BỆNH ÁN CƠN TĂNG HUYẾT ÁP CẤP CỨU

Đại học Y Dược Tp.Hồ Chí Minh
Bộ Mơn Nội

BỆNH ÁN CHẨN ĐỐN VÀ XỬ TRÍ

CƠN TĂNG HUYẾT ÁP
CẤP CỨU
BSCKI Trần Thanh Tuấn
Đối tượng Sinh viên Y Khoa


Mục tiêu
1. Chẩn đoán cơn tăng huyết áp
2. Phân loại cơn tăng huyết áp
3. Tầm soát tổn thương cơ quan đích do cơn tăng huyết
áp gây ra
4. Tầm sốt ngun nhân gây ra cơn tăng huyết áp
5. Điều trị cơn tăng huyết áp

2


Bệnh án
Bệnh nhân nam 45 tuổi, làm công nhân.
Lý do vào viện : chảy máu mũi
Bệnh sử: cách nhập viện khoảng 1 giờ, bệnh nhân ăn tối,
có ăn đồ ăn mặn. Bệnh nhân đột ngột đau đầu dữ dội, đau
khắp đầu kèm theo chóng mặt, hoa mắt và buồn nơn. Người
phát hiện bệnh nhân có đỏ bừng mặt và cho nằm nghỉ.
Người nhà kiểm tra huyết áp và ghi nhận là 180/90 mmHg.
Bệnh nhân được cho uống thuốc, không rõ loại bệnh nhân

thấy đỡ đau đầu nhưng lúc này bệnh nhân thấy chảy máu
mũi rất nhiều. Người nhà lập tức nhét bơng gịn cầm máu và
đưa bệnh nhân bệnh viện.
3


Bệnh án
Tiền căn bản thân
 Tăng huyết áp khoảng 10 năm đang điều trị thuốc đều,
không rõ loại thuốc, huyết áp cao nhất 180mmHg, huyết
áp bình thường 160 mmHg. Gần đây không rõ trị số huyết
áp. Bệnh nhân chưa từng nhập viện trước đây vì cơn tăng
huyết áp. Trong quá trình bệnh, bệnh nhân khơng có đau
ngực, khơng khó thở, khơng yếu liệt tay chận và khơng có
đau nhức chân khi đi lại.

4


Bệnh án
Tiền căn bản thân
 Không ghi nhận đái tháo đường, bệnh tim mạch và bệnh
thận trước đây
 Có thói quen ăn mặn, ít vận động, hút thuốc lá và sử dụng
rượu bia thỉnh thoảng.
 Không dị ứng
 Chưa ghi nhận chấn thương hay phẩu thuật trước đây
Tiền căn gia đình
 Có cha và mẹ bị tăng huyết áp, nhưng không nhớ năm
phát hiện

5


Bệnh án
Khám tại bệnh viện
Bệnh nhân còn đau đầu và chóng mặt ít, cịn chảy máu
mũi ít.
Khám: cân nặng 56 kg
Sinh hiệu : Mạch 90 lần/ phút
Huyết áp 230/120 mmHg
Máu đỏ tươi chảy ra từ lỗ mũi trái
Tim:
Mỏm tim khoảng liên sườn V, trung đòn trái
T1 – T2 đều rõ, 100 lần/ phút
Không âm bệnh lý
Mạch tứ chi đều rõ
Các cơ quan cịn lại khơng ghi nhận bất thường

6


Tóm tắt bệnh án
Bệnh nhân nam 45 tuổi
Bệnh 1 giờ với các triệu chứng cơ năng và thực thể sau:
 Đau đầu và chóng mặt
 Chảy máu mũi
 Thực thể
• Huyết áp 230/120 mmHg
• Chảy máu đỏ tươi từ lỗ mũi trái
 Tiền căn ; tăng huyết áp đang điều trị , hút thuốc lá, ăn

mặn, ít vận động, uống bia và có cha mẹ bị tăng huyết
áp
7


Đặt vấn đề
 Đau đầu cấp
 Chảy máu mũi
 HA 230/120 mmHg

8


Câu hỏi thảo luận
 Bệnh nhân có bị tăng huyết áp ?, nếu có tăng huyết áp
của bệnh nhân là cấp hay là mạn tính?

9


Biện luận
Bệnh nhân bị tăng huyết áp vì :
+ Huyết áp lúc đo ≥ 140/90 mmHg
+ Có tiền sử tăng huyết áp
Đây là cơn tăng huyết áp vì huyết áp
 Tâm thu ≥ 180 mmHg
 Tâm trương ≥ 120 mmHg
Kèm theo có tổn thương cơ quan đích là tình trạng chảy
máu mũi nên đây gọi là cơn tăng huyết áp cấp cứu

10


Biện luận

Bệnh nhân có huyết áp
≥ 180/120 mmHg
+ Nếu khơng có triệu

chứng thì đây gọi là
tang huyết áp mạn tính
mức độ nâng
+ Nếu có triệu chứng
như lo lắng, đau đớn,
hoảng loạn thì đây là
tình trạng giả tang
huyết áp.

11


Biện luận

Bệnh nhân có huyết áp
≥ 180/120 mmHg

+ Nếu có triệu chứng
gợi ý tổn thương cơ
quan đích như đầu đầu
nhiều, khó thở nhiều,

đau ngực nhiều, chảy
máu mũi thì nên nghĩ
đến cơn THA cấp cứu.
+ Nếu có triệu chứng
như nhẹ hơn thì nên
nghĩ đến cơn THA khẩn
cấp

12


Câu hỏi thảo luận
 Bệnh nhân bị tổn thương những cơ quan đích nào?

13


Biện luận
Biện luận

CLS đề nghị

Trong quá trình bệnh, bệnh nhân bị đau
Cần chụp CT-scan
đầu nhiều nên nghĩ đến bệnh nhân có thể để kiểm tra.
bị nhồi máu não hoặc xuất huyết não ngồi
ra có thể triệu chứng bệnh não do tăng
huyết áp
Bệnh nhân bị chảy máu mũi  biến chứng Soi mũi xoang kiểm
mạch máu do tăng huyết áp.

tra
Bệnh nhân không đau ngực, để đánh giá
tổn thương cơ tim làm

Điện tâm đồ và
men tim

Bệnh nhân có thể bị tổn thương thận do
cơn tăng huyết áp nên làm

BUN và creatinine
để kiểm tra.

14


15


Câu hỏi thảo luận
 Tại sao bệnh nhân bị cơn tăng hyết áp ?

16


Biện luận
Nguyên nhân gây cơn tăng huyết áp cấp cứu:
 Do ăn mặn
 Do ngưng điều trị đột ngột
 Dùng rượu bia

 Stress
 Dùng các thuốc gây tăng huyết áp ( Corticoid,
Erythropoietin)
 U tuỷ thượng thận
 Nghĩ nhiều do bệnh nhân ăn mặn
17


Chẩn đoán
Hiện tại
- Cơn tăng huyết áp nghĩ do ăn mặn, gây chảy máu mũi,
theo dõi nhồi máu não hoặc xuất huyết não / Tăng huyết
áp nguyên phát độ II theo JNC VII

18


Đề nghị cận lâm sàng
 CT-scan sọ não
 ECG, men tim (Troponin I và CKMB)
 Bun, creatinine

19


Hình ảnh ECG

20

Kết quả ECG










Nhịp xoang 75 lần/ phút
Trục lệch trái
Sóng P bình thường
PR bình thường
QRS bình thường về thời gian
QT bình thường
Lớn thất trái theo tiêu chuẩn của Cornell
DI, aVL ST chênh xuống
V5, V6 DI, aVL: ST chênh xuống

21


Kết quả ECG
ECG có:
- Lớn thất trái theo tiêu chuẩn Cornell + ST chênh xuống
V5, V6, DI, aVL  phì đại thất trái , đây là biến chứng
mạn tính của THA
- Khơng có ST thay đổi tiên phát nên khơng nghĩ bệnh

nhân bị tổn thương cơ tim do cơn tăng huyết áp

22


Kết quả khác
 CT-scan sọ não:
• Khơng ghi nhận ổ tang đậm độ  khơng có xuất
huyết não
• Khơng có ổ giảm đậm độ  không ghi nhận nhồi máu
não. Tuy nhiên giảm đậm độ trong giai đoạn sớm có
thể khơng biểu hiện rõ ràng do đó nếu nghi ngờ có
nhồi máu não có thể chụp mạch máu hoặc CT-scan
sọ não sau 48 giờ.

23


Kết quả khác
 Bun, creatinin
• BUN : 12 UI/L
• Creatinine : 0,8 mg/dl  khơng tang
 Khơng nghĩ có tổn thương thận do cơn tăng huyết áp

24


CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH
 CƠN TĂNG HUYẾT ÁP CẤP CỨU DO ĂN MẶN GÂY
CHẢY MÁU MŨI – TĂNG HUYẾT ÁP NGUYÊN PHÁT

ĐỘ II THEO JNC VII – BIẾN CHỨNG DÀY THẤT TRÁI

25