Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN DUY TUYẾN

TỔ CHỨC THỰC HIỆN BỒI THƯỜNG
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ
Ở THÀNH PHỐ LÀO CAI

Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 60 34 04 03

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG

HÀ NỘI – NĂM 2018


Cơng trình được hồn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. ĐINH VĂN TIẾN

Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Thị Phƣợng

Phản biện 2: TS. Trần Đức Lƣợng

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện
Hành chính Quốc gia

Địa điểm: Phịng họp 401, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia
Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh, Quận Đống Đa – TP Hà Nội
Thời gian: vào hồi 17 giờ, ngày 04 tháng 4 năm 2018.

Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia
hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sử dụng đất đai vào các mục đích an ninh quốc phịng, lợi ích quốc gia,
lợi ích công cộng để thực hiện mục tiêu phát triển đất nước, đặc biệt là các dự
án phát triển đô thị, dự án sản xuất, kinh doanh phát triển kinh tế là một tất
yếu khách quan trong q trình phát triển cơng nghiệp hố - hiện đại hố đất
nước . Để có mặt bằng xây dựng các dự án, Nhà nước cần thu hồi đất của
nhân dân và thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân có
đất bị thu hồi. Vấn đề đặt ra là Nhà nước cần có quy hoạch, kế hoạch để sử
dụng đất một cách khoa học, phù hợp, đồng thời cần có những chủ trương,
chính sách hợp lý để vừa đảm bảo quyền lợi chung của xã hội lại vừa đảm bảo
được quyền lợi hợp pháp của người có đất bị Nhà nước thu hồi để sử dụng
vào mục đích phát triển kinh tế, xã hội đất nước.
Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách về bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư. Tuy nhiên, đất đai và công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
vẫn đang là vấn đề hết sức nhạy cảm, phức tạp và vẫn còn nhiều vướng mắc.
Tình trạng tiến độ giải phóng mặt bằng chậm, kéo dài là rất phổ biến làm
chậm tiến độ thực hiện các dự án.
Nhìn chung cơng tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định
cư trên địa bàn thành phố Lào Cai trong những năm qua cơ bản được thực
hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật, đáp ứng được tiến độ

giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án về phát triển kinh tế - xã hội trên
địa bàn thành phố. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đã đạt được, vẫn cịn những
tồn tại, hạn chế như cơng tác chỉ đạo điều hành tuy đã có nhiều chuyển biến,
song chưa có bước đột phá, những vi phạm trong quản lý, sử dụng đất vẫn
cịn, tình hình khiếu nại, tố cáo về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư vẫn còn
diễn biến phức tạp, việc thiếu vốn cho các dự án cịn phổ biến.
Trước tình hình đó, tác giả đã lựa chọn đề tài “Tổ chức thực hiện bồi
1


thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai”
làm Luận văn tốt nghiệp cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận văn
Thời gian vừa qua đã có nhiều cơng trình khoa học, các bài báo, luận văn,
hội thảo nghiên cứu về lĩnh vực này dưới nhiều khía cạnh cả về lý luận và
thực tiễn. Các đề tài và những cơng trình nghiên cứu trên tuy đã đề cập đến
vấn đề về bồi dưỡng, hỗ trợ và tái định cư ở nhiều khía cạnh khác nhau. Một
số nghiên cứu đã có giá trị nhất định trong việc hồn thiện pháp luật về công
tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nhưng chủ yếu nghiên cứu dưới góc độ
pháp luật, chưa thể hiện rõ những khó khăn, tồn tại tự thực tiễn. Đến nay vẫn
chưa có một cơng trình khoa học nào nghiên cứu trực tiếp đến vấn đề tổ chức
thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào
Cai. Mặc dù vậy, các cơng trình nghiên cứu khoa học đã được cơng bố là
những tài liệu tham khảo có giá trị cho việc nghiên cứu và viết luận văn này.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1 Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích và đánh giá thực trạng cơng tác thực hiện bồi thường
giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai, Luận văn đề
xuất các giải pháp tăng cường cơng tác thực hiện chính sách đền bù giải
phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai

3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và
tái định cư
- Nghiên cứu cơ sở pháp lý về bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và
tái định cư tại Việt Nam và tỉnh Lào Cai.
- Phân tích thực trạng cơng tác bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và
tái định cư ở thành phố Lào Cai.
2


- Điều tra, phỏng vấn người dân bị ảnh hưởng để có những đánh giá của
người dân về cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố
Lào Cai
- Đề xuất các giải pháp hoàn thiện cơng tác bồi thường giải phóng mặt
bằng, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài: công tác Tổ chức thực hiệnbồi thường
giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư.
Đối tượng khảo sát: cán bộ quản lý dự án, cán bộ địa phương, người dân
bị ảnh hưởng của dự án và được nhận bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên
địa bàn thành phố Lào Cai.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Luận văn được thực hiện trên địa bàn thành phố
Lào Cai, tỉnh Lào Cai
- Phạm vi thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng cơng tác bồi thường
giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai
trong giai đoạn 2013 – 2017. Các giải pháp được đề xuất cho giai đoạn 2018 –
2022 và tầm nhìn đến năm 2030
5. Phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Phương pháp luận: Duy vật biện chứng và logic
5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu
Thu thập dữ liệu thứ cấp:
Các dữ liệu thứ cấp thu thập bao gồm:
+ Luật đất đai 2003, 2013 và các văn bản dưới luật về bồi thường, hỗ trợ

3


và tái định cư
+ Các báo cáo của Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư thành phố
Lào CHai.
+ Các báo cáo của phịng Tài ngun - Mơi trường về quản lý đất đai,
thống kê kiểm kê đất đai, hiện trạng sử dụng đất giai đoạn 2010 - 2015, quy
hoạch sử dụng đất đến năm 2020.
+ Tài liệu chuyên ngành về quản lý đất đai, xã hội học, địa lý đô thị và
nông thôn.
+ Thông tin của các hộ gia đình bị thu hồi đất.
Các dữ liệu thứ cấp được thu thập bằng các phương pháp tổng hợp nhằm
mục đích hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý của công tác thực hiện bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư. Đồng thời, dữ liệu thứ cấp thu thập được là cơ
sở để phân tích thực trạng của công tác thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư tại thành phố Lào Cai.
Thu thập dữ liệu sơ cấp:
- Các dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua các phương pháp khảo sát
thực địa, phỏng vấn bằng bảng hỏi và phỏng vấn trực tiếp.
- Các thông tin thu thập: Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện công
tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; giá đất bồi thường, điều kiện ăn ở của
các hộ dân được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
- Mục đích: để phân tích những thuận lợi và khó khăn trong cơng tác bồi

thường, hỗ trợ và tái định cư. Đánh giá ảnh hưởng của dự án đến đời sống của
người dân khi được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
5.2 Phương pháp phân tích
Các phương pháp phân tích được sử dụng: phương pháp thống kê mơ tả,
so sánh, phân tích, tổng hợp.

4


6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận văn
- Về mặt lý luận, Luận văn đã hệ thống hóa lại cơ sở lý luận và pháp lý về
thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi thực hiện các dự án;
thực trạng thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư từ khi có
Luật đất đai2003 có hiệu lực đến nay, đặc biệt là từ khi Luật đất đai 2013 có
hiệu lực thi hành trên địa bàn thành phố Lào Cai thông qua công tác bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư, GPMB tại một số dự án trọng điểm của thành
phố. Qua đó, chỉ ra các quy định phù hợp, chưa phù hợp của pháp luật cũng
như tồn tại vướng mắc từ thực tiễn và tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng
này.
Về mặt thực tiễn, Luận văn đã đóng góp những giải pháp cụ thể nhằm
hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường cơng tác thực hiện chính sách
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai, góp phần
giảm thiểu tình trạng bồi thường, GPMB kéo dài và khiếu kiện của người sử
dụng đất.
7. Kết cấu của Luận văn
Luận văn ngoài phần mở đầu, danh mục các từ viết tắt, danh sách các
Bảng, Hình, Kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục có kết cấu bao gồm 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư

Chương 2: Phân tích thực trạng tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái
định cưtại thành phố Lào Cai
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
ở thành phố Lào Cai

5


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
BỒI THƢỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ

1.1. Một số khái niệm liên quanvà đặc điểm của công tác thu hồi đất,
bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ
1.1.1. Tổ chức thực hiện
Tổ chức thực hiện là quá trình hoạt động và thi hành các cơng việc theo kế
hoạch để đạt được mục tiêu
1.1.2. Khái niệm về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
- Khái niệm về thu hồi đất
- Khái niệm bồi thường khi Nhà nướcthu hồi đất
- Khái niệm hỗ trợ khi Nhà nướcthu hồi đất
- Khái niệm tái định cư
- Khái niệm tổ chức thực hiện về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư
Tổ chức thực hiện về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là q
trình hoạt động và thi hành các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra một cách có hiệu quả.
1.1.4 Đặc điểm của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Đặc điểm cơ bản của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái dịnh cư được thể
hiện ở tính đa dạng và tính phức tạp.

1.2 Cơ sở pháp lý của chính sách bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ khi
Nhà nƣớcthu hồi đất tại Việt Nam
1.2.1 Trước Luật đất đai 1993

6


1.2.2 Luật đất đai 2003 và Luật đất đai hiện hành
1.2.2.1 Luật đất đai 2003
1.2.2.2 Luật đất đai 2013
1.2.3 Cơ sở pháp lý của chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Lào Cai
Quyết định số 148/2016/QĐ-UBND; Quyết định số 110/2016/QĐ-UBND;
Quyết định số: 13/2015/QĐ-UBND; Quyết định số 20/2016/QĐ-UBND;
Quyết định số 07/2016/QĐ-UBND; Quyết định 39/2015/QĐ-UBND; Quyết
định 19/2015/QĐ-UBND; Quyết định 17/2015/QĐ-UBND; Quyết định
13/2015/QĐ-UBND; Quyết định 39/2014/QĐ-UBND; Quyết định 486/QĐUBND.
1.3 Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong công tác bồi thƣờng, hỗ
trợ và tái định cƣ và bài học rút ra cho thành phố Lào Cai
1.3.1 Kinh nghiệm của một số địa phương trong công tác bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư
1.3.1.1 Tỉnh Ninh Bình
1.3.1.2 Tỉnh Thái Bình
1.3.1.3 Thành phố Đà Nẵng
1.3.2 Bài học kinh nghiệm rút ra cho thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai
Thứ nhất, chính quyền địa phương, chủ thể thực thi chính sách phải biết
cách cụ thể hóa chính sách chung cho phù hợp với điều kiện thực tế tại địa
phương;
Thứ hai, cần phải kết hợp các phương pháp trong tổ chức thực hiện chính
sách;

Thứ ba, kế hoạch, chương trình giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư phải được hoạch định cụ thể, chi tiết, khoa học, hợp lý, công
7


tâm và phải được cơng khai hóa;
Thứ tư, điều hịa lợi ích hợp lý giữa các chủ thể liên quan đến thu hồi đất;
Thứ năm, trong quá trình thực hiện chính sách bồi thường, GPMB tuyên
truyền, giáo dục, thuyết phục là chính. Tuy nhiên, trong trường hợp tổ chức,
cá nhân cố tình vi phạm hoặc chống đối cần thiết phải dùng biện pháp hành
chính.

8


Chƣơng 2
THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN BỒI THƢỜNG, HỖ TRỢ VÀ
TÁI ĐỊNH CƢ TẠITHÀNH PHỐ LÀO CAI

2.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố Lào Cai
2.1.1 Điều kiện tự nhiên và xã hội thành phố Lào Cai
2.1.2 Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian qua
2.1.3 Tác động của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đến chính sách
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại thành phố Lào Cai
Với điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế - xã hội kể trên có tác động đến
chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với người dân bị thu hồi đất
tại thành phố Lào Cai.
Thứ nhất, thành phố Lào Cai là cửa ngõ của Việt Nam và các nước
ASEAN Cửa khẩu quốc tế Lào Cai là cửa khẩu duy nhất ở phía Bắc Việt Nam
nằm trong lịng một thành phố trực thuộc tỉnh, có đầy đủ hệ thống dịch vụ của

đô thị loại II cũng như các dịch vụ thương mại vận tải, kho bãi, logicstics,
giám định hàng hóa, cảng ICD…Đây là điều kiện rất thuận lợi để giúp Lào
Cai thu hút các dự án đầu tư vào thành phố Lào Cai
Thứ hai, thành phố Lào Cai có tài nguyên du lịch rất lớn tạo công ăn việc
làm, ổn định đời sống cho người dân sau khi bị thu hồi đất.
Thứ ba, diện tích đất đai có thể sử dụng bắt đầu khan hiếm, điều kiện địa
chất, địa hình khí hậu phức tạp gây nhiều trở ngại cho việc mở mang phát
triển đô thị, xây dựng các cơng trình khác phục vụ cho sự phát triển kinh tế xã hội.
Thứ tư, hiện nay trên địa bàn thành phố Lào Cai có 26 dân tộc anh em
đang sinh sống. Sự khác biệt về văn hóa, về cách sống và điều kiện sống là

9


yếu tố khó khăn trong q trình thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư.
Thứ năm, văn hóa, giáo dục khơng ngừng được nâng cao điều này nâng
cao nhận thức của người dân, tạo điều kiện thuận lợi trong cơng tác tun
truyền, giáo dục về các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Nhà
nước.
2.2 Phân tích thực trạng Tổ chức thực hiệnbồi thƣờng, hỗ trợ và tái
định cƣ ở thành phố Lào Cai
2.2.1 Thực trạng ban hành văn bản cụ thể hóa chính sách của Trung
ương và của tỉnh Lào Cai về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại thành phố
Lào Cai
Hiện nay, tại thành phố Lào Cai khơng có các văn bản riêng được ban
hành để cụ thể hóa chính sách của Trung ương và của tỉnh Lào Cai. Theo đó,
cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở thành phố Lào Cai được thực hiện
theo các văn bản pháp Luật được Trung ương và tỉnh Lào Cai ban hành
2.2.2 Bộ máy và quy trình thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái

định cư tại thành phố Lào Cai
2.2.2.1 Bộ máy thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của
thành phố Lào Cai
Cơ cấu tổ chức bộ máy thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư đối với người dân bị thu hồi đất đai trên địa bàn tỉnh Lào Cai được tổ chức
theo mơ hình: Ở tỉnh, có Ban chỉ đạo bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Tại
thành phố Lào Cai, việc tổ chức thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư đối với người dân bị thu hồi đất trên địa bàn thành phố được giao trực
tiếp cho Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Lào Cai kết hợp với phòng
Tài nguyên - Môi trường thành phố Lào Cai, UBND các xã, phường nơi có dự
án

10


2.2.2.2 Quy trình thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
trên địa bàn thành phố Lào Cai
Bước 1: Chuẩn bị thực hiện công tác BT, HT&TĐC dự án
Bước 2: Xây dựng kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm
đếm
Bước 3: Ban hành thông báo thu hồi đất
Bước 4: Xét duyệt tư cách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư:
Bước 5: Lập, thẩm định và xét duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư
Bước 6: Ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (Thực hiện Khoản 3 Điều 69 LĐĐ)
Bước 7: Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
Bước 8: Bàn giao và tiếp nhận bàn giao đất của người có đất thu hồi
Bước 9: Cưỡng chế quyết định thu hồi đất (Thực hiện Điều 71 Luật đất
đai, Điều 17 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP) (Có trình tự thực hiện riêng)

2.2.3 Kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở
thành phố Lào Cai
2.2.3.1 Kết quả chung
- Sự gia tăng về số lượng dự án đã làm gia tăng diện tích đất thu hồi. Tính
đến năm 2017, diện tích đất thu hồi là 179,2 ha

11


Bảng 2.1: Số lƣợng các hộ dân BAH và đƣợc bồi thƣờng
Đơn vị: Hộ
Tiêu chí

2013

Số hộ dân bị ảnh hưởng

1.824 1.393 1.457 1.810 1.620

Số hộ dân có quyết định thu hồi đất

1.804

Số hộ dân được duyệt tư cách bồi
thường
Số hộ dân được xét duyệt tái định
cư
Số hộ dân được chi trả kinh phí bồi
thường

2014

801

1.794 1.136

2015

302
679

2016

770

2017

680

1.440 1.124

640

266

123

464

367

1.691

801

371

705

504

Nguồn: Báo cáo kết quả cơng tác giải phóng mặt bằng 2013 – 2017của
UBND thành phố Lào Cai
Bảng 2.2: Kinh phí bồi thƣờng và hỗ trợ khác trên địa bàn thành phố
Lào Cai
Đơn vị: Tỷ đồng
Loại bồi
2013
thƣờng, hỗ trợ

2014

2015 2016 2017

Về đất

312

310

284

279

234

Tài sản

51,2

50,5

41,3

42,5

38,7

Hỗ trợ khác

39,1

37,6

31,2

25,5

39,3

Tổng

402,3 398,1 356,5

347

312

Nguồn: Báo cáo kết quả cơng tác giải phóng mặt bằng 2013 – 2017của
UBND thành phố Lào Cai

12


Trong q trình thực hiện cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có
nhiều hộ dân khơng chấp hành di chuyển GPMB. Qua vận động đối thoại đã
giúp cho một số hộ dân thực hiện theo. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hộ dân phải
sử dụng đến các biện pháp cưỡng chế thu hồi đất. Số lượng các hộ bị cưỡng
chế thu hồi đất qua các năm có xu hướng giảm nhanh. Tính đến năm 2017, số
hộ dân bị cưỡng chế giảm xuống 5 hộ dân.
2.2.3.2 Kết quả thực hiện một số cơng trình trọng điểm trên địa bàn thành
phố Lào Cai
- Quản lý, cải tạo rừng phòng hộ bảo vệ môi trường Khu đô thị mới Lào
Cai - Cam Đường tại phường Bình Minh, thành phố Lào Cai (tổ 2, phường
Bình Minh
Khó khăn vướng mắc: Chưa có kinh phí chi trả cho 32 hộ đã được phê
duyệt kinh phí (10,32 tỷ đồng).
- Cơng trình: Đường nối đường D1 (đường bờ sông) đến nút giao với
đường Ngô Quyền, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai. Hạ tầng kỹ thuật
khu dân cư Nhà máy Bia, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai.

Khó khăn, vướng mắc: Các hộ dân khơng đồng ý với phương án giao tái
định cư. Còn 8/24 hộ dân không nhận tiền bồi thường
- Đối với Dự án: Tiểu khu đô thị số 17, khu đô thị mới Lào Cai - Cam
Đường.
Khó khăn, vướng mắc: Một số hộ dân trong phạm vi thu hồi đất đòi hỏi sự
hỗ trợ ngồi chính sách, khơng đồng ý cho thống kê (hộ gia đình Ngơ Trung
Lập, Lương Văn Sầm, Trần Thị Én,…). Bên cạnh đó hiện nay vị trí khu tái
định cư của dự án chưa có dẫn đến tình trạng nhân dân tuy được hỗ trơ tiền
thuê nhà nhưng vẫn phải sống tạm trong mặt bằng mới được san tạo.
- Dự án Kè Sơng Hồng, di dân bố trí tái định cư, xã Vạn Hòa, thành phố
Lào Cai (đoạn từ cầu Phố Mới đến xã Vạn Hòa)

13


Vướng mắc, tồn tại: Đã phê duyệt Phương án bồi thường chi tiết là 40 hộ
với tổng kinh phí bồi thường là 11,2 tỷ nhưng chưa phát hành do chưa có
nguồn kinh phí.
- Đối với Dự án khu dân cư B9, Khu đơ thị mới LC – CĐ
Khó khăn, vướng mắc: Một bộ phận nhân dân đề nghị được giao đất cho
các con trưởng thành lập gia đình (sau thời điểm công bố quy hoạch) hoặc các
con lớn nhưng chưa lập gia đình, vì vậy chưa đồng ý bàn giao mặt bằng.
- Đối với cơng trình: Bộ chỉ huy qn sự tỉnh Lào Cai
Khó khăn, vướng mắc: Chưa có nguồn kinh phí chi trả cho các hộ có
Quyết định phê duyệt kinh phí (9,47 tỷ đồng).
- Đối với cơng tr nh Hạ tầng khu dân cƣ, tái định cƣ khu vực Đền
Cấm, phƣờng Phố Mới
Khó khăn, vướng mắc Khơng có nguồn kinh phí chi trả cho các hộ đã có
Quyết định phê duyệt.
2.2.4 Mức độ hài lòng của các hộ dân bị ảnh hưởng đối với công tác bồi

thường, hỗ trợ và tái định cư tại thành phố Lào Cai
2.2.4.1 Mức độ hài lòng của các hộ dân đối với công tác tham vấn và phổ
biến thông tin
Đánh giá về mức độ hài lịng của các hộ dân về cơng tác tham vấn và phổ
biến thơng tin thì phần lớn các hộ dân trả lời ở mức 3 - Bình thường. Mức
điểm đánh giá trung bình đối với cơng tác phổ biến thơng tin là 2,84/5 điểm.
Mức điểm trung bình đánh giá về mức độ hài lịng đối với cơng tác tham vấn
chỉ đạt 2,68/5 điểm
2.2.4.2 Mức độ hài lòng của các hộ dân đối với công tác kiểm kê tài sản bị
ảnh hưởng
Mức điểm trung bình đánh giá của các hộ dân được khảo sát về công tác

14


kiểm kê tài sản bị ảnh hưởng ở mức 3,05/5 điểm
2.2.4.3 Mức độ hài lòng của các hộ dân đối với chính sách bồi thường, hỗ
trợ
Mức độ hài lịng của các hộ dân được khảo sát đối với công tác bồi thường
hỗ trợ và tái định cư còn thấp. Mức điểm trung bình chỉ đạt 2,66/5 điểm
2.2.4.4 Mức độ hài lịng của các hộ dân đối với cơng tác chi trả bồi
thường, hỗ trợ
Kết quả khảo sát cho thấy, phần lớn các hộ dân đánh giá mức độ hài lòng
đối với công tác chi trả ở mức 3 trở lên. Số điểm trung bình đạt 3,09/5 điểm.
2.2.4.5 Mức độ hài lịng của các hộ dân đối với cơng tác giải quyết khiếu
nại của các hộ bị ảnh hưởng
Mức điểm trung bình của các hộ dân đánh giá đối với cơng tác này chỉ đạt
2,46/5 điểm.
2.3 Đánh giá thực trạng Tổ chức thực hiện bồi thƣờng, hỗ trợ và tái
định cƣ ở thành phố Lào Cai

2.3.1 Kết quả đạt được
Thứ nhất, tỉnh Lào Cai đã ban hành được hệ thống văn bản pháp lý nhằm cụ
thể hóa các văn bản pháp lý của trung ương; Thứ hai, thành phố Lào Cai đã ban
hành được một quy trình bồi thường, hỗ trợ và tái định cư một cách chi tiết; Thứ
ba, cơ cấu bộ máy tổ chức bồi thường tại thành phố Lào Cai tương đối hợp lý,
phù hợp; Thứ tư, thành phố Lào Cai thực hiện tương đối tốt công tác tuyên
truyền, phổ biến các chính sách pháp luật về thu hồi đất, bồi thường GPMB; Thứ
năm, công tác tham vấn cũng được thành phố Lào Cai nghiêm túc thực hiện với
sự tham gia đầy đủ của các hộ dân trong công tác tham vấn.
2.3.2 Hạn chế
Thứ nhất, mức độ hài lòng của các hộ dân được khảo sát đối với công tác

15


như tham vấn, tuyên truyền thông tin, công tác kiểm kê tài sản bị ảnh hưởng,
chính sách bồi thường, hỗ trợ, công tác giải quyết khiếu nại là chưa cao với
mức điểm trung bình đánh giá chỉ đạt được từ 2,46 điểm đến 3,09 điểm/5
điểm.
Thứ hai, công tác chuẩn bị thực hiện dự án cịn gặp rất nhiều khó khăn
Thứ ba, công tác xây dựng kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc,
kiểm đếm: Thời gian thực hiện GPMB sơ bộ, khơng có vị trí dự kiến tái định
cư; phịng Tài ngun và mơi trường hiện tại cịn thiếu, máy móc thiết bị
khơng đầy đủ, khơng đáp ứng việc kiểm tra, nghiệm thu sản phẩm bản đồ địa
chính phục vụ giải phóng mặt bằng
Thứ tư, cơng tác báo cáo thu hồi đất gặp nhiều khó khăn do không thống
nhất được nội dung đo đạc chỉnh lý biến động bản đồ
Thứ năm, công tác thống kê, kiểm đếm chưa đúng quy cách
Thứ sáu, hồ sơ xét duyệt bồi thường chưa thực hiện đúng mẫu
Thứ bảy, công tác thẩm định Phương án chi tiết về bồi thường, hỗ trợ và

tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai còn chậm.
2.3.3 Nguyên nhân hạn chế
Các nguyên nhân được kể đến bao gồm: chính sách chung của Nhà nước
chưa hợp lý; nguồn kinh phí bồi thường cịn hạn chế, chưa đáp ứng kịp thời
để thanh toán chi trả; trong quá trình thực hiện thống kê đền bù, cịn nhiều đối
tượng lợi dụng kẽ hở trong chính sách, tìm cách hợp thức hóa tài sản, vật kiến
trúc vụ lợi tiền bồi thường; việc chuyển tiếp các chính sách về bồi thường
giữa Luật đất đai năm 2003 và Luật đất đai năm 2013; do các hướng dẫn thi
hành luật đất đai mới (năm 2013) chưa ban hành kịp thời; nhận thức và hiểu
biết của các hộ dân đối với pháp luật, công tác GPMB, chính sách bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư còn chưa cao.

16


Chƣơng 3
GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC BỒI THƢỜNG, HỖ TRỢ VÀ
TÁI ĐỊNH CƢ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI
3.1 Quan điểm hồn thiện cơng tác bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ
đối với ngƣời dân bị thu hồi đất trên địa bàn thành phố Lào Cai trong
thời gian tới
3.1.1 Dự báo nhu cầu thu hồi đất để thực hiện các dự án trên địa bàn
thành phố Lào Cai
3.1.2 Định hướng hồn thiện cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
ở thành phố Lào Cai
3.1.2.1 Định hướng chung
Tháo gỡ những khó khăn vướng mắc về cơ chế chính sách hiện đang tồn
tại, ảnh hưởng đến tiến độ công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất; Tháo gỡ những vướng mắc về thủ tục đầu tư, về huy động
vốn; Tận dụng những điều kiện sẵn có về đất để xây dựng các khu tái định cư

theo nguyên tắc trải rộng khắp nơi, đa dạng về diện tích, về mức giá phục vụ
kịp thời cơng tác giải phóng mặt bằng các cơng trình đang được triển khai.
3.1.2.2 Định hướng cụ thể
- Tiếp tục hồn thiện và cơng bố cơng khai quy hoạch kế hoạch sử dụng đất;
- Chú trọng công tác đầu tư, cơng tác bố trí di dân tái định cư theo nguyên
tắc khu tái định cư phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ;
- Tiếp tục rà soát cơ chế, chính sách của tỉnh theo nguyên tắc bảo đảm hài
hịa về lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân bị thu hồi đất;
- Công tác thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư phải được chuẩn bị
trước;

17


- Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong cơng tác tổ
chức thực hiện và cơng tác tun truyền, vận động, giải thích chế độ chính sách
3.2 Giải pháp hồn thiện cơng tác thực hiện bồi thƣờng, hỗ trợ và tái
định cƣ ở thành phố Lào Cai
3.2.1 Nhóm giải pháp về quản lý đất đai
3.2.1.1. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản
pháp luật về đất đai nhằm hạn chế khiếu kiện khi hiểu sai luật
Phổ biến các văn bản pháp luật về đất đai đến tận người dân phải được
thực hiện thường xuyên, liên tục ở tất cả các cấp chính quyền cấp thành phố,
xã, phường để họ tự giác thực hiện. Trong công tác tuyên truyền cần chú ý kết
hợp nhiều loại hình, nhiều kênh thơng tin khác nhau làm cho người dân đi từ
hiểu đến đồng tình và tự giác chấp hành chính sách đất đai ngày một tốt hơn
3.2.1.2. Đẩy mạnh công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất,
khảo sát, đo đạc, lập bản đồ địa chính, kịp thời chỉnh lý những biến động về
đất đai làm căn cứ cho chính sách đền bù
3.2.1.3. Đẩy mạnh việc kê khai đăng ký đất đai, lập hồ sơ địa chính, cấp

giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xây dựng và quản lý tốt thị trường bất
động sản
3.2.1.4. Tăng cường cơng tác thanh kiểm tra tình hình quản lý và sử dụng
đất đồng thời giải quyết tốt đơn thư khiếu nại, tố cáo
3.2.1.5. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện nội dung chính sách bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư
- Hoàn thiện phương thức tuyên truyền và triển khai chính sách chung về
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
- Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi truyền đạt phải đầy đủ

18


và cơng khai đến các hộ dân có đất bị thu hồi để người dân có điều kiện
nghiên cứu, trên cơ sở đó có những thơng tin phản hồi lại các cơ quan Nhà
nước
+ Hoàn thiện bồi thường đất và giá đất để tính bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư
+ Hoàn thiện bồi thường đất và giá đất để tính bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư
+ Hồn thiện chính sách tái định cư
3.2.3. Giải pháp đẩy mạnh cơng tác thực hiện chính sách bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư tại thành phố Lào Cai
Thứ nhất, thực hiện tốt công tác chuẩn bị thực hiện dự án
Thứ hai, hồn thiện cơng tác xây dựng kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo
sát, đo đạc, kiểm đếm.
Thứ ba, thống nhất được nội dung đo đạc chỉnh lý biến động bản đồ
Thứ tư, hồn thiện cơng tác thống kê, kiểm đếm
Thứ năm, hồn thiện cơng tác thẩm định và xét duyệt tư cách bồi thường

cho các hộ gia đình
Thứ sáu, hồn thiện cơng tác thẩm định Phương án chi tiết về bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai
3.2.4 Một số giải pháp khác
3.2.4.1 Nâng cao năng lực và hiệu quả làm việc của đội ngũ cán bộ, cơng
chức trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
3.2.4.2 Tăng cường chỉ đạo của UBND thành phố đối với người dân bị thu
hồi đất trên địa bàn thành phố Lào Cai
3.2.4.3 Tăng cường công tác phối hợp giữa các ngành trong việc hướng

19


dẫn thực hiện chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với người dân
bị thu hồi đất
3.2.4.4 Thu hút dân cư và các tổ chức xã hội ủng hộ chính sách bồi
thường, hỗ trợ, tái dịnh cư đối với người dân bị thu hồi đất đai trên địa bàn
thành phố Lào Cai

20


KẾT LUẬN
Luận văn đã đi sâu vào phân tích cơ sở lý luận và pháp lý của công tác bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư. Trên cơ sở bài học kinh nghiệm về công tác bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư của một số địa phương như tỉnh Ninh Bình, tỉnh
Thái Bình, thành phố Đà Nẵng, tác giả đã rút ra một số bài học kinh nghiệm
trong việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn
thành phố Lào Cai.
Trên cơ sở lý luận và pháp lý chương 1, tác giả đã đi sâu vào phân tích thực

trạng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Trên cơ sở đó,
phân tích những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong
công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Ca.
Cuối cùng, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố Lào Cai cũng như một số
kiến nghị với Trung ương và UBND tỉnh Lào Cai để thành phố thực hiện tốt
hơn đối với công tác này.
Kiến nghị
Kiến nghị đối với Trung ương
- Thay đổi một số chính sách quốc gia về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
đối với người dân bị thu hồi đất đai
- Phân cấp minh bạch cho địa phương
Kiến nghị đối với UBND tỉnh Lào Cai
- Bố trí kinh phí để thanh tốn và chi trả cho các hộ gia đình đã có quyết
định phê duyệt.
- Xem xét, rà soát năng lực của các nhà đầu tư, nếu nhà đầu tư không đủ
năng lực thì đề nghị thu hồi dự án.
- Đề nghị ban hành hướng dẫn trình tự thủ tục cưỡn chế kiểm đếm bắt
buộc, cưỡng chế thực hiện kiểm đếm bắt buộc do hiện nay theo quy định
21