MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ KIỂM TOÁN CÁC LOẠI DOANH THU CHI PHÍ TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI DO CÔNG TY AASC THỰC HIỆN

MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ KIỂM
TOÁN CÁC LOẠI DOANH THU CHI PHÍ TRONG KIỂM TOÁN
BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI DO
CÔNG TY AASC THỰC HIỆN
3.1. Nhận định chung về kiểm toán doanh thu chi phí trong kiểm toán Báo cáo
tài chính của ngân hàng thương mại do AASC thực hiện
2.1.1. Những thuận lợi
Mười năm không phải là một khoảng thời gian dài đối với lịch sử của một công
ty, càng không phải là dài đối với lịch sử của một ngành nhưng công ty kiểm toán
AASC nói riêng và ngành kiểm toán Việt Nam đã có những bước đi vững chắc để
khẳng định mình. Cùng với đà phát triển của đất nước, hoạt động kiểm toán của
Việt Nam cũng không ngừng phát triển và tiến bộ về mọi mặt và đã trở thành một
phần không thể thiếu trong nền kinh tế quốc dân. Có thể nói AASC đang có một
môi trường thuận lợi để phát triển mở rộng quy mô của công ty và nâng cao chất
lượng nghiệp vụ, đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Tại sao lại có thể nói như vậy? Đất nước ta đã chuyển từ nền kinh tế tập trung
quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường. Trong buổi bình minh của nền kinh
tế mới, các công ty kiểm toán trở thành những liều thuốc tốt làm lành mạnh thị
trường. Chính vì nhận thức được về tầm qua trọng của các công ty kiểm toán trong
việc cùng giúp nhà nước điều tiết thị trường Đảng, nhà nước và chính phủ đã luôn
luôn ưu tiên tạo hành lang pháp lý cho hoạt động kiểm toán ở nước ta.
Là một trong hai công ty kiểm toán đầu tiên được thành lập bởi bộ tài chính,
AASC thật sự đã có rất nhiều thuận lợi. Trong quá trình phát triển AASC không
ngừng hoàn thiện mình, luôn đổi mới năng động sáng tạo, tiếp thu công nghệ mới
phấn đấu vì chất lượng dịch vụ tôt nhất. Với niềm tín của Đảng, nhà nước và nhân
dân giao phó AASC phân đấu không chỉ vì lợi nhuận mà còn vì nhiệm vụ giúp lành
mạnh hoá nền kinh tế đất nước.
Kiểm toán Báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại cũng là một trong những
lĩnh vực thế mạnh của công ty. Hiện nay công ty đã thực hiện kiểm toán cho rất
nhiều ngân hàng lớn.
Để đạt được những thành tựu như vậy là nhờ những yếu tố sau:

a. Sự lãnh đạo của Ban giám đốc AASC:
Ban giám đốc của công ty AASC là những người giỏi về trình độ chuyên
môn cũng như trình độ quan lý và có tư cách phẩm chất đạo đức tốt. Chính vì vậy
trong suốt quá trình điều hành quản lý công ty, Ban giám đốc đã thể hiện là những
người có kinh nghiệm và đã vận dụng tốt sự hiểu biết của mình chỉ đạo giám sát
cuộc kiểm toán. Đặc biệt ban giám đốc AASC còn rất năng động sáng tạo, họ thể
hiện tính chủ động của mình trong công việc. Họ không chỉ chờ đợi khách hàng
gửi thư mời kiểm toán mà còn có biện pháp bằng nhiều nguồn tin khác nhau nắm
bắt được nhu cầu kiểm toán của khách hàng. Công ty gửi thư mời kiểm toán trong
đó nêu rõ quyền lợi của khách hàng và chất lượng dich vụ kiểm toán do AASC
cung cấp với mức phí tạm tính.
b. Hiểu biết về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng.
Như chúng ta đều biết trong hoạt động kiểm toán một thông tin quan trọng
kiểm toán viên cần nắm bắt đó là đặc điểm hoạt động kinh doanh của khách hàng.
Nếu như không hiểu biết được đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của khách
hàng thì việc kiểm toán sẽ trở nên không hiệu quả và đem lại rủi ro cho kiểm toán
viên. Nhận thức được tình hình đó AASC rất chú trọng trong việc phổ biến về đặc
điểm kinh doanh của các loại doanh nghiệp khác nhau. Khi chỉ định kiểm toán viên
đến khách hàng đều là những người hiểu biết rất sâu sắc về lĩnh vực kinh doanh
của khách hàng và là những chuyên gia dày dạn kinh nghiệm. Một trong những
thuận lợi của công ty là đội ngũ kiểm toán viên nắm bắt rất sâu sắc về tình hình
nhiều ngành nghề.
c.Trao đổi thông tin với khách hàng
Kỹ thuật kiểm toán viên sử dụng trong việc thu thập thông tin về khách hàng
chủ yếu là phỏng vấn. Do đó việc hợp tác trong các vấn đề mà kiểm toán viên đưa
ra đã tạo nên sự hứng thú trong công việc. Qua trao đổi, kiểm toán viên còn hiểu
được nhu cầu mong muốn của khách hàng, từ đó đưa ra các biện pháp xử lý cần
thiết nhằm tối đa hoá các dịch vụ cung cấp cho khách hàng cũng như huy động
được tối đa nguồn lực của công ty. Ngoài ra việc trao đổi thông tin và thu thập
bằng chứng của khách hàng cũng tạo điều kiện tốt cho kiểm toán viên hiểu biết

một cách đầy đủ về các khía cạnh chủ yếu của khách hàng
d, Việc sử dụng giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Giấy tờ làm việc của kiểm toán viên được ghi chép khoa học dễ hiểu sáng
sủa và được sắp xếp trong hồ sơ theo trình tự hợp lý. AASC lưu trữ giấy tờ làm
việc bằng cách đánh tham chiếu giúp cho kiểm toán viên vừa có thể linh hoạt vừa
có thể độc lập vừa có thể phối hợp tốt với nhau.
e, Về cơ chế kiểm soát chất lượng
Công ty đã xây dựng cơ chế kiểm soát chất lượng cuộc kiểm toán như yêu
cầu nguyên tác chuẩn mực và cũng tiến hàng các hoạt động kiểm soát chất lượng
một cách nghiêm túc
f, Đối với kiểm toán Báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại
Ngân hàng là một loại hình doanh nghiệp kinh doanh đặc biệt, mà cũng chính vì
vậy mà nhu cầu về một hệ thông KSNB hiệu quả trong lĩnh vực ngân hàng là cần
hơn hết thảy các lĩnh vực khác. Sự thay đổi thường xuyên trong môi trường kinh
doanh ngân hàng, liên tục ra đời công nghệ hiện đại và các sản phẩm dịch vụ ngân
hàng đã đặt ngân hàng luôn đứng trước các loại rủi ro khác như rủi ro lãi suất, rủi
ro tín dụng, rủi ro thanh khoản, rủi ro tỉ giá, rủi ro pháp lý… Vì lẽ đó mà hầu hết
các ngân hàng đều đầu tư nâng cao trình độ con người, cải tiến máy móc thiết bị
đáp ứng nhu cầu của thị trường. Do đó một thuận lợi khi kiểm toán ngân hàng đó
là sổ sách của ngânhàng được ghi chép hầu hết bằng máy vi tính chỉ việc in ra, và
được bố trí một cách khoa học dễ tìm.
2.1.2. Những khó khăn
Bên cạnh những điểm mạnh, những yếu tố tích cực đảm bảo cho sự thành
công của một cuộc kiểm toán nói chung và kiểm toán doanh thu và chi phí nói
riêng thì hiện tại công ty cũng gặp khó khăn cản trở cho việc kiểm toán:
a. Sự cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ của các công ty kiểm toán trong nước
cũng như ngoài nước
Hiện này có rất nhiều công ty kiểm toán đang hoạt động ở nước ta, điều này
đòi hỏi AASC phải nỗ lực không ngừng để củng cố vị trí của mình. Các công ty
nước ngoài với thuận lợi là họ đã có những thời gian dài hàng trăm năm hoạt động

trong lĩnh vực kiểm toán, chính vì vậy họ đã có kinh nghiệm và uy tín rất lớn. Hơn
nữa trang thiết bị phục vụ cho công tác kiểm toán rất hiện đại. Chính vì vậy trong
môi trường canh tranh khốc liệt hiện nay, AASC muốn khẳng định mình thì cần
phải không ngừng nỗ lực.
b. Khó khăn từ phía khách hàng
Nền kinh tế thị trương nước ta còn rất non trẻ nên các doanh nghiệp nước ta
còn chưa nhận thức được vai trò quan trọng của kiểm toán. Do đó lượng các doanh
nghiệp có nhu cầu kiểm toán còn rất hạn chế. Trong tương lai cần có các biện pháp
quảng bá hình ảnh tuyên truyền vai trò, tác dụng của kiểm toán
3.1.3 Những tồn tại
a, Điều kiện cơ sở vật chất nhân lực cho cuộc kiểm toán còn thiếu, điều này
làm cho công ty gặp khó khăn cho đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Số lượng
công nhân viên công ty đã tăng đáng kể nhưng vẫn còn thiếu so với nhu cầu thực
tế. Điều này dẫn đến một kiểm toán viên cứ phải kiểm toán nhiều mảng, lĩnh vực,
lúc thì kiểm toán ngân hàng, lúc lại chuyển sang lĩnh vực bình thường khác. Lúc
thì kiểm toán doanh nghiệp nhà nước, lúc lại kiểm toán sang doanh nghiệp liên
doanh. Trụ sở chính của công ty còn chật hẹp, các phòng kiểm toán còn nhỏ chật
trội. Trang thiết bị, phương tiện mặc dù khác tốt nhưng chu đủ nhu cầu, máy tính
xách tay, phương tiện đi lại còn hạn chế, một số máy móc phục vụ văn phòng còn
ít, đôi lúc hỏng chưa kịp sửa nhưng chưa kịp thay thế gây khó khăn chập chạp cho
kiểm toán viên.
3.2 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kiểm toán doanh thu, chi
phí trong kiểm toán báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại do công ty
AASC thực hiện
3.2.1. Những việc cần làm nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán báo cáo tài
chính
Hiện nay, chưa có một cơ chế kiểm soát chất lượng hoạt động KTĐL một cách
rõ ràng cụ thể, trong khi đó chất lượng dịch vụ kiểm toán lại chưa được khẳng
định ra vậy bản thân các công ty KTĐL cần hình thành một cơ chế kiểm soát cụ
thể và tiến hành kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán.

Việc tự kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán thực chất là phương thức tổ
chức và những thủ tục kiểm soát chất lượng hoạt động tại các công ty kiểm toán.
Nói chung các công ty nên thành lập một bộ phận riêng gồm những chuyên gia
kinh nghiệm và am hiểu về các lĩnh vực hoạt động của công ty. Song hiện nay ở
Việt Nam việc tự kiểm soát chất lượng tại công ty kiểm toán mới chỉ dừng lại ở
việc tự kiểm toán trong nội bộ phòng ban, thông qua việc các kiểm toán viên chính,
hay các senior rà soát, xem xét lại những công việc của trợ lý cấp dưới.
Như vậy chất lượng hoạt động kiểm toán hoàn toàn phụ thuộc vào các công ty
này. Song theo nguyên tắc quốc tế thứ 7 của IFAC và chuẩn mực kiểm toán quốc tế
IAS 220 thì yêu cầu và mục tiêu kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm tra phải
thực hiện dựa trên các tiêu chuẩn kiểm soát chất lượng hoạt động này như sau:
Yêu cầu về mặt chuyên môn: chất lượng cán bộ hay trình độ năng lực nghề
nghiệp của nhân viên. Các nhân viên được giao nhiệm vụ phải được đào tạo ở một
trình độ tương xứng có khả năng đáp ứng và hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Tôn trọng các nguyên tắc nghề nghiệp: Nhân viên công ty phải luôn tôn trọng
những nguyên tắc chính trực,khách quan, độc lập và bí mật, như đã quy định trong
nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp của ISAC.
Giao việc: Công việc kiểm toán chỉ được phân công cho những nhân viên có đủ
năng lực chuyên môn, thành thạo công việc, đảm bảo phù hợp giữa người và việc.
Chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát: công việc kiểm toán cần có sự hướng dẫn chu
đáo, chỉ đạo và giám sát chặt chẽ ở mọi cấp độ để đảm bảo rằng công việc do công
ty tiến hành đảm bảo được những chuẩn mực chất lượng.
Tư vấn: công việc kiểm toán có thể gặp khó khăn về nghiệp vụ, nhưng sẽ được
đảm bảo về sự chỉ dẫn của những người có năng lực và các chuyên gia chuyên
ngành.
Tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng nhân viên: Công ty kiểm toán phải đảm bảo
rằng các nhân viên của họ luôn được tuyển dụng một cách chặt chẽ, có đủ năng lực
hoàn thành công việc được giao. Đồng thời phải được đào tạo và bồi dưỡng thường
xuyên để đáp ứng yêu cầu công việc trong giai đoạn mới.
Đề bạt: công ty kiểm toán phải đảm bảo rằng các cá nhân được đề bạt phải theo

yêu cầu khách quan và có đủ năng lực phẩm chất để hoàn thành tốt nhiệm vụ mới.
Kế hoạch công việc: công ty kiểm toán phải đảm bảo được rằng mọi công việc
trong công ty đều phải được lập kế hoạch một cách chặt chẽ về mọi mặt: thời gian,
nhân sự, chi phí…kể cả các kế hoạch ngắn hạn, dài hạn, tổng thể, chi tiết, cá nhân,
tập thể.
Sử dụng nghiệp vụ của nhân viên khác: công ty kiểm toán phải chịu trách nhiệm
về việc sử dụng nghiệp vụ của nhân viên khác đồng thời phải đảm bảo độ tin cậy
khi sử dụng nghiệp vụ của các nhân viên khác.
Tài liệu hoá công việc: công ty kiểm toán phải đảm bảo rằng mọi công việc
được tài liệu hoá chuẩn để thuận tiện khi làm việc, kiểm tra giám sát, tổng hợp và
nhận biết thông tin một cách nhanh nhất, hạn chế sai lầm và rủi ro xảy ra.
Chấp nhận và duy trì khách hàng: Công ty kiểm toán phải đánh giá kế hoạch
trong tương lai, đặc biệt là kế hoạch trước khi chấp nhận kiểm toán cũng như rà
soát lại mối quan hệ với khách hàng hiện tại nhăm ngăn chặn các hiện tượng tiêu
cực, thông đồng giữa kiểm toán viên với khách hàng.
Kiểm tra, kiểm soát: công ty kiểm toán luôn phải tự kiểm tra kiểm soát, đánh giá
tính đầy đủ, tính hiệu lực của các qui chế thủ tục kiểm soát chất lượng của mình.
Các chuẩn mực báo cáo và lưu trữ hồ sơ: công ty kiểm toán phải đảm bảo về các
chuẩn mực có hiệu lực, chuẩn mực hiện hành của quốc tế hoặc quốc gia hay chuẩn
mực được chấp nhận đồng thời phải lưu trữ hồ sơ một cách khoa học đúng theo qui
định về thời gian lưu trữ, đảm bảo bí mật và thuận tiện để kiểm tra, kiểm soát, tra
cứu khi cần thiết.
3.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kiểm toán doanh thu, chi phí:
Hiện nay, xu hướng chung của thế giới là chuyển từ đối đầu sang đối thoại. Các
quốc gia trên thế giới giao lưu hợp tác kinh tế trên cơ sở các bên cùng có lợi. Việt
Nam chúng ta không nằm ngoài qui luật đó. Một trong những nhân tố không thể
thiếu được để có một thị trường lành mạnh là nâng cao chất lượng kiểm toán.
Trong xu thế chung đó AASC muốn cạnh tranh với các công ty kiểm toán trong
nước cũng như ngoài nước như: VACO, KPMG, PWC, ERNST & YOUNG… thì
phải không ngừng làm mới mình phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Một