

C. Ph ơng tiện dạy và häc:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh bộ xơng, mơ hình, mẫu mổ
- Tranh cấu tạo trong, 6 b m

2. Chuẩn bị của trò:

- ch ng 1 con/1 nhúm

- Khăn lau, đinh ghim, chậu nớc.

d. Tiến trình lên lớp:

I.

n nh:

II. Kiểm tra bài cũ:

Sự chuẩn bị của các nhóm

III. Bài mới:

1. t vn :
2. Trin khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS quan sát hình 36.1

kÕt hỵp víi tranh -> t×m hiĨu ý
nghÜa?

- Xác định vị trí của từng xơng?
+ Cho HS lên chỉ trên tranh =>
chức năng

+ GV híng dÉn HS; Sê tay lên bề
mặt da, quan sát mặt trong =>
nhận xét.

- HS thảo luận nhóm.
=> Vai trò?

+ GV cho HS mổ, quan sát mẫu
mổ đối chiếu với tranh => xác
định các cơ quan?

- Các đại diện nhóm trình bày =>
các nhóm bổ sung -> so sánh?

a. Hoạt động 1:
I. Quan sỏt b x ng:

+ Xơng đầu, xơng cột sống, xơng đai và xơng chi
(xơng đai vai, đai hông, xơng chi trớc, chi sau)
+ Chức năng

- To b khung nâng đỡ cơ thể
- chỗ bám cho cơ => di chuyn

- Bảo vệ bộ nÃo, tuỷ sống và nội quan

b. Hoạt động 2:

II. Tìm hiểu đặc điểm của da và các nội quan:

a. Quan s¸t da:

- Da ếch trần, ẩm ớt, mặt trong có nhiều mạch máu,
trao đổi khí.

b. Quan sát nội quan:

- Hệ tiêu hoá: Lỡi phóng ra bắt mồi, dạ dày, gan
mật lớn, có tuyến tuỵ.

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Nhận xét, cho HS vệ sinh

V. Dặn dò:

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

Soạn: / /200

39. đa dạng và đặc điểm chung của lớp lỡng c

A. Môc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Trình bày đợc sự đa dạng của lỡng cu về thành phần lồi, mơi t rờng sống
và tập tính.

- Hiểu rõ đợc vai trị của lỡng c với đời sống và tự nhiên
- Trình bày đợc đặc điểm chung của lỡng c và so sánh
+ Kỹ năng:

- Quan sát nhận biết kiến thức
- Kỹ năng hoạt động nhóm
+ Giáo dục:

- ý thức học bảo vệ v yờu quý ng vt.

B. Ph ơng pháp: Phân tích, tìm tòi, so sánh.

C. Ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án
- Tranh, bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò:

- Xem trớc bài mới

- Hoàn thành bảng thu hoạch

d. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định:

II. KiÓm tra bài cũ:
Bảng thu hoạch

III. Bài mới:

1. t vn đề:
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 
+ GV cho HS đọc thông tin, quan

sát tranh -> đặc điểm của 3 bộ
(căn cứ vào đi và chân) ->
nhóm trình bày và bổ sung.

+ Các đặc điểm cấu tạo khác
nhau do điều kiện sống?

+ GV cho HS quan sát hình vẽ
37.1 - 5 SGK, đọc thơng tin->
thảo luận nhóm, hồn thành bảng
(dán mảnh giấy ghi câu trả lời)
-> các nhóm bổ sung, tự sửa ->
GV thông báo kết quả?

- Chọn cụm từ đúng điền vào

a. Hoạt động 1:

I. §a dạng về thành phần loài:

- Có 4000 loài, chia 3 bé

- Lỡng c có đi: cá cóc Tam Đảo
- Lỡng c khụng uụi: ch ng, cúc

Tên bộ
l-ỡng c

Đặc điểm phân biệt

Hình dạng Đuôi Kích thớc chisau
Có đuôi Thân dài Dẹp 2

chân

Ngắn tơng

đ-ơng 2 chi
tr-ớc

Không

đuôi Thân ngắn không 2 chi sau dài,to hơn
Không

chân

Thân dài
nh giun

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

bảng.

- Qua cỏc bi đã học và bài học
hôm nay hãy cho biết cá có đặc
điểm gì giống lỡng c?

- Có đặc điểm gì khác lớp cá
(cá nhân tự suy nghĩ trả lời) =>
HS khỏc b sung?

- Đặc điểm nào thể hiện lỡng c
cấu tạo hoàn chỉnh hơn?

- HS c thụng tin trong sách =>
cho biết lỡng c có vai trị gì?

- Lìng c không chân: ếch, giun

b. Hot ng 2:

II. Đa dạng về môi tr ờng sống và tập tính:

c. Hot ng 3:

III. Đặc điểm chung:

- Là ĐV có xơng sống

- Thụ tinh ngoài, là ĐV biến nhiệt
+ Sống vừa nớc, vừa ở cạn

- Da trần, ẩm

- Thở bằng phổi và da

- Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn, máu pha nuôi cơ
thể, di chuyển bằng 4 chi.

- Nòng nọc phát triển qua biến thái.

d. Hot ng 4:

IV. Vai trò của l ỡng c : SGK

- Làm thức ăn
- 1 số làm thuốc

- Diệt sâu bọ, ĐV trung gian
- Nghiên cứu khoa học

IV. Đánh giá mục tiêu:

- ỏnh du vo câu trả lời đúng (đặc điểm chung của lỡng c)
- Là động vật biến nhiật

- Thích nghi với đời sống ở cạn
- Tim 3 ngăn 2 vịng tuần hồn
- Máu trong tim là máu đỏ tơi
- ếch phát triển cú bin thỏi

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

Ngày soạn:

Đ40: Thằn lằn bóng đuôi dài

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- HS nắm đợc các đặc điểm về đời sống của thằn lằn bóng

- Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngồi của thằn lằn bóng thích nghi
với đời sống ở cạn

- Mô tả đợc cách di chuyển của thằn lằn.
+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát.

- So s¸nh.

- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức tự học - lòng yêu thớch ng vt.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: + Giáo án

+ Bảng phụ, tranh cấu tạo ngoài.
+ Phiếu học tập.( 2 phiếu)

2. Chuẩn bị của trò: + Ôn bài củ, xem trớc bài mới.
+ Kẻ sẳn bảng.

D. Tiến trình lên lớp::

I.

ổ n định tổ chức:
II. Kiểm tra bài cũ:

- Em nêu đặc điểm chung của lớp lỡng c? vậy lớp lỡng c là động vật thích
nghi vời đời sống vừa nớc vừa cạn => Hơm nay chúng ta tìm hiểu 1 loại động vật

=> có đi và cấu tạo khác lỡng c nh thế nào?

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV cho HS đọc thông tin SGK? ( HS

tự thu nhận thông tin) tìm hiểu đời
sống của thằn lằn -> so sánh với ếch
đồng => hoàn thành phiếu học tập?
( đại diện 4 nhóm trả lời 4 ý => nhóm
khác bổ sung)? Vậy thằn lằn bóng có
đời sống khác ếch nh thế nào?

+ Để thích nghi với đời sống thằn lằn
có cấu tạo ngoài nh thế nào?

+ GV cho HS đọc thông tin SGK T
125( tự thu nhận kiên thức)

- GV phát giấy cho các nhóm chọn câu
đúng ghi vào giấy -> đại diện lên dán
vào bảng => các nhóm khác bổ sung
=> giáo viên treo bảng chuẩn? cơ thể
gồm mấy phần

+ Vậy để thích nghi với đời sống cấu

a. Hoạt động1.

1. §êi sèng:

+ Thích nghi với đời sống ở trên cạn
+ Sống nơi khơ ráo, thích phơi nắng.
- Ăn sâu bọ

- Tập tính: Trú đơng.
- Là đọng vật biến nhiệt
+ Sinh sản: Thụ tinh trong.

- Trøng cã vá dai, nhiÒu no·n hoàng
phát triển trực tiếp.

b. Hot ng2:

II. Cấu tạo ngoài và di chuyển:

Cấu tạo ngoàiTT Đặc điểm .
cấu tạo ngoài

ý thức
thích

nghi
1 Da khô có vẩy sừng

bao bäc

2 Cã cỉ dµi E

3 Mắt có mi cử động,

cã níc m¾t D

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

tạo ngồi của thằn lằn khác ếch điểm
nào? (giáo viên phát phiếu học tập (2)
=> các nhóm thảo luận => hồn thành
-> Cho đại diện 1 nhóm trình bày các
nhóm khác bổ sung.

=> Em cho biết cấu tạo ngoài của thằn
lằn thích nghi với đời sống khác ếch
nh thế nào?

+ GV treo tranh, HS kết hợp với hình
vẽ, đọc thông tin (3 8.2) -> nêu thứ tự
cử động thân và đuôi của thằn lằn khi
di chuyển? ( 1 HS => lớp khác bổ
sung)?

* Thích nghi với đời sống hồn tồn ở
cạn.

2. Di chuyển: ( qua cấu tạo... chi của
thằn lằn khác ếch vậy cách di chuyển
nh thế nào -> (2)

+ Khi di chuyển thân và đi tì vào đất,
cử động uốn thân kết hợp các chi ->
tin lờn phớa trc.

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

IV. Đánh giá mục tiêu:

- HÃy chọn những mục tơng ứng của cột A øng víi cét B

Cét A Cét B Tr¶ lêi

1- Da khô có vảy sừng bao bọc.
2- Đầu có cỉ dµi.

3- Mắt có mí cử động.

4- Mµng nhÜ n»m ở hốc nhỏ trên
đầu

5- Bàn chân có 5 ngón cã vuèt

a- Tham gia sự di chuyển trên cạn.
b. Bảo vệ mắt, có nớc mắt để màng mt
khụng b khụ.

c- Ngăn cản sự thoát hơi nớc.

d - Phát huy đợc các giác quan, tạo
điều kiện bắt mi.

e - Bảo vệ màng nhĩ, hớng âm thanh
vào màng nhĩ.

c
d
b
e
a

V. Dặn dò: - Học theo câu hái SGK.
- VÏ h×nh thằn lằn bóng.

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

Ngày soạn:

Đ41: CấU TạO TRONG CủAThằn lằn

I. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Trình bày đợc các đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn phù hợp với đời
sống hoàn toàn ở cạn.

- So sánh đợc với lỡng c để thấy đợc sự hoàn thiện của các cơ quan.
+Kỹ năng: - Quan sát, so sánh , hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: - Sự yêu thích bộ môn

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án, tranh

2. Chuẩn bị của trò: + Học bài và xem trớc bài .

D. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:
II. Kiểm tra bài cũ:

- Trình bày đặc điểm cấu tạo ngồi của thằn lằn thích nghi với đời sống
hồn tồn ở cạn.

- Cách di chuyển của thằn lằn có gì khác ếch đồng.

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ Quan sát bộ xơng ở tranh, đối chiếu

víi h×nh 39.1, HS chú thích - giáo

viên cho 1 HS chỉ ( trên bảng).

-> cho HS so sỏnh với xơng ếch đồng
=> kiến thức chuẩn.

+ GV cho HS quan sát hình 39.2 (SGK)
-> kết hợp với tranh trên bảng xác định
vị trí của các hệ cơ quan => đối chiếu
với chú thích?

-> HS so s¸nh

- Lợng máu pha ở thằn lằn có gì khác
ếch đồng?

+ HƯ h« hÊp có điểm gì khác -> có ý
nghĩa nh thế nào?

+ Cơ quan bài tiết có đặc điểm gi?
+ Quan sát tranh + mơ hình -> xác định
các bộ phận => so sánh?

a/ Hoạt động1.
I. Bộ x ơng:
- Xng u .

- Xơng ccột sống có xơng sờn, dài
- Xơng chi: Có xơng đai vai, đai hông
và các xơng chi tríc vµ chi sau.

- Có 8 đốt sống cổ -> linh hoạt

- §ai vai khíp víi cét sèng -> chi trớc
linh hoạt.

b. Hat ng2:

II. Các cơ quan dinh d ỡng.

1. Hệ tiêu hóa:

- ống túi phân hóa rỏ.

- Ruột già có khả năng hấp thụ nớc.
2. Hệ tuần hoàn - hô hấp:

a. Tuần hoàn:

- Tim 3 ngăn (tâm thất có vách hụt)
- 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể
là máu pha giàu ô xi hơn.

b. Hô hấp:

- Phổi có nhiều vách ngăn.
- Sự thông khÝ nhõ cã gian sên.

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

hấp thụ lại nớc => nớc đặc (chống mất
nớc)

III. Hoạt động 3:

IV. ThÇn kinh và giác quan:

+ Bộ nÃo: 5 phần có nÃo trớc và tiểu
nÃo phát triển hơn.

- Tai có ống tai ngoài, mắt có mí thứ 3.

IV. Đánh giá mơc tiªu:

- Hãy điền vào bảng ý của từng đặc điểm của thằn lằn.
Đặc điểm ý nghĩa thích nghi
1. Xuất hiện xơng sờn cùng xơng mỏ ác => lòng

ngực.

2. Ruột già có khả năng hấp thụ lại nớc.
3. Phổi có nhiều vách ngăn.

4. NÃo trớc và tiểu nÃo phát triển

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83>

Ngày soạn:

42. a dạng và đặc điểm chung của bị sát

I. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Biết đợc sự đa dạng của bò sát thể hiện ở số lồi, lối sống và mơi trờng sống.
- Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngồi đặc trng, phân biệt đợc 3 bộ thờng
gặp.

- Giải thích đợc lý do của sự phồn thịnh và diệt vong
- Nêu đợc vai trò của bò sát.

+Kỹ năng: - Rèn luyện kỷ năng quan sát
- Hot ng nhúm.

+ Giáo dục: - Yêu thích sự tìm hiểu thiên nhiên

B. Ph ơng pháp: Tìm tòi, phân tích

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: + Giáo án, tranh
+ Bảng phụ.

2. Chuẩn bị của trò: + Học bài và xem trớc bài.

D. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định tổ chức:
II. Kiểm tra:

- So sánh bộ xơng thằn lằn vi ch ng.

- So sánh hệ tiêu hóa, tuần hoàn, hô hấp, hệ thần kinh của thằn lằn với ếch

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
GV cho HS đọc thông tin, quan sát

tranh? -> Bò sát chia làm mấy bộ (các
bộ thờng gặp?)

=> Hoàn thµnh phiÕu häc tËp?

+ Qua thơng tin em hãy cho biết bò sát
đa dạng đợc thể hiện ở chỗ nào?

a/ Hoạt động1.

</div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

+ Cho HS đọc thông tin để tìm hiểu sự
ra đời?

- Sù diƯt vong cđa bò sát => lý do của
sự phồn thịnh và diệt vong là gì?

+ Qua thụng tin cho bit bũ sỏt có đặc
điểm chung gì về mơi trờng, cấu tạo?

đại diện nhóm phát biểu -> nhóm khác
bổ sung

+ HS nghiªn cứu và cho biết vai trò của
bò sát

+ Bũ sát đa dạng về số loài (4 bộ)
- Đa dạng v li sng, mụi trng sng
b. Hat ng2:

II. Các loài khủng long:

1. S ra i

Bò sát cổ hình thành cách đây khoảng
280 -> 230 triệu năm

2. S dit vong: SGK
c. Hoạt động3:

III. Đặc điểm chung của bò sát: 
+ Là động vật có xơng sống, thích ghi
với đời sống cn.

- Da khô có vảy sừng.
- Chi yếu có vuốt sắc
- Phổi có nhiều vách ngăn.

-Tim có vách hụt, máu pha nuôi cơ thể
giàu ôxi hơn.

- Th tinh trong, trứng có vỏ, giàu nỗn
hồng, là động vật biến nhiệt.

d. Hot ng 4:
IV. Vai trũ. SGK

IV. Đánh giá mơc tiªu:

- Hồn thành sơ đồ trong SGK.

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK, xem trớc bài mới.

Đặc
điểm
Tên bộ

Mai và

yếm Hàm và răng Vỏ trứng
Bộ có

vảy Khôngcó Hàm ngắn, răng nhỏ,
mọc trên
hàm
Cá sấu Không

có Hàm dài, răng lớn

mọc trong lỗ
chân răng

Cú
v ỏ
vụi
B rựa Cú Hm khụng

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85>

Ngày soạn:

Đ43. Lớp chim
chim bồ câu

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Trỡnh by đặc điểm đời sống, cấu tạo ngoài của chim bồ câu

- Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngồi của chim bồ câu thích nghi với
đời sống bay lợn

- Phân biệt đợc kiểu bay vỗ cánh và bay lợn
+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát

- Hot ng nhúm.

+ Giáo dục: - Lòng ham thích bộ môn

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - phân tích

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: + Giáo án, tranh cấu tạo ngoài
+ Bảng phụ, phiếu học tập
2. Chuẩn bị của trò: + Xem trớc bài mới, kẻ sẵn bảng

D. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:
II. Kiểm tra:

- Cho HS nhắc lại đặc điểm chung của bị sát

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
2

GV cho HS đọc thông tin, tìm hiểu
thực tế -> thảo luận cho biết đặc điểm
đời sống của chim?

(GV giíi thiệu nguồn gốc của chim bồ
câu nhà?)

+ HS tìm hiểu và hoàn thành phiếu học
tập? (so sánh với bò sát)

a/ Hoạt động1.
I. Đời sống:

</div>
(86)<div class='page_container' data-page=86>

+ GV yêu cầu HS quan sát tranh, đọc
thơng tin SGK tìm hiểu đặc im thõn,
c...

- Chi, lông => thảo luận và hoàn thành
băng => nhãm kh¸c bỉ sung.

+ Vậy đặc điểm cơ bản nào về cấu tạo
ngồi để chim thích nghi với đời sng
bay ln?

+ Lông chim có cấu tạo nh thế nào?
+ HS tìm hiểu các kiểu di chuyển của
chim?

Hoạt động2:

II.

CÊu t¹o ngoài và di chuyển:

1. Cấu tạo ngoài:

2. Di chuyển:
+ Có 2 kiểu bay
- Bay vỗ cánh.
- Bay lợn.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Ni ct A vi cỏc đặc điểm ở cột B cho phù hợp.

Cét A Cét B

Kiểu vay vỗ cánh.

Kiểu bay lợn.

- Cánh dập liên tôc

- Cánh đập chậm rải, không liên tục.
- Bay chủ yếu dực vào động tác vỗ
cánh

- Bay chủ yêu dựa vào sự nâng đỡ của
khơng khí, hớng thay đổi của các ...
V. Dặn dò: - Hc theo cõu hi SGK, xem trc bi mi.

Đặc ®iĨm

cấu tạo Đặc điểm cấu tạo thíchnghi với đời sống

Nh SGK

Giảm sức cản không khí
khi bay

Quạt gió, cản không khí
khi hạ cánh

Giúp chim bám chặt vào
cành...

Làm cho cánh chim
giang ra tạo nên 2 diện
tích rộng

Gĩ nhiệt làm cơ thể nhẹ
Làm đầu nhẹ

Phát huy tác dụng của
giác quan

Đặc điểm

sinh sản Chim bồcâu ý nghĩa
Sự thụ tinh Thụ tinh

trong Hiệu quả thụ tinh
cao
Đặc điểm

bộ phận
giao phối

Tạm thời Gọn nhẹ,
cơ thể
Số lợng

trứng Nhiều noÃn tăng dinh dỡng cđa
trøng, tû lƯ
Sù ph¸t

triĨn trøng Trèng máithay nhau
ấp

</div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

Ngày soạn:

Đ44: thực hành: quan sát bộ xơng 
Mẫu mổ chim bồ câu

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Nhn xột 1 số đặc điểm của bộ xơng chin thích nghi với đời sống.

- Xác định đợc các cơ quan tuần hoàn, hữu cơ, tiêu hóa, bài tiết, sinh sản
trên mẫu

+Kỹ năng: - Quan sát, nhận xét trên mẫu mổ.

- So sánh - hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc: ý thức bảo vệ đa dạng sinh học, tài nguyên.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - phân tích tìm tòi.

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án

+ Bộ xơng (tranh hoặc mô hình).
+ Mẫu mổ chim bồ câu

2. Chuẩn bị của trò: + Häc bµi cị.

+ Xem trớc bài mới
D. Tiến trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ.

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
GV cho HS quan sát bộ xơng -> đối

chiÕu víi h×nh 42.1(SGK)

- HS quan sát, đọc thông tin -> xác
định thnh phn ca b xng?

+ Các nhóm trình bày -> bổ sung (giáo
viên bổ sung hoàn chỉnh)?

+ GVcho HS quan sát mẫu -> đối chiếu
với tranh => xác định vị trí của các hệ
cơ quan? thảo luận nhóm và hoàn thành
bảng?

(giáo viên gọi đại diện => các nhóm
khác bổ sung ) => giáo viên cho chuẩn
kiến thức?

+ Cho HS so sánh: Hệ tuần hồn của
chim có đặc điểm gì khác động vật
tr-ớc?

a/ Hoạt động1.
1.Quan sát bộ x ng:

+ Bộ xơng gồm:
- Xơng đầu

- Xng thõn: Cột sống, lồng ngực
- Xơng chi: Xơng đái và xơng các chi

b. Hoạt động 2

II. Quan s¸t c¸c néi quan trên mẫu
mổ.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Nhận xét các nhóm - vệ sinh
- Đánh giá theo kết quả trong bảng.

Các hệ quan Các thành phần cấu
tạo trong các hệ
Tiêu hoá ống TH, tuyền TH
Hô hấp Khí quản, phối, túi khí
Tuần hoàn Tim, hệ mạch

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88></div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

Ngày soạn:

Đ45: cấu tạo trong của chim bồ câu

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- Nm đợc hoạt động của các cơ quan dinh dỡng, thần kinh thích nghi với
đời sống bay

- Nêu đợc điểm sai khác nhau trong cấu tạo của chim bồ câu với thằn lằn.
+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát - so sánh.

+ Giáo dục: ý thức yêu thớch ng vt.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - so sánh.

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: + Giáo án, tranh cấu tạo trong của chim
+ Mô hình bộ nÃo.

2. Chuẩn bị của trò: + HS đọc và kẻ bảng trớc.
D. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ.

III. Bài míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
GV cho HS nhắc lại các cơ quan bên

trong của động vật có xơng sống? =>
(2 loại) các cơ quan dinh dỡng.

- HS nhắc lại bộ phận tiêu hóa => so

sánh với động vật trớc?

+ GV cho HS quan sát tranh đọc thông
tin -> tìm hiểu và cho biết tim có đặc
điểm gì khác bị sát?

- HS trình bày đợc sự tuần hồn máu?
+ GV cho HS quan sát tranh đọc thông
tin => thảo luận nhóm => so sánh.
- Cho biết đặc điểm nào giúp chim
thích nghi với đời sống?

+ GV yêu cầu HS đọc thông tin quan
sát tranh -> thảo luận -> so sánh.

- Những đặc điển nào giúp chim thích
nghi với đời sống?

+ GV cho HS quan sát mơ hình bộ não,
kết hợp với tranh, đọc thơng tin => xỏc
nh cỏc b phn.

- So sánh với bò sát?
- trình bày và bổ sung.

a/ Hot ng1.

I.Các cơ quan dinh d ỡng.

1. Hệ tiêu hóa:

+ Thực quản có diều

+ Dạ dày: Có dinh dỡng tuyến và dinh
dỡng cơ.

=> ng tiêu hóa phân hóa -> tốc độ tiêu
hóa cao.

2 .Tn hoµn:

- Tim 4 ngăn, 2 vịng tuần hồn.
- Máu đi ni cơ thể là máu đỏ tơi.
3. Hơ hấp:

+ Phỉi cã mang èng khÝ

- 1 số ống khí thơng với túi khí => tăng
bề mặt trao đổi khí.

+ Trao đổi khí : - Khi bay: do túi khí
- khi đậu: do phổi
4. Bi tit v sinh dc:

a.Bài tiết:
- Thận sau

- Không có bóng dái.

- Nớc tiểu thải ra cùng phân.
b. Sinh dục:

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

+ Cái: Bên phải tiêu giảm, bên trái phát
triển

- Thụ tinh trong.

b. Hot ng:

II. Thần kinh giác quan:

(+) Bé n·o ph¸t triĨn:

- N·o tríc lín, tiĨu n·o cã nhiều nếp
nhăn, nÃo giữa có 2 thùy thị giác.

(+) Giác quan: Mắt tinh, cã mÝ thø 3
máng

+Tai cã èng tai ngoài.

IV. Đánh giá mục tiêu:

+ H hụ hp ca chim có cấu tạo nh thế nào để thích nghi với đời sống?
+ Hồn thành bảng SGK.

V. DỈn dß:

- Đọc trớc bài sự đa dạng đặc điểm chung.
- Su tầm tranh các lồi chim.

Ngµy so¹n:

Đ46. đa dạng và đặc điểm 
chung của lớp chim

I. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm đợc đặc điểm đặc trng của các nhóm chim thích nghi với đời sống
=> sự đa dạng.

- Nêu đợc đặc điểm chung và vai trò của chim.
+ Kỹ năng: - Quan sát - so sánh.

- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc: ý thức yêu quý và bảo vệ các loài chim có ích.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - so sánh.

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án

+ Phiếu học tập, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của trò: + Häc bµi

+ Xem tríc bµi mới và kẻ bảng

D. Tiến trình lên lớp:

I.

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

II. Kiểm tra: Câu hỏi nh SGK.

III. Bài míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

GV cho HS đọc thông tin quan sát
tranh => thảo luận nhóm và điền vào
phiếu học tập => đại diện nhóm trình
bày -> các nhóm khác bổ sung? =>
giáo viên nhận xét -> đa bảng chuẩn?
- Số ngón chân của nhóm chim chạy
giảm vì sao?

+ Qua phiếu học tâp đã hồn thành em
cho biết đặc điểm cơ bản nhất để thích
nghi với đời sống của từng nhóm?
=> Sự đa dạng của chim đợc thể hiện
nh thế nào?

+ GVchèt l¹i kiÕn thøc?

+ Tuy lớp chim rất phong phú và đa

dạng nhng nó vẫn mang những đặc
điểm chung => ( II ).

+ GV cho HS thông tin và nhớ lại kiến
thức đã học để rút ra đặc điểm chung
của lớp chim?

- HS tìm hiểu -> thảo luận -> đại diện
cá nhân trả lời => HS khác bổ sung?
Qua đặc điểm chung em cho biết lớp
chim có đặc điểm gì tiến hóa hơn lớp
trớc?

+ Chim cã vai trò nh thế nà?

- HS c thụng tin - liờn hệ thực tế =>
chim có ích lợi nh thế nào?

- Tác hại gì trong đời sống?

+ VËy chóng ta ph¶i bảo vệ và chăm
sóc nh thế nào?

a/ Hot ng1.
I. Các nhóm chim:

+ Líp chim : Đa dạng vỊ sè loµi, chia 3
nhóm.

- Có lối sống và môi trờng sống phong phú.

b. Hot ng2

II. Đặc điểm chung của lớp chim:

+ Mình có lơng vũ bao phủ.
+ Chi trớc biến đổi thành cánh.
+ Có mỏ sừng.

+ Phổi có màng ống khí, có túi khí.
+ Tim 4 ngăn, máu đỏ tơi đi ni cơ thể.
+ Trứng có vỏ đá vơi, đợc ấp nhờ bố mẹ.
+ Là động vật hằng nhiệt.

c. Hoạt động3:

III. Vai trò của chim.

1. Lợi ích
2. Tác hại

* 1 HS đọc phần kết luận:

IV. Đánh giá mục tiêu:

+ Đà điểu có cấu táo thích nghi với tập tính chạy nhảy trên thảo nguyên sa
mạc khô nóng.

+ Vịt trời xếp vào nhóm chom b¬i.

+ Chim cánh cụt có bộ lơng dày để giữ nhit.

+ Chim cú lợn có bộ lông mềm, bay nhẹ nhàng, mắt tinh.

V. Dặn dò:

- Học câu hỏi SGK.
- Xem trớc bài 47.

Nhóm
chim

Đại

diện MT sống

Đặc điểm cấu tạo

Cánh ngựcCơ Chân Ngón
Chạy Đà
điểu
Thảo
nguyên
sa mạc
Ngắn
yếu
không
phát
triển
Cao,

to,
khoẻ
2-3 ngón
Bơi Chim
cánh
cụt
Biển Dài,

khoẻ Rất PT Ngắn 4 ngón có màng
bơi
Bay Chim

-ng Nỳi ỏ Di khoẻ Phát triển To cóvuốt
cong

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92></div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

Ngày soạn:

Đ47: thực hành: xem bảng hình
Đời sống và tập tính của chim

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức: - Củng cố mở rộng bài học qua băng hình với đời sống tập tính.
+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát.

- Tóm tắt nội dung đã xem.
+ Giáo dục: - S ham hc, yờu thớch b mụn.

B. Ph ơng pháp: Trực quan

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: - Máy chiếu, băng hình
2. Chuẩn bị của trò: - Ôn lại kiến thức lớp chim

D. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:
II. Kiểm tra bài cũ: 
III. Bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

+ GV cho HS kẻ phiếu học tập vào vở.
- Xem băng hình -> tóm tắt nội dung
đã xem.

+ HS xem qua 1 lần -> xem lại từng
phần rút ra các đặc điểm => hoàn thành
vào phiếu học tập các nhân:

+ HS thảo luận -> thống nhất để hồn
thành phiếu học tập của nhóm => các
đại diện trả lời => nhóm khác bổ sung
-> giáo viên nhận xét, treo bảng chuẩn.

a. Hoạt động1.

I. HS xem néi dung băng hình.

- Các di chuyển
- Cách kiếm ăn

- Các giai đoạn trong quá trình sinh
sản.

b. Hot ng 2:

II. Thảo luận nội dung băng hình:
IV. Đánh giá mục tiêu:

- Giỏo viờn nhn xột thỏi độ của HS - kết quả của cả nhóm

V. Dặn dò: - Ôn kại lớp chim.

- Xem trớc bài " Thỏ " kẻ sẵn bảng T 150 vào vở.
Tên

ĐV Bat Di chuyển Kiếm ăn Sinh sản
đập

cánh
Bay

</div>
(94)<div class='page_container' data-page=94>

Ngày soạn:

Lớp thú

Đ48:

thỏ

I. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm đợc đặc điểm đời sống và hình thức sinh sản của thỏ.

- Nắm đợc đặc điểm cấu tạo ngồi của thỏ thích nghi với đời sống, tập tính
lẩn trốn kẻ thù.

+ Kỹ năng: - Quan sát nhận biết kiến thức.
- Hoạt động nhúm.

+ Giáo dục: - ý thức yêu thích bộ môn.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: - Giáo án.

- Tranh, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của trò: - Xem trớc bài.

D. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ: 
III. Bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV treo tranh - HS kết hợp tranh

trong sách SGK 46.3, đọc thông tin ->
thảo luận nhóm nhỏ -> trả lời
( nhóm khác bổ sung => giáo viên kết
luận chuẩn:

- Dùa vào ý sau: Nơi sống
- Thức ăn, lẫn trốn kỴ thï

+ Các nhóm thảo luận tìm hiểu đặc
điểm sinh sản? so sánh với chim?

- Nơi thai phát triển, bộ phận giúp thai
trao đổi chất, con non?

- ( gi¸o viên giải thích thích thêm tử
cung và hiện tỵng thai sinh)

- ý nghÜa cđa hiƯn tỵng thai sinh?

+ Giáo viên cho HS quan sát tranh
46.2/150

=>

HS tự đọc thông tin, quan
sát => thảo lun nhúm hon thnh
phiu hc tp?

- Đại diện nhóm trả lời từng phần =>
nhóm khác bổ sung.

-> Giáo viên kÕt ln theo b¶ng chn (
HS sưa sai).

a/ Hoạt động1.
I. i sng:

- Đào hang, lẫn trốn

-n c, lỏ cõy = cách gặm nhấm
( kiếm ăn về chiều hay ban ờm)
- L ng vt mng nhit

+ Đặc điểm sinh sản.

- Thơ tinh trong

- Thai ph¸t triĨn trong tư cung cđa mĐ
- Cã nhau thai => hiƯn tỵng thai sinh
- Con non yếu - nuôi con bằng sữa.

b/ Hot ng 2:

II. Cấu tạo ngoài và cách di chuyển:

</div>
(95)<div class='page_container' data-page=95>

+ Giáo viên hớng dẫn HS quan sát
tranh, đọc thơng tin => trao đổi nhóm
=> trả lời => nhóm khác bổ sung =>

giáo viên kết luận kiến thức chuẩn
- HS trả lời câu hỏi SGK

- 1 HS đọc kết luận.

2. Sù di chuyÓn:

- Thỏ di chuyển bằng cách nhảy đồng
thời cả 2 chân.

- (cho HS tr¶ lời 2 câu hỏi SGK).
* Kết luận SGK.

IV. Đánh giá mơc tiªu:

- Cấu tạo ngồi của thỏ có đặc điểm gỡ thớch nghi vi i sng?

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK, đọc mục em có biết.
- Xem trớc bài " cấu to trong ca th".

Bộ phận cơ
thể

Đặc điểm
cấu tạo

ngồạ

S thớch
nghi vi
i sng
B lụng Lụng mao,

dày xốp Giữ nhiệt, bảo vệ cơ
thể

Chi (có

vuốt) Chi trớc ngắn
chi sau dài
khoẻ

Bật nhảy
xa, chạy
trốn
Giác quan Mũi thính

lông xúc
giác nhạy

Thăm dò
TA, phát
hiện kẻ thù
Tai thính

vnh tai
di, ln c
ng c

</div>
(96)<div class='page_container' data-page=96>

Ngày soạn:

Đ49:

cấu tạo trong cđa thá

I. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm đợc đặc điểm cấu tạo trong của bộ xơng và hệ cơ liên quan dến sự di
chuyển.

- Nêu đợc vị trí thành phần và chức năng của cơ quan dinh dỡng.
- Chứng minh đợc bộ não thỏ tiến hóa hơn não các lớp động vật khác.
+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát, tìm tịi.

- Kỹ năng liên hệ tìm tịi và hoạt động nhóm.
+ Giáo dục: ý thức bảo vệ động vật (thú quý him )

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: - Giáo án.

- Tranh, bảng phụ, phiếu học tập.
2. Chuẩn bị của trò: - Học bài cũ, xem trớc bài mới.
D. Tiến trình lên lớp

I.

ổ n định tổ chức:

II. KiĨm tra bµi cũ: Câu hỏi SGK

III. Bài mới:

1. t vn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV cho HS quan sát tranh đọc thơng

tin -> trao đổi nhóm tìm hiểu đặc điểm
khác nhau vi b xng bũ sỏt?

- Các phần:

- Xơng lồng ngùc?
- VÞ trÝ chi:

-> đại diện trả lời -> nhóm khác bổ
sung => giáo viên treo bảng chuẩn =>
chức năng của bộ xơng là gì?

+ HS đọc SGK tìm hiểu để trả lời:
- Hệ cơ thỏ có đặc điểm liên quan đến
sự vận động

- Tiến hóa hơn động vật khác.

+ HS quan sát tranh 47.2/ 153 đọc thơng
tin để tìm hiểu -> thảo lun hon thnh
phiu hc tp?

- Đại diện phát biểu => các nhóm khác
bổ sung.

a/ Hot ng1.

I. Bộ x ơng hƯ c¬.

1. Bé x ¬ng:

+ Bộ xơng để nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ
thể vận động.

2. HƯ c¬:

+ Có vận động cột sống phát triển
+ Cơ hồnh, cơ liên sờn => hoạt động
hô hấp.

b. Hoạt động 2:

II. Các cơ quan dinh d ỡng:
Giống nhau Kh¸cn hau

Thằn lằn Thỏ
Xơng đầu cổ 8 đốt cổ 7 t

xng ct xng sn cú

cả ở thắt lng

xng sn
kt hp vi
t sng lng
v c

sống, xơng
sờn và xơng
mỏ ác

cha có cơ
hoành
chi nằm
ngang

</div>
(97)<div class='page_container' data-page=97>

c. Hot ng2:

III: Hệ thần kinh và giác quan:

+ Bộ não phát triển hơn các lớp động vt
khỏc

+ Đại nÃo phát triển

+ Tiểu nÃo lớn có nhiều nếp gấp -> phức
tạp.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Nờu đặc điểm cấu tạo trong của thỏ hoàn thiện hơn cỏc lp ng vt khỏc?

V. Dặn dò: - Học theo câu hỏi SGK.
- Xem trớc bài 45.

Hệ cơ

quan Vị trí

Thành

phần Chức năng
Tuần

hoàn Lồng ngực Tim 4 ngăn V/c máu nuôi cơ thể
là máu tơi
Hô hấp Khoang

ngực Khí quản -> P.quản
-> 2 lá
phổi

Dẫn và
TĐU
Tiêu

hoá Khoangbụng M-> TQ->dạ dày->
ruột

Tuyến:
gan, tuỵ

THTA bin
i cht
cht d2
cht bả
Bài tiết Khung

bơng
s¸t cét
sèng

2 thận ống
dẫn, bóng
ỏi

</div>
(98)<div class='page_container' data-page=98>

Ngày soạn:

Đ50: sự đa dạng cđa thó
bé thó hut - bé thó tói

.

I. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Nêu đợc sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở số lồi, tập tính.

- Giải thích đợc sự thích nghi về hình thái cấu tạo với những điều kiện sống
khác nhau.

+Kỹ năng: - Quan sát - so sánh.
- Hoạt động nhóm.
+ Giáo dục: ý thức tìm tịi u thích

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: - Giáo án.

- Tranh, bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò: - Häc bµi, xem tríc bµi míi "48".
D. TiÕn trình lên lớp

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra : Theo câu hỏi SGK

III. Bài mới:

1. t vn : 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

+GV cho HS đọc thông tin nghiên cứu
SGK ( sơ đồ ở SGK) => tho lun
nhúm => hon thnh:

- Số lợng loài?

- Phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm
cơ bản nào?

=> giáo viên nhận xét bổ sung.

+ GV cho HS đọc thơng tin quan sát
tranh tìm hiểu đặc điểm cấu tạo đời
sống, tập tính của 2 đại diện 2 bộ => so
sánh => thảo luận nhóm nhỏ và hồn
thành bảng điền kết quả.

=> HS kh¸c nhận xét, bổ sung => giáo
viên đa ra kết luận?

+ Qua bảng hoàn thành em cho biết thú
mỏ vịt, kanguru có đặc điểm gì thích
nghi với đời sống?

=> HS tự rút ra kết luận về đặc điểm
cấu tạo và sinh sản của 2 đại diện?

a/ Hoạt động1.

I. Sù ®a d¹ng cđa thó:

- Sơ đồ nh SGK

+ Cã sè loài rất lớn, sống ở khắp nơi.

- Phõn chia lp thú dựa trên đặc điểm; Sinh
sản, bộ răng, chi....

b. Hoạt động 2 (20')

II: Bé thó hut - bé thó tói

</div>
(99)<div class='page_container' data-page=99>

(2) đồng cỏ (2) chị có màng bơi, (2) nhảy
(1) đẻ con, (2) đẻ trứng, (1) con bình thờng,
(2) rất nhỏ

(1) cã vó, ( kh«ng cã núm vú), (1) ngoặm
chặt vú, (2)hấp thụ sữa qua lông.

* KÕt luËn:

+ Thó má vịt: Có lông mao dày, chân có
màng

- Đẻ trứng, cha có núm vú, nuôi con bằng
sữa

+ Kanguru: Chi sau dài khỏe, đuôi dài - Đẻ
con rất nhỏ, mẹ có núm vú .

IV. Đánh giá mục tiªu:

+ Thú mỏ vịt đợc xếp vào lớp thú vì:

a/ Cấu tạo thích với đời sống ở nớc, c/ Bộ lông dày giữ nhiệt.
b/ Nuôi con bằng sửa:

+ Kanguru phải nuôi con trong túi ấp do:
a / Thú mẹ có đời sống chạy nhảy.

b/ Con non rất nhỏ, cha phát triển đầy đủ.
c/ Con non cha biết bỳ.

V. Dặn dò: - Học theo câu hỏi SGK,.

- Đọc "mục em có biết", xem trớc bài mới.
Loài sốngNơi Cấutạo

chi
Sự di
chuyển Sinhsản

Con
sơ
sinh

Bộ
phận

tiết
sửa

Cách
bú
Thú

mỏ
vịt

1 2 1 2 1 2 2

Kang

</div>
(100)<div class='page_container' data-page=100>

Ngày soạn:

Đ51: sự đa d¹ng cđa thó
 bé Dơi- bộ cá voi

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- HS phải nêu đợc đặc điểm cấu tạo của dơi và cá voi phù hợp với điều kiện
sống .

- Biết đợc 1 số tập tính của cá voi và dơi.

+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát so sánh.
- Kỹ năng hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc: ý thức yêu thích bộ môn.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - so sánh.

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: - Tranh, giáo án.

- Phiếu học tập, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của trò: - Học bài cũ.

- Xem trớc bài mới
D. Tiến trình lên lớp

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra bài : Theo câu hái SGK

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

+ GV cho HS đọc thông tin quan sát
tranh, hỡnh 49.1 - tỡm hiu.

- Đặc điểm của răng, thức ăn
- Cách di chuyển.

- c im cu to thích nghi với
đời sống.

+ GV bổ sung thêm ( mắt nhỏ kém, tai
thính, có vành tai lớn), bộ xơng nhẹ?
+ HS quan sát hình 49.2 đọc thơng tin
để tìm hiểu cỏc c im.

- Đời sống, di chuyển
- Đặc điểm của răng.

- c im cu to thớch nghi với
điều kiện sống.

-> HS th¶o luËn => nhËn xét bổ sung
=> giáo viên kết luận?

- Lớp mở dày có chức năng gì?

+ HS quan sỏt so sỏnh c điểm cấu tạo
cảu 2 loại cá?

a/ Hoạt động1.

I. Bộ dơi: Bay có đờng bay khơng rỏ

+ Chi trớc biến đổi -> cánh (màng da mềm
rộng phủ lông mao ), uụi ngn.

- Bộ răng phân hóa có 3 loại: Răng cửa, răng

nanh, răng hàm.

- Tai thính, có vành tai lớn.
- Đẻ con và nuôi con bằng sữa.

2. Đại diện: Dơi ăn sâu bọ, dơi ăn quả....

b. Hot ng 2 (20')
II. B cỏ voi :

+ Đời sống bơi lặn trong nớc

- Cơ thể hình thoi( lông gần nh tiêu biến
hẳn), chi trớc -> vây.

- Dới da có lớp mở dày.

- Cổ không phân biệt với thân, vây đuôi nằm
ngang.

- Không có răng, chỉ có các tầm sừng
- Đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ.
2. Đại diện:

- Cá voi xanh , c¸ heo.

</div>
(101)<div class='page_container' data-page=101>

- GV cho HS quan s¸t hình 49.1, 49.2
=> so sánh th¶o luËn nhãm -> các
nhóm lên điền kết quả.

=> Nhúm khỏc nhận xét => giáo viên
bảng chuẩn ( đánh số kết qu).

voi.

IV. Đánh giá mục tiêu:

1.Chn nhng c im ca cỏ voi thích nghi với đời sống:
a/ Cơ thể hình thoi c ngn.

b/ Vây lng to giữ thăng bằng .
c/ Chi trớc có màng nối các ngón.
d/ Chi trớc dạng bơi chèo.

e/ Mình có vẩy, trơn.
g/ Lớp mở dới da dày.

2. Dơi là thú nh ng nhờ bay đ ợc nhờ:

a/ Thân hình thoi, cánh có nhiều lông mao.

b/ Cánh là 1 màng da rộng nối liền, có phủ lông mao tha mềm nối lên cánh
tay, ống tay, các xơng bàn tay, các xơng ngón với mình, chi sau và đuôi.

c/ Thõn nh xng nh.
d/ Cõu b, c ỳng.

- Su tầm tranh ảnh về dơi, cá voi.
Ngày soạn:

Ngày giảng:

Đ52: Bộ ĂN SÂU Bọ - Bộ GặM NHÊM
 bé ¡N THÞT.

I. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm đợc cấu tạo thích nghi với đời sống của bộ thú ăn sâu bọ , gặm nhấm
và bộ thú ăn thịt.

- HS phân biệt đợc từng bộ thú thông qua những đặc điểm cấu tạo đặc trng.
+Kỹ năng: - Quan sát tranh, tìm kiếm kiến thức.

- Thu thập thông tin - hoạt động nhóm.
+ Giáo dục: - u thích, tìm hiểu thế giới động vật

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - so sánh.

C. ph ơng tiện dạy và học :

1. Chuẩn bị của thầy: - Giáo án.

- Tranh, các bộ, phiếu học tập, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của trò: - Häc bµi.

- Xem tríc bµi míi

D. TiÕn trình lên lớp:

Tên
ĐV

Chi
trớc

Chi
sau Đuôi

Cách
DC

Thức
ăn

Đặc
điểm
răng
cách
ăn

Dơi 1 2 2 1 2 2

Cá voi

</div>
(102)<div class='page_container' data-page=102>

I. ổn định tổ chức:

II. KiÓm tra bài : Theo câu hỏi SGK

III. Bài mới:

1. t vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV cho HS quan sát tranh hình 50.1,

đọc thơng tin => thảo luận cho biết +
đặc điểm cấu tạo, mơi trờng sống( tìm
hiểu đặc điểm đặc trng nhất của bộ).
- Chức năng của các phần?

+ Quan sát hình 50.2 đọc thơng tin ->
thảo luận nhóm nhỏ -> cho biết - mơi
trờng sống -> cấu tạo( đặc điểm đặc
tr-ng).

+ Tìm hiểu đại diện?
( răng cửa dài liên tục?)

+GV cho HS quan sát hình 50.3 đọc
thông tin tìm hiểu đời sống => đặc
điểm cấu tạo thích nghi => thảo luận
-> bổ sung.

=> GV treo kiÕn thøc chuÈn?

- Phân tích chức năng của từng đặc
điểm cấu tạo?

+ GV cho HS tìm hiểu đại diện của 3
bộ, lựa chọn câu trả lời -> hồn thành
bảng (các nhóm đại diện lên điền =>
nhóm khác bổ sung) => kết luận.

a/ Hoạt động1.

I. Bộ ăn sâu bọ:

* Mõm kéo dài -> vòi ngắn

- Rng cú 3 loi, cú mu nhn.

- Thị giác kém phát triển, khứu giác rất phát
triển có lông xúc giác.

* Đại diện : Chuột chù, chuột chũi.

b. Hot ng 2 (20')
II. B gm nhm:

+ Đặc ®iĨm: (2500)

- Bộ răng thích nghi với chế độ gặm nhấm
thiếu răng nanh, răng cửa lớn sắc.

- Manh tràng nhỏ, thiếu nếp xoắn.
2. Đại diện: Chuột đồng, sóc có đi.
III. B n tht:

1. Đặc điểm chung:

+ Bộ răng: Răng cửa ngắn sắc, răng nanh
lớn dài, răng hàm có mấu dẹp s¾c.

- Chân có vuốt sắc cong, dới có đệm thịt.
- Bỏn cu nóo ln, nhiu np nhn.

2. Đại diện: Hổ, mèo, báo, chó sói....
3. Lập bảng so sánh:

IV. Đánh giá mục tiêu:

1. La chn nhng c im ca bộ thú ăn thịt trong các đặc điểm sau:
a/ Răng ca ln cú khong trng hm.

b/ Răng nanh dài nhọn, răng hàm dẹp 2 bên sắc.
c/ Rình - vồ måi.

d/ ¡n t¹p .

e/ Ngón chân có vuốt cơng nhọn sắc, nềm thịt dày.
g/ Đào hang trong đất.

2. Những đặc điểm của bộ thú não:

Bé

thú Loài ĐV MT Đời sống CT răng CáchBM
Chế
độ
ăn
ăn sâu

bä Chuét 1 1 2 3 2

Chuét

chòi 4 1 2 3 2

GỈm

nhấm C.đồng 1 2 3 3 3

</div>
(103)<div class='page_container' data-page=103>

a/ Răng cửa lớn có khoảng trống hàm.
b/ Răng cửa mọc dài liên tục.

c/ ăn tạp.

</div>
(104)<div class='page_container' data-page=104>

Ngày soạn:

Đ53: các bộ móng guốc và bộ linh trởng.

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- HS nắm đợc đặc điểm cơ bản của thú móng guốc, phân biệt đợc bộ móng
guốc chẳn, bộ móng guốc lẻ.

- Nắm đợc đặc điểm của bộ linh trởng, phân biệt đợc các đại diện của bộ
linh trởng.

+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh.
- Hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức bo v ng vt.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học :

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án, bảng phụ.
+ T liệu.

2. Chuẩn bị của trò: + Học bài củ.

+ Xem trớc bài mới.

D.Tiến trình lên líp.

I.

ổ n định tổ chc:

II. Kiểm tra : Câu hỏi SGK

III. Bài mới:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trị Nội dung kiến thức
+ HS đọc thơng tin quan sát tranh =>

nhận xét rút ra đặc điểm chung ca b
múng guc?

- Cách di chuyển? Vì sao?

+ HS đọc thông tin quan sát hình vẻ
thảo luận -> hoàn thành bảng SGK?
(chọn câu đúng điền vào bảng)

+ Từ bảng đã hoàn thành -> đặc điểm
đặc trng của bộ móng guốc lẻ và chẳn
là?

- Thảo luận -> trình bày -> nhóm khác
bổ sung.

- Hoàn thành phiếu học tập

a/ Hot ng1.

1. Các bộ móng guốc:

1. Đặc điểm: Móng có guốc ( đốt cuối)
- Di chuyển nhanh.

- Số ngón chân tiêu giảm.

+ Gồm 3 bộ: Bộ guốc chẳn, bộ guốc lẻ, bộ
voi.

Tên

V S ngúnchõn Sng Chộ n sngLi
Ln Chn

(4) Không ăn tạp Đàn
Hơu Chẵn

(2)

Có nhai lại Đàn
Ngựa Lẻ (1) Không không

nhai lại Đàn
Voi Lẻ (5) Không không

nhai lại
Đàn
Tê

</div>
(105)<div class='page_container' data-page=105>

+ Qua các bài đã học HS tìm hiểu,

phân tích tìm đặc điểm chung của thú
-> trao đổỉ nhóm ->trình bày ( các
nhóm khác bổ sung )

- So s¸nh víi c¸c líp tríc.

+ HS tự đọc phần nghiên cứu tìm hiểu
vai trị ( liên hệ thực tế ) => trao đổi
nhóm.

+ Bé guèc ch¼n: Sè ngón chân chẳn có
sừng, đa số nhai lại.

+ Bộ móng guốc lẻ: Số ngón chân lẻ, không
có sừng ( trừ tê giác), không nhai l¹i .

b. Hoạt động 2.
II. Bộ linh tr ởng.

- Đi bằng 2 chân

- Bàn chân và bàn tay có 5 ngãn

- Ngón cái đối diện với các ngón con lại ->
thích nghi với sự cầm nắm và leo trèo. n
tp.

c. Hot ng3

III. Đặc điểm chung:

+ L ng vt cú xng sng, cú t chc cao
nht.

- Thai sinh và nuôi con b»ng sưa.

Có long mao, bộ răng phân hóa 3 loại
-Tim 4 ngăn, bộ não phát triển, động
vật... nhiệt.

d. Hoạt động 4
IV: Vai trò:

1. Vai trß: Thùc phÈm, søc kÐo nguyên
liệu, dợc liệu...

2 . Biện pháp: SGK.

IV. Đánh giá mơc tiªu:

+ Nêu đặc điểm đặc trng của bộ móng guc
- Phõn bit b guc chn v l.

V. Dặn dò:

</div>
(106)<div class='page_container' data-page=106>

Ngày soạn:

Đ54: Thực hành:

v i sng v tp tớnh ca thỳ.

I. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- Gióp HS cđng cè më réng bµi học về môi trờng sống, tập tính của thú.
+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát trên hình ảnh.

- Nắm bắt đợc nội dung kiến thức qua kênh hình.
+ Giáo dục: ý thức học tốt, yờu thớch b mụn .

B. Ph ơng pháp: Trực quan - tìm tòi - phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án.

+ Máy chiếu, băng hình.

2. Chuẩn bị của trò: + Học ôn kiến thức của lớp thú.
+ Kẻ sẵn bảng vào vở.

D: Tin trỡnh lên lớp:
I. ổn định tổ chức:

II. KiÓm tra: KÕt hợp trong giờ.

III. Bài mới:

1. t vn :

2. Trin khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

+ GV mở băng hình cho HSh xem ->
HS theo dõi phân tích => hồn thành
bảng đã kẻ?

- Hoạt động nhóm?

+ Cho HS quan sát lần 2 chậm và kỹ
hơn để tìm hiểu về môi trờng sống,
cách di chuyển kiếm ăn => thảo luận
- HS tìm tịi => thảo luận nhóm ( theo
nội dung nh trên) hồn thành -> nhóm
khác bổ sung => giáo viên kết luận

Hoạt động 1:
I. Xem băng hình:

Lần 1 nắm các nội dung đã xem.
- Hồn thnh bng.

b. Hot ng2:

II. Cho HS xem lại băng hình.

-> Quan sát => thảo luận nhóm?

- Túm tt ni dung chính của băng hình

- Kể tên động vật đã c quan sỏt

+ Môi trờng sống nh thế nào?

+ Các loại thức ăn và cách kiếm mồi của các
loài thú.

+ Thú sinh sản nh thế nào?

c. Hot ng3:
III. Vit thu hoch:

- Nội dung hoàn thành trong bảng.

IV. Đánh giá mục tiêu:

Tên
ĐV

MT
sống

Cách
DC

Kiếm ăn

SS Đ.điểmkhác

</div>
(107)<div class='page_container' data-page=107>

- Tinh thn thỏi của HS.

- Dựa vào kết quả bảng thu hoạch đánh giỏ.

V. Dặn dò:

</div>
(108)<div class='page_container' data-page=108>

Ngày soạn:

§55: KiĨm tra 1 tiÕt

I. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- HS biết vận dụng các kiến thức đã học.
+Kỹ năng: - Rèn luyện tính t duy, tự học

- Phân tích.

+ Giáo dục: ý thức tự giác, chăm học.

B. Ph ơng pháp: - Trắc nghiệm - tự luận.

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: - Đề

2. Chuẩn bị của trò: + Học ôn tốt.

D:

Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định tổ chức:
II. Kiểm tra: 
III. Bài mới:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Câu 1: Hãy đánh dấu X vào ô đúng

Néi dung Tr¶ lêi

Thỏ có đặc
điểm ngoi
no?

- Toàn thân có lông phủ

- Đuôi rất dài

- Vanh tai v c ng c

- Mắt không có mi

- Miệng có răng

-Trong da thỏ có nhiều tuyến mồ hôi

Câu 2: Những u điểm của hiên tợng thai sinh ở thỏ là:

a/ Phụi c nuôi bằng chất dinh dởng của cơ thể qua nhau thai nên ổn định.
b/ Phôi phát triển trong cơ học mẹ nên an toàn và đủ điều kiện để phát triển.
c/ Con non đợc nuôi bằng sữa mẹ.

d/ Cả 3 câu a, b, c điều đúng.

Câu 3: Cho 1 khu vực gồm có: Lúa, cây thụ phấn nhờ ong, mèo, chuột,
ong mật ( Hãy xây dựng chuổi thức ăn theo sơ đồ)

Lóa ... là thức ăn
Cây thụ phấn nhờ ong

Cõu 4: Theo em phải làm gì để bảo vệ động vật quý hiếm:
a/ Giam giữ động vật quý hiếm ở xa nơi những kẻ săn bắt.
b/ Không nuôi và giam giữ động vật quý hiếm.

c/ Không đợc săn bắn, cài bẫy.

Câu 5: So sánh đặc điểm cấu tạo, tập tính ca kh hỡnh ngi vi kh.

IV. Đánh giá mục tiêu:

</div>
(109)<div class='page_container' data-page=109></div>
(110)<div class='page_container' data-page=110>

Ngày soạn:
Ch

ơng VII:

Sù TiÕn Hãa Cđa §éng VËt

Đ56: Mơi trờng sống và sự vận động di chuyển.

I. Mơc tiªu:

+ KiÕn thøc:

- Nắm đợc tầm quan trọng của sự di chuyển và vận động ở động vật.
- Nêu đợc hình thức di chuyển của 1 số lồi động vật điển hình
- Nêu đợc sự tiến hóa cơ quan di chuyển.

+Kỹ năng: - T duy, tìm tịi phân tích tổng hợp => so sánh
- Hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức bảo vệ mơi trờng v ng vt.

B. Ph ơng pháp: Tìm tòi - phân tích.

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án.

+ Tranh, bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò: + Xem trớc bài mới và bài cũ.

D:Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:
II. Kiểm tra: 
III. Bài mới:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV cho HS quan sát tranh 53.1 và

đọc thông tin -> cá nhân HS đọc tìm
hiểu -> trao đổi nhóm-> hồn thành bài
tập.

- Cho đại diện nhóm lên làm bài =>
nhóm khác bổ sung -> ( giáo viên
chuẩn kiến thức).

+ GV cho HS nghiên cứu hình 53.2
đọc thơng tin -> cá nhân HS thực hiện
bằng trao đổi nhóm thống nhất để hoàn
thành bảng -> đại diện lên điền -> ( các
nhóm điền -> các nhóm khác bổ sung?

a/ Hoạt ng 1.

I. Các hình thức di chuyển:
(kẻ bảng trên bảng?)

+ Động vật có nhiều cách di chuyển khác
nhau đi, bò, chạy, bơi... phù hợp với môi
trờng và tập tính của chóng.

b/ Hoạt động 2.

</div>
(111)<div class='page_container' data-page=111>

+ Qua bảng các em đã hoàn thành, hãy
cho biết sự... đợc thể hiện nh thế
nào về cấu tạo và di chuyển?

=> Sự phức tạp hóa và sự phân hóa có ý
nghĩa nh thÕ nµo?

* Sự phức tạp hóa và sự phân hóa của bộ
phận di chuyển giúp động vật di chuyển có
hiệu quả hơn để thích nghi với iu kin
sng.

IV. Đánh giá mục tiêu:

(+)Cỏch di chuyển " đi, bay, bơi" của động vật nào?

a/ Chim c/ Dơi

b/ Vịt trời d/ Châu chấu.

(+) Nhúm ng vật nào có bộ phận di chuyển phân hóa thành 5 ngón để
cầm nắm.

a/ GÊu, chã, mÌo c/ Vỵn, khØ, tinh tinh.

b/ Khỉ, sóc, dơi

V. Dặn dò: - Học bài trả lời theo câu hỏi SGK
- Kẻ trớc bảng vào vở.

- Xem phần em có biết.

+ Xem li cỏc phn ó hc v cu to trong.

Đặc điểm cơ quan di chuyển Tên ĐV
Cha có cơ quan di chuyển,

i sống bám cố định San hồ, hải quỳ
Cha có cơ quan di chuyển,

di chuyển chậm, kiểu sâu đo Thuỷ tức
cơ quan di chuyển còn đơn

giản (mấu lồi cơ và tơ bơi) Rơi
Cơ quan di chuyển đã phân
đốt thành chi phân Rết
5 đốt chân bò và 5 ụi chõn

bơi Tôm

2 ụi chõn b, 1 ụi chõn

nhảy châu chấu

Vây bơi với các tia vây Cá chép,

trích
Chi 5 ngón có màng bơi ếch, cá

</div>
(112)<div class='page_container' data-page=112>

Ngày soạn:

Đ57: sự tiến hóa về tổ chức cơ thể

A. Mục tiêu:

+ Kin thc: HS hiu c mức độ phức tạp dần trong tổ chức cơ thể cuả
các động vật thể hiện ở sự phân hóa về cu to chuyn húa v chc nng.

+ Giáo dục: Sự u thích bộ mơn, ý thức bo v ng vt

B. Ph ơng pháp: T duy - tìm tòi, phân tích

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án, tranh, bảng phụ

2. Chuẩn bị của trò: Học bài cũ - xem trớc và kẻ bảng bài mới

D. Tiến trình lên líp:

I.

ổ n định tổ chc:

II. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi nh SGK

III. Bài míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV cho HS quan sát tranh, đọc thông

tin

=> HS (cá nhân) quan sát đọc thông tin
câu trả lời => thảo luận nhóm hồn
thành bảng (có thể phân 2 nhóm 1
phần)

-> Đại diện trình bày -> - đáp án

- nhãm kh¸c
bỉ sung

a. Hoạt động 1:

I. So s¸nh mét sè hệ cơ quan của ĐV:

- Đáp án

</div>
(113)<div class='page_container' data-page=113>

Tên ĐV Ngành Hô hấp Tuần hoàn Thần kinh Sinh dục

Trùng biến
hình
Đv nguyên
sinh
Cha phân

hóa Cha có

Cha phân
hóa

cha phân
hóa
Thủy tức Ruột

khoang
Cha phân
hóa
Cha phân
hóa
Hình mạng
lới
Tuyến
sdục o có

ng dn
Giun t Giun t Da

Tim n
gin TH

kín (2)
Chuổi
hạch
(3)
Tuyến
sdục
khơng có
ống dẫn
Châu chấu Chân khớp

5
4(đơn
giản)
3
3
4
3
3
3
Cá chép
động vật
có dây
sống
4 4
(mỏu nuụi
c th ti 4

pha)

5 3

ếch 3 5 (Bán cầu

nÃo nhá 3
th»n l»n

bãng 6

4(pha Ýt
h¬n)

5 (TiĨu
n·o pt h¬n

Õch

Chim bå

câu động vậtcó dây
sống
7
4(máu tơi
ni cơ
thể)
5 (BCN
lớn hơn
tiểu não
lớn, 2 mấu

Thá 6 4 (nt) 5 (nt, chÊt

s¸m) 3

+ GV:
Cho HS
quan sát
lại bảng
đã hồn
thành ->
HS theo
dõi thơng
tin đã biết
để trả lời
câu hỏi
(có thể
cho 2
nhóm hệ
thống
theo cột
dọc)

- Sự phức
tạp hóa
của các hệ
cơ quan
đợc thể

b/ Hoạt động 2:

II. Phức tạp hóa tổ chức cơ thể:

* S phc tạp hóa tổ chức cơ thể của các lớp động vật để thể hiện ở sự
phân hóa về cấu tạo, chuyển hóa về chức năng

</div>
(114)<div class='page_container' data-page=114>

hiện nh
thế nào?
+GV: Có
thể gợi ý
cho HS đi
đúng yêu
cầu của
câu hỏi?
-> i
din

nhóm
trình vày
nhóm
khác bổ
sung?

VI: Đánh giá mục tiêu:

- Cho VD chứng minh sự phức tạp hóa về cấu tạo và chuyển hóa về chức
năng của ĐV.

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK
- Xem trớc bài 55
Ngày soạn:

Ngày giảng:

Đ58: sự tiến hóa về sinh sản

I. Mục tiêu:

+ Kiến thức:

- HS nờu c s tiến hóa các hình thức sinh sản ở động vật từ đơn giản đến
phức tạp (sinh sản vơ tính -> sinh sản hữu tính)

- Biết đợc sự hồn chỉnh của các hình thức sinh sản hữu tính.
+Kỹ năng: - Hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức bảo vệ động vật nhất là vào mùa sinh sản.

B. Ph ơng pháp: Tìm tịi, phõn tớch, hi ỏp.

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án, tranh, bảng phụ
2. Chuẩn bị của trò:

D. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ: - Sự tiến hóa về tổ chức cơ thể đọng vật đợc thể hiện
nh thế nào? Minh họa bằng 2 hệ tuần hồn và thần kinh.

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ Qua kiến thức đã học kết hợp với

th«ng tin SGK => HS nghiên cứu tìm
hiểu và cho biết (thảo luận nhóm)

a/ Hot ng 1.

1. Hình thức sinh sản vô tính:

</div>
(115)<div class='page_container' data-page=115>

- Thế nào là sinh sản vô tính
- Có mấy hình thức?

+ Cho HS c thông tin và kết hợp với
kiến thức đã học => thảo luận nhóm

cho biết:

- Sinh s¶n hữu tính là gì?
- So sánh với sinh sản vô tính

-> Đại diện trả lời -> nhóm khác bổ
sung?

(theo bảng bên)

- Cho VD v ng vt khụng xng và
động vật có xơng sống

* Sự phát triển của sinh vật ngày càng
phức tạp hơn -> hình thức sinh sản hữu
tính đợc hồn chỉnh dần qua các lớp
động vật thể hiện nh thế nào?

hợp giữa tế bào sinh dục đực với tế bào
sinh dục cái

+ Hình thức sinh sản:

- Phõn ụi c th: Trựng roi, dày
- Mọc chồi: Thủy tức, san hô.
b/ Hoạt động 2.

a/ Sinh sản hữu tính

+ Cú s kt hp gia t bào sinh dục

đực và tế bào sinh dục cái.

- Trên cá thể đơn tính hoặc lỡng tính
b/ Sự tiến hóa cảu hình thức sinh sản
hữu tính

- HS đọc thơng tin tìm hiểu cá nhân
-> thảo luận nhóm thống nhất ->
hon thnh bng.

Tên loài Thụ tinh Sinh sản P triển phôi T

2 bảo vệ

trng T2 ni con
Trai sống Ngồi đẻ trứng Bến thái khơng đào

hang

ấu trùng tự
kiếm mồi
Châu chấu đẻ trứng Bến thái trứng trong

hốc đất

ấu trùng tự
kiếm mồi
Cá chép Ngồi đẻ trứng

Tùc tiÕp

(kh«ng cã

nhau

kh«ng lµm
tỉ

ấu trùng tự
kiếm mồi
ếch đồng Trong đẻ trứng Biến thái

khơng đào
hang, làm

tỉ

Êu trïng tù
kiÕm måi
Th»n l»n

bóng Trong đẻ trứng

Trùc tiếp
(không có

nhau)

Đào hang ấu trùng tự
kiếm mồi
Chim bồ

cõu Trong trng

Trực tiếp
(có nhau)

Làm tổ ấp
trứng

Bằng sữa
điều mớm

mồi
Thỏ Trong Đẻ con Trực tiếp

(có nhau)

Đào hang
-lót ổ

Bằng sữa
mẹ
Hình thức

sinh sản

Số cá thĨ
tham gia

Thừa kế

đặc điểm
Vơ tính 1 Của 1

c¸ thĨ Cđa 2 c¸ thĨ

</div>
(116)<div class='page_container' data-page=116>

Hoạt động của thầy và trị Nội dung kiến thức
+ Tính u việt của sinh sản hữu tính thể

hiƯn nh thÕ nµo? ( cã kết hợp cả 2 tính)
- Qua bản so sánh em cho biết sự hoàn
chỉnh của các h×nh thøc sinh sản thể
hiện nh thế nào?

* Kết ln: Hoµn chØnh.

+ Từ thụ tinh ngồi -> thụ tinh trong
- Đẻ nhiều trứng -> đẻ ít trứng ->
con

+ Phôi phát triển có biến thái -> phát
triển trùc tiÕp kh«ng cã nhau - ph¸t
triĨn trùc tiÕp cã nhau.

+ Con non khơng đợc nuụi dng -> c
nuụi bng sa m.

VI: Đánh giá mục tiªu:

1. - Nhóm động vật sau nhóm nào sinh sản vơ tính.
- Giun đất, sứa, san hơ.

- Thủy tức, đỉa, trai sống

- Trùng roi, trùng apníp, trùng giày
2. - Nhóm động vậtu nào thụ tinh trong:

a/ C¸, c¸ voi, ếch

b/ Trai sông, thằn lằn, rắn.
c/ Chim, thạch sùng, gà.

V. Dặn dò:

- Học theo câu hỏi SGK

- Ôn tập đặc điểm chung của các ngành động vật ó hc.

Ngày soạn:

59: Cõy phỏt sinh gii ng vt

I. Mơc tiªu:

</div>
(117)<div class='page_container' data-page=117>

- HS nêu đợc bằng chứng sinh học để chứng minh mối quan hệ giữa các
nhóm động vật.

- HS đọc đợc vị trí quan hệ họ hàng của các nhóm động vật.
+Kỹ năng: - Quan sát so sánh

- Hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức yêu bộ môn

B. Ph ơng pháp: Trực quan - hỏi ỏp - ging gii

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: Giáo án, tranh
2. Chuẩn bị của trò:

Hc bi c + xem trớc bài mới, ôn lại đặc điểm chung.

D. TiÕn trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra bài cũ: - Kết hợp trong giờ

III. Bài mới:

1. t vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trị Nội dung kiến thức
+ HS đọc thơng tin tìm hiểu cho biết.

+ Bằng cách nào con ngời có thể phát
hiện đợc quan hệ họ hàng giữa các loài
động vật? cho VD?

-> Th¶o luËn nhãm -> tr¶ lêi nhãm

kh¸c bỉ sung?

GV nhận xét => kết luận đúng

+ GV? nêu những cơ thể có tổ chức
càng giống nhau -> mối quan hệ nguồn
gốc nh thế nào? ( càng giống nhau).
- HS quan sát hình 56.3 đọc thơng tin
-> thảo luận => cho biết

a/ Cây phát sinh động vật biểu thị đều
gì?

b/ Mức độ quan hệ họ hàng đợc thể
hiện nh thế nào ?

=> Tr¶ lêi SGK?

c/ Tại sao quan sát cây phát sinh lại
biết đợc số lợng loài của các nhóm
động vật?

a/ Hoạt động 1:

I. Bằng chứng về mối quan hệ giữa
các nhóm động vật.

+ Di tích hóa thạch của các động vật cổ
có nhiều đặc điểm giống động vật ngày
nay.

+ Những loài động vật mới đợc hình
thành. Có đặc điểm giống tổ tiên của
chúng.

b. Hoạt động 2:

II. Cây phát sinh giới động vật:

+ Mức độ quan hệ họ hàng giữa các
loài động vật

- So sánh đợc các nhánh với số lợng
lồi ít (nhiều)

+ Sự phát triển của các loài động vật từ
thấp n cao.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Da vo cõy phát sinh em hãy trình bày mối quan hệ họ hng gia cỏc
nhúm ng vt.

V. Dặn dò:

- Học bài theo câu hỏi sách giáo khoa
- Đọc mục "Em có biết"

</div>
(118)<div class='page_container' data-page=118></div>
(119)<div class='page_container' data-page=119>

Ngày soạn:

Ch

ơng VIII:

ĐĐộng Vật Và Đời Sống Con Ngời

Đ60: ĐA DạNG SINH HọC

I. Mục tiêu:

+ Kiến thøc:

- HS hiểu đợc đa dạng sinh học thể hiện ở số lồi, khả năng thích nghi cao
của động vật với các điều kiện sống khác nhau.

+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh.
- Hoạt động nhóm.

+ Gi¸o dơc: ý thøc yêu bộ môn

B. Ph ng phỏp: Trc quan - hi ỏp - ging gii

C. ph ơng tiện dạy và học:

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án, bảng phụ.
+ Tranh 58.1, 58.2

- T liệu 1 số động vật ở đới lạnh đới nóng.
2. Chuẩn bị của trò: + Học bài cũ.

+ Xem trớc bài mới và các kiến thức ó hc.

D. Tiến trình lên lớp:

I. n nh t chức:

II. KiĨm tra bµi cị: SGK

III. Bµi míi:

1. Đặt vấn đề: 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

+ Qua các kiến thức đã học cho HS tìm
hiểu sự đa dạng của sinh học đợc thể
hiện nh thế nào?

(Đa dạng sinh học biểu thị bằng số lợng
lồi, do khả năng thích nghi của động
vật với điều kiện sống khác nhau).

a. Hoạt động 1

1. Đa dạng sinh học ở động vật môi tr ờng
đới lạnh:

+ Khí hậu khắc nghiệt -> động vật ít, có
cấu tạo đặc trng để thích nghi

VD : GÊu tr¾ng, có tut...

</div>
(120)<div class='page_container' data-page=120>

+ HS đọc thơng tin SGK -> tho lun ->
hon thnh bng.

- Đại diện nhóm lên điền -> các nhóm
khác bổ sung -> giáo viên nhận xét và
treo bảng chuẩn.

+ GV cho HS đọc thông tin quan sát
tranh tìm hiểu đặc điểm khí hậu có gì
khác vùng trên.

- Giới động vật, đặc điểm thích nghi
của động vật => so sánh.

+ Th¶o luËn nhãm -> nhóm trả lời.
Nhóm khác bổ sung?

+ Qua bng ó hon thành HS trao đổi
nhóm (2)

+ Em có nhận xét gì về cấu tạo và tập
tính của động vật ở 2 mơi trờng này?
( có sự thích nghi cao độ)

+ Vì sao 2 vùng này động vật ít? ( Đa
số động vật khơng sống đợc, chỉ có lồi
có cấu tạo đặc biệt thích nghi).

b. Hoạt động 2:

II. Đa dạng sinh học ĐV ở môi tr ng
hoang mc i núng:

IV. Đánh giá mục tiêu:

(+) Chn đặc điểm của gấu trắng thích nghi với mơi trờng đới lạnh
a/ Bộ lông màu trắng dày b/ Thức ăn chủ yếu là động vật
c/ Lớp mở dới da rất dày d/ Bộ lông đổi màu trong mùa hè.
e/ Ngủ suốt mùa dài.

(+) Đa dạng sinh học ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng rất thấp vì:
a/ Động vật ngủ đơng dài b/ Sinh sản ít.

c/ KhÝ hậu khắc nghiệt.

V. Dặn dò: - Học bài theo câu hỏi SGK, xem trớc bài 58 + kẻ bảng.
Ngày so¹n:

Những đặc điểm
thích nghi

Giải thích vai trị
của đặc điểm thớch

nghi

Cấu

tạo

Bộ lông dày - Giữ nhiệt cho cơ
thể

Mỡ dới da dày - Giữ nhiệt, dự trữ
năng lợng, chống rét
Lông màu trắng Tránh kẻ thù

Tập
tính

Ng trong mựa đông Tiết kiệm năng lợng
Ngủ trong mùa đông Tránh rét, tìm nơi

ám áp
Hoạt động về ban ngày

trong mïa h¹ Thêi tiÕt Êm h¬n tËn dơng ngn nhiƯt

</div>
(121)<div class='page_container' data-page=121>

Đ61: ĐA DạNG SINH HọC

I. Mục tiêu:

+ KiÕn thøc:

- HS biết đợc sự đa dạng sinh học ở mơi trờng nhiệt đới gió mùa cao hơn ở
đới lạnh và hoang mạc đới nóng là do khí hậu phù hợp với mọi loài.

- HS chỉ ra đợc lợi ích của đa dạng sinh học trong đời sống, nguy cơ suy

giảm và biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học.

+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng phân tích, tổng hợp
- Kỹ năng sinh hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức bảo vệ đa dạng sinh học, tài nguyên.

B. Ph ơng pháp: Phân tích - tổng hợp

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy:+Giáo án, bảng phụ.
+ T liệu.

2. Chuẩn bị của trò: + Học bài củ.

+ Xem trớc bài mới
D. Tiến trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi SGK
III. Bài mới:

1. t vn : 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV cho HS đọc thơng tin SGK, kết

hỵp víi b¶ng?

-> Thảo luận nhóm thống nhất để tr
li cõu hi SGK?

+ Sự đa dạng sinh học ở môi trờng này
thể hiện nh thế nào?

(sè loµi nhiỊu)

LÊy VD trong 1 ao c¸...?

(Do điều kiện và nguồn sống đa dạng,
phong phú -> thích nghi và chuyển hóa
đối với nguồn sống riêng)

-> Đại diện nhóm trình bày => nhóm
khác bổ sung...?

+ GV cho HS đọc thơng tin SGK, tìm
hiểu thực tế

=> thảo luận nhóm => đại diện trả lời
-nhóm khác b sung

-> giáo viên tổng kết.

+ GV cho HS đọc thông tin SGK liên
hệ với thực tế => tho lun nhúm cho
bit.

- Nguyên nhân nào gây ra sù suy gi¶m
sinh häc?

a/ Hoạt động1.

1. Đa dạng sinh học ở mơi tr ờng
nhiệt đới gió mùa:

- Sự đa dạng sinh học của động vật ở
môi trờng nhit i giú mựa rt phong
phỳ.

- Sống lợng loài nhiều do chóng thÝch
nghi víi ®iỊu kiƯn sèng.

b. Hoạt động 2

2. Những lợi ích của đa dạng sinh
học:

+ Sự đa dạng sinh học mang lại giá trị
kinh tế lớn cho đất nớc:

- Cung cÊp thùc phÈm.
- Dỵc phÈm

- Gía trị khác nhau: Làm cảnh , đồ kỹ
nghệ, giống.

</div>
(122)<div class='page_container' data-page=122>

- Ta ph¶i cã những biện pháp nh thế
nào?

3. Nguy cơ giảm và việc bảo vệ đa
dạng sinh học:

a/ Nguyên nhân suy giảm:

+ ý thức của mọi ngời dân: Đốt rừng,
săn bắn...

+ Nhu cu phỏt trin xó hi: Xõy dng,
ly t nuụi....

b/ Bảo vệ đa dạng sinh học:
- Nghiêm cấm khai thác rừng...
- Thuần hóa, lai tạo giống.

IV. Đánh giá mục tiêu:

- Vỡ sao s lng loi vựng khí hậu nhiệt đới gió mùa nhiều hơn vùng đới
lạnh v hoang mc i núng?

V. Dặn dò:

- Học bài theo câu hỏi sách giáo khoa
- Tìm hiểu thêm trên các loại thông tin.

- Kẻ bảng.

Ngày soạn:

Đ62: BIệN PHáP ĐấU TRANH SINH HọC

I. Mục tiªu:

+ KiÕn thøc:

- HS biết đợc khái niệm của đấu tranh sinh học.

- Biết đợc biện pháp chính trong đấu tranh sinh học là sử dụng các loài
thiên địch.

- Nắm đợc những u điểm và nhợc điểm của biện pháp đấu tranh sinh học.
+Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng quan sát, t duy tổng hợp.

- Hoạt động nhóm.

+ Giáo dục: ý thức bảo vệ động vật, mụi trng.

B. Ph ơng pháp: Trực quan - phân tích - tổng hợp.

C. ph ơng tiện dạy và học của thầy và trò:

1. Chuẩn bị của thầy: +Giáo án, bảng phụ.
+ Tranh + t liệu

- T liu 1 số động vật ở đới lạnh đới nóng.

2. Chuẩn bị của trò: + Học bài củ.

+ Xem trớc bài mới + kẻ bảng.

D. Tiến trình lên lớp:

</div>
(123)<div class='page_container' data-page=123>

II. Kiểm tra bài : Câu hỏi SGK
III. Bài mới:

1. t vn : 
2. Triển khai bài:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
+ GV cho HS thông tin SGK quan sát

tranh => th¶o luËn hoµn thµnh phiÕu
häc tËp.

a. Hoạt động 1

1. Biện pháp đấu tranh sinh học:

Biện pháp đấu tranh SV Tên sinh vật gây hại Tên thiên địch

- Sử dụng thiên địch trực tiếp
tiêu diệt sinh vật gây hại?
Sử dụng thiên địch đẻ trứng ký
sinh vào sâu hại hay trứng sâu
hại.

- Êu trùng sâu bọ, chuột.
- Trứng sâu xám

- Cây xơng rồng.

- Thỏ

- Gia cầm
- Cá cờ

- Cúc, chim s, thằn lằn
- ơng mắt đỏ

- Lồi bớm đêm nhập từ
Achentina

- Vi khuẩn myôma và vi
khuẩn calixi

+ Vy th no là đấu tranh sinh học?
+ Qua bảng đã hoàn thành -> các nhóm
thảo luận cho biết có mấy biện pháp
đấu tranh sinh học?

(tuyệt sản ruồi đực...)

+ GV cho HS đọc thơng tin, thảo luận
nhóm cho biết:

- Đấu tranh sinh học có u điểm gì?
- Hạn chế của biện pháp đấu tranh sinh
học?

* KÕt luËn: - §Êu tranh sinh häc lµ
biƯn ph¸p sư dơng sinh vật hoặc sản
phẩm của chúng nhằm găn chặn hoặc
giảm bớt thiệt hại do các sinh vật hại
gây ra.

+ cú 3 bin phỏp u tranh sinh học.
b/ Hoạt động 2:

2. Những u điểm và hạn chế của biện
pháp đấu tranh sinh học.

a/ Ưu điểm: Tiêu diệt nhiều sinh vật
gây hại, tránh ô nhiƠm m«i trêng.

b/ Nh ợc điểm: Đấu tranh sinh học chỉ
có hiệu qủa ở nơi có khí hậu ổn định.
+ Thiên địch không diệt đợc trit
sinh vt gõy hi

IV. Đánh giá mơc tiªu:

- Các biện pháp đấu tranh sinh học

- Biện pháp đấu tranh sinh học u điểm và nhợc điểm gì?
V. Dặn dị: - Học bài theo câu hỏi sỏch giỏo khoa.

- Kẻ bảng

</div>

giáo án sinh 7 sinh học 7 hà thị diệp thư viện giáo dục tỉnh quảng trị

<b>Mở đầu</b>

<b>1 . th gii ng vật đa dạng - phong phú</b>



<b>2 . phân biệt động vật với thực vật</b>

<b>đặc điểm chung của động vật</b>



<b>3. thùc hµnh</b>

<b>quan sát một số động vật nguyên sinh</b>



<b>4 . trïng roi</b>

<b>5. trùng biến hình- trùng giày</b>

<b>6 . trùng kiết lị - trïng sèt rÐt</b>

<b>7 . đặc điểm chung - vai trò thực tiễn</b>

<b>của động vật nguyên sinh</b>

<b> ngành ruột khoang</b>

<b>8 . thuỷ tức</b>



<b>9 . đa dạng của ngành ruột khoang </b>



<b>10 . đặc điểm chung và vai trị </b>

<b>cđa ngành ruột khoang</b>

<i><b>Ch</b></i>

<i><b> ơng III:</b></i>

<b>Các Ngành Giun</b>

<b>ngành giun dẹp</b>

<b>11 . sán lá gan</b>



<b>12. mét sè giun dĐp kh¸c </b>

<b>và đặc điểm chung của ngành giun dẹp</b>

<b>13. ngành giun tròn</b>

<b>giun a</b>

<b>14. một số giun tròn khác</b>

<b>c điểm chung của ngành giun trịn</b>

<b>ngnh giun đốt</b>



<b>15. giun đất</b>



<b>16. Mổ và quan sát giun đất </b>



<b>17. Một số giun đốt khác và đặc điểm chung </b>

<b>của ngành giun đất</b>



<b>18. KiÓm tra mét tiÕt</b>

<i><b>Ch</b></i>

<i><b> ¬ng IV:</b></i>

<b> ngành thân mềm</b>

<b>19. Trai sông</b>

<b>20. một số thân mềm khác</b>

<b>21. thực hành</b>

<b>quan sát một số thân mềm</b>

<b>22. c im chung v </b>

<b>vai trò của ngành thân mỊm</b>

<i><b>Ch</b></i>

<i><b> ơng V:</b></i>

N

<b>gành Chân Khớp</b>

<b>lớp giáp xác</b>

<b>23. tôm sông</b>



<b>24. thùc hµnh mỉ vµ quan sát tôm sông</b>



<b>25. đa dạng và vai trò của lớp giáp xác</b>

<b>líp h×nh nhƯn</b>



<b>26. nhƯn và sự đa dạng của lớp hình nhện</b>

<b>lớp sâu bọ</b>

<b>27. châu chấu</b>



<b>28. đa dạng và đặc điểm chung</b>

<b>cđa lớp sâu bọ</b>

<b>29. thực hành xem băng hình</b>

<b>về tập tính của sâu bọ</b>



<b>30. đặc điểm chung </b>

<b>vµ vai trò của ngành chân khớp</b>

<b>Ngành Động Vật Có Xơng Sống</b>

<b>31. cá chép</b>



<b>32. thùc hµnh mỉ cá</b>