BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………
BỘ NỘI VỤ
……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
VŨ THỊ KIM OANH
VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ
TRẬT TỰ AN TỒN GIAO THƠNG
ĐƢỜNG BỘ Ở TỈNH QUẢNG BÌNH HIỆN NAY
Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật hành chính
Mã số: 8 38 01 02
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
HÀ NỘI - NĂM 2020
Cơng trình được hồn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Phạm Hồng Thái
Phản biện 1: .............................................................................
.................................................................................................
Phản biện 2: .............................................................................
.................................................................................................
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phịng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn
thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa – TP Hà Nội
Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2020
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc
gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành
chính Quốc gia
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Vi phạm pháp luật nói chung, vi phạm pháp luật về trật tự an tồn
giao thơng đường bộ (TTATGTĐB) nói riêng có tác hại rất lớn về
nhiều mặt nên Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách,
pháp luật tạo hành lang pháp lý khá đầy đủ cho thực hiện
TTATGTĐB. Trong những năm qua, khi Luật Giao thông đường bộ
năm 2008 được ban hành đã tạo ra cơ sở pháp lý quan trọng để thiết
lập trật tự kỷ cương về TTATGTĐB, góp phần phát triển nền kinh tế
xã hội và an ninh, quốc phòng của đất nước. Việc triển khai thực hiện
các quy định của Luật Giao thông đường bộ trên phạm vi cả nước nói
chung và tỉnh Quảng Bình nói riêng đã được Đảng, Chính phủ, các
Bộ, ngành, Uỷ ban nhân dân các cấp... thực hiện nghiêm túc và thu
được kết quả tốt. Đến nay hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về
cơ bản đã được hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phổ
biến, thi hành, đưa pháp luật vào cuộc sống; vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB được kiềm chế, xử lý kịp thời; công tác tuyên truyền
phổ biến giáo d c pháp luật đã được đ y mạnh; các mặt công tác
bảo đảm TTATGTĐB đã đi vào nề nếp, được Nhân dân đồng tình
ủng hộ và phát huy hiệu quả tích cực; bước đầu tạo lập được
những điều kiện thuận lợi để chủ động tham gia vào hoạt động
giao thông vận tải của cả nước nước và khu vực.
Bên cạnh những kết quả đạt được, ở tỉnh Quảng Bình, tình hình vi
phạm pháp luật về TTATGTĐB vẫn còn diễn ra khá phổ biến, ý thức
của người tham gia giao thông chưa thực sự tự giác, cịn hiện tượng
đối phó, thậm chí chống đối người thi hành cơng v , tình trạng vi
phạm: Điều khiển phương tiện vi phạm tốc độ, tránh, vượt không
đúng quy định, phương tiện khơng đảm bảo an tồn k thuật, lái xe
sau khi sử d ng rượu bia vẫn điều khiển phương tiện; đi mô tô, xe
máy không đội m bảo hiểm, lấn chiếm lòng đường, vỉa h trái ph p
để làm nơi bn bán hoặc trơng giữ xe; tình trạng làm đường đến đâu, xây
1
nhà đến đó, xây nhà ven quốc lộ, vi phạm hành lang an tồn giao thơng
đường bộ vẫn diễn ra ở nhiều nơi; kết quả kiềm chế và làm giảm tai nạn
giao thông chưa vững ch c, số người chết và bị thương do tai nạn giao
thông vẫn rất cao, còn tiềm n nhiều nguy cơ gia tăng tai nạn giao thơng.
Bên cạnh đó, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật hướng
dẫn thi hành luật giao thơng cịn chậm. Một số quy định của Luật
giao thông đường bộ chưa phù hợp; tổ chức bộ máy, năng lực cán
bộ, cơng chức làm cơng tác phịng, chống vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB cịn thiếu và yếu; cơng tác tun truyền, phổ biến giáo d c
pháp luật về TTATGTĐB cịn hình thức, chưa thực sự hiệu quả; công
tác thanh tra, kiểm tra, kiểm sốt chưa thực sự phịng, chống được vi
phạm; hạ tầng giao thông đường bộ và trang thiết bị giao thông đường
bộ của tỉnh chưa được quan tâm, đầu tư hiện đại, đồng bộ.
Từ những lý do trên, nhất là trong điều kiện phải bảo đảm tính
mạng, sức khỏe con người, bảo đảm kỷ cương nhằm phát triển kinh
tế, ổn định xã hội thì cần thiết phải có những nghiên cứu, đánh giá và
giải pháp ngăn chặn, đ y lùi và phòng, chống vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. Đây c ng chính là lý do
học viên lựa chọn đề tài “Vi phạm pháp luật về trật tự an tồn giao thơng
đường bộ ở tỉnh Quảng Bình hiện nay” làm Luận văn thạc sĩ chuyên
ngành Luật Hiến pháp – Luật hành chính, mã số: 8 38 01 02.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Tình hình nghiên cứu về giao thơng đường bộ, trật tự an tồn
giao thơng đường bộ
Về giao thơng đường bộ, trật tự an tồn giao thơng đã có nhiều
cơng trình nghiên cứu như: “Quản lý trật tự an tồn giao thơng ở
Việt Nam - những vấn đề đặt ra để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế
xã hội trong tình hình mới”, do Hồng Đình Ban làm Chủ nhiệm, Đề
tài khoa học cấp cơ sở, năm 2013; “Xử lý vi phạm hành chính trong
lĩnh vực giao thơng đường bộ trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa”, luận
văn thạc sĩ luật học của Nguyễn Văn Minh (2012), Khoa luật, Đại
2
học Quốc gia Hà Nội. Luận án tiến sĩ Quản lý cơng “Quản lý nhà
nước về trật tự, an tồn giao thông đường bộ ở Việt Nam hiện nay”
của Trần Sơn Hà, thực hiện năm 2016 tại Học viện Hành chính Quốc
gia.
Tình hình nghiên cứu vi phạm pháp luật về giao thơng đường
bộ, trật tự an tồn giao thơng đường bộ
Luận án Tiến sĩ An ninh và trật tự xã hội “Giải pháp nâng cao
hiệu quả xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thơng
đường bộ theo chức năng của lực lượng Cảnh sát giao thông” của
Trương Diệu Loan thực hiện năm 2015 tại Học Viện Cảnh sát nhân
dân. Luận án Tiến sĩ Luật học của Nghiên cứu sinh Đinh Phan Quỳnh
“Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ theo
pháp luật Việt Nam hiện nay”, Học viện Khoa học xã hội, 2018.
Tình hình nghiên cứu vi phạm pháp luật về giao thông đường
bộ, trật tự an tồn giao thơng đường bộ ở tỉnh Quảng Bình
Năm 2013 tác giả Đặng Quang Tuân nghiên cứu đề tài khoa học
“Phổ biến giáo dục pháp luật về an tồn giao thơng - qua thực tiễn
tỉnh Quảng Bình’’. Luận văn “Tổ chức thực hiện pháp luật về
TTATGTĐB ở tỉnh Quảng Bình" của tác giả Trần Hồng Phong, Học
viện Hành chính Quốc gia, 2018.
Tuy nhiên qua khảo sát c ng cho thấy chưa có cơng trình nào trực
tiếp nghiên cứu về vi phạm pháp luật về TTATGTĐB ở tỉnh Quảng
Bình trong khi đây là địa phương có tình hình vi phạm giao thơng
đường bộ khá phức tạp, có nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn cần
được làm sáng tỏ. Vì vậy, đề tài này được thực hiện có dựa trên việc
tham khảo, tiếp thu có chọn lọc những kết quả nghiên cứu của các
cơng trình trước đó và vẫn đảm bảo tính mới, khơng trùng lặp.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
Mục đích nghiên cứu
3
Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực trạng về vi phạm
pháp luật về TTATGTĐB ở tỉnh Quảng Bình; đưa ra các giải pháp
phịng, chống vi phạm pháp luật về TTATGTĐB ở tỉnh Quảng Bình
hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ thêm khái niệm, đặc điểm, nội dung vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB; bảo đảm ngăn chặn, hạn chế vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB; đánh giá thực trạng vi phạm pháp luật về TTATGTĐB
trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, việc thực hiện các biện pháp phòng,
chống vi phạm, những kết quả, hạn chế và nguyên nhân; đưa ra các
quan điểm, giải pháp phòng, chống vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB ở tỉnh Quảng Bình hiện nay.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu vi phạm pháp luật về TTATGTĐB ở tỉnh
Quảng Bình hiện nay.
Phạm vi nghiên cứu về thời gian: trong giai đoạn từ năm 2015
đến nay (hết tháng 12/2019); không gian: tỉnh Quảng Bình; nội dung
đề tài tập trung chủ yếu vào vi phạm TTATGTĐB do lực lượng Công
an tỉnh Quảng Bình và thanh tra Sở Giao thơng vận tải tỉnh Quảng
Bình phát hiện, xử lý.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của
chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; chủ trương, đường
lối, quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về
xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giao thơng đường bộ để thực
hiện m c đích và nhiệm v luận văn, tác giả sử d ng các phương
pháp nghiên cứu c thể trong khi thực hiện đề tài là: phương pháp
phân tích, tổng hợp, phương pháp lịch sử, phương pháp so sánh,
4
phương pháp thống kê và các phương pháp khác.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần làm rõ thêm những vấn đề lý
luận về vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giao thông đường bộ, bổ
sung những nhận định về thực trạng và đề xuất, chi tiết một số giải
pháp phòng, chống vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giao thơng
đường bộ trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.
Ý nghĩa thực tiễn kết quả nghiên cứu của luận văn có thể là tài
liệu tham khảo cho những nhà lãnh đạo, quản lý của tỉnh Quảng
Bình; là tài liệu tham khảo cho sinh viên, học viên, những người
nghiên cứu về vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giao thông đường bộ,
nhất là những nội dung thực tiễn tại địa phương.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, m c l c, danh m c tài liệu tham khảo, ph
l c, luận văn có kết cấu nội dung gồm 3 chương:
Chương 1. Những vấn đề lý luận và pháp lý vi phạm pháp luật về
trật tự an tồn giao thơng đường bộ.
Chương 2. Thực trạng vi phạm pháp luật về trật tự an tồn giao
thơng đường bộ ở tỉnh Quảng Bình hiện nay.
Chương 3. Quan điểm và giải pháp phòng, chống vi phạm pháp
luật về trật tự an tồn giao thơng đường bộ ở tỉnh Quảng Bình hiện
nay.
5
CHƢƠNG 1.
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ
VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ AN TỒN
GIAO THƠNG ĐƢỜNG BỘ
1.1. Khái niệm, đặc điểm và nội dung điều chỉnh của pháp luật về
trật tự an tồn giao thơng đƣờng bộ
1.1.1. Khái niệm pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ
Pháp luật về TTATGTĐB là tổng thể các quy phạm pháp luật do
Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận, điều chỉnh các quan hệ xã hội
phát sinh trong lĩnh vực TTATGTĐB nhằm đảm bảo hoạt động giao
thông đường bộ được diễn ra thông suốt, trật tự và an toàn.
1.1.2. Đặc điểm của pháp luật về trật tự an tồn giao thơng đường bộ
i) Điều chỉnh một lĩnh vực khá rộng lớn, phức tạp; ii) Được quy
định trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật do nhiều chủ thể ban
hành với hiệu lực pháp lý khác nhau; iii) Thường xuyên phải được
thay đổi, cập nhật và hoàn thiện.
1.1.3. Nội dung của pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ
Quy t c giao thông đường bộ; kết cấu hạ tầng giao thông đường
bộ; phương tiện tham gia giao thông đường bộ; người điều khiển
phương tiện tham gia giao thông đường bộ; vận tải đường bộ; quản lý
Nhà nước về giao thông đường bộ.
1.2. Khái niệm, đặc điểm và các loại hành vi vi phạm pháp luật
về trật tự an tồn giao thơng đƣờng bộ
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm của vi phạm pháp luật về trật tự an tồn
giao thơng đường bộ
Vi phạm pháp luật về TTATGTĐB là hành vi do cá nhân, tổ
chức thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm đến TTATGTĐB
6
được pháp luật điều chỉnh bảo vệ, gồm tội phạm và vi phạm hành
chính.
Đặc điểm của vi phạm pháp luật về TTATGTĐB: Có số lượng
lớn so với các lĩnh vực giao thông khác; xảy ra thường xuyên, liên
t c, phức tạp, đa dạng; thuộc th m quyền xử lý của nhiều tổ chức, cá
nhân; là hành vi trái pháp luật của cá nhân, tổ chức có lỗi có thể là tội
phạm hay vi phạm hành chính.
1.2.2. Các loại hành vi vi phạm pháp luật về trật tự an tồn giao
thơng đường bộ
Vi phạm của người điều khiển phương tiện; người tham gia giao
thông; người lái xe là người điều khiển xe cơ giới; người điều khiển
giao thông là Cảnh sát giao thông; người được giao nhiệm v hướng
dẫn giao thông tại nơi thi công, nơi ùn t c giao thông, ở bến phà, tại
cầu đường bộ đi chung với đường s t; hành khách là người được chở
trên phương tiện vận tải hành khách đường bộ, có trả tiền... Ở khía
cạnh phương tiện giao thơng, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giao
thơng đường bộ có sự tham gia của nhiều loại phương tiện, gồm:
phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, phương tiện giao thông thô
sơ đường bộ. X t ở lĩnh vực quản lý, vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB, gồm: vi phạm quy t c giao thông đường bộ; vi phạm
quy định về kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; vi phạm quy định
về phương tiện tham gia giao thông đường bộ; vi phạm quy định về
người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ; vi phạm
quy định về vận tải đường bộ; các vi phạm khác liên quan đến giao
thông đường bộ.
1.3. Các bảo đảm ngăn chặn, hạn chế vi phạm pháp luật về trật
tự an tồn giao thơng đƣờng bộ
1.3.1. Bảo đảm chính trị
Đó là sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cơ quan, tổ chức trong việc
thực hiện pháp luật, ngăn chặn, hạn chế vi phạm pháp luật về
7
TTATGTĐB.
1.3.2. Bảo đảm kinh tế
Trình độ phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng của một đất nước là yếu
tố ảnh hưởng rất lớn đến việc bảo đảm thực hiện pháp luật, các chi phí,
điều kiện vật chất nhất định.
1.3.3. Bảo đảm về nhận thức
Được nhận thức đầy đủ và tự giác thi hành.
1.3.4. Bảo đảm về pháp lý
Hoàn thiện đối với pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, rõ ràng
và phù hợp với thực tiễn, khoa học và phát triển.
1.3.5. Các bảo đảm khác
i) Năng lực, trình độ, ý thức của các cơ quan, cá nhân thực thi
công tác phòng, chống vi phạm pháp luật về TTATGTĐB mà trực
tiếp là các lực lượng như Công an, Thanh tra giao thông vận tải; ii)
chế tài xử phạt đặc biệt quan trọng, bảo đảm tính răn đe, nghiêm kh c
kết hợp với việc phê phán của xã hội, cộng đồng; iii) sự phối hợp
giữa các cơ quan, đơn vị trong cơng tác phịng, chống vi phạm pháp
luật về TTATGTĐB.
8
CHƢƠNG 2.
THỰC TRẠNG VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ
AN TỒN GIAO THƠNG ĐƢỜNG BỘ Ở TỈNH QUẢNG BÌNH
HIỆN NAY
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội có liên quan
đến vi phạm pháp luật về trật tự an tồn giao thơng đƣờng bộ ở
tỉnh Quảng Bình
2.1.1. Điều kiện tự nhiên có liên quan đến vi phạm pháp luật về trật
tự an tồn giao thơng đường bộ ở tỉnh Quảng Bình
Với vị trí địa lý cách Thủ đơ Hà Nội khoảng 500 km về phía Nam
và cách thành phố Hồ Chí Minh 1.200 km về phía B c. Phía Đơng có
bờ biển dài 116,04 km, phía Tây giáp nước Cộng hòa dân chủ nhân
dân Lào với đường biên giới dài 201,87 km, có Cửa kh u quốc tế
Cha Lo, lại nằm trên hành lang kinh tế Đơng Tây, Quảng Bình có vị
trí địa chính trị, qn sự và kinh tế quan trọng của cả nước.
Diện tích tự nhiên toàn tỉnh là 8.003 km2, dân số năm 2017 là
882.505 người, chiếm 2,45% về diện tích và 1,02% dân số cả nước.
Quảng Bình có 8 đơn vị hành chính cấp huyện; có 159 đơn vị hành
chính cấp xã gồm: 01 thành phố, 01 thị xã, 6 huyện, 16 phường, 07
thị trấn và 136 xã.
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội có liên quan đến vi phạm pháp luật
về trật tự an tồn giao thơng đường bộ ở tỉnh Quảng Bình
Quảng Bình có hệ thống giao thơng vận tải thuận lợi, có sân bay
Đồng Hới, đường s t b c nam, quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh,
quốc lộ 12A nối Quảng Bình với Lào và đơng b c Thái Lan, vận tải
bằng đường biển và đường sông c ng là lợi thế của tỉnh, có 822km
đường quốc lộ, 438km đường tỉnh, 1.346km đường huyện và đường nội
thị, 9.455 km đường giao thông nông thôn, 230km đường thủy nội địa.
9
2.2. Thực tiễn vi phạm pháp luật về trật tự an tồn giao thơng
đƣờng bộ ở tỉnh Quảng Bình
Trong vịng 5 năm (2015-2019) tổng số vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB do Cơng an tỉnh Quảng Bình phát hiện, xử lý là hơn
136 ngàn trường hợp với số tiền xử phạt gần 163 tỷ đồng. Phân tích
số liệu hàng năm cho thấy số lượng vi phạm có giảm nhưng số tiền
phạt hàng năm tăng lên (do số v vi phạm nghiêm trọng tăng). Năm
2015, lực lượng CSGT toàn tỉnh đã thực hiện 12.653 ca với 48.925 lượt
cán bộ chiến sĩ tham gia; lập biên bản vi phạm 31.821 trường hợp; phạt
tại chỗ 3.744 trường hợp, thu tiền 530.440.000 đồng; tạm giữ phương
tiện 6.565 trường hợp (ô tô 480 trường hợp; mô tô 5.782 trường hợp; xe
khác 303 trường hợp). Năm 2019, lực lượng Cảnh sát giao thơng tồn
tỉnh đã tổ chức được 11.341 ca, với 54.023 lượt cán bộ chiến sĩ tham
gia; phát hiện xử lý 22.189 trường hợp vi phạm (9.185 ơtơ, 12.994
mơtơ, 10 xe khác) trong đó phạt tại chỗ 6.373 trường hợp, thu tiền
791.170.000đ; Tạm giữ phương tiện: 5.968 trường hợp (1.245 ôtô,
4.702 môtô, 21 xe khác).
Năm 2019, tai nạn giao thông trên địa bàn tỉnh tiếp t c giảm về số
v , người chết và người bị thương so với năm 2018.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phát hiện, xử lý vi
phạm pháp luật về TTATGTĐB ở tỉnh Quảng Bình cịn hạn chế, bất
cập và gặp nhiều khó khăn. Người vi phạm tìm nhiều phương thức,
hành vi nhằm che dấu, chống đối việc phát hiện, xử lý của các lực
lượng chức năng; số lượng vi phạm nguy hiểm ngày càng tăng liên
quan đến tải trọng, tốc độ, sử d ng ma túy, rượu bia... Đặc biệt là khó
khăn trong xử lý vi phạm thơng qua camera giám sát.
2.3. Thực tiễn phòng, chống vi phạm pháp luật về trật tự an tồn
giao thơng đƣờng bộ ở tỉnh Quảng Bình
2.3.1. Xây dựng, ban hành văn bản, chương trình, kế hoạch
10
Ngồi Luật giao thơng đường bộ năm 2008, Chính phủ, Bộ Giao
thông vận tải, Bộ Công an và các bộ ngành có liên quan đã xây dựng
và ban hành hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật với 20 Nghị
định của Chính phủ, 01 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 138
thơng tư và thơng tư liên tịch, ngồi ra cịn có các văn bản quy phạm
pháp luật của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình đã c thể hóa các nội
dung quy định của văn bản cấp trên, ban hành “Chiến lược đảm bảo
TTATGTĐB tỉnh Quảng Bình đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm
2030”, ban hành kế hoạch phối hợp tuần tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.
Về hạn chế: Một số cấp uỷ Đảng, nhất là cấp uỷ Đảng cơ sở chưa
thực sự quan tâm, chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc chỉ
đạo xây dựng, ban hành văn bản về công tác bảo đảm TTATGT;
công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra đôn đốc việc thực hiện chưa
thường xuyên, liên t c, thiếu quyết liệt; chưa thực sự triển khai đầy
đủ các giải pháp, chưa huy động cả hệ thống chính trị để thực hiện,
nhận thức đơn thuần là trách nhiệm của ngành Công an và Giao
thông vận tải.
2.3.2. Tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
Trong thời gian qua các cơ quan chức năng ở tỉnh Quảng Bình đã
tiến hành tuyên truyền, phổ biến pháp luật về TTATGTĐB với nhiều
hình thức đa dạng, phù hợp với từng đối tượng người nghe, đưa nội
dung an tồn giao thơng vào tất cả các cuộc sinh hoạt chi bộ, đến từng
đảng viên. Các địa phương, đơn vị đã tích cực đ y mạnh cơng tác, tun
truyền phổ biến, giáo d c pháp luật về TTATGT trên địa bàn.
Về hạn chế: công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo d c pháp luật
về TTATGTĐB chưa đáp ứng yêu cầu thực tế; chưa thực hiện
thường xuyên, liên t c; nội dung, hình thức tuyên truyền chưa phù
hợp với đặc điểm từng loại đối tượng, địa bàn; việc tổ chức giáo d c
Luật giao thơng trong các trường học cịn hạn chế v.v.
2.3.3. Tổ chức bộ máy
11
Đội ng làm công tác tổ chức thực hiện pháp luật về TTATGTĐB
được chú trọng kiện toàn, tổ chức bộ máy đủ mạnh, có trách nhiệm
cao đáp ứng được yêu cầu nhiệm v .
Phịng Cảnh sát giao thơng Cơng an tỉnh Quảng Bình với biên chế
90 đồng chí được bố trí 6 đội nghiệp v (đội CSGT đường thủy; đội
CSGT đường s t; đội CSGT đường bộ; đội quản lý xe lái; đội tham
mưu-tổng hợp; đội xử lý vi phạm). Trong những năm qua, Phịng đã
tích cực tham mưu Giám đốc Cơng an tỉnh Quảng Bình quyết định bố
trí lực lượng của Phịng Cảnh sát giao thơng và Cơng an cấp huyện tổ
chức hoạt động tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm bảo đảm
TTATGT trên các tuyến giao thơng đường bộ theo địa giới hành
chính của tỉnh.
Thanh tra Sở Giao thơng Vận tải tỉnh Quảng Bình gồm 24 cơng
chức (1 Chánh Thanh tra, 02 Phó Chánh Thanh tra, 21 công chức).
Thanh tra Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Bình đã tích cực tham
mưu, giúp Giám đốc Sở về cơng tác thanh tra hành chính và thanh tra
chun ngành; giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nh ng
và công tác pháp chế theo quy định của pháp luật.
Cơng an cấp huyện, mỗi đơn vị có một đội CSGT-TT với biên chế
của một đội là 20 đồng chí, tổ chức hoạt động tuần tra, kiểm sốt và
xử lý vi phạm hành chính về TTATGT trên các tuyến đường huyện,
đường xã trong phạm vi địa giới hành chính.
Về hạn chế: Lực lượng thực thi còn mỏng. Đội ng làm công tác
tổ chức thực hiện pháp luật về TTATGTĐB vẫn cịn thiếu tính chủ
động trong thực thi pháp luật, tình trạng vi phạm pháp luật của một
số cán bộ làm công tác tổ chức thực thi pháp luật về TTATGTĐB đã
làm giảm lịng tin của Nhân dân.
2.3.4. Cơng tác thanh tra, kiểm tra, giám sát
Công an các địa phương huy động tối đa lực lượng, phương tiện,
trang thiết bị tuần tra, kiểm soát, trọng điểm là tuyến Quốc lộ 1,
12
đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 12A, đường giao thơng nơng thơn...
đồng thời tuần tra, kiểm sốt theo từng chun đề như kiểm tra nồng
độ cồn, xe ô tô chở khách...
Về hạn chế: Việc tuần tra, kiểm sốt có thời điểm chưa được
thường xuyên dẫn đến nhiều hành vi vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB vẫn xảy ra. Tình trạng tiêu cực vẫn cịn xảy ra trong
q trình kiểm tra, kiểm soát. Nhiều trường hợp lái xe chống đối, gây
gổ tạo sức p và gây khó khăn cho lực lượng liên ngành khi thực hiện
kiểm tra tải trọng.
2.4. Nguyên nhân của hạn chế
Một là, hệ thống pháp luật quy định đối với vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB còn bất cập, còn nhiều quy định thiếu tính hợp lý
(ngun t c, hình thức, th m quyền, thủ t c xử lý...), đây c ng là yếu
tố ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xử lý các hành vi vi phạm hành
chính trong giao thông đường bộ.
Hai là, tổ chức bộ máy, năng lực của các cơ quan, cá nhân trong
phòng, chống vi phạm pháp luật về TTATGTĐB còn bất cập, chưa đồng
đều.
Ba là, công tác tuyên truyền phổ biến giáo d c pháp luật về
TTATGT cịn nặng tính hình thức, tác động chưa đủ mạnh tới nhận
thức của người dân trong việc tự giác chấp hành nghiêm chỉnh luật
giao thông đường bộ c ng như thái độ ứng xử có văn hóa khi tham
gia giao thông.
Bốn là, hạ tầng giao thông chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển
nhanh của phương tiện.
Năm là, ý thức chấp hành pháp luật giao thông đường bộ của một
bộ phân nhân dân chưa cao, chưa đồng đều. Điều này gây khó khăn
cho cơng tác phịng, chống vi phạm, làm gia tăng khả năng vi phạm
pháp luật giao thông đường bộ.
13
CHƢƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP PHÕNG, CHỐNG
VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ AN TỒN GIAO
THƠNG ĐƢỜNG BỘ Ở TỈNH QUẢNG BÌNH HIỆN NAY
3.1. Quan điểm phịng, chống vi phạm pháp luật về trật tự an
tồn giao thơng đƣờng bộ ở tỉnh Quảng Bình
Thứ nhất, phịng, chống vi phạm pháp luật về TTATGTĐB ở tỉnh
Quảng Bình phải căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương, nhất là
dự báo về tình hình vi phạm và tai nạn giao thơng.
Thứ hai, phịng, chống vi phạm pháp luật về TTATGTĐB ở tỉnh
Quảng Bình phải có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị,
trung ương và địa phương, Nhà nước và Nhân dân, trong đó xác định
vai trò quyết định của các cấp, các ngành ở địa phương và người
tham gia giao thơng.
Thứ ba, việc phịng, chống vi phạm pháp luật về TTATGTĐB ở
tỉnh Quảng Bình phải sử d ng đồng bộ nhiều giải pháp: i) Hoàn thiện
pháp luật về giao thông đường bộ; pháp luật về xử lý vi phạm pháp luật
về TTATGTĐB; ii) Tăng cường cơng tác tuần tra kiểm sốt đảm bảo
TTATGT, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB; iii) Tiếp t c đ y mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ
biến pháp luật về TTATGTĐB; đổi mới biện pháp và hình thức tuyên
truyền nội dung sao cho dễ hiểu; iv) Tổ chức khảo sát, kiến nghị các bất
hợp lý trong tổ chức giao thông; kiến nghị việc giải quyết các “điểm
đen” tai nạn giao thông; tiếp t c đ y mạnh ứng d ng công nghệ cao,
thiết bị k thuật nghiệp v để phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm
TTATGTĐB; v) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và
xử lý các sai phạm trong q trình thực thi cơng v .
3.2. Giải pháp phòng, chống vi phạm pháp luật về trật tự an tồn
giao thơng đƣờng bộ ở tỉnh Quảng Bình hiện nay
3.2.1. Những giải pháp chung cho cả nước
14
3.2.1.1. Hoàn thiện pháp luật về TTATGTĐB
Thứ nhất, cần xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp
luật thuộc Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của
Bộ Cơng an, gồm 04 văn bản thuộc Chương trình chính thức là
Thơng tư của Bộ trưởng Bộ Cơng an quy định về phân cấp trách
nhiệm và quan hệ phối hợp trong công tác bảo đảm TTATGT trên
tuyến đường cao tốc.
Thứ hai, trên cơ sở Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và các
văn bản hướng dẫn thi hành thì các ngành hữu quan cần rà sốt lại
tồn bộ các văn bản quy phạm pháp luật giao thông đường bộ và các
văn bản quy phạm pháp luật ở các lĩnh vực khác có liên quan đến
giao thơng đường bộ để sửa đổi, bổ sung.
Thứ ba, hoàn thiện pháp luật về xử lý vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB, c thể:
i) Về nguyên tắc xử lý:
Sửa đổi một số Điều của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012
để đảm bảo tính chính xác, khoa học và phù hợp hơn.
ii) Hồn thiện các quy định về thẩm quyền, đối tượng bị xử lý
Tăng th m quyền xử lý cho địa phương cơ sở trực tiếp thi hành
công v trong lĩnh vực giao thơng đường bộ được tiến hành một cách
nhanh chóng, kịp thời; giảm thiểu những phiền hà cho người vi phạm
c ng như giảm tải cho các cơ quan Nhà nước cấp trên.
Về đối tượng bị xử lý: độ tuổi chịu trách nhiệm hành chính có thể
giảm xuống 12 tuổi, và với nhóm chủ thể từ đủ 12 tuổi đến dưới 14
tuổi thì bị áp d ng hình thức xử phạt là buộc lao động cơng ích hoặc
nh c nhở tại chỗ.
iii) Hoàn thiện các quy định của pháp luật về hình thức xử lý: Nên
bỏ hình thức xử phạt cảnh cáo, thay vào đó là giáo d c, nh c nhở tại
chỗ (đối với người chưa thành niên); không áp d ng hình thức xử
15
phạt cảnh cáo đối với tổ chức, cần tăng mức phạt tiền đối với những
hành vi gây ảnh hưởng trực tiếp đến TTATGTĐB.
Thứ tư, tiếp t c nghiên cứu, đề xuất xây dựng Luật TTATGTĐB
trên cơ sở tách ra từ Luật giao thông đường bộ hiện nay để điều chỉnh
chuyên sâu về công tác đảm bảo TTATGTĐB.
Thứ năm, sửa đổi, bổ sung một số quy định c thể trong Luật Giao
thông đường bộ năm 2008 và văn bản quy phạm pháp luật có liên quan
như: i) Về biển báo hiệu đường bộ chưa phù hợp; ii) Về Tổ chức giao
thông chưa phù hợp tình hình thực tiễn; iii) Khơng quy định hoặc quy
định không c thể, không đầy đủ về các nội dung; iv) Một số quy định
về TTATGTĐB của Công ước Viên 1968 mà Việt Nam tham gia chưa
được nội luật hóa vào Luật Giao thơng đường bộ hiện hành, cần phải
kh c ph c; v) Quy định về quản lý người điều khiển phương tiện bất
cập.
3.2.1.2. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của trung ương trong
phòng, chống vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thơng đường
bộ
Các cấp uỷ Đảng, chính quyền phải quan tâm hơn nữa trong công
tác lãnh đạo, chỉ đạo công tác đảm bảo TTATGTĐB, xác định đây là
một trong những nhiệm v trọng tâm, thường xuyên, cấp bách và lâu
dài.
Người đứng đầu các cấp uỷ Đảng, chính quyền, thủ trưởng các cơ
quan, đơn vị phải chịu trách nhiệm trước hết về tình hình
TTATGTĐB và tổ chức thực hiện cơng tác đảm bảo TTATGTĐB ở
địa phương, đơn vị, cơ quan mình.
3.2.2. Những giải pháp cho tỉnh Quảng Bình
3.2.2.1. Kiện tồn tổ chức, nâng cao năng lực bộ máy phòng, chống
vi phạm pháp luật về trật tự an tồn giao thơng đường bộ
16
Thứ nhất, tiếp t c kiện toàn và nâng cao năng lực của Ban An
tồn giao thơng tỉnh Quảng Bình, hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý
nhà nước về an tồn giao thơng ở địa phương.
Thứ hai, Cảnh sát giao thông, Cảnh sát trật tự, Thanh tra giao thông
phải là lực lượng nịng cốt trong cơng tác bảo đảm TTATGTĐB.
3.2.2.2. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên tuyền, phổ biến giáo dục
pháp luật và xây dựng văn hóa giao thông đường bộ
Thứ nhất, các cấp, các ngành trong phạm vi nhiệm v quyền hạn
của mình cần tiếp t c thực hiện thường xuyên công tác tuyên truyền
và cần tập trung vào một số hình thức tuyên truyền; kết hợp với giáo
d c và cưỡng chế.
Thứ hai, tập trung tuyên truyền đến tận cơ sở, đơn vị trực thuộc,
đến từng cán bộ, công chức, viên chức và lao động, thường xuyên tổ
chức thực hiện, nhân rộng phong trào “3 không”: Không lái xe khi
đã uống rượu, bia; không chạy xe vào đường cấm, lấn tuyến vượt u;
không chạy xe quá tốc độ quy định” và “3 có”: Có đội m bảo hiểm
khi đi xe máy; Có bằng lái xe; Có ý thức tham gia các hoạt động tự
quản TTATGTĐB.
Thứ ba, tiếp t c xây dựng văn hóa giao thơng đường bộ.
3.2.2.3. Nâng cao hiệu quả tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm pháp
luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ
Một là, tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm minh, triệt
để, kịp thời mọi hành vi vi phạm pháp luật giao thông đường bộ.
Hai là, tăng cường cơng tác tuần tra, kiểm sốt của Cảnh sát
giao thơng, phát hiện xử lí nghiêm hành vi uống rượu bia quá
nồng độ cồn.
Ba là, tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm của
lực lượng thanh tra giao thơng tỉnh Quảng Bình.
17
3.2.2.4. Hồn thiện kết cấu hạ tầng giao thơng, thiết bị kỹ thuật nhằm
quản lý đường bộ hiện đại, khoa học, văn minh
Thứ nhất, cần trang bị các công c , phương tiện hiện đại cho
các cơ quan Thanh tra giao thông, Cảnh sát giao thông.
Thứ hai, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về đất đai, xây
dựng, tăng cường cơng tác thanh tra, kiểm tra tình hình quản lý sử
d ng đất đai, xây dựng thuộc hành lang an toàn đường bộ.
Thứ ba, tiếp t c củng cố và nâng cao trình độ nghiệp v của các
bộ phận làm cơng tác đến bù giải phóng mặt bằng, cơng tác quản lý
đường bộ.
Thứ tư, giải pháp về vốn cho đầu tư cơ sở vật chất
3.2.2.5. Nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, trách nhiệm của
chính quyền địa phương trong công tác bảo đảm trật tự an tồn giao
thơng đường bộ
Các cấp ủy địa phương ở Quảng Bình cần xây dựng kế hoạch tổ
chức thực hiện Chỉ thị số 18 của Ban Bí thư khóa XI và Kết luận số
45 của Ban Bí thư khóa XII; thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ
đạo, kiểm tra việc thực hiện.
18
KẾT LUẬN
Vi phạm pháp luật về TTATGTĐB có tác hại rất lớn,, cả trước
m t và lâu dài, nhiều mặt: kinh tế, xã hội, an ninh trật tự. Vi phạm
pháp luật về TTATGTĐB là nguyên nhân trực tiếp, cơ bản dẫn đến
tai nạn giao thơng. Vì vậy, việc phịng, chống vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB trên địa bàn tỉnh Quảng Bình là cấp bách, khách quan.
Trong những năm qua, tình hình vi phạm pháp luật về
TTATGTĐB diễn ra khá phổ biến, ở cả phương tiện cơ giới, thô sơ,
vi phạm về quy t c giao thông, người điều khiển phương tiện,
phương tiện, hạ tầng giao thông… công tác đấu tranh, phòng chống
đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, vi phạm vẫn
phức tạp, tai nạn giao thông thường xuyên xảy ra theo hướng ngày
càng nghiêm trọng, thể chế quản lý còn bất cập, bộ máy quản lý chưa
hiệu quả, công tác tổ chức thực hiện pháp luật về TTATGTĐB cịn
gặp nhiều khó khăn.
Đứng trước tình hình đó, địi hỏi quyết tâm lớn của cả hệ
thống chính trị, Nhà nước – Doanh nghiệp – Nhân dân trong việc
phòng, chống vi phạm pháp luật về TTATGTĐB, trong đó tập trung
hoàn thiện thể chế, kiện toàn và nâng cao năng lực bộ máy, nâng cao
hiệu quả công tác tuyên truyền, xây dựng đồng bộ hạ tầng giao thông
đường bộ và tăng cường cơng tác kiểm tra, kiểm sốt.
Việc xây dựng và triển khai đồng bộ các giải pháp và chính
sách TTATGTĐB đáp ứng yêu cầu hiện tại và tương lai; giảm tai nạn
giao thông và tránh ùn t c giao thơng đường bộ một cách bền vững
trên địa bàn tồn tỉnh, tiến tới một xã hội có giao thơng an toàn, văn
minh, hiện đại và thân thiện. Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông
đường bộ, đáp ứng nhu cầu giao thơng vận tải và bảo đảm an tồn
giao thơng trên tồn bộ mạng lưới giao thơng của tỉnh, góp phần ổn
định chính trị, kinh tế, xã hội, nâng cao vị thế của Quảng Bình trong
phạm vi quốc gia và quốc tế.
19