Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
MỤC LỤC
TT
NỘI DUNG
TRANG
01
Phần thứ nhất: Mở đầu
2
02
I. Đặt vấn đề
2
03
II. Mục đích
2
05
Phần thứ 2: Giải quyết vấn đề
2
06
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
3
07
II. Thực trạng của vấn đề
3
08
III. Các biện pháp đã tiến hành giải quyết các vấn đề
4
09
IV. Tính mới của giải pháp
18
10
V. Hiệu quả của sáng kiến
18
11
III. Phần kết luận, kiến nghị
19
12
1. Kết luận
19
13
2. Kiến nghị
20
1
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Phần thứ nhất : MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Lý do lý luận
Giáo dục mầm non là một nền tảng đầu tiên trong hệ thống giáo dục
quốc dân. Việc chăm sóc và giáo dục trẻ ở các trường mầm non là hết sức
quan trọng, giúp trẻ hình thành những hiểu biết ban đầu.
Có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non
là thật sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như là người giáo viên thứ 2
trong cơng tác tổ chức hướng dẫn cho trẻ thoả mãn như cầu vui chơi và hoạt
động của trẻ, thơng qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển
tồn diện.
Thật vậy, mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí khu vực chơi và
học, trong lớp và ngồi trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng chỉ
đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà cịn thoả mãn nhu cầu nhận thức,
mở rộng hiểu biết của trẻ kích thích trẻ hoạt động và sáng tạo. Môi trường
giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi
trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm tư,
nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn bè nhờ vậy mà cơ hiểu trẻ
hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả
hoạt động cũng cao hơn.
1.2. Lý do thực tiễn
Một mơi trường giáo dục phù hợp, thuận tiện là điều kiện tác động đến
sự phát triển phù hợp với từng trẻ, từng lứa tuổi.
Trẻ 45 tuổi đây là lứa tuổi rất hiếu động, tị mị, muốn học hỏi, muốn
trải nghiệm bằng chính bản thân về thế giới xung quanh trẻ. Trẻ là chủ thể
tích cực, giáo viên là người tạo cơ hội hướng dẫn, gợi mở các hoạt động để
trẻ trải nghiệm khám phá để phát triển khả năng và năng lực của mình.
Sự phát triển của trẻ được thể hiện trong tất cả các hoạt động của trẻ,
chơi giữ vai trị chủ đạo, giữa hoạt động vui chơi và hoạt động học tập ln
đan xen vào nhau. Khác với người lớn trẻ em thật sự học trong khi chơi, trẻ
trải nghiệm, lĩnh hội các tri thức trong trường mầm non theo phương châm
2
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
“chơi mà hoc, học bằng chơi”. Vì vây xây dựng mơi trường là một khâu hết
sức quan trọng trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ. Nhưng việc xây dựng mơi
trường lấy trẻ làm trung tâm một cách phù hợp với trẻ mầm non cịn hết sức
khó khăn. Hay ở một số giáo viên chưa chú ý đến cách sắp xếp, bố trí mơi
trường trong và ngồi lớp chưa hấp dẫn, lơi cuốn trẻ, chưa biết cách tạo mơi
trường cho trẻ hoạt động trải nghiệm xun suốt và bền lâu ở năm học. Chưa
tạo được mơi trường tâm lí cho trẻ hoạt động tích cực, cũng như khi bản thân
tơi xây dựng mơi trường trong và ngồi lớp học cũng gặp khơng ít khó nhăn
như: Sắp xếp các góc chưa hợp lí, các đồ dùng, đồ chơi cịn hạn chế về các
ngun vật liệu mở, các loại đồ chơi tự làm khơng được bền lâu, gị bó, áp
đặt cho trẻ, hay trẻ tham gia vào các hoạt động ít hứng thú, chưa chú trọng
đến hứng thú của trẻ. Điều đó làm tơi suy nghĩ làm sao tạo cho trẻ một mơi
trường tốt nhất phù hợp với điều kiện thực tế tại lớp để tạo sức hấp dẫn, lơi
cuốn trẻ để trẻ mầm non hoạt động tích cực hơn.
1.3 Đơi t
́ ượng nghiên cưu: Mơt sơ biên phap xây d
́
̣
́ ̣
́
ựng mơi trường lấy
trẻ làm trung tâm tại lơp chơi 1, tr
́
̀
ương mâm non Hoa P
̀
̀
ơ Lang.
1.4 Pham vi nghiên c
̣
ưu: Tre 45 ti, l
́
̉
̉ ơp chơi 1, tr
́
̀
ương mâm non Hoa P
̀
̀
ơ
Lang. Thời gian từ học kì I năm học 20172018 đến học kì I năm học 2018 – 2019.
Cho nên việc xây dựng mơi trường cho trẻ là rất cần thiết, nhằm tạo
điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân nhiều hơn, trẻ được tự do khám phá theo
ý thích, theo khả năng của mình. Giúp trẻ phát hiện nhiều điều mới lạ, thú vị
trong cuộc sống. Từ đó hình thành ở trẻ các mặt phát triển, chính vì vậy tơi đã
chọn đề tài “Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại
lớp chồi 1 tại trường mầm non Hoa Pơ Lang”
II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu
Mục tiêu của đề tài là xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm để
trẻ được học trong một mơi trường lơi cuốn, hấp dấn để lúc nào trẻ cũng
muốn được vui chơi, được trải nghiệm. Qua đó phát huy tính tích cực của trẻ
trong các hoạt động từ đó trẻ mạnh dạn, tự tin hơn tạo điều kiện cho cá nhân
hoạt động mạnh hơn. Nhằm phát triển nhân cách tồn diện của trẻ.
Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
3
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Trong những năm gần đây bộ giáo dục và đào tạo đã có nhiều hướng
dẫn trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non như “Xây dựng mơi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm’ hay xây dựng mơi trường tằng cường tiếng
việt cho trẻ dân tộc thiểu số. Và tiếp tục thực hiện ‘ Trường học thân thiện,
học sinh tích cực” từ tỉnh xuống huyện xuống tại các trường mầm non đang
được thực hiện một cách rất nghiêm túc, xây dựng và tạo mơi trường cho trẻ
hoạt động một cách tích cực là điều hết sức quan trọng trong việc chăm sóc
và giáo dục trẻ. Tạo mơi trường vật chất, mơi trường tinh thần cho trẻ là tạo
điều kiện cho trẻ tương tác với các phương tiện giáo dục, giúp trẻ có cơ hội
khám phá một cách tích cực, chủ động để trải nghiệm và phát triển tồn diện,
phát huy tối ưu những tiềm năng sẵn có của bản thân, hình thành những kĩ
năng cần thiết cho cuộc sống.
Mỗi đứa trẻ là một chủ thể riêng biệt chúng khác nhau về mội mặt cả
về tâm lí và hồn cảnh gia đình. Nhưng dù ở vị trí nào đi nữa thì chúng vẫn đi
tới con đường thành cơng. Xây dựng mơi trường đang là một thực trạng rất
được quan tâm và bức thiết giúp trẻ được trải nghiệm và khám phá.
Tất cả những mục tiêu này nhằm mang lại hiệu quả giúp trẻ giúp trẻ
phát triển tồn diện, thực hiện tốt mục tiêu chăm sóc và giáo dục trẻ trong nhà
trường.
Có rất nhiều khái niệm và quan điểm định nghĩa về mơi trường giáo
dục mầm non như mơi trường vật chất, mơi trường tự nhiên, mơi trường xã
hội, mơi trường tinh thần…. Nhưng đều hướng tới là mục tiêu chăm sóc giáo
dục trẻ phát triển tồn diện.
Mơi trường nói chung được hiểu là tổng thể các yếu tố tự nhiên và xã
hội tác động, hỗ trợ với nhau tạo nên một khung cảnh sống với những điều
kiện để con người tồn tại và phát triển.
Từ khái niệm đó ta định nghĩa : Mơi trường giáo dục trong trường mầm
non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên và xã hội cần thiết và trực tiếp ảnh
hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non và hiệu quả
của những hoạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt những mục tiêu,
nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
4
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Có quan điểm cho rằng mơi trường giáo dục trong trường mầm non
gồm:
+ Mơi trường xã hội: Bầu khơng khí giao tiếp trong trường mầm non,
phong cách làm việc, các mối quan hệ giưa con người với con người, giữa
trường mầm non với các tổ chức kinh tế xã hội khác….
+ Mơi trường tự nhiên: Như các điều kiện khơng khí, ánh sáng, nguồn
nước, cây xanh, địa điểm trường….
Một quan điểm khác lại phân chia mơi trường giáo dục thành mơi
trường vật chất và mơi trường xã hội.
+ Mơi trường vật chất: Là tồn bộ phương tiện vật chất ở trong lớp và
ngồi trời liên quan tới diện tích, ánh sáng, tiếng ồn, cách bố trí sắp xếp……
khơng gian, thời gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng
ngày của trẻ. Mơi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻ thoả
mãn nhu cầu hoạt động và phát triển tồn diện các mặt thể chất, trí tuệ,
thẩm mĩ, đạo đức, xã hội.
+ Mơi trường xã hội được hiểu là tồn bộ những điều kiện xã hội như
chính trị, văn hố, các mối quan hệ giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách
của mình.
Về phân loại mơi trường có thể khác nhau, tuy nhiên điều quan trọng
nhất đối với mơi trường giáo dục trong trường mầm non theo tơi là cần phải
cung ứng những điều kiện để kích thích và phục vụ trẻ hoạt động một các
tích cực, chăm sóc trẻ tốt thơng qua đó nhân cách của trẻ phát triển tốt và
thuận lợi.
Việc xây dựng mơi trường cho trẻ hoạt động tích cực phải căn cứ vào
chương trình giáo dục mầm non theo thông tư 28/2016/TTBGD&ĐT
ngày30/12/2016 là thông tư sửa đổi của thông tư 17/2009/TTBGD&ĐT ngày
25/7/2009.
Căn cứ vào kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên theo thông tư
36/2011/TT BGD&ĐT.
Căn cứ vào việc xây dựng kế hoạch năm học 2018 2019 của trường
mầm non Hoa Pơ Lang.
5
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Mơi trường phong phú sẽ kích thích tính tích cực của trẻ từ việc lựa
chọn góc chơi, đồ chơi, đưa ra các tình huống, cách giải quyết các tình huống
và vấn đề của mỗi trẻ đều có cách riêng của mình.
II.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Từ trước đến nay việc quan tâm hàng đầu của trường mầm non Hoa Pơ
Lang là giáo dục và chăm sóc trẻ một cách tồn diện, về những năm trước
việc xây dựng mơi trường trong lớp và ngồi lớp cịn hạn chế, chưa phù hợp
với đặc điểm của trẻ mầm non làm cho trẻ ít hứng thú, tích cực trong việc
học tập và tham gia trải nghiệm.
Về phía giáo viên: 2 cơ trên lớp đạt chuẩn, trong đó trình độ chun
mơn của bản thân trên chuẩn. Ln nắm được chương trình giáo dục mầm
non, đặc điểm tâm sinh lý của từng lưa tuổi. Trong đó bản thân ln u
nghề, mến trẻ, u thương trẻ, tận tâm, tận tình với nghề. Nhưng bên cạnh
đó cịn có những tồn tại như sau:
+ Giáo viên chưa chú trọng trong việc xây dựng mơi trường cho trẻ
hoạt động.
+ Giáo viên xây dựng mơi trường kinh nghiệm cịn hạn chế, mơi trường
chưa phù hợp, xây dựng chưa linh hoạt và sáng tạo.
+ Chưa xây dựng mơi trường chưa phong phú, chưa mở để cho trẻ hoạt
động tích cực.
+ Chưa phối hợp và tun truyền tốt với phụ huynh trong cơng tác xây
dựng mơi trường.
Về phía học sinh
Trong năm học 2018 2019 tổng số học sinh lớp chồi 1 là 40 trẻ.
Trong đó:
Nữ: 18cháu
Dân tộc: 23 cháu
Nữ dân tộc: 9 cháu
Đa số phụ huynh là nghề nơng dành thời gian nhiều cho cơng việc,
chưa chú ý tới việc kết hợp với giáo viên chủ nhiệm trong giáo dục và chăm
sóc trẻ. Và trên 50% trẻ là dân tộc thiểu số nên cịn có một số những tồn tại
như sau:
6
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
+ Trẻ chưa hứng thú vào các hoạt động do cơ tổ chức do mơi trường
tiếp xúc và trải nghiệm cịn q đơn điệu. Chưa phong phú dễ gây nhàm chán
cho trẻ.
+ Các kiến thức, kĩ năng khi trẻ trải nghiệm với mơi trường cịn hạn
chế
+ Trẻ chưa tích cực, chủ động, sáng tạo trong khi chơi và trải nghiệm.
Về phía phụ huynh
+ Nhiều phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học tập của con
mình
+ Đa số phụ huynh là người đồng bào dân tộc thiểu số chưa chủ động
tham gia vào các hoạt động xây dựng mơi trường giáo dục của lớp.
+ Phụ huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng
mơi trường đối với sự phát triển của trẻ.
Bảng biểu kết quả khảo sát học kì I năm học 2017 2018
Khảo sát học kì I năm học 2017
2018
TT
Nội dung đánh giá
Tỷ lệ Chưa Tỷ lệ
Đạt
%
đạt
%
01
Trẻ hoạt động tích cực vào
mơi trường đã tạo ra
15/36
41,7
21/36
58,3
02
Kỹ năng mà trẻ có trong qua
trình hoạt động
15/36
41,7
21/36
58,3
03
Kỹ năng sử dụng các ngun
vật liệu để tạo ra sản phẩm
20/36
55,6
16/36
44,4
* Ngun nhân khách quan: Mỗi trẻ có một hồn cảnh, một gia đình
khác nhau dù một độ tuổi nhưng nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
cũng khác nhau. Có trẻ thì mạnh dạn, hồ đồng có trẻ thì nhút nhát nên việc
tham gia trải nghiệm vào các hoạt động cũng chưa cao. Diện tích phịng học
hạn hẹp.
Việc xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm chưa có nhiều sự giúp
đỡ từ phía phụ hunh đa số giáo viên tự tận dụng thời gian để xây dựng môi
trường.
7
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
* Nguyên nhân chủ quan: Việc xây dựng môi trường cho trẻ trải
nghiệm chưa được linh hoạt, chưa xun suốt chỉ được một thời gian ngắn.
Và trước những khó khăn này trong năm học 2018 2019 trường mầm
non Hoa Pơ Lang nói chung và lớp chồi nói riêng đã có nhiều thay đổi trong
việc xây dựng mơi trường giúp trẻ hoạt động tích cực hơn. Việc tạo mơi
trường cho trẻ hoạt động là một khâu vơ cùng quan trọng, đó là những hình
ảnh đầu tiên mà trẻ nhìn thấy. Mơi trường có sinh động, hấp dẫn có lơi cuốn
trẻ thì trẻ mới hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động.
Nên tơi đã nghiên cứu đề tài: Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy
trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1 trường mầm non Hoa Pơ Lang” và đã áp
dụng những giải pháp như sau:
III.Các biện pháp đã tiến hành giải quyết vấn đề
Trong qua trình thực hiện đề tài bản thân tơi đã thực hiện những giải
pháp như sau:
Giải pháp 1: Lập kế hoạch xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm.
Biện pháp 1: Thu thập, tìm kiếm các ngun vật liệu để xây dựng mơi
trường.
Tơi bắt đầu lập kế hoạch cho việc xây dựng mơi trường ngay từ đầu
năm học dựa vào tình hình thực tế tại lớp học và thực tế của trường. Bằng
cách thu gom nhưng ngun vật liệu làm các đồ dùng đồ chơi ở các góc, từ
phế liệu vỏ chai nhựa, lá cây, ống hút, lốp xe máy.
Tìm tịi và làm một số vật dụng trang trí ở các góc như âm nhạc, góc
thiên nhiên từ vỏ lon bia, cây tre, từ chai nhựa tạo thành những con vật ngộ
nghĩnh…….. tận dụng những ngun vật liệu sẵn có tại địa phương. Huy
động phụ huynh đóng góp sách truyện để tạo góc thư viện cho trẻ.
Biện pháp 2: Sắp xếp vị trí các góc hoạt động trong lớp cho phù hợp.
Xây dựng các góc trong lớp sắp xếp ở vị trí nào cho phù hợp, để các đồ
vật, đồ chơi cho trẻ sử dụng. Các kệ đồ dùng và đồ chơi để vừa ngang tầm
với trẻ để trẻ dễ lấy và dễ cất sau khi sử dụng xong.
Biện pháp 3: Tuyên truyền với phụ huynh về việ xây dựng môi
trường cho trẻ.
8
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Tơi lên kế hoạch tun truyền với phụ huynh trong việc xây dựng mơi
trường giáo dục cho lớp ngay từ cuộc họp đầu năm để tận dụng mọi nguồn
lực có hiệu quả.
Ngồi ra bản thân tơi cịn kiểm tra lại cơ sở vật chất của lớp ngay từ
đầu năm để có kế hoạch bổ sung.
Giải pháp 2: Xây dựng mơi trường giáo dục trong lớp học
Biện pháp 1: Trang trí hình ảnh.
Đây là một khâu khơng thiếu phần quan trọng trong việc lơi cuốn, thu
hút trẻ hào hứng vào các hoạt động, trang trí phải linh hoạt, phải khoa học,
phải đẹp và phải phù hợp với chủ đề. Phải trang trí theo hình thức cuốn
chiếu của từng chủ đề.
Mỗi tuần phải trang trí với hình ảnh phù hợp ( có thể lá sản phẩm của
trẻ).
Ví dụ: Chủ đề: Bản thân
Nhánh 1: Tơi là ai
Nhánh 2: Cơ thể tơi
Nhánh 3: Tơi cần gì lớn lên và khoẻ mạnh
Khi trang trí chủ đề nhánh xong qua chủ đề khác ta tháo xuống và dán
chủ đề khác vào.
Hình ảnh sưu tầm phải rõ ràng, màu sắc đẹp, có thể tích hợp chữ viết
vào các bức tranh. Đặc biệt là khuyến khích sản phẩm trẻ tự làm.
Hình ảnh dán phải vừa tầm mắt với trẻ, khơng cao q, khơng thấp
q.
Trang trí các mảng phải phù hợp và đảm bảo an tồn cho trẻ. Phù hợp
với sự phát triển của trẻ và lơi cuốn trẻ.
Biện pháp 2: Sắp xếp góc chơi cho phù hợp.
Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện
cho trẻ hoạt động cá nhân, hoặc theo nhóm nhỏ nhiều hơn, hình thức hoạt
động phong phú đa dạng hơn. Giúp trẻ tìm hiểu, khám phá cái mới, hoạt động
với đồ vật để rèn kỹ năng.
+ Khu vực góc đóng vai.
9
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Là nơi trẻ tổ chức các trị chơi đóng vai, trẻ rất thích chơi ở các góc gia
đình và tìm thấy ở đây sự liên kết giưa gia đình và lớp học. trẻ được tự do suy
nghĩ liên tưởng và đóng các vai: Bác sĩ, giáo viên, cha mẹ….trẻ khám phá tìm
hiểu các vai mà trẻ đóng. Khu vực đóng vai thể hiên nền văn hóa cộng đồng
và gia đình.
Góc đóng vai cần khơng gian rộng và cố định nên bố trí trong lớp học
hoặc ngồi sân.Có thể đặt một ngơi nhà, cửa hàng, bệnh viện…trẻ thường
mở rộng phạm vi chơi ở các khu vực khác trong lớp khi chúng đi mua hàng, đi
làm hoặc đi thăm bạn
Khu vực này cần mở rộng khi trẻ hứng thú hơn, đồ chơi phải được
sắp sếp lại cho phù hợp với những chủ đề, để tạo cho trẻ nhiều cơ hội khám
phá hơn.
+ Góc tạo hình
Tạo hình là một hoạt động nghệ thuật được trẻ ưa thích, tạo cho trẻ
thử nghiệm, sáng tạo, khám phá mới, thích thú, tiếp nhận cảm xúc.
Thực tế trên khu vực này gồm các góc nhỏ, cung cấp cho trẻ những
ngun vật liệu và cơ hội hoạt động khác nhau, chẳng hạn như vẽ bằng ngón
tay, bút màu, bút dạ, tơ màu , nặn, cắt dán ..
Hằng ngày cần lưa chọn phương tiện thể hiện tùy theo ý muốn trong
hoạt động tạo hình, tiến trình hoạt động quan trọng hơn kết quả, giáo viên
khơng nên hướng trẻ làm theo ý mình hoặc làm hỗ trợ, các vật liệu được để
lên bàn để chỗ trẻ dễ lấy, những chiếc kéo trong hộp hoặc cốc đựng to.
Các hoạt động tạo hình được tiến hành trên các bề mặt bàn, tường giá
vẽ, trên sàn nhà và hành lang.
Khu vực này cần mở rộng khi trẻ hứng thú hơn, đồ chơi phải được
sắp sếp lại cho phù hợp với những chủ đề, để tạo cho trẻ nhiều cơ hội khám
phá hơn.
Cần chuẩn bị các ngun vật liệu đầy đủ để trẻ lựa chọn, ngồi ra cần
tận dụng các ngun vật liệu mở để trẻ sáng tạo.
+ Góc thiên nhiên, góc khoa học
10
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Trẻ nhỏ rất thích tìm hiểu mơi trường xung quanh, đặc biệt là thích
chăm sóc cây cối, con vật ni theo dõi chúng lớn lên như thế nào?
Hình 1: Góc thiên nhiên Hình 2: Sự lớn lên của cây hành
Vườn rau là nơi tập cho trẻ kĩ năng chăm sóc cây cối, làm quen với các
loại rau khác nhau cung như ích lợi của chúng. Trẻ có thể tận mắt nhìn thấy
sản phẩm của mình và điều đó thúc đẩy ham muốn tiếp tục tham gia. Biết
được các điều kiện cần thiết để trồng cây, đặc điểm của đất đai, các nhóm,
loại thực vật, những thay đổi của chúng theo mùa…..ngồi ra khi trồng rau trẻ
có thể biết được về rau sạch, các quy tắc bảo vệ chúng.
Khi chơi trẻ khám phá sự đa dạng của động vật, thực vật và các vật
liệu thiên nhiên, hình thành ở trẻ thái độ tơn trọng và có trách nhiệm với sự
vật quanh mình.
Cách bố trí góc thên nhiên và khoa học như sau
Trong góc và ngồi hiên có thể đặt những quả cân cho trẻ làm thí
nghiệm sự thăng bằng, các hạt để trồng cây và theo dõi sự nảy mầm, con vật
để chăm sóc hằng ngày và quan sát sự thay đổi của chúng.
Khu chơi với cát, nước đặt ở gần nơi nguồn nước có đồ dùng cho trẻ
chơi. Khi trẻ hứng thú giáo viên giáo viên có thể bổ xung trị chơi với bong
bóng xà phịng , thí nghiệm với nước.
Ở góc này trẻ học đước rất nhiều điều về kĩ năng nhân thức: Trẻ biết
hạt giống được nảy mầm như thế nào, phân loại cây theo hình dáng và màu
sắc. nhận biết cây xanh cần nước và khơng khí cung như chất dinh dưỡng ở
đất, nhận biết côn trùng kiếm ăn như thế nào?....
11
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Những ngun vật liệu cũng rất quan trọng trong góc này, nó giúp trẻ
tạo nên tiến trình lĩnh hội tri thức.
+ Góc xây dựng
Nội dung chơi xây dựng, sản phẩm của trị chơi lắp ghép thường gắn
với chủ đề chơi của trị chơi đóng vai và gắn với chủ đề giáo dục đang triển
khai.
Trẻ có thể dùng sáng tạo, đa dạng các ngun vật liệu khác nhau.
Cần có khơng gian rộng, phù hợp để triển khi trị chơi xây dựng, cho
trẻ sử dụng đồ chơi trong lớp các sản phẩm từ các nhóm chơi khác vào trị
chơi xây dựng.
Cách bố trí xây dựng: Các hình dạng khối tạo cơ hội cho trẻ xếp hình,
xây dựng theo óc sáng tạo và theo ý thích cuả mình. Xếp khối có thể thực
hiện trong lớp, ngồi sân và khơng gian phụ
Trẻ thoả mãn theo trí trưởng tượng của mình, xây theo ý thích theo
từng chủ đề, có các mối quan hệ trong khi chơi được.
Hình 1: Đồ dùng sơ sài ( trước) Hình 2: Đa dạng đồ dùng( sau)
Các hình khối cần thiết cho mọi lứa tuổi. Có các khối to, nhỏ các khối
sơn màu, các khối bằng vỏ hộp các loại. Những khối lớn có thể xây được
những ngơi nhà, ơ tơ, cầu và có những chỗ chơi riêng cho trẻ theo ý thích.
Cần có các đồ chơi bổ sung để chơi với các khối như kí hiêu giao thơng, các
12
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
con vật, ơ tơ, máy bay, búp bê... tốt nhất giáo viên nên để các khối, các vật
liệu khác trên gia mở, trên sàn nhà để trẻ dễ lấy ra và cất đi.
+ Góc âm nhạc
Âm nhạc đóng vai trị quan trọng trong chương trình mẫu giáo, đây là
một hoạt động vui vẻ, giải trí khích thích vận động chân tay và được trẻ rất
u thích. Âm nhạc cũng tạo nhiều cơ hội cho trẻ học nhiều kĩ năng, trẻ có
thể thưởng thức âm nhạc một mình hay cùng với các bạn khác. Giáo viên nên
bố trí góc âm nhạc ở mơi n tĩnh, cách xa các góc khác. Ở góc âm nhạc có
thể để máy cát xét, băng...trẻ có thể nghe nhạc, nghe các bài hát mẫu giáo
theo chủ đề và chơi với các nhạc cụ.
*Tóm lại: Cần phải bố trí các góc hợp lí và khoa học: Những góc n
tĩnh phải sắp xếp xa những góc ồn ào. Các góc có khoảng rộng cách nhau hớp
lí để đảm bảo an tồn và vận động của trẻ. Biết tạo ranh giới giữa các góc
hoạt động, thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ để tạo cảm giác mới lạ, kích
thích hứng thú của trẻ. Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với
nội dung từng chủ đề đang thực hiện.
Biện pháp 3: Lựa chọn đồ dùng, đồ chơi ở các góc.
Mỗi đồ dùng, đồ chơi phải phù hợp với độ tuổi và mục đích giáo dục
trẻ theo từng chủ đề, kích thích trẻ phát triển các lĩnh vực vận động, nhận
thức, ngơn ngữ, tình cảm và các mối quan hệ xã hội.
13
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Hình 1: Đồ dùng từ tạo từ phế liệu
Đồ dùng, đồ chơi ngun vật liệu trong từng góc phải sắp xếp dễ lấy,
dễ thấy, dễ lựa chọn.
Màu sắc, hình dạng phải đẹp, hấp dẫn trẻ đảm bảo an tồn.
Thường xun vệ sinh các giá đựng đồ dùng, đồ chơi cho sạch sẽ
Các loại đồ dùng của trẻ phải có nhãn, kí hiệu bằng chữ cái, số nhằm
phát triển ngơn ngữ cho trẻ. Trẻ tự lấy đồ dùng mà khơng cần sự giúp đỡ của
cơ.Trẻ có thể tự bảo quản đồ dùng cá nhân của mình. Như khăn lau mặt, ly
uống nước, màu sáp, sản phẩm tạo hình của trẻ.
Làm đồ chơi từ ngun vật liệu thiên nhiên, từ ngun vật liệu mở phù
hợp với từng chủ đề nhưng có thể sử dụng cho nhiều họat động khác
nhau.Và đặc biệt là những ngun vật liệu đặc trưng ở địa phương như lúa,
bắp, cà phê, các loại đồ dùng ở địa phương.
Hình 2: Góc địa phương
Biện pháp 4: Trang trí các góc chơi.
14
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Trang trí trước tiên là phải đẹp, hấp dẫn, lơi cuốn trẻ chú ý trang trí
các góc chơi phải khoa học và phù hợp trang trí khơng dán cố định.
Ví dụ như: Ở góc sách truyện học đến bài thơ nào thì dán bài thơ đó.
Hay góc học tập cho trẻ làm ambum theo chủ đề đó….
Khơng dán khít các mảng tường mà để các khoảng trống dán các sản
phẩm của trẻ.
Biệp pháp 5: Xây dựng mơi trường tinh thần trong lớp học.
Mơi trường tinh thần cũng góp phần vào việc trẻ tích cực hoạt động
trải nghiện của trẻ.
Đối với trẻ thế giới đầu tiên là gia đình, trong thế giới đó trẻ được u
thương chăm sóc được đáp ứng mọi nhu cầu, đặc biệt khi sống trong gia đình
trẻ có cảm giác được n tâm. Khi đến trường là một thế giới khác, mọi thứ
xa lạ, bỡ ngỡ chính vì vậy tạo bầu khơng khí thân thiện cỏi mở vui vẻ là một
điều rất quan trọng.
Trong tất cả các hoạt động của trẻ các hoạt động vui chơi đặc biệt là
hoạt động ngồi trời trẻ được chơi tự do, chạy nhảy, nơ đùa, xơ bạn cơ giáo
nên nhẹ nhàng khun bảo chứ khơng dùng hình phạt và trách mắng trẻ.
Ln quan tâm, động viên trẻ bằng các cụm từ “ Con giỏi lắm” cố
lên”……
Và đặc biệt khơng can thiệp sâu vào q trình trẻ chơi nếu khơng cần
thiết.
Trong các hoạt động có chủ đích ln lấy trẻ làm trung tâm ở đó người
giáo viên là người quan sát, xây dựng nội dung giáo dục phù hợp, tổ chức,
hướng dẫn cịn trẻ là trung tâm. Giáo viên ln tạo cho trẻ cảm giác thoải
mái, khơng gị ép trẻ tạo cảm giác sợ hãi động viên, khích lệ để trẻ phát huy
tính tích cực sáng tạo của mình
Tạo mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với nhau thơng qua việc tổ chức
các hoạt động tập thể: Trị chuyện, thảo ln theo nhóm, tổ chức sinh nhật,
trưng bày sản phẩm.
Đối xử cơng bằng, khơng thiên vị bất cứ trẻ nào, ln lắng nghe những
suy nghĩ và ý kiến của trẻ.
15
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Đây là một biện pháp vơ cùng quan trọng nó tạo ra cho trẻ cảm giác
thân thiện giống như gia đình nhỏ bé của mình ở nhà ở trường.
Giải pháp 3: Xây dựng mơi trường giáo dục ngồi lớp học
Biện pháp 1: Khéo léo sáng tạo trong quy hoạch khn viên
Vào đầu năm học bám sát theo kế hoạch của nhà trường trước sự chỉ
đạo sát sao của ban lãnh đạo nhà trường, hướng dẫn, lên kế hoạch tỉ mỉ từng
khu vực để xây dựng. Sau đó tơi bắt tay vào cơng việc của mình. Trước tiên là
xây dựng vườn hoa của bé giúp trẻ trải nghiệm vào thiên nhiên, trẻ cảm nhận
được thời tiết ngày hơm đó như thế nào, trẻ được ngắm các loại hoa, trẻ trải
nghiệm thực tế trên mỗi bước đi là mỗi cảm giác khác nhau….
H1. Chưa xây dựng vườn hoa
16
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
H2. Sau khi xây dựng vườn hoa
Sau khi hồn thành vườn hoa của bé tơi bắt tay vào xây dựng khu vận
động nhằm mục đích cho trẻ tham gia vào các trị chơi, trẻ được chơi theo ý
thích thoả mãn nhu cầu chơi của bản thân mình. Xây dựng vườn cổ tích, trên
sân thì vẽ các hình ảnh, trị chơi cho trẻ chơi và vận động như: Ơ ăn quan,
đường đích dắc, các hình trịn nhằm phát triển vận động cho trẻ.
Hình 4: Khu vui chơi phát triển vận động
Biết lồng ghép và tích hợp các chữ cái để tăng cường tiếng việt cho
trẻ biết đồng bào dân tộc thiểu số ở mơi trường xung quanh như: Trên thân
cây, gốc cây, trên các bồn hoa….
17
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
H1: Gốc cây chưa lồng ghép tiếng việt H2: Gốc cây lồng ghép tiếng
việt
Biện pháp 2: Tận dụng mọi nguồn lực và cơng tác xã hội hố.
Biết tận dụng các ngun vật liệu, phế liệu sẵn có tại địa phương như:
Lốp xe, đất, cát, đá…..
18
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Nhờ sự đóng góp ngày giờ cơng của các bậc phụ huynh trong việc tạo
mơi trường ngồi lớp học cho trẻ. Để trẻ được trải nghiệm và thoả mãn nhu
cầu vui chơi và học tập của trẻ.
Để mơi trường thêm sinh động và hấp dẫn trẻ các mảng tường ở các
lớp trang trí các hình ảnh về các câu chuyện cổ tích, các con vật ngỗ nghĩnh
và dễ thương.
Hình1 : Vẽ các mảng tường
Mơi trường giáo dục thực sự an tồn, vệ sinh sạch sẽ, tạo sự hấp dẫn
đối với trẻ, ln tận dụng các ngun vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ
khám phá.
Giải pháp 4: Phối hợp với phụ huynh xây dựng mơi trường giáo dục
cho trẻ.
Biện pháp 1: Trao đổi trị chuyện qua giờ đón và trả trẻ, qua các buổi
họp phụ huynh.
Để phụ huynh giúp đỡ, hỗ trợ, hợp tác một cách tự giác và có hiệu quả
tơi đã tun truyền với phu huynh thơng qua chương trình giảng dạy, thơng
qua các buổi họp phụ huynh hay là những buổi trị chuyện lúc đón trẻ để có
những sự hỗ trợ từ phía gia đình trẻ về vật chất cũng như đặc điểm tâm sinh
lí của trẻ ở nhà. Qua đó trao đổi với phụ huynh những gì mà trẻ cần để gia
đình bổ xung thêm vào cho trẻ khám phá.
Biện pháp 2: Cung cấp lịch học của trẻ thơng qua bảng tun truyền.
Giáo viên thơng báo về thời gian biểu cho các bậc cha mẹ biết lịch học
của trẻ để có sự hỗ trợ tự phía gia đình kịp thời.
19
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Tạo điều kiện về thời gian và vật chất để cho trẻ học tập tốt hơn.
IV. Tính mới của giải pháp
Việc xây dựng mơi trường cho trẻ hoạt động diễn ra thường xun và
liên tục, trong đề tài này thúc đẩy mạnh mẽ việc xây dựng mơi trường lấy trẻ
làm trung tâm ở ngồi lớp, trong lớp học: Như khn viên, vườn hoa, xây
dựng khu vui chơi, các mảng khơng gian ở sân, các mảng tường, các góc hoạt
động để lơi cuốn sự thích thú và cái đẹp ở mơi trường xung quanh.
Thơng qua các hoạt động hằng ngày trẻ thật sự thích thú và tích cực
hơn và đạt kết quả cao hơn.
V. Hiệu quả của SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm này đã áp dụng tại lớp chồi 1, phân hiệu Bn
Tur 1, trường mầm non Hoa Pơ Lang từ học kì I 2017 2018 và học kì 2018
2019.
* Bảnh biểu so sánh kết quả học kì I năm học 2017 2018 và học kì I năm học
2018 2019.
Học kì I năm 2017 2018 Học kì I năm 2018 2019
TT
Nội dung
đánh giá
Tổng số học sinh 36
Đạt
01
02
03
Tỷ
Chư
lệ
a đạt
%
Tỷ
lệ
%
Tổng số học sinh 40
Đạt
Tỷ
Chư
lệ
a đạt
%
Tỷ
lệ%
Trẻ hoạt
động tích cực
vào mơi
15/36 41,7 21/36 58,3 30/40
trường đã tạo
ra
75
10/40
25
Kỹ năng mà
trẻ có trong
15/36 41,7 21/36 58,3 30/40
qúa trình hoạt
động
75
10/40
25
Kỹ năng sử
20/36 55,6 16/36 44,4 35/40 87,5 05/40
20
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
12,5
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
dụng các
ngun vật
liệu để tạo ra
sản phẩm
Từ số liệu trong bảng thống kê ta thấy được tác được sự hiệu quả của
các giải pháp. Và đặc biệt trẻ có các kỹ năng tốt hơn. Từ đó giúp trẻ phát
triển tồn diện hơn.
Thơng qua các hoạt động học và chơi trẻ thật sự được hoạt động tích
cực, được trải nghiệm để chính bản thân trẻ chiếm lĩnh những tri thức.
Trẻ mạnh dạn tự tin hơn, cá nhân được phát triển mạnh hơn
Thơng qua đó cung cấp cho trẻ những mặt phát triển tồn diện để trẻ
có những kĩ năng hoạt động với mơi trường tốt hơn
- Kĩ năng giao tiếp và làm nhiệm vụ theo nhóm mạnh hơn qua đó giúp
trẻ giao tiếp với nhau tốt hơn. Trẻ tạo ra được nhiều sản phẩm hơn.
Giáo viên biết cách xây dựng mơi trường giáo dục cho trẻ hợp lí và
khoa học, phù hợp với điều kiện phát triển của trẻ và thực tế của lớp.
Về phía phụ huynh có sự quan tâm hơn tham gia đóng góp cùng cơ xây
dựng mơi trường giúp trẻ hứng thú hoạt động tích cực
Phần thứ 3: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Việc xây dựng mơi trường phù hợp với đặc điểm của trẻ mầm non là
khâu hết sức quan trọng, nó được coi như là người giáo viên thứ hai trong
cơng tác chăm sóc và giáo dục. Việc tạo mơi trường phải khoa học, linh động,
sáng tạo, hấp dẫn để trẻ hoạt động tích cực.
Trẻ hoạt động tích cực hơn, hứng thú hơn, trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, cá
nhân được thể hiện mạnh hơn.
Trẻ có những kĩ năng cơ bản tạo ra được nhiều sản phẩm qua các chủ
đề học, trẻ được trải nghiệm thực tế.
Từ những việc làm trên bản thân tơi rút ra được những kinh nghiêm
cho thực hiện đề tài như sau.
Nắm vững nghiệp vụ chun mơn, mạnh dạn áp dụng khéo léo kiến
thức, kĩ năng vào q trình giảng dạy. Nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lí,
21
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
khả năng nhận thức, kĩ năng của trẻ để thiết kế và xây dựng mơi trường.
Biết cách lựa chọn đồ chơi, hình ảnh, cách bố trí trong lớp phải phù hợp với
độ tuổi và khả năng phát triển của trẻ. Ln cải tiến đồ dùng, đồ chơi hấp
dẫn, sáng tạo có sự thu hút trẻ. Tạo cho trẻ niền say mê, hứng thú hoạt động.
II. Kiến nghị
Đối với phịng giáo dục: Thường xun mở những lớp tập huấn xây
dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm, tạo điều kiện cho giáo viên được đi
tham quan và học hỏi kinh nghiệm.
Đối với nhà trường : Nhà trường mua sắm và bổ sung các trang thiết
bị, đồ dùng và đồ chơi.
Dur Kmăl, ngày 23 tháng 4 năm 2019
Người viết
Dương Thị Thảo
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
22
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng mơi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT
TÊN SÁCH
TÊN TÁC GIẢI
01 Hướng dẫn thực hiện chương trình
giáo dục mầm non
Tiến sĩ: Trần Thị Ngọc Trâm
Tiến sĩ: Lê Thu Hương
Phó giáo sư tiến sĩ: Lê Thị Ánh
Tuyết
02 Hướng dẫn tổ chức hoạt động mơi
trường giáo dục trẻ.
Trung tâm nghiên cứu chiến lược
và phát triển chương trình giáo
dục mầm non.
23
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
24
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang
Một số biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp chồi 1
Trường Mầm non Hoa Pơ Lang
25
Người thực hiện: Dương Thị Thảo Tr
ường mầm non Hoa Pơ
Lang