(Luận văn thạc sĩ) Giải pháp phát triển bền vững hoạt động nuôi trồng thủy sản trên địa bàn huyện Vân Đồn - tỉnh Quảng Ninh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.1 MB, 118 trang )
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên c u đ c l p c a b n thân v i s giúp đ
c a giáo viên h
ng d n. Nh ng thông tin, d li u, s li u đ a ra trong lu n v n đ
c
trích d n rõ ràng, đ y đ v ngu n g c. Nh ng s li u thu th p và t ng h p c a cá
nhân đ m b o tính khách quan và trung th c.
Hà N i, ngày 30 tháng 5 n m 2016
Tác gi
Nguy n Phúc Nam
L IC M
N
Sau m t th i gian nghiên c u nghiêm túc, tác gi đã hoàn thành lu n v n th c s kinh
t chuyên ngành Qu n lý tài nguyên thiên nhiên và môi tr
ng v i đ tài “Gi i pháp
phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n trên đ a bàn huy n Vân
n–
t nh Qu ng Ninh”.
Tác gi xin chân thành c m n các th y cô trong khoa Kinh t và Qu n lý đã truy n
đ t cho tác gi nh ng ki n th c chuyên sâu v chuyên ngành và giúp đ tác gi t n
tình trong su t th i gian theo h c c ng nh th i gian làm lu n v n.
c bi t, tác gi xin g i l i c m n chân thành đ n PGS.TS
ng Tùng Hoa - gi ng
viên khoa Kinh t và Qu n lý và PGS.TSKH Nguy n Trung D ng đã t n tình giúp đ và
h
ng d n tác gi trong su t quá trình th c hi n lu n v n này.
Cu i cùng, tác xin đ
c g i l i c m n trân tr ng t i UBND huy n Vân
n đã cung
c p nh ng t li u và h tr tác gi hoàn thành lu n v n này.
M t l n n a tác gi xin chân thành c m n!
.
Hà N i, ngày 30 tháng 5 n m 2016
Tác gi
Nguy n Phúc Nam
M CL C
DANH M C KÝ HI U VI T T T..........................................................................xvi
KNXK Kim ng ch xu t kh u ....................................................................................xvi
KTTS Khai thác th y s n ..........................................................................................xvi
NSNN Ngân sách nhà n
c........................................................................................xvi
NTTS Nuôi tr ng th y s n.........................................................................................xvi
SLKT S n l
ng khai thác ........................................................................................xvi
SLNT S n l
ng nuôi tr ng ......................................................................................xvi
SLTS S n l
ng th y s n ..........................................................................................xvi
XK Xu t kh u .............................................................................................................xvi
PH N M
CH
U ..........................................................................................................17
NG 1: T NG QUAN V
B N V NG HO T
NUÔI TR NG TH Y S N VÀ PHÁT TRI N
NG NUÔI TR NG TH Y S N .........................................6
1.2. Phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n ...........................................7
1.2.1. Khái ni m phát tri n b n v ng ............................................................................7
1.2.2. Vai trò c a phát tri n b n v ng ...........................................................................8
1.2.3. M t s tiêu chí v tính b n v ng kinh t - xã h i và các ph
ng th c phát
tri n .................................................................................................................................9
1.2.4. Phát tri n b n v ng trong ngành th y s n .......................................................15
1.2.5. S c n thi t ph i phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n ............17
1.2.6. Tiêu chí đánh giá s phát tri n b n v ng c a ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
.......................................................................................................................................19
1.3. Th c tr ng phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
Vi t Nam .21
1.3.1. C s pháp lý.......................................................................................................21
1.3.2. Qu n lý nuôi tr ng th y s n ..............................................................................22
1.3.3. Nuôi tr ng d a vào h sinh thái ..........................................................................23
1.3.4. T o vùng b o v trong nuôi tr ng th y s n ......................................................24
1.3.5. Mơ hình trang tr i trong ni tr ng th y s n...................................................25
1.3.6. Ti n b khoa h c - k thu t................................................................................26
1.3.7. Nâng cao nh n th c và trình đ c a ng
i nuôi tr ng ................................... 28
1.4. Kinh nghi m v phát tri n b n v ng ngành th y s n và nh ng bài h c kinh
nghi m cho Vi t Nam .................................................................................................. 28
1.4.1. Kinh nghi m c a Trung Qu c ........................................................................... 28
1.4.2. Kinh nghi m nuôi tr ng th y s n c a Thái Lan .............................................. 30
1.4.3. Bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam .................................................................. 31
K T LU N CH
CH
NG 1 ............................................................................................ 32
NG 2 : TH C TR NG PHÁT TRI N C A HO T
TR NG TH Y S N TRÊN
A BÀN HUY N VÂN
NG NUÔI
N – T NH QU NG
NINH............................................................................................................................. 33
2.1. Khái quát chung v huy n Vân
n và ho t đ ng nuôi tr ng th y s n ......... 33
2.1.1. Khái quát v đi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a huy n ........................... 33
2.1.2. Gi i thi u v ho t đ ng nuôi tr ng th y s n t i huy n Vân
n .................... 37
2.2. Th c tr ng phát tri n c a ho t đ ng nuôi tr ng th y s n huy n Vân
n
trong th i gian qua ...................................................................................................... 38
2.2.1. Th c tr ng nuôi tr ng th y s n c a huy n Vân
n ...................................... 38
2.2.2.1. Di n tích NTTS t i các xã ............................................................................... 40
2.2.1.2. Hình th c ni tr ng th y s n t i huy n Vân
2.2.1.3.
it
n....................................... 48
ng nuôi ................................................................................................ 49
2.2.1.4. Hi n tr ng nuôi m t s đ i t
2.2.1.5. C c u s n ph m, s n l
ng ch l c ..................................................... 50
ng và giá tr th y s n ........................................... 52
2.2.1.6. C c u s n ph m th y s n theo s n l
ng ...................................................... 53
2.2.1.7. C c u s n ph m th y s n theo giá tr ............................................................. 53
2.2.1.8. N ng l c ch bi n th y s n huy n Vân
n n m 2015 ................................... 55
2.2.1.9. Trang thi t b ph c v ch bi n th y s n ..................................................... 56
2.2.1.10. C s h t ng, h u c n d ch v th y s n.................................................... 57
a) C s h t ng, h u c n d ch v khai thác h i s n .................................................... 57
b) Hi n tr ng các c s s n xu t gi ng và d ch v cung c p gi ng th y s n t i Vân
n ................................................................................................................................ 58
c)
u t c s h t ng và h u c n d ch v cho nuôi tr ng th y s n .......................... 59
2.2.2. Th c tr ng v t ch c và qu n lý s n xu t nuôi tr ng th y s n .................. 59
1C3. S c n thi t ph i phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n .................60
1B. S c n thi t ph i phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n....................60
2.2.3. Th c tr ng phát tri n d ch v cho ho t đ ng nuôi tr ng th y s n......................62
2.2.4. Th c tr ng v lao đ ng trong nuôi tr ng th y s n..............................................63
2.2.5. Th c tr ng v áp d ng khoa h c công ngh trong nuôi tr ng th y s n .............63
2.2.6. Th c tr ng v công tác khuy n ng ....................................................................63
2.2.7. Th c tr ng môi tr
ng sinh thái và d ch b nh trong nuôi tr ng th y s n ..........64
2.2.8. Nh ng tác đ ng t ho t đ ng nuôi tr ng th y s n đ n môi tr
ng ....................65
2.3. Nh ng ho t đ ng ph c v cho ho t đ ng nuôi tr ng th y s n trên đ a bàn
huy n Vân
n th i gian qua .....................................................................................66
2.3.1. Chính sách trong nuôi tr ng th y s n t i t nh Qu ng Ninh ................................66
2.3.2. C s h t ng nuôi tr ng th y s n ......................................................................68
2.3.5. H th ng quan tr c và c nh báo d ch b nh ph c v nuôi tr ng th y s n ...........69
2.3.6. Th tr
ng tiêu th các lo i s n ph m nuôi tr ng th y s n ................................71
2.4. Nh ng k t qu đ t đ
huy n Vân
n ............................................................................................................72
2.4.1. Nh ng k t qu đã đ t đ
3.1. Ph
ng h
3.1.1. M t s ch tr
huy n Vân
ng h
c ................................................................................72
ng và m c tiêu phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y
s n trên đ a b n huy n Vân
3.1.2. Ph
c và t n t i trong ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
n ................................................................................79
ng chính sách chung c a nhà n
c ...........................................79
ng và m c tiêu phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
n trong th i gian t i ................................................................................85
3.2. C s và đ nh h
ng c a vi c đ xu t các gi i pháp.........................................86
3.2.1. C s c a vi c đ xu t các gi i pháp ..................................................................86
3.2.2. Nguyên t c c a vi c đ xu t các gi i pháp .........................................................87
3.3.
xu t m t s gi i pháp phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
huy n Vân
n đ n n m 2020 ....................................................................................88
3.3.1. Gi i pháp v quy ho ch s n xu t và phát tri n c s h t ng ph c v nuôi tr ng
th y s n ..........................................................................................................................88
3.3.2. Gi i pháp v kinh t .............................................................................................89
3.3.3. Gi i pháp v c ch chính sách và khuy n ng ..................................................93
3.3.4. Gi i pháp v phát tri n ngu n nhân l c và d ch v h u c n .............................. 96
3.3.5. Gi i pháp v khoa h c công ngh và b o v môi tr
ng .................................... 97
3.3.6. Gi i pháp v t ch c l i s n xu t ........................................................................ 99
3.3.7. Gi i pháp b o v môi tr
ng, b o v ngu n l i và tái t o ngu n l i ............... 100
K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................................. 103
2. Ki n ngh ................................................................................................................ 103
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................ 106
DANH M C CÁC B NG, BI U
B ng 1.1. Các ch th đánh giá phát tri n b n v ng v kinh t ……...………………..9
B ng 1.2. B ch th đánh giá tính b n v ng v mơi tr
B ng 2.1: B n đ huy n Vân
n, t nh Qu ng Ninh ..................................................47
B ng 2.2: Các ch tiêu c b n đ t đ
B ng 2.3: N ng su t, s n l
ng ........................................11
c n m 2015 ...................................................... 53
ng, giá tr s n l
ng nuôi tr ng th y s n trên đ a bàn
huy n qua các n m .......................................................................................................54
B ng 2.4: Di n tích m t n
c nuôi tr ng th y s n c a các xã, th tr n n m 2015 ...............57
Hình 2.1: S đ ho t đ ng s n xu t ni tr ng th y s n ………………………….....32
Hình 2.2: S đ t ch c qu n lý nuôi tr ng th y s n ……………………………….59
DANH M C KÝ HI U VI T T T
KNXK Kim ng ch xu t kh u
KTTS Khai thác th y s n
NSNN Ngân sách nhà n
c
NTTS Nuôi tr ng th y s n
SLKT S n l
ng khai thác
SLNT S n l
ng nuôi tr ng
SLTS S n l
ng th y s n
XK Xu t kh u
PH N M
U
1. Tính c p thi t c a đ tài
B bi n n
c ta có chi u dài 3.260 km, v i 112 c a sông l ch, trung bình c 100 km2
di n tích t nhiên l i có 1 km b bi n. Trong s 63 t nh/thành ph , có 28 t nh ven bi n
v i s dân h n 44,2 tri u ng
i, chi m 50,34% t ng dân s c n
c (T ng c c Th ng
kê, 2011). Vùng bi n đ c quy n kinh t Vi t Nam có di n tích trên 1 tri u km2, g p
h n 3 l n vùng lãnh th trên đ t li n. V i l i th v đi u ki n t nhiên, t ch ch là
m t ngh ph trong s n xu t nông nghi p, ngành th y s n đã d n hình thành và phát
tri n nh m t ngành kinh t - k thu t có đóng góp ngày càng l n cho kinh t đ t n
c
và đã tr thành ngành kinh t quan tr ng trong n n kinh t qu c dân, đ t 4,48 % t c đ
t ng tr
ng cao trong kh i nông, lâm nghi p và th y s n (T ng c c Th ng kê, 2012).
n nay, Th y s n Vi t Nam đã có v trí cao trong c ng đ ng ngh cá th gi i, đ ng
th 12 v khai thác th y s n, th 3 v nuôi tr ng th y s n và th 4 v giá tr xu t kh u
th y s n (T ng c c Th ng kê, 2015). Ngoài ra s phát tri n c a ngành Th y s n cịn
đóng góp r t l n vào cơng cu c gi gìn an ninh, ch quy n trên vùng lãnh h i và vùng
đ c quy n kinh t c a đ t n
c.
Góp ph n khơng nh vào s phát tri n chung c a ngành thu s n đó là ho t đ ng nuôi
tr ng thu s n. S phát tri n c a ho t đ ng nuôi tr ng thu s n đã có tác đ ng r t l n
đ n các l nh v c, ngành ngh trong xã h i, nó khơng nh ng t o thêm nhi u công n
vi c làm, t o thêm thu nh p, nâng cao đ i s ng c a ng
i dân mà cịn có nh ng tác
đ ng m nh m đ n ngành thu s n và n n kinh t nói chung. C th , ni tr ng th y
s n góp ph n làm t ng kim ng ch xu t kh u c a c n
c, t ng s trao đ i buôn bán,
ngo i giao v i nhi u qu c gia và nhi u khu v c trên th gi i.
Tuy nhiên, ho t đ ng nuôi tr ng th y s n v n cịn khơng ít nh ng b t c p và ph i đ i
m t v i hàng lo t thách th c nh : công tác quy ho ch không theo k p v i t c đ phát
tri n, đ u t còn dàn tr i, c s h t ng còn y u kém, hàm l
còn th p, ngu n l i thu s n đang có xu h
ng khoa h c cơng ngh
ng gi m, s phát tri n cịn mang tính nh
l , t phát, không theo k p quy ho ch d n đ n môi tr
ng m t s n i có d u hi u suy
thối, d ch b nh phát sinh và có s m t cân đ i gi a cung và c u, do đó đ kh c ph c
nh ng t n t i nêu trên, đáp ng đ
c nh ng bi n đ i v khí h u, các yêu c u c a h i
nh p kinh t toàn c u, s suy thối mơi tr
tr
ng v ch t l
ng, s địi h i ngày càng kh t khe c a th
ng và v sinh an toàn th c ph m c ng nh theo k p s ti n b c a
khoa h c cơng ngh hi n đ i thì r t c n m t chi n l
c phát tri n t ng th nh m m c
tiêu phát tri n ho t đ ng nuôi tr ng th y s n - m t cách b n v ng, góp ph n t o cơng
n vi c làm, nâng cao thu nh p cho ng
i lao đ ng, đáp ng th tr
ng trong n
c và
ph c v xu t kh u. Phát tri n b n v ng nuôi tr ng th y s n là s phát tri n có s k t
h p hài hồ c a ba m t: t ng tr
ng kinh t , công b ng xã h i và b o v môi tr
c bi t s phát tri n b n v ng không ch tho mãn nhu c u hi n t i c a con ng
ng.
i mà
còn ph i đ m b o m t c s tài nguyên phong phú, b o t n các gi ng loài thúy s n
quý hi m, m t môi tr
dân trong t
Vân
ng trong s ch không ô nhi m, m t xã h i ti n b cho ng
i
ng lai.
n là m t huy n có đ a hình có di n tích m t n
c bi n l n và l c l
đ ng d i dào, phù h p cho vi c phát tri n nuôi tr ng thu s n. N m đ
ng lao
c l i th đó
c a huy n,
ng u , các cán b lãnh đ o huy n đã xác đ nh rõ phát tri n nuôi tr ng
thu s n là h
ng đi đúng đ n và c n thi t đ phát tri n kinh t , nâng cao đ i s ng c a
ng
th c hi n đi u đó huy n đã đ a ra nhi u chính sánh h tr , h
i dân.
ng d n,
ch đ o xu ng t n các xã đ m r ng và phát tri n phong trào ni tr ng thu s n trên
tồn huy n.
Các gi i pháp, chính sách c a huy n đ a ra đã góp ph n khơng nh vào viêc phát tri n
nuôi tr ng thu s n trên đ a bàn. Tuy nhiên, v n còn nh ng h n ch nh : giá tr mang
l i trên m t đ n v đ n v di n tích ch a cao, quy mơ ni tr ng th y s n còn nh l
manh mún, vi c phát tri n nuôi tr ng th y s n ch a có tính b n v ng, bên c nh đó là
s
nh h
ng c a các y u t t nhiên, nh n th c, c s h t ng. Nên vi c nuôi tr ng
thu s n trên đ a bànhuy n Vân
n ch a phát huy đ
c h t nh ng l i th s n có.
Xu t phát t nh ng v n đ đó, tác gi ti n hành th c hi n đ tài nghiên c u: “Gi i
pháp phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n trên đ a bàn huy n Vân
n – T nh Qu ng Ninh”.
2. M c đích nghiên c u
2
xu t m t s m t s gi i pháp nh m phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y
s n huy n Vân
n– t nh Qu ng Ninh trên c s đánh giá th c tr ng phát tri n ho t
đ ng nuôi tr ng th y s n t i đ a ph
3. Ph
ng trong th i gian t n m 2013 đ n n m 2015.
ng pháp nghiên c u
th c hi n n i dung nghiên c u đã đ ra, lu n v n s d ng các ph
ng pháp nghiên
c u sau:
Ph
ng pháp thu th p thơng tin:
Tác gi ti n hành tìm ki m, rà soát v n b n, tài li u, báo cáo và các nghiên c u t li u
hi n có đ
c thu th p t i Vi t Nam thơng qua nhi u ngu n khác nhau (Chính ph , các
b ban ngành, UBND t nh Qu ng Ninh, UBND huy n Vân
n, các báo cáo/t p chí
nghiên c u khoa h c, Internet, các doanh nghi p nuôi tr ng th y s n...) nh m thu đ
c
hi u bi t chung v các v n đ quan tâm và nhi m v nghiên c u.
Ph
ng pháp chuyên gia:
Tác gi ti n hành ph ng v n và trao đ i v i các chuyên gia v l nh v c nuôi tr ng th y
s n trong các c p ngành chính quy n và các chuyên gia qu n lý ho t đ ng lâu n m
trong ngành th y s n trên đ a bàn huy n Vân
n nh m thu đ
c nh ng kinh nghi m,
tham kh o nh ng nh n xét và ý ki n c a h v v n đ nuôi tr ng th y s n trong t ng
tình hu ng c th t i các d án đã và đang th c hi n.
Ph
ng pháp đi u tra xã h i h c:
L a ch n đ a bàn đi u tra: Trên đ a bàn huy n Vân
n, t nh Qu ng Ninh, đ ti n
hành nghiên c u tác đ ng c a nuôi tr ng th y s n đ n cu c s ng c a ng
i dân, các
c quan ch c n ng đ đ xu t gi i pháp qu n lý.
Xác đ nh đ i t
Ph
ng đi u tra: Các h dân có ho t đ ng ni tr ng th y s n.
ng pháp phân tích t ng h p và x lý s li u:
S li u sau khi thu th p đ
Microsoft Excel đ
4.
it
it
Vân
c t ng h p và x
lý thơng qua ph n m m tính toán
c th hi n k t qu qua các b ng, hình.
ng và ph m vi nghiên c u nghiên c u
ng nghiên c u: t p trung vào ho t đ ng nuôi tr ng th y s n trên đ a bàn huy n
n – t nh Qu ng Ninh trong th i gian qua.
3
Ph m vi nghiên c u:
Vân
tài nghiên c u ho t đ ng nuôi tr ng th y trên đ a bàn huy n
n – t nh Qu ng Ninh trong th i gian t n m 2013 đ n n m 2015 và đ xu t gi i
pháp phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n c a đ a ph
ng đ n n m 2020.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
Ý ngh a khoa h c:
tài h th ng hóa c s lý lu n, đ xu t các gi i pháp d a trên c
s khoa h c, đ tài có ý ngh a quan tr ng trong vi c b sung c p nh t thêm các gi i
pháp v phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
huy n Vân
Vi t Nam nói chung và
n - t nh Qu ng Ninh nói riêng nh m góp ph n nâng cao hi u qu kinh t
ho t đ ng ni tr ng th y s n trong tình hình phát tri n kinh t xã h i. N i dung
nghiên c u c a đ tài s là tài li u tham kh o cho vi c h c t p, gi ng d y và nghiên
c u.
Ý ngh a th c ti n: Thông qua các k t qu nghiên c u, đ tài góp ph n giúp các nhà
qu n lý, các c p th c hi n c ng nh các t ch c có liên quan có cái nhìn khách quan
và tồn di n h n v th c tr ng phát tri n ho t đ ng nuôi tr ng thu s n huy n Vân
n – T nh Qu ng Ninh trong th i gian qua. Các gi i pháp đ xu t c a đ tài đóng góp
m t ph n tích c c vào c i thi n ho t đ ng nuôi tr ng th y s n h
v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n huy n Vân
6. K t qu d ki n đ t đ
ng t i phát tri n b n
n, t nh Qu ng Ninh.
c
H th ng hóa c s lý lu n v phát tri n b n v ng c a ho t đ ng nuôi tr ng th y s n.
ánh giá th c tr ng quá trình phát tri n và nh ng t n t i trong phát tri n ho t đ ng
nuôi tr ng th y s n c a huy n Vân
xu t đ
n, t nh Qu ng Ninh.
c m t s gi i pháp nh m phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y
s n trên đ a bàn huy p Vân
n, t nh Qu ng Ninh.
7. N i dung nghiên c u
Ngoài ph n m đ u, k t lu n ki n ngh , lu n v n đ
c c u trúc v i 3 ch
ng v i n i
dung chính sau đây:
Ch
ng 1: T ng quan v ni tr ng th y s n và phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi
tr ng th y s n
Ch
ng 2: Th c tr ng phát tri n c a ho t đ ng nuôi tr ng thu s n huy n Vân
T nh Qu ng Ninh
4
n–
Ch
ng 3: Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi
tr ng thu s n huy n Vân
n – T nh Qu ng Ninh đ n n m 2020
5
CH
NG 1: T NG QUAN V
B N V NG HO T
NUÔI TR NG TH Y S N VÀ PHÁT TRI N
NG NI TR NG TH Y S N
1.1 Vai trị c a ngành Th y s n trong n n kinh t qu c dân
Vi t Nam v n là m t n
c nơng nghi p và trong đó ngành thu s n đóng m t vai trị
quan tr ng trong n n kinh t qu c dân. V i l i th v đi u ki n t nhiên, đ
nhiên u đãi nên n
c thiên
c ta có m t ti m n ng l n trong khai thác và ni tr ng thu s n.
C th : có m t b bi n dài h n 3260 km v i nhi u sơng, ngịi, l ch, đ m phá thu n l i
cho c nuôi thu s n n
c ng t và n
c m n, l . Chính vì đi u này mà qua trong nhi u
n m phát tri n ngành kinh t thu s n (sau đây ng n g n là ngành th y s n) đã tr
thành m t trong nh ng ngành kinh t quan tr ng, g m nhi u phân ngành nh : khai
thác, nuôi tr ng, ch bi n, các ngành cơng nghi p ph tr nh cơng nghi p đóng s a
tàu thuy n, c khí, d t l
i, bao bì, kho tàng, v n chuy n.... Phát tri n ngành thu s n
s góp ph n quan tr ng trong t ng tr
ng c a tồn ngành nơng nghi p và tồn n n
kinh t nói chung.
Ngành th y s n đóng m t vai trị quan tr ng, c th nh sau:
a) Cung c p s n ph m dinh d
ng ch t l
ng cao: Các s n ph m th y s n xét v m t
dinh d
ng là s n ph m b d
d
m i l a tu i, không ch a ch t béo nên r t t t cho c th . Trong xã h i hi n
ng
ng, giàu đ m, d tiêu hoá, phù h p v i sinh lý dinh
đ i, v i cu c s ng t p n p, xô b , ng
Nh ng đ
i ta th
ng có thói quen n nh ng đ
n nhanh.
n này khơng h có l i cho c th . Vì v y, m t b a n giàu đ m v i cá, tôm
và các lo i h i s n khác bên c nh gia đình và ng
i thân th t s là có ý ngh a bi t bao.
Càng nh ng n
c có n n kinh t phát tri n, m c s ng và thu nh p c a ng
thì ng
ng h
i ta th
ng vào lo i th c ph m b d
b) Thu hút hàng v n lao đ ng d th a, nơng nhàn
i dân cao
ng này.
nơng thơn góp ph n xố đói gi m
nghèo, nâng cao đ i s ng nông dân và làm thay đ i b m t nơng thơn. Góp ph n
chuy n d ch m nh m c c u kinh t nông nghi p, nơng thơn.
c) Ngành thu s n có m t vai trò quan tr ng trong vi c đ m b o an ninh l
ng th c
qu c gia. B i vì, ngành thu s n c ng là m t ngành s n xu t v t ch t mà s n ph m c a
nó là các sinh v t s ng trong mơi tr
ng n
c, đó là m t trong nh ng lo i th c ph m
làm th c n ph c v cho đ i s ng nhân dân. Do đó phát tri n ngành thu s n không
6
nh ng đ m b o an ninh l
thu đ
ng th c qu c gia mà còn ph c v cho nhu c u xu t kh u
c ngo i t cho đ t n
d) Ngành th y s n và th
c.
ng m i qu c t : Ngành thu s n c a n
c ta đi lên t ngh
cá nhân dân, v i nh ng hình th c s khai bu i đ u là đánh b t thu s n nh m m c
đích ph c v cho nhu c u c a chính b n thân ng dân. Và ngày nay khi đ t n
c ta đã
hoà mình vào n n kinh t qu c t thì ngành thu s n c ng có nhi u c h i m i đ phát
tri n, đ c bi t là l nh v c xu t kh u thu s n.Ngành thu s n phát tri n thúc đ y ho t
đ ng th
n
ng m i qu c t c a đ t n
c. B i vì xu t kh u thu s n sang th tr
c trên th gi i, không nh ng giúp ta thu đ
n a nó s m ra m t c h i cho đ t n
c ngo i t cho đ t n
c mà h n th
c hồ mình cùng nh p đi u sôi đ ng c a th
gi i, m ra m i quan h h p tác, giao l u gi a các n
Có th th y r ng s m r ng quan h th
ph n m ra nh ng con đ
ng các
c trong khu v c và trên th gi i.
ng m i qu c t c a ngành thu s n đã góp
ng m i và mang l i nhi u bài h c kinh nghi m đ n n kinh
t Vi t Nam h i nh p ngày càng sâu r ng h n vào khu v c và trên th gi i.
1.2. Phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
1.2.1. Khái ni m phát tri n b n v ng
duy trì s s ng c a b n thân và ti p t c phát tri n c a nòi gi ng, ngay t th i k
nguyên th y c a l ch s nhân lo i, con ng
i đã có nh ng ho t đ ng khai thác tài
nguyên thiên nhiên, ch bi n thành nh ng v t ph m c n thi t cho mình, ho c đ c i
thi n nh ng đi u ki n thiên nhiên, t o nên môi tr
lúc ti n hành nh ng ho t đ ng đó, con ng
ngun thiên nhiên và mơi tr
s ng tr
ng s ng thích h p v i mình. Trong
i ít nhi u đã bi t r ng m i can thi p vào tài
ng ln ln có hai m t l i, h i khác nhau đ i v i cu c
c m t và lâu dài c a con ng
i. M t s ki n th c và bi n pháp thi t th c đ
ng n ng a nh ng tác đ ng thái quá đ i v i môi tr
t th h này qua th h khác d
i d ng nh ng tín ng
ng đã đ
c đúc k t và truy n đ t
ng và phong t c.
Trong các xã h i công nghi p, v i s phát hi n nh ng ngu n n ng l
m i và k thu t s n xu t ti n b h n nhi u, con ng
nguyên thiên nhiên và môi tr
vào các h thiên nhiên.
i đã tác đ ng m nh m vào tài
ng, can thi p m t cách tr c ti p và nhi u khi thô b o
“ch ng ” thiên nhiên, con ng
i nhi u khi đã t o nên
nh ng mâu thu n sâu s c gi a m c tiêu phát tri n c a xã h i loài ng
trình di n bi n c a t nhiên.
ng m i, v t li u
i v i các quá
đ t t i nh ng n ng su t cao trong s n xu t nông
7
nghi p, con ng
i đã chuy n đ i các dòng n ng l
ng t nhiên, c t n i các m t xích
th c n v n có c a thiên nhiên, đ n đi u hóa các h sinh thái, s d ng n ng l
ng b
sung to l n đ duy trì nh ng cân b ng nhân t o mong manh.
c bi t là trong n a cu i th k 20, sau nh ng n m h i ph c h u qu c a th chi n
l n th hai, hàng lo t n
c t b n ch ngh a c ng nh xã h i ch ngh a ti p t c đi sâu
vào cơng nghi p hóa, nhi u n
cm iđ
c gi i phóng kh i ch đ th c dân c ng có
đi u ki n phát tri n m nh m n n kinh t c a mình. M t s nhân t m i nh cách
m ng khoa h c và k thu t, s bùng n dân s , s phân hóa các qu c gia v thu nh p
đa t o nên nhi u nhu c u và kh n ng m i v khai thác tài nguyên và can thi p vào
môi tr
ng. Tr t t b t h p lý v kinh t th gi i đã t o nên hai lo i ô nhi m: “ô nhi m
do th a thãi” t i các n
các n
c t b n ch ngh a phát tri n và: “Ơ nhi m do đói nghèo” t i
c ch m phát tri n v kinh t .
Có th nói r ng, m i v n đ v mơi tr
ng
ng đ u b t ngu n t phát tri n. Nh ng con
i c ng nh t t c m i sinh v t khác không th ng ng ti n hóa và ng ng s phát
tri n c a mình.
ó là quy lu t c a s s ng, c a t o hóa mà v n v t đ u ph i tuân theo
m t cách t giác hay không t giác. Con đ
tr
ng và phát tri n là ph i ch p nh n phát tri n, nh ng gi sao cho phát tri n không
tác đ ng m t cách tiêu c c t i môi tr
tr
ng đ gi i quy t mâu thu n gi a môi
ng, nh ng làm sao cho môi tr
s ng v i ch t l
ng t t cho con ng
ng. Phát tri n đ
ng nhiên s bi n đ i môi
ng v n đ y đ các ch c n ng: đ m b o không gian
i, cung c p cho con ng
thi t, tái x lý các ph th i c a ho t đ ng c a con ng
i các lo i tài nguyên c n
i, gi m nh tác đ ng b t l i c a
thiên tai, duy trì các giá tr l ch s v n hóa, khoa h c c a lồi ng
Phát tri n b n v ng là phát tri n đáp ng đ
c nhu c u c a hi n t i mà không làm t n
h i đ n kh n ng đáp ng nhu c u đó c a các th h t
ch , hài hòa gi a t ng tr
(Lu t b o v môi tr
i.
ng lai trên c s k t h p ch t
ng kinh t , b o đ m ti n b xã h i và b o v môi tr
ng
ng, 2014).
1.2.2. Vai trị c a phát tri n b n v ng
Mơi tr
ng t nhiên và s n xu t xã h i có m i quan h kh ng khít, ch t ch , tác đ ng
l n nhau trong th cân đ i th ng nh t: Môi tr
ng t nhiên (bao g m c tài nguyên
thiên nhiên) cung c p nguyên li u và không gian cho s n xu t xã h i. S giàu nghèo
c am in
c ph thu c khá nhi u vào ngu n tài nguyên: R t nhi u qu c gia phát tri n
8
ch trên c s khai thác tài nguyên đ xu t kh u đ i l y ngo i t , thi t b cơng ngh
hi n đ i... Có th nói, tài ngun nói riêng và mơi tr
ng t nhiên nói chung (trong đó
có c tài nguyên) có vai trò quy t đ nh đ i v i s phát tri n b n v ng v kinh t - xã
h i (KT-XH)
m i qu c gia, vùng lãnh th , đ a ph
Th nh t, mơi tr
ng vì:
ng không nh ng ch cung c p “đ u vào” mà còn ch a đ ng “đ u
ra” cho các quá trình s n xu t và đ i s ng.
Th hai, mơi tr
ng liên quan đ n tính n đ nh và b n v ng c a s phát tri n KT-XH.
Th ba, mơi tr
ng có liên quan t i t
ng lai c a đ t n
c, dân t c.
1.2.3. M t s tiêu chí v tính b n v ng kinh t - xã h i và các ph
ng th c phát
tri n
Phát tri n b n v ng là m c tiêu phát tri n c a các qu c gia trên th gi i. Tuy nhiên,
làm th nào đ chúng ta có th đánh giá đ
v ng hay không b n v ng.
c s phát tri n c a m t qu c gia là b n
b n v ng c a s phát tri n th
qua các tiêu chí v tính b n v ng kinh t - xã h i và các ph
ng đ
c đánh giá thông
ng th c phát tri n.
a) B n v ng v kinh t
B n v ng v kinh t có th đ
s t ng tr
c đánh giá thông qua giá tr và m c n đ nh c a các ch
ng kinh t truy n th ng nh : t ng s n ph m trong n
ph m qu c gia GNP, GDP hay GNP bình quân đ u ng
c GDP, t ng s n
i, m c t ng tr
ng GDP, c
c u GDP...
T ng tr
ng GDP th hi n l
ng t ng c a GDP trong m t n m c th so v i GDP n m
tr
c, tính b ng %. M t qu c gia phát tri n b n v ng v kinh t ph i b o đ m t ng
tr
ng GDP và GDP bình quân đ u ng
tr
ng GDP vào kho ng 5%. N u có m c t ng tr
bình quân đ u ng
i cao. Các n
c thunh p th p có m c t ng
ng GDP cao nh ng khơng GDP
i th p thì v n xem là ch a đ t t i m c b n v ng. Ngoài ra, n n
kinh t c a m t qu c gia th
ng g m các l nh v c khác nhau nh nông nghi p, công
nghi p và d ch v .M i m t l nh v c có kh n ng sinh l i khác nhau, nh ng thơng
th
ng thì l nh v c d ch v và công nghi p sinh l i nhi u h n nơng nghi p. Do đó,
cùng m t GDP nh nhau nh ng n n kinh t nào có c c u GDP v i t l d ch v và
cơng nghi p cao thì có kh n ng t ng tr
Ch tiêu b n v ng m i v kinh t đ
ng nhanh h n.
c thi t l p trên c s đi u ch nh các b t h p lý
trong cách tính truy n th ng: ch tiêu t ng s n ph m qu c n i đi u ch nh ANP
9
(Anderson, 1991) đ
c tính b ng cách l y GNP tr v n đ u t , t n th t tài nguyên
thiên nhiên, c ng giá c a lao đ ng gia đình và d ch v th
s phúc l i kinh t b n v ng ISEW (Daly và Cobb, 1989) đ
ng m i không tr ti n; ch
c tính b ng thu nh p cá
nhân có b sung giá tr lao đ ng t i gia đình, giá c a các d ch v t p th cơng c ng,
suy thối mơi tr
ng và suy gi m các giá tr liên quan t i an toàn c a con ng
i. N m
2002, Lê Trình và c ng s đã th c hi n đ tài nghiên c u xây d ng các tiêu chí phát
tri n b n v ng
Vi t Nam, trong đó đã đ xu t hai v n đ , b n m c tiêu và 12 ch th
phát tri n b n v ng v kinh t (B ng 1.1). Các ch th này đ
c đ a ra c n c vào các
đi u ki n c a vi c xác l p m t ch th đánh giá m c đ phát tri n b n v ng, đi u ki n
th c t v s li u th ng kê c a Vi t Nam và tham kh o b ch th c a y ban phát tri n
b n v ng Liên h p qu c c ng nh c a các qu c gia khác.
B ng 1.1. Các ch th đánh giá phát tri n b n v ng v kinh t
V n
đ
C u
trúc
kinh t
M c tiêu
T ng tr ng
kinh t nhanh
và b n v ng
nh m“chuy n
d ch m nh c
c u kinh t , c
c u lao đ ng
theo h ng
cơng nghi p
hóa, hi n đ i
hóa”
M r ng kinh
t đ i ngo i
mb on n
tài chính m nh
ut
cho
BVM
T
Ch th
u t thích
đáng cho b o
v mơi tr ng
(BVMT)
Tên ch th
T c đ t ng tr ng t ng s n ph m trong n c
GDP
T c đ t ng tr ng GDP/đ u ng i
T l GDP t ng ngành kinh t so v i GDP
qu c gia
T c đ l m phát
T l đ u t so v i GDP
Chênh l ch GDP gi a các vùng
T c đ t ng tr ng t ng s n ph m qu c gia
(GNP)
T c đ t ng tr
ng xu t nh p kh u
Cân b ng ngân sách Nhà n
c
T l n n c ngoài so v i GNP
T l ngân sách dành cho công tác BVMT so
v i t ng ngân sách nhà n c
M c gi i ngân h tr phát tri n chính th c cho
b o v môi tr ng
nv
đo
%
%
%
%
%
%
%
%
Chênh
l ch thu
chi
(đ ng)
%
%
ng
(Ngu n: Lê Trình và c ng s 2002)
10
b) B n v ng v xã h i
Tính b n v ng xã h i c a m t qu c gia đ
nh : ch th phát tri n con ng
c đánh giá thơng qua các tiêu chí và ch th
i (HDI – Human Development Index), ch th b t bình
đ ng v thu nh p, tiêu chí v giáo d c, d ch v y t và các ho t đ ng v n hóa.
Ch th phát tri n con ng
i HDI là ch s t ng h p c a tu i th trung bình c a ng
dân (I), h c v n trung bình c a ng
mua t
ng đ
i
i dân (e), và kh n ng v kinh t th hi n qua s c
ng (Purchase Parity Power – PPP/ ng
HDI = f (PPP/ng
i).
i, l, e)
Ch s HDI < 0,500 là ch m phát tri n, HDI t 0,501 – 0,799 phát tri n trung bình,
HDI > 0,800 phát tri n cao. M t qu c gia mu n phát tri n b n v ng thì ph i đ t đi u
ki n HDI t ng tr
ng và HDI đ t trên m c trung bình.
Ch s bình đ ng thu nh p (h s Gini).
ây đ
c xem là m t tiêu chí v tính b n
v ng xã h i c a m t qu c gia vì b t cơng b ng trong phân ph i thu nh p là nguyên
nhân c b n c a b t n xã h i, gây nh h
b ng không trong tr
ng t i s phát tri n b n v ng. H s Gini
ng h p công b ng tuy t đ i trong thu nh p. H s Gini càng l n
ch ng t m c m t cơng b ng càng cao.
Tiêu chí v giáo d c đào t o (th
ng
ng đ
c c th hóa thành nh ng ch th nh t l
i bi t ch theo đ tu i, t l tr em h c ti u h c, trung h c, s sinh viên trên
10.000 dân, s h c sinh/giáo viên, ngân sách nhà n
c chi cho giáo d c b ng % t ng
ngân sách...)
Tiêu chí v d ch v y t xã h i, th
trên 1000 dân, s gi
h i, t l % dân đ
ng đ
c c th hóa thành các ch th nh : s bác s
ng b nh trên 1000 dân, t l % dân đ
c s d ng n
ch ng đ y đ , ngân sách nhà n
c s ch, t l tr em d
ch
ng d ch v y t xã
i 12 tháng tu i đ
c tiêm
c chi cho d ch v xã h i v y t b ng % t ng ngân
sách, ho c t ng GDP.
Tiêu chí v ho t đ ng v n hóa th
báo, n ph m đ
ng khó xác đ nh h n và đ
c c th hóa b ng s t
c phát hành cho 1000 dân , s th vi n trên 10.000 dân, s ng
i
trên 1 ti vi, s k t n i internet/1000 dân, s thuê bao đi n tho i/1000 dân. M t xã h i
phát tri n b n v ng v giáo d c, y t , và v n hóa ph i có s t ng tr
ng c a các ch s
nêu trên.Trên đây là các tiêu chí và ch th c b n. Ngồi ra, Lê Trình và c ng s
(2002) c ng đ xu t 35 ch th c th nh m đánh giá phát tri n b n v ng v m t xã h i
11
c a m t qu c gia. Các ch th này đo l
ng tính b n v ng c a tám v n đ xã h i:
nghèo đói, vi c làm, dân s , y t , giáo d c, nhà , an ninh tr t t và v n hóa.
c) B n v ng v mơi tr
Mơi tr
ng
ng s ng có ý ngh a h t s c quan tr ng đ i v i s t n t i và phát tri n c a t ng
cá th con ng
i c ng nh toàn th loài ng
i. Theo Lê Th c Cán (2002), mơi tr
có ba ch c n ng chính: là khơng gian s ng c a con ng
i, là n i cung c p ngu n tài
nguyên c n thi t cho cu c s ng và ho t đ ng s n xu t c a con ng
ch a đ ng và x lý ph th i do con ng
ng
i, và c ng là n i
i t o ra trong cu c s ng và ho t đ ng s n
xu t.
đ m b o b n v ng v môi tr
gian s ng cho con ng
ng tr
i. Mu n v y thì dân s ph i không đ
ch u t i c a không gian; Ch t l
ng môi tr
thi u ph i b ng tiêu chu n cho phép; L
x lý, phân h y t nhiên c a môi tr
hi n
ch l
c h t c n ph i b o đ m b n v ng v không
ng đ
t quá kh n ng
m c t t h n ho c t i
ng x th i ph i không v
t quá kh n ng t
ng. S b n v ng v tài nguyên thiên nhiên th
ng s d ng ph i nh h n ho c b ng l
nguyên tái t o, ho c l
c duy trì
cv
ng khơi ph c tái t o đ
ng thay th v i tài nguyên không tái t o.
đánh giá s phát tri n b n v ng v m t môi tr
c v i tài
c giúp cho vi c
ng, Lê Trình và c ng s (2002) xây
d ng b 27 ch th thu c 11 m c tiêu và 7 v n đ (b ng 1.2). H th ng ch th và các
ph
đ
ng pháp xác đ nh các ch th này c ng nh các ch th v m t kinh t , xã h i c n
c nhi u nhà qu n lý, khoa h c, doanh nghi p góp ý đ đi đ n th ng nh t và đ
Chính ph phê chu n tr
c
c khi đ a vào áp d ng đánh giá và so sánh m c đ phát tri n
b n v ng c a qu c gia t i các th i k khác nhau c ng nh v i các qu c gia khác trên
th gi i.
B ng 1.2. B ch th đánh giá tính b n v ng v mơi tr
ng
Ch th
V nđ
M c tiêu
B o v và s
t
n
Tên ch th
v
T l di n tích r ng (khơng tính cây công
d ng h p lý tài nghi p) so v i di n tích t nhiên
nguyên th c
Di n tích cây xanh theo đ u ng
12
i
thành ph ,
%
m2
v t
th xã
L
ng phân bón đ
c s d ng trên di n
Kg/ha
tích đ t nơng nghi p
Di n tích đ t b ô nhi m do ch t th i nguy h i
B o v ch t
L
l
tích đ t nơng nghi p
ng đ t
ng hóa ch t BVTV đ
Ha
c s d ng trên di n
Kg/ha
Di n tích đ t b sa m c hóa, laterit hóa, m n hóa,
phèn hóa ho c b ô nhi m do ch t th i công
Ha
nghi p
B o v và s
T l l ul
d ng h p lý
đ
c khai thác so v i t ng tr l
ngu n n
n
ct
c
m b o ch t
N
c
l
ng n
c
phù h p cho
ng n
c sông, su i, h , n
lo i A theo thông s BOD và t ng Coliform
ng
lo i t t so v i t ng s h l n
t ng s l
Ch t
th i
nhi m ngu n
n
c
ng n
S bãi bi n du l ch đ t TCVN v n
T l ch t th i nguy h i đ
Ng n ng a ơ
%
S dịng sơng l n khơng đ t TCVN v i ngu n
T l s h l n có ch s ch t l
sinh v t
ng ngu n
ng ng
cu c s ng con
i và
c ng m
T il
cđ t
%
c ven b
S bãi
ng ch t th i nguy h i
v i t ng kh i l
c thu gom, x lý so
ng ch t th i r n đô th
c
trong các l u v c chính
ng n
t ng ngành đ
%
Kg
BOD
ng ô nhi m h u c đ a vào ngu n n
T l l ul
dịng
sơng
c thu gom x lý trên
T l ch t th i r n đô th đ
S
c th i đô th và công nghi p
c x lý đ t tiêu chu n
%
%
m b o ch t
Không
l
ng khơng
khí
khí phù h p
S ngày có ch s ch t l
ng khơng khí
khu dân c thu c lo i “kém”
cho cu c s ng
13
các
S
ngày
con ng
i
Ng n ng a
thay đ i khí
T il
ng phát th i các khí nhà kính
T n
h u
T l di n tích vùng b o t n thiên nhiên so v i
di n tích đ t t nhiên
a d ng B o t n đa
sinh h c
phong phú v s loài đ ng v t hoang dã trên
d ng sinh h c
c n
phong phú v s loài và m t đ c a đ ng v t
th y sinh
S v tràn d u l n đ
S
c
và
tai
S v ô nhi m do ch t th i gây tác h i đ n con
c môi tr
ng
ng
ng
i ho c sinh v t
S v cháy r ng có di n tích b cháy trên 10 ha
áp ng v i
i (tính theo
b o v tài nguyên môi tr
qu n lý l c qu n lý
môi
môi
tr
ng
tr
ng
S v
S v
S v
t ng lo i thiên tai)
S cán b chuyên trách qu n lý Nhà n
N ng l c Nâng cao n ng
S loài
S v tai bi n thiên nhiên (đ ng đ t, s t l , l
th m h a thiên quét, bão) gây tác h i đ n con ng
nhiên
S lồi
S v
Phịng tránh s
bi n mơi
tr
c ghi nh n
%
cv
ng/100.000 dân
T l s qu n, huy n có đ n v chun trách
qu n lý mơi tr
ng trên t ng s qu n, huy n
T l s v khi u ki n v môi tr
ng đ
c x lý
trên t ng s v khi u ki n
S cán
b
%
%
T l c s s n xu t kinh doanh đ t Tiêu chu n
môi tr
ng trên t ng s c s s n xu t kinh
%
doanh
(Ngu n: Lê Trình và c ng s 2002)
14
1.2.4. Phát tri n b n v ng trong ngành th y s n
C th hóa trong ngành th y s n là:
V m t kinh t :
Phát tri n nuôi tr ng thu s n b n v ng s góp ph n gi m chi phí s n xu t, nâng cao
ch t l
trong n
ng hàng hoá thu s n, t đó đáp ng ngày càng t t h n nhu c u th tr
c và tho mãn đòi h i kh t khe c a th tr
n đ nh, kh c ph c bi n đ ng th t th
ng n
ng
c ngoài. T o ra ngu n cung
ng c a giá c trên th tr
ng .
NTTS theo quy mô l n giúp nâng cao n ng su t, đ m b o phát tri n b n v ng môi
tr
ng, đ m b o v sinh an toàn th c ph m, đáp ng nhu c u trong n
c và xu t kh u.
NTTS góp ph n t ng doanh thu và đóng góp to l n vào s t c đ t ng GDP c a tồn
ngành.
V m t xã h i
Ni tr ng thu s n phát tri n r ng kh p, t i t n các vùng sâu vùng xa, góp ph n
chuy n đ i c c u th c ph m trong b a n c a ng
dinh d
i dân Vi t Nam, cung c p ngu n
ng d i dào. T các vùng đ ng b ng đ n trung du mi n núi, t t c các ao h
nh đ u đ
c s d ng tri t đ cho các ho t đ ng NTTS.
Ngành NTTS là m t trong nh ng ngành t o ra l
ng th c, th c ph m, cung c p các
s n ph m tiêu dùng tr c ti p. Theo s li u th ng kê hàng n m có kho ng 50 % s n
l
ng đánh b t h i s n
vùng bi n
ng
vùng bi n B c B , Trung B và 40% s n l
ông Nam B , Tây Nam B đ
i dân Vi t Nam.
t m v mô, d
đã góp ph n đ m b o an ninh l
ng đánh b t
c dùng làm th c ph m cho nhu c u c a
i giác đ ngành kinh t qu c dân, Ngành NTTS
ng th c th c ph m, đáp ng đ
c yêu c u c th là
t ng nhi u đ m và vitamin cho th c n. Có th nói Ngành NTTS đóng vai trị quan
tr ng trong vi c cung c p th c ph m cho ng
i dân. Trong th i gian t i, các m t hàng
th y s n s ngày càng có v trí cao trong tiêu th th c ph m c a m i t ng l p nhân dân
Vi t Nam.
Ngoài ra, s b n v ng v m t xã h i còn đ
c th hi n
tr ng làm n theo mùa v , đ m b o đ u ra cho th y s n đ
khía c nh kh c ph c tình
c n đ nh, đ m b o cơng
n vi c làm, góp ph n xố đói gi m nghèo, t ng thêm thu nh p cho hàng tri u ng
dân, phát tri n kinh t xã h i nh t là đ i v i đ a ph
15
ng vùng ven bi n, h i đ o.
i
Ngành Thu s n đã l p nhi u ch
ng trình xóa đói gi m nghèo b ng vi c phát tri n
các mơ hình ni tr ng thu s n đ n c vùng sâu, vùng xa, không nh ng cung c p
ngu n dinh d
ng, đ m b o an ninh th c ph m mà cịn góp ph n xố đói gi m nghèo.
T i các vùng duyên h i, t n m 2000, nuôi thu s n n
ph
c l đã chuy n m nh t
ng th c nuôi qu ng canh sang qu ng canh c i ti n, bán thâm canh và thâm canh,
th m chí nhi u n i đã áp d ng mơ hình ni thâm canh theo cơng ngh ni cơng
nghi p. Các vùng nuôi tôm r ng l n, ho t đ ng theo quy mô s n xu t hàng hố l n đã
hình thành, m t b ph n dân c các vùng ven bi n đã giàu lên nhanh chóng, r t nhi u
gia đình thốt kh i c nh đói nghèo nh ni tr ng thu s n.
Ho t đ ng nuôi tr ng thu s n
tri n, ho t đ ng này luôn đ
các m t n
c g n k t v i các ch
núi, các chính sách xố đói gi m nghèo
V m t mơi tr
Môi tr
c l n nh nuôi cá h ch a c ng đã phát
ng trình phát tri n trung du mi n
vùng sâu, vùng xa.
ng:
ng trong nuôi tr ng thu s n có ý ngh a to l n b i nuôi tr ng thu s n s n
xu t tr c ti p trên môi tr
ng, t n d ng và phát huy nh ng l i th c a môi tr
nâng cao n ng su t và ch t l
ng ngành là tiêu đi m c a s phát tri n b n v ng ngành
NTTS hi n nay. Hi n nay, v n đ môi tr
ng đang nh n đ
c a c ng đ ng th gi i. Nh chúng ta đã bi t môi tr
c r t nhi u s quan tâm
ng trong NTTS có ý ngh a to l n
b i NTTS là ngành có quan h s n xu t tr c ti p v i môi tr
su t. Các y u t c a môi tr
ng đ
ng nh : ngu n n
ngành NTTS t n d ng nh nh ng đ i t
ng đ nâng cao n ng
c, các khu r ng sinh thái...đ
c
ng s n xu t và t li u s n xu t. Ngoài ra, vi c
s d ng th c n và ch t hoá h c trong quâ trình ni tr ng c ng là ngun nhân nh
h
ng đ n ch t l
ng môi tr
ng. Môi tr
ng s b ô nhi m và nguy h i khi NTTS ch
h
ng t i s phát tri n v kinh t . Vì th m c tiêu b o v mơi tr
ng s đ
cđ t
ngang b ng v i m c tiêu phát tri n kinh t . M t khác, phát tri n b n v ng NTTS
h
ng t i môi tr
ng làm cho ch t l
ng môi tr
ng đ
c c i thi n, nâng cao s là
n n t ng v ng ch c, lâu dài cho s phát tri n c a NTTS. Vì th , b o v môi tr
ng và
s phát tri n ngành NTTS ph i có s k t h p hài hồ và có m i quan h thân thi n.
Ch t l
ng các y u t môi tr
ng s ng nh : môi tr
gian v t lý…đúng quy đ nh c a Nhà n
ng n
c, khơng khí, đ t, khơng
c và đ c bi t c n có s k t h p hài hoà gi
khai thác, s d ng v i vi c gìn gi ,b o v mơi tr
16
ng, đó là vi c làm r t c n thi t và
vô cùng quan tr ng. Trong quá trinh s d ng nh ng ngu n tài nguyên thiên nhiên quý
hi m đó con ng
tr
i c n đ c bi t quan tâm đ n vi c đ m b o an tồn và cân b ng mơi
ng sinh thái.
1.2.5. S c n thi t ph i phát tri n b n v ng ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
V m t kinh t : phát tri n nuôi tr ng th y s n b n v ng s góp ph n gi m chi phí s n
xu t, nâng cao ch t l
th tr
ng trong n
ng hàng hóa th y s n, t đó đáp ng ngày càng t t h n nhu c u
c và th a mãn đòi h i kh t khe c a th tr
ngu n cung n đ nh, kh c ph c bi n đ ng th t th
ng n
c ngoài. T o ra
ng c a giá c trên th tr
ng.
Nuôi tr ng th y s n theo quy mô l n giúp nâng cao n ng su t, đ m b o phát tri n b n
v ng môi tr
ng, đ m b o v sinh an toàn th c ph m, đáp ng nhu c u trong n
c và
xu t kh u.
Nuôi tr ng th y s n góp ph n t ng doanh thu và đóng góp to l n vào s t c đ t ng
tr
ng GDP c a toàn ngành th y s n.
V m t xã h i:
Nuôi tr ng th y s n phát tri n r ng kh p, t i t n các vùng sâu vùng xa, góp ph n
chuy n đ i c c u th c ph m trong b a n c a ng
dinh d
i dân Vi t Nam, cung c p ngu n
ng d i dào. T các vùng đ ng b ng đ n trung du mi n núi, t t c các ao h
nh đ u đ
c s d ng tri t đ cho các ho t đ ng nuôi tr ng th y s n.
Ngành nuôi tr ng th y s n là m t trong nh ng ngành t o ra l
ng th c, th c ph m,
cung c p các s n ph m tiêu dùng tr c ti p. Theo s li u th ng kê hàng n m có kho ng
50% s n l
đánh b t
c u c a ng
ng đánh b t h i s n
vùng bi n
vùng bi n B c B , Trung B và 40% s n l
ông Nam B , Tây Nam B đ
i dân Vi t Nam.
t m v mô, d
c dùng làm th c ph m cho nhu
i giác đ ngành kinh t qu c dân, ho t
đ ng nuôi tr ng th y s n đa góp ph n đ m b o an ninh l
đ
ng
ng th c th c ph m, đáp ng
c yêu c u c th là t ng nhi u đ m và vitamin cho th c n. Có th nói ho t đ ng
ni tr ng th y s n đóng vai trị quan tr ng trong vi c cung c p th c ph m cho ng
i
dân. Trong th i gian t i, các m t hàng th y s n s có v trí cao trong tiêu thu th c
ph m c a m i t ng l p nhân dân Vi t Nam.
Ngoài ra, s b n v ng v m t xã h i còn đ
c th hi n
tr ng làm n theo mùa v , đ m b o đ u ra cho th y s n đ
17
khía c nh kh c ph c tình
c n đ nh, đ m b o công
