MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ PHỤ TÙNG HÀ NỘI

PHẦN II MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN
HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT
BỊ PHỤ TÙNG HÀ NỘI
I ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ PHỤ TÙNG HÀ NỘI.
1. Những thành tựu
Bước sang nền kinh tế thị trường, những công ty Nhà nước gặp vô vàn những khó
khăn khi phải tự mình thực hiện hạch toán độc lập, không còn sự bao cấp đầu vào và đầu ra
của Nhà nước nhưng Công ty vẫn tiếp tục đứng vững và phát triển với tốc độ cao. Ngay cả
khi mới thực hiện cổ phần hoá theo đường lối chung của Nhà nước, Công ty Cổ phần Thiết
bị Phụ tùng vẫn tiếp tục phát huy tinh thần đó. Doanh thu, lợi nhuận không ngừng tăng lên
qua mỗi năm, số lượng khách hàng có quan hệ làm ăn lâu dài với Công ty ngày càng nhiều,
uy tín của Công ty trên thị trường ngày càng được nâng cao. Năm 2004, Công ty còn được
nhận huân chương lao động hạng ba của Chủ tịch nước. Để có được thành quả như ngày
nay là nhờ có sự lãnh đạo đúng đắn của Ban giám đốc, sự lao động tích cực của tất cả cán
bộ công nhân viên công ty.
Tuy nhiên để có thể tồn tại và phát triển, mỗi doanh nghiệp đều phải tìm cho mình một
chiến lược kinh doanh riêng phù hợp với đặc điểm mặt hàng của công ty, điều này càng trở
nên quan trọng hơn đối với doanh nghiệp thương mại khi mà hoạt động mua bán hàng hoá
đóng vai trò quyết định đối với sự sống còn của công ty.
Vì lẽ đó, Công ty luôn tổ chức tốt công tác bán hàng với một bộ máy linh hoạt, nhạy
bén trong kinh doanh trong đó có sự đóng góp không nhỏ của phòng kế toán với nhiệm vụ
chi tiết, tổng hợp số liệu từ các phòng ban, cửa hàng, chi nhánh, trung tâm TM - DV nhằm
cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ, chính xác hỗ trợ cho công tác quản lý của ban lãnh đạo
Công ty. Đặc biệt, bộ phận kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng đã thực hiện tốt
nhiệm vụ của mình trong việc phản ánh tình hình bán hàng một cách cụ thể, chi tiết về
chủng loại, số lượng, đơn giá, doanh thu bán hàng, giá vốn….và trở thành một công cụ đắc
lực giúp cho ban lãnh đạo đưa ra được những chiến lược kinh doanh phù hợp.
Về tổ chức bộ máy kế toán: Công ty tổ chức bộ máy phù hợp với đặc điểm tổ chức
quản lý kinh doanh của mình, đã phát huy được vai trò của kế toán, làm một công cụ quan
trọng đối với TGĐ và Kế toán trưởng. Cụ thể: Vì hoạt động kinh doanh chủ yếu của Công

ty là mua, bán hàng hoá nên được tách ra cho hai người phụ trách một người là phụ trách
mua hàng và thanh toán với người mua, một người phụ trách bán hàng và thanh toán với
người bán là hợp lý vì các nghiệp vụ mua, bán hàng hàng là rất nhiều. Hơn nữa, hai người
làm sẽ đảm bảo tính kiểm soát cao hơn. Khác với các doanh nghiệp khác, Công ty có nhu
cầu về vốn lớn và giao dịch nhiều với ngân hàng nên việc bố trí một kế toán ngân hàng là
cần thiết. Ngoài ra, tại các phòng kinh doanh và cửa hàng cũng có kế toán nhưng làm
nhiệm vụ chuyển chứng từ cho phòng Tài chính Kế toán cũng đảm bảo cho việc phản ánh
các nghiệp vụ kinh tế một cách đầy đủ và chính xác, giảm bớt lượng công việc cho nhân
viên kế toán phòng Tài chính Kế toán.
Về tổ chức hạch toán: Việc tổ chức hạch toán ở Công ty bao gồm nhiều yếu tố cấu
thành tổ chức vận dụng các phương pháp kế toán, các chế độ, thể lệ kế toán… nên công tác
tổ chức hạch toán khá phức tạp và phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhất là mặt hàng kinh doanh
đa dạng của Công ty nên yêu cầu cung cấp thông tin kinh tế, tài chính phải chính xác và
kịp thời. Phòng Tài chính Kế toán Công ty đã nắm vững được nội dung của tổ chức công
tác kế toán từ việc tổ chức hệ thống chứng từ kế toán, tổ chức việc ghi chép chứng từ ban
đầu, tổ chức luân chuyển chứng từ một cách hợp lý và khoa học. Việc áp dụng hình thức
“Nhật ký chứng từ” là phù hợp vì có ưu điểm là căn cứ vào chứng từ gốc có cùng nội dung
để lập các bảng kê chi tiết và cuối tháng, cuối kỳ lập các bảng cân đối chứng từ, bảng kê
tổng hợp, sổ tổng hợp nhật ký chứng từ, sổ cái. Đặc biệt đối với hoạt động bán hàng của
Công ty do tất các các phòng ban, cửa hàng đều phụ trách công tác bán hàng nên việc theo
dõi rất khó khăn chính vì vậy mà Công ty bố trí mỗi phòng ban một kế toán để tăng cường
độ chính xác của các thông tin về bán hàng, đồng thời giảm bớt số lượng công việc cho các
nhân viên phòng Tài chính Kế toán. Vì vậy nên tuy hình thức này không dễ thức hiện vì số
lượng sổ sách khá nhiều và đòi hỏi các kế toán viên phải có trình độ nhưng thích hợp với
loại hình, đặc điểm kinh doanh của Công ty. Việc áp dụng hình thức báo sổ cũng là thích
hợp vì quy mô của Công ty không lớn.
Chứng từ kế toán: Công ty đã sử dụng tương đối hoàn thiện chứng từ trong quá trình
hạch toán, số liệu đầy đủ, quá trình luân chuyển chứng từ hợp lý. Các chứng từ sử dụng
đều theo đúng mẫu của Bộ Tài Chính ban hành và được lưu trữ, bảo quản cẩn thận. Kế
toán mỗi phần hành đều có trách nhiệm lưu trữ chứng từ của phần hành đó, không chồng

chéo nhau, phân công phân nhiệm rõ ràng. Các chứng từ từ khâu bán hàng được chuyển
đến phòng Tài chính Kế toán một cách khẩn trương, liên tục, đầy đủ. Do vậy hệ thống
chứng từ của Công ty đã chứng minh được tính hợp pháp của các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh trong kỳ, làm căn cứ phục vụ cho quá trình hạch toán.
Hệ thống sổ kế toán: Nhìn chung Công ty đã thực hiện đúng các quy định của Nhà
nước tạo điều kiện cho việc cung cấp thông tin kịp thời, chính xác phụ vụ cho việc điều
hành và quản lý kinh tế. Đối với phần hành bán hàng và xác định kết quả bán hàng, do các
khoản giảm trừ doanh thu như hàng bán bị trả lại hay giảm giá hàng bán không nhiều nên
kế toán đã tự thiết kế mẫu sổ giống với sổ “Nhật ký chung” để tiện cho cả việc theo dõi giá
vốn, giảm bớt số lượng sổ cái sử dụng mà vẫn đảm bảo phản ánh chính xác.
Hệ thống tài khoản kế toán: Công ty không sử dụng một số tài khoản là do các nghiệp
vụ hạch toán không cần đến. Ví dụ như Công ty không sử dụng tài khoản tiền đang chuyển
để thanh toán trong giao dịch vì sử dụng tiền đang chuyển tạo điều kiện cho việc chiếm
dụng vốn mà Công ty là doanh nghiệp thương mại, dịch vụ nên việc để vốn ứ đọng hay bị
chiếm dụng sẽ làm trì trệ hoạt động kinh doanh trong khi vốn của Công ty thấp chủ yếu
phải vay của ngân hàng. Công ty cũng không sử dụng tài sản bằng tiền là tín phiếu vì
không có tính pháp lý cao, dễ xảy ra các hành vi gian lận. Ngoài ra, Công ty có quan hệ với
nhiều ngân hàng do đó Công ty đã chủ động chi tiết tài khoản 1121 và 1122 cho từng ngân
hàng để thuận tiện cho việc theo dõi.
2. Những hạn chế còn tồn tại
Về TK sử dụng:
Công ty không sử dụng TK 1562 để tập hợp chi phí thu mua hàng hoá trong kỳ mà ghi
nhận trực tiếp vào giá vốn hàng bán ra trong kỳ. Trên thực tế, chi phí thu mua được phản
ánh vào giá vốn chỉ có chi phí bảo hiểm hàng hoá, các chi phí còn lại Công ty đều đưa vào
TK 642. Công ty tính giá vốn hàng xuất bán là giá thực tế đích danh, giá này chủ yếu được
dựa trên giá mua vào được ghi trên hoá đơn GTGT của hàng mua vào. Điều này là sai
nguyên tắc tính giá, do đó làm sai lệch giá vốn hàng xuất bán và ảnh hưởng trực tiếp đến
chỉ tiêu giá vốn trên Báo cáo tài chính mặc dù kết quả lợi nhuận trước thuế của Công ty
không thay đổi.
Công ty hiện đang áp dụng phương pháp hạch toán tỷ giá thực tế với các nghiệp vụ

kinh tế có liên quan đến ngoại tệ cho các hoạt động xuất, nhập khẩu của Công ty. Mặc dù
việc hạch toán theo tỷ giá thực tế đòi hỏi kế toán phải theo dõi thường xuyên sự biến động
của ngoại tệ, đồng thời phải theo dõi ngoại tệ theo giá nhập vào nhưng lại phản ánh kịp
thời trị giá thực tế của hàng hoá Công ty đã mua, bán. Tuy nhiên Công ty đã không phản
ánh chênh lệch lãi, lỗ ngoại tệ trong kỳ vào tài khoản 515, 635 và cuối kỳ vào tài khoản
413 theo Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2002 của Bộ trưởng Bộ
Tài Chính về ảnh hưởng của chênh lệch tỷ giá nên chưa phản ánh được chi phí và thu nhập
của hoạt động tài chính trong khi tỷ giá ngoại tệ gần đây diễn biến không ổn định. Hơn
nữa, Công ty là một doanh nghiệp thương mại hoạt động chủ yếu là bán hàng vì vậy cần
thiết phải phản ánh sự chênh lệch này để làm cơ sở để đưa ra các điều kiện thanh toán phù
hợp với tình hình kinh doanh của Công ty.
Về phương pháp tính giá vốn hàng bán:
Giá vốn của hàng bán là một chỉ tiêu rất quan trọng trên báo cáo kết quả kinh doanh và
là cơ sở cho quyết định của ban lãnh đạo trong việc xác định giá của hàng bán ra. Chính vì
vậy đòi hỏi việc xác định giá vốn phải chính xác, đầy đủ. Hiện Công ty đang áp dụng tính
giá vốn hàng bán theo phương pháp giá thực tế đích danh. Phương pháp này có ưu điểm là
đơn giản và phản ánh đúng giá hàng nhập vào nhưng lại không phản ánh được sự biến
động giá cả trên thị trường hàng hóa trong trường hợp hàng tồn kho trong thời gian dài.
Mặc khác, Công ty không thực hiện phân bổ chi phí thu mua hàng hoá cho hàng chưa tiêu
thụ mà tập hợp toàn bộ cho hàng xuất bán (chi phí bảo hiểm) điều này làm cho giá vốn của
hàng xuất bán cao hơn thực tế nên việc phân tích kết quả bán hàng không còn chính xác.
Thanh toán công nợ:
Tuy hoạt động kinh doanh của Công ty được thực hiện tốt nhưng đối với các khoản
thanh toán công nợ còn gặp nhiều khó khăn. Số lượng vốn mà Công ty bị chiếm dụng
tương đối lớn trong khi vốn hoạt động của Công ty không nhiều, phần lớn hoạt động kinh
doanh của Công ty đều phải vay vốn của ngân hàng. Trong trường hợp khách hàng không
thanh toán đúng hạn đã gây khó khăn cho Công ty trong việc quay vòng vốn, nếu vay của
ngân hàng Công ty phải chịu lãi suất cao nên làm cho chi phí lãi vay của Công ty khá lớn.
Điều này sẽ làm ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh chung của Công ty.
II. SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ

BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ PHỤ TÙNG HÀ NỘI.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay khi mà sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp
đang càng trở nên gay gắt nên sự thành bại của một doanh nghiệp là điều không thể tránh
khỏi. Doanh nghiệp muốn duy trì tốt hoạt động của mình thì phải đẩy mạnh mở rộng quan
hệ buôn bán, phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng, thiết lập mối quan hệ mật
thiết với khách hàng đồng thời phải xác định được phương hướng, mục tiêu để có những
bước phát triển phù hợp với tình hình thực tế. Để làm được điều đó các công ty phải hoàn
thiện và đổi mới các công cụ quản lý trong đó có công tác kế toán. Kế toán có vai trò rất
quan trọng nó cung cấp những thông tin một cách chính xác, kịp thời, đầy đủ về sự vận
động của tài sản và nguồn hình thành tài sản góp phần bảo vệ và sử dụng hợp lý tài sản
nhờ đó giúp các nhà quản lý có thể phân tích được hoạt động kinh tế, đưa ra các quyết định
nhằm đem lại lợi nhuận cao cho doanh nghiệp. Ngoài ra, kế toán còn cung cấp thông tin
cho các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp như: cục thuế, ngân hàng, các nhà đầu tư…
Chính vì vậy mà sự thành bại của doanh nghiệp một phần cũng dựa vào công tác kế toán.
Đối với các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại nói riêng, muốn duy
trì tốt hoạt động kinh doanh của mình thì phải làm sao thực hiện tốt việc luân chuyển vốn,
làm tăng vòng quay của vốn. Thêm vào đó, đối với các công ty thương mại thì khâu bán
hàng là quan trọng nhất và nó quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Vốn hàng hoá của
doanh nghiệp thường chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng số vốn kinh doanh nên việc luân
chuyển vốn chậm, không hợp lý sẽ ảnh hưởng tới toàn bộ hoạt động kinh doanh của công
ty. Do vậy Công ty phải thực hiện tốt khâu tiêu thụ mà để làm được điều đó trước hết phải
hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng cả về nội dung lẫn hình thức.
Công ty phải hoàn thiện hệ thống chứng từ ban đầu bằng việc lập chứng từ và luân
chuyển chứng từ một cách hợp lý, tiết kiệm được thời gian và chi phí. Điều này sẽ giúp
nâng cao tính chính xác của các thông tin bán hàng nhờ đó giúp kế toán bán hàng và xác
định kết quả bán hàng theo dõi một cách đầy đủ, kịp thời tình hình tiêu thụ trong doanh
nghiệp. Ngoài ra phải tổ chức tốt hệ thống tài khoản, sổ sách phù hợp nhằm sử dụng đúng
tài khoản, đủ về sổ sách tạo điều kiện thuận lợi cho công tác theo dõi, kiểm tra kế toán.
Khi kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng đã được hoàn thiện thì nó không
những nâng cao tính hiệu quả của bộ máy kế toán nói chung mà còn giúp cho ban giám đốc

có thể nắm bắt được chính xác tình hình hoạt động kinh doanh của mình để có những
quyết định đúng đắn trong kinh doanh.
Nhằm đảm bảo tính khoa học trong việc cung cấp, xử lý thông tin, kế toán bán hàng và
xác định kết quả bán hàng phải tuân thủ những yêu cầu sau:
- Hoàn thiện phải dựa trên cơ sở tuân thủ các quy đinh, chế độ kế toán, phù hợp với các
nguyên tắc kế toán do Bộ tài chính ban hành. Tuy nhiên doanh nghiệp phải biết vận
dụng một cách sáng tạo vì chế độ chỉ dừng lại ở kế toán tổng hợp. Đồng thời phải