(Luận văn thạc sĩ) Nghiên cứu phân bổ hợp lý tài nguyên nước mặt của sông Thương thuộc tỉnh Bắc Giang trong điều kiện biến đổi khí hậu

L I CAM OAN
Tôi cam đoan: Lu n v n này là cơng trình nghiên c u th c s c a cá nhân,
đ

c th c hi n d

is h

ng d n khoa h c c a PGS. TS. Tr n Vi t

n,

TS. Nguy n V n Tu n
Các s li u, nh ng k t lu n nghiên c u đ
th c và ch a t ng đ

c công b d

c trình bày trong lu n v n này trung

i b t k hình th c nào.

Tơi xin ch u trách nhi m v nghiên c u c a mình.
H c viên

Lê Thu Huy n

i


L IC M

N

Qua m t th i gian nghiên c u th c hi n, đ n nay lu n v n th c s đ tài “Nghiên
c u phân b h p lý Tài nguyên n

c m t c a Sông Th

ng thu c t nh B c

Giang trong đi u ki n bi n đ i khí h u” đã hồn thành.
H c viên xin bày t lịng bi t n sâu s c t i PGS.TS. Tr n Vi t n, ng
tình và h

i đã t n

ng d n và góp ý ch b o trong xu t q trình h c t p và hồn thành

lu n v n này.
H c viên xin g i l i c m n chân thành t i các Th y, Cô giáo trong b môn Quy
ho ch và Qu n lý tài nguyên n
t o Sau

i h c - Tr

ng

c, Khoa K thu t tài nguyên n

c, Phòng

ào

i h c Th y l i đã t n tình giúp đ , truy n đ t ki n

th c chuyên mơn trong su t q trình h c t p.
Xin g i l i cám n t i gia đình, b n bè, các đ ng nghi p
Môi tr

S Tài nguyên và

ng đã c v , đ ng viên, t o đi u ki n thu n l i trong q trình h c t p

và hồn thành b n lu n v n này.
V i th i gian và ki n th c cịn h n ch nên khơng th tranh kh i nh ng khi m
khuy t, h c viên r t mong nh n đ

c s góp ý c a các Th y, cô giáo, các cán b

khoa h c và đ ng nghi p đ lu n v n đ

c hoàn thi n h n.
Hà N i, ngày

tháng 8 n m 2016

H C VIÊN

Lê Thu Huy n

ii


M CL C
M

U .........................................................................................................................1

1. Tính c p thi t c a đ tài...............................................................................................1
2. M c tiêu c a đ tài ......................................................................................................2
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u: ..............................................................................2

4. Cách ti p c n và ph
CH

ng pháp nghiên c u ..................................................................3

NG I: T NG QUAN L NH V C NGHIÊN C U VÀ VÙNG NGHIÊN C U

.........................................................................................................................................4
1.1 T ng quan v l nh v c nghiên c u ............................................................................4
1.1.1 Bài toán c a cân b ng n

c h th ng ...................................................................4

1.1.2 ng d ng mơ hình tốn th y v n tính tốn CBN Vi t Nam và trên th gi i .................4

1.2 T ng quan v khu v c nghiên c u ...........................................................................6
1.2.1

c đi m đ a lý t nhiên ........................................................................................6

1.2.2.

c đi m khí h u ...................................................................................................8

1.2.3. H sinh thái th y sinh ..........................................................................................10
1.3. i u ki n kinh t - xã h i .......................................................................................10
a. Dân s ........................................................................................................................10
b. Hi n tr ng kinh t ......................................................................................................11
Ngu n: Niên giám thông kê các huy n và thành ph B c Giang 2015 ........................12
1.4.

nh h

ng phát tri n c a các ngành .....................................................................13

CH

NG II. HI N TR NG TÀI NGUYÊN N

2.1. Hi n tr ng tài nguyên n

C..................................................20

c .....................................................................................20

2.1.1.

c đi m ngu n n

c..........................................................................................20

2.1.2.

c đi m ngu n n

cd

i đ t ...........................................................................24

2.2. Hi n tr ng khai thác, s d ng và x n

c th i vào ngu n n

2.2.1. Hi n tr ng khai thác s d ng tài nguyên n
2.2.2. Hi n tr ng x n

c th i vào ngu n n

c ............................25

c ....................................................25

c ............................................................32

2.3. Các v n đ liên quan đ n khai thác, s d ng phân b và b o v tài nguyên n

2.3.1. T c đ phát tri n kinh t xã h i gây áp l c l n đ i v i ngu n n

iii

c ...33

c ..................33


2.3.2. Ch t l
CH

ng n

c .................................................................................................. 34

NG III: NHU C U N

TRONG I U KI N BI N

C VÀ XU TH

BI N

NG NGU N N

C

I KHÍ H U ............................................................ 36

3.1 Bi n đ i khí h u và các k ch b n bi n đ i khí h u.................................................. 36
3.1.1 K ch b n bi n đ i khí h u .................................................................................... 36
3.1.2 K ch b n bi n đ i khí h u cho Vi t Nam ............................................................. 38
3.1.3 Th c tr ng, di n bi n và tác đ ng c a bi n đ i khí h u t i B c Giang .............. 39
3.2. Tính tốn nh c u n

c .......................................................................................... 41

3.2.1 C s tính toán ..................................................................................................... 41
-

i u ch nh, b sung Quy ho ch xây d ng và phát tri n th y l i t nh B c Giang

đ n n m 2020 và đ nh h

ng đ n 2030. ..................................................................... 42

3.2. 2. Nhu c u s d ng n

c cho các ngành ................................................................ 43

3.3. Nhu c u n
3.3.1. Ph

c đ duy trì dịng ch y t i thi u trên Sơng........................................... 68

ng pháp xác đ nh ......................................................................................... 68

3.3.2. Dòng ch y t i thi u trên sơng ............................................................................. 70
3.4. Phân tích, đánh giá xu th bi n đ ng ngu n n

c trong đi u ki n bi n đ i khí h u

....................................................................................................................................... 71
3.4.1.Ngu n n

c m t ................................................................................................... 71

3.4.2. D báo m c đ gia t ng ngu n th i, nguy c ô nhi m ngu n n
3.5. ánh giá kh n ng đáp ng ngu n n
3.5.1. Kh n ng đáp ng c a ngu n n

c m t ............ 71

c ................................................................ 74

c ..................................................................... 74

3.5.2. Kh n ng ng n ng a, kh c ph c ô nhi m ........................................................... 74
3.6. Xác đ nh các v n đ liên quan đ n phân b , đi u hòa và b o v ngu n n c V i quan
đi m đ y nhanh t c đ phát tri n kinh t , trong đó chuy n d ch c c u phát tri n kinh
t , chú tr ng cơng nghi p thì vi c phân b ngu n n

c, b o v ngu n n

cđ đ m

b o các m c tiêu phát tri n là h t s c quan trong. ........................................................ 75
3.6.1.V n đ v phân b tài nguyên n

c m a, n

c m t và khai thác s d ng n

c. 76

3.6.2. V n đ thiên tai liên quan đ n n

c .................................................................... 77

3.6.3. V n đ v các d ch v ngành n

c...................................................................... 77

3.6.4. V n đ v s tham gia c a c ng đ ng ................................................................. 78
3.6.5. V n đ liên quan đ n qu n lý tài nguyên n

iv

c ................................................... 78


3.6.6. ánh giá các v n đ và xác đ nh các v n đ
CH

NG IV: XÂY D NG PH

M T C A SÔNG TH

NG

u tiên ...........................................78

NG ÁN PHÂN B
N N M 2020 VÀ

TÀI NGUYÊN N
NH H

NG

C

NN M

2025 ...............................................................................................................................79
4.1. Quan đi m, đ nh h ng và nguyên t c phân b và b o v tài nguyên n
4.1.1. Quan đi m, đ nh h

ng quy ho ch phân b và b o v tài nguyên n

4.1.2. Nguyên t c phân b và b o v tài nguyên n
4.2 M c tiêu c a ph

c.................79
c ............79

c ..................................................79

ng án phân b ............................................................................80

4.2.1. M c tiêu t ng quát ...............................................................................................80
4.2.2. M c tiêu c th ....................................................................................................80
4.3. C s lý thuy t mô hình WEAP .............................................................................81
4.3.1 T ng quan mơ hình WEAP: ..................................................................................81
4.3.2 Ti p c n mơ hình WEAP ......................................................................................82
4.3.3 Kh n ng c a mơ hình WEAP ...........................................................................83
4.4 S d ng mơ hình WEAP vào tính tốn nhu c u n
4.4.1 Ph

c.............................................84

ng pháp tính tốn:.........................................................................................84

4.4.2 S li u nh p vào WEAP .......................................................................................85
a. Các s li u v th y v n ..............................................................................................85
b. Nhu c u s d ng n

c các h ngành .........................................................................89

c. S li u h ch a ..........................................................................................................89
4.4.3 Tính tốn cân b ng n
4.4.4 Các k ch b n, ph

ng án phân b tài ngun n

4.4.5 Tính tốn cân b ng n
4.5

xu t ph

c giai đo n 2015-2025 ....................................................91
c theo k ch b n, ph

ng án phân b tài nguyên n

c .............................................94

ng án.............................................95

c l u v c sông Th

ng ................... 103

4.5.1 Tiêu chí l a ch n ph

ng án phân b ............................................................... 103

4.5.2 Phân tích l a ch n ph

ng án phân b ............................................................. 103

4.6

ánh giá tác đ ng c a vi c th c hi n ph

sông Th

ng án phân b tài nguyên n

ng đ i v i phát tri n kinh t xã h i và môi tr

cm tc a

ng. .................................. 105

4.6.1 ánh giá hi u qu phân b v i s phát tri n kinh t ......................................... 105
4.6.2 ánh giá tác đ ng môi tr

ng ........................................................................... 106

4.7 Các gi i pháp qu n lý phân b TNN m t trên sông Th

v

ng............................... 107


4.7.1 T ng c

ng ho t đ ng đi u tra, đánh giá tài nguyên n

c ................................ 107

4.7.2 Gi i pháp tài chính ............................................................................................. 108
4.7.3 Gi i pháp v phát tri n ngu n TNN ................................................................... 108
4.7.4 Gi i pháp v t ng c

ng n ng l c và s tham gia c a các bên liên quan........ 109

4.7.5 Gi i pháp v B o v , c i t o và ph c h i TNMT n

c ..................................... 110

K T LU N KI N NGH ........................................................................................... 111
1. Nh ng k t qu đ t đ

c c a lu n v n: ................................................................... 111

2. Nh ng h n ch và h

ng m r ng c a lu n v n..................................................... 112

TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................ 113
Ti ng vi t ..................................................................................................................... 113
Ti ng anh ..................................................................................................................... 114

vi