Hướng dẫn kỹ thuật thu hái, chế biến và bảo quản hạt giống cây mây nếp

Hướng dẫn kỹ thuật thu hái, chế biến và bảo
quản hạt giống cây mây nếp

Mây nếp là loài cây phù hợp với điều kiện khí hậu đất đai của Yên Bái thực tế
đã được bà con nông dân trong tỉnh gây trồng nhiều và đem lại thu nhập cao. Song,
cây giống cung cấp cho trồng rừng chủ yếu do các tỉnh bạn cung cấp do vận chuyển xa
nên tỷ lệ sống thấp, giá thành cây giống lại cao. Để giúp bà con nông dân chủ động
cây giống. Trung tâm khuyến nông xin hướng dẫn kỹ thuật thu hái, chế biến và bảo
quản hạt giống mây nếp như sau:
* Chọn cây lấy giống:
- Chọn các cây mẹ từ khu rừng giống, vườn giống hoặc chọn trong các hàng cây
trồng phân tán.
- Cây mẹ phải sinh trưởng tốt, không bị sâu bệnh, từ 7 tuổi trở lên, lá cây mẹ có
mầu xanh thẫm, thân vươn thẳng, phần gốc thân, bẹ lá đã mục khô trơ phần thân có
mầu trắng ngà, đường kính thân từ 7 đến 10mm
Không chọn những cây mẹ cụt ngọn, thân bò nằm ngang, cây bị sâu bệnh
* Thu hái hạt giống:
- Mùa thu hái quả từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5 dương lịch
- Khi chín, quả mây nếp chuyển từ mầu xanh sang mầu trắng sữa, hạt mây rắn
lại và có mầu nâu sẫm, cùi hạt có vị chua. Quả mây chín rất dễ rụng nên khi chùm quả
chín 1/3 số quả là thu hái được và cắt cả buồng quả.
- Quả mây tốt, trung bình mỗi kg có 3.200 đến 3.500 quả. Quả lấy về để cả
chùm, ủ thêm 3-4 ngày cho chín đều trước khi đem chế biến
* Chế biến và bảo quản hạt giống:
- Khi ủ quả chín đều ngâm hạt 24 giờ trong nước sạch, sau đó sát, đãi sạch vỏ
và cùi hạt. Hạt thu được đem hong khô trong nhà hoặc nơi dâm mát, thoáng gió,
thường xuyên đảo hạt để hạt khô đều.
- Hạt tốt trung bình mỗi kg có 8.000 đến 8.500 hạt.
- Hạt mây có thể gieo ươm ngay hoặc bảo quản trong một thời gian
Có hai cách bảo quản:
+ Bảo quản khô trong các chum, vại để nơi khô ráo, thoáng mát

+ Bảo quản trong cát ẩm (độ ẩm 22-29%): 01 kg hạt mây trộn đều với 03 kg cát
ẩm
Thời gian bảo quản không quá 03 tháng.


Quảng Ngãi: Một số lưu ý trong sản xuất
giống cây keo lai hom

Vườn ươm keo lai hom của ông Thái tại xã Long Hiệp - huyện Minh Long

Hàng năm, Trung tâm khuyến nông Quảng Ngãi tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật
trồng thâm canh rừng keo lai hom đạt yêu cầu đã đưa năng suất rừng trồng từ 10-
15m3/ha/năm lên 25-30m3/ha/năm. Cùng với việc hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng
thâm canh, Trung tâm khuyến nông Quảng Ngãi đã tổ chức tập huấn, rèn luyện kỹ
năng thiết lập vườn ươm hộ gia đình và chú trọng công tác sử dụng giống mới, giống
TBKB. Vì thế, kỹ thuật nhân giống keo lai bằng hom đã đến với người dân tham gia
nghề rừng.
Hiện tại, trong toàn tỉnh có khoảng 10 triệu cây keo lai hom được sản xuất
chuẩn bị cho vụ trồng năm 2009. Trong đó có khoảng 1 triệu cây giống được sản xuất
từ các vườn ươm hộ gia đình. Những vườn ươm di động này giúp người dân chủ động
cây giống, giảm chi phí trồng rừng. Đây cũng là nhân tố tích cực thúc đẩy sử dụng
giống mới vào sản xuất, góp phần thay đổi tập quán trồng rừng quảng canh sang trồng
rừng thâm canh nhằm tăng năng suất, chất lượng rừng trồng.
Tuy nhiên, thực tế tại một số vườn ươm hộ gia đình, người dân lên rừng cắt
hom keo về để giâm, trong đó có cả hom keo được trồng từ hạt. Nếu người mua trồng
phải những cây giống này thì cây trồng sinh trưởng ra sao và hiệu quả rừng trồng sẽ
như thế nào? Để sản xuất cây giống keo lai hom đảm bảo chất lượng, các hộ gia đình
cần lưu ý những vấn đề sau:
1. Phương pháp giâm hom không tạo ra giống tốt. Cây giống tốt là cây được lấy
hom từ cây mẹ có đặc điểm di truyền tốt. Cây mẹ keo lai tốt là những cây keo lai đã

được khảo nghiệm, tuyển chọn và cơ quan chức năng kết luận là cây giống tốt cho
phép đưa vào sản xuất, đó là: BV10, BV16 và BV32…
2. Cần phải có vườn giống gốc để tiến hành sản xuất cây giống keo lai hom, vì
đây là nơi cung cấp hom giâm. Vườn giống gốc được trồng từ những cây giống tốt có
nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Hàng năm chăm sóc và trẻ hóa cây giống gốc, sau 3-4
năm cung cấp hom phải chặt bỏ cây gốc mẹ và trồng lại cây giống gốc mẹ mới.
3. Tỷ lệ ra rễ của hom giâm phụ thuộc vào chất lượng hom và lượng nước tưới
trong quá trình giâm. Thuốc kích thích ra rễ chỉ hỗ trợ hom giâm ra rễ sớm và đồng
đều hơn.