Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính – từ thực tiễn cơ quan BHXH huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

......../........

......../........

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
......../........

ĐẶNG THỊ HÀ

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH - TỪ THỰC TIỄN
CƠ QUAN BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN HƢỚNG HÓA,
TỈNH QUẢNG TRỊ
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. Bùi Huy Khiên

Thừa Thiên Huế - Năm 2019


Cơng trình được hồn chỉnh tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Bùi Huy Khiên

Phản biện 1:.....................................................................................

Phản biện 2:.....................................................................................

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học
viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng ….., Nhà …, Hội trường bảo vệ luận văn
thạc sĩ, Cơ sở Học viện Hành chính khu vực Miền Trung
Số: 201, đường Phan Bội Châu, thành phố Huế, tỉnh Thừa
Thiên Huế
Thời gian, vào hồi … giờ … tháng … năm 2019

Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Cơ sở Học viện Hành chính
khu vực Miền Trung hoặc trên Website Khoa Sau đại học,
Học viện Hành chính


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta đã
chỉ rõ sự cần thiết phải tiến hành cải cách hành chính, coi đây là một
giải pháp quan trọng góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh
tế - xã hội. Chúng ta đã tiến hành cải cách hành chính từng bước thận
trọng và đã thu được nhiều kết quả rất đáng khích lệ. Cải cách hành
chính ở Việt Nam được triển khai trên nhiều nội dung: cải cách thể
chế, cải cách tổ chức bộ máy hành chính, xây dựng và nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức, cải cách tài chính cơng và hiện đại
hóa nền hành chính, trong đó cải cách thủ tục hành chính là một khâu
quan trọng và được đặt ra ngay từ giai đoạn đầu của tiến trình cải
cách. Thủ tục hành chính liên quan không chỉ đến công việc nội bộ
của một cơ quan, một cấp chính quyền, mà cịn đến các tổ chức và
công dân trong mối quan hệ với Nhà nước. Các quyền, nghĩa vụ của

công dân được quy định trong Hiến pháp hay ở các văn bản pháp luật
khác có được thực hiện hay không, thực hiện như thế nào, về cơ bản,
đều phải thơng qua thủ tục hành chính do các cơ quan, các cấp chính
quyền nhà nước quy định và trực tiếp giải quyết.
Để cụ thể hóa chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước
về cải cách thủ tục hành chính, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản
và tổ chức thực hiện như: Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày
08/06/2010 của Chính phủ về kiểm sốt thủ tục hành chính; Nghị
quyết số 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính phủ ban hành
Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 20112020; Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 10/6/2015 của Thủ tướng chính
phủ về việc tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan

1


hành chính nhà nước các cấp trong cơng tác cải cách thủ tục hành
chính; Quyết định số 225/QĐ-TTg Phê duyệt kế hoạch cải cách hành
chính nhà nước giai đoạn 2016-2020 và nhiều văn bản ban hành về
cải cách thủ tục hành chính khác.
Cải cách thủ tục hành chính thực hiện tại ngành Bảo hiểm xã
hội trong thời gian qua đã mang lại hiệu quả rỏ rệt, từng bước đáp
ứng yêu cầu quản lý nhà nước, góp phần vào tháo gỡ những khó
khăn, tồn đọng của cơ chế cũ, rút ngắn khoảng cách giữa nhà nước
với nhân dân, giảm phiền hà, chi phí, thời gian, cơng sức cho tổ chức,
cơng dân. Song do nhiều nguyên nhân mà vấn đề cải cách thủ tục
hành chính ở huyện Hướng Hóa vẫn chưa thực sự như mong muốn:
Cơ chế cải cách cịn mang tính hình thức, thiếu tính đồng bộ; quy
định về thủ tục, hồ sơ tham gia và thụ hưởng các chế độ bảo hiểm xã
hội còn chưa thật thuận tiện; một số thủ tục còn rườm rà, mất thời
gian trong việc giải quyết thủ tục hành chính; cán bộ thực hiện đơi

lúc thiếu sự niềm nở, chưa thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm trong
việc phục vụ nhân dân; cơ sở vật chất cịn chưa được đầu tư mạnh;
ứng dụng cơng nghệ thơng tin, hiện đại hóa trong tổ chức thực hiện
bảo hiểm xã còn chậm, dẫn đến chưa giảm thiểu được chi phí quản
lý. Trong tình hình phát triển và hội nhập kinh tế như hiện nay, yêu
cầu phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ công chức viên chức
phải chuyên nghiệp, có như vậy mới tạo được niềm tin của nhân dân,
của doanh nghiệp vào chính sách bảo hiểm xã hội của Đảng và Nhà
nước, thu hút sự tham gia bảo hiểm xã hội nhằm nâng cao hiệu quả
công tác bảo hiểm xã hội làm cơ sở để giải quyết chế độ chính sách
cho người tham gia, bảo đảm tăng trưởng quỹ bảo hiểm xã hội và
thực hiện công bằng xã hội.

2


Chính vì vậy, nghiên cứu và phân tích thực trạng để đánh giá
đúng tình hình thực hiện, tìm ra những hạn chế, vướng mắc để có giải
pháp ph hợp nhằm đảm bảo tính hiệu lực và hiệu quả trong quá trình
thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại cơ quan Bảo hiểm xã hội
Hướng Hóa là một vấn đề hết sức cần thiết, góp phần nâng cao chất
lượng cải cách thủ tục hành chính, mang đến nhiều sự thuận tiện cho
người dân cũng như góp phần vào cơng cuộc cải cách chung của
quốc gia.
Là người đã công tác trong ngành bảo hiểm xã hội và thực
hiện việc tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính, tác giả chọn đề
tài: “Cải cách thủ tục hành chính – từ thực tiễn cơ quan BHXH
huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị” làm đề tài luận văn thạc sỹ của
mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Trong những năm qua, để tăng cường năng lực quản lý nhà
nước trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN, mở cửa
hội nhập kinh tế quốc tế, Đảng ta chủ trương CCHC một cách mạnh
mẽ và tồn diện. CCHC nhằm góp phần xây dựng bộ máy HCNN
chuyên nghiệp, trong sạch, vững mạnh, hiện đại, hoạt động có hiệu
lực, hiệu quả. Trên cơ sở đó làm cho bộ máy nhà nước thực hiện tốt
hơn nhiệm vụ thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của
Đảng và Nhà nước, tổ chức tốt việc điều hành, quản lý đất nước
thông suốt, tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế phát triển, giải
quyết tốt các vấn đề xã hội, củng cố quốc phòng an ninh, mở rộng
quan hệ đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế.
Đây là việc làm khơng đơn giản, địi hỏi trong q trình CCHC phải
tính tốn kỹ lưỡng, lựa chọn chính xác mục tiêu, tập trung giải quyết
đồng bộ các nội dung cải cách tạo sự chuyển biến vững chắc cả về

3


chiều rộng, lẫn chiều sâu. Lý luận về CCHC nói chung và cải cách
TTHC nói riêng là đề tài thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa
học, chuyên gia, nhà quản lý. Những vấn đề này được nêu và thảo
luận ở nhiều hội thảo, bài viết, các cơng trình nghiên cứu và giáo
trình về quá trình cải cách hành chính ở Việt Nam:
- Tác giả Nguyễn Hữu Khiển trong bài viết: “Luận về thủ tục
hành chính hiện nay” đăng trên tạp chí Tổ chức nhà nước bài 4/2010
đã bàn luận về thủ tục hành chính. Trong đó nêu bật khái niệm, bản
chất và hình thức của thủ tục hành chính. Tác giả đã chỉ ra các
nguyên nhân gây ra những hệ lụy trong đời sống công vụ, sự cần
thiết phải cải cách thủ tục hành chính.
- Tác giả Nguyễn Hùng Huế, Nguyễn Thị Trà Lê, trong bài

viết “Một số kinh nghiệm trong thực hiện cải cách thủ tục hành
chính” trên trang web của Viện Khoa học Tổ chức
nhà nước, Bộ Nội vụ đã đề cập đến nội dung cải cách TTHC đạt
được một số thành tựu quan trọng, trong giai đoạn 2011-2020 tiếp tục
đưa nội dung cải cách TTHC thành một trong sáu nội dung quan
trọng của chương trình tổng thể CCHC nhà nước. Bài viết cịn chia sẽ
một số kinh nghiệm cụ thể được tổng kết trong quá trình triển khai
thực hiện cải cách TTHC.
- Tác giả Phạm Minh Hùng trong bài viết “ Kết quả thực hiện
chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011
– 2020 và phương hướng đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước
trong thời gian tới“ đăng trên tạp chí Tổ chức nhà nước Online
23/11/2015. Bài viết đã trình bày kết quả, khó khăn trong việc thực
hiện Nghị quyết 30c đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần
thúc đẩy q trình phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế,

4


trình bày phương hướng đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước
trong giai đoạn tới.
- Tác giả Thanh Hằng trong bài viết “Cải cách thủ tục hành
chính – Con đường phát triển“ đăng trên báo Bảo hiểm xã hội,
chuyên mục Cải cách hành chính. Bài viết đã đề cập đến tầm quan
trọng của công tác cải cách thủ tục hành chính trong tiến trình phát
triển của đất nước nói chung và q trình thực hiện cải cách thủ tục
hành chính của ngành bảo hiểm xã hội nói riêng. Q trình thực hiện
đã đạt được những kết quả hết sức to lớn, qua đó bài viết cịn đưa ra
kế hoạch thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong thời gian tới của
ngành.

- Tác giả Nguyễn Hữu Hải (chủ biên), Giáo trình: “Cơ sở lý
luận và thực tiễn về hành chính nhà nước”, Nxb Chính trị Quốc gia,
Hà Nội, năm 2013. Giáo trình gồm 8 chương, tập trung cung cấp
những kiến thức cơ bản của khoa học hành chính nói chung và hành
chính nhà nước nói riêng: trình bày sự hình thành và phát triển của
hành chính học, đối tượng, nội dung và phương pháp tiếp cận nghiên
cứu hành chính học, các khái niệm cơ bản, đặc điểm nguyên tắc tổ
chức và hoạt động của hành chính nhà nước, các lý thuyết, mơ hình
hành chính nhà nước, kiểm sốt bên ngồi và kiểm sốt nội bộ đối
với hành chính nhà nước, giải pháp nâng cao hiệu quả, hiệu lực hành
chính nhà nước.
- Tác giả Nguyễn Văn Thâm và Võ Kim Sơn trong giáo trình:
“Thủ tục hành chính - Lý luận và thực tiễn” , Nxb Chính trị Quốc gia,
năm 2002. Tác giả đi sâu nghiên cứu lý luận về cải cách TTHC để
vận dụng vào thực tiễn và chỉ ra được những bất cập, tồn tại cần phải
khắc phục trong cải cách TTHC ở Việt Nam.

5


- “Đổi mới cung ứng dịch vụ công ở Việt Nam” (Nxb Thống
kê, Hà Nội, 2006) của tác giả Đinh Văn Ân, Hồng Thu Hịa; Cuốn
sách đã nêu đầy đủ về khái niệm dịch vụ công, đánh giá được sự
cung ứng dịch vụ cơng (có cả phần về thủ tục hành chính), và các
giải pháp đẩy mạnh xã hội hóa cung ứng các dịch vụ công ở Việt
Nam. Đặc biệt cuốn sách có nêu các giải pháp đơn giải hóa các
TTHC thành lập các đơn vị cung ứng dịch vụ công.
Mặc d được lựa chọn là một trong những nội dung quan trọng
của chương trình tổng thể CCHC nhà nước, nhưng cho đến nay, các
vấn đề nghiên cứu về cải cách TTHC tại BHXH huyện Hướng Hóa

mới chỉ dừng lại ở các báo cáo, tổng kết của địa phương mà chưa có
cơng trình chun khảo đi sâu nghiên cứu vấn đề cải cách TTHC tại
BHXH huyện Hướng Hóa – nơi bộ phận một cửa trực tiếp giải quyết
các vấn đề liên quan đến BHXH, BHYT, BHTN của nhân dân. Do đó
việc tìm hiểu và nghiên cứu những khó khăn, hạn chế về cải cách
TTHC tại BHXH huyện Hướng Hóa là cần thiết, trên cơ sở đó áp dụng
những giải pháp ph hợp với thực tiễn tại BHXH huyện Hướng Hóa
nói riêng và ngành BHXH nói chung. Bởi vậy tơi lựa chọn đề tài này
nhằm tìm hiểu một cách tương đối toàn diện, hệ thống về cải cách
TTHC tại BHXH huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về cải cách TTHC, trên cơ sở
đó phân tích, đánh giá thực trạng cải cách TTHC tại Bảo hiểm xã hội
huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị và đề xuất phương hướng và các
giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách TTHC tại cơ quan Bảo hiểm xã
hội huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị trong những năm tới.

6


3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu trên, luận văn đề ra các nhiệm vụ nghiên
cứu sau đây:
- Phân tích làm rõ cơ sở lý luận về thủ tục hành chính và cải
cách thủ tục hành chính.
- Phân tích, đánh giá thực trạng cải cách TTHC tại Bảo hiểm
xã hội huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
- Đề xuất phương hướng và các giải pháp tiếp tục hồn thiện
cơng tác cải cách TTHC tại BHXH huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng

Trị trong thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu việc thực hiện cải cách TTHC tại
cơ quan Bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa, tỉnh
Quảng Trị.
- Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu cải cách tại Bảo
hiểm xã hội huyện Hướng Hóa, giai đoạn từ 2014 đến nay, các hoạt
động giải quyết công việc liên quan đến TTHC của một số lĩnh vực
tại Bảo hiểm xã hội Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Luận văn thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa
duy vật biện chứng và duy vậy lịch sử, lý luận của Chủ nghĩa Mác – Lê
Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật
của Đảng và Nhà nước.
5.2. Phương pháp nghiên cứu

7


Trên cơ sở tiếp thu và vận dụng kết quả nghiên cứu của một số
đề tài đề cập đến cải cách thủ tục hành chính trong giai đoạn hiện
nay, tác giả kết hợp với các phương pháp nghiên cứu cơ bản sau đây:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu (nghiên cứu tài liệu thứ
cấp)
- Phương pháp phân tích, tổng hợp: Đề tài kế thừa, tổng kết
lại những kết quả của các nghiên cứu về CCHC nói chung, cải cách

TTHC tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương nói riêng.
- Phương pháp so sánh: Thông qua một số dẫn chứng về triển
khai công tác cải cách thủ tục hành chính ở các địa phương khác.
- Phương pháp lịch sử: Xem xét cải cách hành chính nói
chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng trong từng giai đoạn.
- Phương pháp thống kê: Từ những kết quả thống kê, đánh
giá về thực trạng triển khai công tác cải cách TTHC tại cơ quan hành
chính nhà nước ở địa phương.
- Phương pháp điều tra xã hội học: Điều tra được sử dụng theo
dạng bảng câu hỏi cho đối tượng công dân, tổ chức đến làm việc tại
cơ quan và các cán bộ công chức, viên chức làm việc tại Bộ phận
“một cửa”. Số phiếu được phát ra 100 phiếu, số phiếu thu về 100
phiếu. Bằng một bản câu hỏi gồm 4 câu hỏi dành cho 74 người
dân trên địa bàn huyện và 11 câu hỏi dành cho 26 cán bộ công
chức, viên chức làm việc tại bộ phận “một cửa”. Kết quả trả lời
cho phép phân tích vấn đề cần nghiên cứu để có sơ sở đánh giá
một cách khách quan về công tác cải cách TTHC tại cơ quan
BHXH huyện Hướng Hóa, từ đó phát huy những kết quả đạt được,
khắc phục điểm yếu, đề ra các giải pháp cải cách TTHC trong thời
gian tới.

8


6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa lý luận:
Luận văn phân tích làm rõ cơ sở lý luận về cải cách TTHC, cải
cách TTHC ngành Bảo hiểm xã hội, hệ thống hóa các chủ trương,
đường lối của Đảng và Nhà nước về cải cách TTHC ngành bảo hiểm.
- Ý nghĩa thực tiễn:

Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện cải cách
TTHC tại Bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, chỉ ra
những kết quả đã đạt được, những hạn chế, bất cập trong thực hiện
cải cách TTHC tại BHXH Hướng Hóa. Đề xuất những giải pháp có
tính khả thi trong cải cách TTHC.
Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể là tài liệu tham khảo
cho chính quyền các huyện khi thực hiện cải cách TTHC ngành Bảo
hiểm xã hội và là tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo,
nội dung luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về thủ tục hành chính và
cải cách thủ tục hành chính trong ngành Bảo hiểm xã hội.
Chương 2. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính tại Bảo
hiểm xã hội huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
Chương 3. Phương hướng và các giải pháp cải cách thủ tục
hành chính tại Bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THỦ TỤC HÀNH
CHÍNH VÀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRONG
NGÀNH BẢO HIỂM XÃ HỘI
1.1. Những vấn đề chung về thủ tục hành chính.

9


1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định số 63/2010/NĐCP ngày 08/6/2010 của Chính phủ, TTHC được quy định theo hướng
giải thích từ ngữ: “TTHC là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và
yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy

định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ
chức”.
1.1.2. Đặc điểm, vai trị của thủ tục hành chính.
1.1.2.1. Đặc điểm của thủ tục hành chính.
1.1.2.2. Vai trị của thủ tục hành chính.
1.1.3. Phân loại thủ tục hành chính.
1.2. Cải cách hành chính và cải cách thủ tục hành chính.
1.2.1. Cải cách hành chính.
1.2.2. Cải cách thủ tục hành chính.
1.3. Cải cách thủ tục hành chính trong ngành bảo hiểm xã
hội.
1.3.1. Khái niệm cải cách thủ tục hành chính ngành bảo
hiểm xã hội.
Cải cách thủ tục hành chính ngành BHXH là sự thay đổi trình
tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu điều kiện để giải quyết một
công việc của cá nhân, tổ chức theo hướng đơn giản, thuận tiện, tiết
kiệm thời gian chi phí cho cả cơ quan BHXH và người dân, doanh
nghiệp.
1.3.2. Mục đích cải cách thủ tục hành chính ngành bảo hiểm
xã hội.
1.3.3. Nguyên tắc cải cách thủ tục hành chính ngành bảo
hiểm xã hội.
Một là, đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện

10


Hai là, ph hợp với mục tiêu quản lý.
Ba là, bảo đảm quyền bình đẳng giữa các đối tượng thực hiện thủ
tục hành chính.

Bốn là, tiết kiệm thời gian, chi phí của cá nhân, tổ chức và của
Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Năm là, bảo đảm tính hợp pháp, hợp lý, thống nhất và đồng bộ.
1.3.4 Nội dung cải cách thủ tục hành chính ngành bảo hiểm
xã hội.
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác cải cách thủ tục
hành chính trong ngành bảo hiểm xã hội.
1.5. Kinh nghiệm cải cách thủ tục hành chính ở một số địa
phƣơng và bài học kinh nghiệm cho huyện Hƣớng Hóa, tỉnh
Quảng Trị.

11


TIỂU KẾT CHƢƠNG 1
Trong chương 1, tác giả đã nghiên cứu khái niệm, đặc điểm,
vai trò của thủ tục hành chính; khái niệm cải cách hành chính và cải
cách thủ tục hành chính. Mục đích, nguyên tắc và nội dung cải cách
thủ tục hành chính của ngành BHXH.
Trong chương 1 tác giả cũng đã nghiên cứu kinh nghiệm cải cách
TTHC của một số địa phương (Thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng
Bình), qua đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho BHXH huyện
Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Những bài học kinh nghiệm rất đa dạng,
nếu được nghiên cứu áp dụng sẽ nâng cao hiệu quả cải cách TTHC ở
huyện Hướng Hóa trong những năm tới. Những bài học kinh nghiệm đó
bao gồm: sự chỉ đạo quyết liệt, kiên trì và quyết tâm của cả hệ thống
chính trị; cần phải có nhiều giải pháp tạo động lực làm việc, khuyến
khích, động viên kịp thời những tấm gương người tốt, việc tốt, xử lý kịp
thời, nghiêm minh những biểu hiện tiêu cực; cần xây dựng nhiều mơ
hình, cách làm ph hợp, thiết thực và hiệu quả, được tuyên truyền phổ

biến, nhân rộng; cải cách TTHC phải gắn với thực hiện Quy chế dân chủ
ở cơ sở tại từng cơ quan, đơn vị; phát huy sức mạnh tập thể, tạo sự đồng
thuận cao trong thực hiện, giám sát, kiểm tra, đấu tranh với các biểu hiện
và hành vi quan liêu, tham nhũng, tiêu cực, tạo sự đồng tình, ủng hộ
trong nhân dân; sự vào cuộc đồng bộ và tích cực của các cơ quan thơng
tin đại chúng đã góp phần khơng nhỏ vào kết quả, hiệu quả của công tác
cải cách TTHC ở các địa phương; huy động và bảo đảm kịp thời kinh
phí và nguồn nhân lực cho cơng tác cải cách TTHC.
Nội dung chương 1 là cơ sở khoa học để tác giả nghiên cứu,
phân tích, đánh giá thực trạng cải cách TTHC trong ngành bảo hiểm
xã hội tại BHXH huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị trong chương 2.

12


Chƣơng 2
THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI BẢO
HIỂM XÃ HỘI HUYỆN HƯỚNG HÓA, TỈNH QUẢNG TRỊ
2.1. Khái quát về Bảo hiểm xã hội huyện Hƣớng Hóa, tỉnh
Quảng Trị.
2.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên và kinh tế-xã hội của
huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
2.1.2. Đặc điểm cơ quan Bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa,
tỉnh Quảng Trị.
2.2. Quá trình triển khai tổ chức thực hiện cải cách thủ tục
hành chính tại bảo hiểm xã hội huyện Hƣớng Hóa, tỉnh Quảng
Trị.
2.2.1.Các quy định về cải cách thủ tục hành chính ngành
bảo hiểm xã hội.
2.2.1.1. Các văn bản quy định về nghiệp vụ bảo hiểm xã hội.

2.2.1.2 Các văn bản quy định về nghiệp vụ kiểm soát thủ tục
hành chính.
2.2.2. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính tại Bảo hiểm
xã hội Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
2.2.2.1. Cơng tác tổ chức thực hiện.
Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ của Ngành và bộ
thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết đã được công bố
công khai để mọi người dân, doanh nghiệp, các đối tượng tham gia
và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT có thể dễ dàng tìm hiểu về
chính sách, chế độ, quy trình giải quyết, thời hạn giải quyết, hồ sơ và
thời hạn giải quyết…
Thủ tục hành chính do cơ quan BHXH giải quyết cho người
dân, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức được thực hiện tại bộ phận tiếp

13


nhận, quản lý hồ sơ và giải quyết thủ tục hành chính (bộ phận một
cửa). Đây là đầu mối để các cơ quan, đơn vị, cá nhân giao dịch với cơ
quan BHXH.
2.2.2.2. Tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính theo cơ
chế một cửa.
- Tiếp nhận hồ sơ
- Chuyển hồ sơ
- Quy trình giải quyết
- Trả kết quả
2.2.2.3 Kết quả thực hiện.
BHXH huyện Hướng Hóa tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách
TTHC theo quy định của ngành, rà soát để kiến nghị sửa đổi, bổ sung
quy định về hồ sơ, quy trình, thủ tục giải quyết các thủ tục hành

chính cịn bất cập, chưa ph hợp với thực tế, gây khó khăn, trở ngại
cho tổ chức, cá nhân.
Duy trì nghiêm túc việc tổ chức bộ phận “một cửa” tại BHXH
huyện để tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính
cho cá nhân, tổ chức đúng quy định. Vận hành có hiệu quả phần mềm
“Tiếp nhận và quản lý hồ sơ” nhằm đảm bảo công khai, minh bạch,
chuyên nghiệp trong công tác tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành
chính.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân
khi giao dịch với cơ quan BHXH, đơn vị đã đa dạng hóa nhiều
phương thức tiếp nhận và trả kết quả TTHC. Cụ thể, ngồi việc duy
trì mơ hình tiếp nhận hồ sơ và giải quyết TTHC theo cơ chế “một
cửa”, BHXH huyện còn nhận hồ sơ và trả kết quả qua hệ thống bưu
điện. Nhờ đó, việc tiếp nhận và giải quyết các hồ sơ tham gia, thụ

14


hưởng chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN diễn ra kịp thời,
nhanh chóng và đảm bảo minh bạch trong các khâu xử lý.
Xác định ứng dụng công nghệ thông tin và đẩy mạnh tin học
hóa các hoạt động chun mơn nghiệp vụ trong công tác của ngành là
một trong những yếu tố quan trọng, góp phần thực hiện có hiệu quả
công tác cải cách TTHC, BHXH huyện đã đưa vào sử dụng phần
mềm kê khai hồ sơ tham gia BHXH, BHYT, BHTN kết hợp lập
đường dây nóng hỗ trợ cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp sử dụng phần
mềm hỗ trợ kê khai BHXH qua mạng internet.
Tính chung trong 5 năm gần đây, thời gian giải quyết chế độ
nhanh gọn, thời gian của các doanh nghiệp trong việc kê khai tham gia
BHXH, BHYT đã cắt giảm từ 335 giờ/ năm xuống còn 50 giờ/ năm, số

lượng TTHC mà ngành BHXH quản lý đã giảm trên 75%, từ 115 thủ
tục xuống còn 28 thủ tục. Thời hạn cấp sổ BHXH từ 20 ngày và thẻ
BHYT từ 7 ngày đều đươc rút ngắn xuống cịn 5 ngày, cấp lại thẻ
BHYT khơng thay đổi thông tin được thực hiện trong ngày. Với việc
thực hiện giao dịch điện tử trong tất cả các khâu từ thu, nộp đến quản
lý chi trả thì số lần thực hiện giao dịch điện tử giảm từ 12 lần/năm
xuống còn 1 lần/năm.
Qua việc thực hiện giao dịch điện tử, các đơn vị hoàn toàn chủ
động về thời gian nộp hồ sơ, có thể nộp hồ sơ 24 giờ trong ngày và 7
ngày trong tuần, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ, ngày tết. Tính đến nay
100% đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn huyện đã thực hiện giao
dịch điện tử.
Qua kết quả giải quyết thủ tục hành chính trong 3 năm 2016,
2017, 2018 cho thấy số lượng hồ sơ mà Bộ phận TN&TKQ đã tiếp

15


nhận là rất lớn, việc đảm bảo tính chính xác, kịp thời giải quyết cho
nhân dân là rất khó khăn. Hồ sơ trả q hạn vẫn cịn nhưng có giảm
qua các năm, năm 2016 số hồ sơ trả quá hạn là 649 hồ sơ, chiếm
6.6% trong tổng số hồ sơ tiếp nhận, nhưng đến năm 2018 số hồ sơ trả
quá hạn chỉ còn 168 hồ sơ, chiếm 1.5% trong tổng số hồ sơ tiếp nhận.
2.3. Đánh giá việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại
Bảo hiểm xã hội huyện Hƣớng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
2.3.1. Những kết quả đạt được.
C ng với sự nổ lực của toàn cơ quan BHXH huyện Hướng
Hóa, trong đó có sự đóng góp khơng nhỏ của cơng tác cải cách thủ
tục hành chính nên kết quả là số đối tượng tham gia tăng, số thu tăng,
số chi tăng, số hồ sơ giải quyết chế độ chính sách cho các đối tượng

tăng lên nhiều lần nhưng BHXH huyện Hướng Hóa vẫn hồn thành
tốt nhiệm vụ chính trị được Đảng và Nhà nước giao, bảo đảm thực
hiện tốt chính sách an sinh xã hội, tạo niềm tin cho người dân vào chế
độ chính sách của Đảng và Nhà nước.
BHXH huyện Hướng Hóa đã tiếp tục thực hiện thành cơng và
có nhiều đổi mới cơ chế “một cửa” trong cơng tác giải quyết chế độ,
chính sách BHXH, có tác dụng tốt, được đơn vị sử dụng lao động và
người lao động đánh giá cao.
Hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ của Ngành
nhìn chung đảm bảo đúng quy định của pháp luật, tuân thủ quy định
về kiểm sốt thủ tục hành chính, kịp thời và đảm bảo từng bước đơn
giản hóa thủ tục hành chính theo yêu cầu Nghị quyết số 49/NQ-CP
ngày 09/12/2012 của Chính phủ, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan
BHXH các cấp và tổ chức, cá nhân tham gia BHXH.
Người sử dụng lao động đã có ý thức hơn trong việc chấp
hành các quy định của pháp luật về cải cách thủ tục hành chính;

16


coi đây là yếu tố gắn kết người lao động với đơn vị. Người lao
động, người sử dụng lao động đã từng bước nâng cao nhận thức về
nghĩa vụ, trách nhiệm và quyền lợi của mình trong việc thực hiện
BHXH.
Việc phối hợp, liên thông trong giải quyết TTHC giữa các cơ
quan nhà nước với nhau có ảnh hưởng trực tiếp đến việc cắt giảm
thời gian, chi phí cho tổ chức, cá nhân.
2.3.2. Những hạn chế.
Thứ nhất, công tác thông tin tuyên truyền về cải cách TTHC chưa
thực sự lôi cuốn được cán bộ công chức, viên chức tham gia hào hứng

mà chỉ làm theo yêu cầu và trách nhiệm.
Thứ hai, tinh thần thái độ phục vụ đối tượng tới giao dịch đơi
lúc cịn thiếu niềm nở, chưa thể hiện hết tinh thần phục vụ nhân dân.
Thứ ba, hạ tầng công nghệ thông tin chưa thực sự đồng bộ, một
số phần mềm và đường truyền phục vụ công tác đôi khi bị lỗi, chậm.
Thứ tư, thủ tục hành chính đã được rút gọn nhưng nhiều thủ tục
vẫn còn rườm rà, phức tạp, các loại hồ sơ, giấy tờ còn nhiều. Việc tổ
chức thực hiện trên thực tế còn tồn tại nhiều hạn chế.
Thứ năm, những hồ sơ không hợp lệ lại chưa thực hiện phiếu
hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ theo mẫu 02, hồ sơ quá hạn chưa gửi văn
bản xin lỗi đến cá nhân, tổ chức.
Thứ sáu, việc kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của
cán bộ làm việc ở Bộ phận TN&TKQ chưa được thường xuyên, chưa
kịp thời khen thưởng hoặc nhắc nhở các cán bộ có biểu hiện tiêu cực
trong quá trình giải quyết các TTHC tại cơ quan BHXH huyện
Hướng Hóa.

17


2.3.3 Nguyên nhân của những hạn chế.
Thứ nhất, nhận thức và tư duy về CCHC nhà nước nói
chung, cải cách TTHC nói riêng của một bộ phận khơng nhỏ cán bộ
công chức, viên chức trong các cơ quan HCNN chậm được đổi mới,
chưa thấy hết được vị trí, vai trị của cải cách TTHC.
Thứ hai, khi áp dụng cơ chế “một cửa” để giải quyết các TTHC
cho công dân, tổ chức, khối lượng công việc mà cán bộ công chức, viên
chức tại bộ phận TN&TKQ tăng lên nhiều, có những đòi hỏi cao hơn
tinh thần trách nhiệm và thái độ phục vụ, cường độ làm việc cũng cao
hơn, căng thẳng hơn.

Thứ ba, việc ứng dụng công nghệ thông tin đã được quan tâm
và đầu tư nhưng còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu so với thực
tiễn đặt ra.
Thứ tư, các văn bản hướng dẫn thực hiện thường ban hành chậm,
chưa đầy đủ, cịn chồng chéo. Từ đó làm cho việc triển khai giải quyết
các TTHC cịn gặp khó khăn, lúng túng.
Thứ năm, do áp lực từ công việc nên đôi khi viên chức chưa thực
hiện đầy đủ các quy trình theo quy định.
Thứ sáu, cán bộ làm cơng tác kiểm tra, giám sát đang còn kiêm
nhiệm, thiếu cán bộ nên số cuộc kiểm tra công tác cải cách thủ tục hành
chính cịn hạn chế, chưa kịp thời khắc phục những vướng mắc.

18


TIỂU KẾT CHƢƠNG 2
Trong chương này, tác giả giới thiệu vài nét về điều kiện tự nhiên
và kinh tế - xã hội của huyện Hướng Hóa; đặc điểm của cơ quan BHXH
huyện Hướng Hóa và q trình triển khai tổ chức thực hiện cải cách thủ
tục hành chính tại cơ quan BHXH huyện Hướng Hóa. Trên cơ sở phân
tích, đánh giá thực trạng cải cách của cơ quan, tác giả nhận xét, đánh giá
những kết quả đã đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những
hạn chế trong cải cách TTHC tại cơ quan BHXH huyện Hướng Hóa.
Cải cách TTHC tại BHXH huyện Hướng Hóa trong những năm
qua tuy đã đạt được những kết quả bước đầu nhưng vẫn cịn một số hạn
chế: Cơng tác thơng tin, tun truyền về cải cách TTHC được chú
trọng thực hiện nhưng hiệu quả chưa cao; Viên chức làm việc tại Bộ
phận TN&TKQ TTHC của cơ quan còn thiếu sự niềm nở; Sự phối
hợp giữa các bộ phận trong việc giải quyết TTHC chưa nhịp nhàng,
đơi lúc cịn để đối tượng phải chờ đợi lâu.

Phân tích và đánh giá thực trạng cải cách TTHC tại cơ quan
BHXH huyện Hướng Hóa và chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, nguyên
nhân của những hạn chế là cơ sở để tác giả đề xuất phương hướng và các
giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách TTHC tại cơ quan BHXH huyện
Hướng Hóa ở chương 3.

19


Chƣơng 3
PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN HƢỚNG
HĨA, TỈNH QUẢNG TRỊ
3.1. Phƣơng hƣớng
3.2. Các giải pháp cải cách thủ tục hành chính tại Bảo hiểm
xã hội huyện Hƣớng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
3.2.1. Công tác chỉ đạo, điều hành.
Giám đốc BHXH huyện chịu trách nhiệm chỉ đạo thống nhất
việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong phạm vi quản lý của
mình; xác định cải cách hành chính là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên
suốt; xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể; phân công rõ trách nhiệm
của từng bộ phận, từng cá nhân
3.2.2. Tiếp tục củng cố bộ phận một cửa để tiếp nhận và trả
kết quả thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa.
Đơn vị sử dụng lao động, người lao động chỉ cần nộp hồ sơ và
nhận kết quả giải quyết của cơ quan BHXH tại bộ phận “Tiếp nhận
và trả kết quả TTHC”. Khi nhận hồ sơ, bộ phận này kiểm tra kỹ và
chỉ được hướng dẫn một lần, không được hướng dẫn nhiều lần và
phải chịu trách nhiệm đảm bảo về chất lượng hồ sơ khi tiếp nhận là
giải quyết được công việc, trả kết quả đúng hạn theo phiếu hẹn. Như

vậy, việc thẩm định giải quyết cụ thể sẽ do các phòng chức năng đảm
nhận, người lao động, người sử dụng lao động không tiếp xúc trực
tiếp với cán bộ BHXH có trách nhiệm giải quyết công việc. Thực
hiện cơ chế này sẽ loại bỏ được nguyên nhân có thể dẫn đến các hiện
tượng tiêu cực; đồng thời tạo được cơ chế kiểm soát chặt chẽ giữa
các bộ phận nghiệp vụ, tạo thuận lợi cho người tham gia và thụ
hưởng quyền lợi BHXH.

20


3.2.3. Phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong cải
cách thủ tục hành chính.
Cơng nghệ thơng tin khơng chỉ phục vụ cho cán bộ công chức
viên chức khi thực hiện nhiệm vụ, giúp công việc được giải quyết
nhanh gọn, chính xác, giúp cơng tác kiểm tra, giám sát của lãnh đạo
được thực hiện thuận lợi, mà còn giúp người dân kiểm tra được quá
trình giải quyết TTHC của mình. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông
tin là một hướng đi đúng, ph hợp với xu thế đang chuyển dần sang một
xã hội thông tin như hiện nay.
3.2.4. Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức,
viên chức thực hiện tại bộ phận một cửa.
Đội ngũ cán bộ công chức, viên chức là yếu tố then chốt quyết
định sự thành công hay thất bại của bất kỳ một mô hình cải cách nào
trong thực tiễn. Đây là đội ngũ quan trọng, không thể thiếu trong công
cuộc cải cách TTHC. Vì vậy, nâng cao năng lực và phẩm chất của Đội
ngũ cán bộ công chức, viên chức là một giải pháp rất quan trọng, góp
phần nâng cao hiệu quả hoạt động của mơ hình “một cửa” tại BHXH
huyện Hướng Hóa trong thời gian tới.
3.2.5. Đổi mới phong cách phục vụ.

TTHC là nơi thể hiện quan hệ giữa bộ máy chính quyền và
nhân dân. Việc thực hiện thủ tục có hiệu quả hay không phụ thuộc
không nhỏ vào phong cách làm việc của cán bộ công chức, viên
chức. Bước vào thời kỳ phát triển mới, đòi hỏi cơ quan BHXH huyện
Hướng Hóa phải hồn thiện từ hiệu quả cơng việc đến chất lượng
phục vụ.
3.2.6. Thường xuyên thực hiện rà soát thủ tục hành chính.
Thường xun thực hiện rà sốt thủ tục hành chính để kịp thời
loại bỏ hoặc chỉnh sửa thủ tục hành chính khơng ph hợp, phức tạp,

21


gây phiền hà cho cá nhân, tổ chức; thực hiện nghiêm nguyên tắc công
khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước; bổ
sung thủ tục hành chính cần thiết đáp ứng yêu cầu quản lý; bảo đảm
quy định thủ tục hành chính đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, tiết kiệm
thời gian, chi phí, cơng sức của các cá nhân, tổ chức.
3.2.7. Công tác thông tin, tuyên truyền về cải cách thủ tục hành
chính trên địa bàn huyện.
Cải cách TTHC nhằm mục tiêu cuối c ng là nhằm nâng cao
chất lượng phục vụ nhân dân của các cơ quan HCNN. Song để công
tác này hiệu quả, vai trị của người dân rất quan trọng. Do đó, phải
đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao sự hiểu
biết của nhân dân và huy động sự đóng góp ý kiến của nhân dân cho
các cơ quan HCNN và đội ngũ CBCC để không ngừng nâng cao chất
lượng cung cấp các dịch vụ hành chính cơng.
3.2.8. Cơng tác thanh tra, kiểm tra trong hoạt động cải cách
thủ tục hành chính
Việc thường xuyên kiểm tra tiến độ và chất lượng thực hiện cải

cách thủ tục hành chính giúp nắm bắt và có ý kiến cụ thể đối với từng
hoạt động cải cách hành chính của cơ quan. Kịp thời, nghiêm túc
thực hiện các hoạt động như xây dựng kế hoạch, xây dựng báo cáo,
chấm điểm công tác cải cách hành chính, kiểm sốt thủ tục hành
chính…
3.3. Một số kiến nghị.

22


TIỂU KẾT CHƢƠNG 3
Trong chương 3 tác giả đề xuất phương hướng và các giải pháp
tăng cường cải cách thủ tục hành chính tại cơ quan BHXH huyện Hướng
Hóa, tỉnh Quảng Trị. Đồng thời tác giả cũng nêu một số kiến nghị đối
với BHXH tỉnh Quảng Trị, UBND huyện Hướng Hóa. Các phương
hướng này bao gồm: Kiện tồn tổ chức và hoạt động Bộ phận TN&TKQ
theo mơ hình “một cửa” cấp huyện trên cơ sở ban hành các văn bản quy
phạm quy định và thiết lập các hình thức kiểm soát việc thực hiện đầy
đủ, đúng quy định; Rà soát, chuẩn hóa các TTHC, loại bỏ những thủ tục,
giấy tờ khơng cần thiết; Đảm bảo vai trị của người đứng đầu cơ quan
HCNN trong công tác quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện các quy
định về cải cách TTHC theo cơ chế “một cửa”. Đẩy mạnh công tác
thông tin, tuyên truyền để CBCC và nhân dân có nhận thức đúng đắn,
đầy đủ về quan điểm, chủ trương cải cách TTHC của Đảng và Nhà
nước; thu hút sự tham gia của tổ chức chính trị - xã hội và cơng dân
trong cải cách TTHC; Nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ CBCC
đáp ứng được các yêu cầu cải cách TTHC; Thường xuyên kiểm tra,
giám sát hoạt động của các cơ quan HCNN và đội ngũ CBCC.
Nhằm nâng cao hiệu quả cải cách tại cơ quan BHXH huyện
Hướng Hóa trong những năm tới, tác giả đề xuất các giải pháp sau đây:

Đẩy mạnh công tác chỉ đạo, điều hành; Tiếp tục củng cố bộ phận một
cửa để tiếp nhận và trả kết quả TTHC theo cơ chế một cửa; Đổi mới
phong cách phục vụ; Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức,
viên chức thực hiện tại bộ phận một cửa; Phát triển ứng dụng công nghệ
thông tin trong cải cách thủ tục hành chính; Triển khai cơng tác thanh
tra, kiểm tra; Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về cải cách
thủ tục hành chính trên địa bàn huyện.

23