Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

............./...........

...../.....

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN HỒNG TỐ LINH

GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
TRONG LĨNH VỰC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 8 38 01 02

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

HÀ NỘI - 2020


Cơng trình được hồn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Huy Hoàng
Trường Cán bộ Thanh tra

Phản biện 1: TS. Lê Thị Hoa
Học viện Hành chính Quốc gia

Phản biện 2: TS. Trần Nghị
Tạp chí Tổ chức Nhà nước

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành
chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng họp D tầng 4, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia.
Số: 77 Nguyễn Chí Thanh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Thời gian: vào hồi 08 giờ 00 phút ngày 16 tháng 8 năm 2020

Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang
Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân được quy định trong Hiến pháp nước ta, là
phương tiện, công cụ pháp lý hữu hiệu để công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm
phạm, là biểu hiện của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Thông qua việc thực hiện quyền khiếu nại, cơng dân có
điều kiện thực hiện quyền làm chủ và giám sát các hoạt động của cơ quan nhà nước một cách chủ động, tích
cực, góp phần hồn thiện cơ chế, làm trong sạch bộ máy nhà nước. Do đó, cơng tác giải quyết khiếu nại khơng
những có vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước, mà còn thể hiện mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và
Nhân dân. Từ việc giải quyết khiếu nại của công dân, Đảng và Nhà nước ta kiểm tra tính đúng đắn, sự phù hợp
của đường lối, chính sách, pháp luật đã ban hành, từ đó có cơ sở để hồn thiện sự lãnh đạo của Đảng và hiệu
quả quản lý nhà nước. Vì vậy, giải quyết khiếu nại của cơng dân là một vấn đề được Đảng, Nhà nước và Nhân
dân đặc biệt quan tâm.
Trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai, khiếu nại về đất đai là một hiện tượng xảy ra phổ biến
trong xã hội. Những năm gần đây, khi nhà nước ta chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường thì tình hình khiếu
nại về đất đai và nhất là các khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng khi nhà nước thu hồi đất phát sinh

ngày càng tăng cả về số lượng cũng như phức tạp về mặt nội dung.
Hiện nay, tình hình khiếu nại về đất đai nói chung và trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
nói riêng diễn biến hết sức phức tạp. Đống Đa là quận thuộc vị trí trung tâm thành phố, là điểm giao cắt của
nhiều quận, cơ sở hạ tầng được xây dựng đã lâu. Với xu hướng mở rộng và phát triển của Thành phố, quận
Đống Đa đang được đơ thị hố lại, nhiều nút giao thông trọng điểm được mở rộng và xây dựng mới như nút
giao thông Ngã Tư Sở, Ngã Tư Vọng, đường vành đai 1, đường vành đai 2… Đây là tất yếu khách quan
trong quá trình phát triển, tuy nhiên cũng như nhiều địa phương khác, ở đâu có dự án xây dựng giao thơng đơ
thị, giải phóng mặt bằng thì ở đó có nhiều khiếu nại. Bởi việc Nhà nước thu hồi đất để giải phóng mặt bằng
ảnh hưởng khơng ít đến đời sống, việc làm của người dân, chưa kể có việc thu hồi đất khơng đảm bảo trình
tự, thủ tục; việc đền bù khơng thỏa đáng, thiếu công khai dân chủ; giá cả đền bù thấp, khơng cơng bằng;
chính sách, pháp luật đất đai thay đổi liên tục gây nhiều lúng túng trong quá trình áp dụng, thực hiện ở cấp
cơ sở. Chính vì vậy, trong quá trình thực hiện, những năm vừa qua tình hình khiếu nại trên địa bàn Quận có
những diễn biến phức tạp, phát sinh nhiều đơn thư khiếu nại của người dân mà chủ yếu liên quan đến lĩnh
vực đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng, tài sản, nhà cửa liên quan đến chế độ chính sách, quyền lợi cá nhân.
Trong những năm vừa qua, nhiều vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp, tồn đọng kéo dài đã được
giải quyết. Tuy nhiên trong tình hình giải quyết khiếu nại của công dân hiện nay, trên địa bàn Quận vẫn còn
tồn tại những hạn chế nhất định, vẫn còn tình trạng cán bộ, cơng chức làm việc thiếu tinh thần trách nhiệm,
chưa thực hiện đúng trình tự, thời hạn giải quyết khiếu nại. Về phía người khiếu nại cũng có một số người lợi
dụng quyền dân chủ để khiếu nại không đúng pháp luật; nhiều vụ việc đã được nhiều cấp, nhiều ngành xem
xét, giải quyết đúng chính sách pháp luật, thấu tình đạt lý nhưng người dân vẫn cố tình khơng hiểu, khơng
chấp nhận và tiếp tục khiếu kiện vượt cấp, dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài.
Công tác giải quyết khiếu nại của công dân là vơ cùng quan trọng và việc tìm ra các giải pháp nhằm
tăng cường trong công tác giải quyết khiếu nại là điều hết sức cần thiết, nhất là các khiếu nại liên quan đến
đất ở, nhà cửa bởi đây là tài sản rất lớn đối với người dân ảnh hưởng nhiều đến sản xuất và đời sống của
nhân dân. Do đó lựa chọn đề tài: “Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội” để nghiên cứu luận văn là cấp thiết về lý luận và thực tiễn.



1

2. Tình hình nghiên cứu đề tài luận văn
Vấn đề khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất
là một trong những vấn đề nóng bỏng, gây nhức nhối trong xã hội những năm gần đây. Trong quá trình cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, cùng với mở rộng phát huy dân chủ ở cơ sở, công tác giải phóng mặt bằng
và giải quyết khiếu nại liên quan đến lĩnh vực này đã được nhiều người quan tâm và có những cơng trình
nghiên cứu về đề tài này, đặc biệt là sự quan tâm nghiên cứu của các nhà khoa học, nhà quản lý… Cụ thể:
- Nguyễn Chí Mỳ và Hồng Xn Nghĩa (2009), “Hậu giải phóng mặt bằng ở Hà Nội - Vấn đề và
giải pháp”, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.
- Trần Quang Huy (2010), “Chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất”, Tạp chí Luật học, số 10.
- Hồ Thị Minh (2015), “Thủ tục giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của cơ quan hành chính
nhà nước - một số vấn đề lý luận và thực tiễn tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh”, Luận văn Thạc sỹ
Luật học, Đại học Luật Hà Nội.
- Nguyễn Thị Phương (2015), “Thu hồi, đền bù đất đai trong giải phóng mặt bằng ở địa bàn quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội”, Luận văn Thạc sỹ Quản lý hành chính cơng, Học viện Hành chính Quốc gia.
- Nguyễn Hồng Thắng (2017), “Thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất
trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội”, Luận văn Thạc sỹ Luật, Học viện Hành chính Quốc gia.
- Phan Trung Hiền và Huỳnh Thanh Toàn (2018), “Các nguyên tắc cưỡng chế, thu hồi đất ở Việt
Nam”, Tạp chí Luật học, số 5.
- Châu Hồng Thân (2019), “Giải quyết tranh chấp về giá đất tính tiền bồi thường khi nhà nước thu
hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, cơng cộng”, Tạp chí
Nhà nước và Pháp luật, số 5.
Các cơng trình nghiên cứu trên đây đã giải quyết một số vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản liên
quan đến pháp luật về đất đai và giải phóng mặt bằng thu hồi đất ở nước ta. Tuy nhiên các cơng trình
nghiên cứu mới chỉ dừng lại ở một khía cạnh là giải quyết khiếu nại về đất đai và pháp luật về bồi thường
giải phóng mặt bằng thu hồi đất. Cịn lĩnh vực giải quyết khiếu nại trong cơng tác giải phóng mặt bằng đến
nay vẫn chưa có nhiều cơng trình nghiên cứu về vấn đề mang tính cụ thể này, đặc biệt là nghiên cứu một
cách tồn diện về cơng tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống
Đa, thành phố Hà Nội.

Song những cơng trình nêu trên đều là những cơng trình có giá trị làm cơ sở, tiền đề trong việc tham
khảo, tiếp cận, nghiên cứu và đưa ra những giải pháp cụ thể về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng
mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng; từ thực trạng đề
xuất giải pháp tăng cường công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Phân tích, làm rõ khái niệm, đặc điểm, nội dung khiếu nại liên quan đến lĩnh vực giải phóng mặt
bằng và những điều kiện cần thiết cho việc giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng.
- Đánh giá thực trạng giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội; tìm ra những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại. Từ đó
đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực này.



2


4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Lý luận và thực tiễn và phương hướng, giải pháp công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải
phóng mặt bằng nói chung và trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội nói riêng.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành
phố Hà Nội từ năm 2016 đến năm 2019.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí

Minh, và những quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất cũng
như giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và giải phóng mặt bằng nói riêng.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Q trình nghiên cứu, luận văn đã sử dụng các phương pháp cụ thể sau:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp: Hệ thống các văn bản hướng dẫn, các tài liệu tham khảo, giáo
trình, sách, cơng trình nghiên cứu, bài viết đã được cơng bố liên quan đến khiếu nại và giải quyết khiếu nại
về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất; Thực tiễn công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải
phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội; Kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân,
những yếu tố tác động; Phân tích đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường công tác này.
- Phương pháp thống kê số liệu đơn thư khiếu nại và kết quả giải quyết khiếu nại trong công tác giải
phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
- Phương pháp chuyên gia qua gặp gỡ, trao đổi với các nhà khoa học, cán bộ thực tiễn phụ trách
công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Làm phong phú lý luận khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng. Cung
cấp thêm các luận cứ khoa học trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị trong thời gian tới.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Đánh giá đúng thực trạng giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội; đồng thời đề xuất phương hướng và các giải pháp để nâng cao hoạt động giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa nói riêng và thành phố Hà
Nội nói chung.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phần chính của luận văn gồm ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng.
Chương 2: Thực trạng hoạt động giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Phương hướng, giải pháp tăng cường công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải
phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

3


Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG
1.1. Khái niệm, đặc điểm của giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
1.1.1. Khái niệm về khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân được Hiến pháp năm 2013 quy định tại
Điều 30. Sự ghi nhận của Hiến pháp với quyền khiếu nại đã thể hiện được vị trí, vai trị cực kỳ quan trọng
của chế định pháp lý này. Thông qua quyền khiếu nại, các cơ quan, tổ chức, cá nhân sẽ bảo vệ và ngăn chặn
những quyết định hành chính, hành vi hành chính xâm phạm tới lợi ích hợp pháp của mình.
Xét trên phương diện chính trị pháp lý tại Khoản 1 Điều 2 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định:
“Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức, hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định đề
nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ
quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định
kỷ luật cán bộ, cơng chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm
đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình”.
Giải phóng mặt bằng là q trình tổ chức thực hiện các công việc liên quan đến di dời nhà cửa, cây
cối, các cơng trình xây dựng và một bộ phân dân cư trên một phần đất nhất định được quy hoạch cho việc cải
tạo, mở rộng hoặc xây dựng một cơng trình mới trên đó.
Khiếu nại về giải phóng mặt bằng phát sinh khi người quản lý sử dụng đất đai cho rằng quyền, lợi
ích của mình bị xâm phạm do hành vi hành chính hoặc quyết định hành chính của người có thẩm quyền thực
hiện trong việc thu hồi đất để phục vụ giải phóng mặt bằng, người quản lý sử dụng đất yêu cầu cơ quan Nhà
nước có thẩm quyền bảo vệ hoặc khơi phục quyền, lợi ích hợp pháp bị vi phạm. Sự phát sinh hay tồn tại của
khiếu nại về giải phóng mặt bằng là biểu hiện khách quan trong quản lý hành chính nhà nước. Cho dù khiếu
nại về giải phóng mặt bằng của cơng dân đúng hay sai nhưng khi tiếp nhận đơn thư khiếu nại của họ thì cơ
quan hành chính nhà nước có thẩm quyền phải thực hiện việc giải quyết khiếu nại theo đúng trình tự và thủ
tục quy định.

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 204, Luật Đất đai 2013: Người sử dụng đất, người có quyền lợi và
nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về
quản lý đất đai. Tuy nhiên pháp luật hiện hành chưa đưa ra khái niệm khiếu nại về giải phóng mặt bằng
nhưng qua những phân tích cơ bản về khái niệm khiếu nại, ta có thể hiểu khiếu nại về giải phóng mặt bằng là
một trong những khiếu nại thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai. Khiếu nại về giải phóng mặt bằng là
việc cá nhân, tổ chức có đất, tài sản trên đất bị thu hồi thực hiện giải phóng mặt bằng xây dựng các dự
án khơng đồng ý với quyết định thu hồi đất, phương án bồi thường hỗ trợ thực hiện giải phóng mặt bằng
nên đã u cầu cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền giải quyết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của mình.
- Chủ thể của khiếu nại về giải phóng mặt bằng là các tổ chức, cơng dân, cá nhân và tổ chức nước
ngoài (hoặc đại diện hợp pháp của họ) có quyền quản lý sử dụng đất hoặc có tài sản trên đất bị tác động trực
tiếp bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quá trình thực hiện việc thu hồi đất, bồi thường giải
phóng mặt bằng xây dựng các dự án.
- Đối tượng của khiếu nại về giải phóng mặt bằng là quyết định hành chính, hành vi hành chính để
thực hiện việc thu hồi đất, xây dựng phương án bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng, những quyết định và
hành vi phải có tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức quản lý sử dụng đất.



4


+ Quyết định hành chính về bồi thường giải phóng mặt bằng bao gồm: Quyết định thu hồi đất, quyết
định phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng đối với đất và tài sản trên đất, quyết định thu tiền sử
dụng đất và giao đất tái định cư, quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi giao đất tái định cư.
+ Hành vi hành chính bị khiếu nại về giải phóng mặt bằng là hành vi của cán bộ, công chức nhà
nước khi thực hiện cơng việc về quản lý nhà nước trong q trình thu hồi đất, lập phương án bồi thường giải
phóng mặt bằng và giao đất tái định cư.
- Khiếu nại về giải phóng mặt bằng thường phức tạp liên quan đến nhiều người.
+ Hình thức thể hiện của khiếu nại về giải phóng mặt bằng phức tạp, đơng người là việc người dân

tập trung viết đơn chung và nhiều người cùng ký tên vào đơn.
+ Nơi phát sinh các khiếu nại về giải phóng mặt bằng phức tạp, đơng người chủ yếu là ở địa bàn
nông thôn, thành phần những người đi khiếu nại thường rất đa dạng bao gồm cán bộ hưu trí, đảng viên, cựu
chiến binh, nơng dân, tơn giáo.
+ Thái độ của những người khiếu nại về giải phóng mặt bằng phức tạp, đơng người thể hiện rất gay
gắt, bức xúc, biểu hiện bằng việc họ tụ tập đông người để thể hiện ý kiến.
- Khiếu nại trong cơng tác giải phóng mặt bằng hiện nay thường tồn tại nhiều nội dung khác nhau về
khiếu nại:
+ Khiếu nại về quyền được bồi thường, hỗ trợ
+ Khiếu nại về giá trị được bồi thường
+ Khiếu nại về giá
+ Ngoài ra còn một số loại khiếu nại khác liên quan đến công tác này như việc giải quyết các vấn đề
an sinh xã hội sau khi thu hồi đất
1.1.2. Khái niệm về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
Giải quyết khiếu nại được hiểu là quá trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, đánh giá đối
với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật có đúng pháp luật hay khơng. Theo quy
định của Luật Khiếu nại thì giải quyết khiếu nại “là việc thụ lý, xác minh, kết luận và ra quyết định giải
quyết khiếu nại” của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc xem xét lại các quyết định hành chính,
hành vi hành chính, quyết định kỷ luật của cơ quan, thủ trưởng đơn vị ban hành khi có căn cứ cho rằng các
quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật trái pháp luật gây hậu quả xấu tới quyền, lợi
ích hợp pháp của người khiếu nại. Như vậy, giải quyết khiếu nại gồm các công việc: xác minh để làm rõ các
tình tiết sự việc; kết luận về nội dung khiếu nại, trong đó xác định rõ khiếu nại của cơ quan, tổ chức, cá nhân
là đúng, đúng một phần hoặc sai toàn bộ; căn cứ quy định của pháp luật xử lý từng vấn đề cụ thể trong nội
dung khiếu nại từ đó quyết định giữ nguyên, sửa đổi hoặc huỷ bỏ một phần hay tồn bộ quyết định hành
chính bị khiếu nại, chấm dứt hành vi hành chính bị khiếu nại; quyết định việc bồi thường thiệt hại cho người
khiếu nại (nếu có) hoặc giải quyết các vấn đề cụ thể khác trong nội dung khiếu nại.
Theo đó, khái niệm giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng có thể hiểu là việc cơ quan hành
chính nhà nước, người đứng đầu của cơ quan hành chính nhà nước thụ lý, xác minh, kết luận và ra quyết
định giải quyết khiếu nại trong việc xem xét lại các quyết định hành chính, hành vi hành chính thuộc lĩnh
vực bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất bị khiếu nại thuộc thẩm quyền của mình nhằm

bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại.
1.1.3. Đặc điểm của giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
Thứ nhất, chủ thể giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng là chủ thể đặc biệt, vì người giải quyết
khiếu nại là người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu



5


nại (giải quyết khiếu nại lần đầu) hoặc thủ trưởng cấp trên của cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyết định hành
chính, hành vi hành chính bị khiếu nại (giải quyết khiếu nại lần hai).
Thứ hai, giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng là hoạt động tuân theo những hình thức và thủ
tục chặt chẽ do pháp luật quy định.
Thứ ba, giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng ln hướng đến việc khơi phục quyền và lợi ích
hợp pháp của các cá nhân, tổ chức bị xâm phạm bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính liên quan đến
lĩnh vực giải phóng mặt bằng.
Thứ tư, việc giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng có tính chất phức tạp.
Thứ năm, quyết định giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng không phải là kết quả cuối cùng
của việc xem xét tính đúng, sai quyết định hành chính, hành vi hành chính.
1.2. Thẩm quyền, quy trình giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
1.2.1. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng lần đầu được xác định như sau:
- Bộ trưởng và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành
chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của mình, của cán bộ, cơng chức do mình
quản lý trực tiếp;
- Thủ trưởng cơ quan thuộc Bộ và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối
với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của mình, của cán bộ,
cơng chức do mình quản lý trực tiếp;
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là cấp tỉnh) có thẩm quyền

giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
của mình;
- Giám đốc Sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định
hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của mình, của cán bộ, cơng chức do
mình quản lý trực tiếp;
- Thủ trưởng cơ quan thuộc Sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối
với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của mình, của cán bộ,
cơng chức do mình quản lý trực tiếp;
- Chủ tịch Uỷ ban nhân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định
hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng do mình quản lý;
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã), thủ trưởng cơ quan thuộc Uỷ
ban nhân dân huyện, quận, thị xã (gọi chung là cấp huyện) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối
với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn, của người có
trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã có quyền thành lập tổ xác minh với
nhiệm vụ xác minh nội dung khiếu nại, tham mưu cho mình ra Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.
Đối với các khiếu nại lần hai, thẩm quyền giải quyết khiếu nại được xác định như sau:
- Bộ trưởng có thẩm quyền:
+ Giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải
phóng mặt bằng của Thủ tưởng cơ quan thuộc Bộ đã giải quyết lần dầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại
lần đầu đã hết thời hạn.



6


+ Giải quyết khiếu nại hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của Chủ
tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có nội dung thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của Bộ đã giải quyết lần đầu
nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định

hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của Chủ tịch Uỷ ban nhân cấp huyện,
Giám đốc Sở và cấp tương đương đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết
thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
- Giám đốc Sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định hành
chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của Thủ trưởng cơ quan thuộc sở đã giải quyết lần
đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định
hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của Chủ tịch Uỷ ban nhân cấp xã, Thủ
trưởng cơ quan thuộc Uỷ ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại
lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng của các cơ quan chuyên mơn
thuộc Uỷ ban nhân dân Quận:
- Phịng Tài ngun và Mơi trường có nhiệm vụ tham mưu cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận giải
quyết các khiếu nại liên quan đến quyết định thu hồi đất, quyết định cưỡng chế thu hồi đất và thơng báo thu
hồi giải phóng mặt bằng, việc xác định nguồn gốc đất.
- Phòng Quản lý Đơ thị có nhiệm vụ tham mưu cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận giải quyết các
khiếu nại liên quan đến nguồn gốc hình thành tài sản trên đất, đền bù tài sản trên đất, phá dỡ công trình.
- Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng (Ban Quản lý dự án) có nhiệm vụ tham mưu cho Chủ tịch Uỷ
ban nhân dân quận giải quyết các khiếu nại liên quan đến quyết định giải phóng mặt bằng, quyết định phê
duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
- Thanh tra có nhiệm vụ tham mưu cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận giải quyết các vụ việc khiếu
nại về giải phóng mặt bằng phức tạp, liên quan đến nhiều người, nhiều phòng ban, nhiều lĩnh vực như: đất
đai, tài sản, chế độ chính sách... Thanh tra có nhiệm vụ xem xét, thành lập tổ xác minh, xác minh và báo cáo
kết quả xác minh với Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận để ra quyết định giải quyết khiếu nại.
1.2.2. Quy trình giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
* Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu
Bước 1: Tiếp nhận và thụ lý đơn khiếu nại.
Bước 2: Xác minh, kết luận nội dung khiếu nại.
Bước 3: Ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.
* Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai

Bước 1: Tiếp nhận và thụ lý đơn khiếu nại.
Bước 2: Xác minh, kết luận nội dung khiếu nại.
Bước 3: Ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai.
1.3. Những yếu tố ảnh hưởng tới giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
1.3.1. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải
phóng mặt bằng
1.3.2. Bộ máy giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
1.3.3. Đội ngũ cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng



7


1.3.4. Nhận thức của người dân ở đô thị
1.3.5. Sự phát triển kinh tế và giá trị của đất đai ở đô thị
1.3.6. Các yếu tố khác
Chương 2:
THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1.

Khái quát chung về Quận Đống Đa và tình hình giải phóng mặt bằng trên địa bàn Quận

Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.1.1. Khái quát chung về Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Quận Đống Đa nằm ở phía Tây Nam nội thành Hà Nội, gắn liền với địa danh lịch sử Gò Đống Đa,
nơi Quang Trung đại phá quân Thanh, cùng di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Quận Đống Đa là quận lớn ở
cửa ngõ phía Tây Nam thành phố, là địa bàn thuận lợi để phát triển, cải tạo các khu nhà ở đồng thời phát
triển các văn phòng đại diện, cơ quan, viện nghiên cứu, các trường đại học và trung học chuyên nghiệp. Theo

điều chỉnh quy hoạch chung của thủ đô Hà Nội đến năm 2020 đã được phê duyệt, quận Đống Đa nằm hoàn
toàn trong vùng hạn chế phát triển.
- Về vị trí địa lý
- Về kinh tế
- Về văn hoá - xã hội
- Về giáo dục đào tạo
- Về định hướng phát triển
* Tác động của điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hoá, xã hội đến việc khiếu nại và giải quyết khiếu
nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
- Tác động tích cực
Thứ nhất, Đống Đa là một quận trung tâm của Thành phố Hà Nội tiếp giáp với quận Ba Đình - trung
tâm chính trị của đất nước, ln nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Thành uỷ, UBND thành phố
về mọi mặt, trong đó có cơng tác giải quyết khiếu nại về bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đây là điều kiện
thuận lợi cho quá trình thực hiện giải quyết khiếu nại của người dân khi Nhà nước thu hồi đất ở địa phương.
Thứ hai, đại đa số người dân đồng thuận với chủ trương, chính sách thu hồi đất để thực hiện các dự
án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đây là điều kiện, tiền đề thuận lợi cho q trình
bồi thường, giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa.
Thứ ba, trình độ dân trí, sự hiểu biết nói chung và sự hiểu biết pháp luật nói riêng của người dân ở
quận Đống Đa ln đứng vào tốp đầu của cả nước. Điều này có sự tác động tích cực đến việc khiếu nại và
chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại về bồi thường, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất ở
địa phương.
Thứ tư, cơng tác bồi thường, giải phóng mặt bằng được tập trung thống nhất vào một đầu mối cơ
quan chịu trách nhiệm là Ban Bồi thường, giải phóng mặt bằng trực thuộc UBND quận Đống Đa nên việc
triển khai thực hiện các quy định về bồi thường, giải phóng mặt bằng dễ dàng hơn hạn chế việc khiếu nại của
người dân khi Nhà nước thu hồi đất tại địa phương.



8

- Tác động tiêu cực
Thứ nhất, do vị trí địa lý ở khu vực nội thành của Hà Nội cộng với điều kiện “đất chật người đông”
nên đất đai tại quận Đống Đa giá rất cao. Đất đai trở nên có giá khiến việc tranh chấp, khiếu kiện, khiếu nại
về đất đai nói chung và giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất nói riêng khơng chỉ gia tăng về mặt số
lượng và cịn gia tăng về tính phức tạp, mức độ gay gắt.
Thứ hai, một bộ phận dân chủ yếu là người lao động, dân nhập cư tự phát và người có thu nhập
thấp... sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của người dân cịn hạn chế. Điều này gây khó khăn trong
q trình giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa.
Thứ ba, việc áp giá bồi thường đối với các loại đất gặp nhiều khó khăn do chuyển đổi mục đích sử
dụng đất trong qua trình sử dụng.
Thứ tư, khó khăn trong việc xác định nguồn gốc đất, giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và các
khiếu nại về giải phóng mặt bằng nói riêng trên địa bàn quận.
2.1.2. Tình hình giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.1.2.1. Kết quả thực hiện công tác giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội
Từ năm 2016 đến nay, trước yêu cầu phát triển của Thủ đô, các dự án đầu tư có sử dụng đất tại thời
điểm này bắt đầu gia tăng mạnh mẽ. Trong quá trình thực hiện, UBND quận đã vừa làm, vừa nghiên cứu
hoàn thiện chính sách trên cơ sở đảm bảo quyền lợi chính đáng của người bị thu hồi đất, tuân thủ các chính
sách của Nhà nước và hướng dẫn của các Bộ, ngành.
Trong năm 2019, UBND quận đã ban hành:
- 152 Quyết định (phê duyệt phương án GPMB; phê duyệt kế hoạch bốc thăm nhà TĐC; phê duyệt
thu hồi đất; phê duyệt kế hoạch cưỡng chế; phê duyệt dự toán chi phí GPMB...);
- 09 Kế hoạch (cưỡng chế thu hồi đất; thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; bốc thăm
căn hộ TĐC);
- 15 Thông báo thu hồi đất thực hiện dự án;
- 28 Văn bản giải quyết đơn thư (tập trung vào các dự án Vành đai 2 Ngã Tư Sở - Ngã Tư Vọng; hồ
Linh Quang; Ga S10, S11; Vành đai 1 Hoàng Cầu - Voi Phục; Huỳnh Thúc Kháng kéo dài; Vành đai 2 Ngã
Tư Vọng - cầu Vĩnh Tuy; THCS Phương Mai...);
- 30 Văn bản, Tờ trình UBND Thành phố, các Sở, ban, ngành, đơn vị liên quan;

- Tổ chức cưỡng chế thu hồi đất: 04 dự án (Vành đai 2 Ngã Tư Vọng - Ngã Tư Sở; Ga S10, S11; Cống
Chẹm sông Lừ, Trung học cơ sở Phương Mai; hồ Linh Quang).
Tính đến năm 2019, Quận đang thực hiện cơng tác giải phóng mặt bằng 36 dự án (12 dự án Thành
phố; 17 dự án Quận; 04 dự án chủ đầu tư khác và 03 dự án chuẩn bị triển khai). Kết quả thực hiện đã hoàn
thành 15 dự án, chuyển tiếp thực hiện 18 dự án và chuẩn bị thực hiện 03 dự án. Cụ thể như bảng 2.1:
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp kết quả thực hiện cơng tác giải phóng mặt bằng
các dự án trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
STT



Kết quả thực hiện

A

Dự án do Thành phố làm chủ đầu tư: 12 dự án

I

Hoàn thành và cơ bản hoàn thành (đang giải quyết tồn tại): 05 dự án

II

Thực hiện chuyển tiếp: 07 dự án

B

Dự án do Quận làm chủ đầu tư: 17 dự án

I

Hoàn thành và cơ bản hoàn thành (đang giải quyết tồn tại): 08 dự án
9


II

Thực hiện dự án chuyển tiếp: 09 dự án

C

Các dự án chủ đầu tư khác: 04 dự án

I

Hoàn thành và cơ bản hoàn thành: 02 dự án

II

Thực hiện dự án chuyển tiếp: 02 dự án

D

Dự án chuẩn bị triển khai: 03 dự án
2.1.2.2. Đánh giá kết quả thực hiện công tác giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn quận Đống

Đa, thành phố Hà Nội
- Những kết quả đạt được:
Trong năm 2019, đã hoàn thành và cơ bản hoàn thành một số dự án của Thành phố. UBND quận đã
tổ chức đối thoại và ban hành các văn bản trả lời đơn thư kiến nghị của hộ dân. Kết hợp tăng cường tổ chức

tuyên truyền vận động người dân hợp tác giải phóng mặt bằng cũng có nhiều chuyển biến tích cực.
- Những khó khăn vướng mắc:
Khối lượng các dự án phải thu hồi giải phóng mặt bằng lớn; hệ thống hồ sơ dữ liệu về quản lý đất đai,
theo dõi biến động trong sử dụng đất hiện nay cịn thiếu và chưa đầy đủ, dẫn đến khó khăn trong việc phân
loại hồ sơ, xác định nguồn gốc đất đai để áp dụng chính sách giải phóng mặt bằng...
Bên cạnh đó, có nhiều dự án tồn tại từ nhiều năm trước, việc triển khai thực hiện giải phóng mặt
bằng kéo dài trong nhiều năm, trong khi chính sách pháp luật lại có nhiều thay đổi lớn dẫn đến những bất cập,
chồng chéo...
Nguồn vốn để thực hiện giải phóng mặt bằng chưa được bố trí kịp thời gây ảnh hưởng đến tiến độ dự
án. Quỹ nhà tái định cư bố trí cho một số dự án cịn chậm, thiếu, chất lượng nhà, giá mua nhà chưa đáp ứng
nguyện vọng của nhân dân...
Nhiều dự án người dân không phối hợp, cộng tác với chính quyền và chủ đầu tư trong điều tra, lập
phương án gây khó khăn cho cơng tác giải phóng mặt bằng.
Một số dự án phải dùng biện pháp cưỡng chế, thu hồi đất ở giai đoạn cuối cũng gây ảnh hưởng đến
tiến độ hồn thành dự án.
Cơng tác tuyên truyền, vận động, giải thích về chủ trương, cơ chế chính sách giải phóng mặt bằng
chưa được thực hiện triểt để, sâu rộng tới tất cả nhân dân.
2.2. Tình hình khiếu nại và kết quả cơng tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng
mặt bằng trên địa bàn Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.2.1. Tình hình khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn Quận Đống Đa
2.2.1.1. Công tác tiếp nhận và phân loại đơn thư
Tính đến hết năm 2019, trên địa bàn quận đang triển khai cơng tác giải phóng mặt bằng 36 dự án.
Với diện tích khoảng 30ha, số hộ gia đình phải thu hồi đất là khoảng hơn 2000 hộ và hơn 200 tổ chức.
Do cùng một lúc trên địa bàn Quận phải triển khai nhiều dự án trong đó có nhiều dự án lớn, trọng
điểm của Trung ương, Thành phố với khối lượng cơng tác giải phóng mặt bằng phải thực hiện rất lớn. Cơ
chế, chính sách được ban hành nhiều hơn trước, nhưng còn nhiều bất cập dẫn đến tiến độ giải phóng mặt
bằng một số dự án trên địa bàn Quận còn chậm so với kế hoạch. Đây cũng chính là một trong những nguyên
nhân dẫn đến tình trạng khiếu nại, thậm chí là khiếu nại kéo dài của người dân về vấn đề giải phóng mặt
bằng. Nội dung đơn thư khiếu nại về giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa tập trung chủ yếu vào
các nội dung:

- Khiếu nại về phân loại vị trí đất;
- Khiếu nại về chỉ giới giao thông;



10


- Khiếu nại về đất dôi dư;
- Khiếu nại về giá bồi thường từng vị trí;
- Khiếu nại về bồi thường nhà cửa, vật kiến trúc;
- Khiếu nại về bồi thường cơng trình cơng cộng;
- Khiếu nại về giao đất tái định cư;
- Khiếu nại về phương án bồi thường.
Nhìn chung, tình hình khiếu nại trên địa bàn quận những năm gần đây không phát sinh nhiều; các vụ
việc được Thanh tra quận, các phòng ban và UBND quận giải quyết tích cực. Nhiều vụ việc đã được giải
quyết theo đúng quy trình, đúng thời hạn luật. Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng quận coi trọng công tác
hoà giải nên việc giải quyết các vụ khiếu nại đạt hiệu quả cao; giảm nhiều vụ việc bức xúc, hạn chế được
việc khiếu nại vượt cấp. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Thanh tra quận với các phòng ban, UBND phường đã
tham mưu giúp UBND quận giải quyết dứt điểm nhiều vụ tồn đọng, phức tạp, kéo dài. Tuy nhiên, vẫn cịn
những vụ khiếu nại đơng người, đơn khiếu nại của công dân chủ yếu tập trung về lĩnh vực đất đai: việc xây
dựng không phép, sai phép, lấn chiếm đất đai; khiếu nại kiến nghị về phương án đền bù giải phóng mặt bằng
chiếm đa số.
Trong 4 năm (từ năm 2016 đến năm 2019), UBND quận Đống Đa đã tiếp nhận 5.126 đơn thư các
loại, trong đó: dân nguyện: 4.536 đơn; khiếu nại, tố cáo: 590 đơn, cụ thể như bảng 2.2:
Bảng 2.2: Bảng tổng hợp đơn thư tiếp nhận
của Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Năm

2016

2017

2018

2019

Tống số đơn

1.020

1.578

1.346

1.182

Đơn khiếu nại, tố cáo

68

118

225

179

Đơn dân nguyện

952

1.460

1.121

1.003

Với sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp uỷ Đảng, sự vào cuộc tích cực của chính quyền từ Quận
tới cơ sở, phát huy vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân, Mặt trặn Tổ quốc và các đồn thể chính trị - xã
hội, trong những năm qua, công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại trên địa bàn quận Đống Đa đã có nhiều
chuyển biến rõ nét. Số lượng đơn thư tuy nhiều nhưng chủ yếu đơn dân nguyện chiếm đa số.
2.2.1.2. Công tác tiếp công dân đến khiếu nại tại Uỷ ban nhân dân Quận Đống Đa
Thực hiện Luật Tiếp công dân số 42/2013/QH14 ngày 25/11/2013 của Quốc Hội, Uỷ ban nhân dân
Quận đã ban hành Quyết định số 9754/QĐ-UBND về việc thành lập Ban Tiếp công dân quận.
Từ đầu năm 2017, Ban Tiếp cơng dân quận cùng Văn phịng Quận uỷ, Uỷ ban Kiểm tra quận uỷ,
Trưởng các phịng ban duy trì lịch tiếp công dân định kỳ theo đúng quy định:
- Trưởng các phòng ban tiếp: 02 buổi/tuần.
- Thứ 6 hàng tuần Văn phòng Quận uỷ, Uỷ ban kiểm tra quận uỷ tiếp dân.
- Lãnh đạo UBND quận bố trí tiếp cơng dân theo lịch thường xuyên vào chiều thứ 6 hàng tuần và chỉ
đạo giải quyết các vụ việc phát sinh theo lịch tiếp dân định kỳ của lãnh đạo Thành phố, tăng cường việc đối
thoại với cơng dân. Ngồi lịch tiếp định kỳ, đồng chí Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch quận trực tiếp tiếp các vụ
việc đột xuất, cấp thiết theo yêu cầu của dân.



11


Trong những năm vừa qua, UBND quận Đống Đa luôn xác định cơng tác tiếp cơng dân là nhiệm vụ
chính trị hết sức quan trọng, thường xuyên góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội. Vì vậy,

lãnh đạo UBND quận, người đứng đầu cơ quan, đơn vị đã thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp công dân thường
xuyên, định kỳ theo quy định; bố trí thời gian trực tiếp gặp gỡ, đối thoại với công dân, lắng nghe tâm tư,
nguyện vọng của người dân để kịp thời giải quyết đảm bảo quyền lợi cho công dân.
Ban Tiếp công dân quận đã phối hợp với Văn phòng Quận uỷ, Uỷ ban Kiểm tra quận uỷ, các phịng
ban liên quan thực hiện lịch tiếp cơng dân định kỳ theo quy định. Ban Tiếp công dân đã thực hiện việc công
khai lịch tiếp dân của lãnh đạo Quận và của phịng ban tại Trụ sở Tiếp cơng dân định kỳ 02 ngày trong tháng
theo quy định.
Theo số liệu thống kê từ năm 2016 đến năm 2019, Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa đã tiếp 3.365
lượt công dân, trong đó: lãnh đạo tiếp: 368 lượt; cán bộ tiếp: 2997 lượt.
Bảng 2.3: Bảng thống kê công tác tiếp công dân
tại Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Năm

2016

2017

2018

2019

Lượt công dân

752

574

1.294

745

Lãnh đạo tiếp

68

63

151

86

Cán bộ tiếp

684

511

1.143

695

Trụ sở Tiếp cơng dân của UBND quận đã tiếp 10 đồn đơng người (12 lượt), trong đó có 06 đồn
(07 lượt) là các hộ dân tổ dân phố khiếu nại về lĩnh vực đất đai như mở rộng ngõ, chỉ giới giải phóng mặt
bằng và thực hiện dự án liên quan đến giải phóng mặt bằng.
Qua các buổi tiếp cơng dân dân, Uỷ ban nhân dân quận đã kịp thời khắc phục những thiếu sót trong
q trình thực hiện nhiệm vụ của mình, các cán bộ tiếp cơng dân có cơ hội giải thích các chính sách, pháp luật
của nhà nước và nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của người dân trong q trình giải phóng mặt bằng cũng
như việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân, từ đó có hướng khắc phục, đồng thời giải quyết
quyền lợi cho họ. Cũng thông qua các buổi tiếp cơng dân, cơ quan chức năng đã giải thích thuyết phục nhiều
người không khiếu nại hoặc tự nguyện rút đơn khiếu nại, góp phần làm giảm đáng kể các vụ khiếu nại mà bình

thường có thể xảy ra, góp phần tích cực vào việc giảm thiểu khiếu nại phức tạp, điểm nóng tại địa phương.
2.2.1.3. Việc xử lý đơn thư khiếu nại về giải phóng mặt bằng trên địa bàn Quận Đống Đa
Số lượng đơn Ban Tiếp công dân nhận trực tiếp từ công dân và đơn từ các nguồn khác nhau chuyển
về được lưu vào sổ tiếp nhận đơn thư của Ban Tiếp cơng dân. Sau đó Ban Tiếp cơng dân phân loại, xử lý,
trình Lãnh đạo Uỷ ban nhân dân Quận. Đối với các đơn thuộc thẩm quyền giải quyết, Uỷ ban nhân dân Quận
chỉ đạo giao các phịng, ban chun mơn tham mưu giúp Lãnh đạo quận giải quyết đơn theo đúng quy định
của Luật Khiếu nại và trả lời công dân. Đối với các đơn không thuộc thẩm quyền được chuyển đến các đơn
vị có thẩm quyền giải quyết để đảm bảo đơn của công dân được giải quyết theo đúng trình tự và thời gian
quy định.
Từ năm 2016 đến hết năm 2019, Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa đã tiếp nhận 5.126 đơn khiếu nại,
tố cáo cũng như phản ảnh của người dân, trong đó có 3.476 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Quận cịn
lại 1.650 đơn trùng, đơn khơng thuộc thẩm quyền, không đủ điều kiện thụ lý và đơn Quận chuyển Phường để
giải quyết. Tổng số 3.476 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Quận được phân loại cụ thể như bảng 2.4:



12


Bảng 2.4: Bảng thống kê và phân loại đơn thư
của Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Năm

2016

2017

2018

2019

798

933

982

763

Số đơn khiếu nại

37

45

59

44

Số đơn tố cáo

31

73

85

57

Số đơn dân nguyện

730

815

838

662

Số đơn thuộc thẩm quyền giải
quyết của Quận

Qua phân loại đơn thư cho thấy, số lượng đơn thư gửi đến các cơ quan Nhà nước tuy có số lượng lớn
nhưng phần lớn cùng một nội dung công dân đã phô tô gửi đến nhiều nơi, nhiều cấp không đúng thẩm quyền
theo quy định của pháp luật. Uỷ ban nhân dân các cấp, thủ trưởng các đơn vị đã tiếp nhận, phận loại, hướng
dẫn người dân chuyển đơn theo quy định của pháp luật khiếu nại.
Trong 3.476 đơn thuộc thầm quyền giải quyết của Quận, phát sinh 185 lượt khiếu nại tương ứng với
105 vụ việc, số lượng đơn thư khiếu nại của người dân chủ yếu liên quan đến lĩnh vực đất đai mà cụ thể là
vấn đề giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Trong hơn 03 năm trở lại đây (từ năm 2016) số lượng đơn thư khiếu nại khơng có xu hướng tăng,
hạn chế hơn những vụ khiếu nại đông người. Tuy nhiên đơn khiếu nại liên quan đến việc Nhà nước thu hồi
đất để giải phóng mặt bằng vẫn ln chiếm tỷ lệ rất cao trong tổng số đơn khiếu nại nói chung và khiếu nại
về đất đai nói riêng, trung bình khoảng hơn 70%.
Bảng 2.5: Bảng thống kê đơn khiếu nại về lĩnh vực giải phóng mặt bằng
trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Năm

2016

2017

2018

2019

37

45

59

44

30

32

40

38

Số vụ tương ứng

25

24

22

25

Tỷ lệ (%)

81

71

67

86

Số đơn khiếu nại
Số đơn khiếu nại về lĩnh vực giải
phóng mặt bằng

Từ bảng 2.5 cho thấy, trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2019, tình hình khiếu nại nói chung và khiếu
nại về lĩnh vực giải phóng mặt bằng khơng có xu hướng tăng. Tuy nhiên, số lượng các vụ việc khiếu nại về việc
thu hồi đất để giải phóng mặt bằng mà UBND quận tiếp nhận, xem xét, xác minh, giải quyết luôn chiếm tỷ lệ cao
trong số vụ khiếu nại nói chung. Những khiếu nại này chủ yếu có nội dung liên quan đến chính sách thu hồi đất,
BT, HT&TĐC để thực hiện cơng tác giải phóng mặt bằng phục vụ lợi ích chung của cộng đồng.
2.2.2. Kết quả công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn
Quận Đống Đa
Trong các năm từ 2016 đến 2019, qua nghiên cứu 36 dự án mà Thành phố và Quận đã và đang tổ
chức thực hiện giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội với tổng số khoảng 30ha



13

đất phải thu hồi, bao gồm 2.074 hộ dân và 235 tổ chức. Trong q trình giải phóng mặt bằng để triển khai
các dự án, Quận đã nhận được tổng số 140 đơn khiếu nại của người dân tương ứng với 96 vụ có liên quan
đến cơng tác bồi thường giải phóng mặt bằng, đã giải quyết được 84 vụ chiếm 87,5%, còn lại 12 vụ việc tồn
đọng Quận đang tập trung giải quyết. Kết quả cụ thể như bảng 2.6:
Bảng 2.6: Bảng tổng hợp kết quả giải quyết đơn khiếu nại về lĩnh vực giải phóng mặt bằng
trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Đơn vị: số vụ
Rút đơn, khơng có

Năm

Đúng

Sai

Có đúng có sai

2016

0

09

0

16

0

2017

0

17

01

03

03

2018

0

08

0

11

03

2019

0

11

0

08

06

cơ sở, hồ giải

Đang giải quyết

Công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, nhất là công tác giải quyết khiếu nại về bồi thường giải phóng
mặt bằng đã được Thường trực Quận uỷ, Thường trực HĐND, UBND quận quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đã
được đạt những kết quả tốt. Về giải quyết khiếu nại về bồi thường giải phóng mặt bằng đều đã thực hiện theo
đúng quy định về trình tự thủ tục giải quyết, UBND quận đã thực hiện gặp gỡ, tổ chức đối thoại với người
khiếu nại trước khi ra quyết định giải quyết. Giải quyết khiếu nại của công dân đã góp phần thực hiện thắng
lợi các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế, ổn định trật tự kỷ cương, an ninh trên địa bàn Thành phố.
Đối với các vụ việc khiếu nại về bồi thường giải phóng mặt bằng phức tạp đơng người cịn tồn đọng.
UBND quận đã tập trung chỉ đạo ra soát và trực tiếp giao các đồng chí Phó Chủ tịch kiểm sốt, đơn đốc giải
quyết vụ việc thuộc lĩnh vực mình phụ trách đồng thời báo cáo tiến độ ở các phiên họp giao ban của Quận.
Nội dung chủ yếu của các đơn tồn đọng vẫn là vấn đề giải phóng mặt bằng tập trung vào một số vụ việc như
khiếu nại tập thể đông người của các hộ dân thuộc Dự án Vành đai 1 (đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục); Dự án
Vành đai 2 (đoạn Ngã Tư Sở - Ngã Tư Vọng)...
Theo Chỉ thị số 25-CT/TU ngày 16/12/2016 về “Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng đối
với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn thành phố Hà Nội” và Nghị quyết số
15-NQ/TU ngày 04/7/2017 về “Xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố cơ sở Đảng
yếu kém; giải quyết các vấn đề phức tạp về an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội trên địa bàn xã, phường,
thị trấn thuộc thành phố Hà Nội” của Ban Thường vụ Thành uỷ, toàn quận Đống Đa có tổng số 22 vụ việc
khiếu nại tồn đọng, trong đó: đã giải quyết, thực hiện xong dứt điểm 18 vụ việc; số vụ chưa giải quyết xong,
thực hiện xong: 04 vụ việc, trong đó có 03 vụ việc liên quan đến khiếu nại về giải phóng mặt bằng thực hiện
dự án.
Đến nay, cơ bản các khiếu nại về bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án đã được UBND quận

xem xét, kết luận và được thực hiện một cách nghiêm túc nên tránh được việc tiếp tục khiếu nại của người
dân. Giải quyết dứt điểm được một số vụ khiếu nại kéo dài còn tồn đọng.



14


* Việc tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại của Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa
Việc tổ chức thực hiện các Quyết định giải quyết khiếu nại về phương diện pháp lý không nằm trong
quy trình giải quyết khiếu nại nhưng là một khâu quan trọng để kết thúc quá trình khiếu nại của người dân.
Thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, nhất là các quyết định đã có hiệu lực pháp luật có ý nghĩa
quan trọng, thể hiện hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, khơi phục các quyền, lợi ích chính đáng của công
dân và tổ chức; đồng thời cũng là một trong những giải pháp thiết thực góp phần giảm thiểu tình trạng khiếu
nại phức tạp, tồn đọng, kéo dài dai dẳng như hiện nay.
Thực tiễn giải quyết khiếu nại cho thấy, ở nơi nào làm tốt công tác thực hiện các quyết định giải
quyết khiếu nại thì tình hình an ninh - trật tự, chính trị - xã hội ổn định, ít phát sinh đơn thư khiếu nại vượt
cấp. Ngược lại, các quyết định giải quyết khiếu nại không được thực hiện nghiêm túc, kịp thời sẽ làm cho
tình hình mất ổn định, khiếu kiện phức tạp, dai dẳng kéo dài và vượt cấp, kỷ cương pháp luật bị coi thường,
hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước giảm sút, ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân vào các cấp chính quyền.
Vì thế, Uỷ ban nhân dân quận đã tập trung chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị, Uỷ ban nhân dân phường
nghiêm túc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại đối với đơn khiếu nại đúng, khiếu nại có đúng có sai.
Cơng khai các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật nhưng chưa được được tổ chức thi hành
trên địa bàn quận thông qua trang thông tin điện tử để các quyết định giải quyết khiếu nại được thực hiện nghiêm
túc, đạt hiệu quả cao.
2.3. Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn
Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.3.1. Những mặt được
Công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và giải quyết
khiếu nại về giải phóng mặt bằng nói riêng trên địa bàn Quận Đống Đa thời gian qua đã có những chuyển

biến tích cực; đặt biệt là sự quan tâm chỉ đạo tích cực của cấp uỷ các cấp, sự tham gia tích cực của các tổ
chức đồn thể, các cơ quan thông tin đại chúng, tạo được sự thống nhất của cả hệ thống chính trị trong công
tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại; nhận thức và trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền địa phương đối
với công tác này được nâng lên rõ rệt.
UBND quận đã chỉ đạo Thanh tra Quận, các phòng ban và UBND phường giải quyết kịp thời đối với
các vụ việc khiếu nại về giải phóng mặt bằng có tích chất phức tạp, đông người. Nhiều vụ việc đã được giải
quyết theo đúng quy trình, đúng thời hạn luật định. UBND các phường và các phịng ban chun mơn của
Quận có nhiệm vụ giải quyết đơn thư thường xuyên như phịng Tài ngun và Mơi trường, ban Quản lý dự án
Đầu tư xây dựng có sự phối hợp chặt chẽ, thực hiện tổ chức tiếp công dân theo đúng quy định, kịp thời giải
quyết các vụ việc khiếu nại mới phát sinh, tập trung giải quyết dứt điểm từ cơ sở. Trong quá trình giải quyết
khiếu nại đã chú trọng công tác đối thoại với người khiếu nại, đã kết hợp giữa vận động, thuyết phục với phân
tích thấu tình, đạt lý để công dân tự hiểu và tự giác chấp hành. Cơng khai, minh bạch các chế độ chính sách
cũng như tuyên truyền phổ biến pháp luật. Đối với những vụ việc phức tạp, những vụ việc đã có quyết định giải
quyết lần hai nhưng cơng dân vẫn cịn khiếu nại thì Lãnh đạo các cấp, các ngành đã tập trung chỉ đạo rà sốt,
tiến hành đối thoại cơng khai, dân chủ, từ đó đã có những biện pháp chỉ đạo giải quyết dứt điểm.
Dưới sự lãnh đạo của Quận uỷ, sự chỉ đạo sát sao của UBND, Thủ trưởng các cấp, các ngành trong
Quận đã chú trọng quan tâm tổ chức thực hiện tốt công tác tiếp công dân theo đúng quy định. Hầu hết các
đơn vị hành chính trên địa bàn quận đã bố trí nơi tiếp công dân tại địa điểm thuận lợi, niêm yết công khai
lịch, nội quy tiếp cơng dân, kiện tồn bộ máy giúp việc và bố trí cán bộ có phẩm chất đạo đức, có năng lực
cơng tác, am hiểu chính sách pháp luật làm công tác tiếp công dân.



15


Thủ trưởng phịng Tài ngun và Mơi trường, Thanh tra quận đã có nhiều biện pháp chỉ đạo tích cực
trong việc giải quyết đơn thư khiếu nại về giải phóng mặt bằng. Hầu hết các đơn thư khiếu nại về giải phóng
mặt bằng đều được giải quyết kịp thời, đúng pháp luật. Việc giải quyết khiếu nại về cơ bản đã đảm bảo thực
hiện đúng quy định của pháp luật về khiếu nại, pháp luật về đất đai. Đặc biệt, đã chủ động rà soát các vụ việc

khiếu nại về giải phóng mặt bằng kéo dài, phức tạp, tổ chức đối thoại trực tiếp với những người khiếu nại và
có biện pháp chỉ đạo giải quyết dứt điểm, hạn chế đơn thư khiếu nại vượt cấp, không để đơn thư tồn đọng,
góp phần giữ vững sự ổn định về an ninh trật tự.
2.3.2. Những mặt hạn chế
Một là, hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt
bằng cịn nhiều bất cập dẫn đến việc lúng túng, khó khăn, thiếu kịp thời trong quá trình ban hành văn bản chỉ
đạo, hướng dẫn giải quyết khiếu nại và ra quyết đinh giải quyết khiếu nại.
Hai là, việc tổ chức thực hiện giải quyết khiếu nại đôi khi chưa hiệu quả, thiếu sự phối hợp trong
công tác giải quyết khiếu nại giữa các phịng ban chun mơn thuộc Uỷ ban nhân dân Quận.
Ba là, năng lực, trình độ, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức thực hiện giải quyết khiếu nại về
giải phóng mặt bằng cịn hạn chế.
Bốn là, nhận thức, ý thức pháp luật của người khiếu nại nhìn chung còn hạn chế; việc xử lý các
trường hợp người khiếu nại về giải phóng mặt bằng có hành vi gây rối, q khích, làm mất trật tự nơi cơng
sở, chủ mưu, xúi giục, kích động đi khiếu kiện đơng người chưa được thực thi có hiệu quả.
Năm là, nguồn lực, cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực
giải phóng mặt bằng vẫn chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức.
2.3.3. Nguyên nhân
- Nguyên nhân khách quan
Quy định pháp luật trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng tuy đã được sửa đổi, bổ sung, hồn thiện
nhưng vẫn cịn bất cập, thay đổi thường xuyên.
Một số cơ chế, chính sách pháp luật về đất đai chưa phù hợp với thực tế, do lịch sử để lại khó giải
quyết, nhất là nguồn gốc đất đai, q trình sử dụng đất; cơng tác lưu trữ, quản lý hồ sơ còn lỏng lẻo, nhất là
về quản lý đất đai, chế độ chính sách; chính sách, pháp luật về đất đai.
Một bộ phận nhỏ người dân chưa hiểu đúng, hoặc không tuân thủ pháp luật, không chấp hành các
quyết định giải quyết dẫn đến nhiều vụ việc dai dẳng kéo dài, vượt cấp.
- Nguyên nhân chủ quan
Một số cấp uỷ đảng, chính quyền, người đứng đầu ở cấp cơ sở chưa quan tâm đúng mức đến công
tác giải quyết khiếu nại; chưa thấy hết được tầm quan trọng và tính cấp bách của việc giải quyết khiếu nại;
chưa coi đây là công việc trọng tâm, thường xuyên, nên chưa tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm các vụ
việc phức tạp; chưa coi trọng cơng tác hồ giải, đối thoại và giải quyết khiếu nại từ cơ sở. Nhiều Lãnh đạo

còn coi việc khiếu nại của dân là đương nhiên phải có, khơng thấy được trách nhiệm của mình trong việc
để xảy ra tình trạng khiếu nại, chưa trực tiếp tiếp dân hoặc tiếp thu ý kiến nhưng không kịp thời chỉ đạo
giải quyết.
Khi thực hiện một số dự án giải phóng mặt bằng thu hồi đất của dân cịn nhiều thiếu sót trong thực
hiện quy trình, chưa cơng khai minh bạch trong nhân dân về chính sách bồi thường, nhất là các số liệu kiểm
kê, áp giá đền bù để nhân dân có thể giám sát. Khi ra các quyết định phê duyệt phương án BT, HT&TĐC cư
cho người dân, cơ quan nhà nước chỉ biết thực hiện theo ý thức chủ quan của mình mà không tiếp thu ý kiến,
nguyện vọng của nhân dân, không cơng khai, tun truyền, giải thích cho nhân dân về căn cứ để tính giá đền



16


bù, các số liệu kiểm kê đất đai, tài sản của nhân dân như thế nào. Đến khi ra quyết định bồi thường phương
án BT, HT&TĐC đã được các cơ quan nhà nước phê duyệt thì người dân lại thực hiện khiếu nại.
Trình độ chun mơn, năng lực và kinh nghiệm của cán bộ, công chức làm công tác giải quyết khiếu
nại, nhất là giải quyết khiếu nại về lĩnh vực giải phóng mặt bằng ở một số đơn vị còn hạn chế, thiếu kinh
nghiệm so với yêu cầu thực tế đặt ra.
Công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực cịn bộc lộ nhiều thiếu sót tồn tại, nhất là công tác
quản lý đất đai, thống kê, đo đạc, lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xác nhận
nguồn gốc đất và việc thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất. Một số dự án quy hoạch
nhưng không triển khai, dẫn đến (quy hoạch treo) chậm triển khai, kéo dài gây lãng phí tài nguyên đất và
tiền bạc của nhà nước, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người có đất bị thu hồi gây bức xúc trong nhân dân.
Chương 3:
PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
TRONG LĨNH VỰC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN
QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1. Phương hướng tăng cường công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

Một là, tăng cường công tác tiếp công dân, đối thoại với công dân để giải quyết khiếu nại đảm bảo
tính chính xác, khách quan, có tình, có lý và có tính thuyết phục cao. Đối với những trường hợp đã giải quyết
đúng chính sách, pháp luật, thì các cơ quan chức năng, có thẩm quyền phải phối hợp với các đơn vị, đoàn thể
và nhân dân địa phương giải thích, động viên, thuyết phục để công dân chấp hành, thực hiện và chấm dứt
khiếu nại.
Hai là, cần nắm chắc tình hình tranh chấp, khiếu nại trong phạm vi quản lý của địa phương mình để
kịp thời giải quyết, nhất là những vụ khiếu nại, khiếu kiện đông người; việc giải quyết khiếu nại phải được
thực hiện ngay từ cơ sở hạn chế khiếu nại vượt cấp, kéo dài; không để vụ việc diễn biến phức tạp trở thành
khiếu nại, khiếu kiện đông người.
Ba là, giải quyết khiếu nại cho người dân phải đảm bảo chính xác, khách quan, đúng quy trình, thời
hạn theo quy định của pháp luật. Tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, chỉ chú trọng giải quyết hết thẩm
quyền mà chưa quan tâm có biện pháp giải quyết dứt điểm các vụ việc.
Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của việc giải quyết
khiếu nại đối với Thủ trưởng các đơn vị trong việc chấp hành pháp luật về khiếu nại. Bên cạnh đó, chú trọng
vai trị của Hội đồng nhân dân, Đại biểu Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong việc
thực hiện chức năng giám sát, tích cực tham gia cùng cơ quan nhà nước trong việc giải quyết đơn thư khiếu
nại có liên quan đến giải phóng mặt bằng. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể thường xuyên vận động nhân
dân tự giác chấp hành chính sách, pháp luật. Chú ý làm tốt cơng tác hoà giải để hạn chế tối đa việc phát sinh
đơn thư khiếu nại, ngăn ngừa các vụ việc nhỏ không để trở thành các vụ việc phức tạp.
Năm là, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức, hiểu biết về
pháp luật cho công dân để họ thực hiện quyền khiếu nại đúng quy định của pháp luật; hạn chế khiếu nại
không đúng cơ quan thẩm quyền giải quyết; khiếu nại đông người, vượt cấp trái quy định của pháp luật về
khiếu nại, nhằm góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo động lực thúc đẩy sự phát
triển kinh tế xã hội ở địa phương.



17

3.2. Giải pháp tăng cường công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
3.2.1. Hoàn thiện quy định pháp luật về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng
- Hồn thiện hệ thống pháp luật về khiếu nại đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ, xác định vai trò chủ
đạo của Luật Khiếu nại trong hệ thống đó. Luật này quy định, điều chỉnh những vấn đề có tính ngun tắc về
quyền và nghĩa vụ trong khiếu nại; thẩm quyền, trách nhiệm, trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại; cơ chế
kiểm tra, giám sát...; trên cơ sở đó quy định về khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong các văn bản dưới luật
phải đảm bảo thống nhất với các quy định trong luật...
- Sửa đổi, bổ sung một số quy định không còn phù hợp của Luật Khiếu nại năm 2011 và các văn bản
có liên quan, đảm bảo thống nhất về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tạo điều kiện thuận lợi cho công
dân trong việc thực hiện quyền khiếu nại; đảm bảo sự bình đẳng giữa các bên trong việc giải quyết khiếu nại;
đổi mới cơ chế giải quyết khiếu nại, xác định trách nhiệm của các đơn vị và đội ngũ cán bộ, công chức trong
việc giải quyết khiếu nại, nâng cao trách nhiệm của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân Quận và người có quyết định
hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại.
- Hồn thiện các quy định về chế độ chính sách đối với người trực tiếp giải quyết khiếu nại và các
quy định để tạo nguồn lực cho việc thực hiện giải quyết khiếu nại.
- Hoàn thiện quy định về tiếp nhận đơn thư khiếu nại về giải phóng mặt bằng của cơng dân.
3.2.2. Tuyên truyền pháp luật đất đai, chính sách giải phóng mặt bằng và pháp luật về giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng để nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và
nhân dân trong công tác khiếu nại, giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng
Cán bộ, cơng chức làm cơng tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng khơng
những cần nhận thức vai trị trách nhiệm của mình trong việc thực hiện chính sách pháp luật nói chung và
chính sách pháp luật giải phóng mặt bằng nói riêng như thực hiện đúng thẩm quyền, đúng trình tự thủ tục và
thời gian quy định mà người cán bộ, công chức còn cần hiểu rằng khiếu nại là quyền cơ bản của công dân;
khiếu nại là việc người dân trực tiếp tham gia quản lý xã hội; người dân khiếu nại chủ yếu là do quyền và lợi
ích của họ bị xâm phạm, nhất là những người dân bị thu hồi đất để giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án
phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ khi người cán bộ, cơng chức có nhận thức hết lịng phục vụ nhân dân, vì nhân
dân, thẳng thắn tiếp thu, nhìn nhận các vấn đề thiếu sót của mình trong cơng tác thì việc khiếu nại về giải
phóng mặt bằng mới giảm được phần nhiều.
Để công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật liên quan đến lĩnh vực giải phóng mặt bằng và

khiếu nại có hiệu quả thì vấn đề đầu tiên cần áp dụng là hình thức tuyên truyền, vận động sao cho phù hợp,
đúng với những đối tượng đang cần tìm hiểu. Ví dụ như việc tổ chức vận động, tuyên truyền pháp luật đất
đai và khiếu nại cho những người dân trong diện phải giải phóng mặt bằng, để họ hiểu về quyền và nghĩa vụ
của mình đối với đất đai cũng như thủ tục khiếu nại nếu quyền lợi của họ bị xâm phạm. Với những lợi ích
thiết thực thì những người dân được tun truyền sẽ chịu khó lắng nghe, tìm hiểu như vậy kết quả tuyên
truyền đạt được sẽ rất cao. Kết quả của cơng tác giáo dục nâng cao trình độ nhận thức của cơng dân sẽ giúp
tình hình khiếu nại đi vào nề nếp.
Cần có quy định cụ thể, rõ ràng về xử lý những người lơi kéo, kích động người khác đi khiếu nại
đông người nhằm gây áp lực đối với cơ quan hành chính nhà nước các cấp. Đây có thể coi là biện pháp
mạnh để giảm thiểu những khiếu nại về giải phóng mặt bằng vì việc khiếu nại đông người này thường do
một số người cầm đầu lôi kéo người khác đi khiếu nại.



18


3.2.3. Tăng cường thực tiễn hoạt động giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng
3.2.3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự giám sát của Hội đồng nhân dân và các tổ chức chính
trị, tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động giải phóng mặt bằng và giải quyết khiếu nại về giải phóng
mặt bằng
Các cấp uỷ Đảng phải xác định công tác giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và giải quyết
khiếu nại về giải phóng mặt bằng nói riêng là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, vừa cấp bách, vừa lâu dài; Hội
đồng nhân dân - cơ quan đại biểu cho quyền lực của nhân dân địa phương cần phải phát huy tốt chức năng
giám sát, kiểm tra của mình đối với hoạt động của chính quyền địa phương, phải biết lắng nghe ý kiến của
nhân dân, tiếp thu ý kiến và có biện pháp thiết thực để làm rõ những phản ánh của nhân dân; Mặt trận Tổ
quốc và các đồn thể chính trị - xã hội của quận và các phường cũng có vai trị quan trọng trong việc phòng
ngừa khiếu nại ở cơ sở và nâng cao chất lượng cơng tác giải quyết khiếu nại của chính quyền địa phương
mình thơng qua cơng tác giám sát, tiếp nhận đơn thư.
3.2.3.2. Tăng cường công tác tiếp công dân

Các cấp uỷ Đảng, UBND các cấp cần chú trọng quan tâm tổ chức thực hiện tốt công tác tiếp công
dân. Bố trí nơi tiếp cơng dân tại địa điểm thuận lợi, niêm yết công khai lịch, nội quy tiếp công dân. Kiện tồn
bộ máy giúp việc và bố trí cán bộ có phẩm chất đạo đức, có năng lực cơng tác, am hiểu chính sách pháp luật
làm cơng tác tiếp cơng dân. Khi phát sinh các đồn đơng người đến trụ sở tiếp dân, người tiếp cơng dân có
trách nhiệm hướng dẫn công dân khiếu nại theo đúng quy định của luật khiếu nại.
3.2.3.3. Tập trung xử lý đơn thư tồn đọng
Thanh tra và các cơ quan chuyên môn thường xuyên phối hợp rà sốt các đơn thư hiện có, tập
trung giải quyết dứt điểm những đơn thư chưa giải quyết và những đơn thư đã giải quyết nhưng chưa phù
hợp với pháp luật và tình hình thực tế. Bảo đảm tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về giải quyết
khiếu nại, nhất là thẩm quyền và thời hạn giải quyết. Khắc phục có hiệu quả tình trạng cơ quan có thẩm
quyền, trách nhiệm giải quyết nhưng đã không giải quyết, dẫn tới khiếu nại vượt cấp. Những đơn thư đã
được Uỷ ban nhân dân quận hoặc toà án giải quyết đúng pháp luật và đã vận dụng pháp luật phù hợp với
thực tế mà người khiếu nại vẫn khơng đồng ý thì tổ chức đối thoại để thuyết phục người khiếu nại chấp hành.
Trường hợp người khiếu nại vẫn cố tình khơng chấp hành và có hành động kích động, gây rối thì cần áp
dụng các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.
3.2.3.4. Hạn chế phát sinh đơn thư mới
Hạn chế phát sinh đơn thư mới phải được đặt thành một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu
trong công tác giải quyết khiếu nai. Nhiệm vụ này có liên quan chặt chẽ đến việc tổ chức thi hành và chấp
hành pháp pháp luật khiếu nại. Cần dự báo trước tình hiếu khiếu nại của người dân để có biện pháp giải
quyết kịp thời. Năm bắt tâm lý, tư tưởng, nguyện vọng của người dân và những vụ việc tiềm ẩn nhiều yếu tố
phức tạp, chủ động lập kế hoạch để sẵn sàng giải quyết không để phát sinh khiếu nại, đặc biệt là vụ việc
khiếu nại phức tạp, đông người.
3.2.3.5. Giải quyết tốt khiếu nại phức tạp, đơng người
Đầu tiên cần hồn thiện cơ chế, chính sách pháp luật quy định riêng về giải quyết khiếu nại về giải
phóng mặt bằng đơng người. Khi phát sinh vụ việc khiếu nại đông người, Đảng uỷ cơ sở phải lãnh đạo giải
quyết dứt điểm các khiếu nại mới phát sinh từ cơ sở, làm tốt cơng tác hồ giải ở cơ sở, hạn chế đơn thư vượt
cấp, đông người. Khi vụ việc đã được thụ lý giải quyết, các cơ quan chuyên môn phải tăng cường phối hợp
chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức trong giải quyết khiếu nại. Đồng thời, tổ chức tốt việc thi hành quyết định
giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật.

19


3.2.3.6. Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại
Trong điều kiện quy mơ tổ chức hành chính như hiện nay, việc xây dựng cơ chế phối hợp trong giải
quyết đơn thư khiếu nại một cách khoa học là điều cần hết sức quan tâm. Một trong những nguyên nhân hạn
chế trong công tác giải quyết khiếu nại trong thời gian qua là sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong công
tác này chưa được tốt. Đơn thư của cơng dân nhiều khi chuyển vịng vo hết cơ quan này sang cơ quan khác,
từ cấp thành phố về cấp quận, cấp phường… cuối cùng người dân vẫn không biết yêu cầu của mình sẽ được
cấp nào giải quyết. Các cơ quan cần xây dựng cơ chế liên ngành, liên thông giải quyết thủ tục khiếu nại. Uỷ
ban nhân dân quận sẽ tham mưu cho Uỷ ban nhân dân Thành phố xây dựng một bộ quy tắc, cơ chế liên
thông trong việc giải quyết khiếu nại trên địa bàn quận. Đó sẽ là cơ sở trong việc tiếp nhận đơn thư, chuyển
đơn thư một cách nhanh chóng giữa các cơ quan nhà nước mà nhân dân không phải đi lại nhiều lần nhưng
vẫn được giải quyết khiếu nại của mình.
3.2.3.7. Tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với công tác quản lý đất đai, cơng tác giải phóng mặt
bằng và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng.
Để nâng cao chất lượng công tác giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng cần tích cực hơn trong
công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của Thủ trưởng các đơn vị trong việc tiếp dân, giải quyết khiếu nại
và giải quyết các quyền lợi khi thu hồi đất giải phóng mặt bằng cho người dân. Có phương pháp thanh tra,
kiểm tra sao cho phù hợp với từng đối tượng, từng đơn vị đảm bảo hiệu quả đạt được cao nhất. Qua mỗi đợt
thanh tra, kiểm tra phải nắm chắc tình hình cơ sở, có biện pháp kiến nghị hay tạo điều kiện để Thủ trưởng
các đơn vị thực hiện tốt trách nhiệm của mình.
3.2.4. Đổi mới cơng tác tổ chức cán bộ, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, đạo
đức nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ, công chức trong hoạt động giải quyết khiếu nại về lĩnh vực giải
phóng mặt bằng thuộc Uỷ ban nhân dân quận
Tiến hành rà soát đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác giải quyết khiếu nại, theo tinh thần phải
đánh giá, nhận xét về hoạt động của từng cán bộ, đối chiếu với tiêu chuẩn của từng đối tượng, nhất là những
tiêu chuẩn mới được bổ sung như các tiêu chuẩn để bổ nhiệm thanh tra viên, bổ nhiệm chức danh lãnh đạo

cơ quan thanh tra, các phịng ban, tiêu chuẩn để tuyển chọn, phân cơng cán bộ làm công tác tiếp công dân,
tham mưu giải quyết khiếu nại. Trên cơ sở tiêu chuẩn, nhận xét đánh giá đối với từng cán bộ, có kế hoạch
tuyển chọn, đào tạo, đào tạo lại để sử dụng, bố trí cán bộ cho phù hợp.
Đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác giải quyết khiếu nại phải thường xuyên được đào tạo, bồi
dưỡng về năng lực, chuyên môn nghiệp vụ để họ có thể cập nhật những quy định mới của Nhà nước trong
công tác giải quyết khiếu nại, nhất là các khiếu nại về giải phóng mặt bằng, đủ năng lực đảm nhiệm công
việc được giao. Đối với cấp cơ sở từng bước tiến tới cấp chứng chỉ cho những cán bộ làm công tác tiếp công
dân, tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn thư ở cấp phường về kiến thức pháp luật, về công tác quản lý nhà nước.
Đồng thời phải thường xuyên trau dồi phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, xây dựng lập trường kiên
định, khơng dao động, hồi nghi về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, từ đó có khả năng, bản
lĩnh đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực.
Bên cạnh đó, cần đổi mới chế độ tuyển dụng công chức sao cho tuyển chọn được người cán bộ, công
chức không chỉ giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ mà cịn có phẩm chất đạo đức tốt. Hàng năm cần xây dựng
các tiêu chí và đổi mới phương pháp đánh giá, xếp loại cán bộ, cơng chức đảm bảo tính công bằng, minh
bạch, đánh giá đúng người, đúng việc.



20


3.2.5. Bảo đảm điều kiện về tài chính, cơ sở vật chất, phương tiện và ứng dụng công nghệ thông
tin trong hoạt động tiếp công dân giải quyết khiếu nại
Cần có chế độ đãi ngộ hợp lý, cơ chế thi đua khen thưởng rõ ràng đối với đội ngũ cán bộ, công
chức làm công tác giải quyết khiếu nại về giải phóng mặt bằng như tăng thêm các khoản phụ cấp, hỗ trợ
khác tạo động lực thúc đẩy đội ngũ cán bộ, cơng chức hết lịng, tận tâm với cơng việc.
Quan tâm đầu tư đúng mức nguồn lực, cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ công tác giải quyết
khiếu nại trong giải phóng mặt bằng, bởi đó là điền kiện cơ bản và quan trọng giúp cho việc giải quyết
khiếu nại trong giải phóng mặt bằng được đảm bảo.
Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong q trình giải quyết khiếu nại nói chung và giải quyết khiếu nại

về đất đai nói riêng, đặc biệt là những khiếu nại liên quan đến lĩnh vực bồi thường giải phóng mặt bằng sẽ
đảm bảo được tính khách quan cũng như cơng khai, minh bạch trong quá trình giải quyết khiếu nại. Đồng
thời tiết kiệm được thời gian, công sức của công dân. Việc cơng dân có thể khiếu nại thơng qua cổng thông
tin điện tử của địa phương mà không cần phải trực tiếp đến trụ sở cơ quan nhà nước sẽ góp phần làm hạn chế
việc tụ tập đơng người, khiếu nại tập thể, góp phần làm ổn định tình hình an ninh, trật tự ở địa phương. Hiện
đại hoá trong q trình giải quyết thủ tục hành chính nói chung và giải quyết thủ tục khiếu nại nói riêng là
mục tiêu mà toàn Thành phố Hà Nội đang hướng tới.



21


KẾT LUẬN
Phát huy các quyền tự do, dân chủ của công dân là một trong những mục tiêu mà Nhà nước Cộng
hồ xã hội chủ nghĩa Việt Nam ln hướng tới và hoàn thiện. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã
có sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt quyền khiếu nại của công dân. Từ đó, củng cố niềm tin trong
nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Tiếp thu tinh thần đó, quận Đống Đa đã triển khai thực hiện tốt công tác này và đạt được những
thành tích quan trọng: cơng tác tiếp cơng dân và giải quyết khiếu nại của công dân được quan tâm, chỉ đạo
thực hiện quyết liệt, ngày càng đi vào nề nếp, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, sâu rộng từ cấp cơ sở đến cấp
quận; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về khiếu nại, qua đó đã góp phần ổn
định an ninh, chính trị và phục vụ tốt các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn quận.
Cũng như nhiều địa phương trong Thành phố, tình hình khiếu nại về đất đai ở quận Đống Đa những
năm gần đây có chiều hướng gia tăng. Các vụ khiếu nại của công dân tập trung vào lĩnh vực giải phóng mặt
bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở và tài sản trên đất… Mặc dù các đơn vị, các cấp
đã có nhiều cố gắng trong việc giải quyết khiếu nại về lĩnh vực giải phóng mặt bằng nhưng do những nguyên
nhân khách quan như tình trạng quản lý đất đai có thời gian bị bng lỏng, cơ chế chính sách thiếu đồng bộ,
việc triển khai các dự án phát triển cơng nghiệp, đơ thị cịn chậm, trình độ nhận thức pháp luật của người dân
còn hạn chế và nguyên nhân chủ quan như cán bộ làm công tác quản lý đất đai có tiêu cực, thiếu tinh thần

trách nhiệm, nhận thức tầm quan trọng của công tác giải quyết khiếu nại của đội ngũ cán bộ tham gia giải
quyết khiếu nại còn chưa đúng; việc thực hiện các chính sách pháp luật trong cơng tác giải phóng mặt bằng
còn chưa được đảm bảo, cơ chế phối hợp giữa các đơn vị còn chưa tốt, năng lực, phẩm chất của cán bộ tiếp
dân cịn hạn chế…
Do đó, giải quyết khiếu nại sẽ hạn chế mức tối đa những sai sót trong hoạt động quản lý nhà nước
của các đơn vị; góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội; củng cố lịng tin của nhân
dân. Chính vì vậy u cầu phải nâng cao chất lượng công tác giải quyết khiếu nại về đất đai, đặc biệt là khiếu
nại về lĩnh vực giải phóng mặt bằng ở quận Đống Đa những năm tiếp theo là hết sức cần thiết.
Trong thời gian tới, quận Đống Đa cần thực hiến tốt, đồng bộ giải quyết các giải pháp như: Xây dựng
mơi trường chính trị ổn định khơng để xảy ra các điểm nóng gây rối; tập trung phát triển kinh tế trên cơ sở giải
quyết ổn thoả việc làm cho những người bị thu hồi đất; tập trung phát triển giáo dục - y tế nhằm nâng cao sức
khoẻ và nhận thức của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng, các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà
nước; cần chú trọng thực hiện tốt các giải pháp mang tính tác động trực tiếp, đó là: Đẩy mạnh cơng tác tun
truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đất đai, xây dựng và khiếu nại; tăng cường sự giám sát của Hội đồng nhân
dân, các tổ chức chính trị - xã hội; tăng cường thanh tra, kiểm tra các đơn vị đối với công tác giải quyết khiếu
nại; nâng cao trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại; đẩy mạnh việc ứng dụng
các tiến bộ công nghệ thông tin trong tiếp dân và giải quyết khiếu nại; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính,
nhất là thủ tục hành chính liên quan đến quản lý đất đai và khiếu nại giải phóng mặt bằng.
Trước mắt, muốn thực hiện được thì yếu tố quan trọng đầu tiên là sự lãnh đạo chính quyền của quận
phải nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và giải
phóng mặt bằng nói riêng; đánh giá khách quan thực trạng khiếu nại và chất lượng công tác giải quyết khiếu
nại ở địa phương mình từ đó mới quyết tâm thực hiện các biện pháp để khắc phục những hạn chế, thiếu sót.



22