NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHI PHÍ BÁN HÀNG CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP VÀ HẠCH TOÁN CHI PHÍ

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHI PHÍ BÁN HÀNG CHI PHÍ QUẢN LÝ
DOANH NGHIỆP VÀ HẠCH TOÁN CHI PHÍ.
I. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHI PHÍ BÁN HÀNG VÀ CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH
NGHIỆP
1. Khái niệm và vai trò của chi phí đối với doanh nghiệp.
Trong nền kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế hoạt động
kinh doanh của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn và thách thức. Muốn tồn tại
và phát triển, các doanh nghiệp phải phấn đầu không ngừng nâng cao hiệu quả kinh
doanh. Trong quá trình hoạt động của các doanh nghiệp tất yếu phải phát sinh chi
phí, chúng rất đa dạng phức tạp và ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất kinh doanh
của mỗi doanh nghiệp. Vì vậy phải hiểu chi phí doanh nghiệp là gì?
Chi phí kinh doanh của DNTM là biểu hiện bằng tiền những hao chi phí về
vật chất, về sức lao động và chi phí bằng tiền khác liên quan và phục vụ trực tiếp
hoặc gián tiếp cho hoạt động kinh doanh của DNTM, trong một thời kỳ nhất định,
đồng thời được bù đắp từ doanh thu của DNTM trong thời kỳ đó.
Chi phí kinh doanh thương mại là một trong những vấn đề quan trọng mà
các nhà quản lý quan tâm. Nó bao gồm bộ phận chi phí bán hàng và chi phí quản lý
doanh nghiệp. Nhưng trong phạm vi luận văn này, em xin đi sâu nghiên cứu hai bộ
phận của chi phí: chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.
Chi phí bán hàng là toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá
và lao động vật hoá biểu hiện bằng tiền phát sinh trong quá trình quản lý kinh doanh,
quản lý hành chính các chi phí chung khác liên quan đến toàn doanh nghiệp.
Về mặt bản chất, phần lớn chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp
không làm tăng thêm giá trị và giá sử dụng của hàng hoá mà chỉ có.
Những chi phí trực tiếp sản xuất sản phẩm thì mới tạo nên giá trị và giá trị
sử dụng của hàng hoá. Chi phí quảng cáo, chào hàng, hoa hồng bán hàng.
Tuy nhiên còn một phần nhỏ chi phí bán hàng vẫn tạo ra giá trị sử dụng của
sản phẩm. Người ta gọi đó là những chi phí có tính chất sản xuất trong lưu thông.
Thuộc loại chi phí này bao gồm chi phí quản lý bao gói, vận chuyển.
Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp là những chi phí làm giảm
lợi nhuận song chúng đóng vai trò quan trọng không thể thiếu được đối với doanh

nghiệp. Trong quá trình sản xuất và mua bán hàng hoá, các hoạt động được diễn ra
một cách trôi chảy, nhanh chóng là nhờ bộ phận quản lý doanh nghiệp. Hai bộ
phận có linh hoạt, năng động thì chu kỳ sản xuất và tiêu thụ hàng hoá mới diễn ra
nhanh, rút ngắn được khả năng quay vòng vốn từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho
doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh. Muốn sản xuất và tiêu thụ
được nhiều sản phẩm liên thị trường đòi hỏi doanh nghiệp phải có hệ thống bán
hàng phù hợp, có đội ngũ cán bộ quản lý tốt. Để xây dựng được đội ngũ cán bộ
giỏi, hệ thống bán hàng phù hợp đòi hỏi các doanh nghiệp phải bỏ ra một khoản
chi phí nhất định để đầu tư. Do đó chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh
nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao NSLĐ, giúp doanh nghiệp tiêu
thụ nhiều hàng hoá, thu về nhiều lợi nhuận hơn.
Như ta đã biết, chi phí ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận, song không vì thế
mà ta cắt giảm hoặc bỏ qua các khoản chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh
nghiệp. Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp sử dụng hợp lý các khoản chi phí
sẽ biết tiết kiệm tối thiểu những chi phí không cần thiết mà vẫn đảm bảo được kế
hoạch, nâng cao hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp.
2. Nội dung, phạm vi của chi phí
Căn cứ vào hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam năm 1992 đã được sửa đổi,
bổ sung theo nghị quyết số 51/2001/QH 10 ngày 25/12/2001 của Quốc hội khoá X,
kỳ họp thứ 10. Luật Quốc Hội nước CHXHCNVN số 09/2003/ QH ngày 17/6/2003
về thuyết thu nhập doanh nghiệp quy định:
Các khoản chi phí hợp lý được trừ để tính thu nhập chịu thuế bao gồm:
- Chi phí khấu hao TSCĐ sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mức
tính khấu hao được căn cứ vào giá trị TSCĐ và thời gian trích khấu hao. Cơ sở sản
xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ có hiệu quả kinh tế cao được khấu hao nhanh
nhưng tối đa không quá hai lần mức khấu hao theo chế độ để nhanh chóng đổi mới
công nghệ.
- Chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hoá thực tế sử
dụng vào sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ liên quan đến doanh thu và thu
nhập chịu thuế trong kỳ được tính theo mức tiêu hao hợp lý và giá thực tế xuất kho.

- Tiền lương, tiền công, phụ cấp theo quy định của bộ luật lao động, tiền ăn
giữa ca, trừ tiền lương, tiền công của chủ doanh nghiệp tư nhân, chủ hộ cá thể kinh
doanh và thu nhập sáng lập viên Công ty không trực tiếp tham gia, điều hành sản
xuất, kinh doanh .
- Chi phí nghiên cứu khoan học, công nghệ, sáng kiến, cải tiến, y tế, đào tạo
lao động theo chế độ quy định, tài trợ cho giáo dục.
- Chi phí dịch vụ mua ngoài: điện, nước, điện thoại, sửa chữa TSCĐ, tiền
thuê TSCĐ, kiểm toán, dịch vụ pháp lý, thiết kế, xác lập và bảo vệ nhãn hiệu hàng
hoá, bảo hiểm tài sản, chi trả tiền sử dụng tài liệu kỹ thuật, bàng sáng chế, giấy
phép công nghệ không thuộc TSCĐ, dịch vụ kỹ thuật và dịch vụ mua ngoài khác.
- Các khoản chi phí cho lao động nữ theo quy định của pháp luật, chi bảo hộ
lao dộng hoặc trang phục, chi bảo vệ cơ sở kinh doanh, chi công tác phí, trích nộp
quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế thuộc trách nhiệm của cơ sở kinh doanh sử
dụng lao động, kinh phí công đoàn, chi phí hỗ trợi cho hoạt động của Đảng đoàn
thể tại cơ sở kinh doanh, khoản trích nộp hình thành nguồn chi phí quản lý cho cấp
trên và các quỹ của hiệp hội theo chế độ quy định.
- Chi trả lãi tiền vay vốn của sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ ngân
hàng và các tổ chức tín dụng khác, của các tổ chức kinh tế theo lãi suất thực tế, chi
trả tiền vay của các đối tượng khác theo lãi suất thực tế khi ký kết hợp đồng vay,
nhưng tối đa không quá 1.2 lần mức lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại tại
thời điểm này.
- Trích các khoản dự phòng theo chế độ quy định.
- Trợ cấp thôi việc cho người lao động.
- Chi phí về tiêu thụ hàng hoá, dịch vụ.
- Chi phí quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại liên quan trực tiếp đến hoạt động
sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ và các khoản chi phí khác được khống chế
tối đa không quá 10% tổng số chi phí, đối với hoạt động thương nghiệp, tổng số
chi phí để xác định mức khống chế bao gồm giá mua của hàng hoá bán ra.
- Các khoản thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất phải nộp có liên quan đến hoạt
dộng sản xuất, kinh doanh hàng hoá , dịch vụ được tính vào Chi phí hợp lý.

- Chi phí quản lý kinh doanh do công ty nước ngoài phân bổ cho cơ sở
thường trú tại Việt Nam theo quy định của Chính phủ.
- Chi phí mua hàng hoá, dịch vụ của tổ chức, cá nhân không kinh doanh
không có hoá đơn chứng từ do Chính phủ quy định.
Các khoản chi phí sau không được tính vào chi phí hợp lý:
- Các khoản trích trước vào chi phí mà thực tế không chi.
- Các khoản chi không có chứng từ hoặc chứng từ không hợp pháp.
- Các khoản tiền phạt, các khoản chi không liên quan đến doanh thu tính từ
thuế và thu nhập chịu thuế.
- Các khoản chi do các nguồn vốn khác đài thọ.
Quốc hội phải quy định nội dung, phạm vi chi phí bán háng và Chi phí quản
lý doanh nghiệp để tránh tình trạng các Công ty khai báo sai sự thật về các khoản
chi của mình, nhằm hạn chế sự gian lận trong kinh doanh, hạn chế được sự chi tiêu
lãng phí. Công ty khi chi tiêu quá lớn so với thu nhập hoặc có những khoản chi tiêu
không đúng mục đích đã xoá dấu vết bằng việc chi không chúng vào những khoản
chi phí khác của Công ty, gây ra thiệt hại phi lý trong sổ sách kế toán.
Để tránh bớt tình trạng gian lận trong kinh doanh và làm giảm tỷ lệ nạn tham
ô, tham nhũng trong xã hội đòi hỏi Quốc hội phải quy định rõ ràng phạm vi về chi
phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.
2.2) Phân loại chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.
Chi phí bán hàng và chi phí quản lý là một chỉ tiêu chất lượng quan trọng
phản ánh trình độ tổ chức, quản lý kinh doanh. Đồng thời nó ảnh hưởng trực tiếp
đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Do vậy, việc quản lý chi phí phải tuân theo
nguyên tắc tiết kiệm trên cơ sở đảm bảo nâng cao chất lượng hoạt động kinh
doanh. Để phục vụ cho công tác quản lý, Chi phí bán hàng và Chi phí quản lý
doanh nghiệp được phân loại theo nhiều tiêu thức khác nhau. Đối với DNTM, có
thể phân loại chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp theo những tiêu
thức sau:
2.2.1) Phân loại theo nội dung kinh tế:
a) Chi phí bán hàng bao gồm:

- Chi phí nhân viên bán hàng: Là toàn bộ tiền lương doanh nghiệp phải trả
cho nhân viên bán hàng, nhân viên đóng gói, bảo quản hàng hoá bao gồm: Lương
chính, lương phụ, các khoản phụ cấp kém theo như phụ cấp khu vực, độc hại, trích
bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn...
- Chi phí vật liệu, bao bì: là những khoản chi phí mua vật liệu, bao bì để sử
dụng cho việc bao gói, bảo quản hàng hoá, sản phẩm trong quá trình tiêu thụ vật
liệu sửa chữa TSCĐ dùng cho hoạt động bán hàng.
- Chi phí công cụ, đồ dùng: là những chi phí mua sắm công cụ, đồ dùng, sử
dụng ở bộ phận bán háng.
- Chi phí khấu háo TSCĐ: là giá trị hao mòn của TSCĐ dùng cho khâu bán
hàng như nhà kho, cửa hàng, phương tiện bố dỡ, vận chuyển, phương tiện đo lường.
- Chi phí dịch vụ mua ngoài: là những khoản chi phí doanh nghiệp phải trả cho
người cung cấp về dịch vụ mua ngoài phục vụ cho quá trình bán hàng như chi phí
thuê kho bãi, cửa hàng, chi phí thuê bốc dỡ, vận chuyển hàng hoá đi tiêu thụ, hoa
hồng đại lý bán hàng, hoa hồng uỷ thác xuất khẩu, dịch vụ thông tin quảng cáo...
- Chi phí bảo hành sản phẩm: là chi phí sửa chữa, thay thế sản phẩm bị hư
hỏng trong thời hạn bảo hành.
- Chi phí khác bằng tiền: là toàn bộ các chi phí ngoài các khoản mục trên
như chi phí giao dịch giới thiệu sản phẩm, chi phí hội nghị khách hàng...
b) Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm:
- Chi phí nhân viên quản lý: là toàn bộ số tiền doanh nghiệp phải trả cho cán
bộ, nhân viên quản lý doanh nghiệp như tiền lương, các khoản phụ cấp, trích bảo
hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn.
- Chi phí vật liệu quản lý: là toàn bộ những khoản chi phí mua vật liệu sử dụng
cho công tác quản lý như văn phòng phẩm, vật liệu sửa chữa tài sản cố định...
- Chi phí đồ dùng văn phòng; là chi phí về giá trị hao mòn của tài sản cố định
dùng ở bộ phận quản lý và các tài sản khác sử dụng chung cho toàn doanh nghiệp.
- Thuế, phí và lệ phí: là những khoản chi nộp thuế môn bài, thuế nhà đất và
các khoản phí, lệ phí khác.
- Chi phí dự phòng: là những khoản chi được lập dự phòng về giảm giá hàng

tồn kho, phải thu khó đòi trong quá trình quản lý doanh nghiệp.
- Chi phí dịch vụ mua ngoài: là những khoản chi phí doanh nghiệp phải trả
cho người cung cấp dịch vụ để sử dụng cho hoạt động quản lý của doanh nghiệp
như tiền điện, nước, điện thoại, tiền thuê nhà, thuê sửa chữa tài sản cố định...
- Chi phí khác bằng tiền: là các khoản chi phí khác phát sinh trong quá trình
quản lý kinh doanh, quản lý chính ngoài các khoản chi trên như chi phí hội nghị,
tiếp khách, công tác phí, chi đào tạo, bồi dưỡng...
2.2.2. Phân loại theo mối quan hệ khối lượng hoạt động.
Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp được chia thành 3 loại sau:
Biến phí (chi phí khả biến): là những khoản mục chi phí có quan hệ tỷ lệ
thuận với biến động mức độ hoạt động. Biến phí khi tính cho một đơn vị thì nó ổn
định, không thay đổi. Các chi phí thuộc biến phí như giá vốn của hàng hoá mua
vào để bán lại, chi phí bao bì đóng gói, hoa hồng đại lý bán hàng, chi phí về hoạt
động sửa chữa.
- Định phí (chi phí bất biến): là những khoản chi phí không biến đổi khi mức
độ hoạt động trong motọ phạm vi nhất định nào đó nhưng khi tính cho một đơn vị
hoạt động thì định phí thay đổi. Khi mức độ hoạt động tăng thì định phí tính cho
một đơn vị hoạt động giảm và ngược lại. Định phí bao gồm chi phí khấu hao, thuê
tài sản, chi phí quảng cáo, chi phí lương, chi phí về đào tạo nhân viên nghiên cứu...
- Chi phí hỗn hợp: là loại Chi phí mà bản thân nó bao gồm cả yếu tố định phí
lẫn biến phí. Ở mức độ hoạt động căn bản, Chi phí hỗn hợp thể hiện các đặc điểm
của chi phí, quá mức độ hoạt động đó nó lại thể hiện đặc điểm của biến phí. Chi
phí hỗn hợp bao gồm: chi phí về điện, nước, sửa chữa TSCĐ, dịch vụ mua ngoài,
bảo trì, điện thoại.
2.2.3. Phân loại theo bản chất kinh tế
theo cách phân loại này, chi phí lao động bổ sung thêm vào những chi phí
lao động của lĩnh vực sản xuất. Hay nói cách khác, nó là những hao phí lao động
để trực tiếp hoàn thành quá trình sản xuất trong lĩnh vực lưu thông. Thuộc loại chi
phí này bao gồm các loại sau:
+ Chi phí chọn lọc. Phân loại, bao gói sản phẩm: đó là những chi phí để

hoàn thiện sản phẩm và nó được thực hiện trong lĩnh vực lưu thông. Chi phí này
góp phần bảo vệ và nâng cao giá trị của hàng hoá.
+ Chi phí vận chuyển: bao gồm chi phí về lao động vật hoá (công cụ lao
động, phương tiện vận chuyển) và lao động sống (trả lương cho lái xe, công nhân
khuân vác) nhằm đưa hàng hoá từ lĩnh vực sản xuất sang lĩnh vực tiêu dùng và khi
đó giá trị sử dụng được thực hiện .
- Chi phí thuần tuý: là những chi phí không làm tăng giá trị và giá trị sử
dụng của hàng hoá mà nó chỉ làm thay đổi giá trị của hàng hoá như chi phí quảng
cáo, tiếp thị... Loại chi phí này được bù đắp bởi bộ phận thu nhập cao tạo ra khi
hoạt động thương mại thực hiện chức năng lưu thông hàng hoá.
Trên thực tế có rất nhiều cách phân loại chi phí nhưng dù phân loại theo
cách nào đó chăng nữa thì mục đích cuối cùng là giúp cho kế toán ghi chép đầy đủ,
chính xác các khoản mục chi phí đã bỏ ra và từ đó kiểm tra chặt chẽ chi phí bán
hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp để có cơ sở tính toán chính xác kết quả kinh
doanh.
3. Yêu cầu và nhiệm vụ kế toán
3.1- Yêu cầu quản lý
Chi phí bán hàng và chi phí doanh nghiệp là bộ phận chi phí gián tiếp trong
chi phí kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, để quản lý chặt chẽ chi phí đòi hỏi
phải quản lý theo từng khoản mục chi phí, phải tính đúng, tính đủ các chi phí phát
sinh giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí, tăng lợi nhuận và nâng cao hiệu quả
kinh doanh.
3.2. Nhiệm vụ của kế toán.
Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp là chi phí thời kỳ. Chúng
ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu
quản lý, kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý có những nhiệm vụ sau:
- Ghi chép, phản ánh chính xác, kịp thời, đầy đủ các khoản chi phí bán hàng,
chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong qúa trình kinh doanh, kiểm tra tính
hợp lệ, hợp pháp của từng khoản chi phí, tình hình thực hiện kế hoạch và định mức
chi phí. Kế toán phải mở sổ theo dõi chi tiết chi phí bán hàng, chi phí quản lý

doanh nghiệp theo từng yếu tố, từng khoản mục và từng địa điểm phát sinh.
- Cuối kỳ, kế toán phải kết chuyển toàn bộ chi phí bán hàng và chi phí quản
lý doanh nghiệp cho hàng hoá đã tiêu thu trong kỳ. Tuy nhiên, trong trường hợp
đặc biệt, một số doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh dài, trong kỳ không có doanh
thu hoặc doanh thu ít không tương xứng với chi phí bán hàng và chi phí quản lý
doanh nghiệp thì cuối cùng kỳ có thể kết chuyển toàn bộ hoặc một phần chi phí
bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp sang TK422 để chở kết chuyển sang kỳ
sau khi đã có doanh thu hoặc doanh thu tương xứng.
- Cung cấp số liệu cho việc kiểm tra, phân tích, đánh giá tình hình chi phí
bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp ở doanh nghiệp.
II. KẾ TOÁN CHI PHÍ BÁN HÀNG VÀ CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP
THEO CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN HIỆN HÀNH.
1. Kế toán chi phí bán hàng
1.1. Hạch toán ban đầu
Kế toán chi phí bán hàng sử dụng các chứng từ sau:
- Bảng thanh toán tiền lương.
- Phiếu xuất vật tư, nguyên liệu, công cụ, dụng cụ.
- Bảng tính khấu hao TSCĐ.
- Hoá đơn GTGT của bên cung cấp dịch vụ, giấy báo nợ của ngân hàng,
phiếu chi tiền mặt, chứng từ lập về các khoản trích bảo hành hàng hoá.
- Các chứng từ khác có liên qua.
1.2. Tài khoản sử dụng.
Để phản ánh các khoản chi phí bán hàng, kế toán sử dụng TK641 - chi phí
bán hàng.
Kết cấu:
Nợ TK 641 có
Tập hợp chi phí bán hàng
phát sinh trong chu kỳ
- Các khoản thu được ghi giảm chi phí bán hàng
- Kết chuyển chi phí bán hàng phân bổ cho hàng

đã tiêu thụ.
- Kết chuyển chi phí bán hàng phân bổ cho hàng
còn lại
Truyện kể 641 có 7 TK cấp 2
TK 6411: Chi phí nhân viên
TK 6412: Chi phí vật liệu, bao bì.
TK 6413: Chi phí công cụ, đồ dùng
TK 6414: Chi phí khấu hao TS cố định
TK 6415: Chi phí bảo hành.
TK 6417: Chi phí dịch vụ mua ngoài
TK 6418: Chi phí tiền khác.
1.3. Phương pháp kế toán.
- Hàng tháng, khi tính tiền lương phải trả cho nhân viên bán hàng, nhân viên
đóng gói, bảo quản, bốc dỡ vận chuyển hàng hoá tiêu thụ, kế toán ghi.
Nợ TK 641 (6411): Chi phí bán hàng.
Có TK 334: Phải trả nhân viên
- Khi trích lập các khoản BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định của
nhân viên bán hàng ghi:
Nợ TK 641 (6411): Chi phí bán hàng
Có TK 338: Phải trả khác.
- Khi xuất kho vật liệu sử dụng trong bán hàng ghi:
Nợ TK 641 (6412): Chi phí bán hàng
Có TK 152 : Nguyên liệu, vật liệu
Khi mua vật liệu sử dụng ngay ở bộ phận bán hàng ghi :
Nợ TK 641 (6412): Chi phí bán hàng
Nợ TK 133 : Thuế GTGT đầu vào (nếu có)
Có TK 111,112...: tiền mặt , tiển gửi Ngân hàng.
- Khi xuất kho công cụ, đồ dùng sử dụng ở bộ phận bán hàng. Nếu công cụ,
dụng cụ xuất dùng một lần có giá trị không lớn thì ghi nhận toàn bộ vào chi phí
bán hàng.

Nợi TK 641 (6413): Chi phí bán hàng.
Có TK 153 : Công cụ, dụng cụ
- Đối với công cụ, dụng cụ xuất dùng một lần có giá trị lớn phải phân bổ dần
vào chi phí bán hàng có thể thực hiện theo hai phương pháp phân bổ sau:
+ Phân bổ hai lần.
+ Phân bổ nhiều lần.
a) Trường hợp phân bổ hai lần:
+ Khi xuất công cụ, dụng cụ, căn cứ vào phiếu xuất kho, ghi :
Nợ TK 142 (1412): chi phí trả trước.
Có TK 153 : Công cụ, dụng cụ
Đồng thời tiến hành phân bổ lần đầu (bằng 50% giá trị công cụ, dụng cụ
xuất dùng) vào chi phí bàn hàng ghi :
Nợ TK 641 (6413): Chi phí bán hàng
Có TK 142 (1412): Chi phí trả trước
Khi báo hỏng, báo mất hoặc hết thời gian sử dụng theo quy định, kế toán
tiến hành phân bổ giá trị còn lại của công cụ, dụng cụ vào chi phí bán hàng theo
công thức:
Số phân
bổ lần hai
=
Giá trị công cụ bị
hỏng
-
Giá trị phế liệu
thu hồi (nếu
có)
-
Khoản bồi thường
vật chất (nếu có)
2

Kế toán ghi :
Nợ TK 152: Nguyên liệu, vật liệu (Giá trị phế liệu thu hồi nếu có)
Nợi Tk 138 : Phải thu khác (Số tiền bồi thường vật chất phải thu hồi đối với
người làm hỏng, làm mất.)
Nợ TK 641: (Số phân bổ lần hai cho các đối tượng sử dụng )
Có Tk 142 (1421): Chi phí trả trước.
b. Trường hợp phân bổ nhiều lần
+ Khi xuất dùng công cụ, dụng cụ phải căn cứ vào giá trị thời gian và mức
độ tham gia của chúng trong quá trình sử dụng để xác định số lần phải phân bổ và
mức chi phí phân bổ mỗi lần từng loại công cụ, dụng cụ. Căn cứ để xác định mức
chi phí phải phân bổ mỗi lần có thể là thời gian sử dụng hoặc lượng sản phẩm, dịch
vụ mà công cụ tham gia kinh doanh trong từng kỳ hạch toán.
Phương pháp hạch toán tương ứng trường hợp phân bổ nhiều lần, kế toán
đều phải tuân theo dõi chi tiết cho từng khoản chi phí để đảm bảo tổng số chi phí
phân bổ phù hợp với số chi phí đã phát sinh và đúng đối tượng chịu chi phí.
- Trường hợp mua công cụ, dụng cụ sử dụng ngay ở bộ phận bán hàng, nếu
giá trị công cụ, dụng cụ không lớn thì ghi nhận toàn bộ vào chi phí bán hàng trong
kỳ, ghi:
Nợ TK 641 (6413) : Chi phí bán hàng.
Nợ TK 133 : Thuế GTGT được khấu trừ (Nếu có)
Có TK 111,112....
- Nếu trị giá công cụ, dụng cụ lớn, kế toán phải phân bổ dần vào chi phí bán
hàng của nhiều năm tài chính:
Nợ TK 142 (1412): Chi phí trả trước.
Nợ TK 133 : Thuế GTGT được khấu trừ (Nếu có)
Có TK 111,112....
+ Định kỳ tiến hành phân bổ chi phí trả trước vào chi phí bán hàng, kế toán ghi:
Nợ TK 641 (6413) : Chi phí bán hàng.
Có TK 142 (1421): Chi phí trả trước.
- Khi tính khấu hao TSCĐ dùng ở bộ phận bán hàng , kế toán ghi:

Nợ TK 641 (6414) : Chi phí bán hàng.
Có TK 214 : Hao mòn TSCĐ
Đồng thời, ghi Nợ TK 009: Số khấu hao đã tính.
- Khi phát sinh chi phí dịch vụ mua ngoài sử dụng ở bộ phận hàng như tiền
điện, tiền nước, dịch vụ thông tin....kế toán ghi:
Nợ TK 641 (6417) : Chi phí bán hàng.
Nợ TK 133 : Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 111 : Tiền Mặt
Có TK 112 : Tiền gửi Ngân Hàng
Có TK 331: Phải trả người bán
- Khi phát sinh các khoản chi phí khác bằng tiền ở bộ phận bán hàng như chi
phí giao dịch, giới thiệu sản phẩm, chi phí hội nghị khách hàng....kế toán ghi:
Nợ TK 641 (6418) : Chi phí bán hàng.
Nợ TK 133 : Thuế GTGT đầu vào (Nếu có)
Có TK 111,112...
- Nếu doanh nghiệp bán hàng theo phương thức giao đại lý thì khi thanh
toán hoa hồng cho cơ sở đại lý, kế toán ghi:
Nợ TK 641: Chi phí bán hàng.
Cớ TK 511: Doanh thu bán hàng.
Hoặc Có Tk 111: Tiền mặt
- Khi trích trước chi phí sửa chữa lớn TSCĐ, tiền lương nhân viên ghi phép,
chi phí bảo hành sản phẩm ở bộ phận bán ghi:
Nợ TK 641 (6417) : Chi phí bán hàng.
Có TK 335 : Chi phí phải trả.
- Chi phí hàng sản phẩm ỏ đơn vị không có bộ phận bảo hành độc lập, kế
toán ghi: