Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề:
Giáo dục mầm non là bậc học giáo dục hết sức quan trọng, một mắc
xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát
triển tồn diện nhân cách trẻ. Đến trường trẻ được học, được chơi, được
tiếp xúc với nhiều bạn, được sống trong tình thương của cơ giáo, được khám
phá thế giới xung quanh.Trường mầm non chính là tổ âm thứ hai của trẻ nơi
hình thành nhân cách ban đầu và phát triển tồn diện về năm lĩnh vực cho trẻ
mầm non.
Âm nhạc là một món ăn tinh thần khơng thể thiếu được đối với đời
sống con người. Nó có sức hấp dẫn kì lạ, có tác động mạnh mẽ giúp con
người lạc quan, vui tươi hơn trong cuộc sống bộn bề những lo toan. Đặc biệt
đối với trẻ mầm non âm nhạc như dịng sữa mẹ ni dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Trẻ có thể cảm nhận âm nhạc từ khi mới lọt lọt lịng bằng những câu hát ru,
tiếng à ơi của bà, của mẹ từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát
triển giao tiếp, phát triển ngơn ngữ, trao đổi tình cảm... Thế giới âm nhạc
thật diệu kì khơng ngừng đổi mới và phát triển tạo điều kiện cho trẻ phát
triển giúp trẻ tìm tịi, học hỏi qua nhũng lời ca giai diệu mượt mà, trong sáng.
Từ những điều tưởng chừng như nhỏ bé giúp trẻ phát triển nhân cách hồn
thiện.
Ngồi ra âm nhạc cịn là một trong những phương tiện hữu ích góp phần
giáo dục, nguồn cảm hứng mạnh mẽ giúp trẻ cảm thụ nghệ thuật.Mục tiêu của
giáo dục thẩm mỹ là khi trẻ được tiếp xúc với các loại hình hoạt động âm nhạc
nghệ thuật khác nhau như: ca hát, nghe hát, nghe nhạc, vận động theo nhạc, múa
minh họa, trị chơi âm nhạc nhằm phát triển ở trẻ khả năng lĩnh cảm thụ cái
đẹp, u thích cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp. Và giáo dục âm nhạc là một q trình
phức tạp, gồm nhiều giai đoạn và liên tục trong suốt quá trình đào tạo con
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 1
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
người. Giáo dục âm nhạc ở trường mầm non là một mắt xích khơng thể thiếu
và quan trọng nhất vì những ấn tượng về cái hay cái đẹp của âm nhạc mà trẻ
tiếp nhận được ở độ tuổi đầu đời khi trẻ có cái nhìn đầu tiên về cuộc sống xung
quanh khơng chỉ khơi dậy ở trẻ những cảm xúc chân thực đầu tiên với âm nhạc
mà cịn sẽ được giữ mãi trong tâm hồn trẻ suốt cả cuộc đời. Âm nhạc có sức lay
động mạnh mẽ đến tâm hồn, khơng có gì có thể đánh thức tình cảm con người
bằng âm nhạc.Có thể nói giáo dục âm nhạc là một trong những yếu tố giúp trẻ
phát triển tồn diện về năm mặt.
Ý thức rõ được vai trị của giáo dục âm nhạc đối với trẻ ở trường mầm
non, nhưng thực tế ở địa phương, đời sống kinh tế của người dân cịn khó
khăn đa số là người đồng bào dân tộc thiểu số nằm trên thơn bn đặc biệt
khó khăn. Phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc con em đến
trường đặc biệt là độ tuổi mầm non, trẻ thường ở nhà với ơng bà hoặc đi
nương rẫy với bố mẹ. Tuy nhiên, trong năm học 2017 2018 qua q trình áp
dụng các giải pháp và phương pháp sư phạm, và kết quả học tập của trẻ trên
lớp tại lớp mầm 3 trường mầm non CưPang về các kĩ năng trong hoạt động
giáo dục âm nhạc. Trẻ vẫn cịn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện mình
trong giờ học và giờ ngoại khóa. Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ chưa
được tốt hát chưa đúng giai điệu, lời ca của bài hát, vận động theo nhạc cịn
rụt rè, ngại với cơ giáo và các bạn trong lớp.
Cùng với sự đổi mới
phương pháp dạy học trong tồn bậc học mầm non theo tiêu chí xây dựng mơi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, khơng gị bó áp đặt trẻ để trẻ phát huy
tích cực năng lực của bản thân vào hoạt động trên lớp nhưng thực tế khi
giảng dạy áp dụng chun đềchưa rõ được tầm quan trọng, hiệu quả thực
hiện chưa cao
Từ những bất cập đó,trong năm học 2018 2019 tơi tiếp tục nghiên cứu
thêm những giải pháp mới và tiếp tục áp dụng tại lớp mầm 3 tại trường mầm
non Cư Pang. Trên cơ sở chỉ đạo, triển khai và hướng dẫn giáo viên chuẩn bị
2
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
các tiết dạy và xây dựng mơi trường theo hướng lấy trẻ làm trung tâm của
phịng giáo dục và đào tạo huyện KrơngAnavà sự giúp đỡ của chun mơn
nhà trường. Tơi đã tích lũy và tiếp tục nghiên cứu đề tài:“Một số biện pháp
giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường mầm non Cư
Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”
II. Mục đíchnghiên cứu:
Mục tiêu:
Trẻ hát đúng lời ca, giai điệu, vận động nhịp nhàng theo lời bài hát. Tự
tin, mạnh dạn trình bày trước mọi người xung quanh
Rèn kĩ năng nghe, cảm thụ và vận động theo nhạc
Qua phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm thấy được hiệu quả của
phương pháp này qua các hoạt động học và vui chơi của trẻ
Nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng lấy trẻ làm trung tâm thấy
được hiệu quả của phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào trong tiết
dạy.
Qua các bài hát lời ca phù hợp độ tuổi của trẻ, giai điệu nhẹ nhàng trong
sáng. Trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống con người qua
bức tranh âm nhạc mà nhạc sĩ gửi gắm.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
Thực hiện theo văn bản hợp nhất số: 01/ VBHNBGDĐT ban hành
chương trình giáo dục mầm non ngày 29/1/ 2017 với mục tiêu: Chương trình
giáo dục mẫu giáo nhằm giúp trẻ em từ 3 6 tuổi phát triển hài hịa các mặt
về thể chất, nhận thức, ngơn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẫm mĩ, chuẩn
bị cho trẻ vào học tiểu học
Thực hiện chương trình hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm lấy
trẻ làm trung tâm trong trường mầm non xuất bản tháng 3 năm 2017 của Nhà
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 3
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
xuất bản giáo dục Việt Nam: Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được
thể hiện trong tất cả các yếu tố của q trình giáo dục. Từ xác định mục tiêu,
nội dung, phương pháp giáo dục cho đến hoạt động cụ thể của người giáo
viên như lập kế hoạch, xây dựng mơi trường giáo dục,…mọi hoạt động phải
hướng tới từng trẻ cũng như từng nhóm trẻ nhỏ và nhóm trẻ lớn để tạo cơ
hội cho trẻ được học tập trong điều kiện cụ thể nhằm hỗ trợ trẻ phát triển tở
tất cả các lĩnh vực. Vì vậy tơi sẽ xây dựng các giải pháp, biện pháp bám sát
vào các chỉ số trong từng tiêu chí để đạt hiệu quả cao. Như tiêu chí 10: Giáo
viên có kĩ năng phối hợp với gia đình và cộng đồng trong việc chăm sóc, giáo
dục trẻ dân tộc thiểu số và trẻ có hồn cảnh khó khăn.Tiêu chí 6: Kế hoạch
giáo dục tháng/ chủ đề phù hợp với thực tiễn.Tiêu chí 13: Kế hoạch giáo dục
ngày linh hoạt, mềm dẻo. Tiêu chí 4: có các góc/ khu vực hoạt động ngồi trời
được quy hoạch, thiết kế phù hợp, an tồn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt
động.Tiêu chí 5: Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Tiêu chí 7: Tận dụng điều
kiện, hồn cảnh, tình huống thật để dạy cho trẻ.
Căn cứ vào vào phụ lục tiêu chí xây dựng mơi trường tăng cường tiếng
Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số ban hành kèm theo cơng văn số/ SGDĐT
GDMN ngày 8 tháng 5 năm 2017. Hiện nay, ngơn ngữ sử dụng trong hệ thống
giáo dục quốc dân của nước ta là tiếng Việt. Vì vậy, việc tăng cường tiếng
Việt cho trẻ mầm non vùng dân tộc thiểu số có ý nghĩa vơ cùng quan trọng,
nhằm nâng cao khả năng sử dụng tiếng Việt của trẻ, đảm bảo cho các em có
kỹ năng cơ bản trong việc sử dụng tiếng Việt, để hồn thành chương trình
Giáo dục Mầm non, tạo tiền đề cho việc học tập, lĩnh hội kiến thức của cấp
học tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc thiểu số.
Căn cứ vào tài liệu bồi dưỡng thường xun Module MN 5:đặc điểm
phát triển thẩm mỹ cho trẻ, những mục tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ mầm
non về mặt thẫm mĩ. Giáo dục phát triển thẫm mĩ là một trong năm mặt giáo
4
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
dục phát triển tồn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố
đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp 1
Theo giáo trình phương pháp giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non tác giả
Phạm Thị hịa nhà xuất bản đại học sư phạm.Ở trường mầm non, đặc biệt
với lứa tuổi mẫu giáo, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật, phát
triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng
diễn tả sáng tạo của trẻ
Thấy rõ được tầm quan trọng của giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm
non. Và những hạn chế mà trẻ gặp phải trong q trình giáo dục và chăm sóc
trẻ. Tơi ln suy nghĩ xem mình phải làm gì và làm như thế nào để nâng cao
chất lượng phát triển thẫm mĩ qua hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm
non. Vì vậy tơi đã khảo sát và theo dõi đề tài: Một số biện pháp giúp trẻ 34
tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường mầm non Cư Pang. Thời
gian nghiên cứu năm học 2017 2018. Qua kết quả của đề tài này mà đồng
nghiệp của tơi đã thực hiện thì tơi thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ
cũng có bước cải tiến rõ rệt như : Trẻ hát đúng lời và giai điệu bài hát, trẻ đã
có sự hứng thú khi tham gia hoạt động âm nhạc nhưng cịn hạn chế cịn gặp
phải đó là nội dung: Trẻ chủ động sáng tạo tham gia hoạt động âm nhạc, trẻ
thể hiện cảm xúc trong âm nhạc thì trẻ thực hiện chưa tốt. Vì vậy tơi sẽ tìm
tòi đưa ra những giải pháp và biện pháp để khắc phục tồn tại mà đồng
nghiệp chưa khắc phục được.
II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
Lớp mầm 3 do tơi chủ nhiệm nằm trên địa bàn bn Hma thuộc xã
EaBơng là xã nằm trong khu vực đặc biệt khó khăn. Tổng số học sinh 20
trong đó dân tộc: 16, hộ nghèo: 7 đa số trẻ mới lần đầu đến trường. Hầu hết
trẻ chưa nói rõ tiếng Việt, Trẻ vẫn cịn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện
mình trong giờ học và giờ ngoại khóa. Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 5
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
chưa được tốt hát chưa đúng giai điệu, lời ca của bài hát, vận động theo nhạc
cịn rụt rè, ngại với cơ giáo và các bạn trong lớp.
Phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc trẻ đến trường,
chưa có kiến thức và kĩ năng về chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là về mặt
phát triển thẫm mĩ. Đa số đời sống kinh tế của các hộ gia đình cịn gặp nhiều
khó khăn thường xun phải đi làm rẫy nên khơng có điều kiện quan tâm đến
con em mình.
Vào cuối năm học2017 2018 , tơi chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê
trẻ ở lớp mầm 3 năm học với sĩ số 26 trẻ, dân tộc thiểu số là 26. Kết quả
như sau
Xếp loại cuối năm
Nội dung
Số trẻ đạt
Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động
trẻ chưa
đạt
16/ 26
10/ 26
61,5%
38,5%
Trẻ chủ động sáng tạo tham gia các hoạt động
8/26
18/ 26
âm nhạc
31 %
69%
Trẻ hát đúng lời ca, giai điệu bài hát
20/ 26
6/ 26
77%
23 %
8/26
18/ 26
31 %
69%
Trẻ thể hiện cảm xúc trong giai điệu âm nhạc
Thuận lợi
Cơ sở vật chất có sân chơi sạch sẽ, an tồn, phịng học rộng rãi, thống
mát, đồ dùng đồ chơi cho trẻ học tập và vui chơi tương đối đầy đủ, đồ dùng ,
đồ chơi tự tạo từ những ngun vật liệu mở: Như lốp xe, vỏ chai, thùng sơn,
6
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
tre, nứa… sinh động, hấp dẫn, lơi cuốn trẻ tham gia tích cực các hoạt động
trong ngày, có khu vui chơi phát triển vận động và mơi trường trong và ngồi
lớp học, trang trí tăng cường tiếng việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
Tổ chun mơn ln tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia chun
đề, tập huấn…do phịng, cụm chun mơn, tổ chức các tiết dạy mẫu, chun
đề cấp trường phổ biến những phương pháp hình thức đổi mới trong chương
trình mầm non lấy trẻ làm trung tâm.
Tồn thể giáo viên có chun mơn về cơng tác giảng dạy, ln học hỏi,
trao dồi nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ. Giáo viên ln nhiệt tình,
đổi mới trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ, đã tun truyền có hiệu quả
của việc đưa trẻ đến trường.
Khó khăn
Đồ dùng đồ chơi tuy đã được đầu tư nhưng vẫn chưa đáp ứng cho một
số hoạt động, đặc biệt là hoạt động cho trẻ giáo dục âm nhạc.
Trẻ lớp mầm 3 80 % con em dân tộc thiểu số, phần lớn các cháu chưa
qua lớp mầm nên việc tiếp xúc với ngơn ngữ tiếng Việt cịn gặp nhiều khó
khăn, đa số trẻ cịn sử dụng ngơn ngữ tiếng mẹ đẻtrong giao tiếp trong các
hoạt động học tập và vui chơi ở trên lớp.
Đời sống kinh tế của một số phụ huynh cịn gặp nhiều khó khăn đa số
là làm nơng trên 30% là hộ nghèo nên sự quan tâm về chăm sóc giáo dục trẻ
chưa cao.
Trong thực tế chăm sóc và giáo dục trẻ, mặc dù trường đã chú ý, quan
tâm đến việc phát thẫm mĩ cho trẻ nhưng vẫn chưa tương xứng với tầm quan
trọng của nó. Bên cạnh đó nhiều giáo viên áp dụng đạt hiệu quả chưa cao.
Qua thực trạng cấp bách của vấn đề và theo hướng dẫn thực hành quan
điểm lấy trẻ làm trung tâm thì rõ ràng nhiệm vụ đặt ra đối với người giáo
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 7
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
viên đó là phải giúp trẻ mạnh dạn, tự tin. Phát triển cho trẻ khả năng cảm thụ
âm nhạc cả về phần nghe, phần hát và biễu diễn. Và nhiệm vụ đặt ra đó là
phải làm sao để trẻ phát triển lĩnh vực thẫm mĩ một cách có hiệu quả đúng
với kết quả mong đợi mà độ tuổi trẻ cần đạtđược đó là nhiệm vụ mà giáo
viên cần đưa ra các giải pháp phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của lớp.
Cho nên tơi đưa ra các nhiệm vụ để giải quyết vấn đề như sau:
Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ,
lập kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ.
Tạo mơi trường âm nhạc trong lớp và xây dựng mơi trường vật chất
ngồi lớp học
Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động có chủ đích mơn giáo dục âm
nhạc
Lồng ghép âm nhạc qua các hoạt động khác
III. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm
mĩ của trẻ, lập kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ.
+ Nghiên cứu các tài liệu và quan sát về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3
4 tuổi
Trẻ lên ba đã có sự chuyển hướng mạnh mẽ từ hoạt động với đồ vật là
hoạt động chủ đạo của tuổi ấu nhi, nay nhường chỗ cho hoạt động vui chơi
chiếm ưu thế và gữi vai trị chủ đạo để tạo ra 1 diễn biến cơ bản trong tâm lí
của trẻ. Trị chơi đóng vai theo chủ đề có ý nghĩa quan trọng đối với trẻ mẫu
giáo đặc biệt là trẻ mẫu giáo bé. Nó chi phối tồn bộ đời sống tâm sinh lí của
trẻ. ở độ tuổi này trẻ này trẻ đã làm chủ về tri giác của mình, dưới sự hướng
dẫn của người lớn, trẻ khơng những nghi nhớ những dấu hiệu bên ngồi mà
dần đi vào các thuộc tính bên trong. Về mặt phát triển thẫm mĩ đã phát triển
mạnh mẽ so với lứa tuổi nhà trẻ, biết cảm nhận cái hay, cái đẹp và hứng thú
8
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
với âm thanh, ngơn ngữ trẻ phát triển rõ rệt trẻ đã bắt đầu nói liên tục. Vì
vậy ở trên lớp giáo viên nên chú ý quan sát trẻ đặc điểm tâm sinh lí để có kế
hoạch phù hoạch với nhóm lớp được phân cơng chủ nhiệm.
Ví dụ: trong các giờ trẻ hoạt động học tập và vui chơi trên lớp đặc biệt
là ở các trị chơi đóng vai theo chủ đề tơi chú ý quan sát trẻ xem trẻ nào đã
mạnh dạn, tự tin hay trẻ nào cịn rụt rè nhút nhát, khả năng ca hát của trẻ như
thế nào ghi chép và phân loại trẻ vào một cuốn sổ để có kế hoạch bồi dưỡng
cho trẻ trong thời gian sắp tới
Áp dụng tiêu chí 10: Giáo viên có kĩ năng phối hợp với gia đình và
cộng đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ dân tộc thiểu số và trẻ có hồn
cảnh khó khăn. Chỉ số 21: Phối hợp với gia đình trẻ dân tộc thiểu số.Tiêu chí
7: Hoạt động hỗ trợ trẻ có hồn cảnh khó khăn. Chỉ số 16. Trẻ có hồn cảnh
khó khăn có cơ hội nhận được sự hỗ trợ của giáo viên và các lực lượng khác.
Tơi tiến hành tìm hiểu về hồn cảnh gia đìnhnơi trẻ đang sống những thuận
lợi khó khăn của từng trẻ để tìm ra biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ một
cách tốt nhất. Ngay từ đầu năm học được nhà trường phân cơng chủ nhiệm
lớp mầm 3, học sinh đa số con em dân tộc thiểu số nằm trong bn đặc biệt
khó khăn trình độ nhận thức về việc cho con đi học cịn hạn chế. Nên trong
quĩ thời gian của mình thì tơi dành thời gian đi tìm hiểu về hồn cảnh gia đình
của trẻ, từ đó tạo mối liên hệ gắn bó giữ giáo viên và phụ huynh thơng qua đó
trao đổi với phụ huynh những đặc điểm tính cách của trẻ. Khơng những thế ở
những buổi họp thơn, bn thì tơi cũng tham gia và tun truyền cho phụ
huynh biết được tầm quan trọng của trẻ khi đến trường. Và trao đổi với phụ
huynh một số kiến thức về chăm sóc trẻ. Khi đã tạo được mối quan hệ hịa
đồng, cởi mở với phụ huynh thì trong các giờ đón trẻ, trả trẻ tơi sẽ trao đổi
với phụ huynh về tình hình học tập và vui chơi trên lớp xem trẻ hơm nay học
bài như thế nào? Hay là tình sức khỏe trẻ khi trẻ bị ốm, mệt. Đối với những
hộ gia đình có hồn cảnh đặc biệt khó khăn thì ngồi những chế độ được nhà
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 9
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
nước cấp phát ví dụ như: Tiền hỗ trợ chi phí học tập cho trẻ có hộ nghèo
100.000 đồng/ 1 tháng. Tiền ăn trưa 139.000 đồng/ tháng. Thì tơi cịn huy động
các mạnh thường qn tặng lương thực, quần áo cũ để động viên các gia đình
có hồn cảnh đặc biệt khó khăn.
+ Quan sát đặc điểm phát triển thẫm mĩ, kỹ năng nghe, hát, cảm nhận
âm nhạc
Qua q trình quan sát trẻ học tập và vui chơi ở trên lớp tơi nhận thấy
đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ: nhút nhát, rụt rè, hát sai lời và chưa
đúng giai điệu của bài hát. Thấy rõ được những hạn chế của trẻ với trình độ
chun mơn và kinh nghiệm của bản thân tơi tiến hành khảo sát kĩ năng nghe,
hát... của trẻ
Đầu năm học, tơi tiến làm một bài tập khảo sát kỹ năng nghe, hát xem
trẻ ở mức độ đạt, chưa đạt, phân loại trẻ để có kế hoạch bổ sung, rèn luyện
cho trẻ thường xun trong ngày, trong các hoạt động. Ở những trẻ ở mức độ
chưa đạt thì tơi sẽ đưa ra những hát ngắn, câu ít và cho trẻ tập luyện nhiều
hơn. Với những trẻ ở mức độ đạt tốt, khá tơi đưa ra những bài tập phức tạp
hơn tùy vào năng lực của từng trẻ. Mỗi ngày tơi sẽ đánh giá theo mức độ đạt,
chưa đạt ghi vào nhật kí giáo viên và tổng hợp cuối chủ đề.
Kỹ năng nghe, hát: Trước tiên để học thuộc 1 bài hát thì tơi cho trẻ đọc
trước lời của bài hát cho nhuần nhuyễn. Sau đó sẽ cho trẻ nghe giai điệu của
cả bài hát. Tập từng câu cho trẻ. Sau đó tơi làm 1 bài tập kiểm tra để đánh giá
mức độ nghe, hát của từng trẻ và phân loại theo năng lực trẻ để có kế hoạch
bồi dưỡng cho trẻ.
Phát triển kĩ năng nghe và hát cho trẻ bằng cách cho trẻ nghe các bài
hát, các phần biểu diễn trên tivi. Từ đó trẻ sẽ dần dần cải thiện được tai
nghe và mạnh dạn tự tin thể hiện bài hát. Hoặc là có thể mời các bạn mạnh
dạn trong lớp lên biễu diễn.
10
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Sau khi khảo sát như vậy và nghi chép cụ thể những trẻ chỉ được ở
mức “đạt” hoặc “chưa đạt” tôi lại tiến hành xây dựng kế hoạch bồi dưỡng
thêm cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi như: Hoạt động đón, trả trẻ, hoạt động góc,
hoạt động chiều để củng cố phần nghe và hát của trẻ
+Xây dựng kế hoạch tháng, chủ đề, kế hoạch tổ chức hoạt động một
ngày tích hợpphù hợp với độ tuổi và tình hình thực tế của lớp
Để xây dựng kế hoạch hoạt động đúng với sự phát triển của trẻ mẫu
giáo 3 4 tuổi. Tơi ln ln tìm tịi, nghiên cứu các tài liệu về giáo dục mầm
non như: Chương trình giáo dục mầm non, tài liệu hướng dẫn xây dựng mơi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, bồi dưỡng thường xun mơdun 5: đặc
điểm phát triển thẩm mỹ cho trẻ, những mục tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ
mầm non về mặt thẫm mĩ. Và giáo trình phương pháp giáo dục âm nhạc cho
trẻ mầm non tác giả Phạm Thị hịa nhà xuất bản đại học sư phạm .
Dựa vào kế hoạch gợi ý của tổ khối và bám sát tình hình thực tế của
lớp tơi chủ nhiệm. Tơi lập mạng chủ đề cả năm gồm 10 chủ đề, ở mỗi chủ
đề phân ra các chủ đề nhánh bám sát vào tiêu chí 6: Kế hoạch giáo dục tháng/
chủ đề phù hợp với thực tiễn, chỉ số 15: Kế hoạch có thể điều chỉnh để phù
hợp với trẻ, với hồn cảnh thực tiễn. Thường một chủ đề có 2 đến 3 chủ đề
nhánh. Dựa vào chương trình giáo dục mầm non theo thơng tư 17 và tình hình
thực tế của lớp tơi xây dựng mạng mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt
động, kết quả mong đợi trên trẻ.
Căn cứ vào mạng mục tiêu, mạng hoạt động, mạng nội dung, kết quả
mong đợi của độ tuổi 3 4 tuổi trong lĩnh vực phát triển thẫm mĩ tơi chủ động
xây dựng kế hoạch tuần và đưa ra đề tài phù hợp và đúng với chương trình
giáo dục mầm non, dựa vào hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cơ giáo là
người gợi mở sao cho phù hợp hiệu quả, phát huy được tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của trẻ. Và đánh giá trẻ hằng ngày và cuối chủ đề
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 11
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Ví dụ: Ở chủ đề đầu tiên của năm học tơi thực hiện chủ đề “Trường
mầm non” với 3 chủ đề nhánh “Trường mầm non của bé” “Lớp bé u
thương” “Đồ chơi và các hoạt động trong lớp của bé”. Từ chủ đề nhánh này
tơi chọn những đề tài phù hợp mạng mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt
động như: “Cơ và mẹ” “cháu lên ba”...Vì mới bước vào năm học nên tơi chọn
những bài thơ mỗi câu khoảng 5 từ lời ca quen thuộc,giai điệu gần gũi, mà trẻ
ở nhà cũng đã được nghe. Và cuối chủ đề tổng hợp xem đã đạt được so với
kết quả đã đưa ra ở đầu chủ đề hay chưa và tìm ra ngun nhân để có biện
pháp thay đổi phù hợp với chủ đề sau.
Tiếp theo tơi xây dựng kế hoạch ngày dựa theo tiêu chí 13: Kế hoạch
giáo dục ngày linh hoạt, mềm dẻo. Chỉ số 34: Kế hoạch linh hoạt để đảm
bảo sự phát triển và nhu cầu, hứng thú của trẻ
Về lời ca: chọn các bài hát có nội dung giáo dục phù hợp với chủ đề
trong, các bài hát nhẹ nhàng tình cảm, vui nhộn, dễ nhớ dễ thuộc …
Ví dụ: Bài hát “một con vịt ” chủ đề “Những con vật sống dưới nước” nói về
hình dáng, tiếng kêu của con vịt được tác giả miêu tả dí dỏm qua lời ca và nét
nhạc vui tươi mà trẻ rất u thích khi hát và vận động nghộ nghĩnh theo lời ca
và giai điệu bài hát.
Về giai điệu: Các bài hát có giai điệu vui tươi, nhẹ nhàng, trong sáng
lơi cuốn trẻ. Chọn những bài hát có giai điệu phù hợp với chủ đề nội dung bài
hát cần truyền tải cho trẻ.
Ví dụ: Bài hát “Đồn tàu nhỏ xíu” phù hợp với chủ đề: “Bé đi đường
an tồn” về giai điệu vui tươi hồn nhiên giúp trẻ liên tưởng hình ảnh đến hình
ảnh đồn tàu.
Về nội dung bài hát: Chọn những bài hát phù hợp với chủ đề trẻ đang
học có tính nhân văn cao giáo dục trẻ biết u thương ơng bà cha mẹ .
12
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Ví dụ:bài hát “Cháu u bà” phù hợp với chủ đề: “gia đình” về giai điệu vui
tươi hồn nhiên nội dung thì sâu sắc nhắc đến tình cảm giữa bà cháu u
thương, gắn bó. Qua đó giáo dục trẻ biết vâng lời người lớn
Việc lựa chọn bài hát phù hợp rất quan trọng, nó giúp trẻ cảm nhận
được âm nhạc tốt hơn, hứng thú hơn và mang đến kết quả cao hơn.
Giải pháp 2: Tạo mơi trường âm nhạc trong lớpvà xây dựng mơi
trường vật chất ngồi lớp học
+ Xây dựng mơi trường âm nhạc trong lớp học theo hướng lấy trẻ làm
trung tâm
Đặc điểm của trẻ 34 tuổi tư duy trực quan hình ảnh là chủ yếu. Vì
vậy việc tạo ra mơi trường kích thích sự hứng thú trẻ tham gia vào hoạt động
rất cần thiết. Ở trong lớp tơi chú trọng tạo mơi trường âm nhạc cho trẻ ở góc
nghệ thuật.
Áp dụng tiêu chí 3: Có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, ngun vật liệu cho
trẻ hoạt động, kích thích sự phát triển của trẻ và được sắp xếp hấp dẫn, hợp
lí. Chỉ số 6: Có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, ngun vật liệu cho trẻ chơi và
hoạt động sáng tạo và lồng ghép tiêu chí xây dựng mơi trường tiếng việt cho
trẻ em người dân tộc thiểu số. Tiêu chí 7: Có đồ dùng đồ chơi gần gũi với
bản sắc dân tộc của trẻ, đồ chơi vật thật có nguồn gốc từ tự nhiên. Những
nhạc cụ âm nhạc có sẵn nhà trường cấp được sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng .
Ngồi ra tơi cịn tận dụng những ngun vật liệu tái chế sẵn có ở địa phương
như:Lon,chai nhựa , vỏ dừa, đá…những vật liệu khó kiếm như tre, nứa thì tơi
sẽ vận động phụ huynh giúp đỡ.Tơi cùng trẻ làm thêm một số nhạc cụ mới
thêm phần sinh động và hấp dẫn và trẻ cũng rất thích thú khi được tự mình bắt
tay vào những đồ dùng ở trong lớp.Ví dụ như : đàn đá tơi dùng các viên đá xếp
cạnh nhau và dùng tre làm dùi trống để phát ra những âm thanh khác nhau nhằm
phát triển tai nghe của trẻ, Đàn Tơ rưng thì tơi dùng các thanh tre để tạo
thành…Khơng những thu hút trẻ vào góc chơi và thể hiện được khả năng âm
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 13
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
nhạc của mình mà bên cạnh đó cịn cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh
giúp trẻ phát triển tai nghe phân biệt được âm thanh của từng dụng cụ, từng
chất liệu mang đến những màu sắc âm thanh mn màu mn vẽ. Cần chú ý
tận dụng diện tích phịng học, góc âm nhạc bố trí một cách phù hợp, sắp xếp
các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo mơi trường học gần gũi, thoải mái cho
trẻ.
Ngồi tạo ra dụng cụ âm nhạc phong phú tơi và trẻ cịn tận dụng các loại
giấy báo, giấy gói q, bìa cứng để tạo nên những chiếc váy, những bộ trang
phục ngộ nghĩnh, dễ thương, mặt nạ hóa trang phù hợp với chủ đề để lơi cuốn
trẻ tham gia vào hoạt động biễu diễn văn nghệ cuối chủ đề.
Tất cả những đồ dùng, đồ chơi được sắp xếp gọn gàng ngăn nắp dụng
cụ âm nhạc nào sắp ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Và chú ý bố
trí góc âm nhạc sao cho khơng ảnh hưởng, làm phiền đến những góc khác.
Để kích thích tính tị mị, ham hiểu biết, lơi cuốn trẻ vào góc chơi âm
nhạc, phải ln chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác
nhau định kỳ để trẻ khơng nhàm chán qua các chủ đề trong năm, tạo điều
kiện cho trẻ sử dụng tối đa các đồ dùng, đồ chơi. Tại góc âm nhạc khuyến
khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ
đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Ở mỗi chủ đề kế tiếp
thì phải thay đổi cách trang trí và bổ sung, sưu tầm thêm đồ dùng đồ chơi tự
tạo để phục vụ cho chủ đề mới
+ Xây dựng mơi trường vật chấtcho trẻ hoạt động ngồi trời
Thực hiện quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm
non theo tiêu chí 4: Có các góc/ khu vực hoạt động ngồi trời được quy hoạch,
thiết kế phù hợp, an tồn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Chỉ số 8:
Có các góc/ khu vực khác nhau được qui hoạch phù hợp, thân thiện với trẻ.
Khu vực cho trẻ hoạt động ngồi trời có sân bãi sạch sẽ, thống mát, đảm bảo
tuyệt đối an tồn cho trẻ.
14
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Mơi trường vật chất ngồi trời ở trường tơi có khu vui chơi, khu trải
nghiệm đảm bảo cho trẻ hoạt động học và vui chơi. Vì vậy tơi tận dụng mơi
trường này để áp dụng cho trẻ vào trong tiết học âm nhạc. Tư duy trẻ lứa
tuổi lên ba chủ yếu là tư duy trực quan hình ảnh. Vì vậy để trẻ tri giác những
hình ảnh trong bài hát được tác giả gửi gắm và truyền đạt qua thì tơi sẽ cho
trẻ quan sát ngồi thực tế. Trẻ đã được trải nghiệm và hiểu được thơng điệp
bài hát.
Ví dụ : trẻ học bài hát “Ra vườn hoa em chơi” Chủ đề “Thế giới thực
vật” chủ đề nhánh “ Một số loại hoa” thì tơi sẽ cho trẻ ra vườn hoa của
trường để cho trẻ quan sát xem vườn hoa đẹp như thế nào? Hay với bài hát
“Múa với bạn tây ngun” Chủ đề: Q hương đất nước Bác Hồ, chủ đề
nhánh: Bản làng em . Thì tơi sẽ cho trẻ đến góc truyền thống để trẻ có thể
quan sát trang phục, những nhạc cụ âm nhạc của người dân tộc êđê như: Đàn
Trưng, Cồng chiêng, đàn đá…hoặc là đến với góc thư viện của bé để xem
các tranh ảnh về các ngày lễ hội, các nét đặc trưng của dân tộc tây ngun.
Với bài hát “Bầu và bí” Chủ đề: “Thực vật”chủ đề nhánh “Một số loại rau”
thì tơi sẽ cho trẻ đến với góc “ Chợ q” cho trẻ quan sát các loại rau, củ, quả
được bày bán ở các gian bán hàng.
Giải pháp 3: Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động có chủ đích mơn
giáo dục âm nhạc
Hoạt động có chủ đích là hình thức cơ bản giáo viên là người gợi mở
giúp trẻ lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, thái độ một cách có hệ thống khi cho trẻ
hoạt động giáo dục âm nhạc. Vì vậy giáo viên phải làm sao linh hoạt, sáng
tạo trong hoạt động chủ đích để trẻ tham gia hoạt động chủ đích một cách
tích cực, hứng thú qua đó trẻ phát triển kĩ năng ca hát, thể hiện bản thân. Vì
vậy ở giải pháp này tơi áp dụng tiêu chí số 13: Kế hoạch giáo dục linh hoạt
ngày linh hoạt, mềm dẻo. Chỉ số 33: Kế hoạch có thể điều chỉnh để thích
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 15
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
ứng với hồn cảnh thay đổi đột xuất và đáp ứng nhu cầu hứng thú của trẻ
theo phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi”
Với phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi” thì tơi sẽ tổ chức tiết
học cho trẻ dưới hình thức chơi, khơng gây áp lực cho trẻ. Ở giờ hoạt động
có chủ đích tơi sẽ tổ chức tiết học theo hình thức một hội thi. Ví dụ như bài
hát “Làm bộ đội” thì tổ chức hội thi “Chúng tơi là chiến sĩ”. Bài hát “Cháu u
bà” tổ chức hội thi “Đồ rê mí”...Tổ chức thi đua giữa các tổ để tạo sự hào
hứng cho trẻ. Và tặng q cho các đội chơi để khích lệ tinh thần của trẻ.
Để dẫn dắt lơi cuốn được trẻ vào tiết học thì hoạt động mở đầu là một
hoạt động rất quan trọng. Vì vậy người giáo viên phải thiết kế làm sao cho
phần dạo đầu thật lơi cuốn trẻ.
Ví dụ như: Với bài hát “Em tập lái ơ tơ” để gây được hứng thú cho trẻ
thì cơ giáo sẽ tạo tình huống có một món q tặng lớp mình.Và mời 1 bạn lên
nhận q đó là 1 chiếc ơ tơ. Sau đó cơ dẫn dắt vào hoạt động. Hay là với bài
hát “ Con chuồn chuồn” Thì tơi sẽ tổ chức hội thi “ Chuồn chuồn idol” hoặc ở
cuối chủ đề biễu diễn văn nghệ chủ đề động vật thì tơi sẽ tổ chức 1 đêm
nhạc “Mn thú đua tài”...
Phần chính mà trẻ được luyện kĩ năng nhiều nhất đó là họat động trọng
tâm. Ở hoạt động làm quen thì tùy vào tình hình lớp thì cơ sẽ tổ chức hoạt
động dạy hát hay vận động vỗ tay theo phách, nhịp, múa minh họa. Nếu đa số
trẻ chưa thuộc bài hát thì cơ sẽ tổ chức dạy hát cho trẻ. Cơ sẽ hát mẫu và tập
cho trẻ từng câu đúng với lời ca, giai điệu của bài hát. Khi trẻ hát chưa đúng
thì cơ chú ý sửa sai cho trẻ. Khi trẻ đã hát thuộc, hát đúng rồi thì cơ sẽ thay
đổi hình thức như là hát ln phiên theo tay chỉ của cơ, hát to nhỏ...để tránh
nhàm chán. Với những bài hát trẻ đã thuộc thì cơ sẽ mời trẻ chọn hình thức
vận động theo ý thích của trẻ “ Bài hát này con sẽ chọn cách vận động như
thế nào để bài hát thêm sinh động?” Với việc đặt câu hỏi như vậy sẽ cho trẻ
16
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
có thể nói lên suy nghĩ của mình và trẻ sẽ được làm điều mà mình thích và đó
cũng chính là tiêu chí lấy trẻ làm trung tâm. Cho trẻ biễu diễn theo tổ, nhóm,
cá nhân. Và một phần khơng thể thiếu đó là sử dụng dụng cụ âm nhạc sẽ làm
tiết học thêm sinh động và hấp dẫn, trẻ cảm thấy hứng thú hơn khi được tự
tay mình gõ đệm loại nhạc cụ mà mình thích. Ngồi ra đối với trẻ có kĩ năng
tốt hơn những bạn khác thì có thể khuyến khích trẻ vận động sáng tạo theo ý
thích của mình. Khi trẻ ngồi q lâu một chỗ thì trẻ cũng rất dễ mệt mõi vì
vậy giáo viên phải chú ý di chuyển đội hình làm sao cho linh hoạt như đội
hình chữ u, ba hàng ngang, vịng trịn, hàng dọc. Mặt khác giáo viên cần chú ý
tổ chức thi đua giữa các tổ và khen thưởng bằng các hình thức tặng hoa, q,
nốt nhạc...để kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn.
Tuy nhiên việc tổ chức hoạt động cho trẻ khơng nên lặp đi lặp lại
trong tất cả các giờ hoạt động âm nhạc, trẻ sẽ nhàm chán cho trẻ. Mà cơ phải
tổ chức linh hoạt, sáng tạo dưới nhiều hình thức khác nhau.
Đối với hoạt động nghe hát chủ yếu là phát triển phần nghe và nhìn
của trẻ. Vì vậy để trẻ có thể lơi cuốn, thu hút được trẻ thì giọng hát của cơ
giáo là một phần rất quan trọng. Vì vậy việc tập luyện để có một giọng hát
mượt mà thì cần phải rèn luyện thường xun và chuẩn bị trang phục phù
hợp với bài hát để lơi cuốn trẻ. Ví dụ như: Nghe hát bài: Anh phi cơng ơi thì
cơ sẽ mặc quần áo chú phi cơng. Hát “Hoa thơm bướm lượn” Cơ sẽ chuẩn bị
quần áo tứ thân. Phần múa minh họa cho bài hát thì người giáo viên cần chọn
những động tác phù hợp với lời ca giai điệu bài hát, biểu cảm vui tươi, nhẹ
nhàng phù hợp với bài hát.
Trị chơi âm nhạc là một trong những phần mà trẻ rất là u thích.
Thơng qua trị chơi trẻ trực tiếp thực hiện và cảm nhận sự nhanh, chậm, cao
thấp, to nhỏ của âm thanh một cách tự nhiên nhất. Bên cạnh đó tổ chức cho
trẻ chơi khơng những phát triển về mặt thẫm mĩ cho trẻ mà cịn giúp trẻ phát
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 17
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
triển về nhiều lĩnh vực khác nhau. Khi tổ chức trị chơi cho trẻ giáo viên phải
chú ý theo ý thích của trẻ. Thống nhất luật chơi, cách chơi rõ ràng, rành
mạch.
Ví dụ: Trị chơi “ Nghe tiếng hát tìm đồ vật” Cơ sẽ mời một bạn đội
mũ chóp khơng nhìn thấy gì. Cơ sẽ giấu đồ vật ở sau lưng một bạn sau đó mở
mũ chóp ra, bạn đó sẽ đi xung quanh các bạn để tìm vật mà cơ dấu u cầu
của cơ là những bạn cịn lại sẽ hát một bài hát trong chủ đề. Khi bạn đi đến
gần nơi cơ giấu đồ vật thì cả lớp sẽ hát thật to cho bạn tìm. Tơi cố gắng sưu
tầm tìm tịi thêm những trị chơi mới như “ Khiêu vũ với bóng” hai trẻ sẽ kẹp
bóng và vận động nhịp nhàng theo nhạc bài hát, hay trị chơi. Trị chơi “ Nhảy
với đạo cụ” Cơ sẽ chuẩn bị các đạo cụ, trẻ sẽ chọn đạo cụ mà mình thích và
nhảy theo nhạc với đạo cụ đó…
Một điều đặc biệt với tiết âm nhạc khơng nhất thiết phải đi đủ các
bước trình tự dạy hát nghe hát trị chơi. Mà nếu như trẻ hứng thú ở hoạt
động nào thì cơ có thể kéo dài hoạt động đó. Khơng u cầu phải đầy đủ 3
bước. Vì vậy khi tổ chức hoạt động giáo viên có thể linh hoạt lựa chọn hoạt
động và phương pháp phù hợp tạo cho trẻ hứng thú và tiếp thu được kiến
thức, kĩ năng bổ ích qua tiết học.
Theo tiêu chí 7: Tận dụng điều kiện, hồn cảnh, tình huống thật để dạy
cho trẻ. Chỉ số 24: Tận dụng điều kiện thực tế. Thì giờ hoạt động có chủ
đích tơi khơng chỉ dạy trẻ ở trong lớp học mà có thể cho trẻ học ở ngồi sân
chơi. Thay đổi nơi hoạt động sẽ làm cho trẻ thích thú hơn, và có được một
trải nghiệm mới.
Ví dụ: Bài hát “Múa với bạn Tây Ngun” tơi sẽ cho trẻ học ở góc địa
phương của trường. Bối cảnh rất là phù hợp với bài hát. Hay với bài hát “
Qủa” thì tơi sẽ cho bé ra gia hàng “Chợ q”…
18
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Ở cuối mỗi chủ đề thì giáo viên nên tổ chức các buổi biễu diễn văn
nghệ để trẻ có thể ơn lại các bài hát đã học trong chủ đề và cũng là để thay
đổi hình thức tránh nhàm chán. Ở buỗi biểu diễn này giúp trẻ có thể tự tin,
mạnh dạn thể hiện mình bằng nhiều hình thức hát, múa, vận động khác nhau,
khuyến khích những trẻ có ý tưởng sáng tạo. Như vậy sẽ làm trẻ phấn khích
và hứng thú hơn.
Chính việc tổ chức linh hoạt hoạt động giáo dục âm nhạc giúp trẻ u
thích ca hát, mạnh dạn, tự tin thể hiện mình. Từ đó giúp trẻ u cái đẹp, khám
phá cái đẹp. Qua đó bước đầu hình thành nhân cách cho trẻ trong những năm
học đầu đời.
Giải pháp 4: Lồng ghép âm nhạc qua các hoạt động khác
Theo Tiêu chí 5: Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Chỉ số 18: Cho trẻ thời
gian để trẻ chơi, suy nghĩ và giải quyết vấn đề, quan sát và đưa ra ý kiến. Ở
tất cả các hoạt động trong một ngày giáo viên chỉ là người gợi ý, gợi mở cho
trẻ, dành thời gian cho trẻ suy nghĩ và giải quyết vấn đề. Tuyệt đối khơng
làm hộ, làm thay trẻ. Khuyến khích trẻ sáng tạo và chia sẻ những điều trẻ
quan sát và suy nghĩ.
+ Âm nhạc tích hợp trong giờ đón, trả trẻ và thể dục sáng, hoạt động
góc, ngủ trưa và trong hoạt động tham quan, vui chơi:
Việc giáo dục âm nhạc được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt
cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa rất lớn, nhờ đó cuộc sống của trẻ thêm
vui vẻ, hồn nhiên, trẻ hào hứng, phấn khởi mỗi khi đến trường.
Giờ đón trẻ hay trả trẻ, để tạo khơng khí vui tươi, phấn khởi giáo viên cần
mở nhạc theo chủ đề để cho trẻ cảm thấy hứng thú khi được đến trường.
Nhạc cất lên ngày mới cho trẻ là phải vui, rộn ràng phù hợp với chủ đề ví dụ
như: Chọn các bài nhạc có giai điệu rộn ràng như: trường chúng cháu là
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 19
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
trường mầm non, chủ đề: Trường mầm non, cả nhà thương nhau, chủ đề:
Gia đình, cháu u cơ chú cơng nhân chủ đề: Những nghề bé biết…
Giờ tập thể dục buổi sáng, âm nhạc cũng là một phần khơng thể thiếu
để làm nên bài tập thể dục sơi động. Với bài tập thể dục thì phải địi hỏi sự
khỏe khoắn, động tác dứt khốt thì giáo viên chọn nhạc có tiết tấu nhanh,
mạnh ví dụ như: con cào cào, chủ đề: Động vật, nhà mình rất vui, chủ đề:
Gia đình…
Ở lứa tuổi lên ba, trẻ rất dễ nhớ mau qn. Trong giờ hoạt động có chủ
đích, Có một số trẻ đơi lúc có thể chưa thuộc hết lời bài hát hay cịn hát sai ở
một số chỗ trong bài hát hoặc là vận động chưa thành thạo. Cần cho trẻ ơn
lại mọi lúc mọi nơi đặc biệt là hoạt động góc. Ở góc âm nhạc có thể cho trẻ
ơn lại các bài hát trong chủ đề, trẻ chơi hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát, múa
thể hiện lại những bài hát đã học trong chủ đề
Ví dụ: Sau khi học bài hát “ Cơ và mẹ” chủ đề trường mầm non. Ở
hoạt động góc, góc âm nhạc cơ sẽ tổ chức cho trẻ hát, múa trong chủ đề.
Những trẻ mạnh dạn, tự tin sẽ lên biễu diễn dưới mọi hình thức, cịn những
bạn chưa thuộc hoặc cịn hát sai một số chỗ cơ sẽ sửa sai và để các bạn tốt
hơn kèm cặp. Từ đó dần dần trẻ sẽ học theo các bạn trong lớp mạnh dạn, tự
tin hơn. Hoặc là ở góc phân vai có thể chơi trị chơi lớp học của bé. Một bạn
sẽ đóng giả làm cơ giáo cịn các bạn cịn lại sẽ làm học sinh. Cơ giáo sẽ là
người dạy cho học sinh hát lại bài hát đã học ở hoạt động chủ đích. Sau khi
hát thành thạo có thể biễu diễn cho các bạn cùng xem.
Ở giờ ngủ trưa, thì một bản nhạc du dương, nhẹ nhàng hay những bản
nhạc khơng lời. Khơng những cho trẻ được rèn luyện kĩ năng về phần nghe
cũng giúp trẻ dễ dàng có một giấc ngủ thật sâu.
Trẻ nhỏ rất thích khám phá điều mới lạ, các buổi dạo chơi tham quan
là cơ hội cho trẻ thỏa mãn nhu cầu khám phá của mình. Qua các buổi dạo
20
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
chơi tham quan này giáo viên cũng cần mang âm nhạc đến với trẻ. Cho trẻ
cùng hát tập thể theo chủ đề vừa tạo khơng khí vui tươi, phấn khởi cho trẻ
khi được đi dạo chơi tham quan đồng thời cũng là cơ hội để chúng ta ơn lại
lời bài hát cho trẻ và giúp trẻ cảm nhận chính xác hơn giai điệu của bài hát
qua việc kết hợp vỗ theo các loại tiết tấu khác nhau.
Ví dụ: Cơ và trẻ cùng nhau đi dạo chơi vườn hoa, tham quan vườn rau của
trường lồng ghép hoạt động âm nhạc hát bài hát “Bắp cải xanh” chủ đề:
Thực vật cho trẻ hứng thú vui chơi khi được đi tham quan dạo chơi cùng cơ.
Việc tạo cơ hội cho trẻ được tiếp xúc và cảm nhận âm nhạc ở mọi lúc,
mọi nơi là điều rất cần thiết. Trẻ nghe nhiều, tai nghe của trẻ sẽ phát triển
và cảm nhận chính xác hơn giai điệu để từ đó hát đúng lời, đúng giai điệu và
hay hơn, tự tin thể hiện trước đám đơng nhiều hơn.
+ Âm nhạc tích hợp với các mơn học khác
Ở trường mầm non, âm nhạc có thể lồng ghép tích hợp dễ dàng với các
bộ mơn khác. Nhưng khơng nên lạm dụng q đà mà phải hướng tích hợp nhẹ
nhàng, phù hợp nhất.
Ở các bộ mơn khác thì giáo viên có thể tích hợp dễ dàng như ở phần
hoạt động mở đầu, hoạt động trọng tâm hay là hoạt động kết thúc thường
đan xen âm nhạc rất nhẹ nhàng tạo hứng thú hơn trong tiết học bên cạnh đó
cịn cũng cố các bài hát đã học.
Ví dụ: Tiết khám phá khoa học “Trị chuyện về một số phương tiện
giao thơng”. Ở phần trị chơi “Ai nhanh nhất” thì cơ sẽ mở nhạc cho trẻ chơi
nhằm gây hứng thú cho trẻ. Hay những lúc chuyển đội hình cơ giáo có thể mở
bài hát trong chủ đề để trẻ di chuyển. Khi kết thúc bài học thì có thể cho cả
lớp hát đồn tàu nhỏ xíu và đi ra ngồi.
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 21
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Ví dụ: Tiết giáo dục thể chất: Bật tách, khép chân chủ đề nhánh:
Những con vật ni trong gia đình thì trong các phần khởi động giáo viên sẽ
sử dụng bài: Một con vịt cho trẻ tập các động tác khởi động: xoay cổ tay,
chân, đi kiễn gót.... Phần bài tập phát triển chung thì sẽ sử dụng bài nhạc: Gà
trống, mèo con và cún con kết hợp các động tác tay, chân, bụng, bật. Phần
vận động cơ bản có thể mở nhạc khơng lời trong chủ đề.
IV. Tính mới của vấn đề
Sau khi nghiên cứu và kế thừa sáng kiến kinh nghiệm của đồng nghiệp
với đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp
mầm 3 tại trường mầm non CưPang” tơi nhận thấy sáng kiến của mình có
những tính mới như sau:
Ở giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển
thẫm mĩ của trẻ, lập kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ. Sáng
kiến của tơi có tính mới như sau:
Biện pháp : Tìm hiểu về hồn cảnh gia đình trẻ thì tơi áp dụng tiêu chí
7, 10 theo tài liệu hướng dẫn thực hành quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm trong trường mầm non thì tơi nhận thấy cơng tác phối kết hợp với phụ
huynh đã có sự gắn bó, trao đổi và tương tác và đặc biệt cơng tác vận động
gia đình trẻ đặc biệt là phụ huynh đồng bào dân tộc thiểu số ngồi việc đến
nhà trẻ, tơi đã tham gia các buổi họp của thơn, bn để tun truyền cho phụ
huynh thấy được tầm quan trọng của việc đưa con em mình đến lớp. Chú ý
đến những trẻ có gia đình có hồn cảnh đặc biệt từ đó sẽ kêu gọi các nguồn
lực hỗ trợ trẻ.
Biện pháp: Xây dựng kế hoạch tháng, chủ đề, kế hoạch tổ chức hoạt
động một ngày tích hợp phù hợp với độ tuổi và tình hình thực tế của lớpdựa
vào các tiêu chí tơi bám sát vào tiêu chí 6, tiêu chí 13 xây dựng kế hoạch tháng,
22
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
chủ đề, ngày và nghiên cứu chương trình khung để lên kế hoạch phù hợp với
thực tế lớp tơi của lớp.
Giải pháp 2: Tạo mơi trường âm nhạc trong lớp và xây dựng mơi
trường vật chất ngồi lớp học.Ở giải pháp này tơi áp dụng tiêu chí 3: Có đa
dạng đồ dùng, đồ chơi, ngun vật liệu cho trẻ hoạt động, kích thích sự phát
triển của trẻ và được sắp xếp hấp dẫn, hợp lí. Chỉ số 6: Có đa dạng đồ dùng,
đồ chơi, ngun vật liệu cho trẻ chơi và hoạt động sáng tạo và lồng ghép tiêu
chí xây dựng mơi trường tiếng Việt cho trẻ em người dân tộc thiểu số. Tiêu
chí 7: Có đồ dùng đồ chơi gần gũi với bản sắc dân tộc của trẻ, đồ chơi vật
thật có nguồn gốc từ tự nhiên. Các đồ dùng, đồ chơi cơ và trẻ cùng làm để
cung cấp cho trẻ những trải nhiệm và trẻ cùng trang trí các đồ dùng lên kệ
cùng với cơ. Đồ dùng, đồ chơi để ở trạng thái mở để trẻ dễ quan sát, dễ lấy.
Giáo viên khuyến khích những đồ dùng, đồ chơi mang đậm bản sắc dân tộc
người ê đê
Giải pháp 3: Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động có chủ đích mơn giáo
dục âm nhạc. Tính mới ở đây là trẻ được hoạt động dưới hình thức “ chơi
bằng hoc, học mà chơi” tổ chức tiết học dưới hình thức chơi. Tận dụng mơi
trường sẵn có trẻ có thể học ở trong lớp hay các khu vực trong sân trường tùy
vào hoạt động mà giáo viên thiết kế phù hợp.
Ở phần Giải pháp 4: Lồng ghép âm nhạc qua các hoạt động khác.
Trong tất cả các hoạt động giáo viên chỉ là người gợi mở, hướng dẫn trẻ, tạo
mơi trường cho trẻ quan sát, trải nghiệm. Khuyến khích trẻ sáng tạo trong các
hoạt động.
V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi áp dụng các giải pháp, biện pháp trên tại lớp mầm 3, Các cháu
có sự chuyển biến một cách rõ rệt và kết quả có sự chênh lệch cụ thể như
sau:
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 23
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Ước
Kết
lượng
quả
kết
đ ạ t
quả
dược
đ ạ t
Nội
trong
được
dung
năm
trong
khảo
học
năm
sát
2017
học
2018
2018
Ghi chú
2019
Số
trẻ
đ ạt
Tỉ lệ
(%)
trẻ
chưa
đ ạt
Tỉ lệ
(%)
Số
Tỉ
Trẻ
Tỉ
trẻ
lệ
chưa
lệ
đ ạt
(%)
đ ạt
(%)
20/20
100
0/20
0
Trẻ hứng thú
tham gia các 16/26
61,5
10/26
38,5
hoạt động
Tăng 39
%
Trẻ chủ động
sáng tạo tham 8/26
31
18/26
69
16/20
80
4/20
20
gia các hoạt
Tăng
49 %
động âm nhạc
Trẻ hát đúng lời
ca, giai điệu bài 20/26
77
6/26
23
19/20
95
1/20
5
hát
Tăng
18%
Trẻ thể hiện
cảm xúc trong 8/26
giai điệu âm
31
18/26
69
18/20
90
2/20
10
Tăng
59%
nhạc
Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự
hợp tác, giúp đỡ của tập thể giáo viên, sự ủng hộ tích cực của các bậc phụ
24
Một số biện pháp giúp trẻ 34 tuổi học tốt mơn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường
Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
huynh đã đạt được một số kết quả trong việc phát triển thẫm mĩ cho trẻ 34
tuổi thể hiện ở các kết quả sau:
Trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi, lao động...
Trẻ hát thuộc lời ca, hát đúng giai điệu bài hát, vận động nhịp nhàng, sáng tạo
đúng theo lời ca giai điệu bài hátmạnh dạn thể hiện mình trước mọi người.
Khơng những thế ở các giờ học, mơn học khác trẻ cũng hào hứng và tham gia
tích cực vào các hoạt động trong ngày.
Giáo viên nắm vững được phương pháp bộ mơn giáo dục âm nhạc, áp
dụng quan điểm xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm xun
suốt từ lúc lập kế hoạch, chuẩn bị mơi trường cho tới khi tiến hành thực hiện
trên trẻ mang lại hiệu quả cao, phát huy được tính tích cực, sáng tạo của trẻ.
Phụ huynh đã có cái nhìn mới hơn về việc cho trẻ đi học. Phụ huynh đã
tin tưởng gửi gắm con em mình đến trường và đồng cảm, chia sẻ những khó
khăn cùng cơ giáo, cung cấp ngun vật liệu có sẵn ở nhàđể làm đồ dùng, đồ
chơi cho trẻ, dọn vệ sinh và tham gia các hoạt động khác do trường tổ chức.
Kết quả của đề tài đã cho thấy việc gây hứng thú trẻ tham gia vào các
hoạt động ở trường đã góp phần thực hiện tốt mục tiêu đề ra, đảm bảo phát
triển tồn diện cho trẻ mầm non. Góp phần khơng nhỏ vào việc phát triển
ngơn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số đồng thời giúp trẻ phát triển tồn diện.
III. Kết luận và kiến nghị.
1. Kết luận
Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ phát triển tồn diện. Tuy nhiên, để
phát huy tối đa vai trị của âm nhạc trong q trình phát triển tồn diện của trẻ
giáo viên cần chú ý kết hợp các phương pháp, biện pháp với nhau một cách
linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động âm nhạc cho trẻ giúp trẻ hứng thú,
nâng cao được khả năng âm nhạc cho trẻ hát đúng giai điệu, thể hiện cảm
Phạm Thị Hải Yến Trường Mầm non Cư Pang
Trang 25