Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong bài Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953-1954)

Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
1. Lí do lý luận 
Chủ  tịch Hồ  Chí Minh khi đánh giá về  vai trị của thanh niên, Người 
nhấn mạnh: “Người ta thường nói: Thanh niên là người chủ  tương lai của 
nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần lớn là 
do các thanh niên. Thanh niên muốn làm người chủ  tương lai cho xứng đáng 
thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải làm 
việc để chuẩn bị cho cái tương lai đó”.
Với mục tiêu căn bản đặt ra cho thế hệ trẻ  Việt Nam hơm nay là tăng 
cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế  hệ  trẻ  Việt  
Nam góp phần rèn luyện thế  hệ  trẻ  vừa “hồng” vừa “chun” nhằm tạo 
chuyển biến căn bản về đạo đức, lối sống phát triển tồn diện; u gia đình, 
có đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa; u nước, tự  hào dân tộc, kiên định  
lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có ý thức tn thủ pháp luật; có  
năng lực và bản lĩnh trong hội nhập quốc tế; có sức khỏe, tri thức và kỹ năng 
lao động, trở thành những cơng dân có ích, tích cực tham gia xây dựng và bảo  
vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong cơng cuộc xây dựng và bảo vệ  tổ  quốc hiện nay, chúng ta càng  
thấy rõ vai trị của thanh niên cũng như trách nhiệm của gia đình, nhà trường, 
xã hội đối với thanh niên trong đó có một phần rất lớn là thanh niên học sinh 
đang trong độ  tuổi THCS, THPT. Đứng trước thực tế  u cầu của giáo dục 
hiện nay  khơng chỉ  “dạy chữ” mà cịn “dạy người”, dạy học cần phải chú 
trọng khơng chỉ  kiến thức mà cịn chú trọng đến việc hình thành năng lực 
nhận thức và phẩm chất cho các em. 
2. Lý do thực tiễn
 Mơn lịch sử  trong trường học phổ  thơng là mơn học có nhiều lợi thế 
trong việc truyền tải đến học sinh nhận thức sâu sắc hơn về  tinh thần u  

nước, về  lịng tự  hào dân tộc, về giáo dục lí tưởng, đạo đức cách mạng cao  
đẹp mà khơng phải mơn học nào cũng có thể  lồng ghép giáo dục những nội 
dung sâu sắc này. Tuy nhiên, khơng phải giáo viên nào cũng vận dụng linh 
hoạt các phương pháp dạy học để  giáo dục lồng ghép có hiệu quả  và khơng 
phải bài học nào, nội dung nào cũng có thể lồng ghép giáo dục. 
Bên cạnh lợi thế  bộ  mơn thì mơn học lịch sử  có nhiều hạn chế  trong 
việc dạy học lồng ghép đạo đức, lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh như số 
tiết trong tuần cịn ít (chỉ  từ  1 đến 2 tiết), thời lượng kiến thức trong bài  
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

1


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

nhiều, sự  kiện, nội dung nhiều nên thời gian, nội dung dành cho lồng ghép 
giáo dục cịn hạn chế. Từ thực tế dạy học ở trường THCS Lương Thế Vinh , 
huyện Krơng Ana, tơi nhận thấy đa số  học sinh trong lớp, trong trường có kĩ  
năng, nhận thức, phẩm chất đạo đức tốt. Tuy nhiên, vẫn cịn đối tượng học  
sinh lớp 8,9 là thanh niên có những biểu hiện chưa đúng chuẩn mực trong 
hành động, lời nói, việc làm, giao tiếp  ứng xử, chưa ý thức được mục tiêu 
chính của việc học tập, lao động, mục đích sống hiện tại, có thể ảnh hưởng 
đến tương lai sau này của các em. Chính vì nhận thức rõ u cầu giáo dục của  
bộ  mơn với thái độ, hành động trong việc thực hiện lí tưởng sống của học  
sinh, tơi  chọn đề  tài sáng kiến kinh nghiệm   dạy học lồng ghép giáo dục lí  
tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong bài Cuộc kháng chiến tồn quốc  
chống thực dân Pháp kết thúc (1953­1954) mơn lịch sử  9 nhằm trao đổi, chia 
sẻ  cùng đồng nghiệp kinh nghiệm dạy học nâng cao chất lượng   giáo dục 
trong bộ mơn lịch sử.

II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu
Mục tiêu của đề  tài là xác định rõ đối tượng, mục đích, phương pháp 
dạy học nhằm lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cho học sinh trong tiết dạy  
học lịch sử  qua đó nâng cao chất lượng học tập, nâng cao nhận thức về  lí 
tưởng sống cao đẹp cũng như  đúc rút thêm một số  kinh nghiệm trong qua 
trình dạy học của giáo viên.
Nhiệm vụ  của đề  tài nhằm giúp giáo viên xác định rõ một số  phương 
pháp dạy học bộ mơn lịch sử cấp trung học cơ sở (THCS) để  định hướng cho 
học sinh có nhận thức đúng đắn hơn về trách nhiệm và việc làm cụ  thể  của 
thanh niên, học sinh trong giai đoạn hiện nay.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận 
Dựa trên những vấn đề về phương pháp dạy học lịch sử ở trường  phổ 
thơng; trên cơ sở tâm lý lứa tuổi học sinh cấp THCS; tư tưởng của chủ nghĩa  
Mác ­ Lê nin và tồn bộ  quan điểm của Đảng về  lí luận dạy học hiện đại,  
phương pháp dạy học tích cực lấy học sinh làm trung tâm của q trình dạy 
học, phát huy vai trị chủ động, tích cực, tư duy sáng tạo của học sinh dựa trên 
sự hướng dẫn của thầy cơ giáo nhằm nâng cao chất lượng dạy học của thầy  
đồng thời nâng cao năng lực nhận thức của học sinh qua bài học. 
Dựa   theo   Công   văn   số   4612/BGDĐT­GDTrH   ngày   03   tháng   10   năm 
2017 về  việc hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phổ  thơng hiện 
hành theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh từ năm  
học 2017­2018. Từ đây, người thầy trong q trình dạy học khơng chỉ  truyền  
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

2


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

tải kiến thức mà cịn định hướng giáo dục cho học sinh phát triển tư  duy, kĩ 
năng và phẩm chất vốn có phù hợp trong từng bài học, mơn học qua đó đáp 
ứng u cầu dạy học hiện nay cũng như nâng cao chất lượng bộ mơn. 
Để  hiểu về  khái niệm lí tưởng sống cao đẹp của con người chúng ta  
cần hiểu lí tưởng sống là gì? Lí tưởng sống (lẽ sống) là mục đích tốt đẹp mà 
mỗi  con người  muốn hướng tới, mong mỏi  đạt  được.  Người có lí  tưởng 
sống cao đẹp  là người ln suy nghĩ và hành động  khơng mệt mỏi  để  thực 
hiện được lí tưởng của dân tộc, của nhân loại, vì sự  tiến bộ của bản thân và  
xã hội, ln vươn tới sự  hồn thiện về mọi mặt, ln mong muốn cống hiến  
trí tuệ và sức lực cho sự  nghiệp chung, cho gia đình, xã hội và đất nước...Lí 
tưởng sống của thanh niên ngày nay là xây dựng nước Việt Nam dâu giàu, 
nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh. Thanh niên học sinh phải 
ra sức học tập, rèn luyện để  có đủ  tri thức, phẩm chất và năng lực để  thực 
hiện lí tưởng.
Tại sao con người cần có lí tưởng sống cao đẹp nhất là đối với thế hệ 
trẻ? Hiện nay, sống có mục đích, sống có lí tưởng cao đẹp là u cầu đặt ra 
khơng chỉ  đối với mỗi người nói chung mà cịn đối với thế  hệ  trẻ  nói riêng  
bởi đây là lực lượng nịng cốt cho xã hội trong tương lai. Do đó, bồi dưỡng  
tinh thần lí tưởng đạo đức sống trong sáng, lành mạnh cho thế hệ trẻ  là u 
cầu của tồn đảng, tồn dân ta đồng thời cũng là nhiệm vụ then chốt trong hệ 
thống giáo dục hiện nay. Và để đáp ứng u cầu ngày càng cao của giáo dục  
địi hỏi khơng chỉ người thầy phải có phẩm chất đạo đức tốt, là tấm gương 
cho học sinh noi theo mà trong từng mơn học cịn là một phần của mục tiêu 
bài học đề ra về kĩ năng, thái độ bên cạnh kiến thức bài học. 
Bài 27, Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết  
thúc 1953­1954 trong mơn lịch sử 9 có nhiều nội dung phù hợp trong việc lồng 
ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh nên bên cạnh việc truyền  
đạt kiến thức trọng tâm của bài. Vậy làm thế  nào để  có thể  vừa đảm bảo 
thời lượng tiết học u cầu vừa có thể bổ sung nội dung lồng ghép giáo dục 

đặt ra. Phần giải quyết vấn đề sẽ làm rõ u cầu này.
II. Thực trạng vấn đề 
1. Thuận lợi
Trong q trình giảng dạy bộ  mơn lịch sử   ở  các lớp tại trường THCS 
Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đắk Lắk tơi nhận thấy các mơn học 
trong nhà trường nói chung cũng như mơn học lịch sử nói riêng có nhiều thuận 
lợi như: Nhà trường tạo điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học như máy 
chiếu, máy tính, ti vi có kết nối internet…ở  nhiều lớp nên việc truyền tải  
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

3


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

kiến thức, việc minh họa nội dung tranh,  ảnh, phim tư liệu….của giáo viên 
cũng như việc tiếp thu bài của học sinh hiệu quả hơn.
Với bản thân tơi đã có một số kinh nghiệm nhất định trong dạy học tích 
hợp, lồng ghép kiến thức giáo dục học sinh, đạt hiệu quả  khá cao được các 
cấp cơng nhận nên khơng bỡ  ngỡ  trong cách thức tiến hành cũng như  tiến 
trình thực hiện. Trong q trình thực hiện đề tài, giáo viên đã gắn được thực 
tiễn với lí thuyết, lấy thực tiễn cơng việc để từ  đó đúc kết lí luận và ngược  
lại lí luận sẽ được kiểm nghiệm qua thực tế chất lượng dạy học. Tuy đề tài 
nghiên cứu của tơi khơng phải là mới song làm thế  nào để  đạt hiệu quả  cao  
và phổ biến cho các giáo viên lại là một u cầu cần được đổi mới. Chính vì 
thế, tơi càng nhận thức rõ u cầu đổi mới giáo dục tồn diện địi hỏi người  
giáo viên phải khơng ngừng sáng tạo trong giảng dạy nhằm thu được hiệu 
quả cao nhất. 
Học sinh đa số có ý thức tự học khá tốt, một số học sinh có năng khiếu 

bộ  mơn, học lực giỏi, vận dụng tốt kiến thức các mơn học, thường xun 
được tìm hiểu, bổ  trợ  kiến thức liên quan đến bài học qua các tư  liệu trên 
internet do đó phát huy được năng lực cá nhân và phẩm chất vốn có giúp cho  
việc thực hiện nội dung lồng ghép giáo dục hiệu quả hơn.
2. Khó khăn
Một số  học sinh  học tập  cịn  thụ  động, máy móc,  học lực yếu kém, 
lười học bài có hệ thống nên việc chuẩn bị bài, tìm những nội dung liên quan 
đến bài học cịn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến việc tiếp thu bài học trên lớp, 
đến nhận thức và hành động tích cực trong thực tế. 
Bên cạnh ý thức học tập chưa tốt, ý thức thực hiện nội qui trường lớp 
của một số học sinh trong đó có đối tượng học sinh lớp 9 như: ý thức kỉ luật  
chưa cao, đi học muộn, bỏ tiết, nghỉ học khơng có lí do, nghiện chơi điện tử, 
một số  em lười học, thêm tác động xấu từ  bên ngồi dẫn đến bỏ  học.  Ở 
nhiều lớp cịn có biểu hiện chưa tốt trong giao tiếp, đánh nhau, nói tục chửi  
thề, gây mất đồn kết trong nhóm bạn bè. Thiếu ý thức trong bảo vệ  của  
cơng trường lớp, bảo vệ cơ  sở  vật chất chung như bàn ghế, lớp học, xả  rác 
bừa bãi trong khn viên trường, sử  dụng chưa tiết kiệm điện, nước trong  
nhà trường, trốn tránh,  ỷ  lại, chưa tích cực trong lao động tập thể, chăm sóc 
bồn hoa cây cảnh của lớp, của nhà trường...Đây chính là biểu hiện hạn chế 
trong nhận thức và hành động của một số học sinh về quyền và nghĩa vụ học  
tập, chưa xác định được mục đích học tập, chưa xác định được những việc 
làm tích cực của bản thân đối với trường, lớp và hành vi đó khơng chỉ  làm 
ảnh hưởng xấu đến tính cách của bản thân mà cịn  ảnh hưởng đến một số 
học sinh khác, đến phong trào thi đua của tập thể, của trường lớp. Theo đó, 
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

4


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  

bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

dẫn đến tình trạng bỏ  học, chơi bời lêu lổng, dễ  bị  rủ  rê, lơi kéo vào các tệ 
nạn xã hội, ảnh hưởng xấu đến gia đình, xã hội. Từ vấn đề  hạn chế trên, tơi  
càng nhận thức rõ hơn vai trị của các hoạt động giáo dục. Dạy học khơng chỉ 
chú trọng kiến thức mà cịn phải chú trọng nội dung lồng ghép giáo dục nhận  
thức tư  tưởng, kĩ năng, thái độ  cho học sinh, giúp các em càng nhận thức rõ 
mục tiêu, nhận thức lí tưởng sống của bản thân khi đang cịn là học sinh 
THCS, làm nền tảng cho tương lai sau này. 
Về  phía giáo viên, trước khi thực hiện đề  tài tơi nhận thấy việc lồng  
ghép giáo dục học sinh trong các bài giảng đã được thực hiện thường xun. 
Tuy nhiên, giáo viên cịn mắc phải một số hạn chế cụ thể như  trong q trình 
giảng dạy vẫn cịn thiên về truyền tải kiến thức sách vở, ít chú ý đến vấn đề 
giáo dục thực tế, ngại đổi mới các phương pháp dạy học tích cực nên phần 
nào ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục tồn diện. Nếu chỉ chú trọng truyền 
tải kiến thức, việc lồng ghép giáo dục sẽ  chiếm rất ít nội dung, hiệu quả 
chưa cao. Nếu lồng ghép, bổ  trợ  thêm các mơn học nhằm giáo dục học sinh  
thì lại mất q nhiều thời gian,  ảnh hưởng đến thời lượng kiến thức cũng 
như thời gian của một tiết học. Tư liệu dạy học lồng ghép cịn dàn trải, chưa 
nổi bật nên việc lồng ghép giáo dục chưa thật rõ ràng, mới chỉ  ra nội dung  
minh họa bổ  trợ  phù hợp song chưa chốt được vấn đề  cần giáo dục lồng  
ghép nên cũng chưa đạt được hiệu quả. Giáo viên cịn lúng túng trong phương  
pháp khơng biết nên đặt nội dung lổng ghép giáo dục  ở  tiểu mục nào, nội 
dung nào trong bài để lồng ghép giáo dục nên mất rất nhiều thời gian, làm cho 
hoạt động giáo dục được lồng ghép bị chồng chéo, lan man, khơng trọng tâm, 
thiếu hiệu quả. 
Đa số  tiết dạy lịch sử  lớp 9 có nội dung kiến thức dài, có nhiều sự 
kiện, nhiều mốc thời gian, nhiều tranh ảnh phải làm rõ nội dung, ý nghĩa…Do 
đó, để  đáp  ứng được mục tiêu vừa truyền đạt kiến thức bài học vừa lồng  
ghép giáo dục học sinh, đảm bảo cho học sinh phát huy được năng lực, phẩm  

chất, kĩ năng, thái độ  là việc làm rất khó. u cầu giáo viên vừa phải linh 
hoạt giữa các phần, các khâu trong từng đơn vị kiến thức, vừa phải chọn lọc  
nội dung lồng ghép giáo dục hiệu quả, tránh sa vào liên hệ kiến thức dàn trải,  
lan man, mất thời gian trong tiết học. 
3. Định hướng thực hiện đề tài
Để  đạt được mục tiêu của đề  tài là lồng ghép giáo dục lí tưởng sống  
cao đẹp cho học sinh lớp 9 cấp THCS trong mơn lịch sử  bài 27 Cuộc kháng  
chiến chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954, trước hết tơi tham 
khảo thái độ  của học sinh đối với mơn học cũng như  đối với nội dung trong  
bài 27. Phần tham khảo này được giáo viên thực hiện trước khi tiến hành bài 
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

5


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

giảng trong thời gian tiết 5 của buổi học có bốn tiết chính khóa. Các câu hỏi  
được sử  dụng dưới hình thức bài kiểm tra tham khảo thơng tin, cụ  thể  như 
sau:
Câu 1. Hãy cho biết ý kiến của em về mơn học lịch sử?
Câu 2. Vì sao em thích học mơn lịch sử?
Câu 3. Vì sao em khơng thích học mơn lịch sử?
Câu 4. Em thích học lịch sử theo phương pháp nào trên lớp?
Câu 5. Em có thích cách học lịch sử bằng hình thức giao việc của thầy,  
cơ giáo khơng? Vì sao?
Câu 6. Em có nhận thấy mơn học lịch sử có thể dễ dàng lồng ghép giáo 
dục ý thức đạo đức, lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh thơng qua các nhân 
vật có thật trong các cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc ta khơng? 

Câu 7. Ở tiết dạy lịch sử, thầy, cơ giáo có dùng những câu hỏi liên quan  
đến các mơn học khác khơng? Theo em, mục đích của thầy, cơ giáo để làm gì?
Câu 8. Trong các dạng bài học có nội dung về diễn biến các chiến dịch, 
em muốn thầy, cơ giáo dạy học theo cách nào? 
Câu 9. Em thấy thầy, cơ giáo dạy lịch sử có cần phải sử dụng nhiều có 
các tư liệu lịch sử, tranh ảnh minh họa khơng? 
Câu 10. Khi được xem các tư  liệu dạy học nói về  sự  hi sinh anh dũng 
của những thanh niên tuổi đời cịn rất trẻ, em thấy mình cần phải có nhận 
thức gì với thế hệ trẻ nói chung và học sinh nói riêng?
Câu 11. Sau tiết học lịch sử  về  các chiến dịch lịch sử, em thấy hình 
tượng người lính cụ Hồ hiện lên như thế nào?
Câu 12. Nếu là một thanh niên trong thời kì kháng chiến chống thế lực 
ngoại xâm, em sẽ làm gì cho đất nước?
Câu 13. Em mong muốn thầy, cơ giáo dạy học mơn lịch sử  cần làm 
những gì để có thể làm cho các em u thích bộ mơn?
Bên cạnh đó, để  nắm bắt được thực trạng trong thực tế  ý thức thực 
hiện nội quy trường lớp, nhất là học sinh lớp 8, 9 đã bước sang tuổi thanh  
niên, một số  em đã đứng trong hàng ngũ của Đồn thanh niên cộng sản Hồ 
Chí Minh, tơi sử dụng một số câu hỏi sau:
Câu 1. Là học sinh đang học cấp THCS, em thấy có cần thiết phải xác  
định mục đích sống cho bản thân khơng? Vì sao?

Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

6


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

Câu 2. Em hiểu gì về  lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên, học sinh 
khi đang học cấp THCS.
Câu 3. Biểu hiện của thanh niên, học sinh cấp THCS về lí tưởng sống 
cao đẹp được thể hiện như thế nào?
Câu 4. Hiện nay,  ở  trong trường, lớp em, một số  bạn thường có biểu 
hiện chưa tốt về  ý thức thái độ  trong học tập, lao động, giao tiếp. Theo em,  
đây có phải là biểu hiện của việc chưa xác định được mục tiêu, mục đích học 
tập và lí tưởng sống của học sinh khơng? Vì sao?
Câu 5. Hãy kể  những việc mà em và các bạn đã làm trong các phong 
trào thi đua của nhà trường. Theo em, đây có phải là biểu hiện của mục đích 
học tập, lí tưởng sống cao đẹp của học sinh? Vì sao?
Câu 6. Cho biết thái độ của em khi học sinh, thanh niên trong trường có  
biểu hiện đua địi, la cà tụ tập với một số đối tượng bên ngồi?
Câu 7. Nếu có thể giúp đỡ được các bạn tiến bộ trong học tập và nhận 
thức, em và các bạn sẽ làm gì?
Câu 8. Em có suy nghĩ gì về  lí tưởng sống của thanh niên trong giai  
đoạn hiện nay? 
Câu 9. Cho biết lí tưởng sống của em trong hiện tại và tương lai?
Như  vậy, qua các câu hỏi nắm bắt thực trạng của học sinh hiện tại  
trong lớp, trong trường một lần nữa lại giúp giáo viên khơng chỉ  định hướng 
được việc điều chỉnh phương pháp dạy học mà cịn nhận thấy biểu hiện, thái  
độ  tích cực, hạn chế  của học sinh trong nhận thức, hành động khi thực hiện 
mục đích của bản thân trong mơi trường giáo dục để từ đó lựa chọn nội dung  
dạy học lồng ghép phù hợp, hiệu quả. 
Kết quả thống kê khảo sát trước khi thực hiện đề tài về dạy học lồng  
ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong bài Cuộc kháng chiến  
tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954 cụ thể như sau:
­ Về  thái độ  của học sinh đối với mơn học: u thích 50%, khơng u 
thích 50%.
­ Về thái độ của học sinh đối với bài học 27: 

+ Thích học theo tư liệu, hình ảnh minh họa, liên hệ kiến thức các mơn 
học: 80%
+ Học theo phương pháp của thầy, cơ giáo như các tiết học trước: 70%
­ Về ý thức thực hiện nội quy trường lớp:
+ Ý thức tốt, quan tâm đến người khác: 70%
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

7


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

+ Ý thức chưa tốt, chưa quan tâm đến mọi người xung quanh: 30%
­ Có nhận thức về lí tưởng sống cao đẹp: 70%
­ Có biểu hiện tốt trong hành động, lời nói, việc làm: 80%
Từ thực trạng thực tế trên, tơi nhận thấy để đề tài được thực hiện hiệu  
quả thì điều cốt lõi nhất của vấn đề là tiết học vừa đảm bảo kiến thức vừa 
lồng ghép được nội dung giáo dục cho học sinh mà khơng  ảnh hưởng đến 
thời lượng kiến thức cũng như  thời gian u cầu của một tiết học. Do đó, 
giáo viên phải biết phân phối thời gian hợp lý, lựa chọn nội dung bổ  trợ  về 
tranh ảnh, tư liệu dạy học, mơn học bổ trợ… phải hợp lý, đủ lượng song lại  
khơng q dài dịng, đối phó làm cho có, hay u cầu học sinh tự nghiên cứu ở 
nhà mà thầy cơ giáo phải ln là người chủ động hướng dẫn và học sinh cũng  
ln được chủ động trong việc chuẩn bị nội dung liên quan đến bài học tránh  
làm các em bị  động khi vừa phải tổng hợp kiến thức mơn học vừa phải cố 
gắng nhận thức nội dung giáo dục mà thầy cơ giáo lồng ghép.
Tóm lại, có nhiều yếu tố  thực trạng liên quan đến chất lượng giảng 
dạy nhằm đạt mục tiêu khơng chỉ  về kiến thức mà cịn có vài trị quan trọng  
của việc lồng ghép giáo dục cho học sinh địi hỏi người giáo viên ln phải 

làm mới mình, nâng cao trình độ  chun mơn nghiệp vụ, nêu cao tinh thần 
trách nhiệm trong mọi cơng việc được giao, quan tâm một cách tồn diện đến 
hiệu quả giáo dục thì mọi việc dù khó cũng thành cơng.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 
Để  phân tích kĩ hơn các nội dung giải pháp đối với việc thực hiện đề 
tài này, tơi sử dụng một số giải pháp sau:
1. Giải pháp 1. Xác định các phương pháp dạy học phù hợp 
Qua thực tế dạy học trong bài 27, tơi đã sử dụng các phương pháp sau:
­ Phương pháp phân tích ­ tổng hợp tài liệu;
­ Phương pháp thuyết trình, vấn đáp;
­ Phương pháp thực nghiệm;
­ Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.
1.1. Đối với phương pháp phân tích ­ tổng hợp tài liệu
Sự chuẩn bị chu đáo về tư liệu dạy học trong bài giảng là vơ cùng cần  
thiết bởi nó khơng chỉ   đơn thuần là truyền tải kiến thức, làm sinh  động,  
phong phú thêm bài học mà qua các hình  ảnh tư  liệu này cịn là nhằm mục 
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

8


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

đích lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp, bồi dưỡng lịng u nước, tinh 
thần cách mạng, tinh thần tự hào dân tộc và tinh thần đồn kết dân tộc trong  
nước và đồn kết với nhân dân Đơng Dương. Phương pháp này địi hỏi người 
giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian, lựa chọn nguồn tư liệu hình ảnh, video 
khơng chỉ  phù hợp mà cịn có tính chọn lọc, đặc sắc, nổi bật trong số  các  

nguồn tư  liệu trên internet để  minh họa tốt nhất cho bài dạy đồng thời thu 
được hiệu quả giáo dục lồng ghép tốt nhất cho học sinh.
Tơi nhận thấy trong q trình dạy học bài 27, Cuộc kháng chiến chống 
thực dân Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954, u cầu giáo viên cần sử  dụng 
linh hoạt các phương pháp cụ  thể  như  phương pháp thuyết trình, phương 
pháp vấn đáp, phương pháp so sánh, phương pháp tổng hợp…Để  đạt được 
u cầu của bài giảng, giáo viên phải sử dụng tư liệu, hình ảnh liên quan đến 
bài học như lược đồ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1953­1953, lược 
đồ  chiến dịch Điện Biên Phủ  1954; tư  liệu về  tập đồn cứ  điểm Điện Biên  
Phủ  của thực dân Pháp: lực lượng, phương tiện chiến tranh, tướng lĩnh chỉ 
huy; tư liệu về sự chuẩn bị của qn dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ:  
về  lực lượng, phương tiện, người chỉ  huy, về  những tấm gương điển hình 
trong chiến đấu…
1.2. Đối với phương pháp thuyết trình, vấn đáp
Đối với mơn học lịch sử, đây là phương pháp được sử  dụng nhiều nhất 
trong các kiểu bài ơn tập, bài học có nội dung trình bày diễn biến các cuộc  
khởi nghĩa, kháng chiến, mở rộng thêm sự hiểu biết về các nhân vật lịch sử, 
các sự kiện lịch sử…Phương pháp này phù hợp với mọi đối tượng học sinh vì  
các em có thể  trả  lời được tồn bộ  hoặc một phần nội dung của bài, của 
chương, của từng lĩnh vực kiến thức đã học. Bên cạnh việc giáo viên thuyết 
trình mở  rộng nội dung giúp học sinh hiểu kiến thức thì giáo viên cịn dùng 
trong việc sử dụng các câu hỏi nhanh, trắc nghiệm để giúp học sinh nhớ nội  
dung nhanh hơn. Tiết học trở  nên sơi nổi hơn nhiều khi học sinh ln là  
người chủ động trong kiến thức.
Trong bài 27, giáo viên phân loại các câu hỏi theo hướng so sánh giúp 
học sinh dễ  nhận biết về  sự  chuẩn bị  của qn dân ta trong kháng chiến, 
những thắng lợi to lớn của nhân dân ta cũng như  sự  thất bại thảm hại của 
thực dân Pháp trong kế hoach Na­va và chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. 
* Về phía qn dân ta trong cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân 
Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954 qua các câu hỏi cụ thể như sau: 

Câu 1. Cuộc tiến cơng chiến lược Đơng ­ Xn 1953­1954 đã bước đầu  
làm phá sản kế hoạch Na­va của Pháp ­ Mĩ như thế nào?
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

9


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

Câu 2. Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết  
thúc 1953­1954 có sự phối hợp của qn và dân những nước nào? Vì sao?
Câu 3. Chiến dịch nào được coi là đỉnh cao trong cuộc kháng chiến 
chống Pháp 1946­1954?
Câu 4. Qn ta mở  đầu trận đánh tại Điện Biên Phủ  vào ngày, tháng, 
năm nào?
Câu 5. Phương tiện chủ  yếu của qn dân ta trong chiến dịch Điện  
Biên Phủ là gì?
Phủ?

Câu 6. Địa danh nào đi vào lịch sử  trong chiến dịch lịch sử  Điên Biên 

Câu 7. Thực dân Pháp đã phải làm gì sau thất bại của chiến dịch Điện 
Biên Phủ 1954?
Câu 8. Hiệp định Giơ­ne­vơ  về  Đơng Dương được kí vào thời gian  
nào?
Câu 9. Phái đồn chính phủ  Việt Nam dân chủ  cộng hịa tham dự  hội 
nghị Giơ­ne­vơ do ai làm trưởng đồn?
Như vậy, với các câu hỏi này giáo viên khơng chỉ  hướng dẫn học sinh 
nắm được kiến thức của bài mà cịn làm cho học sinh có nhận thức sâu đậm  

hơn về lịng lịng tự hào dân tộc, ý thức về tinh thần đồn kết chiến đấu của 
qn dân ta và qn dân ba nước Đơng Dương, về  ý nghĩa to lớn của chiến  
dịch Điên Biên Phủ. Qua đó học sinh cũng sẽ có nhận thức to lớn về sự lãnh 
đạo tài tình của Đảng và chính phủ đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, củng 
cố thêm sự tin tưởng tuyệt đối vào đường lối lãnh đạo của Đảng cộng sản. 
* Về phía thực dân Pháp, giáo viên lựa chọn các câu hỏi thống kê trong 
cuộc tiến cơng chiến lược Đơng ­ Xn 1953­1954 và chiến dịch lịch sử Điện 
Biên Phủ qua các câu hỏi cụ thể như sau:
Câu 1. Tướng chỉ huy kế hoạch Na­va của Pháp là ai?
Câu 2. Kế  hoạch Na­va gồm mấy bước?  Được thực hiện trong thời 
gian bao lâu? Nhằm mục đích gì?
Câu 3. Cuộc tiến cơng chiến lược của qn dân ta trong chiến cuộc  
Đơng ­ Xn 1953­1954 buộc qn địch phải phân tán lực lượng thành mấy 
nơi?
Câu 4. Pháp xây dựng Điên Biên Phủ thành tập đồn gồm bao nhiêu cứ 
điểm? với qn số bao nhiêu?

Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

10


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

Câu 5. Tướng chỉ huy của Pháp trong tập đồn cứ điểm Điện Biên Phủ 
là ai?
Câu 6. Qn số  của thực dân Pháp bị  thất bại trong chiến dịch Điện 
Biên Phủ là bao nhiêu?
Qua hai phần câu hỏi có tính chất so sánh này học sinh vừa thấy được 

thất bại thảm hại của thực dân Pháp vừa cảm nhận được tinh thần bất khuất  
của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến.
* Sử  dụng các câu hỏi về  nhân vật lịch sử  trong bài học, thơng tin về 
những tấm gương chiến đấu hi sinh dũng cảm của các thế  hệ  ơng cha làm 
cho học sinh có cảm nhận sâu sắc hơn về lí tưởng sống cao đẹp của lớp lớp  
các thế  hệ  thanh niên trong thời kì bảo vệ  đất nước. Đó chính là lí tưởng 
sống cao đẹp, sự hi sinh qn mình, xả thân vì độc lập, vì tự do của dân tộc,  
đó chính là đặt quyền lợi của đất nước lên trên quyền lợi của bản thân. Các  
câu hỏi được sử dụng cụ thể như sau:
Câu 1. Ai là người chỉ huy trực tiếp chiến dịch Điện Biên Phủ?
Câu 2. Ai là người lấy thân mình chèn bánh pháo?
Câu 3. Ai là người lấy thân mình lấp lỗ châu mai?
Câu 4. Ai là người u cầu đồng đội lấy thân mình làm giá súng?
Câu 5. Bài hát nào cổ vũ tinh thần các chiến sĩ kéo pháo vào trận địa?
Câu 6. Kể  tên một vài tác phẩm văn học ca ngợi tinh thần chiến đấu 
của qn và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược kết 
thúc 1953­1954?
Câu 7. Hãy nêu cảm nhận của em về những tấm gương chiến đấu hi 
sinh dũng cảm của thanh niên Việt Nam trong cơng cuộc bảo vệ đất nước?
Câu 8. Trong cơng cuộc xây dựng và bảo vệ  đât nước hiện thanh niên 
cần phải làm gì?
Câu 9. Cơng việc mơ   ước của em sau này là gì? Vì sao em lại chọn 
cơng việc đó?
Cuối cùng giáo viên sử dụng câu hỏi tổng hợp có nội dung liên hệ kiến  
thức. Câu hỏi này sẽ  giúp học sinh phần nào định hướng được trách nhiệm 
của thanh niên trong giai đoạn hiện nay, nhận thức thêm về lí tưởng sống cao  
đẹp mà ơng cha đã thể  hiện. Từ đây, hành động và lối sống cao đẹp của các 
em sẽ tiếp bước ơng cha tiếp tục xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam xã  
hội chủ nghĩa bằng những hành động cụ  thể, phù hợp với lứa tuổi, phù hợp 
với đối tượng là học sinh THCS đang cịn ngồi trên ghế nhà trường. Câu hỏi  

Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

11


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

này có thể giúp các em củng cố thêm kiến thức mơn giáo dục cơng dân trong 
bài lí tưởng sống và trách nhiệm của thanh niên trong thời kì cơng nghiệp hóa, 
hiện đại hóa đất nước. Cũng từ đây, các em là đội viên lớn tuổi, là thanh niên 
ưu tú càng ra sức học tập, phấn đấu đứng vào hàng ngũ của đồn thanh niên 
cộng sản Hồ Chí Minh để đóng góp một phần cơng sức nhỏ bé của mình cùng 
thanh niên trên địa bàn huyện nhà thực hiện tốt nhiệm vụ của thanh niên trong 
thời gian tới. Đây cũng là hành trang về  nhận thức lí tưởng sống cao đẹp, 
khơng bị  sa ngã, bị  lơi kéo trong các tệ  nạn xã hội hiện nay nhất là đối với 
tầng lớp thanh thiếu niên. Như  vậy, giáo viên đã thực hiện lồng ghép một  
cách rất tự nhiên lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong bài học lịch sử mà 
khơng hề  bị  gượng ép, bị  bó buộc phải học mơn giáo dục cơng dân về  lí 
tưởng sống và trách nhiệm của thanh niên trong thời kì cơng nghiệp hóa, hiện 
đại hóa mới có thể thực hiện được nhiệm vụ giáo dục lí tưởng sống.
1.3.  Đối với phương pháp thực nghiệm: Giáo viên sử  dụng câu hỏi 
mang tính liên hệ thực tế để giúp học sinh phát huy những hành động tốt đẹp  
đã được thực hiện qua các hoạt động giáo dục trong nhà trường cụ thể như: 
Câu 1. Hãy nêu những việc làm tốt đẹp mà em và các bạn đã làm trong  
các đợt phát động thi đua của nhà trường, của Đồn, Đội thiếu niên?
Câu 2. Theo em, những việc làm này chứng tỏ điều gì đối với học sinh  
đang ngồi trên nghế nhà trường hiện nay?
Câu 3. Em có nhận thấy những việc làm tốt đẹp của em và các bạn 
trong lớp, trong trường đã góp phần nhỏ bé vào cơng cuộc xây dựng đất nước 

trong giai đoạn hiện nay khơng? Vì sao? 
Câu trả  lời nhận được từ  học sinh sẽ  là: chúng em đã thực hiện lao 
động vệ sinh trường lớp, chăm sóc cơng trình măng non, lao động cộng sản do 
đồn thanh niên phát động như  dọn cỏ  khu vực quanh sân trường, làm cơng 
trình thanh niên, lao động vệ  sinh các phần mộ  liệt sĩ tại nghĩa trang của 
huyện, viếng nghĩa trang liệt sĩ của huyện cùng các thầy cơ giáo của nhà 
trường trong các dịp lễ  tết, dịp tri ân các anh hùng liệt sĩ như  27/7, 22/12…
Chúng em cũng đã thực hiện qun góp  ủng hộ  các bạn học sinh vùng khó  
khăn, thiên tai lũ lụt, các bạn học sinh có hồn cảnh khó khăn của lớp, của  
trường.
Như vậy, đối với phương pháp này thì ý nghĩa to lớn đối với việc lồng 
ghép giáo dục là học sinh đã nhận thức được những việc làm nhỏ  bé của 
mình phù hợp với lứa tuổi học sinh là những việc làm tốt đẹp, thể  hiện sự 
tương thân tương ái, sự  giúp đỡ  những bạn học sinh cùng trang lứa cịn khó  
khăn, là hành động tri ân các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì độc lập tự  do 
của đất nước, là hành động góp phần bảo vệ, giữ gìn mơi trường xanh, sạch  
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

12


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

đẹp. Qua đó, nâng cao nhận thức về những hành động xấu, đáng lên án của xã 
hội, hành động sai, chưa đúng mực của học sinh đang cịn biểu hiện trong lớp,  
trong trường. Cũng từ đây hạn chế được những hành vi chưa tích cực của học 
sinh, phát huy và lan tỏa hành vi tốt đẹp trong từng học sinh  ở  mọi lúc, mọi 
nơi.
1.4.  Đối với phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động:  Học 

sinh được chủ động chuẩn bị nội dung mà giáo viên đã u cầu trước đó. Giáo 
viên phải chuẩn bị câu hỏi có tính bao qt, tính thực tế để học sinh dễ dàng 
cảm nhận cũng như  liên hệ. Để  đạt được u cầu nội dung bài học và lồng 
ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh hiệu quả  giáo viên có thể 
sử  dụng một trong câu hỏi thu hoạch sau khi học xong bài học như: Cảm  
nhận của em sau khi học xong bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực 
dân Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954.   
Câu hỏi này giáo viên cho học sinh chuẩn bị  trước theo tổ  nhóm, báo 
cáo trong tiết học. Giáo viên sẽ dành khoảng thời lượng từ 5 phút để đại diện 
các nhóm trình bày về cảm nhận, suy nghĩ của nhóm mình. Các nhóm có thể 
nhận xét nhau để thấy được nội dung của nhóm nào là hồn chỉnh nhất, việc  
làm của nhóm nào là đầy đủ, thiết thực hơn cả. Giáo viên đưa ra ý kiến nhận 
xét cuối cùng, tun dương sự  chuẩn bị  chu đáo của các em, qua đó nhấn 
mạnh lại một lần nữa về  nội dung cần hướng đến là lồng ghép giáo dục lí  
tưởng sống cao đẹp cho học sinh đang tiếp thu bài giảng cũng như cho thanh 
niên hiện nay trong cơng cuộc xây dựng và bảo vệ  tổ  quốc. Như  thế, giáo  
viên vừa thực hiện được nội dung bài học trong tiết dạy lịch sử  và cùng lúc  
thực hiện được nội dung giáo dục lồng ghép về  lí tưởng sống cao đẹp cho  
học sinh để từ đây các em có những biểu hiện, hành động, lời nói, cử chỉ mẫu  
mực hơn, tốt đẹp hơn, làm gương cho chính các em học sinh trong trường,  
làm lan tỏa hành  động, lời nói tốt đẹp của học sinh khơng chỉ  trong mơi  
trường giáo dục mà cịn trong chính nhận thức của các em ở mọi lúc, mọi nơi, 
trong nhà trường, trong gia đình, ngồi xã hội từ  việc bắt đầu bằng những 
hành động nhỏ  nhất. Điều này góp phần khơng nhỏ  vào việc giáo dục nhân 
cách sống cho học sinh đồng thời củng cố thêm kiến thức trong mơn học giáo  
dục cơng dân, nâng cao nhận thức đúng đắn cho các em trong cuộc sống.
(Đính kèm sản phẩm của học sinh trong phần mục lục)
1.5. Đối với phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
 Liên hệ phối hợp các kiến thức trong bài để đạt được u cầu của đề 
tài đặt ra càng địi hỏi người giáo viên khơng chỉ  đảm bảo kiến thức chính  

trọng tâm của bài mà cịn phải đảm bảo u cầu giáo dục trong mục tiêu bài 
học. Tránh biến bài giảng thành bài liên hệ  kiến thức liên mơn của các mơn 
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

13


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

học mà khơng có phần chốt kiến thức cần liên hệ giáo dục. Nếu mắc vào lỗi 
này thì bài giảng của giáo viên dù có chuẩn bị chu đáo về tư liệu dạy học bao  
nhiêu thì cũng khơng đạt được u cầu như mong muốn.
Việc lồng ghép kiến thức trong mơn lịch sử  nhằm giáo dục lí tưởng 
sống cho học sinh trong bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp 
xâm lược kết thúc 1953­1954 với những biện pháp được trao đổi ở trên là vấn 
đề  được thực hiện thường xun trong các tiết dạy. Tuy nhiên, vẫn phải 
được đúc rút thành kinh nghiệm cho các giáo viên cùng bộ mơn cũng như các 
giáo viên khác khi dạy lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh.  
Đó là giáo viên phải biết chọn lọc khơng chỉ là tư liệu dạy học, phương pháp 
dạy học mà cịn phải ln linh hoạt xử  lý và vận dụng kiến thức phù hợp  
trong các tình huống nảy sinh. 
Bài học gồm hai tiết, chính vì vậy khi sử  dụng các câu hỏi trên phải 
phù hợp ở từng đơn vị kiến thức của bài. Các câu hỏi bổ trợ này sẽ giúp học  
sinh khơng chỉ  ghi nhớ  nội dung bài học mà cịn dễ  dàng cho giáo viên trong  
việc lồng ghép giáo dục học sinh. Từ  đây, đến cuối bài học các em sẽ  thấy 
được khơng chỉ  nội dung bài học về  sự  hi sinh khơng tiếc tuổi xn của lớp 
lớp các thế hệ ơng cha mà cịn đọng lại cho học sinh cảm xúc thực sự  về sự 
hi sinh đấy. Qua đó, học sinh liên hệ được những việc mà các em đã làm được 
trong các phong trào thi đua, giảm những tác động tiêu cực đến đối tượng học 

sinh, đối tượng dễ bị lợi dụng và kích động nhất trong xã hội hiện nay. Nếu  
được bổ trợ qua mỗi bài học, tiết học lịch sử cùng với các mơn học khác như 
giáo dục cơng dân, địa lý, âm nhạc, mĩ thuật thì chắc chắn sẽ  làm cho việc 
giáo dục được nâng cao hơn về chất lượng tồn diện, học sinh phát huy được 
khơng chỉ  là năng lực nhận thức mà cịn phát huy được phẩm chất đạo đức  
vốn có. 
Thời gian là yếu tố phải được cân nhắc, tính tốn thật kĩ. Bởi chỉ trong  
thời gian 45 phút cho một tiết học thì giáo viên phải phân phối thời gian cho  
hợp lý vừa đảm bảo các hoạt động dạy và học vừa đảm bảo các hoạt động 
giáo dục cho học sinh. Chính vì vậy, khâu lựa chọn tư liệu dạy học lại càng 
phải phù hợp, tiêu biểu để đạt hiệu quả như mong muốn. Giáo viên cần tránh 
dàn trải kiến thức mà qn hoạt động dạy học lồng ghép giáo dục đề ra. Qua 
đó, khẳng định sự chuẩn bị của giáo viên và học sinh càng chu đáo bao nhiêu 
thì càng có kết quả giáo dục cao bấy nhiêu. 
Trích dẫn văn thơ  ca ngợi tinh thần u nước, ca ngợi chiến thắng vĩ  
đại của dân tộc địi hỏi giáo viên phải chọn lọc những tác phẩm hay nhất, phù  
hợp nhất để  cảm xúc của thầy, cơ giáo khi đọc cho học sinh nghe một vài 
đoạn trích được dâng trào, có sự cảm thơng sâu sắc, lịng biết ơn các anh hùng 
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

14


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

đã ngã xuống vì độc lập tự do cho tổ quốc. Làm được điều này địi hỏi người 
giáo viên phải tự luyện cho mình giọng đọc diễn cảm, nhiều cảm xúc qua đó  
nâng cao nội dung giáo dục.
dục

2. Giải pháp 2. Thu thập, sử  dụng tư liệu dạy học lồng ghép giáo  

Nội dung lồng ghép giáo dục là u cầu rất quan trọng trong việc thực  
hiện nhiệm vụ  của đề  tài này, nó giữ  vai trị quan trọng song song nội dung  
kiến thức bài học. Thực tế  dạy học trong bài 27 Cuộc kháng chiến chống 
thực dân Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954, tơi đã sử  dụng các tư  liệu nội 
dung lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho thanh niên, học sinh cụ 
thể như sau:
2.1. Tư liệu hình ảnh 
Các tư liệu hình ảnh có vai trị tạo sự phong phú, đa dạng trong tư liệu  
dạy học đồng thời làm cho học sinh có cái nhìn thực tế  về  sự  chuẩn bị  của 
tồn đảng, tồn qn ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm 
lược kết thúc 1953­1954. Giáo viên sưu tầm trên internet hình  ảnh các nhân 
vật lịch sử, địa danh lịch sử liên quan đến bài 27 gồm:
­ Hình Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Bộ Chính trị Trung ương Đảng họp  
quyết định chủ trương tác chiến Đơng ­ Xn 1953­1954. 
Phủ.

­ Hình đại tướng Võ Ngun Giáp chỉ  huy tại chiến trường Điện Biên 

­ Hình chân dung các anh hùng đã anh dũng hi sinh trong chiến dịch Điện  
Biên Phủ  như: anh hùng Tơ Vĩnh Diện, Phan Đình Giót, Bế  Văn Đàn, Trần  
Can.
­ Hình  ảnh hầm Đờ  cat xtơ  ri, Đờ  cát xtơ­ri và tồn bộ  ban tham mưu  
của địch ra hàng.
­ Hình ảnh tượng đài chiến thắng Điên Biên Phủ, xe đạp thồ nối đi ra 
chiến trường, đồn ngựa thồ, đồn thuyền phục vụ  chiến dịch, mở đường ra 
mặt trận, kéo pháo vào trận địa.
Các tư  liệu hình  ảnh này giúp cho học sinh được nhìn  ảnh thật của 

những con người thật vơ cùng dũng cảm trong kháng chiến, họ  là một phần  
điển hình trong các tấm gương hi sinh dũng cảm qn mình vì độc lập dân tộc  
qua đó giáo dục tinh thần u nước sáng ngời, lí tưởng sống cao đẹp mà ơng  
cha đã cùng nhau thực hiện vì mục đích chung của dân tộc. Tư liệu hình ảnh  
được sử dụng trong lồng ghép trong phương pháp phân tích tổng hợp tư  liệu  
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

15


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

dạy học và phương pháp thuyết trình, vấn đáp học sinh sao cho phù hợp để 
đạt hiệu quả cao.
2.2. Tư liệu video, clip
Sử dụng tư liệu video, clip phù hợp trong dạy học làm tăng tính thực tế 
của các sự  kiện lịch sử, giúp học sinh có cảm nhận sâu sắc về  những khó  
khăn vất vả, lịng dũng cảm, ý chí kiên cường của ơng cha ta trong cuộc kháng 
chiến chống thế lực xâm lược bảo vệ từng tấc đất của dân tộc. Nội dung các  
video, clip này càng góp phần giáo dục học sinh về  mục đích, lí tưởng sống 
cao đẹp trong thời kì kháng chiến của ơng cha, là cơ sở giúp các em nhận thức 
cũng như hành động trong cơng cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện tại. 
Sử  dụng lồng ghép các video, clip này cùng các câu hỏi có trong các phương  
pháp dạy học đã nêu ở trên làm tăng tính giáo dục về mục đích sống, lí tưởng 
sống của thanh niên, học sinh trong giai đoạn hiện nay. Là thanh niên, học  
sinh trong giai đoạn hiện tại các em cần xác định mục đích học tập đúng đắn,  
tinh tiên phong gương mẫu, đi đầu trong các hoạt động của lớp. Tinh thần  
trách nhiệm và những việc làm nhỏ  bé của thanh niên, học sinh vì sự  thành  
cơng trong cơng việc chung của tập thể, của cộng đồng chính là biểu hiện  

một phần trong mục đích sống, lí tưởng sống cao đẹp trong tương lai. Các 
video, clip được sử dụng trong bài cụ thể là:
­ Video kéo pháo vào trận địa, lồng ghép bài hát Hị kéo pháo để  thấy 
được ý chí kiên cường, dũng cảm của chiến sĩ ta trong chiến dịch Điện Biên 
Phủ.
­ Clíp thanh niên làm theo lời Bác trong giai đoạn hiện nay cùng bài hát 
Đồn ca làm tăng tính giáo dục nhận thức và hành động của thanh niên, học  
sinh. Học sinh sẽ  nhận thức được những việc làm tốt đẹp, phù hợp với lứa 
tuổi học sinh trong lớp, trong trường cũng là mục đích sống và học tập cao 
đẹp chứ  khơng phải những việc làm đóng góp cho đất nước chỉ  có ở  những  
người trưởng thành. Giáo viên sử dụng tư liệu video, clip lồng ghép nội dung  
giáo dục phù hợp trong phương pháp thuyết trình vấn đáp để  đạt mục đích 
giáo dục hiệu quả.
2.3. Tư liệu trong mơn văn học
Văn học phản ánh cuộc sống hiện tại. Cuộc kháng chiến tồn quốc 
chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954 của dân tộc ta với chiến 
thắng vĩ đại Điện Biên Phủ  khơng chỉ  khẳng định ý nghĩa lịch sử  to lớn đối 
với dân tộc ta, đối với thế  giới mà cịn đi vào trong văn thơ  Việt Nam với  
những tác phẩm để đời, mãi lưu truyền cho các thế hệ mai sau. Bởi khi giáo 
viên sử  dụng đoạn trích văn, thơ  thành cơng sẽ  làm chạm đến cảm xúc của  
người học, qua đó lồng ghép giáo dục có hiệu quả  hơn. Tư  liệu trong mơn 
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

16


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

văn học nên được giáo viên lồng ghép sử  dụng trong phương pháp thuyết 

trình, vấn đáp học sinh.
Giáo viên sử dụng tư liệu thơ của nhà thơ Tố Hữu trong bài Một chiều  
hè lịch sử, bài Hoan hơ chiến sĩ Điện Biên. Tuy nhiên, sau khi trích dẫn nguồn  
tư liệu văn thơ này để đạt được mục đích giáo dục lồng ghép giáo viên phải  
chốt lại được ý nghĩa đoạn trích qua đó đọng lại cho các em thái độ  khâm  
phục, lịng biết ơn đối với những con người dũng cảm, kiên cường trong cơng 
cuộc đấu tranh bảo vệ  tổ  quốc và bản thân các em phải xác định lí tưởng  
sống cao đẹp, sống có ích cho xã hội trong giai đoạn hiện nay. 
IV. Tính mới của giải pháp
Sau khi áp dụng các giải pháp trên trong dạy học lồng ghép giáo dục lí 
tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong bài 27, Cuộc kháng chiến tồn quốc  
chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc, tơi nhận thấy một số điểm mới, tích  
cực đối với giáo viên và học sinh, cụ thể như:
Về phía giáo viên: Giáo viên khơng chỉ đơn thuần giảng dạy, truyền đạt 
kiến thức sách vở mà cịn chủ động, linh hoạt, hài hịa hơn trong việc sử dụng 
các phương pháp dạy học, thực hiện nội dung lồng ghép giáo dục học sinh 
khơng bị  gị bó, ép buộc, nó diễn ra tự  nhiên, hài hịa và hiệu quả  cao hơn. 
Đồng thời, khơng làm ảnh hưởng đến thời gian phân phối trong tiết học. Giáo  
viên điều tiết hài hịa, hợp lý nội dung kiến thức và nội dung lồng ghép giáo 
dục.
Về  phía học sinh: Học sinh hào hứng hơn trong học tập bộ  mơn đồng 
thời có những chuyển biến tích cực hơn trong các phong trào thi đua, trong lao 
động do nhà trường, tổ  chức Đồn thanh niên, Đội thiếu niên phát động. Và 
cũng chính trong thời gian học nội dung bài học này là thời gian các em đang  
có những hoạt động tích cực phấn đấu trở  thành Đồn viên thiên niên cộng 
sản Hồ  Chí Minh nên có càng có mục tiêu phấn đấu rõ ràng hơn trong lí 
tưởng sống hiện tại, làm cơ  sở  tốt đẹp cho tương lai sau này. Học sinh vừa 
nhận thức được kiến thức lịch sử  lại vừa được nhận thức được kiến thức 
lồng ghép giáo dục trong cử  chỉ, lời nói, hành động. Từ  nội dung giáo dục  
lồng ghép càng củng cố  thêm những việc làm trong mục đích sống cao đẹp 

của thanh niên, học sinh khi đang học cấp THCS. Hóa ra nó khơng phải là  
những hành động q to lớn mà nó chỉ đơn thuần hiện tại trước mắt các em là 
những việc làm cụ  thể  hàng ngày, là sự  cố  gắng nỗ  lực trong học tập, lao  
động, sống có trách nhiệm với bản thân, bạn bè, gia đình và mọi người xung 
quanh vì mục đích chung của tập thể, cộng đồng, xã hội. Đây có thể sẽ là cơ 
sở cho việc hình thành nhân cách sống cao đẹp trong tương lai mỗi con người  
sau này. 
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

17


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

V. Hiệu quả SKKN 
Kết quả giáo dục lồng ghép thu được sau một bài học, một tiết học có 
thể chưa đánh giá được chuyển biến trong nhận thức của học sinh. Tuy nhiên, 
sau khi vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học trên cùng sự  chuẩn bị 
chu đáo về nội dung tư liệu liên quan đến bài học trong bài 27, tơi đã thu được 
một số kết quả sau:
­ Về phía giáo viên: Phương pháp giảng dạy ngày càng nhuần nhuyễn, 
linh hoạt, hiệu quả giáo dục cao hơn trước. Từ một tiết học giảng dạy thơng 
thường tơi có thể chuyển các nội dung thành một bài giảng chun đề, bài hội 
giảng được học sinh và các thầy cơ giáo dự  giờ  đánh giá cao. Trong khi đó 
kiến vẫn được đảm bảo thức của bài học và kiến thức lồng ghép giáo dục,  
tiết dạy lịch sử vẫn là ưu thế chủ đạo song lại thực hiện được các mục tiêu 
lồng ghép giáo dục đã đặt ra. Bài giảng sinh động hơn, hấp dẫn hơn, hiệu  
quả hơn, học sinh tiếp thu bài cũng tốt hơn, kiến thức lồng ghép giáo dục qua 
đó cũng có hiệu quả  hơn trước, nhận thức vấn đề  và xác định mục đích, lí  

tưởng sống hiện tại với lứa tuổi cũng tốt hơn. 
­ Về phía học sinh: Sau bài dạy, tơi đã thống kê và thu được một số kết  
qủa cụ thể như sau:
­ Về thái độ của học sinh đối với mơn học: 
+ u thích 70%, khơng u thích 30%
­ Về thái độ của học sinh đối với bài học 27: 
+ Thích học theo tư liệu, hình ảnh minh họa, liên hệ kiến thức các mơn 
học: 100%
+ Học theo phương pháp của thầy, cơ giáo như các tiết học trước: 80%
­ Về ý thức thực hiện nội quy trường lớp:
+ Ý thức tốt, quan tâm đến người khác: 85%
+ Ý thức chưa tốt, chưa quan tâm đến mọi người xung quanh: 15%
­ Có nhận thức về lí tưởng sống cao đẹp: 90%
­ Có biểu hiện tốt trong hành động, lời nói, việc làm: 90%.
Thành cơng nhỏ này của tơi tạo động lực cho bản thân tiếp tục phát huy 
năng lực chun mơn, nâng cao chất lượng bộ  mơn góp phần vào việc nâng 
cao chất lượng chung của nhà trường.
Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị
I. Kết luận
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

18


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

Với việc áp dụng các phương pháp dạy học và sử  dụng các nguồn tư 
liệu, câu hỏi được chuẩn bị  kĩ càng trong bài 27, tơi nhận thấy   khơng thể 
khẳng định mơn học này, bài giảng kia mới có lợi thế lồng ghép nội dung giáo 

dục học sinh mà tất cả các mơn học trong trường phổ thơng đều có đóng góp  
quan trọng vào việc hình thành nhân cách sống cho học sinh trong đó có mơn 
học lịch sử. Việc sử  dụng phương pháp dạy học cùng kiến thức lồng ghép 
giáo dục phù hợp được thực hiện đồng bộ và tồn diện dựa trên cơ sở lâu dài, 
thường xun, liên tục trong tất cả các mơn học mới đạt được hiệu quả giáo 
dục cao. 
Để đáp ứng u cầu đổi mới của giáo dục hiện tại trong các mơn học  
nói chung, mơn lịch sử nói riêng thì người giáo viên khơng chỉ  cung cấp kiến  
thức theo sách giáo khoa, theo tài liệu mà cịn làm cho các em u thích hơn  
nữa bộ mơn bằng những câu chuyện kể, những tư liệu phù hợp liên quan qua  
đó góp phần lồng ghép giáo dục học sinh hiệu quả hơn. Do đó, nếu biết vận 
dụng linh hoạt các phương pháp dạy học sẽ  giúp cho học sinh có thể  nhận  
thức bài học đầy đủ, trọn vẹn, lại có thể phát huy được tố chất năng lực của  
các em. Học sinh càng có sự liên hệ kiến thức bền chặt giữa các mơn học, bổ 
trợ  cho nhau, cũng từ  đây các em có cái nhìn tổng thể  hơn về  xã hội, về  sự 
kiện, về  mối quan hệ  gắn bó bền chặt giữa cá nhân với tập thể, giữa con  
người với con người và vai trị trách nhiệm của cá nhân với tập thể  với xã  
hội, với đất nước. Vấn đề này địi hỏi giáo viên khơng chỉ  có hiểu biết nhất  
định về kiến thức liên quan đến mơn học mình đảm nhiệm mà cịn phải linh 
hoạt hơn trong việc vận dụng kiến thức, tích cực đổi mới phương pháp dạy 
học, đầu tư hơn nữa về chun mơn nghiệp vụ mới có thể đáp ứng được các 
u cầu ngày càng cao của giáo dục.
II. Kiến nghị
Dựa trên cơ sở thực tế giảng dạy của bản thân, đề tài này sẽ tiếp tục 
nghiên cứu trong thực tiễn giảng dạy bộ  mơn chứ  khơng chỉ  trong một bài 
hạn hẹp nên rất cần có sự  phối hợp của tổ  nhóm bộ  mơn trong nhà trường 
cũng như cụm tổ chun mơn của Phịng giáo dục, sự chung tay giáo dục của  
tất cả  các mơn học cũng như  của các hoạt động giáo dục ngồi giờ  lên lớp 
của nhà trường, của cha mẹ học sinh, những người trực tiếp quản lý con em 
của mình ngồi giờ  học trên lớp. Chính họ  sẽ  cùng góp vào sự  thành cơng 

trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường bởi giáo dục tồn 
diện cần có cả gia đình, nhà trường và xã hội. 
Trên đây là một số  kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng  
sống cao đẹp cho học sinh trong bài 27, Cuộc kháng chiến chống thực dân 
Pháp xâm lược kết thúc 1953­1954 của bản thân tại trường THCS Lương  
Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

19


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

Thế  Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đắk Lắk nhằm nâng cao chất lượng học  
tập bộ  mơn đồng thời định hướng cho học sinh có nhận thức đúng đắn hơn 
về  trách nhiệm và việc làm cụ  thể  của thanh niên, học sinh trong giai đoạn 
hiện nay  mà tơi đã đúc kết trong q trình thực tiễn để  chia sẻ  cùng đồng 
nghiệp. Rất mong sự góp ý nhiều hơn để cùng hướng đến mục tiêu giáo dục 
hiện nay.
Bn Trấp, tháng 4 năm 2019
Người viết

Nguyễn Thị Minh Tính

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp dạy học tích cực ở trường phổ thơng ­ NXB GD; 
2. Tài liệu sách giáo khoa lịch sử, hướng dẫn học khoa học xã hội lớp  
6,7,8,9 ­ NXB GD năm 2018;
3. Tâm lý giáo dục lứa tuổi học sinh ở trường phổ thơng; 
4. Tài liệu dạy học tích hợp trong trường phổ thơng;

5. Tư liệu dạy học tham khảo (từ nguồn internet).

Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

20


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

PHỤ LỤC 
(Bài thu hoạch của học sinh)

Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

21


Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép giáo dục lí tưởng sống cao đẹp cho học sinh trong  
bài Cuộc kháng chiến tồn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953­1954)

Nguyễn Thị Minh Tính ­ Trường THCS Lương Thế Vinh ­ Krơng Ana ­ Đắk Lắk

22