Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến Pháp và Luật Hành chính: Thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

--------/--------

-----/-----

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

BÙI THỊ THẠCH

THỰC HIỆN ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐAN PHƢỢNG,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

Mã số: 8 38 01 02

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

HÀ NỘI – 2020


Luận văn được hồn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học:
TS. BÙI THỊ HẢI

Phản biện 1:

Phản biện 2:

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn,
Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phịng họp 401 nhà A Hội trường bảo vệ Luận văn
Thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia
Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội
Thời gian: vào hồi 16h00 ngày 14 tháng 8 năm 2020

Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính
Quốc gia
hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học,
Học viện Hành chính Quốc gia


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hộ tịch là những sự kiện cơ bản xác nhận tình trạng nhân thân
của một con người từ khi sinh ra đến khi chết. Thực hiện pháp luật
về đăng ký hộ tịch không những liên quan đến nhân thân của con
người mà còn liên quan đến chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc
phòng, an ninh, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân, cơ cấu,
nguyên tắc tổ chức và hoạt động của cơ quan nhà nước, thể chế hóa
mối quan hệ Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, nhà nước quản lý.
Việc đăng ký hộ tịch là quyền và nghĩa vụ của mỗi người được
thực hiện theo trình tự, thủ tục do pháp luật về hộ tịch quy định.
Những sự kiện hộ tịch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác

nhận bằng văn bản và ghi vào sổ hộ tịch. Những giấy tờ, hộ tịch đã
được xác nhận và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ghi nhận
nhằm để cá biệt hố một cơng dân, đây là những chứng cứ pháp lý
trong các trường hợp cần thiết. Mặt khác việc đăng ký hộ tịch giúp cho
cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc quản lý dân số, là cơ sở khoa
học để xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế, văn hố, xã hội, quốc phịng
và trật tự, an toàn xã hội.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đất nước bước sang giai đoạn phát
triển mới, với việc dịch chuyển dân cư trong nước và quốc tế ngày
càng gia tăng, thì cơng tác đăng ký hộ tịch đã bộc lộ nhiều hạn chế,
bất cập, như: hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hộ tịch tuy tương
đối đầy đủ, hồn chỉnh, nhưng vẫn cịn một số nội dung quy định chưa rõ
ràng, chung chung, dẫn đến khó áp dụng đối với người dân và cơ quan
đăng ký hộ tịch.
Hiện nay, vẫn tồn tại nhiều cấp có thẩm quyền đăng ký hộ tịch,
dẫn đến chồng chéo giữa chức năng quản lý và đăng ký hộ tịch.
Thực tế cho thấy, cũng như nhiều địa phương khác trên cả
nước, việc thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội vẫn còn một số tồn tại, bất cập chưa đáp
ứng được yêu cầu cải cách hành chính và cải cải cách tư pháp trong
giai đoạn mới. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra còn
hạn chế; sai phạm trong công tác đăng ký hộ tịch vẫn diễn ra. Về
phía người dân, việc thực hiện quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch trong
một số trường hợp cịn chưa được đảm bảo, gây nhiều khó khăn cho
cơ quan nhà nước trong công tác đăng ký hộ tịch.

1


Thực trạng trên có nguyên nhân xuất phát từ nhận thức chưa

đầy đủ quy định của pháp luật về đăng ký hộ tịch của một bộ phận
cán bộ, công chức và nhân dân; sự phối hợp thiếu nhịp nhàng giữa
các cơ quan hữu quan trong việc giải quyết những sai sót trong hồ
sơ, giấy tờ cá nhân; cơng tác tun truyền, phổ biến, giáo dục pháp
luật, trợ giúp pháp lý về đăng ký hộ tịch chưa thực sự sâu rộng; năng
lực của một số cơng chức cịn hạn chế...
Nhằm khắc phục những hạn chế, tồn tại, vướng mắc trên và góp
phần đề xuất những phương hướng và giải pháp nhằm bảo đảm thực
hiện đăng ký hộ tịch, tác giả chọn đề tài “Thực hiện đăng ký hộ tịch trên
địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội” làm luận văn Thạc sĩ
Luật chuyên ngành Luật Hiến pháp – Luật Hành chính.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Cơng tác đăng ký Hộ tịch đã được Đảng, Nhà nước và đặc biệt
là các nhà khoa học, những người làm công tác lý luận nghiên cứu
trên nhiều khía cạnh, góc độ khác nhau. Các cơng trình nghiên cứu
đã đi sâu nghiên cứu làm rõ khái niệm, nội dung về hộ tịch; phân tích
nhiều khía cạnh khác nhau liên quan đến pháp luật về công tác đăng
ký hộ tịch hoặc công tác quản lý nhà nước về hộ tịch; và đã chỉ ra
phương hướng và giải pháp nhất định nhằm nâng cao hiệu quả việc
thực hiện đăng ký về hộ tịch. Tuy nhiên, chưa có cơng trình nghiên
cứu chun sâu về thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội, trong giai đoạn Luật hộ tịch đã được ban
hành và có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2016.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục đích
Trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu và đánh giá đúng tình hình thực
hiện pháp luật về thực hiện đăng ký hộ tịch ở huyện Đan Phượng,
thành phố Hà Nội trong những năm qua và hiện nay, luận văn đề
xuất những phương hướng và giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện
pháp luật về công tác đăng ký hộ tịch ở huyện Đan Phượng, thành

phố Hà Nội trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của thực hiện pháp luật về thực hiện
đăng ký hộ tịch.
- Đánh giá thực trạng thực hiện đăng ký hộ tịch ở huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội trong thời gian qua.

2


- Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện
đăng ký hộ tịch ở huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội trong giai
đoạn hiện nay.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Các quy định của pháp luật về thực hiện đăng ký hộ tịch và các
văn bản của UBND huyện Đan Phượng trong lĩnh vực hộ tịch.
Thực tiễn hoạt động thực hiện đăng ký hộ tịch ở trên địa bàn
huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về hộ tịch
và hoạt động thực hiện đăng ký hộ tịch tại UBND huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội từ ngày 01/01/2016 (Luật Hộ tịch 2014
có hiệu lực thi hành) cho đến nay.
5. Cơ sở phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện trên cơ sở vận dụng các quan điểm,
phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê nin, quan điểm của Đảng
và Nhà nước ta hiện nay về thực hiện pháp luật về đăng ký hộ tịch,
bám sát tình hình thực tế và điều kiện tự nhiên, xã hội ở huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội.

Ngồi ra, để đạt được mục đích nghiên cứu của luận văn tác giả
sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể sau:
- Trong Chương 1, để làm rõ những vấn đề lý luận về thực hiện
đăng ký hộ tịch, luận văn sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp
nhằm làm rõ thêm quan niệm, đặc điểm của pháp luật về thực hiện
đăng ký hộ tịch.
- Trong Chương 2, để minh họa về thực tiễn thực hiện đăng ký hộ
tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội, luận văn sử
dụng phương pháp thống kê, phân tích, so sánh, ... từ những phân tích về
thuận lợi và khó khăn tác giả chỉ ra nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện
đăng ký hộ tịch chưa đạt hiệu quả cao; từ đó đề xuất một số phương
hướng, giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện đăng ký hộ tịch
trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội nói riêng và cả nước
nói chung tại Chương 3.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận văn
- Luận văn đóng góp cơ sở lý luận và thực tiễn của việc thực
hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà
Nội.

3


- Luận văn đánh giá thực trạng, nâng cao nhận thức và trách
nhiệm thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng,
thành phố Hà Nội.
- Các kết quả nghiên cứu của luận văn có thể làm cơ sở để các
cấp chính quyền cấp xã, cấp huyện trên địa bàn huyện Đan Phượng,
thành phố Hà Nội nghiên cứu, vận dụng vào thực tế công tác đăng
ký hộ tịch. Luận văn cũng có thể là tài liệu nghiên cứu về thực hiện
đăng ký hộ tịch cho các học viên, sinh viên của Học viện Hành chính

Quốc gia.
7. Kết cấu của Luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 03 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận và pháp lý về thực hiện đăng
ký hộ tịch ở cấp huyện;
Chương 2: Thực trạng thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn
huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội;
Chương 3: Quan điểm và giải pháp bảo đảm thực hiện đăng ký
hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.

4


CHƢƠNG 1.
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ
VỀ THỰC HIỆN ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH Ở CẤP HUYỆN
1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của thực hiện đăng ký hộ
tịch ở cấp huyện
1.1.1. Khái niệm về hộ tịch, thực hiện đăng ký hộ tịch
1.1.1.1. Khái niệm Hộ tịch
Hộ tịch là những sự kiện được quy định, xác định tình trạng
nhân thân của cá nhân từ khi sinh ra đến khi chết.
Với mỗi vấn đề về hộ tịch thì có giấy tờ về vấn đề đó, gọi là
giấy tờ về hộ tịch.Giấy tờ về hộ tịch là giấy tờ có giá trị chứng minh
thực tế tình trạng nhân thân của mỗi công dân. Giấy tờ về hộ tịch do
cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp. Đó là cơ sở chứng minh các
quyền và nghĩa vụ của công dân phát sinh từ sự kiện hộ tịch.
1.1.1.2. Khái niệm về thực hiện đăng ký Hộ tịch
Luật Hộ tịch năm 2014 đã đưa ra khái niệm bao quát và đầy đủ
về đăng ký hộ tịch, đó là: “

của cá nhân, thực hiện quản lý về dân cư”.
Thực hiện đăng ký hộ tịch là hoạt động có mục đích làm cho
những quy định của pháp luật về thực hiện đăng ký hộ tịch đi vào
cuộc sống bằng các hành vi hợp pháp của các chủ thể, phát huy cao
độ quyền của nhân dân trong việc đăng ký các sự kiện hộ tịch: khai
sinh, khai tử, kết hôn,… nhằm theo dõi thực trạng và sự biến động
về hộ tịch đảm bảo cho các sự kiện hộ tịch được đăng ký kịp thời,
đúng quy định của pháp luật, trên cơ sở đó bảo hộ các quyền, lợi ích
hợp pháp của cá nhân và gia đình, đồng thời góp phần xây dựng các
chính sách về kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng và dân số, kế
hoạch hóa gia đình.
1.1.2. Đặc điểm của thực hiện đăng ký hộ tịch
Thực hiện đăng ký hộ tịch là thực hiện quyền và nghĩa vụ của
nhân dân đối với hoạt động đăng ký hộ tịch và là trách nhiệm của các
cơ quan nhà nước khi đăng ký quản lý hộ tịch. Theo đó:
- Chủ thể thực hiện đăng kýhộ tịch là cơng dân và các cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền liên quan đến việc thực hiện đăng kýhộ
tịch.

5


- Thực hiện đăng ký hộ tịch được thể hiện bằng hành vi hợp pháp
của công dân ( yêu cầu đăng ký hộ tịch) và các cơ quan đăng ký hộ
tịch ( xác nhận các sự kiện hộ tịch và ghi chú vào Sổ hộ tịch).
- Thực hiện đăng ký hộ tịch là hoạt động có mục đích nhằm hiện
thực hóa các quy định của pháp luật về đăng ký hộ tịch, là hoạt động
có định hướng nhằm đưa các quy phạm pháp luật về hộ tịch đi vào
cuộc sống và phát huy cao đọ quyền của nhân dân trong việc đăng ký
các sự kiện hộ tịch.

- Thực hiện đăng ký hộ tịch phải bảo đảm các yêu cầu theo quy
định của pháp luật về hộ tịch và quá trình thực hiện được đảm bảo
bằng các biện pháp của nhà nước.Công dân cũng như các cơ quan
đăng ký hộ tịch khi thực hiện đăng ký hộ tịch phải chấp hành nghiêm
các quy định của pháp luật về hộ tịch.
1.1.3. Vai trò của hộ tịch, thực hiện đăng ký hộ tịch
Thực hiện đăng ký hộ tịchlà một trong những hoạt động của
quản lý nhà nước, thông qua việc đăng ký hộ tịch, Nhà nước nắm
được tình hình biến động dân cư và sự biến động của xã hội giúp nhà
nước có cơ sở khoa học để xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế, văn
hóa, xã hội, quốc phịng và trật tự an toàn xã hội và là cơ sở để hoạch
định chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
Vai trị của thực hiện đăng ký hộ tịch:
Một là, thông qua thực hiện đăng ký hộ tịch Đảng và Nhà nước
hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về hộ tịch, thực
hiện xây dựng dữ liệu thông tin quốc gia.
Hai là,thực hiện đăng ký hộ tịch có vai trị to lớn đối với hoạt
động của chính quyền cơ sở.
Ba là,thực hiện đăng ký hộ tịch góp phần phát triển kinh tế, văn
hóa – xã hội; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội.
Bốn là, thực hiện đăng ký hộ tịch ở cơ sở góp phần xây dựng
Nhà nước trong sạch, vững mạnh, đấu tranh phịng chống quan liêu,
tham nhũng, lãng phí và các hiện tượng tiêu cực khác.
Năm là, thực hiện đăng kýhộ tịch khẳng định vị trí, vai trị và tầm
quan trọng của công tác hộ tịch đối với công tác quản lý nhà nước và bảo
đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân.
1.2. Nội dung thực hiện đăng ký hộ tịch ở cấp huyện
1.2.1. Chủ thể thực hiện đăng ký hộ tịch ở cấp huyện
Quản lý và đăng ký hộ tịch là một trong những lĩnh vực quan
trọng của quản lý nhà nước, có liên quan đến các quyền và lợi ích

6


hợp pháp của mỗi cá nhân, do đó, các sự kiện hộ tịch của công dân
Việt Nam, người không quốc tịch thường trú tại Việt Nam, cơng dân
nước ngồi thường trú tại Việt Nam đều phải được cơ quan có thẩm
quyền thực hiện việc đăng ký hộ tịch.
- Phòng Tư pháp là cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện;
thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND huyện quản lý nhà nước
trong lĩnh vực hộ tịch. Phòng Tư pháp chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ
chức, vị trí việc làm, biên chế công chức, cơ cấu ngạch công chức và
công tác của UBND huyện, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, thanh
tra, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của Sở Tư pháp. Do đó
Phịng Tư pháp giúp UBND huyện thực hiện đăng ký hộ tịch theo
quy định của Luật Hộ tịch năm 2014.
Khi đăng ký hộ tịch, người dân phải được tiếp cận các thủ tục
đăng ký một cách công khai, minh bạch; phải thực hiện kê khai và
nộp các hồ sơ, giấy tờ theo quy định của pháp luật khi thực hiện một
thủ tục hành chính, cơ quan đăng ký hộ tịch phải có trách nhiệm ghi
vào Sổ hộ tịch và cập nhật vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử đầy đủ các
nội dung đăng ký hộ tịch; cá nhân có thể được đăng ký hộ tịch tại cơ
quan đăng ký hộ tịch nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi đang sinh sống.
Cá nhân có yêu cầu đăng ký hộ tịch, cấp bản sao trích lục hộ tịch có
thể trực tiếp nộp hồ sơ, gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính và khi điều
kiện cho phép có thể gửi qua hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến.
1.2.2. Nội dung thực hiện đăng ký hộ tịch ở cấp huyện:
1.2.2.1. Đăng ký khai sinh
Đăng ký khai sinh (ĐKKS) là việc nhà nước ghi nhận sự ra đời,
tồn tại của trẻ em với các thông tin hộ tịch cơ bản nhất, bao gồm: họ,

tên, ngày, tháng, năm sinh, dân tộc, quốc tịch, họ tên cha, mẹ…
- Đăng ký khai sinh cho một số trường hợp đặc biệt
Đăng ký lại khai sinh
Đối tượng là Công dân Việt Nam định cơ ở nước ngoài hoặc
người nước ngoài đã đăng ký khai sinh tại cơ quan có thẩm quyền
của Việt Nam trước ngày 01/01/2016 nhưng Sổ ĐKKS và bản chính
Giấy khai sinh đều bị mất và người có u cầu còn sống tại thời
điểm yêu cầu đăng ký lại khai sinh.
Đăng ký khai sinh cho người đã có hồ sơ, giấy tờ cá nhân
Đối tượng là người Việt Nam định cư ở nước ngồi ( cơng dân
Việt Nam hoặc người có gốc Việt Nam) chưa được đăng ký khai sinh
tại cơ quan có thẩm quyền Việt Nam, có hồ sơ, giấy tờ cá nhân ( bản

7


chính hoặc bản sao được chứng thực hợp lệ) như: giấy tờ tùy thân; sổ
hộ khẩu; sổ tạm trú; giấy tờ khác do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
của Việt Nam cấp, trong đó có ghi nơi sinh tại Việt Nam.
1.2.2.2. Đăng ký kết hôn
Kết hôn cũng là một sự kiện hộ tịch quan trọng trong cuộc đời
của cá nhân, kết hôn sẽ kéo theo các quyền, trách nhiệm về hơn nhân
và gia đình. Đăng ký kết hơn (ĐKKH), cấp Giấy chứng nhận kết hôn
tạo cơ sở pháp lý để nhà nước ghi nhận việc xác lập quan hệ vợ
chồng và xác định thời điểm có hiệu lực của quan hệ hơn nhân, có ý
nghĩa quan trọng trong việc giải quyết quyền, nghĩa vụ của vợ,
chồng, cha, mẹ, con.
- Đăng ký lại kết hôn
Việc kết hôn đã được đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền của
Việt Nam trước ngày 01/01/2016 nhưng Sổ đăng ký kết hơn và bản

chính Giấy chứng nhận kết hôn đều bị mất.
Cả hai bên u cầu đăng ký lại kết hơn cịn sống vào thời điểm
yêu cầu đăng ký lại kết hôn.
1.2.2.3. Đăng ký giám hộ
Giám hộ là việc cá nhân, tổ chức ( người giám hộ) được pháp
luật quy định hoặc được cử để thực hiện việc chăm sóc và bảo vệ
quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng
lực hành vi dân sự (người được giám hộ) (Khoản 1 Điều 46 Bộ Luật
Dân sự năm 205).
- Các trường hợp chấm dứt việc giám hộ
Người được giám hộ đã có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
Người được giám hộ chết; Cha, mẹ của người được giám hộ đã có
đủ điều kiện để thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình; Người được
giám hộ được nhận làm con ni.
- Đăng ký thay đổi giám hộ
Người giám hộ được thay đổi trong trường hợp:
- Người giám hộ khơng cịn đủ các điều kiện quy định tại
Bộ Luật Dân sự năm 2015;
- Người giám hộ là cá nhân chết hoặc bị Tòa án tuyên bố hạn
chế năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ
hành vi, mất năng lực hành vi dân sự, mất tích; pháp nhân làm giám
hộ chấm dứt tồn tại;
- Người giám hộ vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ giám hộ;

8


- Người giám hộ đề nghị được thay đổi và có người khác nhận
làm giám hộ.
1.2.2.4. Đăng ký nhận cha, mẹ, con

- Thẩm quyền đăng ký nhận cha, mẹ, con
UBND cấp huyện nơi cư trú của người được nhận là cha, mẹ,
con thực hiện đăng ký nhận cha, mẹ, con giữa cơng dân Việt Nam
với người nước ngồi; giữa cơng dân Việt Nam cư trú ở trong nước
với công dân Việt Nam định cư ở nước ngồi; giữa cơng dân Việt
Nam định cư ở nước ngồi với nhau; giữa cơng dân Việt Nam đồng
thời có quốc tịch nước ngồi với cơng dân Việt Nam hoặc với người
nước ngồi; giữa người nước ngoài với nhaumà một hoặc cả hai bên
thường trú tại Việt Nam.
1.2.2.5. Đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch, xác định
lại dân tộc
Thay đổi hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng
ký thay đổi những thông tin hộ tịch của cá nhân khi có lý do chính đáng
theo quy định của pháp luật dân sự hoặc thay đổi thông tin về cha, mẹ
trong nội dung khai sinh đã đăng ký theo quy định của pháp luật.
Xác định lại dân tộc là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền
đăng ký xác định lại dân tộc của cá nhân theo quy định của Bộ luật
dân sự.
Cải chính hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa
đổi những thơng tin hộ tịch của cá nhân trong trường hợp có sai sót
khi đăng ký hộ tịch.
Bổ sung hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền cập
nhật thơng tin hộ tịch còn thiếu cho cá nhân đã được đăng ký. ( Điều
4 Luật Hộ tịch năm 2014)
1.2.2.6. Ghi vào Sổ hộ tịch việc hộ tịch của công dân Việt
Nam đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước
ngồi
Việc hộ tịch của cơng dân Việt Nam đã được giải quyết tại cơ
quan có thẩm quyền của nước ngồi để được công nhận tại Việt Nam
phải được ghi vào sổ hộ tịch tại cơ quan đăng ký hộ tịch.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Luật Hộ tịch năm 2014 thì
phạm vi các việc hộ tịch của cơng dân Việt Nam đã được giải quyết
tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài được ghi vào Sổ hộ tịch
bao gồm: Khai sinh, kết hôn, ly hôn, hủy việc kết hôn, giám hộ, nhận

9


cha, mẹ, con, xác định cha, mẹ, con, nuôi con nuôi, thay đổi hộ tịch,
khai tử.
1.2.2.7. Đăng ký khai tử
Khai tử là quyền nhân thân của mỗi người, Bộ Luật Dân sự năm
2005 quy định: “ Khi có người chết thì người thân thích, chủ nhà
hoặc cơ quan, tổ chức nơi có người chết phải khai tử cho người đó.
Trẻ sơ sinh, nếu chết sau khi sinh thì phải được khai sinh và khai tử;
nếu chết trước khi sinh hoặc sinh ra mà chết ngay thì khơng phải
khai sinh và khai tử”. Bộ Luật Dân sự năm 2015 tiếp tục duy trì quy
định về quyền được đăng ký khai tử “ Cá nhân chết phải được khai
tử” ( Điều 30). Theo quy định tại Điều 33 Luật Hộ tịch năm 2014 thì
trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết thì vợ, chồng, con,
cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi
đăng ký khai tử (ĐKKT); trường hợp người chết khơng có người
thân thích thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan có
trách nhiệm đi ĐKKT; trường hợp khơng xác định được người có
trách nhiệm đi khai tử thì cơng chức làm cơng tác hộ tịch thực hiện
ĐKKT.
- Đăng ký lại khai tử
- Điều kiện:Việc khai tử của cơng dân Việt Nam định cư ở nước
ngồi hoặc người nước ngồi đã ĐKKT tại cơ quan có thẩm quyền
của Việt Nam trước ngày 01/01/2016; Sổ ĐKKT và bản chính Giấy

chứng tử/ Trích lục khai tử đều bị mất.
1.2.3. Các hình thức thực hiện đăng ký hộ tịch ở cấp huyện
Tại Điều 3 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một
số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch quy định về cách thức
nộp và tiếp nhận hồ sơ đăng ký hộ tịch như sau:
- Người yêu cầu đăng ký kết hôn, nhận cha, mẹ, con, đăng ký
lại kết hôn trực tiếp nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký hộ tịch; người yêu
cầu đăng ký các việc hộ tịch khác có thể trực tiếp nộp hồ sơ tại cơ
quan đăng ký hộ tịch, gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính hoặc gửi hồ
sơ theo hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến.
1.2.3.1. Thực hiện đăng ký hộ tịch trực tiếp
- Thực hiện đăng ký hộ tịch trực tiếp là người có yêu cầu đăng
ký hộ tịch nộp hồ sơ tại UBND cấp huyện có thẩm quyền.
- Người tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra ngay tồn bộ hồ sơ,
đối chiếu thông tin trong tờ khai và tính hợp lệ của giấy tờ trong hồ
sơ do người có u cầu nộp, xuất trình.

10


- Người yêu cầu đăng ký hộ tịch trực tiếp thực hiện hoặc ủy
quyền cho người khai thực hiện việc đăng ký hộ tịch ( trong trường
hợp Luật Hộ tịch quy định cho phép). Việc ủy quyền phải lập thành
văn bản, được chứng thực theo quy định của pháp luật. Trường hợp
người được ủy quyền là ông, bà, cha, mẹ, con, vợ, chồng, anh, chị, em
ruột của người ủy quyền thì văn bản ủy quyền khơng phải chứng thực.
1.2.3.2. Thực hiện đăng ký hộ tịch qua hệ thống bưu chính
Thực hiện đăng ký hộ tịch qua hệ thống bưu chính là người có
yêu cầu đăng ký hộ tịch gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính đến
UBND cấp huyện có thẩm quyền.

Trường hợp người yêu cầu gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính
hoặc muốn nhận kết quả qua hệ thống bưu chính thì phải gửi nộp lệ
phí đăng ký hộ tịch, lệ phí cấp bản sao trích lục hộ tịch nếu khơng
thuộc diện được miễn lệ phí và chi phí trả kết quả qua hệ thống bưu
chính. Người tiếp nhận hồ sơ ghi rõ phương thức trả kết quả trong
giấy tiếp nhận.
Được trả kết quả qua hệ thống bưu chính đối với yêu cầu ghi
vào sổ hộ tịch các việc hộ tịch do cơ quan có thẩm quyền của nước
ngồi giải quyết, bao gồm khai sinh; kết hơn; giám hộ; nhận cha, mẹ,
con; xác định cha, mẹ, con; nuôi con nuôi; thay đổi hộ tịch; khai tử;
ly hôn; hủy hôn nhân trái pháp luật và yêu cầu cấp bản sao trích lục
hộ tịch theo quy định tại Điều 63 của Luật Hộ tịch.
1.2.3.3. Thực hiện đăng ký hộ tịch qua trực tuyến
- Người có yêu cầu đăng ký hộ tịch trực tuyến truy cập Cổng
dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công cấp tỉnh để đăng ký tài
khoản, xác thực người dùng theo hướng dẫn. Sau khi đăng nhập tài
khoản thành cơng, người có u cầu đăng ký hộ tịch trực tuyến cung
cấp thông tin theo biểu mẫu điện tử tương tác, đính kèm bản chụp
hoặc bản sao điện tử các giấy tờ, tài liệu theo quy định; nộp phí, lệ
phí thơng qua chức năng thanh tốn trực tuyến hoặc bằng cách thức
khác theo quy định pháp luật.
1.2.3.4. Thực hiện đăng ký hộ tịch qua Dịch vụ công trực
tuyến
Dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) là dịch vụ hành chính cơng
và các dịch vụ khác của cơ quan nhà nước được cung cấp cho các tổ
chức, cá nhân trên môi trường mạng.

11

- Thực hiện đăng ký Thủ tục hành chính lĩnh vực hộ tịch
trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia
Với quan điểm công khai, minh bạch, lấy người dân làm trung
tâm phục vụ, Cổng Dịch vụ công Quốc gia kết nối, cung cấp thơng
tin về thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến; hỗ trợ thực
hiện, giám sát, đánh giá việc giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ
cơng trực tuyến và tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân,
tổ chức trên toàn quốc.
Cá nhân, tổ chức dễ dàng truy cập Cổng Dịch vụ công Quốc gia
tại địa chỉ duy nhất www.dichvucong.gov.vn theo nhu cầu người
dùng từ máy tính, máy tính bảng hoặc điện thoại di động được kết
nối internet để hưởng nhiều lợi ích từ Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
- Thực hiện đăng ký Thủ tục hành chính lĩnh vực hộ tịch
trên Cổng Dịch vụ công Thành phố Hà Nội
Hệ thống DVCTT thành phố Hà Nội là hệ thống giao dịch điện
tử các TTHC giữa công dân/doanh nghiệp và các cơ quan Nhà nước.
Năm 2016, để làm nền tảng cho việc triển khai ứng dụng công nghệ
thông tin (CNTT) trong giai đoạn 2016 - 2020, thành phố Hà Nội đã
triển khai Cổng dịch vụ công trực tuyến tại địa chỉ
“”
1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng và các điều kiện đảm bảo thực
hiện đăng ký hộ tịch ở cấp huyện
1.3.1. Tình hình chính trị tại địa phương
Pháp luật là công cụ điều chỉnh xã hội phải phản ánh được ý chí
và quan điểm chính trị của giai cấp cầm quyền. Chế độ chính trị hay
thể chế chính trị thể hiện hệ tư tưởng, phương thức tổ chức quyền
lực và năng lực lãnh đạo của Đảng cầm quyền đối với xã hội mỗi
quốc gia mà nền tảng và khn khổ của thể chế chính trị chính là
Hiến pháp. Thực hiện đăng ký hộ tịch ở cấp huyện chính là một phần
của thực hiện pháp luật trong cơng tác đăng ký và quản lý hộ tịch, đó

là hoạt động có mục đích làm cho những quy định của pháp luật về
thực hiện đăng ký, quản lý hộ tịch đi vào cuộc sống nhằm phát huy
cao độ quyền của công dân trong việc đăng ký các sự kiện hộ tịch.
1.3.2.Tình hình kinh tế- xã hội của địa phương
Điều kiện kinh tế xã hội của đất nước có ảnh hưởng rất lớn tới
việc hoàn thiện và thực hiện pháp luật nói chung và pháp luật về hộ
tịch nói riêng. Kinh tế - xã hội càng phát triển, sẽ thúc đẩy việc thực
hiện đăng ký về hộ tịch phát triển và ngược lại việc đăng ký hộ tịch

12


lại chính là cơng cụ giúp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong
việc quản lý dân số, là cơ sở khoa học để xây dựng kế hoạch phát
triển kinh tế, văn hố, xã hội, quốc phịng và trật tự, an toàn xã hội.
1.3.3. Sự hoàn thiện, đồng bộ của hệ thống pháp luật về hộ tịch
Thực hiện đăng ký hộ tịch nói chung, ở cấp huyện nói riêng là
hoạt động hành chính nhà nước, thực thi pháp luật, nên chúng được
thực hiện trên cơ sở hệ thống các quy định luật, quy định dưới luật.
Nếu có một hệ thống văn bản, quy phạm pháp luật về hộ tịch đầy đủ,
đồng bộ thì cơng tác đăng ký hộ tịch đã có một nền tảng pháp lý
chuẩn mực để vận hành.
1.3.4. Năng lực tổ chức, điều hành của người có thẩm quyền;
năng lực thực thi của công chức làm công tác hộ tịch
Không ai khác, đội ngũ cán bộ, công chức là chủ thể làm trong
sạch, vững mạnh và điều khiển sự phát triển của bộ máy nhà nước
nếu được tuyển dụng và sử dụng hợp lý.
1.3.5. Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác
đăng ký hộ tịch
Yếu tố điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công

tác đăng ký hộ tịch có ảnh hưởng to lớn đến hiệu quả của hoạt động
đăng ký hộ tịch nếu các cơ quan được quan tâm đầu tư cơ sở vật chất
trang thiết bị phục vụ cho công tác đăng ký hộ tịch đầy đủ hiện đại
thì cơng tác đăng ký hộ tịch mới có điều kiện được thực hiện một
cách thuận lợi và hiệu quả.
1.3.6. Trình độ dân trí, văn hóa, phong tục, tập qn của
người dân
Khi trình độ dân trí cao, người dân sẽ ý thức được quyền và
trách nhiệm của bản thân khi thực hiện đăng ký hộ tịch, phong tục,
tập quán cũng có tác động đến hoạt động đăng ký hộ tịch.
Tiểu kết chƣơng 1

13


CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA
BÀN HUYỆN ĐAN PHƢỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện
Đan Phƣợng, thành phố Hà Nội
2.1.1. Điều kiện tự nhiên của huyện Đan Phượng, thành phố
Hà Nội
Đan Phượng là huyện ngoại thành nằm ở phía Tây Thủ đơ Hà
Nội;
Huyện có 16 đơn vị hành chính trực thuộc gồm 16 xã, thị trấn.
Diện tích tự nhiên là 78,038 km2,
Dân số có 174.501 người tại thời điểm 01/4/2019.
2.1.2. Điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội
Tốc độ phát triển kinh tế trên địa bàn huyện khá mạnh, tăng

trưởng kinh tế bình quân 3 năm (2016, 2017, 2018) đạt 9,17%.Sản
xuất công nghiệp - tiểu thủ cơng nghiệp tiếp tục được duy trì và phát
triển.Cải cách hành chính đồng bộ, được thực hiện quyết liệt trên các
lĩnh vực. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa
bàn huyện nhiều năm liên tục ổn định, khơng có điểm nóng, khơng
phát sinh vụ việc phức tạp đông người.
2.2. Thực trạng thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn
huyện Đan Phƣợng, thành phố Hà Nội
2.2.1. Tình hình thực hiện đăng ký hộ tịch theo các quy định
của Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành trên địa bàn
huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội
Luật Hộ tịch năm 2014 là cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ,
quan trọng để xây dựng hệ thống đăng ký và quản lý hộ tịch theo
hướng chuyên nghiệp, hiện đại. UBND huyện đã ban hành Quyết
định số 1412/QĐ-UBND ngày 26/5/2015 ban hành Kế hoạch triển
khai thi hành Luật Hộ tịch trên địa bàn huyện. Nhìn chung việc triển
khai thực hiện Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật
Hộ tịch trên địa bàn huyện được thực hiện kịp thời, đầy đủ, bằng
nhiều hình thức đảm bảo.

14


2.2.2. Đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch tại các cơ quan
đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội
Để việc thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện đạt hiệu
quả cao, UBND huyện đã yêu cầu phòng Tư pháp và UBND các xã,
thị trấn bố trí những cơng chức có nhiều kinh nghiệm trực tiếp thực
hiện việc đăng ký, quản lý hộ tịch để đảm bảo giải quyết đúng quy
định, đúng thời hạn và giải quyết kịp thời các trường hợp hộ tịch có

nhiều vướng mắc.
2.2.3. Việc ứng dụng cơng nghệ thông tin trong thực hiện đăng ký
hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội
Trong thời gian thực hiện Luật Hộ tịch từ năm 2016 đến nay,
UBND huyện đã đầu tư nâng cấp hệ thống máy tính, máy in, máy
scan, mạng internet từ huyện đến xã, đảm bảo tại mỗi cơ quan đăng
ký hộ tịch nhằm phục vụ tốt nhất cho việc thực hiện đăng ký hộ tịch
của cá nhân, tổ chức có yêu cầu đăng ký hộ tịch và cơ quan quản
lý,đồng thời giúp cán bộ chuyên môn tra cứu các văn bản hộ tịch
cũng như nghiên cứu các thông tin phục vụ cho công việc hàng ngày.
Năm 2016, để làm nền tảng cho việc triển khai ứng dụng công
nghệ thông tin trong giai đoạn 2016 - 2020, thành phố Hà Nội đã
triển khai Cổng dịch vụ công trực tuyến tại địa chỉ egov.hanoi.gov.vn
nay là . Đây là địa chỉ tích hợp duy
nhất trong việc cung cấp DVCTT của toàn thành phố để cung cấp kết
nối với phần mềm một cửa điện tử và liên thơng với q trình xử lý
nghiệp vụ của từng TTHC.
2.2.4. Kết quả việc thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn
huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội
Kết quả việc thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan
Phượng đã đi vào nề nếp, việc đăng ký hộ tịch đều được giải quyết
thường xuyên, liên tục đảm bảo phục vụ tốt nhất yêu cầu của công
dân và yêu cầu công tác quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Hệ thống
sổ sách, hồ sơ lưu trữ được thực hiện theo đúng quy định của pháp
luật. Các hồ sơ đều được giải quyết đúng thẩm quyền, trình tự, thủ
tục và thời hạn quy định. UBND huyện đã chỉ đạo áp dụng phần Hệ
thống một cửa điện tử dùng chung 3 cấp của Thành phố; tiếp tục mở
rộng các dịch vụ công mức 3, 4 trong lĩnh vực hộ tịch; triển khai tốt
việc thực hiện TTHC liên thông đăng ký khai sinh - đăng ký thường
trú - cấp thẻ BHYT theo Thông tư liên tịch số 05/2015/TTLT-BTPBCA-BYT.

15


Kết quả giải quyết các việc hộ tịch trên địa bàn huyện từ
01/01/2016 đến ngày 31/12/2019 như sau:
+ Đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngồi:
- Đăng ký khai sinh: 16 trường hợp
- Đăng ký kết hôn: 37 trường hợp
- Đăng ký khai tử: 0 trường hợp
- Ghi vào sổ việc hộ tịch đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm
quyền: 12 trường hợp
+ Đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch trong nước:
- Đăng ký giám hộ: 0 trường hợp
- Đăng ký nhận cha, mẹ, con: 0 trường hợp
- Thay đổi hộ tịch: 03 trường hợp
- Cải chính hộ tịch: 663 trường hợp
- Bổ sung thơng tin hộ tịch: 0 trường hợp
- Xác định lại dân tộc: 0 trường hợp
2.3. Đánh giá việc thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn
huyện Đan Phƣợng, thành phố Hà Nội
2.3.1. Thành tựu đạt được và nguyên nhân
2.3.1.1. Thành tựu đạt được:
Thứ nhất, về tình hình chính trị, kinh tế - xã hội trên địa bàn
huyệncó nhiều bước phát triển, kinh tế tăng trưởng nhanh, văn hóa xã hội phát triển; an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội được đảm
bảo; hệ thống chính trị được củng cố vững chắc.
Mặt khác, công tác đăng ký hộ tịch cũng đã đóng góp quan
trọng, hiệu quả vào hoạt động chỉ đạo, điều hành của chính quyền
huyện, đóng góp tích cực trong công cuộc xây dựng và phát triển
mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện.

Thứ hai, Hệ thống pháp luật về đăng ký hộ tịch được thực hiện
nghiêm chỉnh, thống nhất và đồng bộ trên địa bàn huyện góp phần
bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân, tạo thuận lợi
cho người dân thực hiện quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch, tăng
cường quản lý dân cư trong tình hình mới.
Thứ ba, hiện nay công tác đăng ký hộ tịch đã được Uỷ ban
nhân dân các cấp đặc biệt quan tâm, chỉ đạo; do đó việc thực hiện
đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện đã đạt được nhiều kết quả đáng
ghi nhận.
Thứ tư, Cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện làm việc đã
được bố trí cơ bản đảm bảo cho hoạt động đăng ký hộ tịch; như hệ

16


thống máy tính, máy in, máy scan, máy photocopy, hệ thống mạng
LAN, mạng internet,…đều được trang bị đầy đủ, đáp ứng nhu cầu
đăng ký hộ tịch của người dân qua Cổng thông tin điện tử Dịch vụ
công trực tuyến.
Thứ năm, Trình độ dân trí trên địa bàn huyện đã được nâng cao,
đảm bảo ở mức tối thiểu nhất; các phong tục, tập quán lạc hậu của
người dân dần đã được thay đổi, đa số người dân đã hiểu rõ những
quyền, lợi ích của bản thân khi đăng ký hộ tịch cũng như an tâm sử
dụng các dịch vụ công trực tuyến trong đăng ký hộ tịch.
2.3.1.2. Nguyên nhân:
Thứ nhất, UBND huyện và các xã, thị trấn đã đẩy mạnh công tác
cải cách hành chính, tiếp tục nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục
hành chính tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả, đặc biệt là các thủ
tục hành chính thuộc lĩnh vực hộ tịch.
Thứ hai, sự hồn thiện, đồng bộ của hệ thống pháp luật về đăng

ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng.
Thứ ba, Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện
đăng ký hộ tịch được thực hiện thường xuyên mang lại hiệu quả cao.
nhằm phát hiện và giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc
trong việc thực hiện đăng ký hộ tịch phát sinh trên địa bàn. Qua đó
đã phát hiện và chấn chỉnh kịp thời những thiếu sót, sai phạm góp
phần đưa cơng tác đăng ký hộ tịch được thực hiện theo đúng quy
định Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thị hành.
Thứ tư, UBND thành phố, UBND huyện đã quan tâm đầu tư cơ
sở vật chất như máy tính, máy in, máy scan, máy photocopy, đường
truyền internet để phục vụ hoạt động tra cứu thông tin cho công dân
và thực hiện dịch vụ công mức độ 3, mức độ 4 qua Cổng thông tin
điện tử Dịch vụ cơng trực tuyến.
Thứ năm, Do các cấp ủy và chính quyền địa phương đã nhận
thức được tầm quan trọng của công tác hộ tịch, nên đã quan tâm đầu
tư hơn cho công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về hộ
tịch bằng nhiều hình thức từ đó giúp trình độ dân trí của người dân
trên địa bàn huyện được nâng cao.
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân
- Những hạn chế:
Thứ nhất, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về đăng ký
hộ tịch còn nhiều vướng mắc, bất cập:
+ Về thực hiện đăng ký khai sinh:

17


- Thủ tục đăng ký lại khai sinh: việc xác định nội dung khai sinh
đối với trường hợp đăng ký lại khai sinh cho cán bộ, công chức là
đảng viên mà giữa giấy tờ được lập đầu tiên không thống nhất với

Hồ sơ lý lịch đảng viên khó xác định.
- Thủ tục đăng ký khai sinh có yếu tối nước ngồi cịn tồn tại
nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện đăng ký hộ tịch
- Công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài đăng ký lại khai
sinh nhưng khơng có giấy tờ liên quan đến việc họ đã từng đăng ký
khai sinh, từng cư trú tại địa phương.
- Thủ tục cấp lại bản chính Giấy khai sinh: Luật hộ tịch 2014 và
các văn bản hướng dẫn khơng cịn quy định việc cấp lại bản chính
Giấy khai sinh mà khi bị mất, tuy nhiên, trong một số trường hợp
công dân cần sử dụng bản chính Giấy khai sinh thì khơng thực hiện
được, gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của công dân.
+ Về thực hiện thủ tục thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch:
+ Việc thực thủ tục đăng ký kết hơn có yếu tố nước ngồi:
+ Về quy trình thực hiện:
Thứ hai, Năng lực tổ chức, điều hành của người có thẩm quyền;
năng lực thực thi của công chức tư pháp – hộ tịch trên địa bàn huyện
Đan Phượng còn nhiều tồn tại, hạn chế, đặc biệt thiếu cả về chất và
lượng.
+ Một số xã, thị trấn chưa tập trung triển khai công tác tư pháp.
Việc ban hành kế hoạch và chỉ đạo tổ chức thực hiện còn chậm, chưa
chủ động, chỉ dừng ở việc ban hành kế hoạch mà chưa triển khai, tổ
chức thực hiện cụ thể.
+ Việc thực hiện chế độ báo cáo thống kê định kỳ hoặc đột xuất
có lúc cịn chậm. Trong báo cáo của nhiều xã số liệu báo cáo chưa
chính xác, chưa đầy đủ theo quy định.
+ Việc đăng ký hộ tịch ở một số xã, thị trấn vẫn còn xảy ra sai sót
như cịn nhầm lẫn việc cải chính với bổ sung, đăng ký kết hôn mới và
đăng ký lại; hồ sơ còn để lộn xộn, chưa sắp xếp lưu trữ, chưa ghi thông
tin hộ tịch vào sổ theo quy định …
+ Công chức tư pháp - hộ tịch đảm nhận nhiều đầu việc nên

việc tham mưu cho UBND các huyện về thực hiện đăng ký hộ tịch
có việc cịn chưa kịp thời, thường xun.
+ Vẫn cịn tình trạng vi phạm pháp luật quản lý về hộ tịch, đó là
sự tùy tiện trong việc đăng ký, cấp giấy tờ hộ tịch cho cơng dân,
chưa đảm bảo độ chính xác khi cấp giấy tờ hộ tịch.

18


+ Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật quản lý về
hộ tịch đối với người dân trên địa bàn huyện còn hạn chế.
+ Sự phối hợp giữa các ngành, các cấp trong thực hiện đăng ký
hộ tịch chưa đồng bộ.
Thứ ba, Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác
đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng còn hạn chế, và
chưa đồng đều.
Thứ tư, Trình độ dân trí của người dân trên địa bàn huyện Đan
Phượng về việc thực hiện đăng ký hộ tịch còn hạn chế. Nhiều người
dân thừa nhận chưa biết và chưa thực sự quan tâm nhiều đến các
dịch vụ công trực tuyến của các cơ quan nhà nước.
- Nguyên nhân :
Thứ nhất, Mặc dù nền kinh tế cũng có sự tăng trưởng, nhưng
nhìn chung điều kiện sống của người dân cịn chưa đồng đều dẫn đến
tình trạng dân trí của người dân cũng khơng đồng đều.
Thứ hai, hệ thống pháp luật về đăng ký hộ tịch chưa hoàn thiện.
Một số quy định trong Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi
hành chưa rõ ràng, phù hợp.
Thứ ba, Cấp ủy, chính quyền một số xã chưa thực sự quan tâm
chỉ đạo công tác tư pháp, chưa coi trọng đúng mức vị trí, chức năng
ngành Tư pháp cũng như chưa thực nhận thức được tầm quan trọng

của công tác hộ tịch nên việc đầu tư cho công tác này còn hạn chế.
Thứ tư, Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác
đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượngcòn những tồn tại
cần khắc phục. Có sự khơng đồng đều về điều kiện vật chất ở các xã
khác nhau.
Thứ năm, Trình độ dân trí của người dân trên địa bàn huyện
Đan Phượngvẫn giữ thói quen dùng giấy tờ, trình độ và điều kiện sử
dụng thiết bị công nghệ thông tin của người dân đặc biệt là khu vực
nơng thơn cịn rất nhiều hạn chế và thiếu gây khó khăn trong việc
tiếp cận dăng ký hộ tịch qua dịch vụ công trực tuyến.
Tiểu kết chƣơng 2

19


CHƢƠNG 3
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN VIỆC
ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐAN PHƢỢNG
3.1. Quan điểm bảo đảm thực hiện việc đăng ký hộ tịch trên
địa bàn huyện Đan Phƣợng, thành phố Hà Nội
- Thực hiện đăng ký hộ tịch phải bảo đảm các quan điểm của
Đảng, Nhà nước Việt Nam về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân
- Thực hiện đăng ký hộ tịch phải đề cao quyền con người,
quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân
- Thực hiện đăng ký hộ tịch phải bảo đảm phù hợp với các quy
định pháp luật có liên quan
- Việc thực hiện đăng ký hộ tịch phải phù hợp yêu cầu cải cách
hành chính và hội nhập quốc tế
3.2. Giải pháp chung bảo đảm việc thực hiện đăng ký hộ

tịch trên phạm vi cả nƣớc
- Giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật về hộ tịch
- Tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về việc
thực hiện đăng ký hộ tịch
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thực hiện đăng ký hộ
tịch
- Kiện tồn đội ngũ cơng chức làm cơng tác Hộ tịch bảo đảm đủ
tiêu chuẩn được quy định trong Luật Hộ tịch
- Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong việc thực hiện
đăng ký hộ tịch
- Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc thực
hiện đăng ký hộ tịch
- Đẩy mạnh công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm
trong đăng ký hộ tịch
3.3. Giải pháp bảo đảm thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn
huyện Đan Phƣợng, thành phố Hà Nội
Từ thực tiễn thực hiện đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội; trong thời gian tới để hoạt động đăng ký
hộ tịch phát huy hiệu lực, hiệu quả cần phải tiến hành đồng bộ các
giải pháp bảo đảm cho công tác đăng ký hộ tịch được hiện thực hóa,
phù hợp với yêu cầu và địi hỏi của cơng tác đăng ký hộ tịch tại địa
phương, đó là:

20


Thứ nhất, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức làm công tác
hộ tịch, thường xuyên tổ chức tập huấn về công tác hộ tịch cho các
đối tượng mà trước hết là công chức Tư pháp – hộ tịch. Quan tâm
đến cơng tác bố trí cơng chức có đủ năng lực, công tác đào tạo, bồi

dưỡng nâng cao năng lực cơng chức làm cơng tác hộ tịch có yếu tố
nước ngồi; bố trí điều kiện làm việc, trang thiết bị cần thiết để thực
hiện cơng tác này có hiệu quả; đồng thời có cơ chế, chính sách đặc
thù (phụ cấp nghề nghiệp) giúp cho việc triển khai thực hiện công
tác hộ tịch liên quan đến yếu tố nước ngoài ngang tầm với yêu cầu
đối ngoại của đất nước trong tình hình hiện nay.
Thứ hai, thực hiện tuyên truyền, giới thiệu về Dịch vụ công trực
tuyến và thực hiện đăng ký hộ tịch qua Dịch vụ công trực tuyến

n da
n thuạ
ng.
Thứ ba, thực hiện nghiêm túc cải cách các thủ tục hành chính
trong việc thực hiện đăng ký hộ tịch. Tiếp tục thực hiện việc cải cách
thủ tục đăng ký hộ tịch theo hướng đơn giản hoá giấy tờ, rút ngắn
quy trình giải quyết đối với cả việc đăng ký hộ tịch trong nước và
đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngồi. Đồng thời tăng cường tính chủ
động, sáng tạo của cơ quan đăng ký hộ tịch và người có thẩm quyền
đăng ký hộ tịch. Nâng cao tính phục vụ của hoạt động đăng ký hộ
tịch với tính chất là một loại hình dịch vụ cơng, bảo đảm người dân
được phục vụ thuận tiện, nhanh chóng khi họ thực hiện quyền và
nghĩa vụ đăng ký hộ tịch của mình.
Thứ tư, quan tâm đầu tư về các điều kiện bổ trợ, phối hợp. Bởi để
giải quyết việc đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngồi, cơ quan tư pháp
cấp tỉnh được hỗ trợ đồng bộ từ các cơ quan chức năng liên quan (công
an, ngoại vụ, công chứng, dịch thuật, sứ quán...) và đồng bộ với hệ
thống các cơ quan giải quyết việc có liên quan đến nước ngồi.
Thứ năm, Tăng cường bảo đảm các điều kiện về phương tiện, cơ
sở vật chất cho cơ quan tư pháp để thực hiện phần mềm dịch vụ công
trực tuyến và khai sinh điện tử phục vụ kịp thời người dân khi có yêu

cầu đăng ký hộ tịch.
Để tăng cường việc ứng dụng công nghệ thông tin, tăng hiệu quả
khai thác, sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 phục vụ

21


người dân trên địa bàn huyện, góp phần nâng cao chỉ số cải cách hành
chính của huyện, cần tập trung thực hiện nhóm giải pháp sau:
Một là: Na
, co

i tho
p cong nghiẹ
hiẹ
a. Nang cao nhạ
ng nghẹ thong tin
Cần thu
n thong tin tuye
cho đọ
nang cao nhạ
ng nghẹ tho
ng nghẹ thong
b. Na
Tang cu

ng.
n dan

o

nhiẹ

ng co
ng cho ngu
n..
ng nghẹ tho

c. Lie

, co

co
Tang cu
đi đo

Xa

ng viẹc.
ng nghẹ thong tin, hu

u hu
c biẹ

u nhu video hu
hu
ng nghẹ tho
ng

22

,


ng nghẹ tho
ng

- Na
-

ng

n thong đang đu

n
n đa

ng uu tie
co
Tang cu

cho co

ng dan tho
Ba là: Đo
a. Đo
Co

mới được ban hành để niêm yết công khai cũng như cập nhật trên
phần mềm DVCTT.

thu

p trong viẹ

g xuye

Tang cu

ng
c co
n điẹ

ng khi ngu
n
Cần tạ
Thứ sáu, Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời
chấn chỉnh những sai sót trong cơng tác đăng ký, quản lý hộ tịch
tại địa phương.
Tiểu kết Chƣơng 3

23