Giáo án Vật lí Lớp 8 - Chương trình cả năm - Năm học 2009-2010 - Hồ Mạnh Thông

<span class='text_page_counter'>(1)</span>VËt Lý 8. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. Chương I : CƠ HọC Tiết 1: chuyển động cơ học. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được một số ví dụ về chuyển động cơ học trong đời sống hàng ngày. - Nêu được một số ví dụ về tính tương đối của chuyển động và đứng yên, đặc biệt biết xác định trạng thái đối với mỗi vật so với vật mốc. - Nêu được trạng thái, các dạng chuyển động cơ học thường gặp, chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn, 2. Kü n¨ng: - Vận dụng lý thuyết để lấy ví dụ về chuyển động cơ học. 3. Thái độ: - CÈn thËn, nghiªm tóc vµ lßng yªu thÝch m«n häc II. §å dïng d¹y häc: - ThÇy: Tranh vÏ h×nh 1.1 SGK, h×nh 1.2 SGK h×nh 1.3 SGK - Trò : Đọc tìm hiểu trước bài 1 Chuyển động cơ học IIi. Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Khởi động: (5 phút) - Mục tiêu: Giới thiệu chương trình vật lý 8 - Đặt vấn đề - C¸ch tiÕn hµnh: * GV: Giới thiệu tóm tắt chương trình vật lý 8 * GV: Đặt vấn đề như SGK 2. Hoạt động 1: Tìm hiểu cách xác định vật chuyển động hay đứng yên. ( 15’ ) - Môc tiªu: - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. - GV: Tæ chøc cho HS th¶o luËn, yªu cÇu HS lấy ví dụ về vật chuyển động và vật đứng yên. Tại sao nói vật đó chuyển động hay đứng yên? - HS: Thực hiện theo hướng dẫn và yêu cÇu cña GV ®­a ra vÝ dô. - GV: Thèng nhÊt vµ gi¶i thÝch thªm cho HS. - HS: Ghi nhí kÕt luËn. - GV: Tæ chøc cho HS t×m hiÓu tr¶ lêi c©u hái C2 vµ C3. - HS: Tìm ví dụ về vật chuyển động, trả lêi c©u hái C2. - HS: Tìm ví dụ về vật đứng yên và chỉ rõ vËt ®­îc chän lµm mèc, tr¶ lêi c©u hái. I. Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ?. - C1: Muốn nhận biết 1 vật CĐ hay đứng yên phải dựa vào vị trí của vật đó so với vật được chän lµm mèc ( vËt mèc). - Thường chọn Trái Đất và những vật gắn với Tr¸i §Êt lµm vËt mèc. - Kết luận: Vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc gọi là chuyển động cơ học ( chuyển động ). - C2: Ví dụ vật chuyển động. - C3: Vị trí của vật so với vật mốc không thay đổi theo thời gian thì vật vật đó được coi là đứng yên. * VD: Người ngồi trên thuyền thả trôi theo dòng nước, vì vị trí của người ở trên thuyền không đổi. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. C3. nên so với thuyền thì người ở trạng thái đứng - GV: Thèng nhÊt, nªu vÝ dô thªm cho HS yªn. Kết luận: 3. Hoạt động 2: Tìm hiểu về tính tương đối của chuyển động và đứng yên. (10’) - Môc tiªu: - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: II. Tính tương đối của chuyển động và đứng yªn. - GV: Cho HS quan s¸t H1.2(SGK). Yªu - C4: So víi nhµ ga th× hµnh kh¸ch ®ang chuyÓn cÇu HS quan s¸t vµ tr¶ lêi C4,C5 &C6. động, vì vị trí của người này thay đổi so với nhà Chó ý: Yªu cÇu HS chØ râ vËt chuyÓn ga. động hay đứng yên so với vật mốc nào? - C5: So với toa tàu thi hành khách đứng yên vì vị - HS: Quan s¸t H1.2, th¶o luËn vµ tr¶ lêi trí của hành khách đối với toa tàu không đổi. c©u hái C4, C5. - §iÒn tõ thÝch hîp vµo C6: - GV: Gäi HS ®iÒn tõ thÝch hîp hoµn (1) chuyển động đối với vật này. thµnh c©u hái C6. (2) đứng yên. - HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV. - C7: Ví dụ như hành khách chuyển động so với - GV: TiÕn hµnh cho HS thùc hiÖn t¶ lêi nhà ga nhưng đứng yên so với tàu. c©u hái C7. * Nhận xét: Trạng thái đứng yên hay chuyển - HS: Tìm ví dụ minh hoạ của C7 và rút ra động của vật có tính chất tương đối. nhËn xÐt. - C8: Mặt trời thay đổi vị trí so với một điểm mốc - GV: NhËn xÐt vµ thèng nhÊt, kÒt luËn. g¾n víi Tr¸i §Êt. V× vËy coi MÆt Trêi chuyÓn - HS: Ghi nhí. động khi lấy mốc là Trái Đất. - GV: L­u ý cho HS khi kh«ng nªu vËt ( Mặt trời nằm gần tâm của thái dương hệ và có mốc nghĩa là phải hiểu đã chọn vật mốc khối lượng rất lớn nên coi Mặt trời là đứng yên ). lµ vËt g¾n víi Tr¸i §Êt. - HS: TiÕn hµnh tr¶ lêi c©u hái ®Çu bµi. - GV: Gi¶i thÝch thªm vÒ Tr¸i §Êt vµ MÆt Trời trong thái dương hệ. Kết luận: 4. Hoạt động 3: Giới thiệu một số chuyển động thường gặp. ( 5’) - Môc tiªu: - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Dùng tranh vẽ hình ảnh các vật III. Một số chuyển động thường gặp. chuyển động (H1.3-SGK) hoặc làm thí - Quỹ đạo chuyển động là đường mà vật chuyển nghiệm về vật rơi, vật bị ném ngang, động vạch ra. chuyển động của con lắc đơn, chuyển - Gồm: chuyển động thẳng, chuyển động cong, động của kim đồng hồ qua đó HS quan chuyển động tròn. s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái C9. - C9: Häc sinh nªu c¸c vÝ dô (cã thÓ t×m tiÕp ë - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu vµ tr¶ lêi c©u hái nhµ). C9. Kết luận: 5. Hoạt động 4: Vận dụng ( 10’ ) - Môc tiªu: - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: 2. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t H1.4(SGK) tr¶ lêi c©u C10. - HS: Th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái C10. - GV: Thèng nhÊt vµ gi¶i thÝch thªm vÒ vật làm mốc, tính tương đối của chuyển động. - GV: Hướng dẫn HS trả lời và thảo luận c©u hái C11. - HS: T×m hiÓu vµ tr¶ lêi c©u hái C11. - GV: NhËn xÐt, kÕt luËn.. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. IV. VËn dông. - C10: + Ô tô: Đứng yên so với người lái xe, chuyển động so với cột điện. + Cột điện: Đứng yên so với người đứng bên đường, chuyển động so với ôtô. + Người lái xe: Đứng yên so với ô tô, chuyển động so với cột điện. - C11: Nãi nh­ vËy kh«ng ph¶i lóc nµo còng đúng. Có trường hợp sai, ví dụ: chuyển động tròn quanh vËt mèc.. Kết luận: 6. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (4phút) 6.1 Cñng cè. ( 3’ ) - HS: Tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu: + Thế nào gọi là chuyển động cơ học? + Giữa CĐ và đứng yên có tính chất gì? + Các dạng chuyển động thường gặp? 6.2. DÆn dß. ( 1’ ) - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 1.1-1.6 (SBT). - T×m hiÓu môc: Cã thÓ em ch­a biÕt. - Đọc trước bài 2 :Vận tốc.. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. Ngµy so¹n: 16/8/2009 Ngµy gi¶ng Líp 8A: 18/8/2009. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - Líp 8B: 21/8/2009 TiÕt 2: vËn tèc. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Từ thí dụ, so sánh quãng đường chuyển động trong một giây của mỗi chuyển động để rút ra cách nhận biết sự nhanh, chậm của chuyển động ( gọi là vận tốc ). -. N¾m v÷ng c«ng thøc tÝnh vËn tèc v =. S vµ ý nghÜa cña c¸c kh¸i niÖm vËn tèc. t. - Đơn vị hợp pháp của vận tốc là m/s, km/h. Cách đổi đơn vị vận tốc, 2. Kü n¨ng: - Vận dụng công thức tính vận tốc để tính quãng đường, thời gian chuyển động. 3. Thái độ: - CÈn thËn , nghiªm tóc vµ lßng yªu thÝch m«n häc II. §å dïng d¹y häc: - ThÇy: Gi¸o ¸n bµi gi¶ng, tranh vÏ tèc kÕ cña xe m¸y. - Trß : Sgk, vì ghi, b¶ng 2.1 trang 8 sgk. IIi. Phương pháp: - Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn dÒ, th¶o luËn. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Mở bài: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề (6phút) - Môc tiªu: - C¸ch tiÕn hµnh: HS1: - Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ? Tại sao nói chuyển động hay đứng yên có tính tương đối? Làm bài tập 1.2 SBT HS2: - Nêu các dạng chuyển động thường gặp ? Lấy ví dụ ? GV: - Đặt vấn đề như SGK. 2. Hoạt động 1: Tìm hiểu về vận tốc ( 20’) - Môc tiªu: - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. I. VËn tèc lµ g× ?. -GV: Yêu cầu HS đọc thông tin trên bảng - Thảo luận nhóm để trả lời C1, C2 và điền 2.1. vµo cét 4, cét 5 trong b¶ng 2.1. - HS đọc bảng 2.1. C1: Cïng ch¹y mét qu·ng ®­êng 60m nh­ -GV: Hướng dẫn HS so sánh sự nhanh chậm nhau, bạn nào mất ít thời gian sẽ chạy nhanh của chuyển động căn cứ vào kết quả cuộc hơn. ch¹y 60m (b¶ng 2.1). C2: HS ghi kÕt qu¶ vµo cét 5. - HS: T×m hiÓu, tr¶ lêi vµ th¶o luËn c©u hái C1,C2. - Khái niệm: Quãng dường chạy dược trong (có 2 cách để biết ai nhanh, ai chậm: mét gi©y gäi lµ vËn tèc. + Cùng một quãng đường chuyển động, bạn nµo ch¹y mÊt Ýt thêi gian h¬n sÏ chuyÓn động nhanh hơn. + So sánh độ dài qđ chạy được của mỗi bạn - C3: Độ lớn vận tốc cho biết sự nhanh, chậm 4. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. trong cùng một đơn vị thời gian). Từ đó rút ra kh¸i niÖm vËn tèc. - HS: Tr¶ lêi c©u hái C3. - GV: Thèng nhÊt c©u tr¶ lêi cña HS. - GV: Th«ng b¸o c«ng thøc tÝnh vËn tèc vµ các đại lương liên quan. - HS: Quan s¸t, ghi nhí. - GV: Ph¸t vÊn HS. ? §¬n vÞ vËn tèc phô thuéc yÕu tè nµo? - HS: T×m hiÓu, th¶o luËn vµ tr¶ lêi - GV: Yªu cÇu HS hoµn thiÖn c©u C4. - HS: Tr¶ lêi c©u hái C4 vµo b¶ng 2.2 - GV: Thông báo đơn vị vận tốc (chú ý cách đổi đơn vị vận tốc). - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu vµ ghi nhí. - GV: Giíi thiÖu vÒ tèc kÕ qua h×nh vÏ. Khi xe máy, ô tô chuyển động, kim của tốc kế cho biÕt vËn tèc cña xe m¸y, « t«. Kết luận: 3. Hoạt động 2: Vận dụng ( 15’ ) - Môc tiªu: - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Hướng dẫn HS vận dụng trả lời câu hỏi C5. - HS: Đọc và tóm tắt đề bài, tiến hành thực hiện theo hướng dẫn của GV. - GV: Tæ chøc cho HS tr¶ lêi. - HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi, nhËn xÐt. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. - GV: Yêu cầu HS đọc và tóm tắt câu hỏi C6 và hướng dẫn HS tìm hiểu đại lượng nào đã biết, chưa biết? Đơn vị đã thống nhất chưa ? ¸p dông c«ng thøc nµo? - HS: Thực hiện theo hướng dẫn và yêu cầu cña GV. - HS: Lên bảng thực hiện, yêu cầu HS dưới líp theo dâi vµ nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. - GV: Gäi 2 HS lªn b¶ng tãm t¾t vµ lµm c©u hỏi C7 & C8. Yêu cầu HS dưới lớp tự giải. - HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV. - GV: Cho HS so s¸nh, nhËn xÐt kÕt qu¶ bµi lµm. - HS: Th¶o luËn, nhËn x¸t, tr¶ lêi. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. * Chú ý với HS: + đổi đơn vị . + suy diÔn c«ng thøc.. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. của chuyển động và được tính bằng độ dài quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian. II. C«ng thøc tÝnh vËn tèc. - C«ng thøc tÝnh vËn tèc: v=. v t. - Trong. đó: + v lµ vËn tèc. + s lµ qu·ng ®­êng ®i ®­îc. + t là thời gian đi hết quảng đương đó. III. §¬n vÞ vËn tèc. - C4: m/phót, km/h, km/s, cm/s. - Đơn vị vận tốc phụ thuộc vào đơn vị chiều dài và đơn vị thời gian. - §¬n vÞ hîp ph¸p cña vËn tèc lµ: + Met trªn gi©y: ( m/s) + Kil«met trªn giê: ( km/h ) * Tốc kế: dụng cụ đo độ lớn của vận tốc.. IV. VËn dông. - C5: + a) Mỗi giờ ô tô đi được 36 km, xe đạp đi ®­îc 10,8 km, mçi gi©y tµu háa ®i ®­îc 10 m. + b) Đổi về đơn vị m/s hoặc km/h. Tàu hoả, ô tô chuyển động nhanh như nhau, xe đạp chuyển động chậm nhất. - C6: Tãm t¾t: t =1,5h Gi¶i s =81km VËn tèc cña tµu lµ: s t. v =? km/h. 81 =54(km/h) 1,5 5400m = =15(m/s) 3600 s. v= =. ? m/s. §/s: 54 km/h, 15 m/s. Chó ý: ChØ so s¸nh sè ®o vËn tèc cña tµu khi quy về cùng một loại đơn vị vận tốc. - C7: Tãm t¾t Gi¶i t = 40ph = 2/3h v=12km/h s = ?km. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. s t. Tõ: v =  s = v.t. Quãng đường người đi xe đạp đi được là: s = v.t = 12.. 2 = 4 (km) 3. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - HS: Ghi nhí.. §/s: 4 km. Gi¶i. - C8: Tãm t¾t t = 30ph = 1/2h v = 4 km/h s = ?km. s t. Tõ: v =  s = v.t. Quãng đường từ nhà đến n¬i lµm viÖc lµ: s = v.t = 4.. 1 = 2 (km) 2. §/s: 2 km. Kết luận:. 4. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (…. phút) 4.1. Cñng cè - HS trả lời các câu hỏi GV yêu cầu để hệ thống lại kiến thức. - §é lín vËn tèc cho biÕt ®iÒu g×? - C«ng thøc tÝnh vËn tèc? - Đơn vị vận tốc? Nếu đổi đơn vị thì số đo vận tốc có thay đổi không? 4.2. Hướng dẫn về nhà: - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 2.1-2.5 (SBT). - Đọc trước bài 3: Chuyển động đều - Chuyển động không đều.. 6. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. Ngµy so¹n: 31/8/2009 Ngµy gi¶ng Líp 8A: 7/9/2009. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - Líp 8B: 2/9/2009. Tiết 3: chuyển động đều - chuyển động không đều I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Phát biểu được định nghĩa chuyển động đều, chuyển động không đều và nêu được những thí dụ về chuyển động đều thường gặp , chuyển động không đều. 2. Kü n¨ng: - VËn dông tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn mét ®o¹n ®­êng. 3. Thái độ: - CÈn thËn , nghiªm tóc vµ lßng yªu thÝch m«n häc II. §å dïng d¹y häc: - Thầy: Giáo án bài giảng, bảng phụ ghi vắn tắt các bước thí nghiệm và bảng 3.1(SGK). Mỗi nhóm: 1 máng nghiêng, 1 bánh xe, 1bút dạ, 1 đồng hồ bấm giây. - Trß : Sgk, vë ghi, b¶ng ghi kÕt qña thÝ nghiÖm. IIi. Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, thí nghiệm, thảo luận. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Më bµi: (6 phót) - Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: Câu hỏi: + HS1: Độ lớn vận tốc biểu thị tính chất nào của chuyển động? Viết công thøc tÝnh vËn tèc. Ch÷a bµi tËp 2.3 (SBT). + HS2: Nêu tên các đơn vị vận tốc thường dùng. Đổi 54 km/h ra m/s. GV: Dẫn dắt HS vào bài mới: Vận tốc cho biết mức độ nhanh chậm của chuyển động. Thực tế khi em đạp xe có phải luôn nhanh hoặc luôn chậm như nhau? 2. Hoạt động 1: Tìm hiểu về chuyển động đều và không đều ( 15’ ) - Mục tiêu: Phát biểu được định nghĩa chuyển động đều, chuyển động không đều và nêu được những thí dụ về chuyển động đều thường gặp , chuyển động không đều. - §å dïng d¹y häc: b¶ng 3.1(SGK). Mçi nhãm: 1 m¸ng nghiªng, 1 b¸nh xe, 1bót d¹, 1 đồng hồ bấm giây. - C¸ch tiÕn hµnh: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. - GV: Hướng dẫn HS lắp thí nghiệm và tiến trình làm thí nghiệm, kết quả cần đạt được. - HS: Hoạt động theo nhóm, thực hiện thí nghiệm theo hướng dẫn của GV và ghi kết qu¶. - GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C1vµ c©u hái C2 - HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi, kÕt luËn. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. - GV: Yªu cÇu HS t×m vÝ dô trong thùc tÕ vÒ chuyển động đều và chuyển động không đều,. I. §Þnh nghÜa. - Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian. VD:Chuyển động của đầu kim đồng hồ,... - Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian. VD: Chuyển động của ô tô, xe máy,... - C1: + Chuyển động không đều trên quãng đường: AB, BC, CD. + Chuyển động đều trên quãng đường: DE, EF.. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. chuyển động nào dễ tìm hơn? - C2: - HS: T×m hiÓu tr¶ lêi. + Chuyển động không đều: b, c, d. - GV: NhËn xÐt, thèng nhÊt. + Chuyển động đều: a. Kết luận: GV YCHS chốt lại khái niệm chuyển động đều và chuyển động không đều 3. Hoạt động 2: Tìm hiểu về vận tốc trung bình của chuyển động không đều ( 10’ ) - Mục tiêu: HS thế nào là vận tốc trung bình của chuyển động không đều. - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: GV: Yêu cầu HS đọc thông tin để nắm và II. Vận tốc trung bình của chuyển động tính được vận tốc trung bình của trục bánh xe không đều. trªn mçi qu·ng ®­êng tõ A-D. - Trung b×nh mçi gi©y b¸nh xe l¨n ®­îc bao - HS: Dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë b¶ng 3.1 nhiªu mÐt th× ta nãi vËn tèc trung b×nh cña để tính vận tốc trung bình trên các quãng trục bánh xe trên quãng đường đó là bấy ®­êng AB,BC,CD. nhiªu mÐt trªn gi©y. - HS: Tr¶ lêi kÕt qu¶ vµ nhËn xÐt. - C3: vAB = 0,017m/s; vBC = 0,05m/s; vCD = - GV: VËn tèc trung b×nh ®­îc tÝnh b»ng 0,08m/s biÓu thøc nµo? - C«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh: - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu tr¶ lêi. s v = tb - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. t Kết luận: GV nh¾c l¹i c«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh. 4. Hoạt động 3: Vận dụng ( 10’ ) - Môc tiªu: HS vËn dông tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn mét ®o¹n ®­êng vµo lµm bµi tËp. - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Yêu cầu HS phân tích hiện tượng III. Vận dụng. chuyển động của ô tô và rút ra ý nghĩa của v - C4: Chuyển động của ô tô là chuyển động = 50km/h. không đều, v = 50km/h là vận tốc trung bình - HS: T×m hiÓu, th¶o luËn, tr¶ lêi. cña « t«. - GV: Yêu cầu HS đọc và tóm tắt C5: xác - C5: Gi¶i định rõ đại lượng nào đã biết, đại lượng nào s1 = 120m Vận tốc trung bình của xe cÇn t×m, c«ng thøc ¸p dông. s2 = 60m trªn qu·ng ®­êng dèc lµ: - HS: Tìm hiểu, trả lời theo hướng dẫn và yêu s 120 t1 = 30s v1 = 1 = = 4 (m/s) cÇu cña GV. t1 30 ? VËn tèc trung b×nh cña xe trªn c¶ qu·ng t2 = 24s VËn tèc trung b×nh cña xe ®­êng tÝnh b»ng c«ng thøc nµo? v =? trªn qu·ng ®­êng b»ng lµ: - GV: Nãi vÒ sù kh¸c nhau vËn tèc trung 1 s 60 v1  v 2 v2 = ? v2 = 2 = = 2,5 (m/s) b×nh vµ trung b×nh vËn tèc ( ) 2. - HS: Quan s¸t, ghi nhí.. t2. vtb = ?. 24. VËn tèc trung b×nh cña xe trªn c¶ qu·ng ®­êng lµ: vtb =. s1  s 2 120  60 = = 3,3(m/s) t1  t 2 30  24. §/s: v1 = 4 m/s; v2 = 2,5m/s; vtb = 3,3m/s - GV: Yêu cầu HS đọc và tóm tắt C6, gọi - C6: Gi¶i mét HS lªn b¶ng thùc hiÖn. s Tõ: vtb =  s = vtb.t - HS: Lµm bµi, so s¸nh vµ nhËn xÐt bµi lµm t = 5h t cña b¹n trªn b¶ng. vtb = 30km/h Qu·ng ®­êng ®oµn tµu ®i - GV: NhËn xÐt, bæ sung. s = ?km ®­îc lµ: 8. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. - HS: Tự làm câu hỏi C7 theo hướng dẫn của GV. Kết luận: GV cñng cè néi dung bµi häc.. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. s = vtb.t = 30.5 = 150(km) §/s: s = 150 km.. 5. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (4phút) 5.1 Cñng cè. ( 3’ ) - Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ và tìm hiểu phần ‘Có thể em chưa biết’. 5.2 DÆn dß. ( 1’ ) - Häc vµ lµm bµi tËp 3.1- 3.7 (SBT). - Đọc trước bài 4: Biểu diễn lực. - §äc l¹i bµi: Lùc-Hai lùc c©n b»ng (Bµi 6- SGK VËt lý 6). N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. Ngµy so¹n: 7/9/2009 Ngµy gi¶ng Líp 8A: 14/9/2009. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - Líp 8B: 9/9/2009 TiÕt 4: biÓu diÔn lùc. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: + Nêu được ví dụ cụ thể thể hiện lực tác dụng làm thay đổi vận tốc. 2. Kü n¨ng: + Nhận biết được lực là đại lượng vec tơ. 3. Thái độ: + CÈn thËn , nghiªm tóc vµ lßng yªu thÝch m«n häc II. §å dïng d¹y häc: - ThÇy: Sgk, tµi liÖu, 1gi¸ thÝ nghiÖm, 1 xe l¨n, 1 miÕng s¾t, 1 nam ch©m th¼ng. - Trò : Sgk, vỡ ghi, tìm hiểu bài trước ở nhà. IIi. Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Më bµi: (6phót) - Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề - C¸ch tiÕn hµnh: + Câu hỏi: Một người đi bộ đều trên đoạn đường đầu dài 3km với vận tốc 2m/s. ở đoạn đường sau dài 1,95 km người đó đi hết 0,5h. Tính vận tốc trung bình của người đó trên cả quãng đường. + GV: DÉn d¾t HS vµo bµi míi: Mét ®Çu tµu kÐo c¸c toa víi mét lùc 106 N ch¹y theo hướng Bắc -Nam. Làm thế nào để biểu diễn được lực kéo trên? 2. Hoạt động 1: Tìm hiểu về mối quan hệ giữa lực và sự thay đổi vận tốc ( 8’) - Mục tiêu: HS hiểu được mối quan hệ giữa lực và sự thay đổi vận tốc. - §å dïng d¹y häc: 1gi¸ thÝ nghiÖm, 1 xe l¨n, 1 miÕng s¾t, 1 nam ch©m th¼ng. - C¸ch tiÕn hµnh: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. - GV: Tiến hành làm thí nghiệm và hướng I. ¤n l¹i kh¸i niÖm lùc. dÉn HS quan s¸t, t×m hiÓu. - Lực có thể làm biến dạng, thay đổi chuyển - HS: Quan s¸t thÝ nghiÖm h×nh 4.1 vµ quan động ( nghĩa là thay đổi vận tốc ) của vật. s¸t tr¹ng th¸i cña xe l¨n khi bu«ng tay. - C1: - GV: Hướng dẫn HS làm việc theo nhóm, trả + Hình 4.1: Lực hút của nam châm lên miếng lêi c©u hái C1. thÐp lµm t¨ng vËn tèc cña xe l¨n, nªn xe l¨n - HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi. chuyển động nhanh lên. - GV: T¸c dông cña lùc, ngoµi phô thuéc vµo + H×nh 4.2: Lùc t¸c dông lªn qu¶ bãng lµm độ lớn còn phụ thuộc vào yếu tố nào? quả bóng biến dạng và ngược lại, lực của quả - HS: T×m hiÓu, tr¶ lêi. bãng ®Ëp vµo vît lµm vît bÞ biÕn d¹ng. Kết luận: GV chèt l¹i kh¸i niÖm lùc vµ vËn tèc 3. Hoạt động 2: Tìm hiểu về đặc điểm của lực và cách biểu diễn lực bằng véc tơ ( 15’ ) - Mục tiêu: HS nêu được ví dụ cụ thể thể hiện lực tác dụng làm thay đổi vận tốc. - §å dïng d¹y häc: 1gi¸ thÝ nghiÖm, 1 xe l¨n, 1 miÕng s¾t, 1 nam ch©m th¼ng. - C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c yÕu tè cña lùc II. BiÓu diÔn lùc. (đã học từ lớp 6). 1. Lực là một đại lượng vectơ. - HS: Nh¾c l¹i c¸c yÕu tè cña lùc. - Lực không những có độ lớn mà còn có - GV: Thông báo: Lực là đại lượng có độ lớn, phương và chiều. 10. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. phương và chiều nên lực là một đại lượng véc t¬. - HS: T×m hiÓu vµ ghi nhí. - GV: NhÊn m¹nh: HiÖu qu¶ t¸c dông cña lùc phô thuéc vµo 3 yÕu tè nµy.. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - Một đại lượng vừa có độ lớn, vừa có phương và chiều là một đại lượng vectơ. 2. C¸ch biÓu diÔn vµ kÝ hiÖu vect¬ lùc. a) BiÓu diÔn vÐc t¬ lùc b»ng mét mòi tªn cã: + Gèc lµ ®iÓm mµ lùc t¸c dông lªn vËt (®iÓm đặt của lực). + Phương và chiều là phương và chiều của lùc. + Độ dài biểu diễn cường độ của lực theo một tỉ lệ xích cho trước. b) Vect¬ lùc ®­îc kÝ hiÖu b»ng ch÷ F cã mòi tªn ë trªn: F. + Cường độ của lực được kí hiệu bằng chữ F kh«ng cã mòi tªn ë trªn: F.. - GV: Th«ng b¸o c¸ch biÓu diÔn vÐc t¬ lùc.( phải thể hiện đủ 3 yếu tố: độ lớn, phương và chiÒu ). - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu vµ ghi nhí. - GV: Hướng dẫn cho HS biểu diễn lực. - HS: TiÕn hµnh biÓu diÔn lùc theo yªu cÇu cña GV. - GV: ? Mét lùc 20N t¸c dông lªn xe l¨n A, chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i. H·y biÓu diÔn lùc nµy?( 2,5 cm øng víi 10 N ). * VD: - HS: Lªn b¶ng biÓu diÔn lùc. - GV: NhËn xÐt, bæ sung, thèng nhÊt. Kết luận: GV YCHS nªu lai kh¸I niÖm lùc, c¸ch biÓu diÔn vµ kÝ hiÖu. LÊy vÝ dô minh ho¹. 4. Hoạt động 3: Vận dụng ( 10’ ) - Mục tiêu: Nhận biết được lực là đại lượng vec tơ. HS vận dụng lý thuyết vào làm BT. - Đồ dùng dạy học: Thước kẻ. - C¸ch tiÕn hµnh: III. VËn dông. - GV: Gäi 2 HS lªn b¶ng biÓu diÔn 2 lùc - C2: trong câu C2. HS dưới lớp biểu diễn vào vở vµ nhËn xÐt bµi cña HS trªn b¶ng. - HS: Lªn b¶ng biÓu diÔn lùc theo yªu cÇu cña GV. - HS: C¶ líp th¶o luËn, thèng nhÊt c©u hái C2. - GV: NhËn xÐt, bæ sung. - GV: Hướng dẫn và yêu cầu HS trả lời câu - C3: hái C3. a) F1: Có điểm đặt tại A, phương thẳng đứng, - HS: TiÕn hµnh tr¶ lêi c©u hái C3. chiều hướng từ dưới lên, cường độ lực F1 = - GV: Gäi HS lªn b¶ng tr¶ lêi. 20N. - HS: Lên bảng trả lời, thảo luận, thống nhất b) F2: Có điểm đặt tại B, phương nằm ngang, chung đẻ đưa ra kết luận. chiều từ trái sang phải, cường độ lực F2 = - GV: NhËn xÐt, thèng nhÊt vµ l­u ý cho häc 30N. sinh khi chän tØ lÖ xÝch. c) F3: Có điểm đặt tại C, phương nghiêng một - HS: ghi nhí. góc 300 so với phương nằm ngang, chiều hướng lên, cường độ lực F3 = 30N. Kết luận: GV cñng cè lý thuyÕt bµi häc cho HS. 5. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (5 phút) - HS trả lời các câu hỏi: + Lực là đại lượng vô hướng hay có hướng? Vì sao? + Lùc ®­îc biÓu diÔn nh­ thÕ nµo? - Häc thuéc phÇn ghi nhí. Lµm bµi tËp 4.1- 4.5 (SBT). - §äc l¹i bµi 6: Lùc - Hai lùc c©n b»ng (SGK VËt lý 6). - Đọc trước bài 5: Sự cân bằng lực - Quán tính. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. Ngµy so¹n: 14/9/2009 Ngµy gi¶ng Líp 8A: 21/9/2009 - Líp 8B:16 /9/2009 TiÕt 5: C©n b»ng lùc - qu¸n tÝnh I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được một số thí dụ về hai lực cân bằng, nhận biết được đặc điểm của hai lực cân b»ng vµ biÓu thÞ hai lùc c©n b»ng b»ng vec t¬ lùc. - Từ dự đoán về tác dụng của hai lực cân bằng lên vật đang chuyển động và làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán để khẳng định: " Vật đang chuyển động chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì vẫn chuyển động thẳng đều" - Nêu được một số ví dụ về quán tính, giải thích được hiện tượng quán tính. 2. Kü n¨ng: - BiÕt suy ®o¸n. Kü n¨ng tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ph¶i cã thao t¸c nhÑ nhµng 3. Thái độ: - CÈn thËn , nghiªm tóc vµ hîp t¸c khi lµm thÝ nghiÖm II. §å dïng d¹y häc: - ThÇy: dông cô lµm thÝ nghiÖm vÏ ë c¸c h×nh 5.3, 5.4 (SGK) - Trß : Sgk, vë ghi, t×m hiÓu bµi häc ë nhµ. IIi. Phương pháp: - D¹y häc tÝch cùc vµ häc hîp t¸c. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Më bµi: (6phót) - Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề. - C¸ch tiÕn hµnh: Câu hỏi: ? Biểu diễn lực sau đây: Trọng lực của một vật có khối lượng 15 kg ( tỉ xích 0,5 cm øng víi 15 N ). GV: Dẫn dắt HS vào bài mới: Một vật đang đứng yên chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ tiếp tục đứng yên. Vâỵ, nếu một vật đang chuyển động mà chịu tác dụng của hai lực c©n b»ng, vËt sÏ nh­ thÕ nµo? 2. Hoạt động 1: Tìm hiểu về lực cân bằng. ( 15’ ) - Môc tiªu: HiÓu ®­îc kh¸i niÖm 2 lùc c©n b»ng vµ lÊy ®­îc vÝ dô minh ho¹. - §å dïng d¹y häc: dông cô lµm thÝ nghiÖm vÏ ë c¸c h×nh 5.3, 5.4 (SGK) - C¸ch tiÕn hµnh: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. I. Lùc c©n b»ng. 1. Hai lùc c©n b»ng lµ g× ?. - C1: + T¸c dông lªn quyÓn s¸ch cã hai lùc: träng lùc P, lùc ®Èy Q cña mÆt bµn. + T¸c dông lªn qu¶ cÇu cã hai lùc: träng lùc P, lùc c¨ng T. + T¸c dông lªn qu¶ bãng cã hai lùc: träng lùc P, lùc ®Èy Q cña mÆt bµn. + Mçi cÆp lùc nµy lµ hai lùc c©n b»ng. Chóng - GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu tiếp về tác có cùng điểm đặt, cùng phương, cùng độ lớn dụng của hai lực cân bằng lên vật đang nhưng ngược chiều. chuyển động dựa trên cơ sở: 2. T¸c dông cña hai vËt c©n b»ng lªn vËt ®ang + Lực làm thay đổi vận tốc. chuyển động. - GV: Tæ chøc cho HS quan s¸t, t×m hiÓu, th¶o luËn, tr¶ lêi. - HS: Quan sát, tìm hiểu hình 5.2 sgk. - GV: Hướng dẫn HS trả lời câu C1( tìm được hai lùc t¸c dông lªn mçi vËt vµ chØ ra nh÷ng cÆp lùc c©n b»ng ). - HS: Tr¶ lêi c©u hái C1. - GV: NhËn xÐt, bæ sung, thèng nhÊt.. 12. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. + Vậy khi vật đang chuyển động mà chỉ chịu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× sÏ thÕ nµo? (tiếp tục chuyển động như cũ hay đứng yên, hay chuyển động bị thay đổi?) - HS: Tìm hiểu, dự đoán theo hướng dẫn của GV. - GV: Làm thí nghiệm để kiểm chứng bằng máy A - tút. Hướng dẫn HS quan sát và ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - HS: Theo dâi thÝ nghiÖm, suy nghÜ vµ tr¶ lêi C2, C3, C4, C5. - GV: Gäi HS tr¶ lêi c¸c c©u hái. - HS: T×m hiÓu tr¶ lêi, th¶o luËn, nhËn xÐt. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt, kÕt luËn. - HS: Ghi nhí kÕt luËn.. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. a) Dù ®o¸n: VËn tèc cña vËt sÏ kh«ng thay đổi, nghĩa là vật sẽ chuyển động thẳng đều. b) ThÝ nghiÖm kiÓm tra. C2: Qu¶ c©n A chÞu t¸c dông cña hai lùc: Träng lùc PA, søc c¨ng T cña d©y, hai lùc nµy c©n b»ng (do T = PB mµ PB = PA nªn T c©n b»ng víi PA). C3: §Æt thªm vËt nÆng A' lªn A, lóc nµy PA + PA' lớn hơn T nên vật AA' chuyển động nhanh dần đi xuống, B chuyển động đi lên. C4: Quả cân A chuyển động qua lỗ K thì A' bị giữ lại. Khi đó tác dụng lên A chỉ còn hai lực, PA vµ T l¹i c©n b»ng víi nhau nh­ng vËt A vẫn tiếp tục chuyển động. Thí nghiệm cho biết kết quả chuyển động của A là thẳng đều. C5: B¶ng 5.1 sgk. * Kết luận: Một vật đang chuyển động, nếu chÞu t¸c dông cña c¸c lùc c©n b»ng th× sÏ tiếp tục chuyển động thẳng đều.. Kết luận: GV nªu kÕt luËn vÒ lùc c©n b»ng. 3. Hoạt động 2: Tìm hiểu về quán tính. ( 10’ ) - Mục tiêu: Nêu được một số ví dụ về quán tính, giải thích được hiện tượng quán tính… - C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp vµ gióp HS II. Qu¸n tÝnh. 1. NhËn xÐt. ph¸t hiÖn qu¸n tÝnh. - Khi có lực tác dụng, vật không thể thay đổi - HS: Tìm hiểu, suy nghĩ và ghi nhớ dấu hiệu vận tốc đột ngột được vì mọi vật có quán cña qu¸n tÝnh. tÝnh. - GV: Đưa ra một số hiện tượng về quán tính - VD: Khi đi xe đạp, ta phân gấp, xe không dừng lại ngay mà còn trượt tiếp một đoạn. thường gặp. Kết luận: HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm qu¸n tÝnh 4. Hoạt động 3: Vận dụng. ( 10’ ) - Môc tiªu: HS vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i bµi tËp. - C¸ch tiÕn hµnh: 2.VËn dông. - GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C6, C7, C8. - C6: Bóp bª ng¶ vÒ phÝa sau, t¹i do qu¸n tÝnh. - HS: T×m hiÓu tr¶ lêi c¸c c©u hái theo yªu - C7: Búp bê ngả về phía trước, tại do quán cÇu cña GV. tÝnh. - C8: Nguyªn nh©n do qu¸n tÝnh nªn vËt vÉn - GV: Tæ chøc cho HS tr¶ lêi, th¶o luËn. còn chuyển động hoặc vẫn còn đứng yên. - HS: Tr¶ lêi, th¶o lu©n, kÕt luËn. Kết luận: GV cñng cè kiÕn thøc môc II 5. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (4 phút) - Hai lùc c©n b»ng lµ g×? - Vật đang đứng yên chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ như thế nào? - Vật đang chuyển động chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ như thế nào? - Vì sao mọi vật không thể thay đổi vận tốc một cách đột ngột được? - Làm bài tập trong SBT. Học thuộc phần ghi nhớ. Đọc tìm hiểu trước bài 6 Lực ma sát N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. Ngµy so¹n: 16/9/2009 Ngµy gi¶ng Líp 8A: 18/9/2009. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - Líp 8B: 21/9/2009 TiÕt 6: Lùc ma s¸t. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Bước đầu nhận biết thêm một loại lực cơ học là lực ma sát, bước đầu phân biệt sự xuất hiện loại lực là lực ma sát, ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn. Đặc điểm của mỗi loại ma s¸t nµy. 2. Kü n¨ng: - Làm thí nghiệm để phát hiện lực ma sát nghỉ. - Kể và phân tích được một số hiện tượng về ma sát có lợi, ma sát có hại trong đời sống vµ trong kü thuËt. - Nªu ®­îc c¸ch kh¾c phôc lµm gi¶m ma s¸t cã t¸c h¹i, t¨ng ma s¸t cã lîi trong tõng trường hợp. 3. Thái độ: - CÈn thËn , nghiªm tóc vµ hîp t¸c khi lµm thÝ nghiÖm II. §å dïng d¹y häc: - ThÇy: 1 lùc kÕ, 1 miÕng gç, 1 qu¶ nÆng, 1 xe l¨n, tranh vÏ vßng bi b¶ng phô - Trò : Đọc tìm hiểu trước bài ở nhà IIi. Phương pháp: - D¹y häc tÝch cùc vµ häc hîp t¸c. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Më bµi: (8 phót) - Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề. - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: HS1- Thế nào là hai lực cân bằng? Biểu diễn các lực tác dụng lên quả cầu có trọng lượng 5N treo trªn sîi chØ t¬ tû xÝch 1cm øng víi 1N HS2- Vật đang đứng yên chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ như thế nào? Vật đang chuyển động chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ như thế nào? Vì sao mọi vật không thể thay đổi vận tốc một cách đột ngột được? GV đặt vấn đề như SGK 2. Hoạt động 1:Tìm hiểu về lực ma sát (8 phút) - Mục tiêu: HS phân biệt được3 laọi lực: lực ma sát, ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát l¨n. §Æc ®iÓm cña mçi lo¹i ma s¸t nµy. - §å dïng d¹y häc: 1 lùc kÕ, 1 miÕng gç, 1 qu¶ nÆng, 1 xe l¨n, tranh vÏ vßng bi b¶ng phô - C¸ch tiÕn hµnh: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Tìm hiểu khi nào có lực ma sát: GV: cho HS đọc phần 1 SGK HS: Thực hiện đọc GV: Lực ma sát do má phanh ép vào vành bánh xe là lực ma sát gì? HS: ma sát trượt 14. I/ Khi nào có lực ma sát: Lực ma sát trượt: Nhận xét : Lực ma sát trượt xuất hiện khi một vật trượt trên mặt một vật khác.. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. GV: Lực ma sát trượt xuất hiện khi nào? HS: Vật này trượt lên vật kia GV: Hãy lấy VD về lực ma sát trượt trong đời sống? HS: Đẩy cái tủ trên mặt sàn nhà, chuyển động của bít tông trong xi lanh. GV: khi lăn quả bóng trên mặt đất thì sau một khoảng thời gian quả bóng sẽ dừng lại, lực ngăn cản đó là lực ma sát lăn. Vậy lực ma sát lăn là gì? HS: Là lực xuất hiện khi một vật lăn trên bề mặt vật kia GV: hãy quan sát hình 6.1 SGK và hãy cho biết ở trường hợp nào có lực ma sát lăn, trường hợp nào có lực ma sát trượt? HS: Hình a là ma sát trượt, hình b là ma sát lăn. GV: Cho HS quan sát hình 6.2 SGK GV: Làm TN như hình 6.1 HS: Quan sát số chỉ của lực kế lúc vật chưa chuyển động GV: Tại sao tác dụng lực kéo lên vật nhưng vật vẫn đứng yên? HS: Vì lực kéo chưa đủ lớn GV: Hãy tìm vài VD về lực ma sát nghỉ trong đời sống, kỉ thuật? HS: - Ma sát giữa các bao xi măng với dây chuyền trong nhà máy sản xuất xi măng nhờ vậy mà bao xi măng có thể chuyển từ hệ thống này sang hệ thống khác. Nhờ lực ma sát nghỉ mà ta đi lại được. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. C1: Ma sát giữa bố thắng và vành bánh xe. Ma sát giữa trục quạt với ổ trục.. Lực ma sát lăn: NhËn xÐt : Lực này sinh ra khi một vật lăn trờn bề mặt vật kia. Cường độ của lực ma sát trượt lớn hơn cường độ của lực ma sát lăn. C2: - Bánh xe và mặt đường Các viên bi với trục. Lực ma sát nghỉ: NhËn xÐt: Lùc ma s¸t nghØ gi÷ cho vËt kh«ng bị trượt khi bị lực khác tác dụng. C4: Vì lực kéo chưa đủ lớn để làm vật chuyển động. Lực cân bằng với lực kéo ở TN trên gọi là lực ma sát nghỉ.. Kết luận: HS nêu nhận xét về lực ma sát trượt, lực ma sát lăn, lực ma sát nghỉ. 3. Hoạt động 2: Lực ma sát trong đời sống và kỹ thuật (12phút): - Mục tiêu: HS kể và phân tích được một số hiện tượng về ma sát có lợi, ma sát có hại trong đời sống và trong kỹ thuật. - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: Tìm hiểu lực ma sát trong đời sống và kỉ II/ Lực ma sát trong đời sống và kỉ thuật: thuật Ma sát có thể có hại: - Ma sát trượt giữa đĩa và xích làm mòn đĩa và GV: Lực ma sát có lợi hay có hại? xÝch: c¸ch lµm gi¶m: tra dÇu mì b«i tr¬n xÝch HS: Có lợi và có hại. và đĩa. GV: Hãy nêu một số ví dụ về lực ma sát - Lực ma sát trượt của trục làm mòn trục và có hại? cản chuyển động quay của bánh xe: Cách làm HS: Ma sát làm mòn giày ta đi, ma sát gi¶m thay b»ng trôc quay cã æ bi. làm mòn sên và líp của xe đạp … GV: Cỏc biện phỏp làm giảm lực ma sỏt? - Lực ma sát trượt lớn nên khó đẩy, cách làm N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. gi¶m: thay b»ng ma s¸t l¨n. Lực ma sát có ích - Kh«ng cã lùc ma s¸t b¶ng tr¬n nh½n qu¸ không thể viết được: Cách làm giảm: Tăng độ nh¸m cña b¶ng vµ phÊn. - Kh«ng cã lùc ma s¸t gi÷a mÆt r¨ng cña èc vít con ốc sẽ lỏng dần khi bị rung động: - C¸ch lµm gi¶m: Lµm c¸c r·nh cña èc vÝt. Kết luận: HS nhắc lại nội dung lực ma sát trong đời sống và kỹ thuật. 4. Hoạt động 3: vận dụng và củng cố. (5 phút): - Môc tiªu: HS vËn dông lý thuyÕt vµo gi¶i bµi tËp. - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: Tìm hiểu bước vận dụng III/ Vận dụng: GV: Hướng dẫn HS giải thích câu C8 C8: Ma s¸t gi÷a ch©n vµ nÒn nhµ nhá nªn dÔ bị trượt, ma sát này có lợi. HS: Thực hiện Ma s¸t gi÷a lèp xe vµ mÆt ®­êng nhá nªn dÔ GV: Cho HS ghi những ý vừa giải thích bị trượt, ma sát này có lợi. được. C9: Ổ bi có tác dụng giảm lực ma sát. Nhờ sử GV: Ổ bi có tác dụng gì? dụng ổ bi nên nó làm giảm được lực ma sát HS: Chống ma sát khiến cho các máy móc họat động dễ dàng. GV: tại sao phát minh ra ổ bi có ý nghĩa hết sức quan trọng trong sự phát triển kỉ thuật, công nghệ? HS: vì nó làm giảm được cản trở chuyển động, góp phần phát triển ngành động cơ học… Kết luận: GV cñng cè l¹i toµn bé kiÕn thøc bµi häc HS: Bôi trơn bằng dầu, mỡ. GV: Hãy nêu một số lực ma sát có ích? HS: Vặn ốc, mài dao, viết bảng … GV: nếu không có lực ma sát thì sẽ như thế nào? HS: trả lời. 5. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (2 phút) Củng cố: GV hệ thống lại kiến thức chính của bài. Hướng dẫn tự học Bài vừa học: Học thuộc phần ghi nhớ SGK. Đọc phần “ Em có thể chưa biết”. Bài sắp học: Áp suất * Câu hỏi soạn bài: - Áp suất là gì? - Công thức tính áp suất? Đơn vị áp suất?. 16. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> VËt Lý 8. -. Ngµy so¹n: 28/9/2009 Ngµy gi¶ng Líp 8A: /. Trường THCS Thanh Phú. /2009. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - Líp 8B: 30/9/2009 TiÕt 7: ¸p suÊt. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Phát biểu được định nghĩa áp lực và áp suất. - Viết công thức tính áp suất, nêu được tên và đơn vị của các đại lượng có mặt trong c«ng thøc. 2. Kü n¨ng: - Vận dụng được công thức tính áp suất để giải được các bài tập về áp lực, áp suất. - Nêu được cách làm tăng, giảm áp suất trong đời sống và giải thích được một số hiện tượng đơn giản thường gặp. 3. Thái độ: - CÈn thËn, nghiªm tóc vµ hîp t¸c khi lµm thÝ nghiÖm II. §å dïng d¹y häc: - ThÇy: 1 b¶ng phô kÎ b¶ng 7.1 (SGK). - Trß : Mçi nhãm: 1 khay nhùa, 3 miÕng kim lo¹i h×nh hép ch÷ nhËt, 1 tói bét. IIi. Phương pháp: - D¹y häc tÝch cùc vµ häc hîp t¸c. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Më bµi: (8 phót) - Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề. - C¸ch tiÕn hµnh: KTBC: Lùc ma s¸t sinh ra khi nµo ? H·y biÓu diÔn lùc ma s¸t khi mét vËt ®­îc kÐo trªn mặt đất chuyển động thẳng đều *Đặt vấn đề: Tại sao khi lặn sâu người thợ lặn phải mặc bộ áo lặn chịu được áp suất lớn ? 2. Hoạt động 1: Hình thành khái niệm áp lực (10 phút) Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. - Yêu cầu HS đọc thông tin mục I và trả lời câu hái: ¸p lùc lµ g×? Cho vÝ dô? - HS đọc thông tin và trả lời được - Yªu cÇu HS nªu thªm mét sè vÝ dô vÒ ¸p lùc. - HS nªu mét sè vÝ dô. - Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n víi c©u C1: X¸c địng áp lực (H7.3). - Tổ chức cho HS thảo luận để thống nhất câu trả lêi. - HS trả lời C1, thảo luận chung cả lớp để thống nhÊt c©u tr¶ lêi - Trọng lượng P có phải lúc nào cũng là áp lực kh«ng? V× sao?. I. ¸p lùc lµ g× ? áp lực là lực ép có phương vuông gãc víi mÆt bÞ Ðp. - VD: Người đứng trên sàn nhà đã ép lên sàn nhà một lực F bằng trọng lượng P có phương vuông góc với sàn nhà. [C1] a) Lùc cña m¸y kÐo t/d lªn mÆt ®­êng b) Lùc cña ngãn tay t/d lªn ®Çu ®inh Lùc cña mòi ®inh t¸c dông lªn gç - Trọng lượng P không vuông góc với diÖn tÝch bÞ Ðp th× kh«ng gäi lµ ¸p lùc.. KÕt luËn: YCHS nhắc lại khái niệm Áp lực. 3. Hoạt động 2: Nghiên cứu về áp suất. (20 phút): - GVgợi ý: Kết quả tác dụng của áp lực là độ lún II. áp suất xuèng cña vËt. 1. T¸c dông cña ¸p lùc phô thuéc vµo Xét kết quả tác dụng của áp lực vào 2 yếu tố: độ yếu tố nào? N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. lín cña ¸p lùc vµ S bÞ Ðp. - Muèn biÕt kÕt qu¶ t¸c dông cña phô thuéc S bÞ Ðp th× ph¶i lµm TN ntn? - Muèn biÕt kÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc phô thuéc độ lớn áp lực thì làm TN ntn? - GV ph¸t dông cô cho c¸c nhãm,theo dâi c¸c nhãm lµm TN. - Gọi đại diện nhóm đọc kết quả. - KÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc phu thuéc nh­ thÕ nào và độ lớn áp lực và S bị ép? - Muèn lµm t¨ng t¸c dông cña ¸p lùc ph¶i lµm nh­ thế nào? (ngược lại) - GV: Để xác định tác dụng của áp lực lên mặt bị Ðp  ®­a ra kh¸i niÖm ¸p suÊt. - Yêu cầu HS đọc thông tin và rút ra được áp suất lµ g×? - GV giíi thiÖu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt.. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - HS nêu phương án làm TN và thảo luận chung để thống nhất (Xét một yếu tố, yếu tố còn lại không đổi). - HS nhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm, quan s¸t vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 7.1. - HS thảo luận để thống nhất kết luận. C3: T¸c dông cña ¸p lùc cµng lín khi ¸p lùc cµng lín vµ diÖn tÝch bÞ Ðp cµng nhá. 2. C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt - HS đọc thông tin và phát biểu khái niệm áp suất: áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép - C«ng thøc: p =. F S. Trong đó: p là áp suất, F là áp lực tác dông lªn mÆt bÞ Ðp cã diÖn tÝch S. - §¬n vÞ: F : N ; S : m2  p : N/m2 1N/m2 = 1Pa (Paxcan). - §¬n vÞ ¸p suÊt lµ g×?. 4. Hoạt động 3: Vận dụng. (7 phút): - Hướng dẫn HS thảo luận nguyên tắc làm tăng, III. Vận dụng gi¶m ¸p suÊt vµ t×m vÝ dô. - HS th¶o luËn ®­a ra nguyªn t¾c lµm t¨ng,gi¶m ¸p suÊt. LÊy vÝ dô minh ho¹ - Hướng dẫn HS trả lời C5: Tóm tắt đề bài, xác - C5: Tóm tắt Gi¶i định công thức áp dụng. P1= 340000N ¸p suÊt cña xe t¨ng lªn S1=1.5m2 mặt dường là: P2= 20000N. - Dùa vµo kÕt qu¶ yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái ë phÇn më bµi.. p1=. F1 P1 = =226666,6 S1 S1. S2= 250cm2 = 0,025m2 p1=?. (N/m2) ¸p suÊt cña «t« lªn mÆt ®­êng lµ:. p2=?. F2 P2 = = 800000 (N/m2) S2 S2. P2=. NX: p1< p2 5. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (…. phút) Cñng cè - ¸p lùc lµ g×? ¸p suÊt lµ g×? BiÓu thøc tÝnh ¸p suÊt? §¬n vÞ ¸p suÊt? - GV giíi thiÖu phÇn: Cã thÓ em ch­a biÕt Hướng dẫn về nhà - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 7.1- 7.6 (SBT). - Đọc trước bài 8: áp suất chất lỏng - Bình thông nhau.. 18. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. Ngµy so¹n: 16/10/2009 Ngµy gi¶ng Líp 8A: 5/10009 - Líp 8B: 9/10/2009 TiÕt 8: ¸p suÊt chÊt láng - b×nh th«ng nhau I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®­îc thÝ nghiÖm chøng tá sù tån t¹i cña ¸p xuÊt trong lßng chÊt láng. - Viết được công thức tính áp suất trong lòng chất lỏng, nêu được tên đơn vị của các đại lượng có mặt trong công thức. 2. Kü n¨ng: - VËn dông ®­îc c«ng thøc tÝnh ¸p xuÊt trong lßng chÊt láng gi¶i thÝch ®­îc mét sè bµi tập đơn giản. - Nêu được nguyên tắc bình thông nhau, dùng nguyên tắc đó để giải thích một số hiện tượng đơn giản thường gặp. 3. Thái độ : - Nghiªm tóc, hîp t¸c khi lµm thÝ nghiÖm vµ yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y häc: - ThÇy: SGK… - Trò : 1 bình trụ có đáy C và các lỗ A, B ở thành bình bịt màng cao su mỏng, 1 bình trụ có đĩa D tách rời làm đáy, 1 bình thông nhau, 1 cốc thuỷ tinh. IIi. Phương pháp: - D¹y häc tÝch cùc vµ häc hîp t¸c. IV. Tæ chøc giê häc: 1. Mở bài: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề. (5 phút) *KiÓm tra bµi cò. HS : áp suất là gì? CT tính và đơn vị của áp suất ? Nêu nguyên tắc tăng, giảm áp suất ? *Đặt vấn đề: GV đặt vấn đề như SGK 2. Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (2 phút) Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. - Tại sao khi lặn sâu người thợ lặn phải mặc - HS đưa ra dự đoán. bé ¸o lÆn chÞu ®­îc ¸p suÊt lín? 2. Hoạt động 2: Nghiên cứu sự tồn tại của áp suất trong lòng chất lỏng. (12 phút): 1. Sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt láng - Khi đổ chất lỏng vào trong bình thì chất a. Thí nghiệm 1 láng cã g©y ¸p suÊt lªn b×nh? NÕu cã th× cã - HS nªu dù ®o¸n. NhËn dông cô lµm thÝ gièng ¸p suÊt cña chÊt r¾n? nghiệm kiểm tra, quan sát hiện tượng và trả - GV giíi thiÖu dông cô thÝ nghiÖm,nªu râ lêi C1, C2. mục đích của thí nghiệm. Yêu cầu HS dự C1: Màng cao su bị biến dạng chứng tỏ chất đoán hiện tượng, kiểm tra dự đoán bằng thí lỏng gây ra áp lực và áp suất lên đáy bình và nghiÖm vµ tr¶ lêi c©u C1, C2. thµnh b×nh. - Các vật đặt trong chất lỏng có chịu áp suất C2: Chất lỏng gây áp suất lên mọi phương. do chÊt láng g©y ra kh«ng? b. ThÝ nghiÖm 2 - GV giíi thiÖu dông cô,c¸ch tiÕn hµnh thÝ - HS nhËn dông cô, n¾m ®­îc c¸ch tiÕn hµnh nghiệm, cho HS dự đoán hiện tượng xảy ra. vµ dù ®o¸n kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - HS tiến hành thí nghiệm theo sự hướng dẫn - Đĩa D không rời khỏi đáy hình trụ điều đó của GV và trả lời C3: Chất lỏng gây ra áp suất chøng tá g×? (C3) theo mọi phương lên các vật ở trong lòng nó. c. KÕt luËn: ChÊt láng kh«ng chØ g©y ra ¸p N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> VËt Lý 8. -. Trường THCS Thanh Phú. -. Người soạn : Hồ Mạnh Thông. - Tổ chức thảo luận chung để thống nhất suất lên đáy bình mà lên cả thành phÇn kÕt luËn. b×nh vµ c¸c vËt ë trong lßng nã. 3. Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính áp suất chất lỏng và Tìm hiểu nguyên tắc bình th«ng nhau (15phót): 2. C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng F. P. d.V. d .S .h. - Yªu cÇu HS dùa vµo c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt p = S = S = S = S = d.h ở bài trước để tính áp suất chất lỏng VËy: p = d.h + BiÓu thøc tÝnh ¸p suÊt ? Trong đó: + ¸p lùc F ? + p: áp suất ở đáy cột chất lỏng BiÕt d,V  tÝnh P = ? + d: trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3) + h: chiÒu cao cña cét chÊt láng tõ ®iÓm cÇn tÝnh ¸p suÊt lªn mÆt tho¸ng (m3) - §¬n vÞ: Pa - So s¸nh pA, pB, pc? - Chú ý: Trong một chất lỏng đứng yên áp Yªu cÇu HS gi¶i thÝch . . . suất tại những điểm có cùng độ sâu có độ lớn vµ rót nhËn xÐt A B C nh­ nhau. 3. B×nh th«ng nhau - GV giới thiệu bình thông nhau. Yêu cầu HS - HS thảo luận nhóm để dự đoán kết quả so sánh pA ,pB và dự đoán nước chảy như thế - Tiến hành thí nghiệm theo nhóm và rút ra nµo (C5)? Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm (víi kÕt luËn (Chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo kÕt luËn) HSG: yªu cÇu gi¶i thÝch) KÕt luËn: Trong b×nh th«ng nhau chøa cïng - Yêu cầu HS rút ra kết luận từ kết quả thí một chất lỏng đứng yên, các mực chất lỏng ở nghiÖm. các nhánh luôn luôn ở cùng một độ cao. 4. Hoạt động 4: Vận dụng. (8 phút): 4. VËn dông - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C6. C6: V× khi lÆn s©u xuèng biÓn, ¸p suÊt do - Yêu cầu HS ghi tóm tắt đề bài C7. nước biển gây nên lên tới hàng nghìn N/m2. - Gäi 2 HS lªn b¶ng ch÷a. Nếu người thợ lặn không mặc áo lặn chịu áp - GV chuẩn lại biểu thức và cách trình bày suất lớn thì con người không thể chịu được áp cña HS. suÊt nµy. C7: Tãm t¾t Gi¶i h =1,2m áp suất của nước lên đáy h1 = 0,4m thïng lµ: d = 10000N/m3 p = d.h = 12000 (N/m2) p=? áp suất của nước lên một p1 =? điểm cách đáy thùng 0,4m: - GV hướng dẫn HS trả lời C8: ấm và vòi p1 = d.(h - h1) = 8000 (N/m2) hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? - C8: Vßi cña Êm a cao h¬n vßi cña Êm b nªn - Yªu cÇu HS quan s¸t H8.8 vµ gi¶i thÝch ấm a chứa được nhiều nước hơn. hoạt động của thiết bị này. - C9: Mùc chÊt láng trong b×nh kÝn lu«n b»ng mùc chÊt láng mµ ta nh×n thÊy ë phÇn trong suèt (èng ®o mùc chÊt láng). 5. Củng cố và hướng dẫn học tập ở nhà. (3phút) - ChÊt láng g©y ra ¸p suÊt cã gièng chÊt r¾n kh«ng? C«ng thøc tÝnh? - §Æc ®iÓm b×nh th«ng nhau? - GV giíi thiÖu nguyªn t¾c cña m¸y dïng chÊt láng. - Học bài và Đọc trước bài 9: áp suất khí quyển. 20. N¨m häc: 2009 - 2010. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>