Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
MỤC LỤC
MỤC LỤC
..................................................................................................................................
1
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ
...........................................................................................................
1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
..........................................................................................................
1
II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG
.....................
2
III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP
......................................
3
PHẦN II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
...........................................................................................
4
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
.................................................................................................................
4
IV. THỰC TRẠNG DẠY HỌC
.................................................................................................
5
1. Đối với giáo viên
...................................................................................................................
5
2. Đối với học sinh
.....................................................................................................................
5
V. MỘT SỐ GIẢI PHÁP
........................................................................................................
5
1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.
.............................................................
6
2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm
...........................................................
8
3.Giải pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.
.................................
12
5. Giải pháp thứ năm: Sử dung linh ho
̣
ạt tro ch
̀ ơi hoc tâp:
̣ ̣
....................................................
20
VI.KẾT QUẢ
............................................................................................................................
29
PHẦN III KẾT LUẬN
............................................................................................................
30
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Để giao tiếp với nhau trong xã hội chúng ta thường sử dụng ngơn ngữ
lời nói. Lời nói và chữ viết là hai phần quan trọng để giao tiếp hiện đại.
Tiếng Việt là ngơn ngữ giao tiếp của người Việt làm sao để hướng tới một
khung giao tiếp trong sáng dễ hiểu đồng thời tạo sự hấp dẫn đối với người
đối thoại.
Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu
cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ
và các kĩ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã
hội chủ nghĩa, bước đầu xây dựng tư cách và trách nhiệm cơng dân, chuẩn bị
cho học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.
Tiếng Việt là phân mơn cơ bản trong chương trình Tiểu học. Qua mơn
Tiếng Việt, học sinh biết cách ghép vần, biết cách nói đúng ngữ pháp đồng
thời biết sử dụng những biện pháp tu từ.
Mơn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ vơ vùng quan trọng đó
là hình thành 4 kỹ năng: Nghe – nói đọc – viết cho học sinh. Tập đọc là một
phân mơn của chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân mơn có vị
trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển
kỹ năng đọc, một kỹ năng quan trọng hàng đầu của học sinh ở bậc Tiểu học
đầu tiên. Kỹ năng đọc có nhiều mức độ: đọc đúng, đọc nhanh (lưu lốt, trơi
chảy), đọc có ý thức (thơng hiểu được nội dung những điều mình đọc hay cịn
gọi là đọc hiểu) và đọc diễn cảm. Những kỹ n ăng này khơng phải tự nhiên mà
có nên việc dạy học phải có định hướng, có kế hoạch từ lớp 1 đến lớp 5 trong
bậc Tiểu học.
Đặc biệt đối với học sinh lớp 1 lớp đầu cấp việc dạy đọc cho các
em thật vơ cùng quan trọng bởi các em có đọc tốt được ở lớp 1 thì khi học
các lớp tiếp theo các em mới nắm bắt được những u cầu cao hơn của mơn
Tiếng Việt. Việc dạy đọc ở lớp 1 cũng quan trọng bởi từ chỗ các em cịn
phải đọc đánh vần từng tiếng đến việc đọc thơng thạo được một văn bản là
việc tương đối khó với các em. Mục tiêu của giờ dạy Tiếng Việt là phải
hướng đến giáo dục học sinh u Tiếng Việt bằng cách nêu bật sức mạnh
biểu đạt của Tiếng Việt, sự giàu đẹp của âm thanh, sự phong phú của ngữ
điệu trong việc biểu đạt nội dung. Thế nhưng hiện nay, ở trường Tiểu học,
1/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
mặt âm thanh của ngơn ngữ, đặc biệt ngữ điệu chưa được chú ý đúng mức.
Đó là một trong những lý do cho học sinh của chúng ta đọc và nói chưa tốt.
Đó cũng là ý do khiến cho trong nhiều trường hợp, học sinh khơng hiểu đúng
văn bản được đọc.
Thơ là một loại tác phẩm văn học được viết theo thể loại văn vần.
Ngay từ nhỏ các em đã được tiếp xúc với những bài thơ, bài ca dao qua các
bài hát ru. Do thể loại văn vần nên thơ dễ nghe và dễ nhớ. Mặt khác, các câu
thơ, các khổ thơ khơng chỉ có hình ảnh, mà cịn chứa nhạc điệu trong đó. Vì
vậy các bài thơ thường được các em đón nhận một cách nhiệt tình. Tuy nhiên,
do mới tiếp xúc với việc học chữ, nên việc đọc với các em cịn khó khăn
những đọc thơ cho đúng vần điệu, đúng nhịp của câu thì cần phải có một có
một q trình rèn luyện nhất định. Trong chương trình Tiếng Việt lớp 1 có rất
nhiều bài thơ được đưa vào chương trình. Ngay cuối học kỳ 1 đã có những
bài thơ, câu thơ được đưa vào. Sang học kỳ 2, học sinh bắt đầu làm quen với
mơn Tập đọc. Trong đó có đọc các đoạn văn, các bài thơ ngắn, nhưng nhìn
chung chủ yếu là thơ.
Hiện nay, việc đọc các văn bản của học sinh cịn sai rất nhiều. nhất là
đọc thơ các em thường khơng đọc đúng vần điệu, ngắt nhịp lấy hơi khơng
đúng nên khi nghe một bài thơ sẽ kém thuyết phục. Việc giúp các em đọc
đúng nhất là đọc đúng các bài thơ sẽ làm tăng nhận thức Tiếng Việt của các
em. Đồng thời khi nghe một bài thơ đọc đúng các em sẽ cảm nhận được phần
nào tâm hồn của bài thơ từ đó các em hứng thú hơn nữa trong việc học tập
của mình.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giúp các em đọc đúng tiếng, đọc liền
tiếng trong từ, trong câu, đọc đúng ngữ điệu, biết cách ngắt nghỉ hơn trong
văn bản thơ, cũng như văn bản văn xi. Những băn khoăn này chính là lý do
tơi chọn đề tài:“Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh
trong các tiết Tập đọc ở lớp Một”.
II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG
DỤNG
1.Thời gian nghiên cứu đề tài từ tháng 09 năm 2016 đến tháng 03 năm 2017.
2.Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 1, trường Tiểu học.
3.Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng trong các tiết
Tập đọc ở lớp Một.
2/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP
Khi bắt đầu vào học kỳ hai tơi đã tiến hành khảo sát khả năng đọc thơ
của học sinh lớp 1 qua các bài thơ có trong chương trình sách giáo khoa Tiếng
Việt
Số lượng
Số học sinh
Số học sinh
Số học sinh
học sinh
đọc sai âm, vần,
đọc đúng
đọc lưu lốt
63
100%
dấu thanh
10
15,9%
38
60,3%
15
23,8%
Nhìn vào số liệu trên chúng tơi nhận thấy kỹ năng đọc của các em cịn chưa
tốt, nhất là đọc thơ. Vào giai đoạn này để đọc được các câu thơ theo đúng là
cả một vấn đề rất lớn đối với các em. Vì vậy, việc rèn đọc đúng học sinh
trong các tiết Tập đọc ở lớp 1 nói chung và đọc thơ nói riêng là một việc làm
rất cần thiết và cấp bách.
3/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
PHẦN II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu
cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ
và các kĩ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã
hội chủ nghĩa.
Trong chương trinh Tiêu hoc mơn Tiêng Viêt gi
̀
̉
̣
́
̣ ữ mơt vi tri đăc biêt quan
̣ ̣ ́ ̣
̣
trong.
̣
Mục tiêu của mơn Tiếng Việt ở trường tiểu học nhằm hình thành và
phát triển ở học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp
trong các mơi trường hoạt động của lứa tuổi. Thơng qua việc dạy và học
Tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác của tư duy. Cung cấp cho học
sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về
xã hội, tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước
ngồi. Bồi dưỡng tình u Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong
sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt
Nam xã hội chủ nghĩa.”
Tập đọc là một phân mơn có vị trí hết sức quan trọng trong mơn Tiếng
Việt nhất là trong thời đại bùng nổ thơng tin hiện nay. Đọc thơng viết thạo là
một u cầu đặt ra với bất cứ học sinh Tiểu học nào, ngay từ những ngày
đầu tiên đến trường các em đã phải học đọc mặc dù ở giai đoạn này việc đọc
của các em mới chỉ dừng lại ở mức độ nhận diện kí hiệu chữ viết và giải mã
bằng âm thanh song đây là một giai đoạn rất quan trọng bởi đó là giai đoạn
học sinh phải học để đọc và làm nền tảng cho những giai đoạn tiếp theo, giai
đoạn đọc để học. Càng về sau u cầu đặt ra trong việc đọc càng được nâng
cao, từ việc đọc để hiểu được nội dung văn bản đến việc phát triển kĩ năng
đọc diễn cảm. Dạy học Tập đọc ở Tiểu học là một việc làm hết sức có ý
nghĩa trong việc hình thành và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh, nó khẳng
định sự cần thiết cho việc hình thành và phát triển một cách có hệ thống và có
kế hoạch năng lực đọc cho học sinh. Thông qua phân môn Tâp đoc ma trau dôi
̣
̣
̀
̀
vôn Tiêng Viêt, vôn hoc văn va phat triên t
́
́
̣
́ ̣
̀ ́
̉ ư duy, mở rông vôn hiêu biêt cua hoc
̣
́
̉
́ ̉
̣
sinh vê cuôc sông. Bôi d
̀ ̣
́
̀ ưỡng tư tưởng tinh cam trong sang, yêu cai đep, cai
̀
̉
́
́ ̣
́
thiên, co thai đô
̣
́ ́ ̣ ứng xử tôt trong cuôc sông, yêu Tiêng Viêt.
́
̣
́
́
̣
4/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
IV. THỰC TRẠNG DẠY HỌC
Qua nhiều năm giảng dạy và trao đổi với đồng nghiệp tơi đã có những
nhận xét chung về thực trạng dạy học như sau:
1. Đối với giáo viên
Nhìn chung giáo viên tiểu học đều rất coi trọng tiết tập đọc. Giáo viên
đã nghiên cứu phương pháp dạy Tập đọc để dạy tốt song chưa đi sâu lựa
chọn phương pháp cho phù hợp để tiết dạy đạt kết quả cao nhất. Bên cạnh
đó một số giáo viên chưa chú ý và coi trọng tính luyện tập, thực hành của học
sinh.
2. Đối với học sinh
Qua nhiều năm dạy học, tơi nhận thấy ở Tiểu học các em thường coi
nhẹ tiết tập đọc vì các em cho rằng tiết Tập đọc là tiết dễ khơng phải suy
nghĩ như mơn Tốn mà chỉ cần đọc trơi chảy, lưu lốt là được. Các em cũng
chưa để ý đến việc đọc của mình như thế nào. Một số học sinh phát âm sai
do thói quen đã có từ trước hoặc do tiếng địa phương. Khi đọc các em cịn hay
mắc lỗi ngắt giọng, các em cịn ngắt giọng để lấy hơi một cách tuỳ tiện (cịn
gọi là ngắt giọng sinh lý). Học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp Một
nói riêng phần lớn các em chỉ biết bắt chước cơ một cách tự nhiên. Khả năng
tiếp thu mơn học Tiếng Việt của học sinh có nhiều hạn chế so với các mơn
Tốn hay Tự nhiên Xã hội, một số học sinh đọc chưa được rõ ràng, chưa biết
ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy, nhiều học sinh phát âm chưa phân biệt
rõ phụ âm đầu l/n; tr/ch; s/x. Đặc biệt đa số các em đọc cịn ngọng phụ âm
l/n, đọc ngọng dấu thanh, đọc ngọng các vần. Về kĩ thuật đọc chưa thể hiện
được tình cảm, nội dung mà văn bản đề cập tới. Nhiều học sinh lúng túng
thiếu tự tin trong việc thể hiện giọng đọc của mình.
Qua thực tế giảng dạy, tơi nhận thấy tốc độ đọc và đọc đúng các dịng
thơ, đúng câu thơ của học sinh cịn rất hạn chế. Đọc đúng nhịp điệu, đọc hay
các bài thơ sao cho phù hợp là điều khó khăn với học sinh lớp Một.
V. MỘT SỐ GIẢI PHÁP
Trước tình hình thực tế dạy học để rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học
sinh trong các tiết Tập đọc ở lớp Một. Tơi xin mạnh dạn đưa ra một số giải
5/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
pháp hướng dẫn học sinh rèn đọc để nâng cao chất lượng tiết học tập đọc đó
là :
Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.
Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm.
Hướng dẫn học sinh đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.
Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng chỗ cho học sinh.
Vận dụng linh hoạt trị chơi học tập.
1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.
Mỗi tiết Tập đọc muốn đạt hiệu quả cao thì u cầu đối với người giáo
viên là phải có sự chuẩn bị bài chu đáo, lập kế hoạch dạy học chi tiết, chuẩn
bị những đồ dùng cần thiết. Khi dạy bất kì một bài Tập đọc nào, bao giờ tơi
cũng dành một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu về tác giả, hồn cảnh
sáng tác, tìm hiểu nội dung, ý nghĩa của bài mà tác giả muốn gửi gắm trong
tác phẩm. Đọc bài một vài lần để tìm hiểu cách đọc, dự đốn trước các tình
huống có thể xảy ra để lập kế hoạch dạy học phù hợp. Đối với các bài Tập
đọc học thuộc lịng ở lớp 1 thì chủ yếu là thơ, do vậy trước khi dạy tơi ln
tìm hiểu cách ngắt nhịp thơ, cách gieo vần, thể loại thơ,.... để từ đó xây dựng
kế hoạch, lựa chọn hình thức tổ chức sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Giáo
viên có nghiên cứu kĩ bài trước thì mới cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cái
hồn của tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm trong bài và phần giảng bài của
giáo viên mới hấp dẫn, thu hút học sinh hứng thú với bài học. Để giúp học
sinh đọc tốt một bài Tập đọc, tơi thường hướng dẫn học sinh chuẩn bị một
cách chu đáo, cụ thể đó là:
Đọc bài trước 12 lần.
Tìm xem bài tập đọc có mấy đoạn (khổ thơ), có mấy câu (dịng thơ)
Tìm tiếng có vần mới trong bài.
Tập trả lời miệng các câu hỏi về tìm hiểu nội dung trong bài.
Ví dụ: Khi dạy bài Tặng cháu tơi đã hướng dẫn học sinh chuẩn bị như
sau:
Tặng cháu
6/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Vở này ta tặng cháu u ta
Tỏ chút lịng u cháu gọi là
Mong cháu ra cơng mà học tập
Mai sau cháu giúp nước non nhà.
Đọc thành tiếng 12 lần, dùng bút chì ghi số dịng thơ đầu trong bài tập
đọc.
Tìm tiếng có vần au trong bài.
+ Tìm một số từ có tiếng chứa vần ao, au.
chim chào mào cây cau
+ Nói câu chứa tiếng có vần ao hoặc au.
M: Sao sáng trên bầu trời
M: Các bạn học sinh rủ nh au đi
học
Học sinh tập trả lời miệng các câu hỏi để tìm hiểu nội dung bài. Phần
tìm hiểu này giúp học sinh nhớ được nội dung bài.
+ Bác Hồ tặng vở cho ai?
+ Bác mong các cháu làm điều gì?
7/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Việc chuẩn bị bài kỹ của học sinh như vậy nên ở trên lớp dưới sự gợi
mở, dẫn dắt, hướng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ đọc đúng, tiến tới đọc
hay, các em chủ động trong việc nắm bắt nội dung bài đọc, phát huy được
tính tích cực, chủ động của học sinh trong tiết học.
Qua thực tế giảng dạy, tơi nhận thấy rằng để dạy thành cơng một tiết
Tập đọc, truyền thụ được kiến thức một cách khoa học, sâu sắc giáo viên cần
chuẩn bị kỹ những việc sau:
+ Soạn bài cụ thể, chi tiết thể hiện rõ hoạt động của thầy, của trị. Xây
dựng được các phương pháp dạy học truyền thống kết hợp với các phương
pháp, phương tiện dạy học hiện đại một cách linh hoạt để giờ dạy nhẹ
nhàng, đạt hiệu quả.
+ Nắm chắc u cầu rèn đọc ở từng bài. Đọc kĩ bài Tập đọc sắp dạy,
trao đổi học tập cách dạy của đồng nghiệp, dự kiến các tình huống học sinh
sẽ mắc phải và cách sửa các tình huống đó.
+ Tìm hiểu kĩ nội dung bài để hiểu được các biện pháp nghệ thuật tác
giả đã dùng, từ đó xác định cách đọc đối với từng đoạn, từng bài để thể hiện
đúng tình cảm của từng bài.
+ Nắm vững hệ thống câu hỏi trong bài Tập đọc, đưa ra thêm những câu
hỏi dẫn dắt để giúp học sinh phân tích, khai thác nội dung.
2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm
Đoc mâu cua giao viên vơ cùng quan tr
̣
̃ ̉
́
ọng vi mn hoc sinh đoc đung, đ
̀
́ ̣
̣
́
ọc
hay giao viên phai gi
́
̉ ơi thiêu mâu đung. L
́
̣
̃ ́
ời đoc mâu cua giao viên nhăm đinh
̣
̃ ̉
́
̀
̣
hương cho hoc sinh đoc đông th
́
̣
̣
̀
ơi giup hoc sinh nhân th
̀
́ ̣
̣
ức đung nôi dung bai
́
̣
̀
hoc. Nêu la văn ban nghê thuât con co tac dung kh
̣
́ ̀
̉
̣
̣ ̀ ́ ́ ̣
ơi gợi hưng thu va s
́
́ ̀ ự tưởng
tượng cua hoc sinh – giup cac em dê đi vao thê gi
̉
̣
́ ́
̃
̀
́ ới cua tac gia, tac phâm d
̉ ́
̉ ́
̉
ưới
môt anh sang hâp dân h
̣ ́
́
́ ̃ ơn. Vơi văn ban nghê thuât đoc mâu cua giao viên la
́
̉
̣
̣
̣
̃ ̉
́
̀
đoc diên cam. Con văn ban thông th
̣
̃ ̉
̀
̉
ương đoc mâu la đoc đung. Yêu câu đoc
̀
̣
̃ ̀ ̣
́
̀
̣
diên cam ch
̃ ̉
ưa đăt ra v
̣
ơi hoc sinh l
́ ̣
ơp 1 nh
́
ưng việc đọc diễn cảm bài thơ của
Giáo viên là cần thiết. Giao viên biêt khich lê đơng viên thì hoc sinh se băt
́
́
́
̣ ̣
̣
̃ ́
chươc gi
́ ọng đọc của Giáo viên. Người Giao viên có gi
́
ọng đo tơt di
̣ ́ ễn cảm,
chn m
̉
ực thi khơng co gi đang ngai nêu nh
̀
́ ̀ ́
̣ ́ ư hoc sinh băt ch
̣
́ ước thây cơ.
̀
* Đọc mẫu của GV bao gồm:
Đọc tồn bài: thường nhằm giới thiệu, gây xúc cảm, tạo hứng thú và tâm
thế học đọc cho học sinh.
Đọc câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc “tạo tình huống” để học
sinh nhận xét, giải thích nội dung bài đọc.
8/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Đọc từ, cụm từ: nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh
Vấn đề đặt ra trước tiên, để đọc mẫu tốt, giáo viên cần tìm hiểu và cảm
thụ bài văn, tìm hiểu bối cảnh lịch sử, hồn cảnh sáng tác, vị trí của tác phẩm,
tác giả... tiếp đến là việc tìm hiểu nội dung, hình thức bài đọc: thể loại, bố
cục, kết cấu, nghệ thuật. Hiểu được nội dung cảm thụ: cảm thụ sâu sắc, tính
lơgic sẽ đọc diễn cảm tốt. Giọng đọc hay sẽ bắt đầu từ cảm xúc của lịng
mình, người đọc phải nhập vai lúc đó khả năng truyền cảm người nghe lớn
hơn. Để xây dựng một tiết học hiệu quả người Giáo viên cần tổ chức có
hiệu quả quy trình dạy một tiết Tập đọc .
a. Ổn định tổ chức.
b. Khởi động.
Để khơng tạo áp lực cho học sinh thì khi bắt đầu vào tiết học, giáo viên
cần linh hoạt, khéo léo và nhẹ nhàng để tạo cho các em có tâm thế, hứng thú
với
tiết học bằng các trị chơi “ khởi động” với nhiều hình thức như: hát một bài
nội dung liên quan đến bài học, chơi trị chơi vận động hoặc ơn lại kiến thức
đã học ở bài trước dưới hình thức trị chơi, thi đua....
c. Giới thiệu bài:
Đây là bước rất quan trọng để gây sự chú ý, hứng thú cho học sinh đến
bài học. Ở phần giới thiệu bài, tơi thường sử dụng các hình thức như : Cho
học sinh quan sát tranh ảnh, video có nội dung liên quan đến chủ điểm, liên
quan đến bài học để kích thích sự tị mị, thích tìm hiểu của học sinh hoặc
dùng lời nói gợi mở, nêu vấn đề hướng học sinh cùng tìm hiểu, cùng giải
quyết.
Ví dụ 1: Khi dạy bài “ Lũy tre”
( Tuần 32 Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 121)
Để gây cho học sinh sự hứng thú, tập chung đến bài học, phần giới thiệu
bài tơi cho các em xem 1 đoạn video sưu tầm một số cảnh đẹp làng q Việt
Nam. Qua đó, các em bước đầu biết được đất nước Việt Nam ta có rất nhiều
cảnh đẹp làng q thanh bình và giản di, các em có ấn tượng tốt đẹp với
những cảnh đẹp đó và muốn tìm hiểu thêm về những cảnh đẹp của đất nước
mình. Dựa vào đặc điểm của học sinh Tiểu học rất tị mị, thích khám phá mà
giáo viên giới thiệu vào bài rất nhẹ nhàng và tạo cho các em hứng thú với bài
học.
Ví dụ 2: Khi dạy bài “ Kể cho bé nghe”
( Tuần 31 Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 112)
Giáo viên có thể giới thiệu bài bằng cách u cầu học sinh dựa vào sự
quan sát thực tế xung quanh hãy kể cơng việc của một số người, một số vật
xung quanh mà em biết. Sau đó giáo viên giới thiệu vào bài: “Mỗi người, mỗi
9/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
vật xung quanh chúng ta đều có cơng việc riêng của mình để góp phần tơ đẹp
cho cuộc sống….”, bằng cách vào bài trực tiếp nhẹ nhàng như vậy sẽ tạo cho
các em óc tị mị, muốn tìm hiểu mỗi người, mỗi vật xung quanh chúng ta làm
những cơng việc gì, cơng việc đó đem lại lợi ích như thế nào.
d. Giáo viên đọc mẫu:
Đọc mẫu tồn bài: Nhằm giới thiệu, gây cảm xúc, tạo hứng thú và tâm
thế học đọc cho học sinh. Khi đọc mẫu, giáo viên cần đọc đúng giọng điệu
của bài, phát âm chuẩn, ngắt nghỉ hơi đúng, đọc đúng thể loại văn, thơ,
truyện kể, nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm, làm chủ tốc độ, điều
chỉnh âm lượng giọng đọc để tạo sự hấp dẫn, cuốn hút học sinh chú ý đễn
bài học.
Đọc mẫu câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc“ tạo tình huống” để
học sinh nhận xét, giải thích, tự tìm ra cách đọc.
Đọc từ, cụm từ: Nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học
sinh.
Phần đọc mẫu của giáo viên có ý nghĩa rất lớn đối với học sinh trong
việc rèn kĩ năng đọc. Có những học sinh tư duy tốt, khi nghe giáo viên đọc
mẫu là các em có thể đã phát hiện ra cách đọc của bài. Do vậy, với mỗi bài
tập đọc, giáo viên cần đọc trước bài, nghiên cứu kĩ bài để có cách đọc bài phù
hợp nhất.
Chẳng hạn với những đoạn văn, bài văn xi, câu chuyện kể thì khi
đọc mẫu giáo viên cần chú ý đến cách ngắt, nghỉ hơi sau dấu câu, giữa các
cụm từ dài, nhấn giọng những từ ngữ gợi tả, gợi cảm hay phải thay đổi
giọng cho phù hợp với từng nhân vật trong bài….
Cịn với những bài tập đọc là bài thơ, thì khi đọc mẫu giáo viên cần đặc
biệt chú ý đến thể loại thơ, cách ngắt nhịp, cách gieo vần…
Ví dụ : Khi dạy bài tập đọc “ Làm anh”
( Tuần 34 Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 139)
Đây là bài thơ viết theo thể thơ 4 chữ, khi đọc diễn cảm bài thơ này giáo
viên cần đọc bài với giọng dịu dàng, âu yếm.
Làm anh khó đấy
Phải đâu chuyện đùa //
Với em gái bé
Phải “người lớn”cơ //
Khi em bé khóc
Anh phải dỗ dành//
Nếu em bé ngã
Anh nâng dịu dàng //
10/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Mẹ cho q bánh /
Chia em phần hơn //
Có đồ chơi đẹp /
Cũng nhường em ln //
Làm anh thật khó /
Nhưng mà thật vui //
Ai u em bé /
Thì làm được thơi //
Ví dụ : Bài Cái Bống
Cái Bống
Cái Bống/là cái/ bống bang
Khéo sảy, khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm.
Mẹ Bống/ đi chợ/ đường trơn
Bống ra gánh đỡ/ chạy cơn mưa rịng
Đọc tồn bài với giọng đọc nhẹ nhàng, tình cảm. Đọc ngắt nhịp đúng
ngữ điệu của bài đồng dao theo nhịp 2/2/2; 4/2.
Luyện đọc một số tiếng, từ khó: bống bang, khéo sảy, khéo sàng. Như
vậy qua gợi ý bằng câu hỏi, bằng hình ảnh của từ khó, luyện đọc từ khó giúp
các em ghi nhớ đúng từ phát âm đúng.
+ Đối với từ : khéo sảy, khéo sàng. Giáo viên gợi mở bằng hình ảnh sau đó
giải nghĩa từ. Học sinh hiểu nghĩa của từ sẽ giúp các em đọc đúng, đọc hay.
11/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
sảy sàng
Tóm lại, việc giáo viên đọc mẫu là rất cần thiết vì muốn học sinh đọc
đúng phải giới thiệu cho các em mẫu đúng. Lời đọc mẫu đúng và hay của
giáo viên có tác dụng định hướng cách đọc cho hoc sinh, đ
̣
ồng thời giúp các
em nhận thức đúng hơn nội dung bài đọc. Nếu bài đọc là một văn bản nghệ
thuật thì lời đọc của giáo viên cịn có ý nghĩa khơi gợi hứng thú và tưởng
tượng của học sinh, làm cho các em dễ đi vào thế giới của tác phẩm và thấy
tác phẩm dưới một ánh sáng hấp dẫn hơn. Giáo viên cần hướng dẫn để học
sinh đọc sao cho phù hợp với nội dung chính của bài văn, bài thơ.
Đọc mẫu của giáo viên chính là cái đích, mẫu hình kĩ năng đọc mà hoc sinh
̣
cần đạt được. Do đó u cầu đọc thành tiếng của giáo viên phải đảm bảo
chất lượng đọc chuẩn: đọc đúng, rõ ràng, trơi chảy, đọc đủ lớn, nhanh vừa
phải và diễn cảm. Giáo viên phải ổn định trật tự, tạo cho hoc sinh tâm th
̣
ế
ngồi đọc, hứng thú nghe đọc và u cầu học sinh đọc thầm theo. Khi đọc,
giáo viên đứng ở vị trí bao qt được cả lớp, khơng nên đi lại trong khi đọc,
cầm sách mở rộng, đọc đủ lớn để em hoc sinh xa nh
̣
ất cũng nghe rõ và thỉnh
thoảng mắt phải rời sách nhìn lên học sinh nhưng khơng làm cho bài đọc bị
gián đoạn.
3.Giải pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.
Học sinh lớp 1 chủ yếu mắc lỗi phát âm sai l n, gi r, s x, ch tr ... và
ngọng dấu thanh (thanh ngã, thanh sắc); vần (anh/ăn, ach/ăt). Đối với mỗi bài
giáo viên cần hướng dẫn học sinh quan sát tranh để học sinh tìm được từ
đúng phù hợp với nội dung tranh. Sau đó học sinh phát âm tiếng, đánh vần,
phân tích tiếng, từ mà học sinh hay mắc lỗi.
Ví dụ 1: Bài : Tặng cháu
Khi giảng từ: nước non (sơng nước và núi non thường dùng để chỉ
đất nước, Tổ quốc).
12/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
nước non
Giáo viên nên cho học sinh tìm các cặp tiếng, từ như : lịng tốt nịng
súng; nước non lon giã cua...hoặc nói câu có cả tiếng có âm l và n như Bác
thợ nề đang ăn một quả lê/ Bé nói năng thật là lễ phép.
Ví dụ 2: Bài: Ngơi nhà
Luyện đọc tiếng, từ. Giáo viên chú ý luyện phát âm cho học sinh: hàng
xoan, xao xuyến nở, lảnh lót, thơm phức. Giáo viên gợi mở bằng câu hỏi,
hình ảnh để học sinh tìm được tiếng, từ khó trong bài.
hàng xoan hoa xao xuyến nở
Ngồi ra, giáo viên cịn sưu tầm thêm một số hình ảnh để học sinh tìm từ và
luyện đọc.
13/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
núi non lon ton
quạt nan lan can
cây chanh bức tranh
14/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
cặp sách xách túi
Thầy giáo dạy học bé nhảy dây
Để phát âm các tiếng có thanh ngã giáo viên hướng dẫn các em lấy hơi
ra nhẹ hơn những tiếng có thanh ngã, lưỡi hơi cong, ban đầu để lưỡi gần
ngạc cứng, mơi hơi trịn đọc hơi kéo dài giọng để phát ra tiếng đó. Ngồi việc
hướng dẫn cho các em biết cách phát âm giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự
tin, thường xun động viên khuyến khích học sinh, u cầu những học sinh
khác khơng được trêu đùa khi các bạn này đọc bài.
bà đưa võng ru bé ngủ ngon cơ bé trùm khăn đỏ đã nhớ lời mẹ
dặn
Ngồi việc đọc sai lỗi ở âm đầu, một số học sinh cịn đọc sai vần, giáo
viên giúp học sinh phân biệt sự khác nhau đó thơng qua những ví dụ cụ thể.
15/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
cái bát vịng bạc
quyển sách viên gạch
chong chóng cải xoong
Để sửa cách phát âm sai cho học sinh phải mất nhiều thời gian địi hỏi
cả giáo viên và học sinh đều phải kiên trì và cố gắng. Khơng chỉ luyện đọc
cho học sinh trong các giờ tập đọc mà phải kết hợp luyện trong tất cả các
mơn khác.
Ví dụ: Khi học mơn Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Tốn giáo viên
thường gọi những học sinh đọc chậm đứng lên đọc u cầu của đầu bài
16/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
nhằm giúp các em mạnh dạn, ghi nhớ mặt chữ qua đó sẽ giúp các em đọc
đúng, đọc nhanh trong mơn Tập đọc. Ngồi ra ngay cả trong lúc giao tiếp,
ngồi ra giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự tin vì thực tế những em này rất
ngại đọc bài trước lớp. Giáo viên phân cơng những em học sinh đọc tốt kèm
học sinh này giúp các em tập phát âm trong những lúc ra chơi. Giáo viên cần
kết hợp với phụ huynh, hướng dẫn phụ huynh giúp con sửa những lỗi phát
âm sai.
4.Giải pháp thứ tư: Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng cho học sinh.
Thơ là tiếng nói của tình cảm, là sự phản ánh con người và thời đại một
cách cao đẹp, thơ rất giàu chất trữ tình. Vì vậy khi đọc thơ cần thể hiện
được tình cảm của tác giả gửi gắm trong từ, từng dịng thơ, nhịp thơ để
truyền cảm xúc đến người nghe. Vì vậy đọc thơ phải đọc đúng dịng thơ, vần
thơ, thể thơ để thể hiện sắc thái, tình cảm. Khi dạy bài tập đọc là thơ thì một
cơng việc khơng thể thiếu được đối với giáo viên và học sinh đó là ngắt nhịp
câu thơ. Thực tế cho thấy học sinh mắc lỗi ngắt nh ịp. H ọc sinh tìm được
trong bài có những dấu câu thì ngắt nhịp ra sao. Do vậy khi dạy những bài đọc
thơ ở giai đoạn đầu tơi thường xun sử dụng bài giảng điện tử để giúp học
sinh đọc đúng các câu thơ cần chú ý ngắt giọng.
Học sinh sẽ được luyện đọc từng câu rồi đọc nối tiếp nhau cho đến
hết bài. Giáo viên có thể cho các em dùng ký hiệu đánh dấu vào sách để khi
đọc khơng bị qn. Đến giai đoạn sau (khoảng từ giữa học kỳ II trở đi) tơi đã
để học sinh nhìn vào sách và nêu cách ngắt giọng của mình ở từng câu thơ (vì
những bài thơ của lớp 1 thường là ngắn nên cơng việc này cũng khơng chiếm
q nhiều thời gian trong tiết dạy). Nếu học sinh nói đúng giáo viên cơng
nhận ngay và cho các em đánh dấu ln vào sách. Nếu học sinh nói sai giáo
viên sửa lại cho học sinh.
Đối với các bài thơ giáo viên cũng phải hướng dẫn cho học sinh bắt
nhịp đúng thì mới thể hiện được tình cảm của tác giả. Như chúng ta biết
những bài thơ trong chương trình lớp 1 đa số là các bài thơ có ý nghĩa giáo
dục tình cảm đạo đức, u q hương đất nước, u gia đình, bè bạn. Nếu
các em đọc đúng các em sẽ cảm nhận được cái hay, cái đẹp của bài thơ. Khi
ngắt nhịp thơ ta dựa vào cấu trúc ngữ pháp cấu tạo câu, cấu tạo cụm từ. Thơ
lục bát thường ngắt nhịp 2/4 ; 2/6 ; 4/4...
Ví dụ: Bài : Cái Bống
Cái Bống/ là cái/ bống bang //
17/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Khéo sảy,/ khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm//
Mẹ Bống/ đi chợ/ đường trơn //
Bống ra gánh đỡ/ chạy cơn mưa rịng //
Khi đọc học sinh thường ngắt mỗi dịng thơ một lần là do thói quen
nhưng tơi đã sửa lại và hướng dẫn cho các em cách đọc vắt dịng: cuối dịng 1
đọc vắt ln sang dịng 2, cuối dùng 3 đọc vắt ln sang dịng 4. Cứ như thế
cho đến hết bài.
Ví dụ: Bài “Kể cho bé nghe”
Hay nói ầm ĩ /
Là con vịt bầu//
Hay hỏi đâu đâu/
Là con chó vện //
Hay chăng dây điện /
Là con nhện con //
Ăn no quay trịn /
Là cối xay lúa //
Có những bài thơ mà phải đọc hết một khổ thơ mới ngắt nghỉ, hay nghỉ
ở mỗi dịng thơ .
Ví dụ : Bài : Mời vào
Cốc, cốc, cốc ! /
Ai gọi đó ? /
Tơi là Thỏ /
Nếu là Thỏ /
Cho xem tai //
Bên cạnh việc rèn đọc đúng trong các giờ tập đọc ở trên lớp thì trong các
tiết tăng cường Tiếng Việt tơi cũng thường đưa ra những câu thơ hoặc bài
thơ ngắn để giúp học sinh luyện đọc và ngắt giọng đúng. Đó là những bài
thơ, bài ca dao trong chương trình sách giáo khoa hoặc một số bài thơ ngắn
gọn dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi các em.
Ví dụ : Hoa sen
Trong đầm/ gì đẹp/ bằng sen
Lá xanh, bơng trắng/ lại chen nhị vàng.
Nhị vàng/ bơng trắng /lá xanh
18/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Gần bùn mà chẳng/ hơi tanh mùi bùn.
Qua bài thơ giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của hoa sen. Hương sen
thơm ngan ngát, thanh khiết. Một lồi hoa gần bùn mà khơng lẫn mùi bùn.
Bên cạnh luyện đọc việc đọc việc cảm nhận nội dung bài thơ là cách
tốt nhất giúp các em đọc đúng, đọc hay. Bài thơ đi học là bài thơ nói về một
bạn nhỏ lần đầu tiên đến trường, mẹ dắt tay từng bước và hơm này một
mình em tới lớp. Em đã tự lập. Đất trời q hương đang đón chào em. Thầy
giáo, cơ giáo, các bạn đang đón chào em.
Đi học
Hơm qua/ em tới trường
Mẹ dắt tay/ từng bước
Hơm nay/ mẹ lên nương
Một mình em/ tới lớp.
Trường của em /be bé
Nằm lặng/ giữa rừng cây
Cơ giáo em/ tre trẻ
Dạy em hát /rất hay.
Hương rừng thơm/ đồi
vắng
Nước suối trong/ thầm thì
Cọ xịe ơ /che nắng
Râm mát đường/ em đi.
19/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
Và đây, đến khổ thơ thứ hai, trường học và cơ giáo của em hiện ra rất
đẹp.
Bài thơ được khép lại bằng hương thơm phảng phất, dịu nhẹ của cây
cỏ hoa. Kia là suối nước trong thầm thì, lặng lẽ, đây là những cây cọ xịe tán
dài dọc đường em đến lớp. Những câu thơ thật đẹp, cái đẹp của q nhà giản
dị, trong trẻo, dịu dàng.
Đọc bài thơ, chúng ta cảm thấy bài hát như hay hơn. Nghe bài hát lại
hiểu thêm, thêm u bài thơ.
Nói tom lai, đoc đúng ti
́ ̣
̣
ếng, từ, câu; ngăt giong đúng la u câu, muc đich
́ ̣
̀
̀
̣ ́
cua viêc day Tâp đoc la ph
̉
̣
̣
̣
̣ ̀ ương tiên đê phat triên ngôn ng
̣
̉
́
̉
ữ cho hoc sinh.
̣
5. Giải pháp thứ năm: Sử dung linh ho
̣
ạt tro ch
̀ ơi hoc tâp:
̣
̣
Điều đặc biệt đôi v
́ ơi tre em tro ch
́ ̉
̀ ơi đong vai tro quan trong trong sinh
́
̀
̣
hoat, b
̣ ươc vao nha tr
́ ̀
̀ ương, tre em lam quen v
̀
̉
̀
ơi hoat đông hoc tâp v
́
̣
̣
̣ ̣ ới những
yêu câu cao h
̀
ơn. Trong tiết học mà giáo viên biêt s
́ ử dung kêt h
̣
́ ợp hinh th
̀
ưć
tro ch
̀ ơi trong hoc tâp se đat hiêu qua cao. Chinh vi vây tro ch
̣ ̣
̃ ̣
̣
̉
́
̀ ̣
̀ ơi được sử dung
̣
trong cac tiêt day hoc co tac dung tich c
́ ́ ̣
̣
́ ́ ̣
́ ực nhăm lam thay đôi hinh th
̀ ̀
̉ ̀
ức hoc tâp.
̣ ̣
Thông qua tro ch
̀ ơi không khi l
́ ơp hoc tr
́ ̣ ở nên thoai mai, dê chiu. Viêc tiêp thu
̉
́ ̃ ̣
̣
́
kiên th
́ ức cua hoc sinh tr
̉
̣
ở nên tự nhiên, nhe nhang va hiêu qua h
̣
̀
̀ ̣
̉ ơn.
Tro ch
̀ ơi hoc tâp cân co yêu câu:
̣ ̣
̀ ́
̀
+ Chơi đê đat muc đich hoc tâp nao? Ngoai giai tri con co muc đich cung
̉ ̣
̣
́
̣ ̣
̀
̀ ̉ ́ ̀ ́ ̣ ́
̃
cô tri th
́
ưc, ky năng hoc tâp.
́
̃
̣ ̣
+ Nôi dung hoc tâp phai găn v
̣
̣ ̣
̉
́ ơi cac tri th
́ ́
ưc va ky năng cua môt nhom
́ ̀ ̃
̉
̣
́
hoc hoăc môt linh v
̣
̣
̣ ̃ ực tri thưc, ky năng nao đo. Noi cach khac khi sang tao ra
́
̃
̀ ́ ́ ́
́
́
̣
tro ch
̀ ơi thi ng
̀ ươi giao viên cân d
̀ ́
̀ ựa vao cac kiên th
̀ ́
́ ức va ky năng cua môn hoc.
̀ ̃
̉
̣
20/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
+ Tro ch
̀ ơi hoc tâp cân co luât ch
̣
̣
̀ ́ ̣
ơi ro rang đ
̃ ̀
ơn gian, dê nh
̉
̃ ớ, dê th
̃ ực
hiên không đoi hoi th
̣
̀ ̉ ơi gian dai. Tro ch
̀
̀
̀ ơi hoc tâp th
̣
̣
ương diên ra th
̀
̃
ơi gian
̀
ngăn, phu h
́
̀ ợp vơi trinh đơ hoc sinh. Mu
́ ̀
̣ ̣
ốn đạt được điều đó, giáo viên cần
biết khơi ngợi sự hứng thú, hào hứng cho các em trong mỗi tiết học. Trị chơi
học tập là hình thức hầu hết học sinh nào cũng thích, cũng muốn được tham
gia. Đây là hình thức học tập gây hứng thú cho học sinh nhất mà đạt hiệu
quả cao vì nó phù hợp với tâm lí lứa tuổi Tiểu học “Học mà chơi Chơi mà
học”. Vì vậy, khi dạy các bài tập đọc học thuộc lịng, tơi thường tổ chức cho
học sinh lớp mình thi đọc thuộc bài dưới hình thức các trị chơi như sau:
* Trị chơi 1: “Ai thuộc bài nhanh”.
Cách chơi như sau:
Giáo viên chuẩn bị 4 bộ đồ dùng dạy học (ứng với 4 tổ). Mỗi bộ
gồm các băng giấy, mỗi băng giấy ghi dịng thơ đầu của khổ thơ.
Các tổ cử đại diện của tổ mình lên nhận các băng giấy (Số lượng học
sinh mỗi tổ bằng số lượng băng giấy). Sau đó ghép các băng giấy đó theo
đúng thứ tự các khổ thơ của bài (Giáo viên quy định thời gian chơi). Khi hết
thời gian, nếu học sinh ghép đúng, giáo viên hỏi nội dung, ý nghĩa 1,2 câu
trong bài. Tổ nào ghép đúng, nhanh và trả lời đúng câu hỏi thì tổ đó được
nhận phần thưởng.
Ví dụ: Bài “ Ngơi nhà ”
( Tuần 28 Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 82)
Để kiểm tra việc học sinh học thuộc lịng bài học chưa, tơi đã tổ chức
cho học sinh chơi trị chơi như sau:
Giáo viên chuẩn bị 4 bộ đồ dùng, mỗi bộ gồm 3 băng giấy:
Một băng giấy ghi từ “ Em u nhà em”
Một băng giấy ghi từ “ Hàng xoan trước ngõ ”
Một băng giấy ghi từ “ Hoa xao xuyến nở”
Một băng giấy ghi từ “ Như mây từng chùm”
Các nhóm sẽ ghép các băng giấy đó theo thứ tự bài thơ. Sau đó, giáo viên nêu
câu hỏi “ Ở ngơi nhà mình bạn nhỏ nhìn thấy gì? ”
* Trị chơi 2: “Thi đọc tiếp sức”.
Cách chơi như sau:
Giáo viên mời 2 nhóm tham gia chơi (Số lượng học sinh 2 nhóm bằng
nhau và tương ứng với số dịng thơ hoặc câu thơ), cử 2 học sinh làm trọng tài.
Mỗi học sinh trong nhóm sẽ đọc 1 dịng thơ (câu thơ) lần lượt từ đầu cho đến
hết bài. Nhóm nào thuộc bài, đọc hay là nhóm đó thắng.
Ví dụ: Bài “ Q của bố”
21/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
( Tuần 28 Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 85)
Tơi tổ chức cho học sinh đọc thuộc bài dưới hình thức trị chơi “Tiếp
sức” như sau:
Mời 2 nhóm (mỗi nhóm 6 học sinh tham gia chơi), u cầu mỗi học
sinh đọc 2 dịng thơ nối tiếp đến hết bài. Khi tham gia trị chơi, mỗi học sinh
phải chú ý lắng nghe bạn đọc để có thể đọc nối tiếp được. Như vậy sẽ giúp
các em khơng những thuộc bài và cịn nhớ bài lâu hơn vì khi theo dõi bạn đọc
là các em đã được đọc nhẩm theo bạn, đó là hình thức đọc thầm để nhớ bài.
* Trị chơi 3 : “Thả thơ”
Cách chơi như sau:
Giáo viên ghi vào các tờ phiếu 1 dịng thơ hoặc một vài từ chính của
khổ thơ, sau đó tổ chức cho học sinh tham gia chơi.
Mời 2 nhóm tham gia chơi (mỗi nhóm là đại diện các bạn của 1 dãy).
Khi có hiệu lệnh của giáo viên “Trị chơi bắt đầu” thì nhóm “Thả thơ”
cử một bạn “Thả” (đưa) ra cho bạn nhóm đối diện một từ phiếu. Bạn được
nhận phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ có dịng thơ hoặc các từ đã ghi trong
phiếu. Sau đó đổi ngược lại, nhóm vừa được nhận phiếu sẽ là “Nhóm thả
thơ” và cách chơi tương tự. Hết thời gian chơi, nhóm nào đọc đúng hết tất cả
các khổ thơ trong phiếu quy định thì nhóm đó thắng cuộc.
* Trị chơi 4: “Truyền điện”
Cách chơi như sau:
2 dãy sẽ cử các bạn đại diện của dãy mình lên bốc thăm để giành
quyền đọc trước. Bạn đại diện của dãy đọc trước sẽ đứng lên đọc câu thơ
đầu tiên của bài, sau đó chỉ định thật nhanh một bạn bất kì của dãy đối diện
đọc bài. Bạn vừa được chỉ định sẽ phải đọc câu thơ tiếp theo của bài. Nếu
bạn đó đọc đúng thì có quyền chỉ định một bạn của dãy đối diện đọc câu thơ
tiếp theo (Nếu bạn nào được chỉ định đứng lên mà khơng thuộc bài thì đứng
ra một bên) và nhóm được chỉ định sẽ chỉ định bạn khác. Cứ như vầy cho đến
khi kết thúc bài, nhóm nào có số học sinh đứng ra ngồi nhiều thì nhóm đó
thua cuộc.
* Trị chơi 5: “Thi đọc bài hay”
Cách chơi như sau:
Giáo viên thiết kế trên bài giảng điện tử các bơng hoa hoặc các con
vật. Dưới mỗi bơng hoa hoặc con vật là các u cầu (Có thể ghi từ đầu tiên,
dịng thơ đầu tiên của khổ thơ hoặc ghi u cầu đọc thuộc khổ thơ nào hay
đọc thuộc cả bài thơ), số lượng bơng hoa hoặc con vật tương ứng với số khổ
thơ trong bài.
Mời học sinh tham gia chơi: Mỗi học sinh sẽ chọn cho mình một bơng
hoa hoặc một con vật mà mình thích, sau đó thực hiện u cầu được ghi dưới
22/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
bơng hoa hoặc con vật đó. Cả lớp và giáo viên theo dõi, bình chọn cá nhân đọc
tốt nhất. Hoặc nếu đọc đúng thì các em được quyền chọn một hộp q (giáo
viên đã chuẩn bị sẵn).
Ví dụ: Bài “Chuyện ở lớp”
(Tuần 30 Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 100)
Để kiểm tra việc học sinh học thuộc lịng bài thơ, tơi đã tiến hành
dưới hình thức trị chơi “Thi đọc bài hay” như sau:
Thiết kế trên bài giảng điện tử 4 bơng hoa:
+ Bơng hoa hồng: Mẹ có biết…..
+ Bơng hoa cúc: Mẹ có biết……
+ Bơng hoa hướng dương: Vuốt tóc con……
+ Bơng hoa ly: Đọc thuộc lịng cả bài
Đồng thời, tơi cũng thiết kế trên bài giảng điện tử gồm 4 hộp q,
dưới mỗi hộp q có ghi tên một món q. Khi học sinh đọc đúng u câu nêu
dưới bơng hoa thì được quyền chọn một món q. Khi tổ chức trị chơi như
vậy, tơi thấy rằng các em rất hứng thú với bài học, tiết học rất sơi nổi mà đạt
hiệu quả.
Trên thực tê giang day viêc tơ ch
́ ̉
̣
̣
̉ ưc tro ch
́
̀ ơi hoc tâp đa tao h
̣ ̣
̃ ̣ ứng thu va
́ ̀
thu hut nhiêu hoc sinh tham gia. Giáo viên biêt s
́
̀ ̣
́ ử dung đung luc, đung chô, cac
̣
́
́
́
̃ ́
tro ch
̀ ơi hoc tâp co tac dung tich c
̣ ̣
́ ́ ̣
́ ực tao chât l
̣
́ ượng cao cho bai hoc. Chung ta
̀ ̣
́
cung nên tranh tô ch
̃
́
̉ ức tro ch
̀ ơi lăp đi lăp lai trong tiêt h
̣
̣
̣
́ ọc gây sự nhàm chán
cho hoc sinh. Tuy theo tiêt hoc giao viên co thê vân dung linh hoat tô ch
̣
̀
́ ̣
́
́ ̉ ̣
̣
̣ ̉ ức trò
chơi cho tưng phân bai day cua minh thi hiêu qua gi
̀
̀ ̀ ̣
̉
̀
̀ ̣
̉ ờ day đat hi
̣
̣ ệu quả.
Qua nhiều năm giảng dạy, với tất cả sự tâm huyết của mình bản thân
tơi đã tìm tịi, tự trau dồi chun mơn, rút kinh nghiệm bản thân trong việc
thực hiện một số giải pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các
tiết tập đọc. Bên cạnh đó, tơi cịn tiến hành dạy thực nghiệm với giáo án trình
bày dưới đây:
Tập đọc
Tuần: 28 Tiết số: 1
Tên bài dạy: Ngơi nhà
23/28
Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
I. Mục tiêu :
Sau khi học xong bài này học sinh sẽ có được:
1. Kiến thức : HS đọc trơn cả bài. Đọc đúng các từ ngữ: hàng xoan, xao
xuyến ,lảnh lót. Biết nghỉ hơi sau mỗi dịng thơ. Ơn các vần iêu, u. Tìm
được tiếng, nói được câu chứa tiếng có vần iêu, u
2. Kĩ năng: Đọc đúng, nói được câu chứa tiếng có vần iêu , u
3.Thái độ: Giáo dục học sinh u thích mơn học .
II. Chuẩn bị :
Giáo viên : Bài giảng điện tử, máy tính, máy chiếu.
Học sinh : Sách giáo khoa
III. Hoạt động dạy học chủ yếu:
Thời
gian
2’
5’
2’
14’
Nội dung kiến thức
cơ bản
Phương pháp hình thức tổ chức dạy học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV bật nhạc u cầu Cả lớp hát
I. Khởi động :
Hát bài: Quê hương Hs hát
tươi đẹp
II. Kiểm tra bài cũ
*Mục tiêu : HS đọc GV gọi HS lên bảng 2HS lên bảng
bài : Mưu chú Sẻ và H: Khi Sẻ bị mèo +TLCH
trả lời câu hỏi trong chộp được Sẻ đã nói
gì với Mèo ?
bài.
H: Sẻ làm gì khi Mèo
đặt nó xuống đất?
GV nhận xét – đánh
giá
Bức tranh vẽ gì ?
GV giới thiệu và ghi 1HS trả lời
tên bài
2HS nhắc tên bài
HS mở vở, ghi tên
GV đọc mẫu giọng bài
2.Hướng dẫn luyện
đọc chậm rãi, tha
đọc
thiết, tình cảm
HS lắng nghe
III.Bài mới
1.Giới thiệu bài
Bài Ngơi nhà
24/28