Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 29 - Năm học 2008-2009

<span class='text_page_counter'>(1)</span>tuÇn 29 So¹n: 15.3.2009 Gi¶ng: Líp:. TiÕt 109,110. v¨n b¶n: ®i bé ngao du. ( TrÝch “ £-min hay VÒ gi¸o dôc” – Ru-x«) A, Môc tiªu. 1, KiÕn thøc: - Gióp H n¾m ®­îc ®©y lµ 1 v.b n/l : lÝ lÏ hoµ quyÖn víi thùc tiÔn cuéc sèng cña nhµ v¨n… 2, KÜ n¨ng: - Rèn k/năng đọc, phân tích cảm thụ văn bản nghị luận . 3, Thái độ: - Học tập cách lập luận của tác giả, biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhÊn định - Có ý thức bảo vệ môi trường sống B, ChuÈn bÞ: * Gv: - STK, TLTK * HS: - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn §äc, hiÓu v¨n b¶n/sgk C, Phương pháp: - Đọc diễn cảm, trao đổi, giảng bình, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân. D, TiÕn tr×nh bµi d¹y: I, ổn định tổ chức II, KiÓm tra 15 phót: ? Gi¸ trÞ tè c¸o cña v¨n b¶n ThuÕ m¸u? * Yªu cÇu: - HS tr×nh bµy thµnh 1 ®o¹n v¨n ng¾n. Nªu ®­îc c¸c ý: + Tg đã lột trần bản chất độc ác, dã man, lật lọng, xảo trá, lừa bịp của chq thd ở các nước thuộc địa ( thể hiện rõ qua sự đối lập giữa lời nói và việc làm ) + Số phận bi thảm của những người dân thuộc địa. III/Bµi míi: ? Các em đã từng được học các nhà văn Pháp nào? -> Tác giả An-phông-xơ Đô-đê ( Buæi häc cuèi cïng- Ng÷ v¨n 6) * Gv: Hôm nay, cô và các em cùng trở lại với nền văn học Pháp để làm quen với một tác giả, một nhà văn, nhà hoạt động xã hội, nhà triết học vĩ đại của nước Pháp thế kỉ 18, đó là nhà văn Ru-xô với văn bản “ Đi bộ ngao du” Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tg, tp. I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c ? Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ th©n thÕ vµ sù nghiÖp v¨n phÈm: chương của nhà văn Ru-xô? 1.T¸c gi¶: (1712-1778). HS: -Tr×nh bµy s¸ch gi¸o khoa. - Nhµ v¨n , nhµ h® x· héi, ? H·y g/thiÖu vÒ thiªn tiÓu thuyÕt £-min hay vÒ nhµ triÕt häc vÜ ®ai cña 411 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> gi¸o dôc? HS: - Lµ thiªn luËn v¨n tiÓu thuyÕt s.t¸c 1762 - Nội dung đề cập đến việc giáo dục 1 em bé từ khi mới chào đời đến khi khôn lớn trưởng thành. Đó là Êmin, 1 n.vật tưởng tượng được nuôi dưỡng từ khi th¬ bÐ trong cuéc sèng tù nhiªn, trong m«i trường d/chủ và tự do mà trí tuệ và n.cách, thể lực ngày càng phát triển tốt đẹp. - T¸c phÈm gåm 5 g.®o¹n l.tiÕp cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc. ? G.thiÖu vÞ trÝ cña v.b “§i bé ngao du” trong t.p “£min hay vÒ giao dôc” ? HS: -T.bµy. * Gv hướng dẫn đọc bài : to, rõ ràng, dứt khoát. * Gv đọc đoạn 1 2 h/s đọc hai đoạn còn lại. ? Em hiểu “ngao du” là gì? Từ đó em hiểu đi bộ ngao du lµ ntn? HS: - Đi du lịch đó đây bằng hình thức đi bộ. ? Tìm 1 từ chỉ phg tiện đi lại mà người đi bộ không muèn phô thuéc? HS: - Chó thÝch tõ “phu tr¹m”. Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản ? V.b được viết theo phương thức b/đạt nào? Vì sao? HS: - Nghị luận, vì t.g s.dụng lí lẽ + dẫn chứng để xác lập cho người đọc, người nghe 1 tư tưởng, q.®iÓm ®i bé ngao du thó vÞ vµ bæ Ých h¬n ®i ngùa. ? Để làm s.tỏ v.đề đó, t.g đã lập luận bằng 3 l.điểm, mçi l.®iÓm ®­îc tr×nh bµy b»ng 1 ®.v¨n. H·y tãm t¾t ng¾n gän 3 l.®iÓm ? HS: 1. §i bé ®­îc hoµn toµn tù do. 2. ...lµ dÞp trau dåi tri thøc. 3. …rÊt tèt cho s.khoÎ. ? Các l.điểm có quan hệ ntn với v.đề cần giải quyết trong bµi n/luËn ? HS: - C¸c l.®iÓm c.x¸c, râ rµng, phï hîp víi yªu cÇu giải quyết vấn đề và đủ làm sáng tỏ vấn đề được đặt ra lµ lîi Ých cña ®i bé ngao du. ? TrËt tù s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm trong bµi cã hîp lÝ kh«ng? HS: - Hîp lÝ chÆt chÏ, tù nhiªn, phï hîp víi l«gÝch của cuộc sống con người. ? Thử thay đổi trật tự sắp xếp các luận điểm trong bài ? Hãy giải thích tại sao lại thay đổi như vậy? HS: - Trình bày lí do tại sao lại thay đổi vị trí luận ®iÓm . ? Theo em tại sao nhà văn Ru-xô lại đặt luận điểm “ ®i bé ngao du rÊt tèt cho søc khoÎ vµ t2” xuèng 412 Lop8.net. nước Pháp TK 18. 2. T¸c phÈm:. - V¨n b¶n “§i bé ngao du” thuéc q’ 5 cña thiªn tiÓu thuyÕt “£-min hay vÒ gi¸o dôc”-1762. 3. §äc vµ chó thÝch.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n: 1, ThÓ lo¹i, bè côc: - TL: NghÞ luËn - Bè côc: 3 phÇn = 3 luËn ®iÓm.. S¾p xÕp chÆt chÏ, TN, phï hîp víi l«-gic cña cuéc sèng..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> cuèi cïng ? (Ph¶i ch¨ng trËt tù s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm trong bµi lµ thÓ hiÖn kh¸t väng tù do vµ kh¸t väng trau dåi tri thøc cña Ru-x«? ) HS: - Tr×nh tù s¾p xÕp c¸c l.®iÓm trong bµik/väng tù do vµ trau dåi tri thøc cña Ru-x«. ? §äc l¹i ®o¹n v¨n thÓ hiÖn luËn ®iÓm 1? HS: - §äc ®.v¨n 1 ? Xác định câu chủ đề, câu nêu luận điểm ? HS: xác định: “đi bộ ngao du…hơn đi ngựa” ? Tác giả làm sáng tỏ câu chủ đề (câu nêu luận ®iÓm ) b»ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng nµo ? HS: - LiÖt kª: 1-®i bé ngao du ta ®­îc hoµn toµn tù do 2-có điều kiện để quan sát… 3-ch¼ng phô thuéc vµo ai… ? Chñ thÓ cña ®o¹n nµy rÊt l.ho¹t khi lµ ta, khi lµ t«i, lµ £-min. H·y ph¸t hiÖn sù kh¸c nhau gi÷a c¸c từ nhân xưng đó . (Khi nµo dïng tõ ta, t«i, £-min ?) HS: - Khi nµo muèn béc lé 1 ch©n lÝ kq mang ý nghĩa chung cho tất cả mọi người tác giả dùng từ “ta” . Vì ông cho rằng mọi người cũng có cảm nhận nh­ m×nh khi nãi vÒ høng thó ®i bé ngao du. - Những nhận định kq ấy được thể nghiệm bằng sự tõng tr¶i c¸ nh©n nhµ v¨n. Nªn khi nãi vÒ nh÷ng c¶m nhËn høng thó cña riªng m×nh vÒ ®i bé ngao dut¸c gi¶ x­ng “t«i” - Cßn E-min lµ sù ph©n th©n cña c¸i t«i . Nh÷ng trải nghiệm của cái tôi được thể hiện dưới dạng kể chuyÖn vÒ E-min, em ®ang nãi nh÷ng høng thó tuyÖt diÖu do ®i bé ngao du mang l¹i v× ë chç nµo em còng ®­îc gi¶i trÝ, ®­îc lµm viÖc, nghØ ng¬i. ? Sù kÕt hîp c¸c m¹ch x­ng h« ta, t«i, E-min cã t¸c dông lµm cho lêi v¨n ntn? HS: Tránh được sự khô khan sinh động, tạo sắc thái ®a d¹ng, hÊp dÉn cho lêi v¨n, lµm cho lêi v¨n mang ®Ëm ©m ®iÖu s¾c th¸i c¸ nh©n. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc dïng lÝ lÏ + dÉn chøng trong quá trình lập luận ? Từ đó nhận xét cách lập luËn cña nhµ v¨n trong luËn ®iÓm nµy? HS: - Sử dụng hình ảnh so sánh đối lập hai tâm trạng của người đi bộ và người đi xe ngựa. - Dïng c¸c c©u trÇn thuËt - lÝ lÏ kh¸ch quan, ch©n thùc. - dÉn chøng phong phó giµu chÊt liÖu cuéc sèng cña chÝnh nhµ v¨n. - lËp luËn chÆt chÏ b»ng lÝ lÏ + dÉn chøng phong 416 Lop8.net. 2.T×m hiÓu. a. §i bé ngao ®­îc hoµn toµn tù do:. - LËp luËn chÆt chÏ: so s¸nh, dÉn chøng phong phó giµu chÊt liÖu c/s -> ®i bé ngao do hoµn toµn ®­îc tù do.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> phó … ®i bé ngao du hoµn toµn tù do Ru-x« quÝ träng tù do. ? Qu đó cho thấy Ru-xô là người ntn? HS: RÊt quÝ träng tù do ? §äc ®o¹n v¨n thø hai cña v¨n b¶n cho biÕt t¸c b. §i bé ngao du lµ dÞp trau dåi tri thøc: giả đã trình bày luận điểm nào ? HS: - Tr×nh bµy=> Gv ghi b¶ng. ? Tác giả đã đưa ra những lí lẽ dẫn chứng nào để lµm s¸ng tá luËn ®iÓm trªn? HS: - dïng bót ch× liÖt kª c¸c lÝ lÏ dÉn chøng. ? Tại sao tác giả lại khẳng định đi bộ ngao du là đi nh­ Ta-lÐt, Pla-t«ng, Pi-ta-go ? (? Em hiÓu g× vÒ Ta-lÐt, Pla-t«ng …) HS: - họ là những nhà toán học, triết học vĩ đại của Hi Lạp thời cổ. Họ là những người luôn quan sát, suy ngÉm, t×m tßi trong lóc d¹o ch¬i. - Vậy khẳng định đi bộ ngao du là đi như Ta-lét … là đi dạo đó đây, là luôn quan sát, nghiền ngẫm, t×m tßi tõ thiªn nhiªn réng lín, bëi thiªn nhiªn lµ một trường học lớn, là cả 1 kho tàng tri thức . ? Theo t¸c gi¶ nÕu ®i nh­ Ta-lÐt… sÏ thu nhËn ®­îc nh÷ng kiÕn thøc g×? HS: - Thu nhËn kiÕn thøc vÒ n«ng nghiÖp vÒ TN häc cứ như ngọn gió ùa vào cửa sổ trí tuệ mà con người lu«n khao kh¸t. §©y lµ mét c¸ch häc gÇn gòi vãi thiªn nhiªn, chan hoµ víi thiªn nhiªn kh¸c xa víi c¸ch häc gi¸o ®iÒu h×nh thøc . ? Những kiến thức đã thu được khác với kiến thức cña c¸c nhµ triÕt gia phßng kh¸ch ntn? HS: - Phòng sưu tập của Ê-min là cả trái đất. Cái mà các nhà triết học phòng khách tưởng là đủ nhưng chỉ lµ mét nöa sù thËt. Cßn sù thËt cña thiªn nhiªn hïng vÜ ph¶i cã linh hån cña nã. Nghi· lµ mäi vËt ph¶i đứng đúng chỗ như nó đã an bài tạo nên một tổng thể hài hoà sinh động, 1 sự sắp xếp mà không một nhµ khoa häc tµi giái nµo cã thÓ lµm tèt h¬n. ? Vậy để nói về sự hơn hẳn các kiến thức thu được khi đi bộ ngao du tác giả đã dùng cách nói ntn? ? Trong ®o¹n v¨n nµy tÇn sè cña “t«i” vµ “ta”rÊt ít. Nhưng thay vào đó là 2 chữ “ai” và “Ê-min”. Em cho biÕt c¸ch dïng cña tõ ng÷ nµy? HS: - Hai chữ “ai” cũng mang nghĩa tương tự như ch÷ “ta” trong d¹ng thøc c©u nghi vÊn . - Ê-min có thể xem là người đại diện cho cái tôi, là thực tiễn sinh động để bổ sung cho lí lẽ của tác giả đã nêu trong 2 câu đối với “ai”_những người đi bộ ngao du để quan sát, nghiền ngẫm, tìm hiểu thiên nhiªn lµm vèn kiÕn thøc cho m×nh . 417 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Từ đó em có nhận xét gì về cách lập luận của tác gi¶ trong luËn ®iÓm nµy? T¸c dông cña c¸ch diÔn đạt đó? HS: - lËp luËn chÆt chÏ b»ng lÝ lÏ, dÉn chøng phong phú, có tính hiển nhiên , sử dụng diễn đạt so sánh giàu tính thuyết phục Khẳng định đưa con người vào trong tự nhiên , gần gũi với tự nhiên để suy ngẫm , tìm hiểu tự nhiên để mở rộng kiến thức , hiểu biÕt vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch. ? §äc ®o¹n v¨n 3? §o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm nµo? HS: - §äc vµ nªu luËn ®iÓm : Tác giả đưa ra lí lẽ dẫn chứng nào để làm sáng tỏ luËn ®iÓm “®i bé ngao du rÊt tèt cho søc khoÎ vµ tinh thÇn”. HS: - LiÖt kª lÝ lÏ dÉn chøng. ? Trong ®o¹n v¨n nµy t¸c gi¶ chØ dïng duy nhÊt cã 1 tõ “t«i” trong khi tõ “ta” vÉn gi÷ nguyªn 7 lÇn như đoạn đầu. Điều đó có ý nghĩa gì? Hãy phân tÝch? HS : - Những gì đọng lại trong tác giả, nảy sinh trong t«i sau chuyÕn ngao du ®i bé trë vÒ nhµ còng chính là những hứng thú và niềm vui của mọi người “cña ta”. - ở đây cái ta lấn át cái tôi, bởi cái tôi đã hoà vào cái ta, đã thành cái ta. Chân lí đi bộ ngao du không còn của riêng tác giả mà là của mọi người. Để rồi tác giả khẳng định khi ta muốn ngao du thì cần ph¶i ®i bé . ? NhËn xÐt c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n nµy cña t¸c gi¶?HiÖu qu¶ cña c¸ch lËp luËn Êy? HS: - PhÐp so s¸nh: phßng s­ tËp cña nh÷ng triÕn gia phßng kh¸ch >< phßng s­u tËp cña £-min - lÊy c¸c d/c cô thÓ vÒ c¸c nhµ khoa häc næi tiÕng ai còng biÕt - Sö dông liªn tiÕp tÝnh tõ vµ c©u c¶m th¸n . - LÝ lÏ s¾c bÐn mang tÝnh kh¸i qu¸t tõ sù tr¶i nghiÖm cña b¶n th©n nhµ v¨n, giµu c¶m xóc nhµ v¨n đã thay cho mọi người nói lên những cảm nhận hứng thó tuyÖt vêi mµ ®i bé ngao du mang l¹i… ? Qua việc tìm hiểu trên, cho thấy môi trường có vai trò ntn đối với sức khoẻ con người? Thực trạng môi trường hiện nay ntn? Hành động của chúng ta? HS: Tù do ph¸t biÓu * Gv định hướng: môi trường có vai trò vô cùng quan trong đối với sức khoẻ và tinh thần con người. Hiện nay môi trường sống của con người đang bị ô 418 Lop8.net. - LËp luËn b»ng lÝ lÏ + dÉn chøng cã tÝnh chÊt h/nhiªn + so s¸nh . ®i bé ngao du lµ dÞp con người hoà vào thiên nhiên để suy ngẫm, t.hiểu mở réng kiÕn thøc hiÓu biÕt vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch. c. §i bé ngao du rÊt tèt cho søc khoÎ vµ tinh thÇn:. - LËp luËn b»ng h×nh ¶nh so sánh đối lập, bằng tính từ, c©u c¶m th¸n c¶m nhËn høng thó vÒ ®i bé ngao du mang l¹i: søc khoÎ ®­îc tăng cường, tinh thần sảng kho¸i..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> nhiễm. Chúng ta cần quan tâm đến môi trường, cần phải có hành động cụ thể để bảo vệ môi trường, như: vệ sinh sạch sẽ, tuyên truyền để mọi người cùng tham gia bảo vệ môi trường. Nhiệm vụ gần nhất của HS lµ trùc nhËt s¹ch, gi÷ vÖ sinh líp häc, vÖ sinh c¸ nh©n s¹ch sÏ suèt buæi häc, tÝch cùc tham gia bµi viết về môi trường do SGD và PGD Hạ Long phát động, với chủ đề: Bạn làm gì để thân thiện với môi trường Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết. ? Nghệ thuật đặc sắc của văn bản: HS: Lập luận chặt chẽ có sức thuyết phục, sinh động do lÝ lÏ vµ dÉn chøng thùc tiÔn cuéc sèng t¸c gi¶ tr¶i nghiÖm qua ? Nội dung của văn bản? Qua đó em hiểu thêm gì vÒ nhµ v¨n Ru-x«? HS: §i bé ngao du cã vai trß to lín: ®em l¹i sù t­ do, tù t¹i; trau dåi, më mang kiÕn thøc, s¶ng kho¸i tinh thần và rất tốt cho sức khoẻ con người => Ru-xô là con người giản dị, quý trọng tự do và yªu thiªn nhiªn. Hoạt động 4: Luyện tập ? Trình bày sơ đồ lập luận của văn bản? * Gv chuÈn x¸c => HS thuyÕt minh l¹i. III. Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt. 2. Néi dung. 3.Ghi nhí: SGK.. IV. LuyÖn tËp:. §i bé ngao du §­îc h.t tù do. Lµ dÞp trau dåi tri thøc. Để tăng cường søc khoÎ vµ t2. IV. Cñng cè: ? Tại sao tác giả lại đặt luận điểm “ đi bộ ngao du được hoàn toàn tự do” lên vị trÝ ®Çu trong v¨n b¶n? * Yªu cÇu: §èi víi Ru-x«, tù do lµ môc tiªu quan trong hµng ®Çu. ¤ng lu«n khao kh¸t tù do. Ông cảm thấy tự do quý giá ntn từ khi còn nhỏ tuổi bị chủ xưởng chửi mắng, đánh đập rồi lại phải đi ở cho người ta để kiếm ăn. Suốt đời ông đấu tranh cho tự do, chính vì lẽ đó mà ông đã đặt luật điểm này ở vị trí đầu tiên. Ngoài ra, do không được học hành thuở nhỏ nên ông rất khao khát kiến thức, cả đời «ng ph¶i nç lùc tù häc. Cã lÏ thÕ nªn lËp luËn trau dåi vèn tri thøc, kh«ng ph¶i trong s¸ch vở mà từ thực tiễn sinh động của thiên nhiên, được ông xếp ở vị trí thứ 2 trong số các lợi Ých cña viÖc ®i bé ngao du.. V. Hướng dẫn học bài. - Häc bµi cò: n¾m ch¾c c¸c luËn ®iÓm, néi dung phÇn ghi nhí, ph©n tÝch ®­îc c¸ch lËp luËn cña tg. - So¹n bµi: Héi tho¹i ( tiÕp theo) E. Rót kinh nghiÖm:. 419 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> So¹n: 23.3.09 Gi¶ng: Líp:. TiÕt: 111. héi tho¹i ( tiÕp theo) A, Môc tiªu. 1, KiÕn thøc: - Giúp học sinh nắm được các khái niệm lượt lời và biết vận dụng hiểu biết vào quá trình hội thoại nhằm đạt kết quả cao hơn trong giao tiếp bằng ngôn ngữ. 2, KÜ n¨ng: - Xác định đúng vai xã hội trong cuộc thoại để lựa chọn cách nói cho phù hợp trong giao tiÕp h»ng ngµy 3, Thái độ: - Cã ý thøc gi÷ g×n vµ b¶o vÖ sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B, ChuÈn bÞ: * Gv: - STK, STK, B¶ng phô * HS: - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái /sgk C, Phương pháp: - Phân tích ngôn ngữ, rèn luyện theo mẫu, định hướng giao tiếp, quy nạp. D, TiÕn tr×nh bµi d¹y I, ổn định tổ chức II, KiÓm tra bµi cò: 1.Vai xã hội trong xã hội là gì? Khi xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội ntn? 2.Khi tham gia hội thoại mối người phải chú ý điều gì? III. Bµi míi: * Gv: Trong hội thoại, ngoài vai xã hội, chúng ta còn phải quan tâm tới lượt lời của người hội thoại. Vậy, lượt lời là gì? Lượt lời có những yêu cầu gì? Chúng ta cùng t×m hiÓu trong bµi häc ngµy h«m nay Hoạt động 1: Hướng dẫn H tìm hiểu mục I/sgk I/ Lượt lời trong hội thoại: 1.VÝ dô:sgk/ 92 ? §äc l¹i ®o¹n trÝch SGK 92-93? Cho biÕt ®o¹n 2.Ph©n tÝch, nhËn xÐt: trÝch nµy trÝch tõ v¨n b¶n g×? H: - §äc . §o¹n trÝch trÝch tõ v¨n b¶n “trong lßng mÑ” cña Nguyªn Hång. ? H·y nh¾c l¹i: ®©y lµ cuéc héi tho¹i cña nh÷ng nh©n vËt nµo ? Néi dung cña cuéc héi tho¹i lµ g×? Vai trß x· héi cña tõng nh©n vËt trong cuéc héi tho¹i? HS: - Cuộc thoại của người cô và bé Hồng: + Người cô vai trên. Theo quan hÖ th©n téc. + Bé Hồng vai dưới. - Cả hai nói về người mẹ bé Hồng. Người cô cố ý gieo vµ ®Çu bÐ Hång ý nghÜ hoµi nghi k/miÖt ruång 420 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> rẫy người mẹ đáng thương của nó . ?Trong cuộc hội thoại đó mỗi nhân vật có bao nhiêu lượt ? (Mỗi lần nói của người tham gia hội thoại được đánh dấu bằng dấu gạch ngang ở đầu dßng). HS: - Người cô bé Hồng nói 6 lượt lời (bao gồm cả lần tươi cười kể chuyện cho Hồng nghe) - Bé H được nói 2 lượt .  Trong cuéc tho¹i nµy ai còng ®­îc nãi. ? Trong hội thoại người được quyền nói phải là người có điều kiện gì? HS: - Người tham gia hội thoại mới có quyền được nói và mới có lượt lời dành cho người đó. * Gv: - Mỗi lần người cô hoặc bé Hồng tham gia hội thoại 1 lượt lời. ? Vậy em hiểu lượt lời là gì ? HS: - Mỗi lần nói của người tham gia hội thoại gọi là 1 lượt lời. * Gv: Lượt lời của mỗi người do người tham gia hội tho¹i xd, dùa vµo t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ .) Nhưng trong khi hội thoại nhiều khi đến lượt lời cña m×nh, ng­ßi tham gia héi tho¹i l¹i kh«ng nãi. ? Trong cuéc tho¹i nµy bao nhiªu lÇn lÏ ra bÐ Hồng được nói nhưng lại im lặng khi đến lượt m×nh? HS: - LÏ ra hai lÇn ®­îc nãi nh­ng l¹i im lÆng khi đến lượt lời của mình: + Lần 1: … tôi cúi đầu không đáp. + Lần 2: … tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất. ? Theo em, trong héi tho¹i bÐ Hång im lÆng khi đến lượt lời của mình có phải là cách thực hiện một lượt lời không? Vì sao? HS: - im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là cách thực hiện một lượt lời  vì muốn bộc lộ thái độ của mình đối với người đối thoại . ? Sự im lặng đó thể hiện thái độ của Hồng đối với những lời nói của người cô ntn? HS: - Bộc lộ thái độ bất bình đau đớn xót xa trước lời nói cay độc của người cô khi bà nói những lời cay độc của người cô về người mẹ đáng thương và kÝnh yªu cña bÐ Hång. ? BÊt b×nh nh­ vËy , nh­ng sao kh«ng ng¾t lêi người cô khi bà nói những lời cay độc mà em kh«ng muèn nghe? HS: - Hồng ý thức được, em là người vai dưới phải biết giữ lịch sự tôn trọng lượt lời của người cô, nên em không cắt lời cô trong khi đối thoại. ? Vậy để giữ lịch sự và tôn trọng lượt lời người 421 Lop8.net. - Trong cuéc héi tho¹i: + Người cô được nói 6 lượt lêi. + Bé H được nói 2 lượt lời.. => Mỗi lần nói của người tham gia héi tho¹i gäi lµ 1 lượt lời.. - Im lặng khi đến lượt lời của mình để biểu thị thái độ..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> khác trong hội thoại, em thường xử sự ntn? HS: -Tr×nh bµy. GV cho H ph©n biÖt nãi tranh, nãi cướp lời, nói chêm vào lời người khác . ? Trong hội thoại , việc sử dụng lượt lời góp phần bộc lộ tính cách , tâm lí của người tham gia hội thoại . Qua tìm hiểu lượt lời của người cô và bé H đã giúp em hiểu gì về tình cảm tâm lí của 2 nhân vËt nµy ? HS: - Người cô tàn nhẫn ích kỉ. - Bé Hồng giàu lòng yêu thương mẹ, biết kìm nÐn t×nh c¶m , c¶m xóc, lÞch sù , tÕ nhÞ trong giao tiÕp. ? Qua t×m hiÓu vÝ dô, rót ra nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí trong bµi häc? HS: - Tr×nh bµy ghi nhí :SGK. Hoạt động 2: Luyện tập. Bµi tËp 1: a/ Nhân vật có số lượt lời nhiều nhất: - ChÞ DËu vµ cai lÖ. b/ Vai trß x· héi cña c¸c nh©n vËt: - Xét về địa vị xã hội : cai lệ là người vai trên, chị Dậu là người vai dưới. c/ TÝnh c¸ch: - Cai lÖ : hèng h¸ch, tµn nhÉn. - Chị Dậu : Thương chồng, có t2 mạnh mẽ chống lại cường quyền áp bức. Bµi 2: a/ Tham gia cuéc tho¹i cña c¸i TÝ vµ chÞ DËu ph¸t triển ngược nhau Lóc ®Çu: c¸i TÝ nãi nhiÒu, hån nhiªn. ChÞ DËu im lÆng . VÒ sau : c¸i TÝ nãi Ýt h¬n chÞ DËu. b/ DiÔn biÕn cuéc tho¹i phï hîp víi diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt: Lóc ®Çu: c¸i TÝ v« t­, nãi nhiÒu v× nã ch­a biÕt s¾p bÞ b¸n ®i. ChÞ DËu ®au xãt vÒ viÖc b¸n con  im lÆng. VÒ sau: c¸i TÝ biÕt bÞ b¸n nªn buån tñi, Ýt nãi. Cßn chÞ DËu v× ph¶i thuyÕt phôc con nªn nãi nhiÒu h¬n. c/ ViÖc t¶ c¸i TÝ hån nhiªn, hiÕu th¶o næi bËt nçi ®au cña chÞ DËu vµ næi bËt bÊt h¹nh cña c¸i TÝ. Bµi 3: Cuộc thoại giữa người mẹ và nhân vật tôi. Người mẹ nói 2 lượt lời , người con hai lần im lặng khi đén lượt lời của mình : + 1. Ng¹c nhiªn, ngì ngµng, h·nh diÖn. 422 Lop8.net. - §Ó gi÷ lÞch sù, t«n träng người đối thoại: + Tr¸nh c¾t lêi hoÆc chªm lời người khác. + Không nói tranh lượt lời.. 3. Ghi nhí: sgk/ 93 II, LuyÖn tËp Bµi 1/102. Bµi 2/103. Bµi 3/107.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> + 2. Ân hận xúc động. Bµi 4: Cả hai nhân vật đều đúng , nhưng đúng trong mỗi hoµn c¶nh kh¸c nhau: + Im lặng thể hiện sự tôn trọng người khác , để đ/bảo tế nhị trong giao tiếp giữ bí mật im lặng lµ vµng . + Im lặng trước h/n sai trái, trước b/công là hÌn nh¸t, d¹i khê.. Bµi 4/107. IV.Cñng cè: ? Thế nào là vai xã hội, lượt lời trong hội thoại? V. Hướng dẫn học bài. - Hoàn thành bài tập. Viết đoạn hội thoại, xác định vai xã hội và lượt lời của các nhân vật tham gia hội thoại đó - So¹n bµi: LuyÖn tËp ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn. E.Rót kinh nghiÖm.. _______________________________________ So¹n: 23.3.09 Gi¶ng: Líp:. TiÕt: 112. luyÖn tËp ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn A, Môc tiªu. 1, KiÕn thøc: - Gióp HS cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn. - Vận dụng hiểu biết đó để đưa yếu tố biểu cảm vào một câu, đoạn, bài văn nghị luËn 2, KÜ n¨ng: - BiÕt ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo ®o¹n v¨n nghÞ luËn 3, Thái độ: - Cã ý thøc vËn dông lµm bµi tËp. B, ChuÈn bÞ: * Gv: - STK, STK, * HS: 423 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái /sgk C, Phương pháp: - Phân tích ngôn ngữ, rèn luyện theo mẫu, định hướng giao tiếp, quy nạp. D, TiÕn tr×nh bµi d¹y I, ổn định tổ chức II, KiÓm tra bµi cò: ? Nªu vai trß cña yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn? LÊy vÝ dô chøng minh trong các văn bản nghị luận em đã học? III. Bµi míi: * Gv: YÕu tè biÓu c¶m cã vai trß v« cïng quan träng trong v¨n nghÞ luËn, nã gióp cho vấn đề nghị luận trở nên thuyết phục hơn. Tuy nhiên việc đưa yếu tố biểu cảm đó ntn cho phù hợp và hiệu quả. Đó mới là điều quan trong nhất của người viết văn nghị luận. Bài học ngày hôm nay, chúng ta cùng Luyện tập về vấn đề này. Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu A. Đề bài: Sù bæ Ých cña nh÷ng chuyÕn tham đề, tìm ý : quan du lịch đối với học sinh. ? Đọc đề bài sgk. B.Tìm hiểu đề và tìm ý: HS: - §äc -> Gv ghi b¶ng. ? Tìm hiểu đề bài trên? 1/ Tìm hiểu đề: HS: 1 HS lên bảng làm, dưới lớp làm - ThÓ lo¹i : nghÞ luËn cm. vµo vë - Nội dung : Sự bổ ích … đối với ? Để làm sáng tỏ vấn đề nghị luận học sinh. - P. vi nghÞ luËn : Tõ thùc tiÔn cuéc trªn theo em cÇn triÓn khai nh÷ng sèng luËn ®iÓm nµo? 2/ T×m ý: HS: - Tr×nh bµy hÖ thèng l®iÓm (c¨n cø vào bài tập 1 để xác định các luận Hệ thống luận điểm: + §i tham quan du lÞch n©ng cao hiÓu ®iÓm) biÕt vµ kiÕn thøc . - Bæ Ých cho viÖc n©ng cao kiÕn thøc + Đi tham quan bổ ích về tư tưởng và ( më réng, kh¾c s©u ) - Bổ ích về tư tưởng, tình cảm (yêu tình cảm. thiên nhiên , qhg đất nước con người,tự + Đi tham quan bổ ích về thể chất. + §i tham quan ®em l¹i nhiÒu niÒm vui. hµo vÒ d©n téc) - Bổ ích về thể chất (tăng cường sức 3.Dµn ý. khoÎ) - §em l¹i nhiÒu niÒn vui cho tuæi trÎ a, Më bµi: (®­îc vui ch¬i gi÷a cuéc sèng thiªn Nªu lîi Ých cña viÖc ®I tham quan du lÞch. nhiªn vµ trong cuéc sèng x· héi ) b.Th©n bµi: ? Để làm sáng tỏ vấn đề trên, cách sắp - Đi tham quan du lịch nâng cao hiểu xếp các luận điểm theo trình tự dưới biết vốn tri thức . + HiÓu s©u h¬n ,cô thÓ h¬n nh÷ng ®iÒu ®©y cã hîp lÝ kh«ng? vi sao? đã häc . HS: C¸ch s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm trªn + §­a l¹i nhiÒu bµi häc cã thÓ ch­a lµ ch­a hîp lÝ v× hÖ thèng luËn ®iÓm cßn trïng chÐo (b.c), ch­a phï hîp vµ l« häc. gích với cuộc sống con người. Bởi đi - Đi tham quan bổ ích tư tưởng tình tham quan du lÞch lµ dÞp ta quan s¸t , c¶m: +Yêu thiên nhiên, đất nước quê hương, nghiÒn ngÉm , t×m hiÓu më réng kiÕn thức và cuối cùng là những cảm giác con người. + Tù hµo vÒ d©n téc cã truyÒn thèng vui buån n¶y sinh sau chuyÕn du lÞch 414 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> tham quan. … ? Nªn söa hÖ thèng luËn ®iÓm ntn cho - §i tham quan bæ Ých vÒ thÓ chÊt vµ tinh thÇn: phù hợp cho vấn đề nghị luận? + Sức khoẻ tăng cường . HS: - Tr×nh bµy Gv ghi b¶ng phô . + Cã thªm thËt nhiÒu niÒm vui trong Gv: Cho HS x©y dùng dµn bµi . cuéc sèng. HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn . c. KÕt bµi: - Khẳng định tác dụng của tham quan. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đưa yếu C. Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghÞ luËn. tè biÓu c¶m vµo bµi nghÞ luËn . 1. §­a yÕu tè biÓu c¶m vµo ®o¹n v¨n ? Đọc đoạn văn xác định vị trí của bằng cách dùng: ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n “ §i bé ngao + … tõ biÓu c¶m. + C©u c¶m th¸n. du”- Ru-x«. HS: - đoạn cuối của văn bản  trình + Hình ảnh đối lập. bµy luËn ®iÓm: §i bé ngao du rÊt tèt cho s­c khoÎ vµ tinh thÇn . ? Tác giả đã đưa yếu tố biểu cảm vào trong do¹n v¨n nµy b»ng c¸ch nµo ? - B»ng dïng tõ biÓu c¶m : biÕt bao . - B»ng dïng c©u c¶m th¸n (4c©u). - B»ng nghÖ thuËt dïng h×nh ¶nh tương phản đối lập giã người đi bộ và người ngồi trên xe ngựa. ? NÕu ph¶i tr×nh bµy luËn ®iÓm “Nh÷ng chuyÕn tham quan, du lÞch 2. §o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm. đem đến thật nhiều niềm vui” thì luận “ Những chuyến tham quan du lịch ®em l¹i cho ta thËt nhiÒu niÒm vui.” ®iÓm Êy gîi cho em c¶m xóc g×? HS: - Tr×nh bµy (t×m thªm nhiÒu niÒm vui cho b¶n th©n …) ? §äc ®o¹n v¨n nghÞ luËn sgk vµ cho biết đoạn văn đã thực hiện được hết cảm xúc đó chưa ? HS: - Ch­a béc lé ®­îc hÕt c¶m xóc cña em. ? Làm thế nào để biểu đạt những tình c¶m mµ em muèn göi vµo ®o¹n v¨n đó? HS: Sö dông c©u v¨n biÓu c¶m (c©u c¶m th¸n, n/v) - Sö dông tõ ng÷ biÓu c¶m, h×nh ¶nh đối lập như đoạn văn đã trình bày (Tr¹ng th¸i t©m lÝ cña LÖ Quyªn) ? Em có định dùng từ ngữ, các đặt câu mµ sgk gîi ý kh«ng? Em cÇn söa l¹i các từ ngữ, cách đặt câu đó không và sö l¹i ntn? HS: Tr×nh bµy c¸ch sö dông tõ ng÷ , 414 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> c©u cã gi¸ trÞ biÓu c¶m . ? Viết đoạn văn và sau đó tự kiểm tra l¹i? * Gợi ý: Đoạn văn đã thực sự có yếu tè biÓu c¶m ch­a ? T×nh c¶m cã ch©n thành không ? diễn đạt rõ ràng trong s¸ng kh«ng ? HS đọc trước lớp – bạn nhận xét. Gv: Đưa ra đoạn văn (sách giáo viên) để HS tham kh¶o - GV chỉ ra ưu điểm nhược điểm và phương hướng phấn đấu . IV.Cñng cè: ? Nh¾c l¹i vai trß vµ c¸ch ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo bµi nghÞ luËn . V. Hướng dẫn học bài. - Viết hoàn chỉnh đề bài: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh” - Ôn lại các văn bản đã học từ học kì 2-> nay: giờ sau kiểm tra 1 tiết phần Văn E.Rót kinh nghiÖm:. 414 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>