Tình hình hoạt động và một số giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng nông nghiệp tại ngân hàng TMCP á châu chi nhánh an giang

TRƢỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KT – QTKD
------------

TRẦN CÔNG LÝ

Chuyên ngành: Tài Chính Doanh Nghiệp
CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Long Xuyên, tháng 05 năm 2009


TRƢỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KT – QTKD
------------

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Chuyên ngành: Tài Chính Doanh Nghiệp
Giảng viên hƣớng dẫn:
ĐẶNG THỊ HỒNG HẠNH

SV thực hiện:
TRẦN CÔNG LÝ
MSSV: DTC052301
LỚP: DH6-TC

Long Xuyên, tháng 05 năm 2009


Em xin kính đến tồn thể Thầy Cơ Trường Đại học An Giang đã hết lịng dìu dắt, chỉ
dạy và truyền đạt cho em những kiến thức quý báo trong quá suốt thời gian học tại trường

lòng biến ơn sâu sắc!
Với sự hạn chế về thời gian thực tập và sự bở ngỡ lúc đầu với hoạt động thực tiễn,
nhờ có sự tận tình chỉ dẫn của Ban giám đốc, các Chú, Anh, Chị trong Ngân hàng Á
Châu đã hết lịng giúp đỡ Em hồn thành tốt Chun đề tốt nghiệp này. Em xin chân
thành cảm ơn!
Chuyên đề tốt nghiệp này hồn thành có sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của Cơ
Đặng Thị Hồng Hạnh cho phép Em bài tỏ lòng biết ơn sâu sắc!
Sau cùng Em xin kính chúc q Thầy Cơ Trường Đại Học An Giang, Ban lãnh đạo,
các Chú, Anh, Chị trong Ngân hàng Á Châu Chi nhánh An Giang được nhiều sức khỏe,
thành đạt trong công việc!

Sinh viên thực hiện
Trần Công Lý


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
 .......................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

Long Xuyên ngày

tháng

năm 2009

Đặng Thị Hồng Hạnh


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

 .......................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

Long Xuyên ngày

tháng

năm 2009


MỤC LỤC
CHƢƠNG I: MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
1.1
Lý do chọn đề tài: .............................................................................................. 1
1.2
Mục tiêu nghiên cứu: ........................................................................................ 2
1.3
Phƣơng pháp nghiên cứu: ................................................................................ 2
1.4
Phạm vi nghiên cứu: ......................................................................................... 2
CHƢƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN ..................................................................................... 3
2.1
Tổng quan về NHTM:....................................................................................... 3
2.1.1
Khái niệm NHTM: .................................................................................... 3
2.1.2
Chức năng và vai trò: ............................................................................... 3
2.1.1.1 Chức năng:............................................................................................. 3
2.1.1.2 Vai trò: ................................................................................................... 6
2.2
Giới thiệu tổng quan về nghiệp vụ tín dụng: .................................................. 6
2.2.1
Khái niệm: ................................................................................................. 6
2.2.2
Bản chất, chức năng và vai trị của tín dụng: ......................................... 6
2.2.2.1 Bản chất của TD:................................................................................... 6

2.2.2.2 Chức năng của TD: ............................................................................... 6
2.2.2.3 Vai trò của TD ....................................................................................... 8
2.2.3
Đặc điểm của TD: ...................................................................................... 9
2.2.4
Sự ra đời và phát triển của TD: ............................................................... 9
2.2.5
Các hình thức của TD: ............................................................................ 10
2.2.5.1 Căn cứ vào thời hạn TD: .................................................................... 10
2.2.5.2 Căn cứ vào đối tƣợng TD: .................................................................. 10
2.2.5.3 Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn:.................................................... 10
2.2.5.4 Căn cứ vào chủ thể TD: ...................................................................... 11
2.2.6
Rủi ro TD: ................................................................................................ 12
2.2.6.1 Khái niệm: ........................................................................................... 12
2.2.6.2 Phân loại rủi ro TD: ............................................................................ 12
2.2.6.3 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro TD: ...................................................... 13
2.2.7
Đảm bảo TD: ........................................................................................... 14
2.2.7.1 Đảm bảo đối vật: ................................................................................. 14
2.2.7.2 Đảm bảo đối nhân: .............................................................................. 15
CHƢƠNG III: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ .......................................................... 17
3.1
Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Á Châu: ............ 17
3.2
Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý của ACB – An Giang: .......................... 18
3.2.1
Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý NHTMCP Á Châu – AG: .................... 18
3.2.2
Nhiệm vụ và chức năng của phòng ban: ............................................... 19

3.3
Các hoạt động chủ yếu tại NH ACB – An Giang: ........................................ 20
3.4
Các sản phẩm Tín dụng khách hàng cá nhân (KHCN): ............................. 21
3.4.1
Vay trả góp mua nhà ở, nền nhà: .......................................................... 21
3.4.2
Vay trả góp xây dựng, sữa chữa nhà: ................................................... 22
3.4.3
Vay mua căn hộ Phú Mỹ Hƣng thế chấp bằng căn hộ mua:............... 23
3.4.4
Vay mua biệt thự Riviera thế chấp bằng chính biệt thự mua: ........... 24


3.4.5
Vay trả góp sinh hoạt tiêu dùng: ........................................................... 25
3.4.6
Vay phục vụ sản xuất, kinh doanh và làm dịch vụ: ............................. 25
3.4.7
Vay trả góp sản xuất kinh doanh: ......................................................... 26
3.4.8
Hỗ trợ tài chính du học:.......................................................................... 28
3.4.9
Vay phát triển kinh tế Nơng nghiệp: ..................................................... 29
3.4.10
Phát hành thƣ bảo lãnh trong nƣớc: ..................................................... 29
3.4.11
Vay mua xe Ơtơ thế chấp bằng chính xe mua: ..................................... 31
3.4.12
Vay cầm cố, thế chấp sổ tiết kiệm, giấy tờ có giá: ................................ 31

3.4.13
Cho vay hỗ trợ tiêu dùng dành cho Nhân viên Công ty: ..................... 32
3.5
Thực trạng TD Nông nghiệp của ACB – An Giang: .................................... 33
3.5.1
Nguồn vốn cho vay: ................................................................................. 33
3.5.2
Đối tƣợng cho vay: .................................................................................. 33
3.5.3
Mục đích sử dụng vốn vay: .................................................................... 33
3.5.4
Điều kiện và thủ tục vay vốn: ................................................................. 33
3.5.5
Thời gian vay vốn và hạn mức TD: ....................................................... 35
3.5.6
Một số vấn đề của NH TMCP Á Châu đối với KH: ............................ 35
3.5.6.1 Đối tƣợng áp dụng: ............................................................................. 35
3.5.6.2 Điều kiện vay vốn: ............................................................................... 35
3.5.6.3 Nguyên tắc vay vốn: ............................................................................ 36
3.5.6.4 Thời hạn cho vay: ................................................................................ 36
3.5.6.5 Mức cho vay: ....................................................................................... 36
3.5.6.6 Lãi suất cho vay: ................................................................................. 37
3.5.6.7 Hồ sơ vay vốn: ..................................................................................... 37
3.5.6.8 Phƣơng thức cho vay: ......................................................................... 37
3.5.6.9 Giới hạn cho vay: ................................................................................ 38
3.5.6.10
Trả nợ gốc và lãi:............................................................................. 38
3.5.6.11
Những trƣờng hợp không đƣợc cho vay: ...................................... 38
3.5.6.13

Kiểm tra giám sát vay vốn: ............................................................ 39
3.5.6.14
Quyền và nghĩa vụ của KH: ........................................................... 39
3.5.6.15
Quyền và nghĩa vụ của NH: ........................................................... 40
3.6
Những thuận lợi, khó khăn và định hƣớng hoạt động: ............................... 40
3.6.1
Thuận lợi:................................................................................................. 40
3.6.2
Khó khăn: ................................................................................................ 41
3.6.3
Định hƣớng hoạt động: ........................................................................... 41
CHƢƠNG IV: TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG VÀ MỘT SỐ.......................................... 43
4.1
Tình hình hoạt động trong các năm (2006-2008): ........................................ 43
4.2.2
Tình hình huy động vốn: ........................................................................ 43
4.1.2
Tình hình sử dụng vốn:........................................................................... 44
4.1.3
Kết quả tài chính: .................................................................................... 46
4.2
Phân tích và đánh giá hoạt động TD Nông nghiệp tại ACB Chi nhánh AG:
46
4.2.1
Phân tích và đánh giá hoạt động TD Nơng nghiệp tại ACB Chi nhánh
AG:
46
4.2.1.1 Tình hình cho vay Nơng nghiệp: ........................................................ 46

4.2.1.2 Tình hình thu nợ Nơng nghiệp: ......................................................... 49


4.2.1.3 Tình hình dƣ nợ Nơng nghiệp:........................................................... 52
4.2.1.4 Tình hình nợ quá hạn Nông nghiệp: ................................................. 54
4.3
Định hƣớng: ..................................................................................................... 56
4.3.1
Định hƣớng phát triển chiến lƣợc của ngành Ngân hàng: .................. 56
4.3.2
Những nhiệm vụ trọng tâm của ngành trong năm 2009: .................... 56
4.3.3
Đối với NH Á Châu: ................................................................................ 56
4.4
Giải pháp đối với NH ACB – An Giang: ....................................................... 57
4.4.1
Đối với khách hàng của chi nhánh: ....................................................... 57
4.4.2
Về phía chi nhánh: .................................................................................. 57
4.4.3
Biện pháp thực hiện: ............................................................................... 59
4.5
Một số kiến nghị đối với chính sách, chế độ TD của Nhà nƣớc: ................. 59
4.5.1
Nghiên cứu tình hình kinh tế - xã hội:................................................... 59
4.5.2
Xây dựng chính sách khách hàng đúng đắn:........................................ 59
4.5.3
Chun mơn hóa một số khâu cơ bản của quy trình cho vay: ............ 59
4.5.4

Đối với cán bộ TD: .................................................................................. 60
4.5.5
Tiến hành phân tích TD chặt chẽ: ......................................................... 60
CHƢƠNG V: KẾT LUẬN ............................................................................................. 62


DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1 - Chức năng Trung gian TD ............................................................................ 4
Sơ đồ 2.2 - Trung gian thanh tốn ................................................................................... 5
Sơ đồ 2.3 - Rủi ro Tín dụng ............................................................................................ 12
Sơ đồ 2.4 - Tổ chức bộ máy quản lý NHTMCP Á Châu – AG.................................... 18

DANH MỤC BIỂU BẢNG

Bảng 4.1 - Tình hình huy động vốn qua 3 năm (Tồn Ngân hàng) ............................ 43
Bảng 4.2 - So sánh tình hình huy động vốn .................................................................. 43
Bảng 4.3 - Nguồn vốn vay qua 3 năm. ........................................................................... 45
Bảng 4.4 - Báo cáo thu nhập và chi phí qua 3 năm (Tồn Ngân Hàng) ..................... 46
Bảng 4.5 - Doanh số cho vay Nông nghiệp phân theo thời gian cho vay 3 năm: ....... 47
Bảng 4.6 - So sánh doanh số cho vay Nông nghiệp ...................................................... 47
Bảng 4.7 - Doanh số cho vay Nông Nghiệp phân theo chỉ tiêu cụ thể ........................ 48
Bảng 4.8 - Bảng so sánh doanh số cho vay nông nghiệp .............................................. 48
Bảng 4.9 - Doanh số thu nợ Nông nghiệp theo chỉ tiêu cụ thể qua 3 năm ................. 50
Bảng 4.10 - So sánh doanh số thu nợ Nông nghiệp ...................................................... 50
Bảng 4.11 - Dƣ nợ Nông Nghiệp phân theo chỉ tiêu cụ thể qua 3 năm ...................... 52
Bảng 4.12 - So sánh tình hình dƣ nợ.............................................................................. 53
Bảng 4.13 - Nợ quá hạn Nông nghiệp phân theo chỉ tiêu cụ thể qua 3 năm .............. 54
Bảng 4.14 - So sánh tình hình nợ quá hạn .................................................................... 54

DANH MỤC VIẾT TẮT
1. ACB

Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu

2. CMND

Chứng minh nhân dân

3. DSCV

Doanh số cho vay

4. DSTN

Doanh số thu nợ

5. GTCG

Giấy tờ có giá

6. KH

Khách hàng

7. KHCN

Khách hàng cá nhân

8. NH

Ngân hàng

9. NN & PTNT

Nông nghiệp và phát triển Nơng thơn

10. STK

Sổ tiết kiệm

11. TD

Tín dụng

12. TMCP

Thương mại cổ phần

13. TNHH

Trách nhiệm hữu hạn


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

CHƢƠNG I:

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

MỞ ĐẦU

1.1 Lý do chọn đề tài:
Bước sang thế kỷ mới, một mặt nền kinh tế dần được đổi mới, một mặt luật Doanh
nghiệp có hiệu lực, Nhà nước ln khuyến khích phát triển kinh tế trong nước và không
ngừng cải thiện môi trường đầu để Doanh nghiệp được thành lập và mở rộng kinh doanh.
Vì vậy nhu cầu về vốn rất cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh của nền kinh tế
nhưng hầu hết vẫn dựa vào nguồn vốn tín dụng của hệ thống Ngân hàng.
Các Ngân hàng thương mại (NHTM) với những lợi thế về mạng lưới, đối tượng của
các NHTM không phải chỉ là các Công ty, Doanh nghiệp, mà cả tư nhân, hộ cá thể. Một
mặt họ là những người có quan hệ tín dụng (cụ thể là vay tiền của Ngân hàng với nhiều
mục đích khác nhau) với Ngân hàng, mặt khác họ là người gửi tiền tiết kiệm (là nơi cung
ứng nguồn vốn huy động cho Ngân hàng), chính vì thế mà các NHTM trở thành kênh
cung ứng vốn hữu hiệu cho nền kinh tế, do đó vốn tín dụng Ngân hàng trong giai đoạn
hiện nay là rất cần thiết. Quá trình đổi mới và hội nhập WTO kinh tế ở Việt Nam đã và
đang khẳng định vị trí và vai trò của các NHTM, với những nghiệp vụ không ngừng được
cải thiện và mở rộng cho phù hợp nhằm đáp ứng nhu cầu vốn và cung cấp các dịch vụ
Ngân hàng cho nền kinh tế và dân cư. Việc làm này của các NHTM đã tạo điều kiện cho
các thành phần kinh tế đẩy mạnh đầu tư sản xuất, đổi mới thiết bị hiện đại hố cơng
nghiệp, mở rộng quy mơ sản xuất, góp phần tích cực thực hiện đường lối, chính sách đổi
mới của Đảng và Nhà nước.
Trong đó An Giang là một tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long, tuy phát triển đa
dạng các ngành nghề nhưng An Giang có thế mạnh về phát triển Nơng nghiệp, nuôi trồng
và chế biến thuỷ sản. Công nghiệp chế biến Nông - Thuỷ sản đang được đầu tư vốn trang
bị công nghệ hiện đại sẽ giúp An Giang đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng kinh tế, đồng thời
góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng khai thác và phát huy tốt những lợi thế
của tỉnh. Kinh tế của An Giang trong những năm vừa qua phát triển khá tốt, các khu vực
đều tăng đặc biệt là xuất khẩu và phát triển Nông nghiệp. Sự phấn đấu ra sức khắc phục

các bất lợi, tập trung khai thác các thế mạnh và lợi thế của tỉnh nhà đã đem lại thành quả,
đạt tăng trưởng. Một trong những đóng góp tích cực vào thành quả này là hoạt động của
hệ thống NHTM trên địa bàn tỉnh An Giang.
Bên cạnh các NHTM như: Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ngân
hàng ngoại thương, Ngân hàng đầu tư và phát triển, …. Ngân hàng (NH) TMCP Á Châu
– Chi nhánh An Giang không ngừng phấn đấu vươn lên, khẳng định được vị trí là một
trong những NHTM hàng đầu trên địa bàn tỉnh. Thơng qua hoạt động Tín dụng (TD) và
cung cấp các dịch vụ NH, đặc biệt là việc triển khai các chương trình Tín dụng trọng
điểm như: chương trình Tín dụng khuyến cơng, khuyến nơng, đầu tư và phát triển kinh
doanh, …chi nhánh NH TMCP Á Châu đã góp phần đẩy mạnh cơ cấu chuyển dịch cơ cấu
kinh tế của tỉnh, tăng nhanh tỷ trọng công nhiệp trong cơ cấu kinh tế theo hướng cơng
nghiệp hố - hiện đại hoá, giải quyết việc làm cho nhiều lao động đến sự phát triển của
các ngành dịch vụ xây dựng thương mại, làm tăng thu nhập cho nền kinh tế.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 1


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

Thông qua hoạt động huy động vốn và cho vay, NH sẽ gián tiếp kích thích tiết kiệm
và đẩy mạnh đầu tư của dân cư và các thành phần kinh tế. Nhận định được tầm quan
trọng đó nên Em quyết định chọn đề tài “Tình hình hoạt động và một số giải pháp
nâng cao hiệu quả Tín dụng Nông nghiệp tại NH TMCP Á Châu chi nhánh An
Giang” để có điều kiện củng cố lại những kiến thức đã học và tiếp xúc với thực tế để biết
thêm nhiều về hoạt động của NH.

1.2 Mục tiêu nghiên cứu:
Trong hoạt động kinh doanh của NH, hoạt động Tín dụng là hoạt động chủ yếu và
quan trọng nhất. Tuy nhiên NH cũng gặp một số khó khăn và rủi ro nhất định, nó địi hỏi
NH phải thường xun quản lý chặt chẽ hoạt động này. Việc phân tích và đánh giá hoạt
động Tín dụng của NH là rất cần thiết, thơng qua phân tích hoạt động TD của chi nhánh
NH THMCP Á Châu Chi nhánh An Giang. Do đó đánh giá kết quả sử dụng vốn của chi
nhánh, đồng thời đưa ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả TD và hạn chế rủi ro TD.
1.3 Phƣơng pháp nghiên cứu:
Trên cơ sở kiến thức học ở trường, kiến thức tích luỹ trong suốt thời gian thực tập,
qua các thơng tin sách báo và các địa chỉ website thông tin liên quan đến hoạt động kinh
doanh của ACB An Giang, Em đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu tính khả thi
của đề tài:
Phương pháp thu thập số liệu từ báo cáo hoạt động kinh doanh của chi nhánh.
Phương pháp phân tích thống kê.
Phương pháp so sánh (tuyệt đối, tương đối) sự biến động của dãy số qua các
năm 2006-2008).
1.4 Phạm vi nghiên cứu:
Hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ của NH TMCP Á Châu chi nhánh An
Giang rất da dạng và phong phú. Nhưng vì thời gian thực tập và tiếp nhận của bản thân
có hạn. Nên phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ tập trung phân tích tình hình huy động và
cho vay, thu nợ, dư nợ, nợ quá hạn, cùng với các chỉ tiêu về vốn và các rủi ro mà chi
nhánh gặp phải. Qua đó đưa ra các biện pháp nhằm nâng cao tính khả thi của hoạt động
Tín dụng ACB-AG qua 3 năm (2006-2008).

SVTH: Trần Công Lý

Trang 2


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả

Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

CHƢƠNG II: CƠ

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

SỞ LÝ LUẬN

Tổng quan về NHTM:

2.1
2.1.1

Khái niệm NHTM:

 NHTM là loại NH giao dịch trực tiếp với các cơng ty, xí nghiệp, tổ chức kinh tế
và cá nhân, bằng cách nhận tiền gửi, tiền tiết kiệm, rồi sử dụng vốn đó để cho vay, chiết
khấu, cung cấp các phương tiện thanh toán và cung ứng dịch vụ NH cho các đối tượng
nói trên. NHTM là loại NH có số lượng lớn và rất phổ biến trong nền kinh tế. Sự có mặt
của NHTM trong hầu hết các mặt hoạt động của nền kinh tế, XH chứng minh rằng: ở đâu
có một hệ thống NHTM phát triển thì ở đó sẽ có sự phát triển tốc độ cao của nền kinh tế
xã hội và ngược lại.
 Nghị định của CP số49/2000/NĐ – CP ngày 121/09/2000 định nghĩa: “NHTM là
NH được thực hiện toàn bộ hoạt động NH và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan
vì mục tiêu lợi nhuận, góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế của Nhà nước”.
Trong đó hoạt động NH là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ NH với nội
dung thường xuyên là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền này để cấp TD và các dịch
vụ thanh tốn.
Như vậy có thể nói rằng NHTM là một loại định chế tài chính trung gian cực kỳ
quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Nhờ định chế tài chính trung gian này

mà các nguồn tiền nhàn rỗi nằm rãi rác trong xã hội sẽ được huy động, tập trung
với số lượng đủ lớn để cấp TD cho các tổ chức kinh tế, cá nhân, nhằm mục đích
phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.


Qua các khái niệm về NHTM ta có thể rút ra những xét:
NHTM là một loại hình doanh nghiệp.
Hoạt động của NHTM là hoạt động kinh doanh.
NHTM là một doanh nghiệp đặc biệt.
NHTM là một trung gian tín dụng.

2.1.2

Chức năng và vai trị:

2.1.1.1 Chức năng:
Bản chất của NHTM được bộc lộ ra thông qua các chức năng của nó. Trong điều
kiện của nền kinh tế thị trường và hệ thống NH phát triển, các NHTM thực hiện 3 chức
năng sau đây:
Trung gian TD:
 Trung gian TD là chức năng quan trọng và cơ bản nhất của NHTM. Nó
khơng những cho thấy bản chất của NHTM mà cịn cho thấy nhiệm vụ chính

SVTH: Trần Cơng Lý

Trang 3


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

yếu của NHTM. Trong chức năng này chức năng “Trung gian TD” NHTM
là người đóng vai trị trung gian đứng ra tập trung, huy động các nguồn vốn
tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế (bao gồm tiền tiết kiệm của các
tầng lớp dân cư, vốn bằng tiền của các đơn vị tổ chức kinh tế, ….) biến nó
thành nguồn vốn TD để cho vay (cấp TD) đáp ứng các nhu cầu vốn kinh
doanh và vốn đầu tư cho các ngành kinh tế và nhu cầu vốn tiêu dùng cho xã
hội.
 Chức năng trung gian TD được minh họa qua sơ đồ sau đây:

Sơ đồ 2.1 - Chức năng Trung gian TD
Cơng ty
Xí nghiệp
Tổ chức kinh tế
Cá nhân

Cấp

Huy
động
vốn

Ngân
Hàng
Thương
mại

tín

dụng

Cơng ty
Xí nghiệp
Tổ chức KT
Cá nhân
Hộ gia đình

 Trung TD là chức năng cơ bản được hiểu theo hai khía cạnh sau đây:


NHTM chỉ là người trung gian để chuyển vốn tiền tệ từ nơi thừa (bằng
nghiệp vụ nguồn vốn) sang nơi thiếu (bằng nghiệp vụ TD). Các chủ thể
tham gia gồm những người gửi tiền vào NHTM và những người vay tiền
từ NH khơng có mối liên hệ trực tiếp nào. Họ không chịu trách nhiệm và
nghĩa vụ gì cho nhau cả. Tất cả điều thơng qua NHTM, nghĩa là NHTM
có trách nhiệm hồn trả tiền cho người gửi (bất kể người đi vay sử dụng
vốn có hiệu quả hay khơng). Cịn người đi vay thì phải có nghĩa vụ trả
nợ cho NH.



NH không phải là người trung gian tài chính thuần túy, mà là trung gian
TD. Nghĩa là việc thực hiện các nhiệm vụ cụ thể của chức năng này phải
theo ngun tắc “hồn trả” vơ điều kiện.



Thực hiện chức năng trung gian TD, các NHTM thực hiện những nhiệm
vụ cụ thể sau:

 Nhận tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn của các đơn vị kinh tế, các tổ
chức và cá nhân bằng đồng tiền trong nước và ngoại tệ.
 Nhận tiền gửi của các tổ chức và cá nhân.
 Phát hành kỳ phiếu và trái phiếu NH để huy động vốn trong xã hội.
 Cho vay ngắn, trung và dài hạn đối với các đơn vị, cá nhân.
 Chiết khấu thương phiếu và các chứng từ có giá đối với các đơn vị
và cá nhân.

Trung gian thanh tốn:

SVTH: Trần Cơng Lý

Trang 4


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

 Đây là chức năng quan trọng không những thể hiện khá rõ bản chất của
NHTM mà còn cho thấy tín chất “đặc biệt trong hoạt động của NHTM”.
 NHTM đứng ra làm trung gian để thực hiện các khoản giao dịch thanh toán
giữa các NH, giữa người mua, người bán, …để hoàn tất các qua hệ kinh tế
thương mại giữa họ với nhau, là nội dung chức năng thanh toán của NHTM.
 Trung gian thanh toán được thể hiện qua biểu đồ sau:

Sơ đồ 2.2 - Trung gian thanh toán
Người trả tiền
Người mua

(Cty, XN, Tổ
chức KT, cá
nhân)

Ngân
Hàng
Thương
mại

Người thụ hưởng
Người bán
(Cty, XN, Tổ
chức KT, cá
nhân)

 Nhiệm vụ cụ thể của chức năng này gồm:


Mở tài khỏan tiền gửi giao dịch cho các tổ chức và cá nhân.



Quản lý và cung cấp các phương tiện thanh toán cho khách hàng.



Tổ chức và kiểm sốt quy trình thanh tốn giữa các khách hàng.

Cung ứng các dịch vụ NH:
 Thực hiện chức năng trung gian TD và trung gian thanh toán, vốn đã mang

lại những hiệu quả to lớn cho nền kinh tế - xã hội. Nhưng nếu dừng lại ở đó
thì chưa đủ, các NHTM cần đáp ứng tất cả các nhu cầu của khách hàng có
liên quan đến hoạt động NH. Đó chính là việc cung ứng dịch vụ NH. Dịch
vụ NH là gì? Nói đến dịch vụ NH người ta thường gắn nó với 2 đặc điểm:


Thứ I: Đó là các dịch vụ mà chỉ có các NH với những ưu thế của nó
mới có thể thực hiện được một cách trọn vẹn và đầy đủ.



Thứ II: Đó là các dịch vụ gắn liền với NH, không những cho phép
NHTM thực hiện tốt yêu cầu của KH, mà cịn hỗ trợ tích cực để NHTM
thực hiện chức năng thứ nhất và thứ hai của NHTM.

 Dịch vụ NH mà NHTM cung cấp cho KH không chỉ thuần túy để hưởng hoa
hồng và dịch vụ phí, yếu tố làm tăng doanh thu và lợi nhuận cho NH. Mà
dịch vụ NH cũng có tác dụng hỗ trợ các mặt hoạt động chính của NHTM chỉ
nhận cung ứng dịch vụ có liên quan đến hoạt động của NH.
 Các nhiệm vụ cụ thể của chức năng này bao gồm:


Dịch vụ ngân quỹ và chuyển tiền nhanh quốc nội.



Dịch vụ kiều hối và chuyển tiền nhanh quốc tế.



Dịch vụ ủy thác (bảo quản, thu hộ, chi hộ, mua bán hộ, …)

SVTH: Trần Công Lý

Trang 5


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.



Dịch vụ tư vấn đầu tư, cung cấp thông tin, …



Dịch vụ NH điện tử (E – Banking).

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

2.1.1.2 Vai trò:
Vai trò của NHTM đƣợc thể hiện ở hai mặt:
Thực hiện chính sách tiền tệ: Việc hoạch định chính sách tiền tệ thuộc về NH
trung ương: để thực thi chính sách tiền tệ đó phải sử dụng các cơng cụ như: lãi
suất, dự trữ bắt buộc, các chính sách thị trường mở, … Chính các NHTM là chủ
thể chịu tác động trực tiếp của những công cụ này, đồng thời đóng vai trị cầu
nối trong việc chuyển tiếp các tác động của chính sách tiền tệ đến khu vực phi
NH, nền kinh tế và ngược lại.
Góp phần vào điều tiết vĩ mô thông qua chức năng tạo tiền của NHTM, điều hịa
khối lượng tiền tệ có nghĩa là điều chỉnh việc tạo tiền và sử dụng tiền trong hệ

thống NH 2 cấp. Một khả năng kỳ bí của hệ thống NH 2 cấp là tạo tiền điều
chỉnh mức cung tiền để ổn định tiền tệ. Có hai loại tiền: Tiền trung ương (hay
tiền giấy) va tiền NH (bút tệ, ghi sổ). Việc phân loại tiền giúp cho NH trung
ương và chính phủ:
 Theo dõi mức độ đầu tư trong nước vào các loại tài sản sinh lợi.
 Giúp nền kinh tế huy động một cách tốt nhất các nguồn lực, các nguồn tài
sản khác trong nhân dân vào guồng máy sản xuất kinh doanh.
2.2
2.2.1

Giới thiệu tổng quan về nghiệp vụ tín dụng:
Khái niệm:

Tín dụng là một phạm trù kinh tế đã tồn tại tồn tại qua nhiều hình thái kinh tế, xã
hội. Nếu theo nghĩa hẹp thì TD có nghĩa là vay mượn trong đó hai chủ thể người đi vay
và người cho vay sẽ thỏa thuận một thời hạn nợ và mức lãi cụ thể, Nếu theo nghĩa rộng
TD là sự vận động của các nguồn vốn từ nới thừa đến nơi thiếu.
Nói cách khác: TD là quan hệ chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị (dưới hình
thức tiền tệ hoặc hiện vật) từ chủ thể sở hữu sang chủ thể sử dụng để sau một thời gian
nhất định thu hồi về một giá trị lớn hơn ban đầu.
2.2.2

Bản chất, chức năng và vai trị của tín dụng:

2.2.2.1 Bản chất của TD:
Tín dụng là chỉ làm thay đổi quyền sử dụng mà không làm thay đổi quyền sở
hữu vốn TD.
Thời hạn TD được xác định do thỏa thuận giữa người đi vay và người cho vay,
và được ghi rõ trong hợp đồng TD.
Người sử dụng vốn TD (người cho vay) được nhận một phần thu nhập dưới

hình thức lợi tức.
2.2.2.2 Chức năng của TD:

SVTH: Trần Công Lý

Trang 6


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

TD có 3 chức năng cơ bản trong nền kinh tế hàng hóa:
Một là: Chức năng tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ. Đây là chức năng cơ
bản nhất của TD. Tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ là hai quá trình thống
nhất trong sự vận hành của hệ thống TD.
 Ở mặt tập trung: nhờ vào hoạt động các hệ thống TD mà nguồn tiền nhàn rỗi
được tâp trung lại (bao gồm tiền nhàn rỗi của các cá nhân hay hộ gia đình,
vốn bằng tiền của các doanh nghiệp, các tổ chức, đoàn thể xã hội, …)
 Ở mặt phân phối: Đây là mặt cơ bản của chức năng này, đó là sự chuyển hóa
để sử dụng các nguồn vốn đã tập trung được để đáp ứng nhu cầu sản xuất
lưu thông hàng hóa cũng như nhu cầu tiêu dùng trong xã hội.
Cả hai mặt tập trung và phân phối lại đều được thực hiện theo ngun tắc hồn trả
vì vậy TD có ưu thế rõ rệt, nó kích thích cả hai mặt tập trung vốn, làm cho hiệu quả sử
dụng vốn trong toàn xã hội tăng.
Hai là: Chức năng tiết kiệm tiền mặt và chi phí lưu thơng cho xã hội.
Nhờ hoạt động của TD mà có thể phát huy chức năng tiết kiệm tiền mặt và chi phí
lưu thơng cho xã hội, điều này được thể hiện:
 Hoạt động TD trước hết tạo điều kiện cho sự ra đời của công cụ lưu thông

TD như thương phiếu, kỳ phiếu, các loại séc, các phương tiện thanh toán
hiện đại như: thẻ TD, thẻ thanh toán, …cho phép thay thế một số lượng lớn
tiền mặt lưu hành. Nhờ vào đó giảm bớt chi phí có liên quan như: in tiền,
đúc tiền, vận chuyển bảo quản tiền, …
 Tạo điều kiện ra đời các loại tiền ghi sổ. Khi công tác không dùng tiền mặt
phát triển, các doanh nghiệp tập trung dự trữ tiền mặt vào tài khoản NH làm
giảm chi phí bảo quản, thúc đẩy nhanh chống q trình lưu thơng hàng hóa,
giảm chi phí bảo quản hàng hóa.
 Tạo điều kiện tăng nhanh tốc độ lưu thông tiền, phát huy chức năng tập
trung và phân phối lại vốn tiền tệ đã góp phần chuyển khoản những khoảng
vốn nhà rỗi đang ở trạng thái nằm yên trong xã hội đưa vào chu chuyển,
phục vụ cho sản xuất lưu thơng hàng hóa.
Ba là: Chức năng phản ánh và kiểm soát các hoạt động kinh tế.
 Đây là chức năng phát sinh, hệ quả của hai chức năng nói trên, sự vận động
của vốn TD phần lớn là sự vận động gắn liền với sự vận động của vật tư
hàng hóa, chi phí cơng tác xí nghiệp, các tổ chức kinh tế. Vì vậy, TD không
những là tấm gương phản ánh hoạt động kinh tế trong doanh nghiệp mà cịn
thơng qua đó thực hiện việc kiểm sốt các hoạt động đó nhằm ngăn chặn
hiện tượng tiêu cực, lãng phí, vi phạm pháp luật trong hoạt động sản xuất
kinh doanh của các doanh nghiệp.
 Chức năng này của TD nhằm góp phần giải quyết tình trạng mất cân đối cục
bộ của nền kinh tế với những giải pháp khác phục kịp thời, từ đó phát huy
vai trị quản lý và điều tiết vĩ mơ của đất nước.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 7


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả

Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

2.2.2.3 Vai trị của TD
TD đóng vai trị rất quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế xã hội, tập trung
các vai trò cơ bản sau:
 TD góp phần tập trung vốn, thúc đẩy sản xuất phát triển và lưu thơng hàng
hóa để tạo động lực phát triển nền kinh tế.


Trong quá trình sản xuất kinh doanh để duy trì sự hoạt động liên tục địi
hỏi vốn của các xí nghiệp phải đồng thời phải tồn tại ở cả 3 giai đoạn: dự
trữ, sản xuất và lưu thông. Nên hiện tượng thừa và thiếu vốn luôn xảy ra
tại các doanh nghiệp là thường xuyên. Từ đó TD đã góp phần điều tiết
các nguồn vốn tạo điều kiện cho q trình sản xuất kinh doanh khơng bị
gián đoạn.



Với mục tiêu mở rộng sản xuất đối với từng doanh nghiệp thì yêu cầu về
vốn là một trong những mối quan tâm hàng đầu được đặt ra. Bởi lẽ, để
đẩy mạnh tiến độ phát triển sản xuất không thể trông chờ vào vốn tự có
mà doanh nghiệp phải biết tận dụng những dòng chảy khác của vốn
trong xã hội. Từ đó TD với tư cách là nơi tập trung đại bộ phận vốn nhàn
rỗi sẽ là tập trung đáp ứng nhu cầu vốn bổ sung cho đầu tư phát triển.
Như vậy TD vừa giúp cho doanh nghiệp rút ngắn được thời gian tích lũy
vốn nhanh chống cho đầu tư sản xuất vừa góp phần đẩy mạnh nhanh tốc
độ tập trung và tích lũy vốn cho nền kinh tế.

 TD góp phần ổn định tiền tệ và ổn định giá cả.


Với chức năng tận dụng và tập trung những nguồn vốn nhàn rỗi trong xã
hội, TD đã trực tiếp giảm khối lượng tiền mặt tồn động trong lưu thông đặc biệt là lượng tiền mặt của các tầng lớp dân cư. Do đó TD được xem
là biện pháp hữu hiệu làm giảm lạm phát.



Mặt khác, TD còn tạo điều kiện mở rộng cơng tác thanh tốn khơng
dùng tiền mặt là một trong những nhân tố tích cực làm giảm việc sử
dụng tiền mặt trong nền kinh tế là bộ phận lưu thơng tiền mặt mà Nhà
nước rất khó quản lý và lại dễ bị tác động của quy luật lưu thông tiền tệ.

 TD góp phần ổn định đời sống, tạo công ăn việc làm và ổn định trật tự xã
hội:


Vai trị thứ ba có thể nói là hệ quả tất yếu nếu thực hiện tốt hai vai trò
trên của TD. Nền kinh tế phát triển trong một môi trường ổn định về tiền
tệ là điều kiện nâng cao dần đời sống của các thành viên trong xã hội.
Từ đó rút ngắn chênh lệch giữa các giai cấp góp phần thay đổi cấu trúc
xã hội. Mặt khác trên cơ sở đa dạng hóa các hình thức vay vốn TD
khơng chỉ đáp ứng cho nhu cầu của các doanh nghiệp mà còn phục vụ
cho các tầng lớp dân cư.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 8

Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.



GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

Ngồi ra, TD cịn đóng vai trị quan trọng trong việc mở rộng và phát
triển các mối quan hệ kinh tế đối ngoại và mở rộng quan hệ quốc tế. Sự
phát triển của TD không chỉ ở phạm vi trong nước mà còn mở rộng ra
phạm vi quốc tế. Nhờ có TD nên thúc đẩy sự phát triển của mỗi nước,
các nước có điều kiện xích lại gần nhau hơn.

TD trong cho vay hộ nơng dân:
 TD góp phần giải quyết thiếu vốn trong sản xuất nông nghiệp.



2.2.3



Người nơng dân trong q trình sản xuất rất cần vốn để mua sắm trang
thiết bị sản xuất, cây giống, con giống, chi phí nhân cơng lao động, cải
thiện vườn tạp, … Khi đó TD NH sẽ cung cấp các khoản tài chính giúp
nơng dân mua sắm tư liệu sản xuất, trả cơng lao động kịp thời vụ. Từ đó
đời sống của người nông dân được ổn định hơn, thu nhập được nâng
cao.



Như vậy việc đầu tư TD NH có nghĩa rất quan trọng đối với hộ nơng dân
vì nó góp phần giải quyết thiếu vốn trong sản xuất và làm động lực để
phát triển nhanh sản xuất hàng hóa ở nơng thơn.

TD làm trung gian điều hịa vốn nơng thơn.


NH là người tài trợ vốn đắc lực cho nông dân, khi người nông dân cần
vốn để phục vụ sản xuất, đồng thời cũng là nơi tiếp nhận các nguồn vốn
nhàn rỗi dưới hình thức ký thác, làm cho khoản tài chính tạm thời nhàn
rỗi của nơng dân sinh lời và đảm bảo an toàn cho việc sử dụng sau này.



TD giữ vai trị trung gian giữa sản xuất nơng nghiệp và các ngành khác.



TD nông nghiệp thúc đẩy sản xuất hàng hóa ở nơng thơn.

Đặc điểm của TD:

Quan hệ TD dù vận động ở phương thức sản xuất nào, đối tượng vay mượn là hàng
hóa hay tiền tệ thì TD cũng mang 3 đặc điểm cơ bản sau:
Người cho vay chuyển giao một lượng tài sản do mình sở hữu cho người đi vay
được quyền sử dụng trong một thời gian nhất định.
Có thời hạn TD được xác định do thỏa thuận giữa người cho vay và người đi
vay.

Người sở hữu vốn TD được hưởng một phần thu nhập dưới hình thức lợi tức.
2.2.4

Sự ra đời và phát triển của TD:

Sự phân công lao động xã hội và sự xuất hiện của sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất
là cơ sở ra đời của TD. Xét về mặt xã hội, sự xuất hiện chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất
là cơ sở hình thành sự phân cơng hóa xã hội làm cho của cải tiền tệ có xu hướng tập trung
vào một nhóm người giàu có trong khi đó một nhóm người khác có thu nhập thấp khơng
đủ đáp ứng nhu cầu cuộc sống. Từ đó xuất hiện quan hệ vay mượn để giải quyết mâu
thuẩn nội tại trong xã hội. Đó là nguồn gốc ra đời của TD nặng lãi.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 9


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

Chỉ đến khi phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời, xuất phát từ yêu cầu khách
quan của quá trình tái sản xuất, các nhà tư bản rất cần bổ sung thêm vốn nhưng họ không
thể sử dụng tiền vay nặng lãi để đáp ứng. Trong thờ kỳ đầu họ chưa đủ sức thủ tiêu ngay
TD nặng lãi nên họ phải nhờ Nhà nước can thiệp bằng pháp luật và nhờ giáo hội tuyên
truyền thuyết phục các tổ chức kinh doanh nặng lãi giảm lãi suất. Sau đó các nhà tư bản
lớn góp vốn lại thành lập nên hiệp hội TD cho nhau vay với lãi suất ưu đãi. Về sau các
hiệp hội này phát triển thành Ngân hàng Thương mại cổ phần.
TD ngày nay bắt nguồn từ sự tuần hoàn vốn trong doanh nghiệp và đời sống. Thừa

thiếu vốn trong kinh doanh và đời sống chỉ là điều kiện cần cho TD phát triển nhưng nó
chưa là điều kiện đủ và chỉ thành điều kiện đủ khi trong kinh doanh xuất hiện người thừa
vốn có ý muốn kiếm thêm một khoản thu nhập trên đồng vốn và người thiếu vốn có nhu
cầu sử dụng vốn.
2.2.5

Các hình thức của TD:

2.2.5.1 Căn cứ vào thời hạn TD:
TD ngắn hạn: là loại TD có thời hạn nhỏ hơn hoặc bằng 1 năm, thường được cho vay
bổ sung thiếu hụt tạm thời vốn lưu động của các doanh nghiệp tạm thời và cho vay phục
vụ nhu cầu chi tiêu cá nhân.
TD trung hạn: là loại TD có thời hạn trên năm đến 5 năm, sử dụng để cho vay vốn
mua săm tài sản cố định, cải tiến và đổi mới kỹ thuật, xây dựng các cơng trình có quy mô
vừa và nhỏ, thời hạn thu hồi vốn nhanh.
TD dài hạn: Là loại TD có thờì hạn trên 5 năm được sử dụng để cung cấp vốn cho
xây dựng cơ bản, cải tiến và mở rộng sản xuất với quy mơ lớn.
2.2.5.2 Căn cứ vào đối tƣợng TD:
Có hai loại:
TD vốn lưu động: là loại TD cung cấp để hình thành vốn lưu động của các tổ chức
kinh tế hay cho vay để bù đắp mức vốn lưu động tạm thời thiếu hụt. Loại TD này thường
chia thành các loại như: cho vay dự trữ hàng hóa, cho vay chi phí sản xuất, cho vay để
thanh tốn các khoản nợ dưới hình thức chiết khấu các chứng từ có giá. Loại này thường
là TD ngắn hạn.
TD vốn cố định: là loại TD được cung cấp để hình thành vốn cố định của các tổ chức
kinh tế như: mua sắm tài sản cố định, cải tiến và đổi mới kỹ thuật, mở rộng sản xuất,
…loại TD thường trung và dài hạn.
2.2.5.3 Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn:
TD sản xuất và lưu thơng hàng hố: là loại TD cấp phát cho các nhà doanh nghiệp và
các chủ thể kinh doanh khác để tiến hành sản xuất và lưu thông hàng hóa.

TD tiêu dùng: là hình thức TD cấp phát cho các cá nhân để áp ứng nhu cầu như: nhà
cửa, xe các thiết bị gia đình, …TD tiêu dùng được cấp phát dưới hình thức bằng tiền hoặc
bán chịu hàng hóa. Việc cấp vốn TD bằng tiền thường do NH, quỹ tiết kiệm, hợp tác xã
TD và các tổ chức TD khác cung cấp. Bên cạnh hình thức TD tiền cịn có TD được biểu
hiện dưới dạng hình thức bán hàng hóa trả góp do các cơng ty, cửa hàng thực hiện.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 10


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

TD xuất nhập khẩu: là hình thức cấp TD cho các hoạt động thu mua sản xuất hàng
hóa để xuất khẩu cho các nhà nhập khẩu.
TD du lịch.
TD học tập.
2.2.5.4 Căn cứ vào chủ thể TD:
TD thương mại: là quan hệ TD giữa các nhà doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế
với nhau được biểu hiện dưới hình thức mua bán chịu hàng hóa.
 TD thương mại ra đời sớm hơn các hình thức TD khác và giữ vai trị cơ sở
để các hình thức TD khác ra đời.
 TD thương mại phát sinh là do sự cách biệt giữa sản xuất và tiêu thụ. Một số
nhà doanh nghiệp có hàng hóa muốn trong khi đó một số nhà doanh nghiệp
muốn mua hàng hóa nhứng có tiền. Để bán được hàng hóa thì người bán
phải bán chịu hàng hóa cho người mua, hành vi này được gọi là TD bởi
người bán chuyển cho người mua được sử dụng vốn tạm thời trong một thời

gian nhất định và đến hạn thỏa thuận thì mua phải hồn trả lại số vốn cho
người bán dưới hình thức thái tiền tệ và cả tiền lãi.
 Cơ sở pháp lý để xác định nợ nần của TD thương mại là giấy nợ, đây là một
dạng đặc biệt của khế ước dân sự, xác định trái quyền cho người bán và
nghĩa vụ thanh toán nợ của người khi nợ đáo hạn. Giấy nợ trong quan hệ TD
thương mại gọi là kỳ phiếu thương mại hay gọi tắt là thương phiếu.
 Trong nền kinh tế thị trường, hiện tượng thừa - thừa thiếu của các doanh
nghiệp thường xảy ra. Vì vậy hoạt động TD thương mại đóng một vai trị rất
quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Như giúp cho doanh nghiệp tiêu thụ
hàng hóa được nhiều hơn, đồng nó đáp ứng nhu cầu vốn cho các doanh
nghiệp tạm thời thiếu vốn.
TD ngân hàng: là quan hệ TD bằng tiền giữa một bên là NH - một bên là tổ
chức chức chuyên kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ với một bên là tất cả các tổ
chức cá nhân trong xã hội.
 Đặc điểm: đối tượng của TD NH là vốn tiền tệ, nghĩa là NH cho mượn vốn
và cho vay tiền. Trong TD NH thì các chủ thể của nó được xác định một
cách rõ ràng, trong đó NH là người cho vay, các doanh nghiệp và các tổ
chức cá nhân là người đi vay. TD NH vừa là TD mang tính chất sản xuất
kinh doanh ghép với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp,
vừa là TD tiêu dùng không gắn với hoạt động sản xuất kinh doanh của các
doanh nghiệp. Vì vậy quá trình vận động và phát triển của TD NH khơng
hồn tồn phù hợp với q trình phát triển của sản xuất và lưu thơng hàng
hóa.
 Chức năng: thực hiện chức năng quan trọng nhất là phân phối lại vốn tiền
tệ để đáp ứng nhu cầu tái sản xuất của xã hội.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 11

Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

Qúa trình tài trợ vốn cho khách hàng, NH phải ln quan tâm việc sử dụng vốn có
hiệu quả và đảm bảo tính hồn trả đúng thời hạn cả vốn lẫn lãi.
Để đáp ứng yêu cầu này khi giải quyết các khoản cho vay NH cần:

2.2.6



Xem xét khả năng tài chính của người vay.



Cho vay trên cở sở có đảm bảo (đối nhân và đối vật).



Dự kiến, tính tốn các mức độ rủi ro có thể xảy ra.

Rủi ro TD:

Trong nền kinh tế thị trường, cung cấp TD là chức năng kinh tế cơ bản của Ngân
hàng. Rủi ro trong Ngân hàng có xu hướng tập trung chủ yếu vào danh mục TD. Đây là
rủi ro TD lớn nhất và thường xuyên xảy ra. Khi NH rơi vào trạng thái tài chính khóa khăn
nghiêm trọng, thì ngun nhân thường phát sinh từ hoạt động TD của NH.

2.2.6.1 Khái niệm:
Rủi ro TD là rủi ro trong quá trình cấp TD của NH, biểu hiện thực tế qua việc khách
hàng không trả được nợ hoặc trả nợ không đúng hạn cho NH.
Đây còn được gọi là rủi ro mất khả năng chi trả và rủi ro sai hẹn, là loại rủi ro liên
quan đến chất lượng hoạt động của NH.
2.2.6.2 Phân loại rủi ro TD:
Nếu căn cứ vào nguyên nhân phát sinh rủi ro, rủi ro TD được phân chia thành các loại
sau:

Sơ đồ 2.3 - Rủi ro Tín dụng
Rủi ro
tín dụng
Rủi ro danh
mục

Rủi ro giao
dịch
Rủi ro lựa
chọn

Rủi ro bảo
đảm

Rủi ro
nghiệp vụ

Rủi ro nội
tại

Rủi ro tập

trung

(Nguồn: Phòng TD của ACB - An Giang).

Theo sơ đồ trên, rủi ro TD được chia làm hai loại là rủi ro giao dịch (Transaction risk)
và rủi ro danh mục (Portfolio risk):
Rủi ro giao dịch: là một hình thức của rủi ro TD mà nguyên nhân phát sinh là
do những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt giải ngân, đánh giá
khách hàng. Rủi ro giao dịch có 3 bộ phận chính là:
 Rủi ro lựa chọn.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 12


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

 Rủi ro bảo đảm.
 Rủi ro nhiệm vụ.
Rủi ro danh mục: là một hình thức của rủi ro TD mà nguyên nhân phát sinh là
do những hạn chế trong quá trình quản lý danh mục cho vay của NH, được phân
chia thành hai loại:
 Rủi ro nội tại (Intrinsic risk).
 Rủi ro tập trung (Concentration risk).
2.2.6.3 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro TD:
Nguyên nhân chủ quan:

 Những nguyên nhân thuộc về năng lực quản trị của NH:


Chính sách cho vay liều lĩnh, cụ thể trong cho vay NH tập trung nguồn
vốn quá nhiều vào một doanh nghiệp hoặc một ngành kinh tế nào đó.



Do cán bộ NH thiếu đạo đức nghề nghiệp, yếu kém về trình độ nghiệp
vụ.



Thực hiện khơng tốt trong q trình cấp TD.



Thiếu thơng tin về khách hàng. Chủ quan buông lỏng không kiểm tra
khách hàng.



Do hoạt động kinh doanh trái pháp luật, tham ô, …



Do không quản lý chặt chẽ thanh khoản và do đó dẫn đến thiếu khả năng
chi trả.

 Những nguyên nhân xuất phát từ phía khách hàng.



Do khách hàng vay vốn thiếu năng lực pháp lý.



Do khách hàng sử dụng vốn sai mục đích, kém hiệu quả.



Do khả năng quản trị của ban lãnh đạo doanh nghiệp yếu kém dẫn đến
kinh doanh thua lỗ liên tục, hàng hóa khơng tiêu thụ được làm và do đó
làm cho doanh nghiệp suy yếu và khơng có khả năng trả nợ.



Quản lý vốn không hợp lý dẫn đến thiếu thanh khoản.



Do thiếu vốn sản xuất kinh doanh người vay do được hưởng lãi suất quy
định thấp nên tâm lý thà chậm trả cho NH chịu lãi suất nợ quá hạn còn
hơn trả vốn cho NH rồi đi vay bên ngoài với lãi suất cao hơn nhiều so
với NH.

Nguyên nhân khách quan:
 Môi trường pháp lý không thuận lợi, hệ thống pháp lý chưa đồng bộ hay
thay đổi, lỏng lẻo trong quản lý vĩ mơ, vai trị của thanh tra, kiểm tốn độc
lập chưa đủ phát huy.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 13


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.

GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

 Các doanh nghiệp gặp khó khăn trong vấn đề đầu vào, chi phí tăng cao làm
mất khả năng cạnh tranh về giá và sản phẩm không tiêu thụ được dẫn đến
mất thị phần, làm cho hàng hóa bị ứ đọng, tồn kho, dẫn đến doanh nghiệp bị
thua lỗ và khơng có khả năng trả nợ.
 Do thiên tai, hỏa hoạn.
 Tình hình an ninh, chính trị trong nước, trong khu vực không ổn định.
 Do khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế, lạm phát, mất cân bằng cán cân
thanh toán quốc tế dẫn đến tỷ giá hối đoái biến động bất thường.
2.2.7

Đảm bảo TD:

2.2.7.1 Đảm bảo đối vật:
Khái niệm: Đảm bảo đối với vật là đảm bảo TD mà trong đó NH đóng vai trị là chủ
nợ được thừa hưởng một số quyền hạn nhất định đối với tài sản của khách hàng – con nợ
- nhằm làm căn cứ thu hồi nợ trong trường hợp con nợ khơng trả hoặc khơng có khả năng
trả nợ.
Tài sản đảm bảo TD phải có các điều kiện sau:
 Phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người vay vốn.
 Phải được pháp luật cho phép chuyển nhượng hợp lý.

 Phải có thị trường tiêu thụ. Đây là điều kiện cần thiết để NH có thể bán hoặc
phát mãi tài sản khi khách hàng không trả được nợ.
Khi xem xét điều kiện này cần chú ý các yếu tố sau:


Trên thị trường hiện có tài sản đó khơng?



Tài sản đó có thể bán được dẽ dàng khơng?



Chi phí cho việc bán tài sản đó như thế nào?

Loại tài sản đảm bảo bao gồm:
 Bất động sản: đất đai (được coi là tài sản thế chấp khi được cấp quyền sử
dụng đất), nhà ở, các cơng trình xây dựng và các tài sản khác gắn liền với
đất đai, …
 Động sản: là những tài sản không được quy là bất động sản. Tài sản đó chia
làm hai loại: đảm bảo hữu hình và đảm bảo vơ hình.


Tài sản đảm bảo hữu hình bao gồm các loại sau: bất động sản, hàng hóa,
vàng và kim loại quý khác, các loại tiền gửi, cổ phiếu, trái phiếu, tín
phiếu, kỳ phiếu, bảo lãnh có đảm bảo hữu hình, …



Tài sản đảm bảo vơ hình là những tài sản phi vật chất do NH cầm giữ.

Tài sản đảm bảo vơ hình như: bảo lãnh khơng đảm bảo, chuyển nhượng
khoản phải thu của khách hàng đi vay, ủy thác những hàng hóa hay các
tài sản khác nhưng nằm trong phạm vi kiểm soát của NH, thư xác nhận,
thư cam kết, …

SVTH: Trần Công Lý

Trang 14


Tình hình HĐ và một số giải pháp nâng cao hiệu quả
Tín dụng Nơng nghiệp tại ACB An Giang.



GVHD: Đặng Thị Hồng Hạnh

Mức TD được cấp so với tài sản đảm bảo TD: việc cấp TD có đảm bảo
tuân thủ hai nguyên tắc sau: mức TD phải nhỏ hơn giá trị thị trường của
tài sản, phải điều chỉnh TD theo mức giảm giá của tài sản.

Các phương thức đảm bảo đối vật:
 Thế chấp: là phương tiện chuyển dịch quyền lợi về tài sản sang cho chủ nợ
với mục đích là đảm bảo cho món nợ hoặc miễn trừ một nghĩa vụ.
 Cầm cố: là hành vi giao nộp tài sản hoặc các giấy tờ chứng nhận quyền sở
hữu tài sản của con nợ (người cầm cố) để đảm bảo thực hiện một nghĩa vụ.
Nghĩa vụ cầm cố trong quan hệ TD là người đi vay thực hiện nghĩa vụ hoàn
trả đúng hạn theo hợp đồng.
2.2.7.2 Đảm bảo đối nhân:
Khái niệm: Đảm bảo đối nhân là sự cam kết của một hoặc nhiều người về việc phải

trả nợ vay cho NH thay cho khách hàng vay vốn khi người này không đủ khả năng trả
được nợ. Trong đảm bảo đối nhân có 3 chủ thể liên quan với nhau:
Người đi vay

Ngân hàng

Người bảo lãnh

(1): Hợp đồng TD được ký giữa NH và người đi vay.
(2): Hợp đồng bảo lãnh được ký giữa NH và người bảo lãnh.
 NH được gọi là trái chủ đồng thời là người thụ hưởng của hành vi bảo lãnh.
 Khách hàng vay vốn là người được bảo lãnh.
 Người bảo lãnh là người cam kết trả nợ thay cho người được bảo lãnh.
Nội dung xét duyệt một bảo lãnh:
Khi xét duyệt một bảo lãnh, NH cần chú ý một số điểm sau:
 Người bảo lãnh phải có đủ năng lực bảo lãnh theo quy định của pháp luật,
nếu là pháp nhân thì người đứng ra bảo lãnh là người đại diện hợp pháp của
pháp nhân.
 Thể nhân hoặc pháp nhân đứng ra bảo lãnh phải có đủ tài chính để thực hiện
nghĩa vụ cam kết, uy tín của người bảo lãnh.
Các loại bảo lãnh: có 2 loại:
 Bảo lãnh khơng có tài sản đảm bảo: đối với cá nhân hoặc doanh nghiệp có
khả năng tài chính mạnh và có uy tín đối với NH thì có thể ký kết hợp đồng
bảo lãnh mà khơng cần phải kèm theo tài sản thế chấp hoặc cầm cố.
 Bảo lãnh có tài sản đảm bảo: khi người bảo lãnh thiếu các tiêu chuẩn về uy
tín hoặc năng lực tài chính thì có thể đảm bảo cho cam kết cần phải có tài
sản thế chấp hoặc cầm cố kèm theo.

SVTH: Trần Công Lý

Trang 15