NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN

GIỚI THIỆU SÁCH THÁNG 11/2010
CHỦ ĐỀ : KỶ NIỆM NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20/11
TP: NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN CỦA TSINGHIZ AITAMATOV DO NHÀ
XUẤT BẢN KIM ĐỒNG PHÁT HÀNH
Các em thân mến !
Đối với mỗi một người, thời niên thiếu là một dấu ấn khó phai trong cuộc
đời. Và trong những ngày chập chững bước đi đầu tiên ấy, người ta sẽ không thể
nào quên những bàn tay đã dìu dắt họ đi trên con đường kiến thức của nhân loại.
“Người thầy đầu tiên” của tác giả Aimatốp là một tác phẩm nằm trong dòng cảm
xúc đó…
Và hôm nay hoà chung trong không khí thi đua lập thành tích chào mừng
ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 cô xin giới thiệu đến các em tác phẩm của nhà văn
Nga Aitamatov “Người thầy đầu tiên”. Sách hiện có tại thư viện trường THCS Hải
Xuân chúng ta với ký hiệu kho KĐ 1851 - 1854.
Tác phẩm là lời kể gián tiếp của người hoạ sĩ xen lẫn với lời kể của nhân vật
Antưnai Xulaimanôvna về hồi ức cuộc đời Bà trong những năm sau Cách Mạng
Tháng Mười Nga. Nước Nga bấy giờ bắt đầu một cuộc sống mới cũng như những
con người Nga bắt đầu một cuộc đời mới.
Trong một dịp trở về làng quê Kurkurêu mừng khánh thành ngôi trường
trung học– nơi mà Antưnai đã từng trải qua thời thơ ấu đắng cay nhưng cũng đầy
ắp kỷ niệm, Bà đã thật sự xúc động về những ký ức xa xưa. Khi đó, Antưnai đã
may mắn gặp và nhận được sự dạy dỗ của thầy Đuysen… Câu chuyện là một nỗi
hàm ơn của người trò nhỏ đối với người thầy giáo trẻ . Nhưng tất cả làm người ta
gợi nhớ đến những tình cảm thiêng liêng của người thầy giáo cao thượng nhân từ.
Người thầy giáo mà cô học trò Antưnai nhớ lại, bây giờ lại là một ông lão già đưa
thư cho dân làng. Dường như suốt cuộc đời này, thầy chỉ biết cống hiến tất cả cho
đất nước. Thật chua xót khi không mấy người hiểu rằng, thầy Đuysen đã làm
những việc thật cao cả. Antưnai đã day dứt trong lòng về điều này khi Bà nghĩ đến
mình và đến người thầy đầu tiên ấy: “Tôi nghĩ không phải chỉ riêng bà con trong
làng mà nói chung mọi người, nhất là lứa tuổi trẻ, đều cần biết câu chuyện này”.
Tấm lòng cao cả của người thầy đã vực Antưnai đứng lên khỏi cuộc đời giông tố

mà ở lứa tuổi của em lẽ ra Antưnai sẽ không bị dày vò như thế. Thầy Đuysen đã
cứu đứa trẻ mồ côi vượt qua cơn khủng hoảng về thể xác và tinh thần khi chỉ mới
15 tuổi. Sức sống mạnh mẽ và ý thức vượt qua số phận của Antưnai đã trỗi dậy từ
những năm tháng mà thầy Đuysen vun đắp. Nhưng đúng hơn, sức sống ấy đã bén
rễ vào lòng cô bé Antưnai khốn khổ ngay từ buổi đầu tiên: “…chỉ biết là tôi vẫn
thấy muốn làm một việc gì đó để cảm ơn con người thật ra không quen biết ấy, để
đền đáp lại nụ cười đã sưởi ấm lòng tôi, đền đáp mấy câu nói nhân từ ấy”. Thầy
Đuy sen đối với Antưnai không những là người thầy mà còn là một người ơn.
Giờ đây “Antưnai Xulaimanôvna - Người đàn bà đồng hương nổi tiếng của
chúng tôi làm chủ nhiệm bộ môn ở trường đại học tổng hợp, lên lớp giảng triết
học, làm việc ở viện hàm lâm, hay đi ra nước ngoài luôn”, Bà đã thành đạt trong
cuộc sống đúng như ước nguyện ngày nào của thầy Đuysen. Và hơn thế nữa,
những người học trò khác của thầy giáo Đuysen tự hào là những Hồng quân Xô
Viết dũng cảm…
Âu cũng là một niềm vui không kể xiết của người thầy đã hy sinh âm thầm
trong bao năm. Chắc hẳn khi biết được điều ấy, nó sẽ là nguồn an ủi cho thầy
Đuysen trong suốt cuộc đời còn lại của mình. Thật sự, người thầy giáo của chúng
ta đã thành công, thầy đã làm được một điều cao quý nhất của người thầy, đó là
hoàn thành sự nghiệp trồng người…
Ra đời vào những năm 1961, tác phẩm “Người thầy đầu tiên” đã gây được
tiếng vang lớn khi nhận một giải thưởng danh dự “Giải thưởng Lênin”. Từ đó cho
đến bây giờ, “Người thầy đầu tiên” không ngừng làm rung động trái tim của biết
bao đọc giả… Với giọng văn nhẹ nhàng nhưng góc cạnh, Aimatốp đã xây dựng
một làng quê nghèo ở Nga thanh bình nhưng dữ dội. Lối sống Nga bấy giờ cần có
một sự thay đổi lớn. Và những người góp công sức đầu tiên ấy là những người thầy
với trái tim yêu nước nồng cháy - những Hồng quân Liên Xô đáng tự hào của
nước Nga. Tất cả đều hướng về người lãnh tụ Lênin vĩ đại.
Người thầy đầu tiên trong đời của các cô cậu nhỏ như Antưnai
Xulaimanôvna - Người thầy đầu tiên của chính quyền Xô Viết “không được bao
nhiêu chữ nghĩa, khi đọc còn phải đánh vần một cách chật vật, trong tay không có

lấy một quyển sách giáo khoa, ngay đến cả sách vỡ lòng cũng không có” thế mà
một thời là tinh hoa của dân tộc Nga, mãi mãi họ sẽ luôn tự hào về những con
người này cùng với tác phẩm “Người thầy đầu tiên” .
“Người thầy đầu tiên” sẽ vẫn là một bản trường ca bất hủ về lòng tôn kính
những người thầy tận tuỵ với sự nghiệp giáo dục con người. Chúng ta có thể dẫn
lời của nhân vật Antưnai: “Mỗi lời thầy giảng, mỗi chữ thầy viết – tất cả đối với tôi
đều thiêng liêng” thay một lời tri ân chân thành đến với tất cả thầy cô giáo nhân
ngày 20/11 này. Và cuối cùng cô xin chúc các em học tập thật tốt để đạt được
thành tích cao trong đợt thi đua lập thành tích chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam
20/11.
Hải Xuân, tháng 11 năm 2010
PTTV
Võ Thị Thanh Thuỷ