Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN DUY TUYẾN

TỔ CHỨC THỰC HIỆN BỒI THƢỜNG
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ
Ở THÀNH PHỐ LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI NĂM 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN DUY TUYẾN

TỔ CHỨC THỰC HIỆN BỒI THƢỜNG
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ

Ở THÀNH PHỐ LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 60 34 04 03

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. ĐINH VĂN TIẾN

HÀ NỘI NĂM 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được
ai công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả Luận văn

Nguyễn Duy Tuyến


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
MỤC LỤC.....................................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. v
DANH SÁCH CÁC BẢNG ........................................................................................ vi
DANH SÁCH CÁC HÌNH ........................................................................................vii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................... 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
BỒI THƢỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ .............11
1.1.

Một số khái niệm liên quan và đặc điểm của công tác thu hồi đất, bồi
thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ ........................................................................ 11

1.1.1. Tổ chức thực hiện ............................................................................................ 11
1.1.2. Khái niệm về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ........................... 11
1.1.3. Đặc điểm của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư................................ 12
1.1.4

Đối tượng và chủ thể tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng,
hỗ trợ và tái định cư ......................................................................................... 13

1.2.

Cơ sở pháp lý của chính sách bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ khi
Nhà nƣớc thu hồi đất tại Việt Nam .............................................................. 19

1.2.1. Trước Luật đất đai 1993 .................................................................................. 19
1.2.2. Luật đất đai 2003 và Luật đất đai hiện hành ................................................... 22
1.3.

Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong công tác bồi thƣờng, hỗ
trợ và tái định cƣ và bài học rút ra cho thành phố Lào Cai...................... 29

1.3.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong công tác bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư ........................................................................................................ 29
1.3.2.

Bài học kinh nghiệm rút ra cho thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ................. 33

TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................................ 35
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN BỒI THƢỜNG, HỖ
TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ TẠI THÀNH PHỐ LÀO CAI ........................................ 36


2.1.

Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố Lào Cai...................... 36

2.1.1. Điều kiện tự nhiên và xã hội thành phố Lào Cai ............................................. 36
2.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian qua .............................. 36
2.1.3. Tác động của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đến chính sách bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư tại thành phố Lào Cai ....................................... 40
2.2

Phân tích thực trạng Tổ chức thực hiệnbồi thƣờng, hỗ trợ và tái định
cƣ ở thành phố Lào Cai................................................................................. 41

2.2.1. Thực trạng ban hành văn bản cụ thể hóa chính sách của Trung ương và của
tỉnh Lào Cai về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại thành phố Lào Cai .............. 41
2.2.2. Bộ máy và quy trình thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
tại thành phố Lào Cai ...................................................................................... 44
2.2.3. Kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố
Lào Cai ............................................................................................................ 53
2.2.4. Mức độ hài lòng của các hộ dân bị ảnh hưởng đối với công tác bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư tại thành phố Lào Cai ..................................................... 59
2.3.

Đánh giá thực trạng Tổ chức thực hiện bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định
cƣ ở thành phố Lào Cai................................................................................. 69

2.3.1. Kết quả đạt được.............................................................................................. 69
2.3.2

Hạn chế ............................................................................................................ 70

2.3.3. Nguyên nhân hạn chế ...................................................................................... 72
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................................ 75
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC BỒI THƢỜNG, HỖ
TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI .................. 76
3.1.

Quan điểm hồn thiện cơng tác bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ đối
với ngƣời dân bị thu hồi đất trên địa bàn thành phố Lào Cai trong
thời gian tới .................................................................................................... 76

3.1.1. Dự báo nhu cầu thu hồi đất để thực hiện các dự án trên địa bàn thành phố
Lào Cai ............................................................................................................ 76


3.1.2. Định hướng hồn thiện cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở thành
phố Lào Cai ..................................................................................................... 76
3.2.

Giải pháp hồn thiện cơng tác thực hiện bồi thƣờng, hỗ trợ và tái
định cƣ ở thành phố Lào Cai ........................................................................ 78

3.2.1. Nhóm giải pháp về quản lý đất đai .................................................................. 78
3.2.2. Giải pháp hồn thiện nội dung chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư . 81
3.2.3. Giải pháp đẩy mạnh cơng tác thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và

tái định cư tại thành phố Lào Cai .................................................................... 85
3.2.4. Một số giải pháp khác ..................................................................................... 90
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................................ 94
KẾT LUẬN ................................................................................................................. 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 97
PHỤ LỤC .................................................................................................................. 101


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Giải nghĩa

BAH

Bị ảnh hưởng

BHYT

Bảo hiểm y tế

DTTS

Dân tộc thiểu số

GCNQSDĐ

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

GPMB

Giải phóng mặt bằng

NSNN

Ngân sách Nhà nước

PCCCR

Phịng cháy chữa cháy rừng

TĐC

Tái định cư

TNMT

Tài nguyên môi trường

TTPTQĐ

Trung tâm phát triển quỹ đất

UBND

Ủy ban nhân dân

VSATTP

Vệ sinh an toàn thực phẩm

DANH SÁCH CÁC BẢNG
Bảng 2.1:

Tình hình diện tích đất bị thu hồi trên địa bàn thành phố Lào Cai ........53

Bảng 2.2:

Số lượng các hộ dân bị ảnh hưởng và được bồi thường ........................54

Bảng 2.3:

Kinh phí bồi thường và hỗ trợ khác trên địa bàn thành phố Lào Cai ....55

Bảng 2.4:

Mức độ hài lịng của hộ dân về cơng tác tham vấn ...............................61

Bảng 2.5:

Mức độ hài lòng của hộ dân về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư tại thành phố Lào Cai ...............................................................65

Bảng 2.6:

Mức độ hài lòng của người dân với công tác chi trả bồi thường ..........66

Bảng 2.7:

Mức độ hài lịng của hộ dân với cơng tác giải quyết khiếu nại .............67


DANH SÁCH CÁC HÌNH
Hình 2.1:

Số hộ dân bị cưỡng chế di dời trong quá trình thu hồi đất
tại thành phố Lào Cai ............................................................................55

Hình 2.2:

Mức độ hài lịng của người dân với cơng tác tun truyền thơng tin....61

Hình 2.3:

Mức độ hài lịng của hộ dân về cơng tác kiểm kê tài sản bị ảnh
hưởng.....................................................................................................63


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Đất đai là sản phẩm của tự nhiên và đối với con người, đất đai là yếu tố tham
gia trực tiếp vào q trình sản xuất nơng, lâm, ngư nghiệp, làm mặt bằng xây dựng
các cơng trình kết cấu hạ tầng, các cơng trình sản xuất kinh doanh, xây dựng đơ thị
và các khu dân cư... Khi sản xuất công nghiệp, giao thông, du lịch, giáo dục, dịch
vụ, thương mại,... không ngừng gia tăng kéo theo tốc độ đơ thị hóa tăng nhanh thì
việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp, đất ở
sang đất chuyên dụng sử dụng vào mục đích cơng nghiệp, giao thơng, du lịch,

thương mại, dịch vụ,... là điều tất yếu và ngày càng diễn ra mạnh mẽ (FAO, 1994).
Sử dụng đất đai vào các mục đích an ninh quốc phịng, lợi ích quốc gia, lợi ích
công cộng để thực hiện mục tiêu phát triển đất nước, đặc biệt là các dự án phát triển
đô thị, dự án sản xuất, kinh doanh phát triển kinh tế là một tất yếu khách quan trong
q trình phát triển cơng nghiệp hố - hiện đại hố đất nước. Để có mặt bằng xây
dựng các dự án, Nhà nước cần thu hồi đất của nhân dân và thực hiện việc bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân có đất bị thu hồi. Vấn đề đặt ra là Nhà
nước cần có quy hoạch, kế hoạch để sử dụng đất một cách khoa học, phù hợp, đồng
thời cần có những chủ trương, chính sách hợp lý để vừa đảm bảo quyền lợi chung
của xã hội lại vừa đảm bảo được quyền lợi hợp pháp của người có đất bị Nhà nước
thu hồi để sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế, xã hội đất nước. [22]
Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách về bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư. Tuy nhiên, đất đai và công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư vẫn
đang là vấn đề hết sức nhạy cảm, phức tạp và vẫn còn nhiều vướng mắc. Tình trạng
tiến độ giải phóng mặt bằng chậm, kéo dài là rất phổ biến làm chậm tiến độ thực
hiện các dự án.
Thực hiện Luật Đất đai năm 2013, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai đã thực
hiện nghiêm túc các văn bản pháp luật trong chỉ đạo, điều hành việc thu hồi đất, giải
phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư cho nhân dân các vùng dự án. Để thực hiện
việc thu hồi đất và tái định cư nhân dân có đất bị thu hồi, tỉnh Lào Cai và thành phố


2

Lào Cai đã ban hành hệ thống văn bản về công tác quản lý Nhà nước về đất đai một
cách bài bản, đúng luật định. Từ các danh mục thu hồi đất, tái định cư, các chính
sách hỗ trợ về kinh tế, đào tạo, chuyển đổi việc làm cho nhân dân được chỉ đạo thực
hiện nghiêm túc đảm bảo tốt công tác an sinh xã hội. Công tác tuyên truyền vận
động người dân đã được chính quyền các địa phương quan tâm thực hiện. Công tác
thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư được thực hiện cơng khai

minh bạch tại các vùng dự án. Phịng Tài nguyên và Môi trường đã chủ động phối
hợp với các ngành, địa phương tham mưu thành phố ban hành các danh mục dự án
phải thu hồi đất theo các Nghị quyết của HĐND thành phố đảm bảo đúng quy trình,
quy định. Công tác chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quản lý về đất đai ở cơ sở đã được tổ
chức thực hiện, kiểm tra, đánh giá nghiêm túc. [15]
Nhìn chung cơng tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư
trên địa bàn thành phố Lào Cai trong những năm qua cơ bản được thực hiện theo
đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật, đáp ứng được tiến độ giải phóng mặt
bằng để thực hiện các dự án về phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố.
Chủ đầu tư các dự án, chính quyền địa phương và người dân có sự phối hợp và
đồng thuận cao trong việc thu hồi đất giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư. Nhiều
dự án, chủ đầu tư đã thực hiện tốt cam kết với người dân trong việc đền bù giải
phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư; làm tốt công tác an sinh xã hội cho người dân
tại các vùng bị thu hồi đất như hỗ trợ sản xuất, tạo công ăn việc làm, hỗ trợ học
nghề cho người lao động bị mất đất, hỗ trợ chính quyền và người dân trong việc xây
dựng nông thôn mới, thăm hỏi các hộ nghèo, gia đình chính sách trong các dịp lễ
tết, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho đồng bào dân tộc thiểu số bị thu hồi đất… Giúp cho
cuộc sống của người dân bị thu hồi đất dần ổn định, yên tâm phát triển kinh tế. Một
số dự án chủ đầu tư đã chủ động thay đổi phương án so với thiết kế ban đầu nên đã
giảm được diện tích đất phải thu hồi, giảm chi phí đền bù và thiệt hại cho người
dân. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đã đạt được, vẫn cịn những tồn tại, hạn chế như
cơng tác chỉ đạo điều hành tuy đã có nhiều chuyển biến, song chưa có bước đột phá,
những vi phạm trong quản lý, sử dụng đất vẫn cịn, tình hình khiếu nại, tố cáo về


3

bồi thường, hỗ trợ và tái định cư vẫn còn diễn biến phức tạp, việc thiếu vốn cho các
dự án cịn phổ biến.
Trước tình hình đó, tác giả đã lựa chọn đề tài “Tổ chức thực hiện bồi thường

giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai” làm Luận văn
tốt nghiệp cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận văn
Thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư là vấn đề hết
sức nhạy cảm và phức tạp, tác động tới mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội đối với
người bị thu hồi đất, nhà đầu tư và cả cộng đồng dân cư. Việc đi sâu nghiên cứu
thực trạng và giải pháp nhằm tăng cường cơng tác thực hiện chính sách bồi thường,
ổn định và tái định cư trong những năm gần đây đã được các cấp, các ngành và các
nhà khoa học quan tâm nghiên cứu ở nhiều cấp độ khác nhau.
Thời gian vừa qua đã có nhiều cơng trình khoa học, các bài báo, luận văn, hội
thảo nghiên cứu về lĩnh vực này dưới nhiều khía cạnh cả về lý luận và thực tiễn,
tiêu biểu là các cơng trình nghiên cứu của các tác giả:
Hồ Duy Thành (2010), “Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ và tái dịnh cư ở
một số dự án trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh”, Luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế, trường
Đại học Nông nghiệp Hà Nội [18]. Luận văn đi sâu vào phân tích, đánh giá cơng tác
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại một số dự án để tìm ra những nguyên nhân, yêu
tố tác động đến các đối tượng bị thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất để từng bước tìm
ra các giải pháp thích hợp nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện bồi thường, giải phóng
mặt bằng thực hiện các cơng trình, dự án trên cơ sở xem xét các quy định về chính
sách và việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ đất đai, tài sản, vật kiến trúc,
hoa màu, cây cối và tái định cư đối với những hộ bị ảnh hưởng. Thu nhập và phân
tích tài liệu, số liệu điều tra nhằm xác định nguyên nhân, yếu tố thúc đẩy hoặc cản
trở đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái dịnh cư từ thực tiễn công tác bồi thường,
GPMB một số dự án trên địa bàn tỉnh như Khu liên hợp gang thép, cảng Sơn Dương
của Tập đoàn Hưng Nghiệp Formosa- Đài Loan, nhà máy Nhiệt điện Vũng áng, dự
án khai thác mỏ sát Thạch Khê, nhà máy luyện thép của Tập đoàn Tata Ấn Độ.


4

Trần Mai Phương (2011) với đề tài Luận văn thạc sĩ ngành địa chính, trường
Đại học Khoa học tự nhiên - Đại học quốc gia Hà Nội “Đánh giá thực trạng công
tác thu hồi đất GPMB của dự án xây dựng khu đơ thị mới Thịnh Liệt, quận Hồng
Mai, thành phố Hà Nội [11]. Luận văn nghiên cứu tổng quan chính sách pháp luật
về thu hồi đất GPMB; nhu cầu thu hồi đất trong q trình cơng nghiệp hóa, đơ thị
hóa; nội dung các chính sách, quy định pháp lý chủ yếu về bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư theo pháp luật hiện hành; công tác thu hồi đất, GPMB trên địa bàn thành
phố Hà Nội. Thực trạng công tác GPMB của dự án xây dựng khu đô thị mới Thịnh
Liệt, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Đề xuất một số giải pháp cho công tác
thu hồi đất, GPMB của dự án xây dựng khu đô thị mới Thịnh Liệt về cơ chế, chính
sách, giá đất; cơng tác tổ chức thực hiện GPMB của dự án…
Vũ Mạnh Thía (2011) với đề tài “Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại một số dự án trên địa bàn
huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình” [16]. Luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế, trường Đại
học Nông nghiệp Hà Nội. Luận văn đi sâu vào nghiên cứu việc thực hiện chính sách
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Tiền Hải, tỉnh
Thái Bình qua các thời kỳ; Đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện chính sách về bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp với tình hình thực tiễn, ổn định đời sống nhân
dân, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất trong thời gian tới.
Kiều Thị Nga (2012) với đề tài Luận văn thạc sĩ “Hồn thiện quản lý Nhà
nước về cơng tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn huyện Quốc Oai” [8]. Tác giả
đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý Nhà nước về cơng tác giải phóng mặt
bằng. Theo đó, nội dung của quản lý Nhà nước về cơng tác giải phóng mặt bằng bao
gồm: (1) Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và xây dựng; (2) Chính sách bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư; (3) Tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng; (4)
Kiểm sốt thực hiện cơng tác giải phóng mặt bằng. Trên cơ sở đó, tác giả đã phân
tích thực trạng quản lý Nhà nước đối với cơng tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn
huyện Quốc Oai. Đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của
những hạn chế. Từ đó, đề xuất 4 nhóm giải pháp để hồn thiện quản lý nhà nước về
giải phóng mặt bằng trên địa bàn huyện Quốc Oai.

5

Đỗ Lan Quỳnh (2012), Nghiên cứu đề xuất giải pháp đẩy anh tiến độ GPMB ở
các dự án phát triển cơng trình cơng cộng tại thành phố Hà Nội [14]. Luận văn thạc
sĩ, trường Đại học Khoa học tự nhiên – Đại học quốc gia Hà Nội. Luận văn nghiên
cứu điều kiện, đối tượng và giá bồi thường của dự án; chính sách hỗ trợ ổn định đời
sống, sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm, chính sách hỗ trợ
việc di chuyển, chính sách ưu đãi với người thuộc diện chính sách, người có cơng
với cách mạng. Thực trạng và đề xuất một số giải pháp góp phần đẩy nhanh tiến độ
GPMB các dự án tại thành phố Hà Nội.
Đoàn Thu Linh (2013), Nghiên cứu thực trạng thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư của dự án nạo vét, kè bờ Đông sông Vân thuộc các phường Nam
Bình, Nịnh Phong trên địa bàn thành phố Ninh Bình [7]. Luận văn thạc sĩ trường
Đại học Khoa học tự nhiên. Tác giả nghiên cứu cơ sở khoa học và pháp lý về công
tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Điều tra, thu thập tài liệu, số liệu về
tình hình thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án nạo vét, kè
bở Đông sông Vân trên địa bàn phường Nam Bình và phường Ninh Phong, thành phố
Ninh Bình. Điều tra thực trạng giá đất bồi thường và các chính sách hỗ trợ, tái định
cư của dự án nạo vét, kè bờ Đông sông Vân. Đánh giá những khó khăn và thực trạng
đời sống của người dân địa phương khi bị thu hồi đất. Đề xuất một số giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Phạm Anh Tuấn (2013) với đề tài Luận văn thạc sĩ trường Đại học Khoa học
tự nhiên “Nghiên cứu đề xuất giải pháp hồn thiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hải Phòng” [19]. Luận
văn đi sâu vào phân tích hệ thống pháp luật hiện hành về dịch chuyển đất đai gồm
cơ ché thu hồi đất của người đang sử dụng đất để giao cho các dự án đầu tư, cơ chế
thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và cơ chế giải quyết khiếu nại của dân để
tìm ra những điểm chưa hợp lý, gây trở ngại cho quá trình thực thi pháp luật. Từ đó,

kiến nghị việc điều chỉnh cần thiết việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
trong thời gian vừa qua ở Hải Phịng để tìm ra những điểm mạnh và điểm yếu trong
triển khai thực hiện, rút ra những kinh nghiệm thực tế. Phân tích và tổng hợp các kết


6

quả nghiên cứu hệ thống pháp luật, kinh nghiệm thực tế để đề xuất các giải pháp
phù hợp nhằm hoàn thiện pháp luật, tổ chức bộ máy, triển khai thực hiện tạo được
phương thức làm tốt cho thành phố Hải Phòng.
Phạm Thị Thu (2014) với Luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế “Nghiên cứu thực
hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện
Gia Lộc, tỉnh Hải Dương” [20]. Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận về thực hiện
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Trên cơ sở phân tích thực
trạng cơng tác thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn huyện Gia
Lộc, tỉnh Hải Dương, tác giả đã đề xuất ra các giải pháp để thực hiện tốt công tác
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn huyện.
Cao Đại Nghĩa (2014), “Thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Đồng Anh, thành phố Hà Nội”. Luận văn
thạc sĩ, trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội [9]. Luận văn đã hệ
thống hóa cơ sở lý luận, thực tiễn về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất; phân tích đánh giá thực trạng thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, chỉ ra những kết quả đạt được, những tồn tại,
hạn chế và nguyên nhân của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội. Đề xuất các giải pháp để hồn thiện, nâng cao tính
khả thi của chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nướcthu hồi đất.
Trần Minh Sang (2017) với đề tài Luận văn thạc sĩ quản lý công “Quản lý nhà
nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên
Giang”[10]. Tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận quản lý Nhà nước về bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư. Nội dung của quản lý Nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định

cư bao gồm: Tổ chức thực việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; Xác định điều kiện
bồi thường về đất, tài sản trên đất và giá đất bồi thường khi Nhà nước thu hồi; Xác
định vị trí, quy mô khu tái định cư phù hợp với quy hoạch phát triển chung của địa
phương; Lập và thực hiện các dự án tái định cư; Kiểm tra, giám sát và giải quyết
khiếu nại tố cáo về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Tổng
kết đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở địa phương. Trên cơ sở đó,


7

tác giả đi phân tích thực trạng quản lý nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
trên địa bàn huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. Luận văn cũng chỉ ra những hạn
chế bất cập và nguyên nhân của những hạn chế đó. Từ đó, Luận văn đã đề xuất các
nhóm giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư trên địa bàn huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang.
Các đề tài và những cơng trình nghiên cứu trên tuy đã đề cập đến vấn đề về
bồi dưỡng, hỗ trợ và tái định cư ở nhiều khía cạnh khác nhau. Một số nghiên cứu đã
có giá trị nhất định trong việc hồn thiện pháp luật về cơng tác bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư nhưng chủ yếu nghiên cứu dưới góc độ pháp luật, chưa thể hiện rõ
những khó khăn, tồn tại tự thực tiễn. Đến nay vẫn chưa có một cơng trình khoa học
nào nghiên cứu trực tiếp đến vấn đề tổ chức thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng,
hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai. Mặc dù vậy, các cơng trình nghiên cứu
khoa học đã được công bố là những tài liệu tham khảo có giá trị cho việc nghiên
cứu và viết luận văn này.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích và đánh giá thực trạng cơng tác thực hiện bồi thường giải
phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai, Luận văn đề xuất các
giải pháp tăng cường cơng tác thực hiện chính sách đền bù giải phóng mặt bằng, hỗ
trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái
định cư.
- Nghiên cứu cơ sở pháp lý về bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái
định cư tại Việt Nam và tỉnh Lào Cai.
- Phân tích thực trạng cơng tác bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái
định cư ở thành phố Lào Cai.
- Điều tra, phỏng vấn người dân bị ảnh hưởng để có những đánh giá của người
dân về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai.


8

- Đề xuất các giải pháp hồn thiện cơng tác bồi thường giải phóng mặt bằng,
hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài: công tác Tổ chức thực hiệnbồi thường giải
phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư.
Đối tượng khảo sát: cán bộ quản lý dự án, cán bộ địa phương, người dân bị
ảnh hưởng của dự án và được nhận bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn
thành phố Lào Cai.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Luận văn được thực hiện trên địa bàn thành phố Lào
Cai, tỉnh Lào Cai.
- Phạm vi thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng cơng tác bồi thường giải
phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai trong giai
đoạn 2013 – 2017. Các giải pháp được đề xuất cho giai đoạn 2018 – 2022 và tầm
nhìn đến năm 2030.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Phương pháp luận: Duy vật biện chứng và logic
5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu
Thu thập dữ liệu thứ cấp:
Các dữ liệu thứ cấp thu thập bao gồm:
+ Luật đất đai 2003, 2013 và các văn bản dưới luật về bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư.
+ Các báo cáo của Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư thành phố Lào Cai.
+ Các báo cáo của phòng Tài nguyên - Môi trường về quản lý đất đai, thống
kê kiểm kê đất đai, hiện trạng sử dụng đất giai đoạn 2010 - 2015, quy hoạch sử
dụng đất đến năm 2020.
+ Tài liệu chuyên ngành về quản lý đất đai, xã hội học, địa lý đô thị và
nông thôn.


9

+ Thơng tin của các hộ gia đình bị thu hồi đất.
Các dữ liệu thứ cấp được thu thập bằng các phương pháp tổng hợp nhằm mục
đích hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý của công tác thực hiện bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư. Đồng thời, dữ liệu thứ cấp thu thập được là cơ sở để phân tích thực
trạng của cơng tác thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại thành phố Lào Cai.
Thu thập dữ liệu sơ cấp:
- Các dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua các phương pháp khảo sát thực
địa, phỏng vấn bằng bảng hỏi và phỏng vấn trực tiếp.
- Các thông tin thu thập: Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện cơng tác
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; giá đất bồi thường, điều kiện ăn ở của các hộ dân
được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
- Mục đích: để phân tích những thuận lợi và khó khăn trong cơng tác bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư. Đánh giá ảnh hưởng của dự án đến đời sống của
người dân khi được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

5.2. Phương pháp phân tích
Các phương pháp phân tích được sử dụng: phương pháp thống kê mơ tả, so
sánh, phân tích, tổng hợp.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận văn
- Về mặt lý luận, Luận văn đã hệ thống hóa lại cơ sở lý luận và pháp lý về
thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi thực hiện các dự án; thực
trạng thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư từ khi có Luật đất
đai2003 có hiệu lực đến nay, đặc biệt là từ khi Luật đất đai 2013 có hiệu lực thi
hành trên địa bàn thành phố Lào Cai thông qua công tác bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư, GPMB tại một số dự án trọng điểm của thành phố. Qua đó, chỉ ra các quy
định phù hợp, chưa phù hợp của pháp luật cũng như tồn tại vướng mắc từ thực tiễn
và tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng này.
Về mặt thực tiễn, Luận văn đã đóng góp những giải pháp cụ thể nhằm hồn
thiện hệ thống pháp luật và tăng cường công tác thực hiện chính sách bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai, góp phần giảm thiểu tình trạng
bồi thường, GPMB kéo dài và khiếu kiện của người sử dụng đất.


10

7. Kết cấu của Luận văn
Luận văn ngoài phần mở đầu, danh mục các từ viết tắt, danh sách các Bảng,
Hình, Kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục có kết cấu bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý thuyết và thực tiễn về tổ chức thực hiện bồi thường giải
phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư
Chương 2: Phân tích thực trạng tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư tại thành phố Lào Cai
Chương 3: Giải pháp hồn thiện cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở
thành phố Lào Cai

11

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC THỰC
HIỆN BỒI THƢỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG, HỖ TRỢ
VÀ TÁI ĐỊNH CƢ
1.1. Một số khái niệm liên quan và đặc điểm của công tác thu hồi đất, bồi
thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ
1.1.1. Tổ chức thực hiện
Tổ chức thực hiện là khâu quan trọng của chu trình quản lý, nó quyết định việc
hồn thành kế hoạch và mục tiêu đã đề ra.
Tổ chức thực hiện là quá trình hoạt động và thi hành các công việc theo kế
hoạch để đạt được mục tiêu. Tuỳ theo kế hoạch dài - trung - ngắn hạn và qui mô của
kế hoạch, nguồn lực huy động, mức khẩn thiết của kế hoạch v.v... mà tổ chức thực
hiện cho phù hợp.
1.1.2. Khái niệm về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Khái niệm về thu hồi đất:
Theo khoản 11, Điều 3, Luật đất đai năm 2013: “Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà
nước quyết định thu hồi lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử
dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. [13]
- Khái niệm bồi thƣờng khi Nhà nƣớc thu hồi đất:
Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử
dụng đất với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất. [13]
- Khái niệm hỗ trợ khi Nhà nƣớcthu hồi đất:
Theo khoản 14, Điều 3, Luật đất đai 2013: Hỗ trợ Nhà nước khi thu hồi đất là
việc Nhà nước trợ giúp cho người có đất thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất và
phát triển.[13]
- Khái niệm tái định cƣ
Tái định cư là việc người sử dụng đất được bố trí nơi ở mới bằng một trong

các hinh thức: bồi thường bằng nhà ở mới hoặc bồi thường bằng giao đất ở hoặc bồi


12

thường bằng tiền để tự lo chỗ ở mới khi họ bị Nhà nước thu hồi đất ở và phải di
chuyển chỗ ở. [12]
Như vậy, tái định cư (TĐC) là hoạt động nhằm giảm nhẹ các tác động xấu về
kinh tế - xã hội đối với một bộ phận dân cư đã gánh chịu vì sự phát triển chung.
Theo quy định của pháp luật thì khi TĐC phải được xây dựng cơ sở hạ tầng đồng
bộ, đảm bảo đủ điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, giúp họ sớm ổn định cuộc
sống, khôi phục sản xuất kinh doanh.
TĐC là một bộ phận không thể tách rời và giữ vị trí rất quan trọng trong chính
sách GPMB. Các dự án TĐC cũng được coi là các dự án phát triển và phải được
thực hiện như các dự án phát triển khác.
- Khái niệm giải phóng mặt bằng
Khái niệm giải phóng mặt bằng:
Giải phóng mặt bằng là q trình thực hiện các công việc liên quan đến việc
di dời nhà cửa, cây cối, cây cơng trình xây dựng và một bộ phận dân cư trên
phần đất nhất định được quy hoạch cho việc cải tạo, mở rộng hoặc xây dựng một
cơng trình mới.
- Khái niệm tổ chức thực hiện về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Tổng hợp các khái niệm có liên quan, quan điểm của tác giả về Tổ chức thực
hiện về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là q trình hoạt động và thi
hành các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nhằm đạt được các mục tiêu
đã đề ra một cách có hiệu quả.
1.1.3. Đặc điểm của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Trong cơng tác giải phóng mặt bằng thì chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư đảm bảo việc bồi hoàn đất đai, tài sản trên đất bị thu hồi đúng đối tượng,
đúng chính sách và hơn nữa là đảm bảo ổn định đời sống cho người bị thu hồi đất

bằng những chính sách phù hợp để tạo hướng phát triển nghề nghiệp ổn định.
Có thể thấy bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nướcthu hồi đất là một
quá trình đa dạng và phức tạp nó khơng đơn thuần là bồi thường về vật chất mà cịn
phải đảm bảo được lợi ích của các bên tham gia và lợi ích của tồn xã hội.


13

- Tính đa dạng: Mỗi dự án được tiến hành trên một vùng đất khác nhau với
điều kiện tự nhiên kinh tế, xã hội và trình độ dân trí nhất định. Ở khu vực nội thành,
khu vực ven đô, khu vực ngoại thành, mật độ dân cư khác nhau, ngành nghề đa
dạng và đều hoạt động sản xuất theo một đặc trưng riêng của vùng đó.
- Tính phức tạp: Đất đai là tài sản có giá trị cao, có vai trò quan trọng trong
đời sống kinh tế - xã hội đối với mọi người dân. Ở khu vực nông thôn, dân cư chủ
yếu sống nhờ vào hoạt động sản xuất nông nghiệp mà đất đai lại là tư liệu sản xuất
quan trọng trong khi trình độ sản xuất của nơng dân thấp, khả năng chuyển đổi nghề
nghiệp khó khăn do đó tâm lý người dân là giữ được đất để sản xuất, thậm chí họ
cho th đất cịn được lợi nhuận cao hơn là sản xuất nhưng họ vẫn không cho thuê.
Đối với đất ở, tính phức tạp khi thu hồi đất lại càng gia tăng vì:
- Đất ở là tài sản có giá trị lớn, gắn bó trực tiếp với đời sống sinh hoạt của
người dân. Cộng thêm tâm lý của người dân là ngại di chuyển chỗ ở, thay đổi mơi
trường sống.
- Nguồn gốc hình thành đất đai khác nhau do tồn tại chế độ cũ để lại và do cơ
chế chính sách khơng đồng bộ dẫn đến tình trạng lấn chiếm đất đai, xây dựng nhà
trái phép gây khó khăn cho việc xác định diện tích đủ điều kiện để bồi thường.
- Dân cư một số vùng sống chủ yếu bằng nghề buôn bán nhỏ và sống bám vào
các trục đường giao thông của khu dân cư làm kế sinh nhai nay chuyển đến ở khu
vực mới điều kiện sống thì bị thay đổi nên họ khơng muốn di chuyển.
Từ những đặc điểm trên cho thấy, công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất tại mỗi địa bàn khác nhau và những đặc điểm khác nhau.

Từ đó, phải có những phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sao cho phù hợp
và thỏa đáng đối với chủ sử dụng đất bị thu hồi (Luật đất đai 2003).
1.1.4 Đối tượng và chủ thể tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ
trợ và tái định cư
1.1.4.1 Đối tượng
Đối tượng được tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và
tái định cư là những người được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước


14

thực hiện thu hồi đất. Các đối tượng đó được quy định cụ thể tại Điều 79 của Luật
Đất đai được thực hiện theo quy định sau đây:
1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước
ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước
thu hồi đất ở mà có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đủ điều kiện để được
cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn
liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai thì việc bồi thường về đất được
thực hiện như sau:
a) Trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở cịn lại sau thu hồi
khơng đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà hộ gia
đình, cá nhân khơng cịn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn
nơi có đất ở thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư;
b) Trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở cịn lại sau thu hồi
khơng đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà hộ gia
đình, cá nhân cịn đất ở, nhà ở khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở
thu hồi thì được bồi thường bằng tiền. Đối với địa phương có điều kiện về quỹ đất ở
thì được xem xét để bồi thường bằng đất ở.
2. Trường hợp trong hộ gia đình quy định tại Khoản 1 Điều này mà trong
hộ có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở thu

hồi nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp
luật về cư trú hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng một (01) thửa
đất ở thu hồi thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quỹ đất ở, nhà ở tái định cư
và tình thực tế tại địa phương quyết định mức đất ở, nhà ở tái định cư cho từng hộ
gia đình.
3. Hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc các
trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều này mà khơng có nhu cầu bồi thường bằng
đất ở hoặc bằng nhà ở tái định cư thi được Nhà nước bồi thường bằng tiền.
4. Đối với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi
đất gắn liền với nhà ở thuộc trường hợp phải di chuyển chỗ ở nhưng không đủ


15

điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không có chỗ ở nào khác trong địa bàn
xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được Nhà nước bán, cho thuê, cho
thuê mua nhà ở hoặc giao đất ở có thu tiền sử dụng đất. Giá bán, cho thuê, cho
thuê mua nhà ở; giá đất ở tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất do Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh quy định.
5. Trường hợp trong thửa đất ở thu hồi cịn diện tích đất nơng nghiệp khơng
được cơng nhận là đất ở thì hộ gia đình, cá nhân có đất thu hồi được chuyển mục
đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất đó sang đất ở trong hạn mức giao đất ở
tại địa phương, nếu hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu và việc chuyển mục đích sang
đất ở phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có
thẩm quyền phê duyệt. Hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất phải
thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật về thu tiền sử dụng đất;
thu tiền thuê đất, thuê mặt nước.
6. Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngồi, doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài đang sử dụng đất để thực hiện dự án xây dựng nhà ở khi
Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75

của Luật Đất đai thì việc bồi thường thực hiện theo quy định sau đây:
a) Trường hợp thu hồi một phần diện tích đất của dự án mà phần còn lại vẫn
đủ điều kiện để tiếp tục thực hiện dự án thì được bồi thường bằng tiền đối với phần
diện tích đất thu hồi;
b) Trường hợp thu hồi tồn bộ diện tích đất hoặc thu hồi một phần diện tích
đất của dự án mà phần cịn lại khơng đủ điều kiện để tiếp tục thực hiện dự án thì
được bồi thường bằng đất để thực hiện dự án hoặc bồi thường bằng tiền;
c) Đối với dự án đã đưa vào kinh doanh khi Nhà nước thu hồi đất thì được
bồi thường bằng tiền.
1.1.4.2 Chủ thể tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái
định cư
Chủ thể tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định
cư là những chủ thể tham gia vào quá trình thu hồi đất, hoàn thiện phương án bồi


16

thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư; tham gia tổ chức thực hiện bồi
thường, hỗ trợ và tái định. Các chủ thể này bao gồm: UBND tỉnh, UBND huyện,
UBND xã, Ủy ban MTTQVN và các cơ quan ban ngành. Các chủ thể này tham gia
cụ thể vào các khâu như sau:
Thu hồi đất:
UBND cấp tỉnh có thẩm quyền thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất cơng
ích của xã, phường, thị trấn; đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định
cư ở nước ngồi, tổ chức nước ngồi có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn
đầu tư nước ngồi.
UBND cấp huyện có thẩm quyền thu hồi đất đối với đất của hộ gia đình, cá
nhân, cộng đồng dân cư; đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở
hữu nhà ở tại Việt Nam.
Trường hợp khu đất thu hồi có cả tổ chức và hộ gia đình, cá nhân đang sử

dụng đất thì UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền
cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất.
Kiểm kê đất đai, tài sản có trên đất
Sau khi có quyết định thu hồi đất của cấp có thẩm quyền, UBND cấp xã có
trách nhiệm phối hợp với Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng triển
khai thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm. Người sử
dụng đất có trách nhiệm phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng
mặt bằng thực hiện việc điều tra, khảo sát, đo đạc xác định diện tích đất, thống kê nhà
ở, tài sản khác gắn liền với đất để lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Trường hợp người sử dụng đất trong khu vực có đất thu hồi không phối hợp
với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng trong việc điều tra, khảo
sát, đo đạc, kiểm đếm thì UBND cấp xã, Ủy ban MTTQVN cấp xã nơi có đất thu
hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng tổ chức vận động,
thuyết phục để người sử dụng đất thực hiện.
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày được vận động, thuyết phục mà người sử
dụng đất vẫn không phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt