Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 1 đến tiết 73

<span class='text_page_counter'>(1)</span>1 Tuaàn : 1 Tieát : 1 – 2 Ngàysoạn: 20/08/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. Toâi ñi hoïc. BAØI 1 : A /. THANH TÒNH. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ , mới lạ của nhân vật “ tôi ” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời . - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh . II. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : Kieåm tra vieäc chuaån bò cuûa hoïc sinh . 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài : Trong cuộc đời mỗi con người , những kỉ niệm tuôỉ học trò đầy ắp những tháng ngày hoa mộng thường được lưu giữ bền lâu trong kí ức . Đặc biệt là những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học . Truyện ngắn “ Tôi đi học ” đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , sự bồi hồi xao xuyến của một cậu bé trong ngày đầu tiên ấy – Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu . * Tiến trình hoạt động : HOẠT ĐỘNG 1 : Hướng dẫn đọc văn bản , tìm hiểu chú thích - Đọc nhẹ nhàng , giọng thể hiện cảm xúc , phù hợp với nhân vật – gọi 3 hs nối nhau đọc toàn bài . - GV nhận xét , uốn nắn cách đọc . - Tìm hieåu chuù thích Sgk/8 – Trình baøy ngaén goïn veà taùc giả Thanh Tịnh và GV lưu ý : quê ở Huế , dạy học , viết văn laøm thô , taùc giaû cuûa nhieàu taäp truyeän ngaén , taäp thô – Noåi tiếng “ Quê mẹ ” ( Truyện ngắn ) , “ Đi từ giữa một mùa sen ” ( Truyện thơ) – Sáng tác của ông đậm nét trữ tình , toát lên vẻ đẹp đằm thắm , tình cảm êm dịu , trong trẻo – Hướng dẫn hs tìm hiểu thể loại , bố cục . ( ? ) Vaên baûn Toâi ñi hoïc thuoäc kieåu vaên baûn naøo ? - Tự sự xen kẻ miêu tả và biểu cảm . ( ? ) Đọc văn bản , em hiểu nhà văn muốn kể cho chúng ta nghe chuyện gì ? Mạch truyện được kẻ theo trình tự nào ? Ta có thể tạm ngắt thành những đoạn như thế nào ? - 4 đoạn : * Đoạn 1 : “ Từ đầu … rộn rã” : Khơi nguồn nỗi nhớ . * Đoạn 2 : “ Buổi mai … trên ngọn núi ” : Tâm trạng , cảm giác của “ tôi ” trên đường cùng mẹ tới trường . * Đoạn 3 : “Trước sân trường … chút nào hết ” : Tâm trạng , cảm giác của “ tôi ” khi nhìn ngôi trường , nhìn mọi người , các bạn , nghe gọi tên và rời tay mẹ vào lớp . * Đoạn 4 : Còn lại : Tâm trạng cảm giác của “ tôi ” khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên . HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc , tìm hiểu văn bản . * Hs đọc đoạn 1 .. Lop6.net. PHAÀN GHI BAÛNG I. Taùc giaû – taùc phaåm : - Thanh Tònh ( 1911 – 1988 ) daïy hoïc, laøm baùo, vieát vaên. - Sáng tác của ông đậm chất trữ tình. - “ Tôi đi học “ được in trong tập “ Quê mẹ” – là chuỗi những kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được miêu tả qua dòng hồi tưởng của tác giaû..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2 ( ? ) Nỗi nhớ buổi tựu trường của tác giả được khơi gợi từ thời ñieåm naøo ? ( ? ) Tâm trạng của “ tôi ” khi nhớ lại kỉ niệm được nhà văn diễn tả bằng những từ nào ? 4 từ láy ấy có giá trị biểu cảm ntn ? Định hướng : Từ láy “ náo nức , mơn man , tưng bừng , rộn rã ”dieãn taû taâm traïng , hoài hoäp , caûm giaùc trong saùng – giaù trò biểu cảm : Kỉ niệm ngày đầu tiên đi học sống dậy như đang trong hieän taïi . * Hs đọc đoạn 2 . ( ? ) Tác giả viết : “ Con đường này … hôm nay tôi đi học ” . Vậy trong lòng “ tôi ” có sự thay đổi lớn ấy được tác giả diễn tả qua những chi tiết nào ? . ( ? ) Nhận xét cách sử dụng các động từ “ thèm ,bặm ghì …” ? - Sử dụng đúng chỗ , diễn tả hợp lí cử chỉ , tư thế ngây thơ , đáng yêu của cậu bé trong ngày đầu đi học .. II. Tìm hieåu vaên baûn : 1/ Thời điểm gợi nhớ : Cuối thu thời điểm khai trường – Cảnh thiên nhieân laù ruïng nhieàu , maây baøng baïc – Caûnh maáy em beù ruït reø cuøng meï đến trường . --> Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng , trong lòng “tôi” nảy nở cảm giác trong saùng. ï. 2/Trên con đường cùng mẹ đến trường : + Con đường đã quen mà thấy lạ  Cảnh vật thay đổi vì chính lòng có sự thay đổi lớn . * Hs đọc đoạn 3 . + Cảm thấy trang trọng , đứng đắn ( ? ) Những hình ảnh thân quen của thời thơ ấu cứ miên man với chiếc áo vải dù đen dài – Bặm trong lòng “ tôi ” để rồi khi đứng trước ngôi trường , “ tôi ” tay ghì chặt 2 quyển vở - Cẩn thận , coù caûm nhaän gì ? nâng niu mấy quyển vở muốn thử sức , xin mẹ cầm cả bút thước . ( ? ) Ngay cả khi nghe gọi tên , cùng các bạn đi vào lớp , “ tôi ” cũng ở tâm trạng ntn ? - Cảm thấy quả tim như ngừng đập - Nghe gọi tên mình , 3/ Đến trường : giaät mình , luùng tuùng . + Sân trường dày đặc người – Người - Càng cảm thấy sợ khi sắp rời tay mẹ , bất giác dúi đầu vào nào áo quần cũng sạch sẽ , gương lòng mẹ nức nở khóc theo bạn . maët vui töôi , saùng suûa . - Caûm giaùc chöa laàn naøo xa meï nhö laàn naøy . - Ngôi trường vừa xinh xắn , vừa * Hs đọc đoạn cuối . oai nghieâm , caûm thaáy mình beù nhoû , ( ? ) Xa vòng tay mẹ , để lại sau lưng những tháng ngày rong lòng đâm ra lo sợ vẩn vơ . chơi vô tư để bước vào lớp đón nhận giờ học đầu tiên , “ tôi ” - Nhìn thấy các bạn cũng sợ sệt caûm nhaän ntn ? luùng tuùng , vuïng veà nhö mình . + Nghe goïi teân , giaät mình , luùng ( ? ) Dòng chữ “ Tôi đi học ” kết thúc truyện có ý nghĩa gì ? túng , dúi đầu vào lòng mẹ nức nở , - Vừa khép lai bài , vừa mở ra một thế giới mới , một giai cảm thấy chưa lần nào xa mẹ như đoạn mới trong cuộc đời cậu bé – Dòng chũ còn thể hiện chủ lần này .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3 đề của truyện . ( ? ) Tâm trạng , cảm xúc của “ tôi ” ngày đầu tiên đi học là thế đấy – Em có đồng cảm với tâm trạng , cảm xúc ấy ? Vì sao ? - Tâm trạng , cảm xúc rất thực , rất gần gũi  nỗi niềm chung cuûa tuoåi thô . ( ? ) Trong truyện , tác giả đã sử dụng nghệ thuật đặc sắc nào ? Coù taùc duïng bieåu caûm ntn ? . - Hình ảnh so sánh ( Hs nêu vài câu văn dẫn chứng ) - Caùch mieâu taû caûnh trhieân nhieân , hình aûnh maáy em nhoû ruït rè dưới nón mẹ , cảnh sân trường …  giàu sức gợi đã diễn tả tâm trạng “ tôi ” cụ thể , gợi sự đồng cảm . ( ? ) Nội dung truyện nhẹ nhàng , sâu sắc – Có người cho rằng truyeän giaøu chaát thô – YÙ kieán em ntn ? ( Hs thaûo luaän ) - Toàn bộ truyện là những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường qua hồi ức của “ tôi ” – Sự kết hợp hài hoà giữa kể , mieâu taû vaø boäc loä taâm traïng , caûm xuùc – Tình caûm aám aùp trìu mến của người lớn đối với các em nhỏ - Các hình ảnh so sánh  taïo neân chaát thô . HOẠT ĐỘNG 3 : Tổng kết . ( ? ) Từ việc tìm hiểu truyện ngắn giàu chất thơ này , em cho biết văn bản “ Tôi đi học ” thuộc thể loại nào ? - Văn xuôi , kết hợp hài hoà giữa biểu cảm , miêu tả và tự sự . ( ? ) Qua mạch cảm xúc của truyện , qua dòng hồi tưởng sự việc , cảnh , con người , em hiểu nhà văn muốn gửi gấm tâm tình gì qua taùc phaåm ? Hs đọc ghi nhớ Sgk /9 . HOẠT ĐỘNG 4 : Luyện tập . Baøi taäp 1 / Sgk 9 : PBCN cuûa em veà doøng caûm xuùc cuûa nhaân vaät “ toâi ” trong truyeän “ Toâi ñi hoïc ” . Hướng dẫn : Có thể PBCN : - Về nội dung truyện , về sự kết hợp hài hoà giữa kể , tả và biểu cảm của ngòi bút văn xuôi Thanh Tịnh , veà chaát thô cuûa truyeän .. 4/ Vào lớp : + Troâng hình gì cuõng thaáy laï vaø hay + Nhìn người bạn chưa hề quen vẫn khoâng thaáy xa laï . + Voøng tay chaêm chæ nhìn thaày vieát , lẩm nhẩm đánh vần : Tôi đi học . --> - Cảm thấy vừa xa lạ , vừa gần gũi . Tâm trạng quyến luyến tự nhieân .. 5/Ñaëc saéc ngheä thuaät : - Bố cục theo dòng hồi tưởng - Kết hợp hài hoà giữa kể , tả và bieåu caûm - Nhieàu hình aûnh so saùnh giaøu sức gợi .. III. Toång keát : Ghi nhớ Sgk /9. IV. Luyeän taäp : Baøi taäp 1 / Sgk. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 4 4. CỦNG CỐ : Gọi 2 hs đọc đoạn văn luyện tập . 5. DẶN DÒ : - Đọc lại bài văn “ Tôi đi học ” , xem vở ghi , học ghi nhớ . - Chuẩn bị bài mới : Cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ : Đoc trước bài , trả lời các câu hỏi tìm hiểu – Chuẩn bị giấy bút để làm bài tập 3 ( theo tổ ) . Tuaàn : 1 Tieát : 3 Ngày soạn :20/8/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. B. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ - Thông qua bài học , rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái rieâng . II. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : - Tâm trạng, cảm giác của “ tôi ” khi cùng mẹ đến trường ? Khi nhìn ngôi trường , mọi người và khi vào lớp ? 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài : Giữa từ ngữ có mối quan hệ về nghĩa với nhau – Ngoài mối quan hệ đồng nghĩa , trái nghĩa đã học , chúng ta cần nhận biết quan hệ khái quát trong cấp độ từ ngữ để hiểu mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng – Qua bài học hôm nay . * Tieán trình daïy vaø hoïc : PHAÀN GHI BAÛNG : HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu bài – Hình thành khái niệm . ( ? ) Cho hs nhắc lại và cho ví dụ về từ đồng nghĩa , trái nghĩa. I. Tìm hiểu bài : Ví dụ : nhà thương , bệnh viện ( đồng nghĩa ) – tốt , xấu ( trái nghĩa ) – Nhận xét mối quan hệ về nghĩa giữa các từ ngữ ở 2 động vật nhóm từ trên? - Từ đồng nghĩa trong nhóm có thể thay thế cho nhau trong moät caâu vaên cuï theå . thuù chim caù - Từ trái nghĩa trong nhóm có thể loại trừ khi lựa chọn voi tu huù caù roâ ñaët caâu . + Ngoài mối quan hệ trên , nghĩa của từ ngữ còn có cấp độ hươu saùo caù thu khaùi quaùt – Chuùng ta tìm hieåu qua ví duï sau . + GV vẽ sơ đồ trong Sgk lên bảng – Hs quan sát sơ đồ . ( ? ) Nghĩa của từ “ động vật ” rộng hay hẹp hơn so với nghĩa của các từ “ thú , chim , cá ” ? Vì sao ? ( Rộng hơn vì từ “ động vật ” bao hàm nghĩa của các từ “ thú , chim , caù ”ø ) . ( ? ) Nghĩa của từ “ thú ” rộng hay hẹp hơn nghĩa của các từ “ voi , hưu ” ? Nghĩa của từ “ chim ” rộng hay hẹp hơn nghĩa của các từ “ tu hú , sáo ” ? Nghĩa của từ “ cá ” rộng hay hẹp hơn nghĩa của các từ “ cá rô , cá thu ” ? Vì sao ?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 5 ( Rộng hơn vì các từ “ thú , chim , cá ” có nghĩa bao quát hơn các từ kia ) . ( ? ) Nghĩa của các từ “ thú , chim , cá ” rộng hơn nghĩa của những từ nào ? ( Rộng hơn các từ “ voi , hưu , tu hú , sáo , cá rô , cá thu ” và hẹp hơn từ “ động vật ” ) – Đưa bảng phụ sơ đồ vòng tròn . HOẠT ĐỘNG 2 : Gọi học sinh hệ thống kiến thức . ( ? ) Vậy nghĩa của một từ ngữ này so với nghĩa một từ ngữ khác có mức độ ntn ? ( Rộng hoặc hẹp hơn ) ( ? ) Một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng hơn so với một từ ngữ khác khi nào ? ( Khi phaïm vi nghóa cuûa noù bao haøm phaïm vi nghóa cuûa caùc từ ngữ khác ) . ( ? ) Một từ ngữ được coi là có nghĩa hẹp hơn từ ngữ khác trong trường hợp nào ? . ( Phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của mọât từ ngữ khác ) . ( ? ) Vậy , em rút ra kết luận gì về mức độ rộng , hẹp của một từ ngữ ? ( Hs thaûo luaän ) + Gv cho 3 từ : cây , cỏ , hoa – Yêu cầu hs tìm từ ngữ có nghĩa rộng hơn và các từ có nghĩa hẹp hơn 3 từ trên . + Hs đọc ghi nhớ Sgk . HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập . * BT1 : Hs đọc bài tập , hiểu yêu cầu và vẽ vào vở – Gv gọi 1 hs leân baûng veõ .. II.Ghi nhớ : Sgk/10. III. Luyeän taäp : * BT1 : a/ Y phuïc. quaàn quần đùi. aùo aoù daøi. quaàn daøi b/. sô mi Vuõ khí. suùng súng trường đại bác. bom bom ba caøng bom bi. * BT2 : Từ ngữ có nghĩa rộng: a. Chất đốt b. Nghệ thuật c. Thức ăn d. Nhìn e. Đánh * BT3 :Các từ ngữ có nghiã hẹp: a. xe đạp , xe lam ,xe tải , xe bò , xe gaén maùy … b. vàng , bạc , đồng , chì , kẽm, nhoâm … c. chuoái , cam , quít , nho , maän … d. chuù , baùc, coâ , dì , oâng , baø , anh , * BT2 : Hs đọc hiểu yêu cầu , phát biểu – Lớp nhận xét , chị…. chọn từ đúng . e. xaùch , khieâng , vaùc , gaùnh , ñeo , böng … * BT4 : * BT3 : Các tổ thảo luận , tìm các từ ngữ , viết vào giấy , dán a. thuốc lào b. thủ quỹ lên bảng – Gv nhận xét từ ngữ đúng – Tổ nào nhiều từ ngữ c. bút điện d. hoa tai đúng  đánh giá điểm cao .. * BT4 : Đọc , hiểu yêu cầu , phát biểu lớp – Gv nhận xét .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 6 4.CỦNG CỐ : - Đọc ghi nhớ . 5. DẶN DÒ : - Học thuộc ghi nhớ – Làm bài tập 5/11 . - Chuẩn bị bài : Tính thống nhất về chủ đề của văn bản : Đọc lại văn bản “ Tôi đi học ” trả lời câu hỏi .. Tuaàn : 1 Tieát : 4 Ngày soạn :20/8/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. C/. Tính thống nhất về chủ đề cuûa vaên baûn. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản . - Biết viết 1 văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề – biết xác định và duy trì đối tượng trình bày , chọn lựa , sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến , cảm xúc của mình . II. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : - Thế nào là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ – Cho ví dụ . - Sửa bài tập về nhà . 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài : Khi đọc 1 văn bản , điều đọng lại trong chúng ta là những tình cảm , cảm xúc , đối tượng xuyên suốt tác phẩm , đó là chủ đề của văn bản – Hôm nay , chúng ta sẽ tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề của văn bản . * Trieán trình daïy vaø hoïc : PHAÀN GHI BAÛNG : HOẠT ĐỘNG 1 : Hs đọc lại văn bản “ Tôi đi học ” ( Thanh I. Tìm hieåu baøi : Tònh) . ( ? ) Tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ 1. Chủ đề của văn bản “ Tôi đi ấu của mình ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong học ” : - Cảm giác náo nức , hồi hộp , bỡ loøng taùc giaû ? ngỡ … lần đầu tiên đi học  chủ - Lần đầu tiên cắp sách đến trường . - Sự hồi tưởng ấy gợi lên trong lòng tác giả những cảm đề . xúc náo nức , bâng khuâng , hồi hộp , bỡ ngỡ , lo sợ , mới mẻ  Chủ đề của văn bản “ Tôi đi học ” . ( ? ) Vậy em hiểu thế nào là chủ đề văn bản ? - Là vấn đề trung tâm , vấn đề chính được tác giả đặt ra qua noäi dung vaên baûn . 2. Tính thống nhất về chủ đề của HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề của văn vaên baûn : baûn . - Nhan đề , các từ ngữ , các câu ( ? ) Căn cứ vào đâu em biết văn bản “ Tôi đi học ” nói lên trong vaên baûn . những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên ? - Nhan đề “ Tôi đi học ”  hiểu nội dung văn bản là nói - Tính mạch lạc , sự quan hệ giữa veà chuyeän ñi hoïc . caù c phaàn trong vaên baûn . - Các từ ngữ : Những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường , lần đầu tiên đến trường , đi học , hai quyển vở mới …. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 7 - Caùc caâu : - Hoâm nay toâi ñi hoïc . - Hằng năm …. Buổi tựu trường . - Tôi quên thế nào được ….. ( ? ) Để tô đậm những cảm giác trong sáng của “ tôi ” trong ngày đầu đi học , tác giả đã sử dụng các từ ngữ , các chi tiết ngheä thuaät naøo ? - Trên đường đi học : Cảm nhận về con đường : quen đi lại lắm lần  thấy lạ cảnh vật chung quanh đều thay đổi – thấy mình trang trọng , đứng đắn , cố làm như một học trò thực sự . - Trên sân trường : Cảm nhận về ngôi trường …  đâm lo sợ vẩn vơ – Cảm giác lúng túng , bỡ ngỡ khi xếp hàng vào lớp – Cảm thấy xa mẹ . - Vào lớp học : Thấy hình gì cũng lạ , cũng hay – lạm nhận chỗ ngồi là của riêng mình , người bạn ngồi cạnh không thaáy xa laï  Caûm giaùc quyeán luyeán . ( ? ) Các cảm giác của tác giả được trình bày vào những thời ñieâm naøo ? Caùc yù naøy coù lieân quan vôi nhau khoâng ? Coù taùc duïng gì ? - Tạo nên sự liên kết , tính mạch lạc . ( ? ) Vậy văn bản “ Tôi đi học ”có sự thống nhất về chủ đề – Theo em sự thống nhất về chủ đề trong văn bản qua những phöông dieän naøo ? - Nhan đề , các từ ngữ , các câu ( cấu trúc hình thức ) . - Quan hệ liên kết giữa các phần , các ý ( nội dung ) . ( ? ) Vậy làm thế nào để có thể viết một văn bản bảo đảm tính thoáng nhaát ? - Thể hiện ở cách chọn nhan đề , từ ngữ , câu và sự mạch lạc giữa các phần trong văn bản HOẠT ĐỘNG 3 : Gọi 2 hs đọc ghi nhớ Sgk / 12 . HOẠT ĐỘNG 4 : Luyện tập . * BT1 : Hs đọc , hiểu yêu cầu và trả lời – Lớp nhận xét , bổ sung – Gv chốt ý đúng .. II. Ghi nhớ : Sgk / 12 III. Luyeän taäp : 1. Phaân tích tính thoáng nhaát veà chủ đề của văn bản “ Rừng cọ quê toâi ” . a/ Viết về đối tượng và vấn đề : Rừng cọ quê tôi – Các đoạn văn trình bày đối tượng và vấn đề theo thứ tự : - Rừng cọ rất đẹp ( chung ) - Mieâu taû caây coï ( chi tieát , cuï theå ) - Caây coï hieän dieän khaép nôi - Cuộc sống quê tôi gắn bó với caây coï  Caùc yù saép xeáp lieân tuïc , raønh mạch không thể thay đổi. b/ Chủ đề : Rừng cọ quê tôi Các từ ngữ : rừng cọ , lá cọ , caây coï … laëp nhieàu laàn . Caùc caâu : - Cuoäc soáng queâ toâi gắn bó với cây cọ . - Caên nhaø toâi nuùp dưới rừng cọ …. 2. Caâu b , d . 3. Ý lạc chủ đề : câu c Ñieàu chænh : a. Cứ mùa thu về , mỗi lần thấy mấy em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường , lòng lại náo nức , rộng rã , xốn xang . b. Cảm thấy con đương đã quen đi lại lắm lần mà tự nhiên thất lạ , + Chủ đề “ Rừng cọ quê tôi ”thể hiện trong toàn văn bản từ cảnh vật chung quanh đều thay đổi vieäc miêu tảrừng cọ ( thân , búp , cây … ) đến cuộc . c. Muốn cố gắng tự mang sách vở sống người dân ( căn nhà , ngôi trường )  nội dung . như một học sinh thực sự . d. Nhì ngôi trường vốn quen lại hình thức thaáy laï . oai nghieâm , loøng ñaâm ra lo sợ . e. Cảm thấy gần gũi với lớp , với. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 8 * BT 2,3 : Hs đọc , trao đổi nhóm – Đại diện nhóm trả lời – Lớp những người bạn mới . nhận xét , Gv khẳng đinh ý đúng . 4. CỦNG CỐ : Đọc ghi nhớ Sgk / 12 . 5. DẶN DÒ : - Học thuộc bài , xem lại bài tập đã làm . - Soạn bài 2 : “ Trong lòng mẹ ” đọc văn bản , xem chú thích , trả lời câu 1 , 2 , 3 , 4 / Sgk 20 . Tuaàn : 2 Tieát : 5 - 6 Ngày soạn 27/8/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. BAØI 2 : A/. Trong loøng meï Trích hồi ký “ Những ngày thơ ấu” NGUYEÂN HOÀNG. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệy của chú đối với người mẹ . - Bước đầu hiểu được văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng : thấm đượm chất trữ tình , lời văn tự truyện chân thành , giàu sức truyền cảm . II.CHUAÅN BÒ : III. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : - Để viết 1 văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề , ta cần chú ý điều gì ? 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài : Ai cũng có một tuổi thơ , một thời thơ ấu trôi qua , không bao giờ trở lại . Tuổi thơ của Nguyên Hồng cay đắng , ít niềm vui được kể , tả với những rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại “ mà thấm đẫm tình yêu mẹ ” trong chương 4 , chúng ta sẽ tìm hiểu * Tieán trình daïy vaø hoïc : PHAÀN GHI BAÛNG : HOẠT ĐỘNG 1 : Tóm tắt truyện . ( Sgk ) Và tóm tắt đoạn trích – gọi 1 hs - lớp nhận xét , bổ I. Taùc giaû , taùc phaåm : sung HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc , tìm hiểu tác giả , từ khó , bố cục và - Nguyên Hồng ( 1918 – 1982 ) là nhà văn sống gần gũi với nhân dân, thể loại văn bản . + Đọc : giọng nhẹ nhàng , biểu cảm , chú ý phần đối thoại ( ông được coi là nhà văn của người lao động gioïng baø coâmæa mai , cay nghieät – Gioïng Hoàng nhaãn nhuïc ) - Văn ông sáng tác giàu chất trữ ( ? ) Trình baøy hieåu bieát cuûa em veà taùc giaû ? ( Sgk ) Gv löu yù : Xuaát thaân trong moät gia ñình tieåu tö saûn – Gia tinh, daït daøo tình caûm tha thieát, raát đình sa sút , mồ côi cha năm 12 tuổi , sống xa mẹ , tự lập từ mực chân thành. nhỏ , kiếm tiền bằng nhiều cách vặt vãnh để ăn học tuy sống _ Thời tho ấu trải qua nhiều cay với họ hàng bên nội – 16 tuổi ra Hải Phòng dạy học , sống với đắng đã trở thành nguồn cảm hứng những người cùng khổ và bắt đầu sáng tác văn học . Thời thơ cho tác giả. ấu trải nhiều cay đắng đã trở thành nguừ«n cảm hứng cho - “ Những ngày thơ ấu “ là tập hồi kí veà tuoåi thô cay ñaéng cuûa taùc giaû. Taùc Nguyeân Hoàng phaåm goàm 9 chöông, Vaên baûn “ ( ? ) Em hiểu gì về thể loại văn bản ? - Hồi kí ( tự truyện ) : kết hợp nhuần nhuyễn giữa các kiểu Trong lòng mẹ “ trích từ chương IV văn bản tự sự , miêu tả , biểu cảm – Nhân vật chính – người của tác phẩm.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 9 kể chuyện , chính là tác giả kể chuyện đời mình và trực tiếp boäc loä caûm nghó . ( ? ) Đoạn trích “ Trong lòng mẹ ” có thể chia làm mấy phần ? - 2 phần : + Cuộc trò chuyện giữa bà cô và chú bé Hồng ( Từ đầu … “ người ta hỏi đến chứ ” ) + Cuộc gặp gỡ giữa 2 mẹ con Hồng ( còn lại ) HOẠT ĐỘNG 3 : Đọc , tìm hiểu văn bản ( ? ) Hs đọc phần 1 , cho biết truyện có mấy nhân vật ? Tác giả giúp ta hiểu bé Hồng đang sống trong hoàn cảnh nào ? - 2 nhaân vaät : baø coâ vaø beù Hoàng . - Bố mất , mẹ đi làm ăn xa , bé Hồng sống với họ hàng bên noäi luùc 12 tuoåi . ( ? ) Chỗ dựa của Hồng , một chú bé còn rất nhỏ tuổi là dòng họ nội . Gần gũi với Hồng là bà cô nhưng ta thấy trong cuộc trò chuyện với cháu , bà cô được kể , tả ra sao ? - Nhắc đến mẹ Hồng bằng thái độ “ cười hỏi ”  cười cợt , không phải hỏi một cách âu yếm , hoặc ân cần , nghiêm túc . ( ? ) Lẽ thường , câu hỏi đó sẽ được trả lời “ có ” , nhất là đối với đứa bé vốn thiếu tình thương – Nhưng Hồng đã xử sự ntn ? - Nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nét mặt cười rất kịch của bà cô,chú bé “ cúi đầu không đáp ” và sau đó cũng cười “ không ! cháu không muốn vào – Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về ” . Cuộc đối thoại tưởng sẽ chấm dứt nhöng vaãn tieáp tuïc . ( ? ) Thái độ của bà cô và bé Hồng có gì khác ? Phân tích dieãn bieán taâm traïng cuûa 2 nhaân vaät naøy ? - Hs thảo luận , đại diện nhóm trả lời – Lớp bổ sung , Gv choát yù . * Baø coâ : + Giọng vẫn ngọt  Sự ngọt ngào giả dối , kéo đứa cháu đáng thương vào màng kịch dàn sẵn . + Hai con mắt long lanh , chằm chặp nhìn vỗ vai cười “ … ”  loä roõ aùc yù , saêm soi , nhuïc maï . + Vẫn chưa buông tha , vẫn tươi cười , kể chuyện mẹ Hồng  vô cảm , lạnh lùng trước nỗi đau của đứa chúa ruột . + Cử chỉ “ vỗ vai , nhìn vào mặt nghiêm nghị ”  thực chất là thay đổi cách tấn công . Thấy cháu đã tột cùng đau đớn , bà mới tỏ vẻ ngậm ngùi , thương xót người đã mất – Tất cả càng chứng tỏ sự giã dối , thâm hiểm . ( ? ) Qua phaân tích , em coù nhaän xeùt gì veà nhaân vaät baø coâ vaø Hồng ? Họ là nhưng người ntn ? - Bà cô lạnh lùng , độc ác , nham hiểm  Hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn , khô héo tình ruột thịt . - Bé Hồng nhạy cảm , đáng thương , yêu thương mẹ mãnh. Lop6.net. II. Tìm hieåu vaên baûn : 1. Cuộc đối thoại giữa bà cô và Hoàng : Baø coâ beù Hoàng Thieáu tình Yeâu thöông thöông , laïnh meï maõnh lieät lùng , độc ác căm ghét cổ tuïc. * Beù Hoàng : + Im lặng ,cúi đầu , lòng thắt lại , khoé mắt cay cay  đau đớn , tủi nhuïc ..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> liệt , căm tức lề thói hủ tục phong kiến đày đoạ mẹ . ( ? ) Hs đọc ph ần 2 – Vào buổi tan trường thoáng thấy bóng 1 người ngồi trên xe kéo giống mẹ , Hồng đã có hành động gì ? Vì sao Hoàng laøm theá ? - Tiếng gọi bối rối “ Mẹ ơi !... ” bật ra từ nỗi nhó mẹ , khao khaùt tình meï . ( ? ) Hs đọc đoạn “ Nếu người quay lại …. tủi cực nữa ” – Thẹn và tủi cực , điều nào làm chú bé đau đớn hơn ? ( thảo luaän) . - Xấu hổ sẽ qua nhanh nhưng tủi cực thì đau xót dai dẳng Nếu không lầm thì là sự đau đớn thất vọng vô cùng . ( ? ) Nhận xét nghệ thuật tác giả dùng ở đoạn văn - Nghệ thuật ấy có tác dụng biểu đạt điều gì ? - So sánh , từ gợi hình , gợi cảm  Sự khao khát gặp mẹ thật maõnh lieät . ( ? ) Bao nỗi nhớ nhung , mong chờ … giờ đây được gặp mẹ , Hồng đã có hành động , cử chỉ ntn ? - Đuổi theo , thở hồng hộc , trán đẫm mồ hôi , chân rúi lại – gặp mẹ chưa nói câu nào đã “ oà lên khóc rồi cứ thế nức nở ” . ( ? ) Giọt nước mắt lần này có gì khác so với những giọt nước mắt khi nói chuyệnm với người cô ? - Là những giọt nước mắt dỗi hờn mà hạnh phúc , tức tưởi maø maõn nguyeän . ( ? ) Được ngồi trong lòng mẹ , Hông có cảm giác , tâm trạng ntn ? – Haõy phaân tích . - Thấy mẹ không còm nữa , xơ xác mà gương mặt vẫn tươi sáng , đôi mắt trong , nước da mịn . - Caûm giaùc aám aùp môn man da thòt . - Hơi quần áo , hơi thở mẹ thơm tho lạ thường  miêu tả những cảm giác cụ thể kết hợp với bình luận đậm đà chất trữ tình “ phải bé lại … ” ==> diễn biến tâm trạng của một đứa trẻ – Cái vị ngọt của niềm hạnh phúc lan toả trong tâm hồn Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi được ở trong lòng mẹ được diễn tả bằng cảm hứng say mê cùng những rung động vô cùng tinh tế . - Trong cảm giác sung sướng rạo rực Hồng không mảy may nghĩ ngợi gì những lời cay độc của bà cô + những tủi cực bị chìm đi giữa dòng cảm xúc miên man ấy . ( ? ) Nhhaän xeùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät cuûa chöông hoài kí – Chứng minh văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình ? So sánh với “ Tôi đi học ” . - Chất trư tình thấm đượm ở nội dung hồi kí . - Ở cách thể hiện : kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể với bộc lộ caûm xuùc – caùc hình aûnh theå hieän taâm traïng , caùc so saùnh gaây ấn tượng , giàu sức gợi cảm - Lời văn say mê nhủ được viết. Lop6.net. 10 + Hai tieáng “ em beù ” ngaân ra thaät daøi , thaät nhoït xoaén chaët taâm can Hồng  thương mẹ , căm tức sao mẹ lại vì sợ hãi thành kiến … + Cười dài trong tiếng khóc  thể hiện mạnh mẽ cường độ cảm xúc , tâm trạng đau đớn , xúc động . + Cổ họng nghẹn ứ khóc không thành tiếng  đau đớn uất hận , trào daâng caûm xuùc thöông yeâu maõnh lieät đối với người mẹ đáng thương , bật thaønh so saùnh giaû ñònh lieân tieáp , doàn dập “ Giá … mới thôi ” . 2. Khi gaëp meï : - Ñuoåi theo goïi boái roái . - Hình aûnh so saùnh “ Vaø caùi laàm … ”  khao khaùt tình meï . - Và khóc nức nở , giọt nước mắt hạnh phúc , thoả nguyện - Cảm giác ấm áp , thơm tho kết hợp lời bình luận đậm đà chất trữ tình “ Phaûi beù laïi … ” == > Niềm vui sướng cực điểm của đứa con được ngồi trong lòng mẹ – Tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt ..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> 11 trong doøng caûm xuùc daït daøo . ( ? ) Niềm vui được gặp mẹ thật cảm động - Qua đó , em thấy Hồng là người ntn ? - Giàu tình cảm , sớm trưởng thành , đáng thương , đáng yêu – Em thöông yeâu meï maõnh lieät . ( ? ) Chương truyện giúp em hiểu được điều gì ? - Tình mẫu tử thiêng liêng và bất diệt . II. Ghi nhớ : Sgk / 21 .. III. Luyeän taäp : Viết 1 đoạn văn nói về tình cảm của em đói với mẹ .. 4. CỦNG CỐ : - Hs đọc ghi nhớ / Sgk . - Gv hướng dẫn làm bài tập . 5. DẶN DÒ : - Học ghi nhớ – Đọc lại văn bản . - Soạn “ Trường từ vựng 1/ Đọc ví dụ SGK và tìm hiểu xem những từ ngữ được in đậm ở ví dụ trong SGK coù neùt nghóa chung naøo? 2/Đọc và trả lời các câu hỏi SGK Tuaàn : 2 Tieát : 7 Ngày soạn : 27/8/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. B/. Trường từ vựng. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết xác lập các trường từ vựng đơn giản . - Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa , trái nghĩa , ẩn dụ , hoán dụ , nhân hoá … giúp ích cho việc học văn và làm văn II. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : - Tình yêu thương mẹ mãnh liệt của bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh được thể hiện ntn ? - Đoc ghi nhớ ở bài “ Cấp độ khái quát của từ ngữ ” . 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài : Muốn học văn , làm tốt văn , muốn diễn đạt được ý nghĩa của các từ ngữ , chúng ta cần hiểu được sự liên quan giữa các từ cùng trường từ vựng – Vậy trường từ vựng là gì ? Chuùng ta tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay . * Tieán trình daïy vaø hoïc : PHAÀN GHI BAÛNG : I. Tìm hieåu baøi : HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu thế nào là trường từ vựng . ( ? ) Cho Hs đọc đoạn văn của Nguyên Hồng , và nhận 1. Thế nào là trường từ vựng :. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> xét các từ in đậm đều có 1 nét chung gì về nghĩa ? - Chỉ bộ phận của cơ thể con người . ( ? ) Nét chung về nghĩa này chính là trường từ vựng – Vậy trường từ vựng là gì ? ---> Hs đọc ghi nhớ Sgk / 21 . ( ? ) Cơ sở để hình thành khái niệm trường từ vựng là gì ? - Neùt chung veà nghóa ( ? ) Không có đặc điểm chung về nghĩa giữa các từ ngữ , có trường từ vựng không ? - Khoâng . ( ? ) Tìm từ của trường từ vựng “ dụng cụ nấu nướng ” : noài , nieâu , soong , chaûo . - trường “ chỉ số lưọng ” :một , vài , những , các , mọi … HOẠT ĐỘNG 2 : Một số điểm lưu ý ( ? ) Tìm những từ của trường từ vựng “ bộ phận của mắt ”, “ đặc điểm của mắt ” , “ hoạt động của mắt ” . ( Hs thảo luận – đại diện nhóm trả lời ) ( ? ) Hãy nhận xét về cấp độ các trường từ vựng trên so với từ “ mắt ” --> Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều từ vựng nhỏ hơn . ( ? ) Nhận xét gì về từ loại của các trường từ vựng trên ? - DT , ĐT , TT --> Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ khác biệt về từ loại . ( ? ) So sánh từ “ ngọt ” trong các ví dụ sau : - Gioïng ngoït --> AÂm thanh - Nước ngọt --> Mùi vị - Rét ngọt --> Thời tiết ( ? ) Ta rút ra kết luận gì về từ “ ngọt ” trong các trường từ vựng âm thanh , mùi vị , thời tiết ? - Một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau – Đó là hiện tượng nhiều nghĩa của từ . ( ? ) Đọc ví dụ Sgk mục d – Các từ in đậm “ tưởng , mừng , cậu … ” thường dùng cho đối tượng nào trong cuoäc soáng ? – Con người . ( ? ) Ở đây tác giả lại dùng cho đối tượng nào ? Đây làbiện pháp nghệ thuật gì ? Làm cách nào để nhân hoá ? - Chuyển trường từ vựng “ mgười ” sang trường từ vựng “ thú vật ” để nhân hoá --> Trong văn thơ , trong cuộc sống , người ta thường cách chuyển trường từ vựng để tăng tính nghệ thuật ngôn từ và hiệu quả diễn đạt . HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập - BT 1, 2 , 3 : Hs đọc bài tập , nêu yêu cầu và phát biểu – Lớp nhận xét , Gv khẳng định ý đúng .. Lop6.net. 12 Mặt , mắt , da , gò má , cánh tay , đùi , đầu , miệng … ( bộ phận cơ thể con người ) --> có nét chung về nghĩa --> trường từ vựng . Ghi nhớ Sgk / 21 . 2. Löu yù : a/ Boä phaän veà maét : mi maét , loâng maøy …(DT) Maét Ñaëc ñieåm cuûa maét : saùng , saéc ,muø …(TT) Hoạt động của mắt : nhìn,troâng ,lieác ...(ÑT) --> Một trương từ vựng có thể bao gồm nhiều trương từ vựng nhỏ . b/ --> Một trương từ vựng có thể bao gồm những từ khác nhau về từ loại . c/ Ngoït. Trường mùi vị Trường âm thanh Trường thời tiết. --> Do hiện tượng nhiều nghĩa , một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau . d/ Tưởng , mừng , cậu vàng ( Trường từ vựng “ người ” --> Trường từ vựng “ thú vaät ” ) ---> Chuyển từ vựng để tăng tính nghệ thuật ngôn từ ( nhân hoá , so sánh , ẩn dụ ). III. Luyeän taäp : 1. Thầy , mẹ , mợ , cô , cháu 2. a/ Dg cụ đánh bắt thuỷ sản b/ Dụng cụ để đựng đồ vật c/ Hoạt động của chân d/ Traïng thaùi taâm lí e/ Tính caùch.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 13 g/ Dụng cụ để viết 3. Trường từ vựng “ thái độ ” 4. Khứu giác : mũi , thơm , điếc , thính Thính giaùc : nghe , tai , ñieác , roõ , thính - BT 4 : Đọc , nêu yêu cầu bài tập – chú 1 từ có thể xếp 5. Trường dụng cu ïđánh bắt ở cả 2 trường – kẻ bảng như Sgk điền vào vở --> phát biểu – Lớp nhận xét , bổ sung – Gv chọ ý đúng . thuỷsản cùng trường với (Nom, voù,caâu..) - BT 5 : Làm theo nhóm , ghi vào giấy khổ lớn , lần lượt a/ Lưới từng nhóm dán lên bảng . Trường vòng vây, trói buộc cùng trường với ( lướiphápluật,lưới trời…) Trường thời tiết cùng trường với (noùng , aåm..) b/ Laïnh Trường thái độ cùng trường với (lạnh nhạt , laïnh luøng…). Trường quân sự cùng trg với (phòng thủ, truy kích..) c/ Taán coâng Trường “ đánh một cách chủ động ” 6. Chuyển từ trường “ quân sự ” sang trường “ nông nghiệp ”. - BT 6 : Đọc , hiểu yêu cầu từ in đậm thuộc trường nào ? Các từ “ ruộng rẫy , cuốc , cày … ” thuộc trường nào ? 4. CỦNG CỐ : - Phân biệt trường từ vựng với cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . - Trường từ vựng là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa , các từ có thể khác về từ loại . - Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ là tập hợp các từ có quan hệ so sánh về phạm vi nghĩa rộng , hẹp , trong đó các từ phải cùng từ loại . 5. DẶN DÒ : - Học ghi nhớ + bài học , làm bài tập 7 Sgk / 24 . - Xem bài mới “ Bố cục văn bản ” .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> 14 Tuaàn : 2 Tieát : 8 Ngày soạn :27/8/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. C/. Boá cuïc cuûa vaên baûn. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Nắm được bố cục của văn bản , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài . - Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc , phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc . II. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : - Thế nào là trường từ vựng – Cho ví dụ . - Sửa bài tập về nhà . 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài : Mỗi văn bản thường có 3 phần – Ba phần ấy được sắp xếp như thế naøo ? Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp ta saép xeáp noäi dung maïch laïc khoâng . * Trieán trình daïy vaø hoïc : PHAÀN GHI BAÛNG : HOẠT ĐỘNG 1 : Ôn kiến thức 3 phần của văn bản I . Tìm hieåu baøi : 1. Boá cuïc cuûa vaên baûn : - Đọc , tìm hiểu văn bản “ Người thầy đạo cao đức trọng ” Văn bản “ Người thầy đạo cao đức ( ? ) Vaên baûn treân coù theå chia laøm maáy phaàn ? Chæ ra caùc troïng ” . * Boá cuïc : phần đó . a/ “ Ông Chu Văn An … danh lợi ” : ( ? ) Cho biết nhiệm vụ từng phần ? - MB : Giới thiệu thầy Chu Văn An , người thầy tài đức . Mở bài b/ “ Hoïc troø theo oâng … vaøo thaêm ” : - TB : Phát triển nội dung tài và đức của thầy . Thaân baøi - KL : Tình cảm mọi người đối với thầy . c/ “ Coøn laïi : Keát baøi ( ? ) Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản ? ==>Văn bản thường có bố cục 3 phần . - MB : Giới thiệu đối tượng , vấn đề chính ( chủ đề ) - TB : Diễn giải rõ 2 khía cạnh của chủ đề: tài đức khi làm quan 2. Caùch boá trí , saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn : tài đức khi từ quan a/ Vaên baûn “ Toâi ñi hoïc ” : - KL : Rút ra nhận xét chung về tài , đức của thầy ( chủ - Cảm xúc trên đường đến trường đề ) --> Kính trọng , thương tiếc thầy ( ? ) Tùe phân tích trên , em cho biết bố cục văn bản gồm - Cảm xúc khi bước vào lớp mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần là gì ? Các phần của --> Sắp xếp theo trình tự thời gian văn bản quan hệ với nhau ntn? HOẠT ĐỘNG 2 : Cách bố trí , Sắp xếp nội dung phần b/ Vaên baûn “ Trong loøng meï” : thaân baøi . - Tình caûm yeâu thöông meï caêm gheùt coå tuïc ( ? ) Phần thân bài văn bản “ Tôi đi học ” của Thanh Tịnh - Niềm vui sướng tột đo khi được ở kể về những sự kiện nào ? Các sự kiện ấy được sắp xếp trong lòng mẹ --> Saép xeáp theo dieãn bieán taâm traïng , theo thứ tự nào? ( Hs thảo luận ). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 15 - Hồi tưởng những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên : Cảm xúc trên đường đến trường – khi bước vào trường , vào lớp --> Trình tự thời gian - Sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng 1 đối tượng trước đây và buổi tựu trường đầu tiên ( ? ) Chæ ra dieãn bieán taâm traïng beù Hoàng trong phaàn thaân baøi(vaên baûn “ Trong loøng meï ” ) - Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đã đày đọa mẹ khi nghe bà cô cố tình nói về mẹ Hồng - Niềm vui sướng cực độ khi được ở trong lòng mẹ. ( ? ) Khi tả người , vật , con vật , phong cảnh , em sẽ lần lượt miêu tả theo trình tự nào ? Hãy kể 1 số trình tự thường gaëp maø em bieát ? ( ? ) Phaân tích caùch saép xeáp yù phaàn thaân baøi vaên baûn “ Người thầy … ” - Các sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao - Các sự việc nói về Chu Văn An là người đức trọng --> Sắp xếp ý theo sự phát triển của sự việc ( ? ) Vaäy , vieäc saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi vaên baûn tuỳ thuộc vào những yếu tố nào ? theo trình tự nào ? ( Hs trả lời – Gv bổ sung – Hs đọc ghi nhớ Sgk / 25 ) HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập . BT1 : - Đọc từng đoạn trích , thảo luận nhóm – Đại diện nhóm trả lời – Gv nhận xét , chốt ý đúng - Đọc c : - Nêu chủ đề đoạn trích ? Phân tích cách triển khai chủ đề ( Trí tưởng tượng của dân chúng chữa lại sự thật đau thương trong lịch sử – Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm ) BT2 : - Hs phát biểu – Lớp nhận xét bổ sung , Gv khẳng định ý đúng. trình tự của vấn đề c/ Tả người , con vật , phong cảnh : - Ngoài --> trong - Xa --> gaàn --> raát gaàn --> trình tự không gian (phong cảnh ) --> Toàn thể --> bộ phận ( Người , con vật ) tình cảm , cảm xúc ( người ) II. Ghi nhớ : Sgk / 25 III. Luyeän taäp : BT1 : a/ Các ý được trình bày theo trình tự khoâng gian : xa --> gaàn --> taän nôi --> xa daàn b/ Các ý được trình bày theo trình tự không gian : bầu trời Ba Vì , thung lũng Ba Vì - Trình tự thời gian : về chiều , hoàng hoân , ñeâm Ba Vì c/ Hai luận cứ : + Cái chết của HBT -->hoá lên trời + Phù Đổng Thiên Vương bị thương -> ăn cơm , tắm , ôm vết thương lên ngựa tìm nơi kín đáo --> Sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đơi với luận điểm cần chứng minh BT2 : Loøng thöông meï cuûa Hoàng : - Trong thaâm taâm Hoàng luùc naøo cuõng nhớ mẹ , yêu thương mẹ - Nhaän ra taâm ñòa cuûa baø coâ khi noùi xaáu meï Hoàng - Căm tức những cổ tục đày đoạ mẹ - Vui sướng khi gặp mẹ , hạnh phúc khi được ở trong lòng mẹ BT3 : Cách sắp xếp chưa hợp lí . Cần saép xeáp nhö sau : - Giải thích câu tục nhữ ( hiểu đúng) - Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ ( hiểu rõ ). BT3 : Nhắc lại cách trình bày ý phần thân bài chứng minh 4. CỦNG CỐ : - Hs đọc lại ghi nhớ , chú ý 3 điểm cần ghi nhớ 5. DẶN DÒ : - Học thuộc ghi nhớ , xem lại bài tập - Soạn văn bản “ Tức nước vỡ bờ ” : đọc tóm tắt phần trước đoạn trích , đọc chú thích , đọc văn bản , trả lời câu 1 , 2 , 3 , 4 Sgk / 32 , 33 .1. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 16 Tuaàn : 3 Tieát : 9 Ngày soạn :03/9/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. BAØI 3 :. Tức nước vỡ bờ. A/ Trích tiểu thuyết “ Tắt đèn ” - NGÔ TẤT TỐ. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Thấy được bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đương thời và tình cảnh đau thương của người nông dân cùng khổ trong xã hội ấy . Cảm nhận được qui luật của hiện thực : có áp bức , có đấu tranh - Thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông dân . - Thấy được những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả . II. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : - Cho bieát caùch saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn ? 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài : Viết về nỗi khổ của người nông dân trong xã hội phong kiến , rát nhiều nhà văn đặt hết tâm huyết để thể hiện . Nhưng phải nói ngòi bút Ngô Tất Tố sắc bén hơn cả , sắc bén trong ngôn ngữ , trong dựng cảnh , dựng người . “ Tắt đèn ” dựng nên tiền đồ tăm tối của người nông dân bị áp bức – Mà áp bức tất sẽ có đấu tranh – Điểm sáng này loé lên ở đoạn “Tức nước vỡ bờ ” trong bầu trời “ Tắt đèn ” tối đen như mực . * Tieán trình daïy vaø hoïc : PHAÀN GHI BAÛNG : HOẠT ĐỘNG 1 : GV tóm tắt truyện Tắt đèn và nhận xét chung taùc phaåm . - Vào vụ thuế ở làng Đông Xá , gia đình anh Dậu không đủ tiền nộp Sưu – Anh Dậu bị ốm nặng vẫn bị đánh trói ở đình I. Tác giả , tác phẩm : SGK làng – Chị Dậu đành bán Cái Tí cùng ổ chó cho lão Nghị Quế cũng không đủ tiền . Bây giờ , anh Dậu như cái xác được mang trả về nhà – Sáng hôm sau , bọn tay sai đến định bắt trói anh mang đi . Chị Dậu cố van xin không được , liền chống trả quyết liệt nên bị giải lên huyện . Tên quan phủ Tư Ân định giở trò bỉ II. Tìm hiểu văn bản : ổi , chị cương quyết cự lại – Cuối cùng chị đành gởi con , lên tỉnh ở vú , bị lão quan phủ toan làm nhục . Chị Dậu vùng chạy ra ngoài , trong lúc trời tối đen như mực . - Tắt đèn là một bức trang thu nhỏ của xã hội nông thôn Việt Nam trước cách mạng là một bản án danh thép đối với trật tự --> chia2 bảng : * Boïn tay sai : xã hội tàn bạo bấy giờ – Chị Dậu là hình tượng nhân vật trung - Sầm sập tiến vào với roi song , taâm , laø linh hoàn cuûa taùc phaåm . - Nghệ thuật miêu tả + ngôn ngữ trong tác phẩm rất đặc sắc . tay thước , dây thừng HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn đọc văn bản , tìm hiểu chú thích --> hùng hổ , đầy uy quyền . - Gõ đầu roi , thét đòi sưu . - Trợn ngược hai mắt , quát , - Đọc rõ ràng , chú ý sắc thái biểu cảm khi đọc ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật – Cho hs đọc phân vai : Người kể giọng hầm hè . - Đùng đùng , giật phắt cái thừng chuyeän – Anh Daäu – Chò Daäu – Boïn tay sai . chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu . - Tìm hiểu chú thích ( tác giả , tác phẩm , từ khó Sgk ) - Bịch vào ngực chị Dậu, sấn đến HOẠT ĐỘNG 3 : Tìm hiểu văn bản . ( ? ) Văn bản có những nhân vật chính nào ? Tiêu biểu cho để trói anh Dậu. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> tầng lớp nào trong xã hội bấy giờ ? - Cai leä – boïn thoáng trò - Chị Dậu – người nông dân lao động ==> Hai tuyến nhân vật đối lập nhau . ( ? ) Bọn tay sai gồm mấy tên ? Cai lệ là chức danh gì ? Hắn có mặt ở làng Đông Xá để làm gì ? ( ? ) Đến nhà anh Dậu , bọn chúng được tả qua chi tiết nào ? Chi tieát naøy coù yù nghóa ntn ? ( ? ) Tác giả sử dụng những từ ngữ nào để thuật , tả thái độ tên Cai lệ đối với vợ chồng anh Dậu ? ( ? ) Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ trên ? Qua đó , chuùng ta hieåu gì veà tính caùch teân Cai leä ? ( thaûo luaän ) - Hành động hung hăng , thô lỗ . Tính cách hung bạo , dã thú , là tên tay sai chuyên nghiệp , là công cụ đắc lực của cái trật tự xã hội bây giờ . ( ? ) Trước thái độ hung hăng , hách dịch của tên cai lệ và sự mỉa mai của người nhà lí trưởng , chị Dậu đã có thái độ cư sử xử ntn ? - Cố nhịn nhục , thiết tha trình bày hoàn cảnh – Chị xám mặt , van xin , goïi chuùng baèng “ oâng ” , xöng “ chaùu ” . ( ? ) Caùch xöng hoâ cuûa chò Daäu mang saêc thaùi bieåu caûm gì ? ( van xin , nhún nhường ) ( ? ) Có phải chị Dậu nhút nhát , sợ hãi , yếu đuối mà có thái độ van xin , nhẫn nhục ? - Bọn tay sai hung hãn , nhân danh phếp nước – Chị Dậu là người dân đang thiếu thuế , có tội nên phải nhẫn nhục van xin , cố khơi gợi lòng từ tâm và lương tri của ông Cai để ông tha cho choàng .. 17 - Tát vào mặt chị một cái đành bốp cứ nhảy vào cạnh anh Dậu . ==> Tính caùch hung baïo , baát nhaân . Đó cũng là bộ mặt của giai cấp boác loät trong xaõ hoäi phong kieán . * Chò Daäu : - Run run “ Nhà cháu đã túng … cho chaùu khaát ” - Coá thieát tha - Xaùm maët “ Chaùu van oâng … oâng tha cho ! ” . - Tức quá , liều mạng cự lại “ choàng toâi ñau oám … ” - Nghieán hai haøm raêng :“ Maøy troùi chồng bà… mày xem ”--> Tức nước , vỡ bờ . - Túm cổ , ấn giúi ra cửa - Tuùm toùc , laúng moät caùi , haén ngaõ nhaøo ra theàm .. ( ? ) Khi nào chị Dậu “ liều mạng cự lại ” ? Ban đầu chị cự lại * Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ bằng cách nào ? Cách xưng hô có gì khác trước ? nữ nông dân , vừa giàu yêu thương ( ? ) Khi tên Cai lệ không thèm để ý , tát vào mặt chị Dậu 1 cái , vừa có sức phản kháng tiềm tàng , maïnh meõ . đánh bốp và cứ nhảy vào anh Dậu , chị đã có hành động gì ? ( ? ) Thái độ chị Dậu hoàn toàn thay đổi như vậy có chân thực , hợp lí không ? ( ? ) Đến đây , tác giả chuyển từ kể sang tả rất sống động – Em tìm chi tiết miêu tả cảnh chị Dậu đấu sức với chúng ? ( ? ) Nghững chi tiết miêu tả ấy mang sắc thái gì ? ( Hài hước ) ( ? ) Nhận xét tình thế lúc ấy ntn ? ( Đảo ngược ) ( ? ) Do đâu chị Dậu có sức mạnh lạ lùng như vậy ? ( lòng căm hờn , lòng yêu thương chồng ) ( ? ) Sự vùng dậy chống trả quyết liệt của chị Dậu thể hiện qui luaät gì trong xaõ hoäi ? ( Tức nước vỡ bờ , có áp bức có đấu tranh ) ( ? ) Em có suy nghĩ gì về lời anh Dậu khuyên can vợ ? Câu trả. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 18 lời của chị ntn ? Em đồng tình với ai ? Vì sao ? ( Thảo luận ) - Anh Dậu nói đúng cái lí , sự thật ở xã hội bây giờ - Chị Dậu không chấp nhận cái lí đó --> tinh thần phản kháng maõnh lieät ( ? ) Qua đoạn trích , em thấy chị Dậu là người ntn ? ( ? ) Theo em , tên đoạn trích là “ Tức nước vỡ bờ ” có thoả đáng không ? Vì sao ? ( Thảo luận ) - Thảo đáng vì toát lên chân lí trong thực tế : có áp bức có III. Ghi nhớ : Sgk / 33 đấu tranh – Chỉ có con đường đấu tranh mới tự giải phóng cho mình – Không có con đường nào khác . IV . Luyeän taäp : - Taäp toùm taét vaên baûn . HOẠT ĐỘNG 4 : Tổng kết . ( ? ) Văn bản trên thuộc thể loại nào ? - Tự sự + miêu tả + biểu cảm . ( ? ) Nhận xét cách xây dựng nhân vật , ngôn ngữ kể tả ntn ? - Khắc hoạ nhân vật rất rõ nét . - Ngôn ngữ kể , tả , ngôn ngữ nhân vật đặc sắc . ( ? ) Qua tìm hiểu , ta thấy thái độ của nhà văn đối với các nhân vật được biểu hiện ntn ? - Bộc lộ tình cảm yêu mến , cảm thông , đồng tình với sự phaûn khaùng cuûa chò Daäu - Không dấu sự căm giận đối với bọn tay sai ( ? ) Ngòi bút hiện thực sắc sảo , sinh động của Ngô Tất Tố giúp ta hiểu nội dung đoạn trích là gì ? ( Đọc ghi nhớ Sgk ) HOẠT ĐỘNG 5 : Luyện tập . - Hs đọc bài tập, nêu yêu cầu trả lời  lớp bổ sung – Gv khảng định ý đúng . 4. CỦNG CỐ : - Hs đọc lại phần ghi nhớ 5. DẶN DÒ : - Học ghi nhớ Sgk - Chẩn bị bài mới “ Xây dựng đoạn văn trong văn bản ” .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 19. Tuaàn : 3 Tieát : 10 Ngày soạn : 03/9/2008 GV: Bùi Đỗ Thùy Uyên. B/ Xây dựng đoạn văn trong văn bản. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Hiểu khái niệm đoạn văn , câu chủ đề , quan hệ giữa các câu trong đoạn văn về cách trình bày nội dung trong đoạn văn . - Viết được các đoạn văn mạch lạc đủ làm sáng tỏ một nội dung nhất định . II. TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. OÅN ÑÒNH : 2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ : - Tóm tắt đoạn “ Tức nước vỡ bờ ” . - Qua đoạn văn , Ngô Tất Tố giúp em hiểu được điều gì ? 3. BAØI MỚI : * Giới thiệu bài :Các em đã học cách viết các đoạn văn tự sự , miêu tả , nghị luận … Để có thể đạt được mục đích giao tiếp một cách hiệu quả hơn , ta cần vận dụng vốn kiến thức đã biết để xây dựng đoạn văn trong văn bản như thế nào ? Bài học hôm nay giúp chúng ta rõ điều ấy . * Tieán trình daïy vaø hoïc : GHI BAÛNG : I. Tìm hieåu baøi : HOẠT ĐỘNG 1 : Hình thành khái niệm đoạn văn Vaên baûn “ Ngoâ Taát Toá vaø taùc phaåm + Hs đọc văn bản “ Ngô Tất Tố và tác phẩm Tắt Đèn ” ( ? ) Văn bản trên nêu lên nội dung gì ? thể hiện mấy ý ? Nêu Tắt Đèn ” nội dung từng ý ? 1. Đoạn văn : - Giới thiệu Ngô Tất Tố và tác phẩm Tắt Đèn . - “Ngoâ Taát Toá …khaùng chieán”: Taùc - 2 yù : Taùc giaû , taùc phaåm chính - Nhaän xeùt veà taùc phaåm Taét giaû . - “ Taùc phaåm … vieäc laøng 1940 ” : Đèn . Taùc phaåm chính - “ Tắt Đèn … sinh động ” : Nhận xét về tác phẩmTắt Đèn ( ? ) Mỗi ý viết thành mấy đoạn ? giới hạn mỗi đoạn ntn ? ( 1 ý ==> Viết hoa lùi dòng , chấm – 1 đoạn ) xuống dòng , ý hoàn chỉnh . ( ? ) Vậy , ta thường dựa vào dầu hiệu hình thức nào để nhận biết đoạn văn ? ( ? ) Bên cạnh dấu hiệu hình thức , ta còn chú ý đến điều gì về noäi dung ? ( ? ) Em hãy khái quát các đặc điểm của đoạn văn và cho biết thế nào là đoạn văn ? ( Đọc ghi nhớ 1 Sgk ) HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu từ ngữ chủ đề và câu chủ đề . 2. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề : ( ? ) Đọc đoạn 1 văn bản , từ ngữ nào có tác dụng duy trì đối - Đoạn 2 : Nhận xét , đánh giá tượng trong đoạn văn ? ( Ngô Tất Tố ( Ông là học giả – nhà báo – nhà văn hiện thực những thành công xuất sắccủa NTT trong việc tái hiện thực trạng nông – nhà văn tận tụy – Tác phẩm chính ) --> Từ ngữ chủ đề ) . ( ? ) Đọc đoạn 2 , tìm câu then chốt của đoạn ? Tại sao em biết thôn Việt Nam và khẳng định phẩm chất tốt đẹp của người nông đó là câu chủ đề ? ( Nêu ý khái quát ) daân . ( ? ) Hãy nhận xét vị trí và cấu tạo của câu chủ đề ?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 20 ( ? ) Em hãy khái quát về câu chủ đề ? từ ngữ chủ đề ? Câu chủ đề : Tắt Đèn là tác ( Đọc ghi nhớ 2 Sgk ) . phaåm tieâu bieåu nhaát cuûa NTT ==> Noäi dung khaùi quaùt , coù 2 thaønh phần chính , đưng đầu đoạn . 3. Cách trình bày nội dung đoạn vaên : - Đoạn 1 : Song hành HOẠT ĐỘNG 3 : Cách trình bày nội dung đoạn văn . - Đoạn 2 : Diễn dịch ( ? ) Phân tích , so sánh cách trình bày nội dung 2 đoạn văn trong vaên baûn treân : * Đoạn 1 có câu chủ đề không ? Quan hệ ý nghĩa giữa các câu trong đoạn ntn ? Ý của đoạn được triển khai theo trình tự II. Ghi nhớ : Sgk / 36 naøo ? III. Luyeän taäp : ( yù song song ) . * Đoạn 2 ý của đoạn văn được triển khai theo trình tự nào ? ( 1. Văn bản : “ Ai nhầm ” – 2 ý, mỗi ý diễn đạt 1 đoạn : Chung --> chi tieát ) ( ? ) Đọc đoạn văn Sgk /35 , cho biết đoạn văn có câu chủ đề - Ý1 : Giới thiệu nhân vật chính ( thầy đồ ) và tình huống ( lấy văn tế khoâng ? oâng thaân sinh cheùp laïi ñöa cho chuû - Câu chủ đề : “ Như vậy … tế bào ” nằm ở cuối đoạn . nhaø ) ( ? ) Nội dung đoạn văn trên trình bày theo trình tự nào ? - Đi từ ý chi tiết , cụ thể --> ý chung , ý khái quát ==> Quy - Ý2 : lời nguỵ biện , tạo tiếng cười . naïp. ( ? ) Vậy , nội dung đoạn văn có thể được trình bày theo những 2. a/ Diễn dịch b/ Song haønh cách nào ? ( Đoc ghi nhớ 3 Sgk ) c/ Song haønh HOẠT ĐỘNG 4 : Luyện tập . 3. Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng BT1 : Hs đọc văn bản , trả lời câu hỏi --> Gv khẳng định . chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Trong kháng chieán choáng quaân Nguyeân Moâng , toàn thể vua tôi nhà Trần nêu cao ý chí quyết tâm đánh giặc , dành độc lập chủ quyền cho đất nước – Lê Lợi , Nguyễn Trãi cũng đã chịu BT2 : Hs đọc từng đoạn văn và nhận xét cách trình bày nội đựng gian khổ , nếm mật nằm gai , trường kì kháng chiến đã đuổi giặc dung : a/ Câu chủ đề ? Quan hệ ý nghĩa giữa các câu trong đoạn ? ( cuồng Minh ra khỏi đất nước . Traàn Ñaêng Khoa raát bieát yeâu thöông --> yù chung , yù khaùi quaùt -- 4. Thaát baïi laø meï thaønh coâng . Thaát baïi seõ laø baøi hoïc quyù baùu maø ta ruùt > yù chi tieát , yù cuï theå ) b/ Không có câu chủ đề – Mỗi câu nêu một chi tiết , cùng ra được – Từ kinh nghiệm của những lần thất bại , ta sẽ nhận ra hướng về việc miêu tả mọi vật sau cơn mưa --> ý song song . c/ Không có câu chủ đề – Câu đầu năm sinh , quê quán , câu cái được , cái chưa được giúp thành 2 nêu nơi Nguyên Hồng sống – Tính nhân đạo trong sáng tác công trong công việc . Nguyên Hồng – Sau cách mạng tiếp tục sáng tác – Được try tặng giả thưởng --> ý song song . BT3,4 : Gv hướng dẫn về nhà . 4. CỦNG CỐ : - Hs đọc lại phần ghi nhớ Sgk / 36 5. DẶN DÒ : - Học ghi nhớ Sgk – Làm bài tập 3 , 4 - Ôn tập văn tự sự --> làm bài viết số 1 .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>