Một số biện pháp giúp học sinh làm tốt dạng bài tập tìm hình ảnh so sánh trong phân môn luyện từ và câu lớp 3
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (542.77 KB, 27 trang )
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TAM DƯƠNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC HỒNG HOA
=====***=====
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên sáng kiến: Một số biện pháp giúp học sinh làm tốt dạng bài tập tìm hình
ảnh so sánh trong phân mơn luyện từ và câu lớp 3.
Tác giả sáng kiến: Lê Thị Tân
Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường TH Hồng Hoa
Số điện thoại: 0985493261 E_mail:
.
1
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên sáng kiến: Một số giải pháp nâng cao kĩ năng phát triển các yếu tố hình
học cho học sinh lớp 45.
.
2
1. Lời giới thiệu
Xuất phát từ u cầu đổi mới của đất nước, trong những năm qua Đảng,
Nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm đến phát triển giáo dục. Một trong những
nhiệm vụ cơ bản của giáo dục đào tạo hiện nay là: hình thành và phát triển
nhân cách cho học sinh một cách tồn diện theo mục tiêu phát triển nguồn
nhân lực phục vụ cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
Ngơn ngữ nói chung, Tiếng việt nói riêng có mối quan hệ mật thiết với
phương pháp dạy học Tiếng Việt. Ngơn ngữ bao gồm một hệ thống, bao
gồm các bộ phận ngữ âm, từ vựng và ngữ pháp. Mỗi bộ phận của ngơn ngữ
là một hệ thống nhỏ, có cơ cấu tổ chức riêng, có quan hệ chặt chẽ với nhau
trong hệ thống ngơn ngữ.
Mơn Tiếng Việt là một trong những bộ mơn cơ bản của nhà trường phổ
thơng nên phải thực hiện theo ngun tắc giáo dục học. Bởi vậy ngun tắc
dạy học Tiếng Việt phải cụ thể hóa mục tiêu và các ngun tắc dạy học nói
chung vào bộ mơn của mình.
Như vậy mục tiêu của việc dạy và học Tiếng Việt nằm trong mục tiêu
chung của giáo dục nước ta trong giai đoạn mới hiện nay: Nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nhằm hình thành đội ngũ lao động có tri
thức, có tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ, năng động sáng tạo.
Theo muc tiêu cua mơn Tiêng Viêt l
̣
̉
́
̣ ơp 3 ch
́
ương trinh Tiêu hoc đ
̀
̉
̣ ược xać
đinh nh
̣
ư sau :
+ Hinh thanh va phat triên
̀
̀
̀ ́
̉ ở hoc sinh cac ky năng s
̣
́ ̃
ử dung Tiêng Viêt
̣
́
̣
( Nghe – Noi – Đoc – Viêt ) đê hoc tâp va giao tiêp trong cac môi tr
́
̣
́
̉ ̣ ̣
̀
́
́
ường hoaṭ
đông cung l
̣
̀
ưa tuôi. Thông qua viêc day va hoc Tiêng Viêt gop phân ren luyên
́
̉
̣
̣
̀ ̣
́
̣
́
̀ ̀
̣
cac thao tac t
́
́ ư duy.
3
+ Cung câp cho hoc sinh nh
́
̣
ưng kiên th
̃
́ ưc s
́ ơ gian vê Tiêng Viêt va nh
̉
̀ ́
̣ ̀ ững
hiêu biêt s
̉
́ ơ gian vê xa hôi, t
̉
̀ ̃ ̣ ự nhiên va con ng
̀
ươi vê văn hoa , văn hoc cua Viêt
̀ ̀
́
̣
̉
̣
Nam va n
̀ ươc ngoai.
́
̀
+ Bôi d
̀ ương tinh yêu Tiêng Viêt va hinh thanh thoi quen gi
̃ ̀
́
̣ ̀ ̀
̀
́
ữ gin s
̀ ự trong
sang, giau đep cua Tiêng Viêt, gop phân hinh thanh nhân cach con ng
́
̀ ̣
̉
́
̣
́
̀ ̀
̀
́
ười Viêṭ
Nam xa hơi chu nghia.
̃ ̣
̉
̃
Văn học là một loại hình nghệ thuật lấy ngơn từ làm phương tiện thể
hiện. Có khả năng tác động đến đời sống tâm hồn của con người. Trong đó
biện pháp so sánh góp một phần khơng nhỏ làm lên điều này.
Một mặt, so sánh có khả năng khắc họa hình ảnh và gây ấn tượng mạnh
mẽ làm nên một hình thức miêu tả sinh động, mặt khác so sánh cịn có tác
dụng làm cho lời nói rõ ràng, cụ thể sinh động, diễn đạt được mọi sắc thái
biểu cảm. So sánh cịn là phương thức bộc lộ tâm tư, tình cảm một cách kín
đáo và tế nhị. Như vậy đối với tác phẩm văn học nói chung so sánh mang
chức năng nhận thức và biểu cảm.
Nhờ những hình ảnh bóng bảy, ước lệ, dùng cái này để đối chiếu cái kia
nhằm diễn tả những ngụ ý nghệ thuật mà so sánh tu từ được sử dụng phổ
biến trong thơ ca, đặc biệt là thơ viết cho thiếu nhi. So sánh cịn giúp các em
hiểu và cảm nhận được những bài thơ, bài văn hay, từ đó góp phần mở mang
tri thức làm phong phú về tâm hồn, tạo hứng thú khi viết văn, rèn luyện ý
thức, u q Tiếng Việt giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt cho học sinh.
Vây t
̣ ừ nhưng muc tiêu trên cua mơn Tiêng Viêt noi chung va phân mơn “
̃
̣
̉
́
̣
́
̀
Lun t
̣ ư va câu” noi riêng tơi thây :
̀ ̀
́
́
Trong khi noi hoăc khi viêt, nêu cac em biêt s
́
̣
́ ́ ́
́ ử dung hinh anh so sanh se
̣
̀ ̉
́
̃
gây được ân t
́ ượng hơn, dê nh
̃ ơ h
́ ơn va bai văn se hay h
̀ ̀
̃
ơn, sinh đông h
̣
ơn. Thế
nhưng hiên nay
̣
ở lưa tuôi hoc sinh tiêu hoc noi chung va
́
̉
̣
̉
̣
́
̀ ở trương tôi noi
̀
́
riêng, cu thê h
̣
̉ ơn la cac em hoc sinh l
̀ ́
̣
ơp 3 băt đâu đ
́
́ ̀ ược nhân biêt va lam quen
̣
́ ̀ ̀
vơi “ Hinh anh so sanh”. Vây lam thê nao đê hoc sinh tim đ
́
̀ ̉
́
̣
̀
́ ̀
̉ ̣
̀ ược những hinh
̀
anh so sanh ? Đo la môt điêu
̉
́
́ ̀ ̣
̀ ma moi giao viên cu thê la giao viên tr
̀ ̣
́
̣
̉ ̀ ́
ực tiêp
́
giang day phân môn Luyên t
̉
̣
̣ ư va câu cân phai quan tâm.
̀ ̀
̀
̉
Qua thực tế giang day phân môn Luyên t
̉
̣
̣ ừ va câu, tôi thây h
̀
́ ầu hết co rât
́ ́
nhiêu em con lung tung, ch
̀
̀ ́
́
ưa biêt tim nh
́ ̀
ưng “ Hinh anh so sanh” trong nh
̃
̀ ̉
́
ưng
̃
câu thơ, khô th
̉ ơ, bai th
̀ ơ va trong nh
̀
ưng đoan văn ma bai tâp đa u câu.
̃
̣
̀ ̀ ̣
̃
̀
Xuất phát từ tình hình thực tế đó, tơi đã mạnh dạn trao đổi với một số
giáo viên và tìm hiểu về ngun nhân dẫn đến tình trạng đó là:
4
*Về sách giáo khoa:
Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3 hiện nay nói chung và phân mơn Luyện
từ và câu nói riêng cịn tồn tại một số điểm chưa hợp lý: mặc dù SGK đã chú
trọng phương pháp thực hành nhưng những bài tập sáng tạo vẫn cịn ít, đơn
điệu, kiến thức dạy học sinh cịn mang tính trừu tượng nên học sinh cịn gặp
nhiều khó khăn trong q trình lĩnh hội các kiến thức mới.
* Về phía giáo viên:
Người giáo viên cịn gặp khơng ít khó khăn như cơ sở vật chất, phương
tiện dạy học và tài liệu tham khảo cịn ít. Một số bộ phận nhỏ giáo viên vẫn
chưa chú trọng quan tâm đến việc lồng ghép trong q trình dạy học giữa các
phân mơn của mơn Tiếng Việt với nhau, để khơi dậy sự hứng thú học tập và
sự tị mị của phân mơn này với phân mơn khác trong mơn Tiếng Việt.
* Về phía học sinh:
Do khả năng tư duy của học sinh cịn dừng lại ở mức độ tư duy đơn
giản, trực quan nên việc cảm thụ nghệ thuật so sánh cịn hạn chế. Vốn kiến
thức văn học của học sinh, nhất là học sinh vùng thơn q của chúng tơi cịn
rất hạn chế về nguồn sách báo, tài liệu văn học cịn ít ỏi. Vì đa số các em đều
là con em gia đình thuần nơng. Một số em nhận biết về vốn từ ngữ cịn hạn
chế, khả năng giao tiếp kém, học sinh chỉ mới biết một cách cụ thể. Nên khi
tiếp thu về nghệ thuật so sánh rất khó khăn. Vì vậy địi hỏi người giáo viên
cần hướng dẫn một cách tỷ mỉ thực tế.
* Gia đình: Một số gia đình chưa quan tâm tạo điều kiện và đầu tư
cho việc học của con em mình như: Chuẩn bị các tài liệu sách tham khảo ...
Như vây qua th
̣
ực tê, tơi thây hoan canh gia đinh cung la mơt u tơ quan
́
́
̀ ̉
̀
̃
̀ ̣ ́ ́
trong anh h
̣
̉
ưởng gian tiêp đên viêc hoc tâp cua cac em, đê hiêu ro h
́ ́ ́
̣
̣ ̣
̉
́
̉
̉
̃ ơn vê cac
̀ ́
em tơi đa tiêp cân gân gui cac em đê tim hiêu tâm ly cua mơi hoc sinh. Sau khi
̃ ́ ̣
̀ ̃ ́
̉ ̀
̉
́ ̉
̃ ̣
tim hiêu tôi thây r
̀
̉
́ ằng: Nhin chung cac em rât ngoan, rât chăm chi hoc bai. Bên
̀
́
́
́
̉ ̣
̀
canh đo vân con môt sô em tiêp thu bai châm nguyên nhân la do cac em mai
̣
́ ̃ ̀
̣
́
́
̀
̣
̀
́
̉
chơi va co nh
̀ ́ ưng em con phai lam đ
̃
̀
̉ ̀ ỡ gia đinh nên th
̀
ời gian hoc bai không co.
̣
̀
́
Từ nhưng suy nghi va nh
̃
̃ ̀ ưng băn khoăn
̃
trên đa thôi thuc tôi đi sâu
̃
́
nghiên cưu tim ra nh
́ ̀
ưng ph
̃
ương phap tôi
́
́ ưu đê th
̉ ực hiên đê tai
̣
̀ ̀ “Một số
biên phap giup hoc sinh lam tôt dang bai tâp tim hinh anh so sanh trong phân
̣
́
́ ̣
̀ ́ ̣
̀ ̣ ̀
̀
̉
́
môn Luyên t
̣ ư va câu l
̀ ̀
ơp 3”
́
5
2. Tên sáng kiến: Một số biên phap giup hoc sinh lam tơt dang bai tâp tim hinh
̣
́
́ ̣
̀ ́ ̣
̀ ̣ ̀ ̀
anh so sanh trong phân mơn Lun t
̉
́
̣ ư va câu l
̀ ̀
ớp 3
3. Tác giả sáng kiến:
Họ và tên: Lê Thị Tân
Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Hồng Hoa xã Hồng Hoa
Số điện thoại: 098549326. Email:
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Lê Thị Tân Giáo viên Trường Tiểu học
Hồng Hoa.
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: “Nghiên cứu các phap giup hoc sinh lam tơt
́
́ ̣
̀
́
dang bai tâp tim hinh anh so sanh trong phân mơn Lun t
̣
̀ ̣ ̀ ̀ ̉
́
̣ ừ va câu l
̀
ớp 3”
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Tháng
1/10/2017.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1. Về nội dung của sáng kiến:
a) Về nhận thức của học sinh:
Bươc vao đâu năm hoc, tôi đ
́ ̀ ̀
̣
ược Ban giam hiêu nha tr
́
̣
̀ ường giao trong
̣
trach lam chu nhiêm l
́
̀
̉
̣ ơp 3C. L
́
ơp tơi co tơng sơ 35 em hoc sinh, trong đo co 13
́
́ ̉
́
̣
́ ́
em nư va 22 em nam. Trong đó có 1 h
̃ ̀
ọc sinh khuyết tật.
Đê biêt ro đ
̉
́ ̃ ược chât l
́ ượng cu thê cua hoc sinh tơi đa tiên hanh khao sat
̣
̉
̉
̣
̃ ́ ̀
̉
́
trong hai đợt.
+ Đợt 1 : Khao sat đâu năm hoc do nha tr
̉
́ ̀
̣
̀ ường ra đê .
̀
+ đợt 2: Khao sat đâu thang 10 do tôi ra đê thông qua y kiên cua Ban giam
̉
́ ̀
́
̀
́ ́ ̉
́
hiêu.
̣
Đê bai :
̀ ̀
Bai 1 : Tim cac t
̀
̀
́ ư ng
̀ ư chi s
̃ ̉ ự vât trong khô th
̣
̉ ơ sau :
Tay em đanh răng
́
6
Răng trăng hoa nhai
́
̀
Tay em chai toc
̉ ́
Toc ng
́ ơi anh mai
̀ ́
Bai 2 : Tim nh
̀
̀
ưng s
̃ ự vât đ
̣ ược so sanh v
́ ơi nhau trong cac câu th
́
́
ơ, câu văn
dươi đây.
́
a) Hai ban tay em
̀
Như hoa đâu canh
̀ ̀
b) Măt biên sang trong nh
̣
̉
́
ư tâm tham không lô băng ngoc thach
́
̉
̉
̀ ̀
̣
̣
c) Canh diêu nh
́
̀ ư dâu “ a “
́
́
Ai vưa tung lên tr
̀
ơi.
̀
Qua hai đợt khao sat chât l
̉
́
́ ượng như sau :
Phân loaị
Đợt 1
Đợt 2
Si sơ
̃ ́
Hoan thanh
̀
̀
Chưa hoan thanh
̀
̀
35
35
SL %
20 57,1
24 68,5
SL %
15 42,8
11 31,4
Qua hai đợt khao sat va tim hiêu th
̉
́ ̀ ̀
̉
ực tê, tơi thây ngun nhân chinh dân
́
́
́
̃
đên kêt qua hoc tâp cua cac em ch
́ ́
̉ ̣ ̣
̉
́
ưa cao la do các ngun nhân sau:
̀
+ Việc nhận thức của học sinh trong lớp khơng đồng đều nên việc
giảng dạy của giáo viên gặp nhiều khó khăn. Nhất là với mơn Tiếng Việt số
lượng học sinh trung bình nhiều, học sinh yếu vẫn cịn, chất lượng học tập
chưa cao. Khi làm bài tập nhiều học sinh khơng biết cách trình bày bài, thụ
động chỉ trơng chờ thầy cơ dẫn dắt. Có những học sinh làm bài một cách máy
móc, dập khn, có những học sinh khơng hiểu được u cầu của đề bài nên
làm cho xong.
+ Học sinh đọc đề vội vàng, chưa đọc được câu văn một cách trọn ven,
lưu lốt dẫn đến khơng hiểu nội dung của bài u cầu bài tập.
+ Học sinh cịn hạn chế nhiều về vốn từ và kĩ năng sử dụng từ ngữ trong
khi nói, viết; kĩ năng đọc hiểu nên hầu hết các em nhầm lẫn giữa dạng bài
tìm sự vật được so sánh với dạng bài tìm hình ảnh so sánh với nhau trong các
7
câu thơ, câu văn. Bên cạnh đó một số em nắm được u cầu của bài nhưng
khi làm cịn lúng túng về cách trình bày.
+ Do cac em ch
́
ưa biêt phân tich, tim hiêu ky u câu cua đâu bai la u câu
́
́
̀
̉
̃
̀ ̉
̀ ̀ ̀
̀
tim “cai gi" ?
̀
́ ̀
+ Do lưa ti cua cac em con nho, hiêu đơng, mai ch
́
̉ ̉
́
̀
̉
́ ̣
̉ ơi.
+ Do mơt sơ em kiên th
̣ ́
́ ưc bi hông t
́ ̣ ̉
ừ lơp 2 nên co anh h
́
́̉
ưởng đên s
́ ự tiêp
́
thu cua kiên th
̉
́ ức mơi.
́
Từ nhưng nguyên nhân trên đa thôi thuc tôi nghiên c
̃
̃
́
ứu, tim toi ph
̀
̀ ương
phap day hoc va cac biên phap kêt h
́ ̣
̣
̀ ́
̣
́
́ ợp giưa ph
̃
ương phap truyên thông v
́
̀
́
ới
phương phap đôi m
́ ̉ ơi. Chăt loc nh
́
́ ̣
ưng tinh hoa cua ph
̃
̉
ương phap truyên thông
́
̀
́
va ph
̀ ương phap hiên đai đê co nh
́
̣
̣ ̉ ́ ững biên phap tôi
̣
́ ́ ưu nhât trong day va hoc.
́
̣
̀ ̣
b) Những biện pháp thực hiện:
* Biên phap 1
̣
́ : Cung cô kiên th
̉
́ ́ ưc cu
́ ̃ở lơp 2.
́
Như chung ta đa biêt, cac kiên th
́
̃ ́ ́
́ ức ma hoc sinh đ
̀ ̣
ược hoc t
̣ ừ lớp dưới lên
cac l
́ ơp trên la môt vong tron xoay trôn ôc. Vây đê hoc đ
́
̀ ̣
̀
̀
́
́
̣
̉ ̣ ược cac kiên th
́
́ ức mới
ở cac l
́ ơp trên tr
́
ước hêt cac em phai năm chăc cac kiên th
́ ́
̉
́
́ ́
́ ức cu ̃ở lớp dưới.
Thông qua viêc hiêu va năm chăc kiên th
̣
̉
̀ ́
́
́ ức cu nay se giup cho hoc sinh co
̃ ̀ ̃ ́
̣
́
nên mong đê tiêp thu nh
̀
́
̉ ́
ưng kiên th
̃
́ ức mới, đông th
̀
ời phat triên đ
́
̉ ược tư duy
sang tao cua cac em.
́
̣
̉
́
Ngay sau khi khao sat chât l
̉
́
́ ượng va năm đ
̀ ́ ược nguyên nhân, tôi đa nghiên
̃
cưu ch
́
ương trinh phân môn Luyên t
̀
̣ ừ va câu
̀
ở lớp 2 đê bô sung kiên th
̉ ̉
́ ức cho
cac em. Tôi thây nh
́
́ ưng dang bai tâp Luyên t
̃
̣
̀ ̣
̣ ừ va câu ma hoc sinh con yêu, bi
̀
̀ ̣
̀ ́
̣
hông kiên th
̉
́ ức như : Tư chi s
̀ ̉ ự vât,t
̣ ừ chi hoat đông.
̉
̣
̣
Trươc hêt tôi phai ôn tâp cho hoc sinh nh
́ ́
̉
̣
̣
ưng kiên th
̃
́ ưc t
́ ừ dê đên kho, t
̃ ́
́ ư ̀
đơn gian đên ph
̉
́ ưc tap va điêu quan trong la phai bam sat vao ch
́ ̣
̀ ̀
̣
̀ ̉ ́
́ ̀ ương trinh cua
̀
̉
sach Tiêng viêt 2.
́
́
̣
Vi du 1:
́ ̣
Dang 1
̣
: Tim cac t
̀
́ ư chi s
̀ ̉ ự vât co trong bang sau :
̣ ́
̉
Baṇ
thân yêu
thươc ke
́ ̉
daì
8
quy mên
́ ́
cô giaó
chao
̀
thây giao
̀
́
bang
̉
nhớ
hoc trò
̣
viêt́
đi
nai
dung cam
̃
̉
ca heo
́
Phượng vĩ
đỏ
sach
́
xanh
( SGK Tiêng viêt 2 – tâp 1 Trang 27)
́
̣
̣
Dang 2
̣
: Từ dang 1 tôi chuyên sang dang 2 đê nâng cao dân kiên th
̣
̉
̣
̉
̀
́ ưc lên
́
cho hoc sinh.
̣
Đê bai
̀ ̀: Tim cac t
̀
́ ư theo mâu trong bang ( môi côt 3 t
̀
̃
̉
̃ ̣
ư)̀
Chi ng
̉ ươì
Chi đô vât
̉ ̀ ̣
M : hoc sinh
̣
M : ghế
..........
.................
Chi con vât
̉
̣
M : chim sẻ
..............
Chi cây côi
̉
́
M : xoaì
....................
( Sach Tiêng viêt 2 Tâp 1 – Trang 35)
́
́
̣
̣
Đê lam đ
̉ ̀ ược bai tâp
̀ ̣ ở dang 2 nay , hoc sinh cân phai hiêu đ
̣
̀
̣
̀
̉
̉ ược yêu câu
̀
cua đê bai. Cu thê đê bai yêu câu nh
̉
̀ ̀
̣ ̉ ̀ ̀
̀ ư sau :
+ Tim t
̀ ư chi ng
̀ ̉ ươi – Theo mâu : Hoc sinh
̀
̃
̣
+ Tim t
̀ ư chi đô vât – Theo mâu : Ghê
̀ ̉ ̀ ̣
̃
́
+ Tim t
̀ ư chi con vât – Theo mâu : Chim se
̀ ̉
̣
̃
̉
+ Tim t
̀ ư chi cây côi – Theo mâu : Xoai
̀ ̉
́
̃
̀
Môi côt cân phai tim thêm 3 t
̃ ̣ ̀
̉ ̀
ừ.
Như vây v
̣ ơi dang bai nay Giao viên cân khăc sâu cho hoc sinh biêt : tât ca
́ ̣
̀ ̀
́
̀
́
̣
́
́ ̉
cac t
́ ừ chi ng
̉ ươi, chi đô vât, chi con vât, chi cây côi đ
̀
̉ ̀ ̣
̉
̣
̉
́ ược goi chung la “T
̣
̀ ừ chỉ
sự vât”
̣
Vi du 2:
́ ̣ Chon t
̣ ư chi hoat đông thich h
̀ ̉
̣
̣
́ ợp vao môi chô trông d
̀
̃
̃ ́ ưới đây :
9
a) Cô Xuân Mai……………………môn Tiêng viêt.
̣
b) Cô ......................................day rât dê hiêu .
̣
́ ̃ ̉
c) Cô.......................................chung em chăm hoc
́
̣ .
( SGK – Tiêng viêt 2 – Tâp 1 trang 59)
́
̣
̣
Giao viên co thê chon thêm bai tâp đê phat triên t
́
́ ̉
̣
̀ ̣
̉
́
̉ ư duy cho hoc sinh
̣
:
Đê bai
̀ ̀ : Tim cac t
̀
́ ừ chi hoat đông, trang thai cua loai vât va s
̉
̣
̣
̣
́ ̉
̀ ̣
̀ ự vât trong
̣
nhưng câu sau
̃
:
a) Con trâu ăn co.̉
b) Đan bo uông n
̀ ̀ ́ ước dưới sông.
c) Măt tr
̣ ơi toa anh năng r
̀ ̉ ́
́ ực rơ.̃
( SGK – Tiêng viêt 2 – Tâp 1 – trang 67)
́
̣
̣
Sau khi đa th
̃ ực hiên biên phap nay trong môt thang tôi đa khao sat va thây
̣
́ ̀
̣
́
̃ ̉
́ ̀ ́
kêt qua nh
́
̉ ư sau :
Tông sô hoc sinh
̉
́ ̣
35
Hoan thanh
̀
̀
SL
%
27 77,1
Chưa hoan thanh
̀
̀
SL %
8 22,8
Như vây khi ap dung th
̣
́ ̣
ực hiên biên phap 1, tôi thây chât l
̣
̣
́
́
́ ượng hoc tâp
̣ ̣
cua hoc sinh co nâng lên nh
̉
̣
́
ưng kêt qua ch
́
̉ ưa cao, chưa đap
́ ứng được mong
muôn va yêu câu đê ra.
́ ̀
̀ ̀
Tôi thâý : Cung cô kiên th
̉
́ ́ ưc cu co
́ ̃ ́ưu điêm la giup hoc sinh hê thông hoa lai
̉
̀ ́ ̣
̣
́
́ ̣
cac kiên th
́
́ ưc đa hoc va nâng cao phat triên t
́ ̃ ̣
̀
́
̉ ư duy đôc lâp, nâng cao h
̣ ̣
ứng thú
hoc tâp cho cac em. Qua đo ren luyên đ
̣ ̣
́
́ ̀
̣ ược những ky năng, ky xao, năm chăc
̃
̃ ̉
́
́
cac kiên th
́
́ ức đa hoc, đông th
̃ ̣
̀
ời phat huy tinh tich c
́
́ ́ ực, sang tao cua cac em.
́
̣
̉
́
Tuy nhiên, biên phap cung cô kiên th
̣
́ ̉
́ ́ ưc co y nghia vô cung quan trong trong
́ ́ ́
̃
̀
̣
viêc tiêp tuc hoc cac kiên th
̣
́ ̣
̣
́
́ ưc m
́ ơi. Nh
́
ưng thực tê qua đ
́
ợt khao sat cho thây
̉
́
́
viêc day hoc sinh năm đ
̣
̣
̣
́ ược ky năng đê nhân biêt tôt cac hinh anh so sanh tr
̃
̉
̣
́ ́ ́ ̀ ̉
́
ở
nên quan trong va cân thiêt. Chinh vi vây tôi đa đi nghiên c
̣
̀ ̀
́
́
̀ ̣
̃
ứu va ap dung biên
̀ ́ ̣
̣
phap day ky năng lam tôt nh
́ ̣
̃
̀ ́ ững bai tâp dang tim cac hinh anh so sanh.
̀ ̣
̣
̀
́ ̀ ̉
́
10
b. Biên phap 2:
̣
́ Day ky năng lam tôt nh
̣
̃
̀
́ ững bai tâp (dang tim cac hinh
̀ ̣
̣
̀
́ ̀
anh so sanh).
̉
́
Muôn lam đ
́ ̀ ược cac bai tâp vê ‘‘Tim hinh anh so sanh’’ tr
́ ̀ ̣
̀
̀
̀ ̉
́
ươc hêt hoc
́ ́ ̣
sinh phai hiêu đ
̉
̉ ược yêu câu cua đâu bai.
̀ ̉
̀ ̀
Khi cac em đa hiêu đ
́
̃ ̉ ược yêu câu cua đâu bai rôi thi cac em se tim ra
̀ ̉
̀ ̀ ̀ ̀ ́
̃ ̀
được cach lam hay nhât va co hiêu qua nhât. Đê th
́
̀
́ ̀ ́ ̣
̉
́
̉ ực hiên đ
̣ ược điêu đo hoc
̀
́ ̣
sinh cân phai biêt ro điêu kiên va trinh đô cua minh đê tiên hanh lam bai.
̀
̉
́ ̃ ̀
̣
̀ ̀
̣ ̉
̀
̉ ́ ̀
̀
̀
Vi vây, khi day ky năng lam tôt nh
̀ ̣
̣
̃
̀
́ ững bai tâp dang tim cac hinh anh so
̀ ̣
̣
̀
́ ̀ ̉
sanh tr
́
ươc hêt hoc sinh phai biêt đ
́ ́ ̣
̉
́ ược : Từ chi ng
̉ ươi, t
̀ ư chi đô vât, t
̀ ̉ ̀ ̣ ừ chi con
̉
vât, t
̣ ư chi cây côi...
̀ ̉
́
Sau khi hoc sinh hiêu va năm chăc đ
̣
̉
̀ ́
́ ược điêu đo, tôi đa s
̀ ́
̃ ử dung ph
̣
ương
phap đam thoai đê giang bai. Dung cac câu hoi dân dăt, g
́ ̀
̣
̉
̉
̀
̀
́
̉
̃ ́ ợi mở va trong tâm
̀ ̣
cân khăc sâu kiên th
̀
́
́ ưc. Tôi săp xêp cac câu hoi theo môt hê thông t
́
́ ́ ́
̉
̣
̣
́ ừ dê đên
̃ ́
kho, t
́ ừ đơn gian đên ph
̉
́ ức tap. Trong qua trinh giang day, tôi chi la ng
̣
́ ̀
̉
̣
̉ ̀ ươi nêu
̀
vân đê va hoc sinh t
́ ̀ ̀ ̣
ự tim ra ph
̀
ương phap giai quyêt vân đê đo.
́
̉
́ ́ ̀ ́
Đê hoc sinh năm đ
̉ ̣
́ ược ky năng lam tôt cac bai tâp tim hinh anh so sanh,
̃
̀
́ ́ ̀ ̣ ̀
̀ ̉
́
tôi đa h
̃ ướng dân hoc sinh cân phai năm đ
̃ ̣
̀
̉ ́ ược cac b
́ ước sau :
Ví dụ 1: Tim cac hinh anh so sanh trong nh
̀
́ ̀ ̉
́
ưng khơ th
̃
̉ ơ sau :
a) Bê chau ơng thu thi
́ ́
̉ ̉ :
Chau khoe h
́
̉ ơn ơng nhiêu
̀ !
Ơng la bi tr
̀ ̉ ơi chiêu
̀
̀
Chau la ngay rang sang.
́ ̀ ̀ ̣
́
Pham Cuc
̣
́
b) Ơng trăng tron sang to
̀ ́
̉
Soi ro sân nha em
̃
̀
Trăng khuya sang h
́ ơn đen
̀
Ơi ơng trăng sang to.
́
̉
Trân Đăng Khoa
̀
11
c) Nhưng ngôi sao th
̃
ức ngoai kia
̀
Chăng băng me đa th
̉
̀
̣ ̃ ức vi chung con.
̀ ́
Đêm nay con ngu giâc tron
̉ ́ ̀
Me la ngon gio cua con suôt đ
̣ ̀ ̣
́ ̉
́ ời.
Trân Quôc Minh
̀
́
* Bươc 1
́ : Đoc ky đê, tim hiêu đê.
̣
̃ ̀ ̀
̉
̀
Trước tiên tôi yêu câu hoc sinh đoc ky đê, v
̀
̣
̣
̃ ̀ ừa đoc v
̣ ừa suy nghi xem yêu
̃
câu đâu bai cân phai lam gi ? Sau khi hoc sinh hiêu đ
̀ ̀ ̀ ̀
̉ ̀ ̀
̣
̉ ược yêu câu cua đâu bai
̀ ̉
̀ ̀
rôi tôi đa yêu câu hoc sinh tiên hanh đên b
̀
̃
̀ ̣
́ ̀
́ ước 2.
* Bươc 2
́ : Tim cac s
̀
́ ự vât đ
̣ ược so sanh v
́ ới nhau.
Trong bươc 2 nay, tôi se dung ph
́
̀
̃ ̀
ương phap đam thoai va g
́ ̀
̣
̀ ợi mở hương
́
dân hoc sinh lam mâu phân (a).
̃ ̣
̀
̃
̀
giao viên nêu câu hoi: Trong phân (a) s
́
̉
̀
ự vât nao đ
̣
̀ ược so sanh v
́ ơi s
́ ự vâṭ
nao ?
̀
Hoc sinh se tim đ
̣
̃ ̀ ược cac s
́ ự vât so sanh v
̣
́ ơi nhau là: (Chau – Ơng; Ơng –
́
́
Bi tr
̉ ơi chiêu; Chau – Ngay rang sang )
̀
̀
́
̀ ̣
́
Tương tự như vây cac phân (b) va phân (c) hoc sinh se t
̣
́
̀
̀ ̀
̣
̃ ự tim cac s
̀
́ ự vâṭ
được so sanh v
́ ơi nhau.
́
Phân (b): trăng – đen
̀
̀
Phân (c): nh
̀
ưng ngôi sao – me đa th
̃
̣ ̃ ức vi chung con, me – ngon gio.
̀ ́
̣
̣
́
Sau khi hoc sinh đa tim đung cac s
̣
̃ ̀
́
́ ự vât đ
̣ ược so sanh, tôi tiêp tuc yêu câu
́
́ ̣
̀
hoc sinh tim t
̣
̀ ư so sanh.
̀
́
* Bươc 3
́ : Tim t
̀ ư so sanh.
̀
́
Trong cac dang bai tâp tim hinh anh so sanh thi hoc sinh phai biêt:
́ ̣
̀ ̣ ̀ ̀ ̉
́
̀ ̣
̉
́
Từ so sanh no đ
́
́ ược đứng sau sự vât đ
̣ ược so sanh va đ
́
̀ ứng trước sự vâṭ
so sanh. Noi tom lai la t
́
́ ́ ̣ ̀ ư so sanh đ
̀
́ ứng ở giữa hai vê :
́
+ Vê A nêu tên s
́
ự vât, s
̣ ự viêc đ
̣ ược so sanh .
́
12
+ Vê B nêu tên s
́
ự vât, s
̣ ự viêc dung đê so sanh .
̣
̀
̉
́
Sau khi hoc sinh đa hiêu cach tim t
̣
̃ ̉
́ ̀ ừ so sanh cac em se nhân biêt rât nhanh
́
́
̃ ̣
́ ́
vê t
̀ ừ so sanh. Cu thê cac t
́
̣ ̉ ́ ừ so sanh trong bai la :
́
̀ ̀
+ Câu ( a) : hơn – la – la
̀ ̀
+ Câu ( b) : hơn
+ Câu ( c) : chăng băng – la
̉
̀
̀
* Bươc 4
́ : Tim hinh anh so sanh
̀ ̀ ̉
́
Như vây qua b
̣
ươc 2 va b
́
̀ ươc 3, giao viên cân khăc sâu cho hoc sinh thây
́
́
̀
́
̣
́
ro:̃
Hinh anh so sanh no phai co s
̀ ̉
́
́ ̉
́ ự vât đ
̣ ược so sanh va s
́
̀ ự vât dung đê so
̣
̀
̉
sanh. Đăc biêt la phai co ca t
́
̣
̣ ̀ ̉ ́ ̉ ư so sanh đ
̀
́ ược đứng giữa hai sự vât ây. T
̣ ́ ừ đo hoc
́ ̣
sinh se hiêu va lam đung đ
̃ ̉
̀ ̀
́ ược bai tâp.
̀ ̣
Bai lam
̀ ̀ : Cac hinh anh so sanh trong cac khơ th
́ ̀ ̉
́
́
̉ ơ trên la :
̀
a) Chau khoe h
́
̉ ơn ơng nhiêu
̀ !
Ơng la bi tr
̀ ̉ ơi chiêu
̀
̀
Chau la ngay rang sang.
́ ̀ ̀ ̣
́
b) Trăng khuya sang h
́ ơn đen
̀
c) Nhưng ngôi sao th
̃
ưc chăng băng me đa th
́
̉
̀
̣ ̃ ức vi chung con.
̀ ́
Me la ngon gio cua con suôt đ
̣ ̀ ̣
́ ̉
́ ời.
Qua hai thang th
́
ực hiên biên phap 2 va môt sô biên phap khac kem theo đê
̣
̣
́
̀ ̣ ́ ̣
́
́ ̀
̉
bô tr
̉ ợ cho biên phap 2. Tôi thây chât l
̣
́
́
́ ượng hoc tâp cua hoc sinh co tinh kha
̣
̣
̉
̣
́ ́
̉
quan ro rêt qua đ
̃ ̣
ợt khao sat hoc ky I nh
̉
́ ̣
̀ ư sau :
Tông sô hoc sinh
̉
́ ̣
Hoan thanh
̀
̀
Chưa hoan thanh
̀
̀
35
SL
%
30 88,6
SL %
5 14,3
13
Sau khi thực hiên biên phap “Day ky năng lam tôt nh
̣
̣
́
̣
̃
̀
́ ững bai tâp dang tim
̀ ̣
̣
̀
cac hinh anh so sanh”. Tôi thây co
́ ̀ ̉
́
́ ́ưu điêm la giup hoc sinh đa đi đung h
̉
̀ ́ ̣
̃
́ ướng
vơi yêu câu cua đê bai, lam đ
́
̀ ̉
̀ ̀ ̀ ược bai môt cach tôt h
̀ ̣ ́
́ ơn.
Măc du biên phap nay vô cung quan trong, no cung câp cho hoc sinh bôn
̣
̀ ̣
́ ̀
̀
̣
́
́
̣
́
bươc tiên hanh khi lam bai tâp: “Tim cac hinh anh so sanh” môt cach dê dang
́ ́ ̀
̀
̀ ̣
̀
́ ̀ ̉
́
̣ ́
̃ ̀
hơn va đung h
̀ ́ ơn. Tuy nhiên biên phap nay vân ch
̣
́ ̀ ̃ ưa giup cac em tiêp thu bai
́ ́
́
̀
môt cach linh hoat va sang tao, ch
̣ ́
̣
̀ ́
̣
ưa thu hut đ
́ ược nhiêu h
̀ ứng thu khi tim cac
́
̀
́
hinh anh so sanh.
̀ ̉
́
Chinh vi vây ma tôi tim toi va chăt loc hai hoa cac ph
́
̀ ̣
̀
̀
̀ ̀ ́ ̣
̀ ̀ ́ ương phap day hoc
́ ̣
̣
sao cho đat kêt qua cao trong viêc day va hoc. Tôi thây “Ph
̣
́
̉
̣
̣
̀ ̣
́
ương phap g
́ ợi mở,
phat huy tri l
́
́ ực cua hoc sinh đa đap
̉
̣
̃ ́ ứng được điêu đo”.
̀ ́
c. Biên phap 3
̣
́ : Phương phap g
́ ợi mở phat huy tri l
́
́ ực cua hoc sinh.
̉
̣
Đôi v
́ ơi ph
́ ương phap nay thi ng
́ ̀
̀ ươi giao viên phai kich thich vao tri tuê
̀ ́
̉ ́
́
̀ ́ ̣
cua hoc sinh, giup hoc sinh co tinh t
̉
̣
́
̣
́ ́ ư duy từ khai quat đên triu t
́
́ ́ ̀ ượng. Muôn
́
vây ng
̣
ươi giao viên cân phai xây d
̀ ́
̀
̉
ựng môt hê thông câu hoi sao cho phu h
̣ ̣
́
̉
̀ ợp.
Luôn luôn quan tâm đên trinh đô phat triên chung cua hoc sinh, đông th
́ ̀
̣
́
̉
̉
̣
̀
ời
phai quan tâm đên trinh đô tiêp thu bai cua t
̉
́ ̀
̣ ́
̀ ̉ ưng hoc sinh. T
̀
̣
ừ đo giup hoc sinh
́ ́ ̣
hoan thanh tiêp tuc phat triên t
̀
̀
́ ̣
́
̉ ư duy cao hơn , đông th
̀
ời giup hoc sinh ch
́
̣
ưa
hoan thanh đat đ
̀
̀
̣ ược trinh đô chung cua giao duc.
̀
̣
̉
́ ̣
Đê phat huy vai tro chu đông, tich c
̉
́
̀ ̉ ̣
́ ực cua hoc sinh va phat huy kha năng
̉
̣
̀ ́
̉
săn co cua cac em, khi day cac loai bai tâp cho cac em, nhât la cac bai tâp “Tim
̃ ́ ̉
́
̣
́
̣ ̀ ̣
́
́ ̀ ́ ̀ ̣
̀
nhưng hinh anh so sanh” nâng cao, tôi th
̃
̀ ̉
́
ương dung cac hê thông câu hoi g
̀
̀
́ ̣
́
̉ ợi
mở đi từ dê đên kho, đi t
̃ ́
́
ừ đơn gian đên ph
̉
́ ức tap đê cac em co t
̣
̉ ́
́ ư duy đôc lâp,
̣ ̣
sang tao trong hoc tâp. T
́
̣
̣ ̣
ừ đo cac em se tim ra ph
́ ́
̃ ̀
ương phap đê giai quyêt vân
́ ̉
̉
́ ́
đề
Vi du ; ( Sach Tiêng viêt nâng cao l
́ ̣
́
́
̣
ớp 3 trang 82)
Tim cac hinh anh so sanh trong nh
̀
́ ̀ ̉
́
ưng đoan th
̃
̣
ơ dưới đây:
a) Khi vao mua nong
̀
̀ ́
Tan la xoe ra
́ ́ ̀
Như cai ô to
́
Đang lam bong mat.
̀
́
́
14
Bong bang tron lăm
́
̀
̀ ́
Tron nh
̀ ư cai nong
́
Em ngôi vao trong
̀ ̀
Mat
́ ơi la mat
̀ ́
Xuân Quynh
̀
b) Rang sang
̣
́
Măt tr
̣ ơi ngoai biên kh
̀
̀ ̉
ơi
Như qua bong đo trên ban bia
̉ ́
̉
̀
Chiêu vê
̀ ̀
Măt tr
̣ ơi lân vao đam mây
̀ ̃ ̀ ́
Như qua bong vang trên sân co.
̉ ́
̀
̉
Bui Viêt My
̀
̣
̃
Muôn lam đ
́ ̀ ược bai tâp nay, yêu câu hoc sinh đoc ky đê bai xem đê bai yêu
̀ ̣
̀
̀ ̣
̣
̃ ̀ ̀
̀ ̀
câu tim cai gi va cân giai quyêt vân đê gi ?
̀ ̀
́ ̀ ̀ ̀
̉
́ ́ ̀ ̀
Sau khi hoc sinh đa hiêu đ
̣
̃ ̉ ược yêu câu cua đê bai thi tiêp tuc đi tim :
̀ ̉
̀ ̀ ̀ ́ ̣
̀
+ Tim cac s
̀
́ ự vât đ
̣ ược so sanh v
́ ới nhau.
+ Tim t
̀ ư so sanh
̀
́
+ Tim hinh anh so sanh
̀ ̀ ̉
́
Từ nhưng câu hoi g
̃
̉ ợi mở đo hoc sinh se t
́ ̣
̃ ư duy va tim ra vân đê cân giai
̀ ̀
́ ̀ ̀
̉
quyêt ma đê bai đa yêu câu.
́ ̀ ̀ ̀ ̃
̀
Bai lam :
̀ ̀
a) Tan la xoe ra nh
́ ́ ̀
ư cai ô.
́
Bong ban tron nh
́
̀
̀ ư cai nong.
́
b) Măt tr
̣ ơi ngoai biên nh
̀
̀ ̉
ư qua bong đo ban bia
̉ ́
̉ ̀
15
Măt tr
̣ ơi lân vao đam mây nh
̀ ̃ ̀ ́
ư qua bong vang trên sân co.
̉ ́
̀
̉
Từ bai tâp trên đê khăc sâu kiên th
̀ ̣
̉
́
́ ức cho cac em, giup cac em nhân biêt
́
́ ́
̣
́
nhanh vê hinh anh so sanh
̀ ̀ ̉
́ ở nhưng khô th
̃
̉ ơ, bai th
̀ ơ hay nhưng đoan văn, bai
̃
̣
̀
văn, tôi đa h
̃ ướng dân cac em cach tim nh
̃ ́
́ ̀
ững hinh anh so sanh nh
̀ ̉
́
ư sau:
Trươc hêt phai năm đ
́ ́
̉
́ ược cac t
́ ừ so sanh đo la: ( nh
́
́ ̀
ư, la, nh
̀ ư la, t
̀ ựa, tựa
như, giông nh
́
ư, giông, giông hêt, chăng băng, h
́
́
̣
̉
̀
ơn, kem, …. )
́
Sau khi năm đ
́ ược cac t
́ ừ so sanh ta đi tim nh
́
̀
ững câu thơ, những câu văn có
tư so sanh.
̀
́
Sau đo lai tiêp tuc đi tim cac s
́ ̣
́ ̣
̀
́ ự vât đ
̣ ược so sanh đ
́ ứng trước từ so sanh va
́
̀
cac s
́ ự vât dung đê so sanh đ
̣
̀
̉
́ ứng sau từ so sanh trong cac câu th
́
́
ơ, câu văn ây.
́
Khi đa tim đ
̃ ̀ ược cac s
́ ự vât đ
̣ ược so sanh va cac s
́
̀ ́ ự vât dung đê so sanh thi
̣
̀
̉
́
̀
ta ghep lai nh
́ ̣
ư sau: ( sự vât đ
̣ ược so sanh + t
́
ừ so sanh + s
́
ự vât dung đê so
̣
̀
̉
sanh) . T
́
ư đo se ra hinh anh so sanh.
̀ ́ ̃
̀ ̉
́
Vi du : Tim hinh anh so sanh sau :
́ ̣
̀ ̀ ̉
́
Tan la bang xoe ra
́ ́ ̀
̀ như cai ô
́
Ta thây : S
́
ự vât đ
̣ ược so sanh t
́
ừ so sanh s
́
ự vât dung đê so sanh
̣
̀
̉
́
Sau hai thang th
́
ực hiên biên phap 3, tôi đa thây kêt qua hoc tâp cua cac em
̣
̣
́
̃ ́ ́
̉ ̣ ̣
̉
́
đung nh
́
ư điêu ma tôi hăng mong đ
̀
̀
̀
ợi. Dưới đây la chât l
̀ ́ ượng hoc tâp cua cac
̣ ̣
̉
́
em qua đợt kiêm tra hoc ky I nh
̉
̣
̀
ư sau :
Tông sô hoc sinh
̉
́ ̣
35
Hoan thanh
̀
̀
SL
%
32 91,4
Chưa hoan thanh
̀
̀
SL %
3 8.8
Qua thơi gian th
̀
ực hiên biên phap 3 va môt sô biên phap khac kem theo tôi
̣
̣
́
̀ ̣ ́ ̣
́
́ ̀
thây chât l
́
́ ượng hoc môn Luyên t
̣
̣ ừ va câu đ
̀
ược nâng lên ro rêt. Nh
̃ ̣
ư vây biên
̣
̣
phap “ G
́
ợi mở phat huy tri l
́
́ ực cua hoc sinh ” đa giup tôi phat huy đ
̉
̣
̃ ́
́
ược năng
lực thực sự cua hoc sinh va giup hoc sinh năm chăc đ
̉
̣
̀ ́ ̣
́
́ ược kiên th
́ ức trong tâm,
̣
ap dung vao lam bai tâp “Tim nh
́ ̣
̀ ̀
̀ ̣
̀
ưng hinh anh so sanh” môt cach nhanh nhay va
̃
̀ ̉
́
̣ ́
̣
̀
đung.
́
Cung v
̀ ơi cac biên phap trên, tôi thây răng: Đê lôi cuôn s
́ ́
̣
́
́ ̀
̉
́ ự hứng thu hoc tâp
́ ̣ ̣
cua cac em va s
̉
́
̀ ự say mê vao hoc môn Luyên t
̀ ̣
̣ ừ va câu, đông th
̀
̀
ời tranh đ
́ ược
sự căng thăng va mêt moi cua tiêt hoc thi viêc hoc ma ch
̉
̀ ̣
̉
̉
́ ̣
̀ ̣
̣
̀ ơi, chơi ma hoc đa
̀ ̣
̃
giup cac em rât nhiêu vao viêc linh hôi cac tri th
́ ́
́
̀ ̀
̣ ̃
̣ ́
ưc. Vây cân phai th
́
̣
̀
̉ ực hiên biên
̣
̣
16
phap nay nh
́ ̀ ư thê nao đê đat đ
́ ̀ ̉ ̣ ược hiêu qua cao? Tôi đa nghiên c
̣
̉
̃
ứu, tim toi, hoc
̀ ̀ ̣
hoi va sang tao ra cac tro ch
̉ ̀ ́
̣
́ ̀ ơi đê th
̉ ực hiên biên phap “Vui ma hoc”.
̣
̣
́
̀ ̣
d. Biên phap 4
̣
́ : Vui ma hoc “ Tro ch
̀ ̣
̀ ơi : phong viên, săm vai, tiêp s
́
́
́ ức,
trăc nghiêm đung sai, hai hoa dân chu, chiêc hôp may măn ”.
́
̣
́
́
̉
́ ̣
́
Do đăc điêm tâm ly cua hoc sinh tiêu hoc con hiêu đông. La môt ng
̣
̉
́ ̉
̣
̉
̣
̀
́ ̣
̀ ̣
ười giaó
viên tiêu hoc tr
̉
̣ ực tiêp đ
́ ứng trên buc giang, tôi phai luôn luôn phat đông cac
̣
̉
̉
́ ̣
́
phong trao hoc băng cac hoat đông “Vui ma hoc”. Qua cac hoat đông vui ch
̀ ̣
̀
́
̣
̣
̀ ̣
́
̣
̣
ơi
nay se kich thich s
̀ ̃ ́
́ ự say mê hoc tâp cua cac em. Cac em se thich kham pha
̣
̣
̉
́
́
̃ ́
́
́
nhưng cai m
̃
́ ơi la va tich c
́ ̣ ̀ ́ ực hoat đông đê t
̣
̣
̉ ự chiêm linh kiên th
́ ̃
́ ức. Cho nên
viêc v
̣ ưa hoc v
̀ ̣ ưa ch
̀ ơi giup hoc sinh tiêp thu bai môt cach hiêu qua nhât. Chinh
́ ̣
́
̀
̣ ́
̣
̉
́
́
vi vây ma cach tô ch
̀ ̣
̀ ́
̉ ức day hoc cung phai thay đôi, không chi con la môt hinh
̣
̣
̃
̉
̉
̉ ̀ ̀ ̣ ̀
thực day hoc ca l
̣
̣
̉ ơp n
́ ưa ma co hinh th
̃
̀ ́ ̀
ưc day hoc ca nhân, day hoc theo nhom,
́ ̣
̣
́
̣
̣
́
hoc ca l
̣
̉ ơp.
́
Do đo, đê môt tiêt hoc đat đ
́ ̉
̣
́ ̣
̣ ược môt cach “Nhe nhang, thoai mai, hiêu qua’’
̣ ́
̣
̀
̉
́
̣
̉
va khăc sâu đ
̀ ́
ược kiên th
́ ưc trong tâm giup cac em nh
́
̣
́ ́
ớ lâu cac kiên th
́
́ ức đã
hoc, tôi th
̣
ương xuyên lông ghep cac tro ch
̀
̀
́ ́ ̀ ơi vao trong cac bai hoc .
̀
́ ̀ ̣
Vi du: (Bai tâp 1 trang 24 – SGK Tiêng viêt 3/1)
́ ̣
̀ ̣
́
̣
Tim cac hinh anh so sanh trong nh
̀
́ ̀ ̉
́
ưng câu th
̃
ơ, câu văn dưới đây:
a) Măt hiên sang t
́ ̀ ́ ựa vi sao
̀
Bac nhin đên tân Ca Mau cuôi tr
́
̀ ́ ̣
̀
́ ời.
Thanh Haỉ
b) Em yêu nha em
̀
Hang xoan tr
̀
ươc ngo
́
̃
Hoa xao xuyên n
́ ở
Như mây tưng chum
̀
̀
Tô Ha ̀
c) Mua đông
̀
Trơi la cai tu
̀ ̀ ́ ̉ ươp lanh
́ ̣
17
Mua he
̀ ̀
Trơi la cai bêp lo nung.
̀ ̀ ́ ́ ̀
Lo Ngân Sun
̀
̉
d) Nhưng đêm trăng sang, dong sông la môt đ
̃
́
̀
̀ ̣ ường trăng lung linh dat́
vang.
̀
Vơi bai nay tôi tô ch
́ ̀ ̀
̉ ức cho hoc sinh thi lam bai tiêp s
̣
̀
̀ ́ ức. Tôi lây 2 nhom,
́
́
môi nhom 4 hoc sinh. Trên bang dan hai t
̃
́
̣
̉
́
ờ giây khô to, môi nhom đêu ghi
́
̉
̃
́
̀
cac hinh anh so sanh vao băng giây cua nhom minh. Nêu nhom nao xong
́ ̀ ̉
́
̀
́ ̉
́
̀
́
́
̀
trươc va đung thi nhom đo thăng cuôc.
́ ̀ ́
̀ ́
́ ́
̣
Sau khi nghiên cưu va ap dung cac biên phap “Vui ma hoc” tôi thây tiêt
́ ̀ ́ ̣
́
̣
́
̀ ̣
́ ́
hoc sinh đông va sôi nôi hăn lên. Hoc sinh hiêu bai ngay tai l
̣
̣
̀
̉
̉
̣
̉
̀
̣ ơp, khăc sâu
́
́
được kiên th
́ ưc đông th
́ ̀
ơi đông viên, khich lê đ
̀ ̣
́
̣ ược cac em cô găng hoc tâp.
́
́ ́
̣ ̣
Để tiêt hoc nao cung sôi nôi, sinh đông va co hiêu qua nh
́ ̣
̀ ̃
̉
̣
̀ ́ ̣
̉ ư vây thi đoi hoi
̣
̀ ̀ ̉
ngươi giao viên phai biêt l
̀
́
̉
́ ựa chon cac tro ch
̣
́
̀ ơi, cach tô ch
́
̉ ức tro ch
̀ ơi aṕ
dung phu h
̣
̀ ợp vao môi tiêt hoc sao cho h
̀
̃ ́ ̣
ợp ly.́
Thông qua viêc hoc theo nhom, thông qua cac tro ch
̣
̣
́
́
̀ ơi đa giup hoc sinh co
̃ ́ ̣
́
tinh đoan kêt, long trung th
́
̀ ́ ̀
ực, tinh thân công đông co trach nhiêm, hoc tâp lân
̀ ̣
̀
́ ́
̣
̣ ̣
̃
nhau. Đông th
̀
ơi khăc phuc đ
̀
́
̣ ược những tinh xâu nh
́
́ ư ich ky, tinh ch
́
̉ ́
ơi trôi, tinh
̣ ́
gia dôi.
̉ ́
Tuy vây, biên phap vui ma hoc con co nh
̣
̣
́
̀ ̣
̀ ́ ược điêm đo la mât nhiêu th
̉
́ ̀ ́
̀ ơi gian
̀
trong khi day, l
̣ ơp hoc dê ôn ao, mât trât t
́ ̣
̃ ̀ ̀
́ ̣ ự. Nhưng ngoai cac nh
̀ ́ ược điêm noi
̉
́
trên biên phap nay lai co
̣
́ ̀ ̣ ́ưu điêm giup hoc sinh bôc lô minh qua tro ch
̉
́ ̣
̣ ̣ ̀
̀ ơi. Tư đo
̀ ́
giao viên năm chăc đ
́
́
́ ược đăc điêm, s
̣
̉
ở thich cua hoc sinh đê co nh
́
̉
̣
̉ ́ ững biên
̣
phap day phu h
́ ̣
̀ ợp, giup hoc sinh hoc tâp tôt h
́
̣
̣
̣
́ ơn va hoan thiên tôt nhân cach
̀ ̀
̣
́
ngươi hoc sinh tiêu hoc.
̀ ̣
̉
̣
Qua ap dung va th
́ ̣
̀ ực hiên bôn biên phap trên vao day môn Luyên t
̣
́
̣
́
̀ ̣
̣ ừ va câu
̀
lam tôt nh
̀ ́ ưng bai tâp dang “Tim cac hinh anh so sanh”. Tôi thây môi biên phap
̃
̀ ̣
̣
̀
́ ̀ ̉
́
́
̃ ̣
́
đêu co nh
̀ ́ ưng
̃ ưu điêm va khuyêt điêm nhât đinh. Nh
̉
̀
́ ̉
́ ̣
ưng ưu điêm la chiêm
̉
̀
́ ưu
thê h
́ ơn ca. Viêc kêt h
̉
̣
́ ợp linh hoat, hai hoa cac ph
̣
̀ ̀ ́ ương phap day hoc truyên
́ ̣
̣
̀
thông va ph
́
̀ ương phap day hoc hiên đai se đat đ
́ ̣
̣
̣
̣ ̃ ̣ ược hiêu qua cao nhât. Vi vây
̣
̉
́
̀ ̣
ngươi giao viên phai co tinh sang tao va biêt chăt loc nh
̀
́
̉
́ ́
́
̣
̀ ́
́ ̣
ững tinh hoa cua cac
̉
́
phương phap day hoc truyên thông lân cac ph
́ ̣
̣
̀
́
̃ ́ ương phap day hoc hiên đai trong
́ ̣
̣
̣
̣
viêc day va hoc.
̣
̣
̀ ̣
e)Biện pháp 5: Củng cố, hệ thống khắc sâu kiến thức.
18
Để học sinh nắm vững kiến thức về dạng bài tập này tơi thống kê phân
tích, nghiên cứu biện pháp so sánh trong phân mơn: "Luyện từ và câu" của
chương trình SGK lớp 3 theo hệ thống kiên thức từ đơn giản đến phức tạp
mà học sinh cần nhớ một cách trình tự:
+) Giúp học sinh hiểu rõ: So sánh là biện pháp tu từ dùng để đối chiếu,
hai hay nhiều sự vật khác nhau từ đó tìm ra điểm giống nhau để làm nổi bật
sự vật được so sánh.
+) Việc so sánh như vậy là làm cho sự vật trở lên rõ nét, sinh động và
câu văn, câu thơ hay hơm gợi tả hơn).
Đề học sinh dễ hiểu, dễ nhớ và dễ chiếm lĩnh kiến thức đầy đủ, rõ ràng,
chính xác tơi đưa ra mơ hình so sánh như sau:
Mơ hình so sánh đầy đủ gồm 4 yếu tố .
VD1:
Mặt tươi như hoa
2
3 4
1
Trong đó: (1) là sự vật được so sánh.
(2) Là phương diện so sánh.
(3) Từ dùng để so sánh .
(4) Sự vật đưa ra làm chuẩn để so sánh.
Nhưng trong thực tế thì nhiều câu văn, câu thơ đã bị khuyết 1 trong 4 yếu tố
đó chẳng hạn như:
VD2: Đẹp như tiên (Thiếu yếu tố 1) .
Trẻ em như búp trên cành . (thiếu y/tố 2).
Yếu tố bị khuyết thường gặp là yếu tố 2. khi đó, học sinh tìm yếu tố 2
bằng cách đặt câu hỏi .
+ Búp trên cành có đặc điểm gì? (non nớt, tươi non, mềm, yếu, tràn đầy sức
sống, chứa chan hi vọng …)
+ Tại sao lại so sánh trẻ em với búp trên cành? (Vì trẻ em cịn non nớt, ln
được bố mẹ che chở …)
19
VD3: Quả dừa đàn lợn con nằm trên cao ( thiếu yếu tố 2 và 3)
* Lưu ý: Khi trong câu có từ “là” dùng để giới thiệu, nhận xét, đánh giá thì
những câu đó khơng phải câu có từ “là” mang hình ảnh so sánh.
Từ chỉ so sánh bao giờ cũng đứng giữa 2 sự vật.
VD: Đây là Nam. ( Giới thiệu)
Câu khơng mang
hình ảnh so sánh
Nam là học sinh giỏi. ( nhận xét, đánh giá)
Trước nhà là một con sơng. ( chỉ sự tồn tại)
Là gì?
Học quả là một khó khăn vất vả.( Khẳng định)
VD: Q hương là bàn tay mẹ ( k/định )
Câu mang hình
ảnh so sánh
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Từ những kiến thức kĩ năng đơn giản đó mà học sinh biết phân biệt các
dạnh bài tập với nhau. Đặc biệt là kiểu bài "Tìm sự vật so sánh" và kiểu bài
"Tìm hình ánh so sánh". Giáo viên cần chỉ rõ cho học sinh thấy sự khác nhau
giữa 2 dạng bài tập này bằng cách đưa ví dụ minh họa.
VD1: * Ví dụ: Tìm sự vật được so sánh với nhau trong các câu thơ, câu văn
dưới đây:
a)
"Hai bàn tay em
Như hoa đầu cành"
(Huy Cận)
b)"Mặt biển sáng trong như tấm thảm khổng lồ bằng ngọc thạch"
(Vũ Tú Nam)
c)
"Cánh diều như dấu á
Ai vừa tung lên trời"
(Lương Vĩnh Phúc)
d)
"Ơ cái dấu hỏi
20
Trơng ngộ ngộ ghê
Như vành tai nhỏ
Hỏi rồi lắng nghe"
(Phạm Như Hà)
Vấn đề mà học sinh cần giải quyết ở dạng bài tập này là chỉ rõ các sự
vật được so sánh cụ thể là:
+ "Hai bàn tay em" so sánh với "hoa đầu cành"
+ "Mặt biển" so sánh với "tấm thảm khổng lồ".
+ "Cánh diều" so sánh với "dấu á"
+ "Dấu hỏi" so sánh với "vành tai nhỏ".
Vẫn là các câu văn, câu thơ trên nhưng bài tập lại u cầu "Tìm các hình
ảnh so sánh" thì vấn đề cần giải quyết của học sinh là phải chỉ ra tồn bộ
hình ảnh được so sánh với nhau trong mỗi câu là
+ "Hai bàn tay em như hoa đầu cành"
+ "Mặt biển sáng trong như tấm thảm khổng lồ bằng ngọc thạch"
+ "Cánh diều như dấu á"
+ "Ơ cái dấu hỏi Như vành tai nhỏ"
Từ 2 ví dụ trên học sinh dễ dàng phân biệt dạng bài tìm sự vật so sánh
với dạng bài tìm hình ánh so sánh hồn tồn khác nhau. Tìm sự vật so sánh là
nêu tên sự vật kết hợp với lời nói; cịn hình ảnh so sánh là bao gồm cả 2 sự
vật và từ chỉ sự so sánh (tồn bộ câu).
7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến:
Nhờ cac biên phap trên đa đ
́
̣
́
̃ ược thực hiên nên chât l
̣
́ ượng hoc tâp cua
̣
̣
̉
hoc sinh
̣
ở tât ca cac mơn hoc đêu đ
́ ̉ ́
̣
̀ ược nâng lên ro rêt. Tơi thây cac em đa năm
̃ ̣
́ ́
̃ ́
chăc va khăc sâu đ
́ ̀ ́
ược cho minh cach tim cac hinh anh so sanh môt cach nhanh,
̀
́ ̀
́ ̀ ̉
́
̣ ́
nhay va đung. Giup cac em co ky năng, ky xao khi lam cac bai tâp vê “Tim cac
̣
̀ ́
́ ́
́ ̃
̃ ̉
̀
́ ̀ ̣
̀ ̀
́
hinh anh so sanh”. Thông qua phân môn Luyên t
̀ ̉
́
̣ ừ va câu con giup cac em lam
̀
̀
́ ́
̀
tôt cac bai văn, co tinh thân t
́ ́ ̀
́
̀ ương trợ, phân đâu thanh nh
́ ́
̀
ững con ngoan, trò
gioi.
̉
21
8. Những thơng tin cần được bảo mật(nếu có): Khơng
9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Cơ sở vật chất đảm bảo cho cơng tác giảng dạy và học tập của giáo
viên và học sinh.
Các cấp lãnh đạo Đảng và chính quyền địa phương quan tâm, tạo
điều kiện giúp đỡ để nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện.
10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã
tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu,kể cả áp dụng thử(nếu có):
Sau khi áp dụng các giải pháp trên tơi nhận thấy:
Trong các giờ luyện từ và câu, học sinh hứng thú học tập, say mê
trong mơn học.
Học sinh kiên trì trong học tập.
Trong khi làm các bài tập, kĩ năng dùng từ và vốn từ vựng của học
sinh được nâng cao hơn, các câu văn khi viết học sinh đã biết vận dụng các
biện pháp so sánh, dùng từ ngữ gợi tả có hình ảnh.
Trong các tiết thực hành vận dụng kiến thức, học sinh khơng những
hiểu được nội dung của bài mà cịn có kĩ năng phân tích đề và giải quyết vấn
đề một cách chính xác và hiệu quả. Từ đó các em có hứng thú học tập và u
thích mơn học.
Trau dồi được vốn từ ngữ về kĩ năng "Nghe, đọc, nói, viết" bản thân
các em cảm thấy tự tin hơn, khơng cịn sợ sệt như trước nữa.
10.1. Đánh giá lợi ích thu được theo ý kiến của tác giả
Trong q trình trước và sau khi thực hiện tơi tiến hành khảo sát kết
quả đạt như sau:
Bảng 1:Khảo sát trước khi thực hiện (tháng 10)
Tổng số
học sinh
Điểm giỏi
Điểm khá
Điểm trung
bình
Điểm yếu
35
2
8
15
10
22
Tỉ lệ
5,7%
22,8%
42,8%
28,5%
Bảng 2: Khảo sát sau khi thực hiện (tháng 2)
Tổng số
học sinh
Điểm giỏi
Điểm khá
Điểm trung
bình
Điểm yếu
35
Tỉ lệ
10
28,5%
16
45,7%
7
20%
2
5,7%
Qua các biện pháp mà tơi đã áp dụng , để có được kết quả như vậy bản
thân tơi đã rút ra cho mình một bài học kinh nghiệm:
* Đối với giao viên:
́
+ Phai năm đ
̉
́ ược tưng đơi t
̀
́ ượng hoc sinh, phai hiêu ro đ
̣
̉
̉
̃ ược kha năng
̉
nhân th
̣
ưc cua t
́ ̉ ưng em, đê t
̀
̉ ừ đo ap dung cac biên phap phu h
́ ́
̣
́
̣
́
̀ ợp đơi v
́ ới cać
em.
+ Phai co tinh sang tao, phai linh hoat kêt h
̉
́ ́
́
̣
̉
̣
́ ợp hai hoa cac ph
̀ ̀ ́ ương phaṕ
day hoc sao cho phu h
̣
̣
̀ ợp.
+ Phai luôn luôn tim toi va hoc hoi đê nâng cao trinh đô chuyên môn
̉
̀
̀ ̀ ̣
̉
̉
̀
̣
nghiêp vu, x
̣
̣ ưng đang la môt ng
́
́
̀ ̣
ười giao viên mâu m
́
̃ ực đê hoc sinh noi theo.
̉ ̣
+ Ren luyên cho hoc sinh luôn luôn đoc ky yêu câu cua đâu bai, co ky
̀
̣
̣
̣
̃
̀ ̉
̀ ̀
́ ̃
năng, ky xao khi lam t
̃ ̉
̀ ưng dang cua bai tâp. Cho hoc sinh năm chăc cac b
̀
̣
̉
̀ ̣
̣
́
́ ́ ước
tim nh
̀
ưng hinh anh so sanh t
̃
̀ ̉
́ ư đo hoc sinh se nhân biêt rât nhanh vê hinh anh so
̀ ́ ̣
̃ ̣
́ ́
̀ ̀ ̉
sanh.
́
+ Tăng cương bôi d
̀
̀ ương cac dang bai tâp cho hoc sinh, luôn luôn đôi
̃
́ ̣
̀ ̣
̣
̉
mơi ph
́ ương phap day hoc, lây hoc sinh lam trung tâm. Giao viên la ng
́ ̣
̣
́ ̣
̀
́
̀ ười đưa
ra vân đê va hoc sinh phai tim ra ph
́ ̀ ̀ ̣
̉ ̀
ương phap giai qut vân đê đo.
́
̉
́ ́ ̀ ́
* Về phía học sinh:
+ Chuẩn bị kĩ bài trưứoc khi đến lớp .
+ Học sinh tự củng cố vốn kiến thức của mình bằng cách đọc nhiều
sách báo phù hợp với lứa tuổi, xem băng hình, quan sát tranh...
+ Cho học sinh giao lưu trực tiếp với các bạn trong lớp, trong trường
sau mỗi bài học: "Luyện từ và câu" dạng này để học sinh khắc sâu kiến thức.
23
+ Khi làm bài tập u cầu học sinh đọc kỹ đề bài, xác định đúng u
cầu của bài, phân biệt được chúng thuộc kiểu bài so sánh dạng nào rồi mới
bắt tay vào làm bài.
+ Khi quan sát sự vật , cần quan sát thận tinh tế để tìm ra những điểm
giống nhau, những nét tương đồng .
10.2. Đánh giá lợi ích thu được theo ý kiến của tổ chức, cá nhân.
Đề tài sáng kiến này có thể áp dụng rộng rãi cho học sinh khối 3 của
trường Tiểu học hồng Hoa và các trườn khác trong tồn huyện.
11. Danh sách những tổ chức/ cá nhân đã tham gia áp dụng thử và áp
dụng sáng kiến lần đầu.
Số Tên tổ chức/cá
Địa chỉ
Phạm vi/Lĩnh vực áp dụng
TT
nhân
sáng kiến
1
Lê Thị Tân
Giáo viên Trường Tiểu Một số biện pháp giúp học sinh
học Hồng Hoa
làm tốt dạng bài tập so sánh trong
phân mơn LTVC lớp 3
Hồng Hoa, ngày 23 tháng 2 năm 2018
Hồng Hoa, ngày 22 tháng 2 năm 2018
Thủ trưởng đơn vị/
Tác giả sáng kiến
Chính quyền địa phương
(Ký và ghi rõ họ tên)
(Ký tên,đóng dấu)
Trần Trung Kiên
Lê Thị Tân
24
Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HƠI ĐƠNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
Tổng điểm: ..............................................................................................
Xếp
....................................................................................................
loại:
.................................................................................................................................
Hồng Hoa ngày 23 tháng 12 năm 2018
TM: HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
CHỦ TỊCH
Trần Trung Kiên
25
