QUY PHẠM PHÁP LUẬT (PHÁP LUẬT đại CƯƠNG SLIDE)

CHƯƠNG 4.
QUY PHẠM PL, QUAN HỆ
PL VÀ HỆ THỐNG CÁC VĂN
BẢN QPPL VIỆT NAM
I. QUY PHẠM PHÁP LUẬT


Ví dụ 1:

Ví dụ 2:

“Mọi người khơng
nên sử dụng ma túy
dù chỉ một lần.”

“1. Người nào sản
xuất trái phép chất ma
túy dưới bất kỳ hình
thức nào, thì bị phạt tù
từ 02 năm đến 07
năm.”

Quy phạm pháp luật
(Khoản 1 Điều 248 BLHS năm 2015).


1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM QPPL
a. Khái niệm quy phạm pháp luật

Quy phạm
Mang tính khn mẫu

Thể hiện ý chí
của con người

Quy tắc
xử sự

Thể hiện trật tự hợp lý của hoạt
động trong một điều kiện nhất định


Quy phạm
đạo đức
Quy phạm
tập quán

Quy phạm của
tổ chức CT-XH

Quy phạm xã hội
Quy phạm
tôn giáo

Quy phạm
pháp luật


* Khái niệm Quy phạm pháp luật:
Quy phạm pháp luật là các quy tắc hành vi
có tính bắt buộc chung,
chung được biểu thị bằng

hình thức nhất định, do Nhà nước ban hành
hoặc thừa nhận và bảo đảm thực hiện, nhằm
mục đích điều chỉnh các quan hệ xã hội.


b. Đặc điểm quy phạm pháp luật
Các QPPL được
bảo đảm bằng
cưỡng chế
của NN

Các QPPL do
Nhà nước
ban hành hoặc
thừa nhận

QPPL là quy tắc
hành vi có tính
bắt buộc chung

Đặc điểm
QPPL ln
được thể hiện
dưới hình thức
xác định


2. CƠ CẤU CỦA QPPL
Cơ cấu QPPL

Giả định

Quy định

Chế tài


a. Giả định
Giả định

Khái niệm

Cách xác định

Yêu cầu


* Khái niệm:
Giả định là phần mô tả
nêu lên những hồn cảnh,
điều kiện có thể xảy ra mà
cá nhân hay tổ chức nào ở
vào những hồn cảnh hay
điều kiện đó sẽ chịu sự tác
động của QPPL đó.


Ai?
1.2. Cách xác định
* Cách xác định

Hoàn cảnh, điều kiện nào?


Ví dụ 1: Khoản 1 Điều 34 Luật HN-GĐ
năm 2000 quy định:
“Cha mẹ có nghĩa vụ và quyền thương u,
trơng nom, ni dưỡng, chăm sóc, bảo vệ
quyền, lợi ích hợp pháp của con…”


Ví dụ 2:
Điều 29 Bộ luật dân sự năm 2005 qui
“Cá nhân khi sinh ra định:
có quyền được khai
sinh.”


Ví dụ 3:
Điều 149 Bộ luật hình sự năm 1999 quy định:

“Người nào có trách nhiệm trong việc
đăng ký kết hôn biết rõ là người xin đăng
ký không đủ điều kiện kết hơn mà vẫn
đăng ký cho người đó, đã bị xử lý kỷ luật
về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt
cảnh cáo, cải tạo khơng giam giữ đến hai
năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai
năm”.

Bài tập:
Điều 188 BLDS 2005 qui định:
“Người phát hiện và giữ gia súc, gia cầm, vật
nuôi dưới nước bị thất lạc phải thông báo hoặc
trả lại ngay cho chủ sở hữu ;nếu chưa xác định
được chủ sở hữu thì được chiếm hữu tài sản
đó từ thời điểm phát hiện đến thời điểm trả lại
cho chủ sở hữu.”


c. u cầu
Rõ ràng, chính xác

Giả định

Sát với thực tế

Có tính dự đốn


b. Quy định
Quy định

Khái niệm

Cách xác định

Yêu cầu

* Khái niệm:
Quy định là phần nêu ra quy
tắc xử sự buộc mọi chủ thể phải
xử sự theo khi ở hoàn cảnh, điều
kiện đã nêu trong phần giả định
của QPPL..


* Cách xác định
Quy định

Được phép Không được
Làm như
Phải làm gì?
làm gì? phép làm gì?
thế nào?


Ví dụ 1:
Khoản 1 Điều 47 BLDS năm 2005
có quyền tự do tín ngưỡng, tơn giáo, theo
quy định:
hoặc khơng theo một tôn giáo nào.”
“Cá nhân


Điều 187 BLDS 2005 quy định:
“Người phát hiện tài sản bị đánh rơi, bị bỏ qn, bị
chơn giấu, bị chìm đắm

phải thông báo hoặc trả lại
ngay cho chủ sở hữu; nếu khơng xác định được ai là
chủ sở hữu thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy
ban nhân dân xã, phường, thị trấn hoặc công an cơ sở
gần nhất hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác
theo qui định của pháp luật.
Người phát hiện tài sản
không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh
rơi, bị bỏ qn, bị chơn giấu, bị chìm đắm được chiếm
hữu tài sản đó từ thời điểm phát hiện đến thời điểm trả
lại cho chủ sở hữu hoặc đến thời điểm giao nộp cho cơ
quan nhà nước có thẩm quyền”


c. Yêu cầu
Chính xác
Yêu cầu
Chặt chẽ


c. Chế tài


* Khái niệm:
Chế tài là phần quy định những
biện pháp tác động mà Nhà nước dự
kiến áp dụng đối với chủ thể tham gia
vào quan hệ pháp luật để đảm bảo cho
pháp luật được thực hiện nghiêm minh.

* Cách xác định

Gánh chịu hậu quả gì?


Ví dụ 1:
Điều 94 BLHS năm 1999 quy định:

“Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề
của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn
cảnh khách quan đặc biệt mà giết con mới
đẻ hoặc vứt bỏ đứa trẻ đó dẫn đến hậu
quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo khơng
giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba
tháng đến hai năm.”