Chất lượng lao động ngành dệt may việt nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế

Đ Ạ I H Ọ C Q U Ố C G IA HÀ N Ộ I
T R Ư Ờ N G ĐẠI H Ọ C K IN H T Ê

NGUYỄN THỊ HƯƠNG

CHẤT LƯỢNG LAO ĐỘNG NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM
TRONG ĐIỂU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ

Chuyên ngành: Kinh tẽ chính trị
Mã sơ: 60 31 01

LUẬN VÃN THẠC SỸ KINH TÊ CHÍNH TRỊ

Người hướng dản khoa học: TS. NGUYỄN b í c h

HÀ NỘI, 2009


MỤC LỤC
Trang
L Ờ I C A M Đ O A N ............................................................................................................................................ 1
M Ụ C L Ụ C .......................................................................................................................................................... 2
D A N H M Ụ C C Á C C H Ữ V I Ế T T Ắ T .................................................................................................... 5
D A N H M Ụ C C Á C BẢNCỈ V À H Ì N H V Ẽ ...........................................................................................7
L Ờ I N Ó I Đ Ẩ U ...................................................................................................................................................8
C H Ư Ơ N G 1.
M Ộ T S Ố V Â N Đ Ê L Ý L U Ậ N C H U N CỈ V Ề C H Ấ T L Ư Ợ N G L A O Đ Ộ N G ..................13
1.1 L ý l u ậ n c h u n g về c h ấ t lư ợ n g la o đ ộ n g ...................................................................................... 13
1.1.1 K h á i n iệ m lự c lư ợ n g la o đ ộ n g ................................................................................................... 13
1.1.2 T iê u c h í đ á n h g i á c h ấ t lư ợ n g n g u ồ n la o đ ộ n g ................................................................... 14
1.1.3 C á c y ế u t ố ả n h h ư ớ n g tới c h ấ t lư ợ n g c ú a la o đ ộ n g .........................................................16

1.2 T h ự c t r ạ n g n g à n h c ô n g n g h i ệ p d ệ t m a y m ộ t s ố n ư ớ c tr ê n t h ế g i ớ i ............................ 21
1.3 C á c h i ệ p đ ị n h q u ố c t ế liê n q u a n đ ế n n g à n h d ệ t m a y .........................................................2 7
1.3.1 H iệ p đ ị n h đ a s ợ i ................................................................................................................................2 7
1.3.2 H iệ p đ ị n h v ề h à n g d ộ t m a y tại v ò n g đàm p h á n U r u g u a y ............................................2 8
1.3.3 Q u y đ ị n h c ú a W T O v à c a m k ế t p h ái th ự c h i ệ n c ủ a V iệ t n a m .................................. 34
C H Ư Ơ N G 2.
T H Ự C T R Ạ N G C H Ấ T L Ư Ợ N G LA O Đ Ộ N G N G À N H D Ệ T M A Y V IỆ T NAM
T R O N G T I Ế N T R Ì N H H Ộ I N H Ậ P K I N H T Ê Q U Ố C T Ế .....................................................4 0
2.1 V ị trí n g à n h c ổ n g n g h i ệ p d ệ t m a y tr o n g n ề n k i n h t ế V iộ t n a m ................................... 4 0
2 .2 Đ ặ c đ i ể m k i n h t ế k ỹ t h u ậ t c h ú y ế u c ủ a n g à n h d ệ t m a y V iệ t n a m ..............................4 4
2.2.1 N ă n g l ự c ................................................................................................................................................ 4 4
2 .2 .2 T h i ế t bị v à c ô n g n g h ệ .................................................................................................................... 4 4
2 .2 .3 C ơ c ấ u v à s ở h ữ u .................................................................... ..........................................................4 5
2 .2 .4 P h â n h ổ và q u i m ô s á n s u ấ t ........................................................................................................ 4 6

2


2 .2 .5 C ơ c ấ u s ả n p h ẩ m ............................................................................................................................ 4 6
2 .2 .6 C u n g c ấ p n g u y ê n l i ệ u .................................................................................................................. 4 7
2 .2 .7 Đ ầ u t ư v à p h á t t r i ể n .......................................................................................................................4 8
2 .3 .

P h â n tí c h về s ố lư ợ n g và c h ấ t lư ợ n g la o đ ộ n g n g à n h d ệ t m a y V iệ t N a m ............ 4 8

2.3.1 V ề s ố l ư ợ n g ........................................................................................................................................4 8
2 .3 .2 V ề c h ấ t l ư ợ n g ................................................................................................................................... 5 2
2 .3 .3 K h á o s á t s ố liệ u tại T ổ n g c ô n g ty dộ t m a y V iệ t n a m - V i n a t e x ................................5 3
2 .4 C á c y ế u t ố tá c đ ộ n g đ ế n c h ấ t lư ợ n g la o đ ộ n g n g à n h d ệ t m a y ở V iệ t n a m
tro n g đ iề u k iệ n h ộ i n h ậ p k in h t ế q u ố c t ế ........................................................................................ 6 6

2.4.1 X u h ư ớ n g s á n x u ấ t v à tiê u th ụ n g à n h d ệ t m a y tr ê n th ị tr ư ờ n g t h ế g i ớ i ...............67
2 .4 .2 X u h ư ớ n g t ự d o h o á m ậ u d ị c h ..................................................................................................6 7
2 .4 .3 T h ị t r ư ờ n g ........................................................................................................................................... 6 8
2 .4 .5 C á c đ ố i t h ủ c ạ n h t r a n h ..................................................................................................................6 9
C H Ư Ơ N G 3.
Đ ỊN H H Ư Ớ N G VÀ G I Ả I P H Á P N Â N G C A O C H Ấ T L Ư Ợ N G L A O Đ Ộ N G
N G À N H D Ệ T M A Y V IỆ T N A M T R O N ÍỈ Đ IỂ U K IỆ N H Ộ I N H Ậ P K IN H T Ê
Q U Ố C T Ế ........................................................................................................................................................7 2
3.1 Bối c ả n h m ớ i tá c đ ộ n g đ ế n c h ấ t lư ợ n g la o

đ ộ n g n g à n h d ệ t m a y V iệ t

N a m ......... 72

3.1.1 Bối c ả n h q u ố c t ế .............................................................................................................................. 7 2
3 .1 .2 Bối c ả n h t r o n g n ư ớ c ...................................................................................................................... 7 4
3 .2

N h ữ n g q u a n đ i ể m đ ị n h h ư ớ n g và n h ữ n g m ụ c tiê u c ơ b ả n c ủ a n g à n h

d ệ t m a y V iệ t n a m ........................................................................................................................................ 7 6
3.2.1 Q u a n đ i ể m p h á t tr i ể n n g à n h d ệ t m a y V iệ t n a m .............................................................. 7 6
3 .2 .2 N h u c ầ u về la o đ ộ n g c ủ a n g à n h dệt m a y V iệ t n a m tr o n g c h i ế n lược
p h á t tr iể n g ia i đ o ạ n 2 0 1 0 - 2 0 2 0 ............................................................................................................ 78
3.3

C á c g iả i p h á p c ơ b ả n n h à m n à n g c a o c h ấ t lư ợ n g la o đ ộ n g n g à n h d ệ t m a y .......... 83

3.3.1 X â y d ự n g k ế h o ạ c h đ à o tạ o c ú a

từ n g d o a n h n g h i ệ p d ệ t m a y ....................................85

3 .3 .2 X â y d ự n g v à c ú n g c ô hệ th ố n g đ à o tạ o c h o n g à n h d ệ t m a y ......................................9 2
3 .3 .3 V ề đ iề u tiế t v ĩ m ô v à h ỗ trợ c ú a n h à n ư ớ c ........................................................................ 101
3


3 .3 .4 C ú n g c ố v à m ở r ộ n g thị tr ư ờ n g d ệ t

m a y với c á c n ư ớ c .......................................

103

KẾT LUẬN...........................................................................................................................106
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................................107

4


KÝ HIỆU CÁC CHỪ VIẾT TẮT

1

ASEAN

A s s o c i a t i o n o f S o u th - E a s t A s i a n N a t i o n s
H i ệ p h ộ i c á c q u ố c g ia Đ ô n g n a m Á

2

ATC

A g r e e m e n t on T e x tile a n d C lo t h i n g
H iệ p đ ịn h h àn g dệt m ay

3

BTA

B il a te r a l T r a d e A g r e e m e n t
H i ệ p đ ị n h th ư ư n g m ạ i s o n g p h ư ơ n g V iệ t - M ỹ

4

CNH, HĐH

C ô n g n g h i ệ p h o á , H iệ n đại h o á

5

CHLB

C ộ n g h o à liê n b a n g

6

CHDC

C ộ n g h o à dân chú

7

EC

E u ro p e a n C o m m u n ity : C ộ n g đ ổ n g c h â u  u

8

ESCAP

E c o n o m i c a n d S o c ia l C o m m i s i o n f o r A s i a a n d th e P a c ific
U ỷ b a n k i n h t ế x ã h ộ i c h â u Á T h á i b ìn h d ư ơ n g

9

EU

E u r o p e a n U n io n
C ộ n g đ ồ n g c h u n g C h â u âu

10 GDP

G ro s s D o m e stic Product
T ổ n g sả n p h ẩ m q u ố c nội

11 G7+1

G r o u p o f 7 ( M ỹ , N h ậ t, Đ ứ c , A n h , P h á p , Ý , C a n a d a ) + N g a

12 GATT

G e n e ra l A g re e m e n t on T ariffs and T ra d e
H iệ p đ ịn h c h u n g về th u ế q u a n và b u ô n bán

13 HDI

H u m a n D ev elo p m en t Index
C h ỉ ti ê u đ á n h g i á p h á t tr iể n c o n n g ư ờ i

14 ITMA

T h e In tern a tio n a l E x h ib itio n o í 'T e x tile M a c h in e ry
T r i ể n l ã m q u ố c t ế m á y d ệ t m a y c ô n g n g h iệ p .

15 MFA

M u l t y - F i b e x A r r a n g e m e n t : H i ệ p đ ị n h đ a sợi

16 MFN

T h e M o s t F a v o u r e d N a ti o n T r e a t m e n t
Q u i c h ế đ ã i n g ộ tối h u ệ q u ố c

5


17 MVA

M a r k e t V a lu e A d d e d
G i á trị thị trư ờ n g g ia tă n g

18 NICs

N ew ly Industrialized Countries
C ác nước công nghiệp mới

19 NTR

N o r m a l T r a d e R e la tio n
Q u a n h ệ th ư ơ n g m ạ i b ìn h th ư ờ n g

20

ODA

O f f i c i a l D e v e lo p m e n t A s s i s t a n c e
H ỗ t r ợ p h á t triển c h í n h th ứ c

21

SCM

H i ệ p đ ị n h trợ c ấ p v à c á c b iệ n p h á p đ ố i k h á n g

22

TMB

T e x t i l e s M o n ito r i n g B o d y
B a n g i á m s á t sản p h ẩ m d ệ t m a y

23

XK

X uất kháu

24

XNK

X u ất n h ậ p kháu

25

WTO

W o r l d T r a d e O r g a n iz a tio n
T ổ c h ứ c th ư ơ n g m ạ i t h ế g iới

6


DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ Đ ổ T H Ị

Trang
B á n g 1.1:
Báng

C ô n g s u ấ t k é o sợi và d ệ t vái c ủ a rn ộ l s ố n ư ớ c tr o n g v ù n g

23

1.2: T ý lệ ti ê u d ù n g h à n g d ệ t c ủ a m ộ t s ố n ư ớ c tr o n g v ù n g

B ả n g 1.3:

24

N h ừ n g n ư ớ c x u ấ t k h ấ u h à n g d ệ t m a y lớ n n h ấ t v à o thị t r ư ờ n g

25

Hoa Kỳ
B ả n g 1.4:

C á c n h à x u ấ t k h ẩ u lớ n n h ấ t v à o th ị i r ư ờ n g E U

25

B ả n g 1.5:

So s á n h g iá n h à n c ô n g v à n ă n g s u ấ t la o đ ộ n g n g à n h m a y T r u n g

27

Q u ố c v à V iệ t n a m
B ả n g 1.6:

T ố c đ ộ g i a t ă n g h ạ n n g ạ c h tr o n g n g à n h d ộ t m a y c ủ a W T O

33

B ả n g 2 .1 :

K ế t q u ả k i n h d o a n h c ủ a n g à n h d ệ t m a y V iệ t n a m q u a c á c n ă m

41

B ả n g 2 .2 :

Sô' liệ u t í n h ra tỷ lệ % so vớ i tổ n g s ố c á n b ộ c ô n g n h â n v iê n

53

t h u ộ c T ố n g C ô hỗ trợ, khuyến khích thu hút cán bộ
cồng nhân viên trong ngành và con em họ theo học các lớp đào tạo dưới nhiều dạng
khác nhau: dài hạn chính quy. tại chức... nhàm tạo đội ngũ phục vụ và gắn bó làu
dài với ngành.
+ Trung tâm đào tạo dứng ra chịu trách nhiệm tỉìực hiện chương trình dào tạo cho
tổn tị vỏng íy
Xuất phát từ nhu cầu trước mắt cũng như lâu dài để đáp ứng kế hoạch phát
triển lảng tốc của ngành, Các Viện thuộc nsành may, các trường và các trung tâm
đào tạo nên thực hiện một kế hoạch đào tạo như sau:
Đào tạo cán bộ quản trị doanh nghiệp
Với đội ngũ này phương châm đào tạo là kết hợp ngắn hạn với dài hạn, kết
hợp giữa đào tạo trong nước với đào tạo ở ngoài nước, kết hợp đào tạo chính quy,
tại chức, báng 2... Với các lớp khơng chính quy như các lớp cập nhật lại, đào tạo
lại, chuyên để...
Các lớp ngắn hạn:

Mục tiêu là đào tạo cán bộ quản lý cao cấp.
Đối tượng: chú yếu là các giám đốc, phó giám đốc để bố sung, cập nhật các
vấn đé về quán lý và công nghệ mới.
Hình thức học tập gồm:
-Báo cáo chuyên đề kêì hợp với thảo luận trao đổi kinh nghiệm giữa học viên
và các nhà quan lý giỏi có thực tế và kinh nghiệm quản lý trong và ngoài nước.
Tham quan học hỏi kinh nghiệm cúa các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Cức lớp dài hạn:
Mục tiêu là đào tạo đội ngũ cán bộ quán lý trê nhằm cung cấp cán bộ nguồn
cho ngành.
98


Đơi tượng là các cán bộ qn lý trẻ có:
-Trình độ đại học
-Năng khiếu quản lý
-Cam kết phục vụ lâu dài cho doanh nghiệp
-Độ tuổi nhỏ hơn 35
Hình thức học tập: học tập trung dài hạn
-Hai năm đầu: đào tạo cơ ban để đạt trình độ thạc sỹ kỹ thuật hoặc kinh tế.
-Sau đó đi thực tế tại các doanh nghiệp dệt may tiên tiến từ 6

tháng đến1

năm.
Kết thúc khoá học, các học viên có khả nang phát triển được giao nhiệm vụ
tập sự làm cán bộ quán lý và sẽ đề nghị đề bạt chính thức là cán bộ quàn lý phục vụ
cho các cơ sớ mới thành lập nếu họ chứng tỏ được năng lực quản lý.
Các lứp này chú yếu học ở trong nước tại các cơ sở đào tạo đại học. Nếu có
điều kiện, các cơ sở đào tạo sẽ lựa chọn một số học viên có trình độ xuất sắc gửi đi

đào tạo tại nước ngồi.
Dào tạo cún bộ CƠHIỊ nghệ trìnli độ Đụi học và cao dắng:
Mục tiêu là cung cấp cán hộ kỹ thuật và công nghệ cho các doanh nghiệp dệt
may hiện có và sẽ đầu tư xây dựng mới trong thời gian tới.
Đỏi tượng là công nhân, cán bộ kỹ thuật trung cấp, con em trong

ngành đãtốt

nghiệp 12 có nguyện vọng phục vụ lâu dài.
Hình thức học tập: đào tạo trong nước là chính, kết hợp với gứi đi đào tạo,
thực tập ớ nước ngồi.
Những học sinh trung hình và khá được tuyển chọn theo yêu cầu của bộ giáo
dục và dào tạo đế đưa đi học các lớp đại học tại chức trong nước.
Những học sinh xuất sắc sẽ được doanh nghiệp liên hệ xin học bổng để đi học
ờ nước ngồi theo chương trình hợp tác quốc tế cua Tổng Cồng ty và Hiệp hội dệt
may Việt Nam
Dự kiến mỗi năm các doanh nghiệp dệt may sẽ kết hợp với các trường đại
học, các cơ sở đào tạo khoáng 100 kỹ sư cổng nghệ các loại:

99


2()kỹ sư cơng nghệ kéo sợi
20 kỹ sư hố nhuộm, hồn tĩít. in hoa và sư lý mơi trường
10 kỹ sư công nghệ dệt kim
15 kỹ sư công nghệ dệt thoi
20 kỹ sư và cao đẳng ngành may
Khoáng 10 kỹ sư công nghệ dột mới: Vải không dệt, vái kỹ thuật...
Các lớp cập nhật kiến thức
Trên thế giới, ngành dệt may có xu hướng ngày càng tạo ra những sản phẩm

mới. chất lượng cao, một số công nghệ rất mới khác với công nghệ truyền thống.
Trang thiết bị dệt may khơng ngừng đổi mới. hiện đại hố gắn với sự phát triển của
ti học và điều khiển học. Như vậy việc cập nhật các kiến thức về công nghệ mới,
thiết bị mới cho các bộ phận của ngành là việc cần làm thường xuyên.
Đối với lĩnh vực quán lý kinh tế, tài chính... việc cập nhật các chú trương
chính sách cũng như các biện pháp nghiệp vụ cần dược quan tâm kịp thời.
Dự kiến sau chu kỳ 5 năm các kỹ sư cơng nghệ dệt may cần tham gia các
khố ngắn hạn về chuyên ngành của mình với hình thức đào tạo ngắn hạn về
chuyên ngành của mình với hình thức đào tạo ngắn hạn theo chuycn đề đối với các
đối tượng cán bộ kỹ thuật, công nghệ , nghiệp vụ.
Hàng năm tổ chức khoảng 2 lớp chuvên đe về ngành dột và 1 lớp chuycn đé
về ngành may và thời trang. Mồi lớp khoáng 30 học viên. Đối tượng học là các cán
bọ kỳ thuật, cán hộ kinh doanh xuất nhập khâu vù các cán bộ theo yêu cầu cúa
doanh nghiệp.
+ Kinh phi thực hiện
Kinh phí thực hiện chương trình đào tạo sẽ theo phương châm kết hợp nguồn
kinh phí hỗ trợ của doanh nghiệp và kinh phí hỗ trợ cúa các chương trình hợp tác
quốc tê.
Đơi với các lớp quân lý:
-Các lớp ngắn hạn cao cấp: thời gian khống 6 tuần.
Kinh phí hỗ trợ của doanh nghiệp: 100%

100


-Các lớp dài hạn tạo cán bộ nguồn: 2 năm
Kinh phí hỗ trợ của doanh nghiệp : 70%
Kinh phí cúa cá nhún: 30%
Báo cáo chuyên để cho các giám đốc(vào dịp tổng kết hàng năm của ngành)
Dổi vài cúc lớp tụi chức chuvẽn ngành 5 năm:

Kinh phí hỗ trợ của doanh nghiệp: 70%
Kinh phí của cá nhân: 50%
Các lớp cập nhật ngắn hạn dạng cliuyên đê:
Kinh phí hỏ trợ của doanh nghiệp: 100%
+ Coi trọng chính sách về người lao động :
Các doanh nghiệp dệt may cần có chính sách chăm sóc người lao động về lâu dài,
tạo độ tin cậy cho người lao động gắn bó lâu dài với doanh nghiệp. Ngoài qui chê
trả lưưng, thưởng rõ ràng, tuỳ đóng góp hàng năm của người lao động mà phân loại
thưởng thêm. Ngoài phụ cấp độc hại, báo hiếm tai nạn ốm đau 24/24giờ nên hổ trợ
cho công nhân tiền thuê nhà trọ hoặc cải thiện điều kiện nhà ớ cho cơng nhân đối
với các doanh nghiệp có khu tập thê cho cơng nhân. Cơng đồn ngành dệt may cần
phát huy hết năng lực của mình độ đạt đến mục tiêu. Hài hồ lợi ích của doanh
nghiệp và người lao động.

3.3.3 Về đicu tiết vĩ II1 Ô và hỗ trự cua Nhà nước
+ Nlií) nước hồn thiện phân cơng, phân cấp, phàn quyền bộ phận quàn lý kinh tế
về ngành Dệt may
Cơ quan chính phù và Bộ Cơng nghiệp thành lập bộ phận quản lý nhà nước về
kinh tế đối với ngành dệt may để thống nhất quản lý tất cả các tổ chức hành chính
sự nghiệp, các doanh nghệp dệt may thuộc mọi thành phần kinh tế trong cả nước.
Đây là điều kiện cần phái có trước tiên để thực hiện đầy đủ chức năng quán lý
ngành dệt may thống nhất vé mặt nhà nước, trong đó thề hiện rõ vai trò hỗ trợ kinh
tế kỹ thuật ngành cho tất cá các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô và thành phần
101


kinh tế trong cá nước, khơng phân biệt loại hình doanh nghiệp.

Việc phân công, phán cấp, phán quyền cần được xác định rõ giữa cơ quan
quán lý trung ương và cơ quan quan lý kinh tố địa phương ngành dệt may, khổng

nên tách biệt doanh nghiệp do trung ương quan lý với doanh nghiệp do địa phương
quán lý như hiện nay.
+ Nhà nước cần hồn thiện hệ thơng đào tạo nghề cho ngành Dệt may
Chính phú cần hồn thiện hệ thống đào tạo nghề cho ngành dệt may để đám
bào cho các doanh nghiệp có thể gửi cán bộ, cơng nhân viên đến học tập nâng cao
trình độ, tay nghề.
Có các chính sách hợp lý để thu hút học sinh vào học các ngành thuộc chun
ngành dệt may.
Có chính sách khuyến khích các trường đại học và cao đắng mở các khoa đào
tạo chuyên ngành dệt may.
Đầu tư xây dựng một trung tâm với trang

thiếtbịhiện đại phụcvụ cho

việc

đào tạo nguồn nhân lực cho ngành dệt may.
+ Nlìủ nước diều clìính hợp lý các mức th u ế suất áp dụng cho ngành dệt may
-Miễn giảm thuế giá trị gia tăng đối với nguyên liệu sợi bán cho doanh nghiệp
dệt, nguyên liệu vải bún cho doanh nghiệp may (hoặc các loại phụ liệu bán cho
nhau trong nội bộ ngành...) để sản xuất sản phẩm may xuất kháu hoặc nội địa (hiện
nay mức thuế suất 10% áp dụng đồng loạt cho sợi, dệt, sản phấm may mặc, thêu
ren...)
-

Miễn hoặc giảm thuế giá trị gia tăng đối với doang nghiệp dệt may sứ dụng

nhiều lao động.
+ Nlít) nước cán triển khai các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp về giá, vốn...
Cần tăng cường hồ trợ cho các doanh nghiệp trong ngành dột may cần vốn đổi

mới cơng nghệ, máy móc trang thiết bị hiện đại.
Điều chinh các chính sách đầu tư trong và ngoài nước đối với ngành dệtmay
102


lỉồn thiện chính sách chống bn lậu đê hỏ trợ có hiệu quả việc sán xuất
hàng tiêu dùng trong nước.
+ Nủiiịi cao hiệu quả của doanh nghiệp dệt m ay nhe) nước và xúc tiêh dầu tư vào

ĩliưựng nguồn.
- Đáy nhanh q trình cổ phần hố doanh nghiệp nhà nước, xúc tiến sáp nhập
và mua lại những doanh nghiệp làm ăn yếu kém.
- Khuyến nghị đối với Chính phu là vần tiếp tục đầu tư nhưna với phươna
pháp hiệu qua hơn như liên doanh với các nhà đầu tư nước ngoài. Đầu tư nước
ngoài vào thượng nguồn cần được xúc tiến bằnu các hình thức như tổ chức hội thảo
đẻ kêu ŨỌÌ đầu tư.
+ Cái tiến thủ tục hải quan:
Theo đánh giá của một dự án đang được Ngân hàng thế giới thực hiện nhàm
cải cách thú tục hải quan Việt nam, hái quan Việt nam được xem là rất chậm so với
hái quan các nước khác, không ihuận lợi, không nhất quán và rất dễ nảy sinh tiêu
cực. Trước nhu cầu ngày càng cao cúa khách hàng về thời hạn giao hàng, thú tục
hái quan Việt nam chậm trễ khiến cho xuất khau hàng dệt may Việt nam kém khá
năng cạnh tranh. Việc khai báo thủ tục hái quan rất phức tạp nên thời gian khai báo
thường kéo dài. Vì vậy nhà nước nên cho phép các doanh nghiệp dệt may được áp
dụng chế độ thông quan điện tứ.
3 .3 .4 C ủ n g c ỏ v à m ở r ộ n g t h ị t r ư ờ n g d ệ t m a y v ớ i c á c n ư ớ c

Bên cạnh việc duy trì và củng cơ' các thị trường truyền thống như EƯ, Nhật
bản. SNG và Đông Âu, việc mở rộng thị trường xuất khẩu cùa ngành phái mang
tính da dạng và đa phương hố, ưu tiên mở rộng các thị trường mới như Mỹ,

Canada, Trung Đông.., đồng thời giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường các nước
trong khu vực Đơng Nam Á. Điều này chi có thê trớ thành hiện thực khi các doanh
nghiệp dệt may Việt nam thực hiện một số giái pháp mang tính chiến lược sau:
- Cung cấp đầy đủ nguyên, phụ liệu.
103


-

San phẩm của ngành dệt phái đáp ứng được nhu cầu của ngành may. tạo
lập mối quan hệ thống nhất, gán bó giữa dệt và may.

- Phát triển sản xuất phụ liệu may trong nước, với công nghệ tiên tiến đổ sán
xuất các sản phẩm phù hợp với yêu cầu may xuất khẩu.
-

Có chính sách khun khích sư dụng ngun, phụ liệu sản xuất trong nước,
ưu tiên hạn ngạch cho các doanh nghiệp sứ dụng nguyên, phụ liệu trong
nước...

-

Hoạch định chiên lược đồng bộ về phát triển các vùng nguyên liệu cho
cồng nghiệp dệt, tạo điều kiện đê nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm giá
thành, tăng kha năng cạnh tranh cho sản phẩm dệt.

- Xây dựng và sớm hoàn chinh để áp dụng hệ thống tiêu chuán ISO 9000 và
ISO 14000, SA 2008 cho sản phẩm dệt đế có thể xuất khẩu cũng như làm
nguyên liệu may cho xuất kháu.
-

Phụ liệu cho sản phẩm may có thể chiếm tới 25%-35% giá thành, vì vậy
ngồi việc phát triển sân xuất phụ liệu trong nước, còn phái chủ động lựa
chọn ổn định việc nhập khấu các phụ liệu cho sán phẩm may.
Muốn xuất khẩu trực tiếp các sán phấm dột may phải có được nhãn mác

riêng của mình. Nếu khơng tạo lập được tên tuổi riêng cho các sản phẩm thì ngành
dệt may sẽ mãi mãi chi lù “may gia công”. Hiện nay, khi phần lớn các sản phám
của ngành chưa có tên tuổi trên thị trường thế giới, thì cách tốt nhất để xâm nhập
thị trường nước ngoài là mua bằng sáng chế, nhãn hiệu cúa các doanh nghiệp nước
ngoài để sán xuất ra các sán phẩm có giá thành rỏ hơn, để xâm nhập vào thị trường
nước ngoài bằng sán phẩm “Sán xuất tại Việt nam”.
Thơng qua chương trình hợp tác công nghiệp ASEAN (AICO) đê thu hút
công nghệ cao lừ các nước trong ASEAN, hợp tác trong việc nghiên cứu phát triển
sán phâni mới.
Thu hút đầu tư và sử dụng hiệu quá nguồn vốn vào lĩnh vực dệt và may để
năm băt các ưu thế về công nghệ, nguyên liệu, mẫu mã của nước ngoài sẽ tạo điều
kiện mớ đường cho các thương hiệu của sán phám dột may Việt nam trên thị trường
104


quốc tế.
Nâng cao các hoạt động cùa các tổ chức xúc liến thương mại để giới thiệu
san phám. Cung cấp thông tin vổ thị trường cho các doanh nghiệp. Trong các hoạt
động này. vai trò của các tham tán thương mại rất quan trọng, đê’ thơng qua đó các
doanh nghiệp có thê nắm bắt kịp thời các thay đổi về giá cả, tỷ giá, qui định hải
quan, những chính sách thương mại dầu tư... cua các nước nhập khẩu.
Nhanh chóng nghiên cứu các biện pháp đê nâng cao chất lượng sán phẩm,
tăng năng suất lao động cũng như đàm báo các yêu cầu về giao hàng, vận chuyển,
bốc dỡ, thú tục xuất khẩu...

105


K ẾT LUẬN
Lao động là một trong những nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã
hội của một quốc gia. Nâng cao chất lượnR nguồn nhân lực là yếu tố then chốt
nhàm đám báo hiệu quá kinh tế và khá năng cạnh tranh cua doanh nehiệp trên thị
trường và nsành dệt may cũng khơng nằm ngồi quy luật phát triển đó.Nền kinh tế
Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, là thành viên chính thức cùa
Tố chức thương mại thế giới (WTO) đã tạo nên một cơ hội lớn cho ngành dệt may
phát triển. Tuy nhiên, để duy trì tốc độ phát triển bền vững, nâng cao khá năng
cạnh tranh, uy tín và chất lượne, hàrm dệt may trẽn thị trường quổc tể, thì cần nâng
cao chất lượrm nguồn nhân lực tronR nRành dệt may Việt nam trong điều kiện hội
nhập kinh tế quốc tế. Neoài ra, việc nâng cao chất lượng lao động cịn giúp cho
ngành dệt mav đối phó với tinh trạng thiếu hụt lao động, góp phần thốt khói tình
trạng thâm dụng lao động, chỉ dựa vào lao động giá rẻ - không phải là lợi thế so
sánh trong điều kiện phát triển như hiện nay.
Với đề tài “C hất lư ợng ngành dệt m ay Việt N am trong điều kiện hội nhập
kinlĩ tẻ quốc t ế \ luận văn đã giải quyết được một số nhiệm vụ sau đây:
Hệ thống hỏa một sổ vấn đề lí luận về dào tạo nguồn nhân lực nói chung;
phân tích u cầu nhân lực, đào tạo đối với ngành dệt may Việt Nam; rút ra các bài
học kinh nghiệm về đào tạo nììuồn nhân lực của các doanh nghiệp khảo sát.
Phân tích, đánh giá thực trạng nguồn nhân lực, côna tác đào tạo nguồn nhân
lực cùa các doanh nghiệp dệt may Việt Nam, từ đó rút ra nhận xét về cơng tác đào
tạo trong các doanh nghiệp ngành dệt may. Trên cơ sờ đó phân tích các yếu tố ánh
hưởng đến cơns, tác đào tạo nsuồn nhân lực của ngành dệt may Việt nam.
Qua đó, đề xuất một số giải pháp để hồn thiện cơng tác đào tạo niỊUồn nhân
lực cho niỉành dệt mav Việt nam trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Mục tiêu là
cung cấp đội nsũ lao động chất lượne cao cho các doanh nghiệp dệt may Việt

Nam. góp phần nâng cao hiệu qua san xuất kinh doanh, thực hiện mục tiêu chiến
lược phát triển của ngành và chiến lược phát trien kinh tế của đất nước.
106


TÀI LIỆU T HA M K H Ả O

T i ế n g V iệ t

1. Đan Tuấn Anh (2003), Giíii pliáp nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng
dệt may trên thi trường quốc tế, Tạp chí kinh tế và phát triển số 68, Hà Nội.
2. Báo điện tử - Thời báo kinh tể Sài Gòn, (27-06-2006), Lao động ngành dệt
may: Thiếu về lượng, yếu về chất.
3. Bộ Thương mại (2006), Toàn bộ các vãn bản cam kết của Việt Nam gia
nhập WTO: Báo cáo cua Ban công tác, biêu cam kết về hàng hóa, biếu cam
kết vè dịch vụ, Nxb Lao động xã hội, Hà Nội
4. Đinh Thị Kim Chi (2006), C hính sách tác động tới

sự

phát triển thị trường

sức lao động trên địa bàn Thành phổ HÒ Chí Minh trong q trình chuyển
đổi nền kinh tế, Luận án Tiến sĩ Kinh tể, Đại học Kinh tế Tp Hồ Chí Minh.
5. Vũ Hy Chương (chu biên) (2002), Vấn dề tạo nguồn lực tiến hành cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, Nxb CTQG Hà Nội, Hà Nội.
6. Chương trình phát triển Liên hợp quốc - Tổng cục ThổnR kê (2001), Mức
sống trong thời kỳ bùng nổ - Việt Nam, Nxb Thống kê, Hà Nội
7. Phạm Tất Dong (2001), Định hướng phin triển đội ngũ trí thức Việt Nam
trong thời

kỳ

CNN. HĐH, Nxb CTQG Hà Nội, Hà Nội.

8. Neuyễn Thị Thu Hươntỉ (2007), Bài học kinh nghiệm từ Trung quốc cho
ngành dệt m ay Việt nam khi gia nhập WTO, Tạp chí Nghiên cứu Đông bẳc
Á, số 01 (71).
9. NXB Lao động (2002), Giai pháp đấy mạnh sán xuất, xuất khâu ngành dệt
niav và da giày- Ngỉtôn lao động và phụ liệu, hai trờ ngại chính cùa ngành
da giày và dệt m ay hiện nay
10. Dỗ Hoài Nam (2005), Các doanh nghiệp Việt Nam với việc gia nhập WTO,
Nxb Khoa học xà hội, Hà Nội.
107


1 1. Hồng Nam (2003), Hiệu q của mơ hình mẹ con trong doanh nghiệp
ngành dệt m ay, Tạp chí đầu tư chứng khoán số 171.
12. Nolwen Henaff (2001), Lao động, việc lítm và ngn nhân lực Việt Nam 15
năm đoi mới, Nxb Thế giới, Hà Nội
13. Lưu Phan (2003), Giai bài toán khung hoang thiếu lao động, Thời báo kinh
tế Sài Gòn, sổ 15.
14. Nguyễn Minh Ọuang (2004), Nhân to con người trong phát triển sức sán
xuất cùa lao động đế thúc đầy kinh tế hàng hóa ớ nước ta, Luận án Tiến SV
Kinh tể, Học viện chính trị quốc eia Hồ Chí Minh, Hà Nội.
15. Nguyền Thị Quy (1999), Thị trường lao động trong kinh tế thị trưcmg, Nxb
Thơng tin khoa học xã hội, Hà nội
16. Tạp chí Nghiên cứu Đơng Nam Á (1998), Chính sách phát triển nguồn
nhàn lực cùa các nước A SE A N . sổ 04.

17. Tạp chí nghiên cứu giáo dục (2000), Lý luận - Thực liễn xây dựng chiến
lược phát triển con người, số 03.
18. Nguyền Thanh (2002), Phát triển nguồn nhân lực phục vụ cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, Nxb CTQG Hà Nội.
19. Phạm Đức Thành và Mai Quốc Chánh (1998), Giảo trình Kinh tế lao động,
Nxb Giáo dục, Hà Nội
20. Phạm Quý Thọ (2003), Thị trường lao động Việt Nam - Thực trạng và các
giải pháp p h á t trien, Nxb Lao dộníỉ xã hội, Hà Nội
21. Phạm Quý Thọ (2006), Chuyến dịch cơ cấu lao động trong xu hướng hội
nhập quốc tể, Nxb Lao độnti xã hội, Hà Nội
22. Nguyền Thị Thơm (2006), Thị trường lao động Việt Nam - Thực trạng và
íỊĨảipháp, Nxb Chính trị Ọuổc gia, Hà Nội.
23. Mạc Văn Tiến (2004), Phát triển lao động kỹ thuật ở Việt Nam - Lý luận vcì
thực tiễn, Nxb Lao động xà hội, Hà Nội.

108


24. Nguyễn Anh Tuấn, TS. Diệp Thị Mỹ Hảo (2005), Học viện quan hệ quốc tế,
Một sổ tác động đến ngành dệt may khi Hiệp địnli A T C chấm dứt hiệu lực,
Tạp chí nghiên cứu kinh tế sổ 323. Hà nội.
25. Việt Tuấn (2003/ Năm 2004 Ngành dệt may Việt nam sẽ đạt kim ngạch
xuất khẩu 4,5 ty USD, Tạp chí Thuế Nhà nước, Hà Nội
26. Phạm Thế Tri (2003), Phát trién nguồn lực lao động ơ vùng đồng bằng
sơng Ciat Long phục vụ cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa, Luận án Tiến sĩ
kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội
27. Phan Duy Từ, Đan Phú Thịnh (2007), Giai quyết những thách thức khi gia
nhập WTO, Nxb Trẻ, Tp Hồ Chí Minh.
28. Dương Thế Vinh (2005), Đẩy nhanh tiến trình co phần hoả của tong cơng
ty dệt m ay Việt nam, Tạp chí cơng níĩhiệp, Hà Nội

29. Viện chiến lược phát trien (2001), Cơ sở khoa học của một s ố vấndề trong
chiến lược phát triển kinh t ế - xã hội Việt Nam đến năm
2020, Nxb CTQG Hà Nội.

Website:
1. http//:vietnamtextile.org.vn: Dệt May Việt Nam
2. http//:vinatex.com.vn: Tổng công ly Dệt may Việt Nam
3.

: Thời báo kinh tế Việt Nam

4.

: Bộ Kẻ hoạch và Đầu tư

5.

: Bộ Cơng Thương

109

2010 và tâm nhìn