Tuần 26. Tôi yêu em

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>BCĐ TTSP Trường Đại học Hoa Lư </b>
<b>BCĐ TTSP Trường THPT Yên Khánh B</b>

<b>GIÁO ÁN</b>
<b>TÔI YÊU EM</b>

<b>A. Puskin</b>
Soạn ngày 21 tháng 2 năm 2017

Dạy ngày 25 tháng 2 năm 2017

Tên giáo sinh: Đặng Việt Hưng Lớp dạy: 11B7
Tên giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Thị Hương Giang
<b>I. Mục tiêu bài học</b>

<b>Giúp học sinh:</b>

- Hiểu được vẻ đẹp giản dị, trong sáng, tinh tế cả về hình thức ngơn từ và nội
dung tâm tình.

- Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn trong tình yêu chân thành, đắm say, thủy chung và
cao thượng, vị tha của chủ thể trữ tình.

<b>II. Chuẩn bị của thầy và trò</b>
- SGK Ngữ văn 11 tập 2
- Thiết kế bài giảng
<b>III. Tiến trình dạy học </b>

1. Ổn định lớp (1’)

2. Giới thiệu bài mới (1’)

Dẫn vào bài:

Tình u ln là đề tài bất diệt đối với thi ca. Mỗi thi sĩ đều có một cái nhìn
riêng, đặc biệt về những cung bậc khi yêu. Chúng ta biết đến Xn Diệu là “ơng
hồng thơ tình” với những vần thơ nồng nàn, cháy bỏng, mãnh liệt. Đối với nền văn
học Nga thì Puskin được xem là “mặt trời thi ca Nga” với những áng thơ bất hủ về
tình yêu. Bài thơ “Tôi yêu em” là một điệp khúc tình yêu với những cung bậc thương
nhớ da diết khi u. Một bài thơ tình gieo vào lịng người nhiều thổn thức, nhiều
mong nhớ và nhiều nuối tiếc cho câu chuyện tình đơn phương của tác giả..

<b>HĐ của GV</b> <b>HĐ của</b>

<b>HS</b>

<b>Nội dung bài giảng</b>
<b>HĐ 1. Tìm hiểu chung (7’)</b>

GV hỏi: dựa vào phần tiểu
dẫn và sự chuẩn bị ở nhà,
em hãy nêu những hiểu biết
của em về Puskin

- GV kể vắn tắt về cuộc đời
của nhà thơ, về cái chết sau
cuộc đấu súng (sống trong
gia đình dịng dõi quý tộc sa

HS đọc
và trình
bày nội

dung
đoạn
cuối
<i>Tiểu</i>
<i>dẫn</i>

<b>I. Tìm hiểu chung</b>
<b>1. Tác giả</b>

<b>a.cuộc đời</b>

- A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-vích Puskin,
1799 - 1837

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

sút, có thời thơ ấu êm đềm
và được tiếp xúc với nền văn
học dân gian Nga từ sớm,
thời niên thiếu được học
trong trường của Hoàng gia
Nga, lúc này ông sáng tác
một số tác phẩm mang tính
chất đả kích chế độ Nga
hồng rồi bị đày đi phương
Nam rồi đày sang phương
Bắc, chính trong chuyến đi
đày đó Puskin đã gặp
Natalia và yêu cô rồi 2
người kết hơn. Vài năm sau
đó, trong 1 buổi dạ hội,
Đante gặp Natalia và theo

đuổi mãnh liệt cô, Puskin ko
chấp nhận điều đó và nhất
quyết chiến đấu 1 mất 1 còn
với Đante. Lợi dụng lúc
Puskin chưa chuẩn bị tốt thì
Đante đã nổ súng giết hại
Puskin. Puskin ra đi vô
phương cứu chữa.

-GV bổ sung: bài thơ trong
nguyên tác khơng có nhan
đề. Nhan đề là của người
dịch đặt cho tác phẩm.)
-GV: nhan đề và cũng là
điệp khúc của bài thơ có ý
nghĩa gì?

<b>HĐ 2. Đọc- Tìm hiểu chi</b>
<b>tiết (30’)</b>

-Yêu cầu: giọng điệu đọc
phù hợp với bài thơ trữ tình
đó là lời từ giã giãi bày
-bộc bạch.

<i>HS trả</i>
<i>lời</i>

<i>HS đọc</i>

<b>b. Sự nghiệp sáng tác</b>

- Puskin có đóng góp trên nhiều mặt,
nhiều thể loại, nhưng cống hiến vĩ đại
nhất của ông vẫn là Thơ trữ tình với hơn
800 bài thơ và 13 bản trường ca bất hủ.
Vì thế mà Puskin được xem là “Mặt trời
của thi ca Nga” (Léc-môn-tốp).

Cảm hứng chủ đạo trong sáng tác của
Puski

- Về nội dung: thơ của Puskin thể hiện
tâm hồn khao khát tự do và tình yêu của
nhân dân Nga

- Về nghệ thuật: Puskin có đóng góp quan
trọng trong việc xây dựng và phát triển
ngơn ngữ văn học Nga hiện đại.

<b>2. Tác phẩm</b>

- Hồn cảnh sáng tác: Tôi yêu em” là một
trong những bài thơ tình nổi tiếng của
Puskin, được khơi nguồn từ mối tình của
nhà thơ với A.Ơ-lê-nhi-a, người mà mùa
hè năm 1829 Puskin cầu hôn nhưng
không được chấp nhận.

- Nhan đề:

+thể hiện sự thiết tha của nhân vật trữ
tình nhưng có khoảng cách

+nhân vật trữ tình ý thức được tình yêu
đơn phương của mình.

<b>II. Đọc - hiểu chi tiết</b>
<b>1. Đọc</b>

-câu 1-2: chậm, ngập ngừng, vừa như thú
nhận, vừa tự nhủ

-câu 3-4: mạnh mẽ, dứt khoát như lời
hứa, lời thề

-câu 5-6: day dứt, buồn đau, kiểm nghiệm
-câu 7-8: mong ước, tha thiết, điềm tĩnh.
<b>2. Bố cục bài thơ: gồm 2 phần</b>

+ Phần 1: 4 câu đầu: Lời giã từ và giãi
bày về một mối tình đơn phương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

-GV: theo dõi bản dịch thơ
với nguyên bản, các em hãy
chỉ ra điểm khác biệt?

a. Phần 1

- Mở đầu bài thơ, tại sao

người dịch không dịch là
<i>anh yêu em cho tình cảm</i>
thêm thắm thiết, hoặc ngược
lại: tôi yêu cô ? tôi yêu
<i>nàng?</i>

-GV bổ sung: “tôi yêu em”
đã khởi đầu dòng thơ thứ
nhất và được điệp lại 3 lần,
tấu lên giọng điệu chủ đạo
của tồn bài. Đúng ra phải là
“Tơi đã yêu em” (thời quá
khứ). Bài thơ dường như là
lời từ giã của Puskin cuối
cùng hóa ra là lời giãi bày,
bộc bạch một tình u chẳng
thể nào ngi ngoai, vẫn sơi
nổi, nồng nàn, như chẳng thể
nào khác được.

- Hai câu thơ đầu xác nhận
điều gì?

- Các từ “có thể”, “chưa
hẳn” bộc lộ tâm trạng gì của
tác giả?

<b>HS theo</b>
<b>dõi, đối</b>
<b>chiếu và</b>

<b>trả lời</b>

Đọc 4
câu đầu
và trả
lời

HS trả
lời

HS trả
lời

của tác giả.

<b>3. Tìm hiểu khái quát</b>

Trong nguyên bản của bài thơ, Puskin
không dụng công trong việc xây dựng
hình ảnh, cũng rất ít sử dụng các biện
pháp tu từ (so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân
hóa, tượng trưng…). Hình ảnh ngọn lửa
tình vốn khơng có trong nguyên bản mà
do dịch giả thêm vào. Hình ảnh này có lẽ
được gợi ý bởi động từ “tắt” trong
nguyên bản. Ngôn từ trong bài thơ giản
dị, trong sáng. Sức hấp dẫn của bài thơ ở
sự chân thành của tình cảm.

<b>Phần 1: Lời giã từ và giãi bày về một</b>

<b>mối tình đơn phương.</b>

“Tơi u em… bóng u hồi?”

Người dịch, dịch như vậy rất có dụng ý:
Nếu dùng “anh” thì lại chưa được phép,
vì chủ thể “em” chưa đồng ý hay xác
nhận mối quan hệ của 2 người. Nhưng
cũng không thể dùng “cơ” hay dùng
“nàng” vì cách xưng hơ đó thể hiện sự
khách khí, xuồng xã, hoặc xa cách

=> câu thơ dịch khơng chỉ bỏ sót ý nghĩa
ở thời q khứ (Tơi đã u em) mà cịn
khơng chuyển được sắc thái biểu cảm của
câu nói trong nguyên bản. Ở đây, Puskin
đã dùng ngôi thứ hai số nhiều (tôi) thay
cho ngơi thứ hai số ít (anh), đem lại cách
nói trang trọng.

- Bài thơ mở ra ngay lập tức đi thẳng vào
điều cốt yếu: “tôi yêu em”, như lời thú
nhận lại như lời tự nhủ, trực tiếp, ngắn
gọn, giản dị.

- Xác nhận một Tình yêu đơn phương
nhưng vẫn âm ỉ cháy trong tim:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Theo em Cảm xúc, tình
cảm của nhân vật trữ tình có

tn theo lý trí khơng?

GV chuyển ý: Chuyển từ
câu 1-2 sang câu 3-4 là từ
“nhưng” như một đập chắn
cho sự đổi hướng đảo
ngược. Vì “yêu em” mà
nhân vật trữ tình ở đây có sự
mâu thuẫn trong tâm trạng,
cảm xúc:

<b>GV dẫn dắt: tình yêu của</b>
<i>Puskin chân thành là như</i>
<i>thế, nhưng khi quay lại với</i>
<i>thực tại mới thấy thật phũ</i>
<i>phàng (Đọc khổ thơ cuối)</i>

-Điệp ngữ “Tôi yêu em”
được diễn đạt 2 lần có tác
dụng gì?

GV bổ sung: hai câu 5-6 lại
mở đầu bằng “Tôi đã yêu
em”. Lí trí kìm nén nhưng
xúc cảm vẫn trào dâng, da

HS trả
lời

HS trả

lời

-> Câu thơ đã khẳng định một tình u
thầm kín, kiên trì, nồng nàn, tha thiết và
mãnh liệt.

Chuyển sang câu 3-4:

Lý trí (bảo thơi) > < Tình cảm (vẫn u)
-> Từ “nhưng” tạo mâu thuẫn trong tâm
trạng, cảm xúc. Vừa mới phân vân, dùng
dằng, day dứt về tình yêu chưa tắt hẳn thì
lập tức đã phủ định quyết liệt rằng tình
u vẫn cịn, vẫn mạnh mẽ, hăm hở và
say đắm. Đó là sự kìm nén, dằn lịng, tự
vượt lên chính, đấu tranh với mình. Xem
tình yêu như là hành vi trao tặng, làm cho
người mình yêu hạnh phúc quan trọng
hơn là được u, được đón nhận, sở hữu
về mình, cho sự hưởng thụ của mình. Thế
nên, “tơi” giữ nỗi buồn riêng cho mình, “
tơi khơng muốn làm em buồn về bất cứ
điều gì”. Ngay cả dù điều ấy là tình yêu
của tôi.

+ Không muốn quấy rầy em

+ Không muốn làm phiền muộn em bất
cứ điều gì. Nghĩa là phải rời xa em - đó là
điều mà bản thân nhân vật “tơi” khơng hề

muốn.

-> Ở đây nhân vật trữ tình đã lấy thời
<i>gian làm thước đo cho tình yêu của mình.</i>
-Hai câu 3-4 như lời hứa, lời thề trang
nghiêm, dứt khốt. Rõ ràng, đó khơng chỉ
là lời từ giã một mối tình, đưa nó trở
thành kỉ niệm mà còn là lời bày tỏ và
khẳng định của một tâm hồn chân thực và
tự trọng, vị tha.

<b>Phần 2. Nỗi đau khổ và lời nguyện cầu</b>
<b>về một tình yêu chân thành của tác giả</b>

“Tôi yêu em …đã yêu em”

- Điệp ngữ “Tôi yêu em” không chỉ nối
liền mạch cảm xúc, tâm trạng giữa hai
khổ thơ mà còn tiếp tục khẳng định và
giãi bày tâm trạng, tình yêu đơn phương
của chủ thể trữ tình chuyển sang những
biểu hiện khác.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

diết. Nhân vật trữ tình hồi
nhớ, kiểm nghiệm lại tình
yêu của mình.

Nếu hai câu 3-4 trôi chảy,
liền mạch như lời thề hứa
dứt khốt thì hai câu 5-6 lại

nhiều ngắt cáchh, rối bời,
khúc mắc.

- Trạng thái của nhân vật trữ
tình được biểu hiện như thế
nào trong khổ thơ?

GV dẫn dắt: hai câu kết cũng
vẫn mở đầu bằng “tơi đã u
em” nhưng khơng chỉ trở về

tự trách mình yếu đuối, ghen tuông… bao
thời gian trôi qua vẫn âm thầm đeo đuổi
một mối tình si một phía.

Tơi u em âm thầm không hi vọng

-Âm thầm: sự lặng lẽ, thầm kín trong tâm
hồn

=> nhấn mạnh sự hồn tồn vơ hiệu quả
của mối tình đơn phương âm thầm.

Lúc rụt rè khi hậm hực lòng ghen

-Lúc rụt rè: trạng thái e rè, ngượng nghịu,
khơng mạnh bạo

- Khi hậm hực: có khi giận hờn, bực tức
vì phải chấp nhận điều mà mình khơng

mong muốn.

=> cung bậc, trạng thái của tình yêu

Nhưng trong nguyên bản, câu 6 được
dùng ở thể bị động

“Bị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi
ghen tng”

=>thể hiện nhân vật trữ tình khơng phải
là chủ thể của tình yêu mà là đối tượng
chịu tác động của tình u.

-nhân vật trữ tình ln trong tình trạng bị
giày vò, đau khổ khi bởi sự rụt rè, khi bởi
nỗi ghen tng, đó đều là những trạng
thái tiêu cực trong tình u.

-> Ở đây, lí trí đã nhường chỗ cho cảm
xúc. Vẫn thể hiện rõ một tình u đơn
phương, khơng hi vọng, đồng thời cũng
thể hiện được sự mãnh liệt và những cung
bậc tất yếu của tình yêu: sự rụt rè, ghen
tng và ích kỉ.

<i>GV bình thêm: ai yêu mà khơng ghen</i>
tng ích kỉ, nhưng ích kỉ không chiến
thắng được sự cao thượng của một trái
tim biết yêu thương, và Puskin đã mang

trong mình một trái tim như thế

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

quá khứ mà còn là sự tiếp
nối tới tương lai. Câu 7 đã
khái quát tấm chân tình được
diễn tả trong tồn bộ 6 câu
trước đó: “tơi đã yêu em
chân thành như thế đó, dịu
dàng như thế đó”. Nếu hai
câu 5-6 đậm đặc những
trạng từ, danh từ chỉ trạng
thái tiêu cực thì đến câu 7 lại
là những trạng từ mang
nghĩa tích cực.

- Lời cầu chúc: “Cầu…em”
thể hiện sự vun đắp hay
buông xi trong tình cảm
của nhân vật “tôi”?

Gv giảng thêm: Nếu ở câu 6
thì nhân vật trữ tình bị “giày
vị.. bởi nỗi ghen tng” thì
đến đây, nhân vật tơi đã vượt
lên trên sự ích kỉ thường tình
để có thể gửi gắm vào một
người khác, một người thứ
ba, tất cả tình cảm nâng niu
mà nhân vật tôi dành cho
chủ thể “em” với ước mong

nàng được hạnh phúc.

- Ý nghĩa sâu sắc thể hiện
trong lời cầu chúc này là gì?

Hs thảo

luận - Nếu là sự bng xi: thì điều đó khơng
dễ dàng gì đối với 1 người có tính cách
mãnh liệt như nhân vật “tôi”.

- Nếu là sự vun đắp: thì tại sao phải “cầu
em được người tình…” - 1 người thứ 3
xuất hiện -> Sự xuất hiện của người thứ 3
này có phải là một lời ẩn ý sâu xa?

+ Nhân vật trữ tình muốn đặt “em” trước
một sự lựa chọn: “Tôi” hoặc người nào
khác. Người khác kia là ai? Liệu họ có
yêu em như tôi không? Trong khi đó
“Tơi” thì rất yêu em, yêu “chân thành,
đằm thắm” như vậy.

- Lời cầu chúc giản dị mà chứa đựng một
nhân cách cao thượng. Đây là một lời
chúc tuyệt vời nhất mà cũng là lời chúc
thông minh nhất rằng: Tôi đã yêu em,
đang yêu em và mãi mãi yêu em: chân
thành và đằm thắm. Và dù trong trường
hợp người em chọn không phải là “tôi” đi

chăng nữa thì “tơi” vẫn ln cầu chúc
“em” có một người tình tuyệt vời như
tình u “tơi” đã dành cho “em”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>HĐ 4. Tổng kết (3’)</b>

tơi đã u em; và sao em lại có thể để mất
đi một mối tình quý giá chẳng bao giờ có
thể tìm thấy ở đâu và ở ai nữa, ngồi tôi!
<b>III. Tổng kết</b>

</div>

<!--links-->