CHƯƠNG 4 LÝ THUYẾT VỀ SẢN XUẤT VÀ CHI PHÍ SẢN XUẤT

CHƯƠNG 4
LÝ THUYẾT VỀ SẢN XUẤTLÝ THUYẾT VỀ SẢN XUẤT
VÀ CHI PHÍ SẢN XUẤT
NỘIDUNGCỦACHƯƠNG 4NỘI DUNG CỦA CHƯƠNG 4
ế ề ấ• Lý thuyết về sản xuất
• Lý thuyết về chi phí sản xuất
• Lựa chọn đầu vào tối ưu để tối thiểuLựa chọn đầu vào tối ưu để tối thiểu 
hóa chi phí
LÝ THUYẾTVỀ SẢNXUẤTLÝ THUYẾT VỀ SẢN XUẤT
Hà ả ấ à ô hệ• Hàm sản xuất và công nghệ
ấ ắ• Sản xuất trong ngắn hạn
• Sản xuất trong dài hạn
• Quy luật năng suất cận biên giảm dần
• Tỷ suất thay thế kỹ thuật cận biên (MRTS)
1 Hàm sản xuất1. Hàm sản xuất
Sả ất là h t độ ủ dhhiệ là á tì h• Sản xuất là hoạt động của doanh nghiệp, là quá trình 
chuyển hóa những đầu vào
(các yếu tố sản xuất) 
thà h đầ (á ả hẩ )thành đầu ra (các sản phẩm).
• Đầu vào: lao động (L) và các đầu vào khác như: 
nguyên liệu, vật liệu, trang thiết bị, máy móc, nhà 
xưởng, kho bãi, đất đai,… gọi chung là vốn (K).
• Đầu ra: sản phẩm (các hàng hóa hoặc dịch vụ)
HÀM SẢN XUẤTHÀM SẢN XUẤT
• Là hàm số biểuthị mốiquanhệ kỹ thuậtgiữa đầu
vào và đầu ra với một trình độ công nghệ nhấtvào và đầu ra với một trình độ công nghệ nhất
định.
• Hàm sản xuất là hàm số cho biết lượng đầu ra tối• Hàm sản xuất là hàm số cho biết lượng đầu ra tối
đa mà doanh nghiệpcóthể sảnxuất đượcvớimột
lượng đầu vào xác định cho trước ứng với mộtlượng đầu vào xác định cho trước, ứng với một
quy trình công nghệ

•
Hàm sản xuất sử dụng nhiều đầu vào:Hàm sản xuất sử dụng nhiều đầu vào:
• Q=f(X
1
,X
2
,… X
n
)
Hàm sản xuất (tiếp)Hàm sản xuất (tiếp)
ế ầ• Nếu chỉ có 2 đầu vào là K và L thì Q = f(K, L)
•
Ví dụ: Q = 5K + 2L hoặc Q = 40KL hoặc dạng hàmVí dụ: Q   5K + 2L hoặc Q   40KL hoặc dạng hàm 
sản xuất Cobb‐Douglas: 
βα
LKcQ = LKcQ ..=
Hàm sản xuất Cobb DouglasHàm sản xuất Cobb‐Douglas
ố• Hàm số Cobb‐Douglas mang tên nhà nhà Kinh 
tế h
ọc Paul Douglas và nhà toán học Richard ọ g ọ
Cobb
• Nền kinh tế Mỹ trong giai đoạn năm 1889• Nền kinh tế Mỹ trong giai đoạn năm 1889‐
1922 là 
25,075,0
.LKQ =
Mô tả hàm sản xuấtMô tả hàm sản xuất
CÔNG NGHỆCÔNG NGHỆ
• Thuậtngữ công nghệ lấytừ tiếng Hy Lạp
(Techne), nó được sử dụng lần đầu tiên vào năm(Techne), nó được sử dụng lần đầu tiên vào năm
1772 do nhà Vậtlýhọcngười Đức: Johann

Beckmann..
• Từ điểnViệt–Việt: Công nghệ là kỹ thuậtsử
dụng công cụ máy móc trang thiết bị để sảndụng công cụ, máy móc, trang thiết bị để sản
xuấtnhững sảnphẩmcôngnghiệp
• Khái niệmkhác:Công nghệ là trạng thái hiện
tạicủakiếnthức mà con ngườisử dụng để
kết hợp các nguồn lực nhằm sản xuất ra cáckết hợp các nguồn lực nhằm sản xuất ra các
sảnphẩm mong muốn
Ô ÀÁ Ứ• CÔNG NGHỆ LÀ CÁCH THỨC
SẢN XUẤT RA HÀNG HÓA SẢN XUẤT RA HÀNG HÓA
DỊCH VỤDỊCH VỤ
2 Hàm sản xuất trong ngắn hạn2. Hàm sản xuất trong ngắn hạn
ắ ấ• Khái niệm: Ngắnhạnlàthời gian mà ít nhất
m
ột đầu vào là cố định, đầu vào khác có thếộ ị ,
biến đổi được
• Hàm sản xuất có dạng:• Hàm sản xuất có dạng:
()QfKL
()QfKL=
( , )QfKL=
( , )QfKL=
Đồ thị hàm sản xuất trong ngắn hạn 
khi đầu vào vốn là cố định
Sản phẩm bình quân của lao động (AP
L
)
Average Product
• Là mức sản phẩm tính bình quân cho mỗi 
đơn vị lao động.
• Côn

g thức tính: 
Q
AP =
g
• Một hãng sử dụng 10 lao động trong một
L
AP
L
=
• Một hãng sử dụng 10 lao động trong một 
giờ, làm ra 200 sản phẩm, khi đó mỗi lao 
động tạo ra được AP = 20 sản phẩm/giờđộng tạo ra được AP
L
= 20 sản phẩm/giờ.
Sản phẩm cận biên của lao động (MP )Sản phẩm cận biên của lao động (MP
L
)
• Là mứcsảnphẩmthayđổi(tăng thêm) khi
thuê thêm một đơn vị đầu vào lao độngthuê thêm một đơn vị đầu vào lao động.
• MP
L
là mộthàmsố của lao động.
• Công thứctính:
'
Q
MP Q
Δ
==
• Ví dụ: Q = 5KL
2

⇒ MP
L
= 10KL.
L L
MP Q
L
==
Δ
Sản xuất với một đầu vào biến đổi (L)
L K Q AP MPL K Q AP
L
MP
L
1 10101010
2 10 30 15 202 10 30 15 20
3 10602030
4 10 80 20 204 10 80 20 20
5 10951915
6 10 108 18 136 10 108 18 13
7 10 112 16 4
8 10 112 14 08 10 112 14 0
9 10 108 12 -4
Quy luật hiệu suất sử dụng các yếu tố đầu vào có xu hướng 
giảm dần (quy luật năng suất cận biên giảm dần)
ấ ầ ế ổ•Năng suấtcậnbiêncủamột đầuvàobiến đổisẽ
giảmdầnkhisử dụng ngày càng nhiềuhơn đầu
à đó t á tì h ả ất t ộtvào đó trong quá trình sảnxuất trong một
khoảng thời gian nhất định
ề ố ầ• (với điều kiện giữ cố định các đầu vào khác).
• Khi K cố định, lượng lao động Lcàng tăng thì càngị , ợ g ộ g g g g

xảyranhiềuthờithờigianchờ đợi, dẫn đếnMP
L
sẽ
có xu hướng ngày càng giảm.
Mối quan hệ giữa Q và MP
L
khi biết   đầu vào vốn cố
định
Đồ thị về mối quan hệ giữa các đường AP
L
, MP
L
và sản 
lượng Q
AP ; MPAP
K
; MP
K
• AP
K
là số lượng sản phẩm do mỗi đơn vị vốn tạo ra.
Q
• MP
K
là mức thay đổi (tăng thêm) trong tổng sản 
K
Q
AP
K
=

K 
y ( g ) g g
phẩm khi thuê thêm một đơn vị đầu vào vốn.
•
Công thức tính:Công thức tính:
í d Q
2
10
'
KK
Q
MP Q
Δ
= =
• Ví dụ: Q = 5LK
2
⇒ MP
K
= 10KL.
KK
MP Q
KΔ
Mối quan hệ giữa AP
L
và MP
L
• Khi hai đường này cắt nhau (AP
L
=MP
L

)thìAP
L
đạtgiátrị cực đại.
•
Nếu AP
L
> MP
L
thì khi lao động tăng lên AP
L
sẽNếu AP
L
> MP
L
thì khi lao động tăng lên AP
L
sẽ
có xu hướng giảmdần.
Nế AP MP hì khi l độ ă lê AP ẽ• Nếu AP
L
< MP
L
thì khi lao động tăng lên AP
L
sẽ
có xu hướng tăng dần.
Hàm sảnxuất trong dài hạnHàm sản xuất trong dài hạn
• Sản xuất trong dài hạn là khoảng thời gian sảnSản xuất trong dài hạn là khoảng thời gian sản
xuấttrongđónhàsảnxuấtcóthể thay đổi được
tất cả các yếu tố đầu vào.tất cả các yếu tố đầu vào.

• NếugọiKvàLlàhaiyếutố đầuvàothìhàmsản
xuất sẽ có dạng: Q = f(K L) Hàm sản xuất Cobbxuất sẽ có dạng: Q = f(K,L). Hàm sản xuất Cobb‐
Douglaslàmộtvídụ.
Hiệusuấtthayđổi theo quy môHiệu suất thay đổi theo quy mô
• Nhân tất cả các đầu vào lên m > 1 lần:
• Sản lượng tăng hơn m lần Hiệu suất• Sản lượng tăng hơn m lần – Hiệu suất 
theo quy mô tăng
• Sản lượng tăng đúng bằng m lần –Hiệu 
suất theo quy mô cố địnhsuất theo quy mô cố định
• Sản lượng tăng nhỏ hơn m lần Hiệu• Sản lượng tăng nhỏ hơn m lần – Hiệu 
suất theo quy mô giảm
THAY ĐỔISẢNLƯỢNGTHAY ĐỔI SẢN LƯỢNG
• Thay đổi sản lượng Hiệu suất nhờ quy mô
• f(mK,mL) = mf(K,L) = mQ Cố định
f( K L) < f(K L) Q Giả• f(mK,mL) < mf(K,L) = mQ Giảm
• f(mK,mL) > mf(K,L) = mQ Tăng
Hiệusuất quy môHiệu suất quy mô
• α + β = 1
Hiệu suất theo quy mô không
α + β = 1
Hiệu suất theo quy mô không 
đổi
• α + β < 1
Hiệu suất theo quy mô giảm
β
ệ qy g
β 1
Hiệu suất theo quy mô tăng
• α + β > 1
Hiệu suất theo quy mô tăng

Hiệusuấtthayđổi theo quy môHiệu suất thay đổi theo quy mô
• Hiệu suất tăng theo quy mô là do hiệu quả đạtHiệu suất tăng theo quy mô là do hiệu quả đạt
đượctừ sự chuyên môn hóa lao động, tìm
được nguồn đầu vào rẻđược nguồn đầu vào rẻ,…
• Hiệusuấtgiảm theo quy mô là do quy mô của
doanh nghiệp lớn bộ máy cồng kềnh chi phídoanh nghiệp lớn, bộ máy cồng kềnh, chi phí
quản lý doanh nghiệptăng,…
Hiệ ấ h đổi h ô đ ử d• Hiệusuấtthay đổi theo quy mô đượcsử dụng
để xem xét khả năng sảnxuất trong dài hạn.