Giáo án Vật lí Lớp 8 - Chương trình cả năm - Năm học 2010-2011 - Hà Văn Hoàng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. Ngµy so¹n: 15/08/2010 Ngµy d¹y: 18/08/2010. Chương 1: Cơ học TiÕt 1 – Bµi 1.. Chuyển động cơ học. I. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Nêu được những ví dụ về chuyển động cơ học trong đời sống hàng ngày. - Nêu được ví dụ về tính tương đối của chuyển động và đứng yên, đặc biệt xác định trạng thái của vật đối với mỗi vật được chọn làm mốc. - Nêu được ví dụ về các dạng chuyển động cơ học thường gặp: chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn. II. phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm. III. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n bµi gi¶ng, tranh vÏ. - HS: Sgk, vở ghi, tìm hiểu bài học trước ở nhà. IV. tiÕn tr×nh lªn líp: A. KiÓm tra bµi cò. B. Bµi míi. -GV dÉn d¾t HS vµo bµi míi. Hoạt động 1: Tìm hiểu cách xác định vật chuyển động hay đứng yên. ( 15’ ) Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. - GV: Tæ chøc cho HS th¶o luËn, yªu cÇu HS lÊy vÝ dô vÒ vËt chuyÓn động và vật đứng yên. Tại sao nói vật đó chuyển động hay đứng yên? - GV: Thèng nhÊt vµ gi¶i thÝch thªm cho HS.. I. Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ?. - HS: Thực hiện theo hướng dẫn và yêu cầu cña GV ®­a ra vÝ dô. - C1: Muốn nhận biết 1 vật CĐ hay đứng yên phải dựa vào vị trí của vật đó so với vật ®­îc chän lµm mèc ( vËt mèc). - Thường chọn Trái Đất và những vật gắn víi Tr¸i §Êt lµm vËt mèc. - HS: Ghi nhí kÕt luËn. - KÕt luËn: VÞ trÝ cña vËt so víi vËt mèc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. so với vật mốc gọi là chuyển động cơ học ( chuyển động ). - GV: Tổ chức cho HS tìm hiểu trả - C2: Ví dụ vật chuyển động. lêi c©u hái C2 vµ C3. - C3: VÞ trÝ cña vËt so víi vËt mèc kh«ng - GV: Thống nhất, nêu ví dụ thêm thay đổi theo thời gian thì vật vật đó được cho HS. coi là đứng yên. - HS: Tìm ví dụ về vật chuyển động, trả lời c©u hái C2. - HS: Tìm ví dụ về vật đứng yên và chỉ rõ vật ®­îc chän lµm mèc, tr¶ lêi c©u hái C3. * VD: Người ngồi trên thuyền thả trôi theo dòng nước, vì vị trí của người ở trên thuyền không đổi nên so với thuyền thì người ở trạng thái đứng yên. Hoạt động2: Tìm hiểu về tính tương đối của chuyển động và đứng yên. (10’) II. Tính tương đối của chuyển động và đứng yên. - GV: Cho HS quan s¸t H1.2(SGK). - HS: Quan s¸t H1.2, th¶o luËn vµ tr¶ lêi Yªu cÇu HS quan s¸t vµ tr¶ lêi C4,C5 c©u hái C4, C5. &C6. - C4: So víi nhµ ga th× hµnh kh¸ch ®ang Chú ý: Yêu cầu HS chỉ rõ vật chuyển chuyển động, vì vị trí của người này thay động hay đứng yên so với vật mốc đổi so với nhà ga. nµo? - C5: So với toa tàu thi hành khách đứng yên vì vị trí của hành khách đối với toa tàu không đổi. - GV: Gäi HS ®iÒn tõ thÝch hîp hoµn - HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV. thµnh c©u hái C6. - §iÒn tõ thÝch hîp vµo C6: (1) chuyển động đối với vật này. (2) đứng yên. - HS: T×m vÝ dô minh ho¹ cña C7 vµ rót - GV: TiÕn hµnh cho HS thùc hiÖn t¶ ra nhËn xÐt. lêi c©u hái C7. - C7: Ví dụ như hành khách chuyển động - GV: NhËn xÐt vµ thèng nhÊt, kÒt so với nhà ga nhưng đứng yên so với tàu. luËn. * Nhận xét: Trạng thái đứng yên hay - HS: Ghi nhí. chuyển động của vật có tính chất tương - GV: L­u ý cho HS khi kh«ng nªu đối. vật mốc nghĩa là phải hiểu đã chọn vật - HS: Tiến hành trả lời câu hỏi đầu bài. mèc lµ vËt g¾n víi Tr¸i §Êt. - C8: Mặt trời thay đổi vị trí so với một - GV: Gi¶i thÝch thªm vÒ Tr¸i §Êt vµ ®iÓm mèc g¾n víi Tr¸i §Êt. V× vËy coi Mặt Trời trong thái dương hệ. Mặt Trời chuyển động khi lấy mốc là Tr¸i §Êt. ( Mặt trời nằm gần tâm của thái dương hệ và có khối lượng rất lớn nên coi Mặt trời là đứng yên ). Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. Hoạt động 3: Giới thiệu một số chuyển động thường gặp. ( 5’). - GV: Dïng tranh vÏ h×nh ¶nh c¸c vËt chuyển động (H1.3-SGK) hoặc làm thÝ nghiÖm vÒ vËt r¬i, vËt bÞ nÐm ngang, chuyển động của con lắc đơn, chuyển động của kim đồng hồ qua đó HS quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái C9.. III. Một số chuyển động thường gặp. - Quỹ đạo chuyển động là đường mà vật chuyển động vạch ra. - Gồm: chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn. - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu vµ tr¶ lêi c©u hái C9. - C9: Häc sinh nªu c¸c vÝ dô (cã thÓ t×m tiÕp ë nhµ).. Hoạt động 4: Vận dụng ( 10’ ) IV. VËn dông. - HS: Th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái C10. - C10: + Ô tô: Đứng yên so với người lái xe, chuyển động so với cột điện. + Cột điện: Đứng yên so với người đứng bên đường, chuyển động so với ôtô. + Người lái xe: Đứng yên so với ô tô, - GV: Hướng dẫn HS trả lời và thảo chuyển động so với cột điện. luËn c©u hái C11. - HS: T×m hiÓu vµ tr¶ lêi c©u hái C11 . - C11: Nãi nh­ vËy kh«ng ph¶i lóc nµo - GV: NhËn xÐt, kÕt luËn. cũng đúng. Có trường hợp sai, ví dụ: chuyển động tròn quanh vật mốc. - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t H1.4(SGK) tr¶ lêi c©u C10. - GV: Thèng nhÊt vµ gi¶i thÝch thªm về vật làm mốc, tính tương đối của chuyển động.. C. Cñng cè. ( 3’ ) Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - HS: Tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu: + Thế nào gọi là chuyển động cơ học? + Giữa CĐ và đứng yên có tính chất gì? + Các dạng chuyển động thường gặp? D. DÆn dß. ( 1’ ) - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 1.1-1.6 (SBT). - T×m hiÓu môc: Cã thÓ em ch­a biÕt. - Đọc trước bài 2 :Vận tốc.. *************************************** Ngµy so¹n: 18/08/2010 Ngµy d¹y: 25/08/2010. TiÕt 2 - Bµi 2 .. VËn tèc. I. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - So sánh quãng đường chuyển động trong một giây của mỗi chuyển động để rút ra cách nhận biết sự nhanh, chậm của chuyển động (vận tốc). - N¾m ®­îc c«ng thøc tÝnh vËn tèc: v =. s vµ ý nghÜa cña kh¸i niÖm vËn tèc, t. đơn vị hợp pháp của vận tốc là: m/s; km/h và cách đổi đơn vị vận tốc. - Vận dụng công thức tính vận tốc để tính quãng đường, thời gian của chuyển động. II. phương pháp:. - Nêu và giải quyết vấn đè, thảo luận. III. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n bµi gi¶ng, tranh vÏ tèc kÕ cña xe m¸y. - HS: Sgk, vë ghi, b¶ng 2.1 trang 8 sgk. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. KiÓm tra bµi cò. ( 5’) C©u hái: + HS1: Thế nào là chuyển động cơ học? Khi nào một vật được coi là đứng yªn? Ch÷a bµi tËp 1.1 (SBT). + HS2: Ch÷a bµi tËp 1.2 &1.6 (SBT). B. Bµi míi GV: DÉn d¾t HS vµo bµi míi. Hoạt động 1: Tìm hiểu về vận tốc ( 20’) I. VËn tèc lµ g× ?. - HS đọc bảng 2.1. -GV: Yêu cầu HS đọc thông tin trên - Thảo luận nhóm để trả lời C1, C2 và Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. b¶ng 2.1.. ®iÒn vµo cét 4, cét 5 trong b¶ng 2.1. * C1: Cïng ch¹y mét qu·ng ®­êng 60m nh­ nhau, b¹n nµo mÊt Ýt thêi gian sÏ -GV: Hướng dẫn HS so sánh sự chạy nhanh hơn. nhanh chậm của chuyển động căn cứ * C2: HS ghi kết quả vào cột 5. vµo kÕt qu¶ cuéc ch¹y 60m (b¶ng 2.1). - Kh¸i niÖm: Qu·ng ®­êng ch¹y ®­îc (có 2 cách để biết ai nhanh, ai chậm: trong một giây gọi là vận tốc. + Cïng mét qu·ng ®­êng chuyÓn động, bạn nào chạy mất ít thời gian hơn sẽ chuyển động nhanh hơn. - HS: Tr¶ lêi c©u hái C3. + So sánh độ dài qđ chạy được của *C3: Độ lớn vận tốc cho biết sự nhanh, mỗi bạn trong cùng một đơn vị thời chậm của chuyển động và được tính bằng gian). Từ đó rút ra khái niệm vận tốc. độ dài quãng đường đi được trong một - GV: Thống nhất câu trả lời của HS. đơn vị thời gian. II. C«ng thøc tÝnh vËn tèc. - HS: Quan s¸t, ghi nhí - GV: Th«ng b¸o c«ng thøc tÝnh vËn v - C«ng thøc tÝnh vËn tèc: v= tốc và các đại lương liên quan. t - GV: Ph¸t vÊn HS. Trong đó: ? §¬n vÞ vËn tèc phô thuéc yÕu tè + v lµ vËn tèc. nµo? + s lµ qu·ng ®­êng ®i ®­îc. - GV: Yêu cầu HS hoàn thiện câu C4. + t là thời gian đi hết quảng đường đó. - GV: Thông báo đơn vị vận tốc (chú III. Đơn vị vận tốc. ý - HS: T×m hiÓu, th¶o luËn vµ tr¶ lêi cách đổi đơn vị vận tốc). - HS: Tr¶ lêi c©u hái C4 vµo b¶ng 2.2 - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu vµ ghi nhí. * C4: m/phót, km/h, km/s, cm/s. - Đơn vị vận tốc phụ thuộc vào đơn vị chiều dài và đơn vị thời gian. - GV: Giíi thiÖu vÒ tèc kÕ qua h×nh - §¬n vÞ hîp ph¸p cña vËn tèc lµ: vẽ. Khi xe máy, ô tô chuyển động, + Mét trên giây: ( m/s) kim cña tèc kÕ cho biÕt vËn tèc cña + Kil«met trªn giê: ( km/h ) xe m¸y, « t«. * Tốc kế: dụng cụ đo độ lớn của vận tốc. Hoạt động 2: Vận dụng ( 15’ ) - GV: Hướng dẫn HS vận dụng trả lời c©u hái C5. - GV: Tæ chøc cho HS tr¶ lêi. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. - GV: Yêu cầu HS đọc và tóm tắt câu hỏi C6 và hướng dẫn HS tìm hiểu đại lượng nào đã biết, chưa biết? Đơn vị đã thống nhất chưa ? áp dụng công. IV. VËn dông. - HS: Đọc và tóm tắt đề bài, tiến hành thực hiện theo hướng dẫn của GV. - HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi, nhËn xÐt. HS: Thực hiện theo hướng dẫn và yêu cầu cña GV. - HS: Lên bảng thực hiện, yêu cầu HS dưới líp theo dâi vµ nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. * C5: + a) Mỗi giờ ô tô đi được 36 km, xe đạp đi ®­îc 10,8 km, mçi gi©y tµu háa ®i ®­îc 10. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. thøc nµo?. m. + b) Đổi về đơn vị m/s hoặc km/h. Tàu hoả, ô tô chuyển động nhanh như nhau, xe đạp chuyển động chậm nhất. * C6: Tãm t¾t: t =1,5h Gi¶i s =81km VËn tèc cña tµu lµ:. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt.. s t. v =? km/h ? m/s. - GV: Gäi 2 HS lªn b¶ng tãm t¾t vµ lµm c©u hái C7 & C8. Yªu cÇu HS dưới lớp tự giải. - GV: Cho HS so s¸nh, nhËn xÐt kÕt qu¶ bµi lµm.. 81 =54(km/h) 1,5 5400m = =15(m/s) 3600 s. v= =. §/s: 54 km/h, 15 m/s. Chó ý: ChØ so s¸nh sè ®o vËn tèc cña tµu khi quy về cùng một loại đơn vị vận tốc. - HS: Th¶o luËn, nhËn xÐt, tr¶ lêi. * C7: - HS: Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV. Tãm t¾t. Gi¶i. t = 40ph = 2/3h v=12km/h s = ?km. s t. Tõ: v =  s = v.t. Quãng đường người đi xe đạp đi được là: s = v.t = 12.. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. * Chú ý với HS: + đổi đơn vị . + suy diÔn c«ng thøc. - HS: Ghi nhí.. * C8: Tãm t¾t t = 30ph = 1/2h v = 4 km/h s = ?km. 2 = 4 (km) 3. §/s: 4 km. Gi¶i s t. Tõ: v =  s = v.t. Quãng đường từ nhà đến n¬i lµm viÖc lµ: s = v.t = 4.. 1 = 2 (km) 2. §/s: 2 km. C. Cñng cè - HS trả lời các câu hỏi GV yêu cầu để hệ thống lại kiến thức. - §é lín vËn tèc cho biÕt ®iÒu g×? - C«ng thøc tÝnh vËn tèc? - Đơn vị vận tốc? Nếu đổi đơn vị thì số đo vận tốc có thay đổi không? D. Hướng dẫn về nhà: - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 2.1-2.5 (SBT). - Đọc trước bài 3: Chuyển động đều - Chuyển động không đều.. ********************************************* Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. Ngµy so¹n: 25/08/2009 Ngµy d¹y : 01 /09/2009. TiÕt 3 – Bµi 3. Chuyển động đều - Chuyển động không đều I. Môc tiªu: Gióp häc sinh - Phát biểu được định nghĩa của chuyển động đều và chuyển động không đều. - Nêu được ví dụ về chuyển động đều và chuyển động không đều thường gặp. -Xác định được dấu hiệu đặc trưng cho chuyển động đều là vận tốc không thay đổi theo thời gian. Chuyển động không đều là vận tốc thay đổi theo thời gian. - Vận dụng để tính vận tốc trung bình trên một đoạn đường. - Mô tả thí nghiệm hình 3.1 (SGK) để trả lời những câu hỏi trong bài. II. phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, thí nghiệm, thảo luận. III. ChuÈn bÞ: - GV: Giáo án bài giảng, bảng phụ ghi vắn tắt các bước thí nghiệm và bảng 3.1(SGK). Mỗi nhóm: 1 máng nghiêng, 1 bánh xe, 1bút dạ, 1 đồng hồ bấm giây. - HS: Sgk, vë ghi, b¶ng ghi kÕt qña thÝ nghiÖm. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. KiÓm tra bµi cò. ( 5’ ) Câu hỏi: + HS1: Độ lớn vận tốc biểu thị tính chất nào của chuyển động? ViÕt c«ng thøc tÝnh vËn tèc. Ch÷a bµi tËp 2.3 (SBT). + HS2: Ch÷a bµi tËp 2.1 & 2.5 (SBT). B. Bµi míi. GV: Dẫn dắt HS vào bài mới: Vận tốc cho biết mức độ nhanh chậm của chuyển động. Thực tế khi em đạp xe có phải luôn nhanh hoặc luôn chậm như nhau? Hoạt động 1: Tìm hiểu về chuyển động đều và không đều ( 15’ ) - GV: Hướng dẫn HS lắp thí nghiệm và tiÕn tr×nh lµm thÝ nghiÖm, kÕt qu¶ cÇn đạt được. - HS: Hoạt động theo nhóm, thực hiện thí nghiệm theo hướng dẫn của GV và ghi kÕt qu¶. - GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C1vµ c©u hái C2. I. §Þnh nghÜa. - Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian. VD:Chuyển động của đầu kim đồng hồ,... - Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian. VD: Chuyển động của ô tô, xe máy,... - C1:. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi, kÕt luËn. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt. - GV: Yªu cÇu HS t×m vÝ dô trong thùc tế về chuyển động đều và chuyển động không đều, chuyển động nào dễ tìm h¬n? - HS: T×m hiÓu tr¶ lêi. - GV: NhËn xÐt, thèng nhÊt.. + Chuyển động không đều trên quãng ®­êng: AB, BC, CD. + Chuyển động đều trên quãng đường: DE, EF. - C2: + Chuyển động không đều: b, c, d. + Chuyển động đều: a.. Hoạt động 2: Tìm hiểu về vận tốc trung bình của chuyển động không đều ( 10’ ) - GV: Yêu cầu HS đọc thông tin để n¾m vµ tÝnh ®­îc vËn tèc trung b×nh cña trôc b¸nh xe trªn mçi qu·ng ®­êng tõ A-D. - HS: Dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë bảng 3.1 để tính vận tốc trung bình trªn c¸c qu·ng ®­êng AB,BC,CD. - HS: Tr¶ lêi kÕt qu¶ vµ nhËn xÐt. - GV: VËn tèc trung b×nh ®­îc tÝnh b»ng biÓu thøc nµo? - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu tr¶ lêi. - GV: Bæ sung, thèng nhÊt.. II. VËn tèc trung b×nh cña chuyÓn động không đều. - Trung b×nh mçi gi©y b¸nh xe l¨n ®­îc bao nhiªu mÐt th× ta nãi vËn tèc trung b×nh cña trôc b¸nh xe trªn qu·ng ®­êng đó là bấy nhiêu mét trên giây. - C3: vAB = 0,017m/s; vBC = 0,05m/s; vCD = 0,08m/s - C«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh: vtb =. s = t. S1  S 2 t1  t 2. Hoạt động 3: Vận dụng ( 10’ ) - GV: Yªu cÇu HS ph©n tÝch hiÖn tượng chuyển động của ô tô và rút ra ý nghÜa cña v = 50km/h. - HS: T×m hiÓu, th¶o luËn, tr¶ lêi. - GV: Yêu cầu HS đọc và tóm tắt C5: xác định rõ đại lượng nào đã biết, đại lượng nào cần tìm, công thức áp dụng. - HS: Tìm hiểu, trả lời theo hướng dẫn vµ yªu cÇu cña GV. ? VËn tèc trung b×nh cña xe trªn c¶ qu·ng ®­êng tÝnh b»ng c«ng thøc nµo? - GV: Nãi vÒ sù kh¸c nhau vËn tèc trung b×nh vµ trung b×nh vËn tèc ( v1  v 2 ) 2. III. VËn dông. - C4: Chuyển động của ô tô là chuyển động không đều, v = 50km/h là vận tốc trung b×nh cña « t«. - C5: Gi¶i s1 = 120m VËn tèc trung b×nh cña xe s2 = 60m trªn qu·ng ®­êng dèc lµ: s1 120 = = 4 (m/s) t1 30. t1 = 30s. v1 =. t2 = 24s v1 = ?. VËn tèc trung b×nh cña xe trªn qu·ng ®­êng b»ng lµ:. v2 = ?. v2 =. vtb = ?. - HS: Quan s¸t, ghi nhí.. s2 60 = = 2,5 (m/s) t2 24. VËn tèc trung b×nh cña xe trªn c¶ qu·ng ®­êng lµ: vtb =. s1  s 2 120  60 = = 3,3(m/s) t1  t 2 30  24. §/s: v1 = 4 m/s; v2 = 2,5m/s; vtb = 3,3m/s - C6: Gi¶i Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú s Tõ: vtb =  s = vtb.t t. - GV: Yêu cầu HS đọc và tóm tắt C6, t = 5h gäi mét HS lªn b¶ng thùc hiÖn. - HS: Lµm bµi, so s¸nh vµ nhËn xÐt vtb = 30km/h Qu·ng ®­êng ®oµn tµu ®i bµi lµm cña b¹n trªn b¶ng. s = ?km ®­îc lµ: - GV: NhËn xÐt, bæ sung. s = vtb.t = 30.5 = 150(km) - HS: Tự làm câu hỏi C7 theo hướng §/s: s = 150 km. dÉn cña GV. C. Cñng cè. ( 3’ ) - Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ và tìm hiểu phần ‘Có thể em chưa biết’. D. DÆn dß. ( 1’ ) - Häc vµ lµm bµi tËp 3.1- 3.7 (SBT). - Đọc trước bài 4: Biểu diễn lực. - §äc l¹i bµi: Lùc-Hai lùc c©n b»ng (Bµi 6- SGK VËt lý 6). *******************************************. Ngµy so¹n: 1/09/2009 Ngµy d¹y: 10/09/2009. TiÕt 4 – Bµi 4 :. BiÓu diÔn lùc. I. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Nêu được ví dụ thể hiện lực tác dụng làm thay đổi vận tốc. - Nhận biết được lực là một đại lượng véc tơ. Biểu diễn được véc tơ lực. - RÌn kÜ n¨ng biÓu diÔn lùc. II. phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm. III. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n bµi gi¶ng, sgk, tµi liÖu, 1gi¸ thÝ nghiÖm, 1 xe l¨n, 1 miÕng s¾t, 1 nam ch©m th¼ng. - HS: SGK, vở ghi, tìm hiểu bài trước ở nhà. IV. tiÕn tr×nh lªn líp: A. KiÓm tra bµi cò. ( 5’ ). Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. Câu hỏi: Một người đi bộ đều trên đoạn đường đầu dài 3km với vận tốc 2m/s. ở đoạn đường sau dài 1,95 km người đó đi hết 0,5h. Tính vận tốc trung bình của người đó trên cả quãng đường. B.Bµi míi. GV: DÉn d¾t HS vµo bµi míi: Mét ®Çu tµu kÐo c¸c toa víi mét lùc 106 N chạy theo hướng Bắc -Nam. Làm thế nào để biểu diễn được lực kéo trên? Hoạt động 1: Tìm hiểu về mối quan hệ giữa lực và sự thay đổi vận tốc ( 8’) - GV: TiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm vµ hướng dẫn HS quan sát, tìm hiểu. - HS: Quan s¸t thÝ nghiÖm h×nh 4.1 vµ quan s¸t tr¹ng th¸i cña xe l¨n khi bu«ng tay. - GV: Hướng dẫn HS làm việc theo nhãm, tr¶ lêi c©u hái C1. - HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi. - GV: T¸c dông cña lùc, ngoµi phô thuộc vào độ lớn còn phụ thuộc vào yÕu tè nµo? - HS: T×m hiÓu, tr¶ lêi.. I. ¤n l¹i kh¸i niÖm lùc. - Lực có thể làm biến dạng, thay đổi chuyển động ( nghĩa là thay đổi vận tốc ) cña vËt. - C1: + H×nh 4.1: Lùc hót cña nam ch©m lªn miÕng thÐp lµm t¨ng vËn tèc cña xe l¨n, nên xe lăn chuyển động nhanh lên. + H×nh 4.2: Lùc t¸c dông lªn qu¶ bãng làm quả bóng biến dạng và ngược lại, lực cña qu¶ bãng ®Ëp vµo vît lµm vît bÞ biÕn d¹ng.. Hoạt động 2: Tìm hiểu về đặc điểm của lực và cách biểu diễn lực bằng véc tơ ( 15’ ) - GV: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c yÕu tè của lực (đã học từ lớp 6). - HS: Nh¾c l¹i c¸c yÕu tè cña lùc. - GV: Thông báo: Lực là đại lượng có độ lớn, phương và chiều nên lực là một đại lượng véc tơ. - HS: T×m hiÓu vµ ghi nhí. - GV: NhÊn m¹nh: HiÖu qu¶ t¸c dông cña lùc phô thuéc vµo 3 yÕu tè nµy. - GV: Th«ng b¸o c¸ch biÓu diÔn vÐc tơ lực.( phải thể hiện đủ 3 yếu tố: độ lớn, phương và chiều ). - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu vµ ghi nhí. - GV: Hướng dẫn cho HS biểu diễn lùc. - HS: TiÕn hµnh biÓu diÔn lùc theo yªu cÇu cña GV. - GV: ? Mét lùc 20N t¸c dông lªn xe l¨n A, chiÒu tõ ph¶i sang tr¸i. H·y biÓu diÔn lùc nµy?( 2,5 cm øng víi 10 N ). - HS: Lªn b¶ng biÓu diÔn lùc.. II. BiÓu diÔn lùc. 1. Lực là một đại lượng vectơ. - Lực không những có độ lớn mà còn có phương và chiều. - Một đại lượng vừa có độ lớn, vừa có phương và chiều là một đại lượng vectơ. 2. C¸ch biÓu diÔn vµ kÝ hiÖu vect¬ lùc. a) BiÓu diÔn vÐc t¬ lùc b»ng mét mòi tªn cã: + Gèc lµ ®iÓm mµ lùc t¸c dông lªn vËt (điểm đặt của lực). + Phương và chiều là phương và chiều cña lùc. + Độ dài biểu diễn cường độ của lực theo một tỉ lệ xích cho trước. b) Vect¬ lùc ®­îc kÝ hiÖu b»ng ch÷ F cã mòi tªn ë trªn: F. + Cường độ của lực được kí hiệu bằng ch÷ F kh«ng cã mòi tªn ë trªn: F. * VD: A F. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - GV: NhËn xÐt, bæ sung, thèng nhÊt. Hoạt động 3: Vận dụng ( 10’ ) III. VËn dông. - GV: Gäi 2 HS lªn b¶ng biÓu diÔn 2 - C2: A B lực trong câu C2. HS dưới lớp biểu I diÔn vµo vë vµ nhËn xÐt bµi cña HS trªn b¶ng. I I I I 10 N 5000 N - HS: Lªn b¶ng biÓu diÔn lùc theo yªu cÇu cña GV. - HS: C¶ líp th¶o luËn, thèng nhÊt c©u hái C2. - C3: - GV: NhËn xÐt, bæ sung. a) F1: Có điểm đặt tại A, phương thẳng - GV: Hướng dẫn và yêu cầu HS trả đứng, chiều hướng từ dưới lên, cường độ lêi c©u hái C3. lùc F1 = 20N. - HS: TiÕn hµnh tr¶ lêi c©u hái C3. b) F2: Có điểm đặt tại B, phương nằm - GV: Gäi HS lªn b¶ng tr¶ lêi. ngang, chiều từ trái sang phải, cường độ - HS: Lªn b¶ng tr¶ lêi, th¶o luËn, lùc F2 = 30N. thống nhất chung đẻ đưa ra kết luận. c) F3: Có điểm đặt tại C, phương nghiêng - GV: Nhận xét, thống nhất và lưu ý một góc 300 so với phương nằm ngang, cho häc sinh khi chän tØ lÖ xÝch. chiều hướng lên, cường độ lực F3 = 30N. - HS: ghi nhí. C. Cñng cè. ( 3’ ) - HS trả lời các câu hỏi: + Lực là đại lượng vô hướng hay có hướng? Vì sao? + Lùc ®­îc biÓu diÔn nh­ thÕ nµo? D. DÆn dß. ( 1’ ) - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4.1- 4.5 (SBT). - §äc l¹i bµi 6: Lùc - Hai lùc c©n b»ng (SGK VËt lý 6). - Đọc trước bài 5: Sự cân bằng lực - Quán tính. *****************************************. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. Ngµy so¹n:10 /09/2009 Ngµy d¹y: 17/ 09/ 2009. TiÕt 5 – Bµi 5 :. Sù c©n b»ng lùc - Qu¸n tÝnh. I. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Nêu được một số ví dụ về hai lực cân bằng. Nhận biết đặc điểm của hai lực c©n b»ng vµ biÓu thÞ b»ng vect¬ lùc. - Nêu một số ví dụ về quán tính. Giải thích được hiện tượng quán tính. - Thái độ: Nghiêm túc, trung thực và hợp tác trong thí nghiệm. II. Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, thí nghiệm, luyện tập. III. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n bµi gi¶ng, dông cô lµm thÝ nghiÖm vÏ ë c¸c h×nh 5.3, 5.4 (SGK) - HS: Sgk, vë ghi, t×m hiÓu bµi häc ë nhµ. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. KiÓm tra bµi cò. ( 5’ ) Câu hỏi: ? Biểu diễn lực sau đây: Trọng lực của một vật có khối lượng 15 kg ( tØ xÝch 0,5 cm øng víi 15 N ). B. Bµi míi. GV: Dẫn dắt HS vào bài mới: Một vật đang đứng yên chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ tiếp tục đứng yên. Vâỵ, nếu một vật đang chuyển động mà chịu tác dông cña hai lùc c©n b»ng, vËt sÏ nh­ thÕ nµo? Hoạt động 1: Tìm hiểu về lực cân bằng. ( 15’ ) I. Lùc c©n b»ng. 1. Hai lùc c©n b»ng lµ g× ?. - GV: Tæ chøc cho HS quan s¸t, t×m - C1: hiÓu, th¶o luËn, tr¶ lêi. + T¸c dông lªn quyÓn s¸ch cã hai lùc: Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - HS: Quan s¸t, t×m hiÓu h×nh 5.2 sgk träng lùc P, lùc ®Èy Q cña mÆt bµn. - GV: Hướng dẫn HS trả lời câu C1( + Tác dụng lên quả cầu có hai lực: trọng t×m ®­îc hai lùc t¸c dông lªn mçi vËt lùc P, lùc c¨ng T. + T¸c dông lªn qu¶ bãng cã hai lùc: vµ chØ ra nh÷ng cÆp lùc c©n b»ng ). - HS: Tr¶ lêi c©u hái C1. träng lùc P, lùc ®Èy Q cña mÆt bµn. - GV: NhËn xÐt, bæ sung, thèng nhÊt. + Mçi cÆp lùc nµy lµ hai lùc c©n b»ng. Chúng có cùng điểm đặt, cùng phương, cùng độ lớn nhưng ngược chiều. - GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu tiếp về 2. Tác dụng của hai vật cân bằng lên vật tác dụng của hai lực cân bằng lên vật đang chuyển động. đang chuyển động dựa trên cơ sở: a) Dù ®o¸n: + Lực làm thay đổi vận tốc. - Vận tốc của vật sẽ không thay đổi, + Vậy khi vật đang chuyển động mà nghĩa là vật sẽ chuyển động thẳng đều. chØ chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b) ThÝ nghiÖm kiÓm tra. b»ng th× sÏ thÕ nµo? (tiÕp tôc chuyÓn C2: Qu¶ c©n A chÞu t¸c dông cña hai động như cũ hay đứng yên, hay lực: Trọng lực PA, sức căng T của dây, hai chuyển động bị thay đổi?) lùc nµy c©n b»ng (do T = PB mµ PB = PA - HS: Tìm hiểu, dự đoán theo hướng nên T cân bằng với PA). dÉn cña GV. C3: §Æt thªm vËt nÆng A' lªn A, lóc nµy - GV: Làm thí nghiệm để kiểm chứng PA + PA' lớn hơn T nên vật AA' chuyển bằng máy A - tút. Hướng dẫn HS động nhanh dần đi xuống, B chuyển động quan s¸t vµ ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. ®i lªn. - HS: Theo dõi thí nghiệm, suy nghĩ C4: Quả cân A chuyển động qua lỗ K thì vµ tr¶ lêi C2, C3, C4, C5. A' bị giữ lại. Khi đó tác dụng lên A chỉ - GV: Gäi HS tr¶ lêi c¸c c©u hái. cßn hai lùc, PA vµ T l¹i c©n b»ng víi nhau - HS: Tìm hiểu trả lời, thảo luận, nhưng vật A vẫn tiếp tục chuyển động. nhËn xÐt. Thí nghiệm cho biết kết quả chuyển động - GV: Bổ sung, thống nhất, kết luận. của A là thẳng đều. - HS: Ghi nhí kÕt luËn. C5: B¶ng 5.1 sgk. * Kết luận: Một vật đang chuyển động, nÕu chÞu t¸c dông cña c¸c lùc c©n b»ng thì sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. Hoạt động 2: Tìm hiểu về quán tính. ( 10’ ) - GV: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp vµ gióp HS ph¸t hiÖn qu¸n tÝnh. - HS: T×m hiÓu, suy nghÜ vµ ghi nhí dÊu hiÖu cña qu¸n tÝnh. - GV: Đưa ra một số hiện tượng về quán tính thường gặp.. II. Qu¸n tÝnh. 1. NhËn xÐt. - Khi cã lùc t¸c dông, vËt kh«ng thÓ thay đổi vận tốc đột ngột được vì mọi vật có qu¸n tÝnh. - VD: Khi đi xe đạp, ta phân gấp, xe không dừng lại ngay mà còn trượt tiếp mét ®o¹n.. Hoạt động 3: Vận dụng. ( 10’ ) - GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C6, C7, C8. - HS: T×m hiÓu tr¶ lêi c¸c c©u hái. III.VËn dông. - C6: Bóp bª ng¶ vÒ phÝa sau, t¹i do qu¸n tÝnh.. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. theo yªu cÇu cña GV. - GV: Tæ chøc cho HS tr¶ lêi, th¶o luËn. - HS: Tr¶ lêi, th¶o lu©n, kÕt luËn.. - C7: Búp bê ngả về phía trước, tại do qu¸n tÝnh. - C8: Nguyªn nh©n do qu¸n tÝnh nªn vËt vẫn còn chuyển động hoặc vẫn còn đứng yªn.. C. Cñng cè. ( 3’ ) - Yêu cầu HS hệ thống lại kiến thức. đọc phần có thể em chưa biết. D. DÆn dß. ( 1’ ) - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 5.1- 5.8 (SBT). - Đọc trước bài 7: Lực ma sát. ******************************************** Ngµy so¹n: 20/ 09/ 2009 Ngµy d¹y: 25/ 09/ 2009. TiÕt 6 – Bµi 6:. Lùc ma s¸t I . Môc tiªu : Gióp häc sinh - Nhận biết lực ma sát là một loại lực cơ học. Phân biệt được ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn, đặc điểm của mỗi loại lực ma sát này. - Lµm thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn lùc ma s¸t nghØ. - Phân tích được một số hiện tượng về lực ma sát có lợi, có hại trong đời sống vµ kÜ thuËt. Nªu ®­îc c¸ch kh¾c phôc t¸c h¹i cña lùc ma s¸t vµ vËn dông Ých lîi cña lùc nµy. - Rèn luyện kĩ năng đo lực, đặc biệt là đo lực ma sát để rút ra nhận xét về đặc ®iÓm cña lùc ma s¸t. II. ChuÈn bÞ: GV: Tranh vẽ các vòng bi; tranh vẽ người đẩy các vật nặng trượt và đẩy vật trên con l¨n. - Lùc kÕ; miÕng gç; qu¶ c©n; xe l¨n; con l¨n. HS: Sgk, vë ghi, t×m hiÓu bµi häc ë nhµ. III. Tổ chức hoạt động dạy học. A. KiÓm tra bµi cò. HS 1: Hãy nêu đặc điểm của hai lực cân bằng ? Chữa bài tập 5.1 và 5.2 HS 2: Qu¸n tÝnh lµ g×? Ch÷a bµi tËp 5.3 vµ 5.8 HS 3: Ch÷a bµi tËp 5.5 vµ 5.6 B.Bµi míi. §V§: - Học sinh đọc tình huống SGK Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - GV th«ng b¸o cho HS biÕt trôc b¸nh xe bß ngµy x­a chØ cã æ trôc vµ trôc b»ng gç nªn kÐo rÊt nÆng. - Vậy trong các ổ trục từ xe bò đến các động cơ, máy móc đều có ổ bi, dầu, mỡ. VËy æ bi, dÇu, mì cã t¸c dông g×?. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động 1: Nghiên cứu khi nào có lực ma sát? ( 18' ) 1. Lực ma sát trượt. HS: tr¶ lêi: - Lực ma sát trượt xuất hiện ở má phanh - ? Lực ma sát trượt còn xuất hiện ở đâu? ép vào báh xe ngăn cản chuyển động cña vµnh. - Lực ma sát trượt xuật hiện ở giữa bánh xe vµ mÆt ®­êng. C1: ( HS lµm c¸ nh©n) -? Khi nào xuất hiện lực ma sát trượt? NhËn xÐt: - Chốt lại: Lực ma sát trượt xuất hiện Lực ma sát trượt xuất hiện khi khi một vật chuyển động trượt trên mặt một vật chuyển động trượt trên mặt vật vËt kh¸c. kh¸c. Yêu cầu HS đọc tài liệu nhận xét lực ma s¸t xuÊt hiÖn ë ®©u?. ? Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn gi÷a hßn bi vµ 2. Lùc ma s¸t l¨n. mặt đất khi nào? HS đọc thông báo. - Yêu cầu HS đọc và trả lời C2. - Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn khi hßn bi l¨n trªn mÆt sµn. C2: HS tự lấy ví dụ sau khi đã được ? Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn khi nµo? thèng nhÊt. NhËn xÐt: - Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn khi vËt - Yªu cÇu HS ph©n tÝch h×nh 6.1 vµ tr¶ chuyển động lăn trên mặt vật khác. lêi c©u hái C3. C3: Fms trượt là hình 6.1 a Fms l¨n lµ h×nh 6.1 b NhËn xÐt: Fk vật trong trường hợp có Fms lăn nhỏ hơn trường hợp có Fms trượt ( Fms lăn < Fms trượt ) - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nhËn xÐt nh­ h×nh 6.1. - Yêu cầu HS đọc thí nghiệm và làm thí. 3. Lùc ma s¸t nghØ. - HS đọc hướng dẫn thí nghiệm. - HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm. §äc chØ sè cña lùc kÕ khi vËt nÆng chưa chuyển động. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. nghiÖm.. Fk = ...........N C4: HS đọc và trả lời C4. Fk > 0 --> vật đứng yên, v = 0 không - Vật không thay đổi vận tốc chứng tỏ đổi vËt chÞu t¸c dông cña cña hai lùc c©n b»ng. C4: T¹i sao trong TN trªn, mÆc dï cã lùc Fk = Fms nghØ. kÐo t¸c dông lªn vËt nÆng nh­ng vËt vÉn - Fms nghØ xuÊt hiÖn khi vËt chÞu t¸c dụng của lực mà vẫn đứng yên. đứng yên? C5: H·y t×m vÝ dô vÒ lùc ma s¸t nghØ trong đời sống và kĩ thuật?. - HS t×m mét sè vÝ dô vÒ lùc ma s¸t nghØ.. Hoạt động 2: Nghiên cứu lực ma sát trong đời sống và kĩ thuật. ( 8' ). Lùc ma s¸t cã h¹i. Lùc ma s¸t cã lîi - Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 6.3 vµ tr¶ 1. Lùc ma s¸t cã thÓ cã h¹i. lêi C6: Nªu t¸c h¹i cña lùc ma s¸t vµ - HS quan s¸t tranh, th¶o luËn tr¶ lêi: biện pháp làm giảm lực ma sát trong các a. Ma sát trượt làm mòn xích, đĩa trường hợp trong hình 6.3. Kh¾c phôc: tra dÇu, mì. b. Ma sát trượt làm mòn trục cản trở chuyển động của bánh xe. Kh¾c phôc: L¾p æ bi, tra dÇu. GV chèt l¹i t¸c h¹i cña lùc ma s¸t vµ c. Ma sát trượt cản trở chuyển động của c¸ch lµm giamt lùc ma s¸t. thïng. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - BiÖn ph¸p tra dÇu mì cã thÓ lµm gi¶m Kh¾c phôc: L¾p b¸nh xe con l¨n. lực ma sát từ 8 đến 10 lần - Thay vòng bi có thể giảm từ 20 đến 30 lÇn. 2. Lùc ma s¸t cã thÓ cã Ých. * Ých lîi cña lùc ma s¸t: - Yªu cÇu HS lµm C7. C7: - Quan s¸t h×nh 6.4 vµ cho biÕt Fms cã - Fms gi÷ phÊn trªn b¶ng t¸c dông nh­ thÕ nµo? - Fms cho vÝt vµ èc gi÷ chÆt vµo nhau. - Fms làm nóng chỗ tiếp xúc để đốt -? BiÖn ph¸p t¨ng ma s¸t nh­ thÕ nµo? diªm. - Fms gi÷ cho « t« trªn mÆt ®­êng........ * C¸ch lµm t¨ng lùc ma s¸t: - BÒ mÆt sÇn sïi, gå ghÒ. - èc vÝt cã r·nh. - Lốp xe, đế dép khía cạnh. - Lµm bµng chÊt nh­ cao su. Hoạt động 3: Vận dụng . ( 10' ) - Yêu cầu HS làm C8, C9 vào vở sau đó tr×nh bµy t¹i líp, HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung.. - HS tù lµm C8, C9. C8: - Sàn gỗ, sàn đá hoa khi lau, nhẵn --> lùc ma s¸t Ýt --> ch©n khã b¸m vµo sµn, dÔ ng·. Fms nghØ cã lîi. - Bùn trơn, Fms lăn giữa lốp xe và đất giảm, bánh xe quay trượt trên đất --> Fms trong trường hợp này có lợi. - Fms làm đế giày mòn --> Fms có hại. - ¤ t« lín --> qu¸n tÝnh lín --> Fms nghØ ph¶i lín --> bÒ mÆt b¸nh xe cã khÝa s©u. - Bôi nhựa thông để tăng lực ma sát giữa dây cung với dây đàn. C9: Biến Fms trượt --> Fms lăn --> giảm Fms --> máy móc chuyển động dÔ dµng.. C. Cñng cè: - Cã mÊy lo¹i ma s¸t, h·y kÓ tªn? - Lực ma sát trong trường hợp nào có lợi, cách làm tăng lực ma sát có lợi? - Lực ma sát trong trường hợp nào có hại, cách làm giảm lực ma sát có hại? D. Hướng dẫn về nhà: - Häc phÇn ghi nhí. - Lµm l¹i C8, C9 SGK. - Lµm ba× TËP 6.1 --> 6.5 - §äc thªm môc "cã thÓ em ch­a biÕt" Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - T×m hiÓu bµi " ¸p suÊt". *****************************************. Ngµy so¹n: 25/ 09/ 2009 Ngµy d¹y: 01/ 10/ 2009. TiÕt 7 – Bµi 7 : ¸p. suÊt. I. Môc tiªu Gióp häc sinh: - Phát biểu được định nghĩa áp lực và áp suất. Viết được công thức tính áp suất, nêu được tên và đơn vị các đại lượng có trong công thức. Vận dụng được công thức áp suất để giải các bài tập đơn giản về áp lực, áp suất. Nêu các cách làm tăng, giảm áp suất trong đời sống và kĩ thuật, dùng nó để giải thích được một số hiện tượng đơn giản thường gặp. - Lµm thÝ nghiÖm xÐt mèi quan hÖ gi÷a ¸p suÊt vµo hai yÕu tè: diÖn tÝch vµ ¸p lùc. - Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác nhóm khi làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 khay nhùa, 3 miÕng kim lo¹i h×nh hép ch÷ nhËt, 1 tói bét. - C¶ líp: 1 b¶ng phô kÎ b¶ng 7.1 (SGK). III. Tổ chức hoạt động dạy học A . KiÓm tra bµi cò: HS1: Cã nh÷ng lo¹i lùc ma s¸t nµo? Chóng xuÊt hiÖn khi nµo? Ch÷a bµi tËp 6.4 (SBT). HS2: Ch÷a bµi tËp 6.5 (SBT). B . Bµi míi Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (3ph) - Tại sao khi lặn sâu người thợ lặn phải - HS đưa ra dự đoán. - Ghi ®Çu bµi. mÆc bé ¸o lÆn chÞu ®­îc ¸p suÊt lín? Hoạt động 2: Hình thành khái niệm áp lực (10ph) Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. - Yêu cầu HS đọc thông tin mục I và trả I. áp lực là gì? lêi c©u hái: ¸p lùc lµ g×? Cho vÝ dô? - HS đọc thông tin và trả lời được: - Yêu cầu HS nêu thêm một số ví dụ về áp lực là lực ép có phương vuông góc ¸p lùc. víi mÆt bÞ Ðp. - VD: Người đứng trên sàn nhà đã ép lên - Yêu cầu HS làm việc cá nhân với câu sàn nhà một lực F bằng trọng lượng P có C1: Xác địng áp lực (H7.3). phương vuông góc với sàn nhà. - Tổ chức cho HS thảo luận để thống - HS trả lời C1, thảo luận chung cả lớp nhÊt c©u tr¶ lêi. để thống nhất câu trả lời a) Lùc cña m¸y kÐo t/d lªn mÆt ®­êng - Trọng lượng P có phải lúc nào cũng là b) Lực của ngón tay t/d lên đầu đinh ¸p lùc kh«ng? V× sao? Lùc cña mòi ®ing t¸c dông lªn gç - Trọng lượng P không vuông góc với diÖn tÝch bÞ Ðp th× kh«ng gäi lµ ¸p lùc. Hoạt động 3: Nghiên cứu về áp suất (20ph) - GVgîi ý: KÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc là độ lún xuống của vật. XÐt kÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc vµo 2 yếu tố: độ lớn của áp lực và S bị ép. - Muèn biÕt kÕt qu¶ t¸c dông cña phô thuéc S bÞ Ðp th× ph¶i lµm TN ntn? - Muèn biÕt kÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc phụ thuộc độ lớn áp lực thì làm TN ntn? - GV ph¸t dông cô cho c¸c nhãm,theo dâi c¸c nhãm lµm TN. - Gọi đại diện nhóm đọc kết quả. - KÕt qu¶ t¸c dông cña ¸p lùc phu thuéc như thế nào và độ lớn áp lực và S bị ép? - Muèn lµm t¨ng t¸c dông cña ¸p lùc phải làm như thế nào? (ngược lại) - GV: Để xác định tác dụng của áp lực lªn mÆt bÞ Ðp  ®­a ra kh¸i niÖm ¸p suÊt. - Yêu cầu HS đọc thông tin và rút ra. II. ¸p suÊt 1. T¸c dông cña ¸p lùc phô thuéc vµo yÕu tè nµo? - HS nêu phương án làm TN và thảo luận chung để thống nhất (Xét một yếu tố, yếu tố còn lại không đổi). - HS nhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm, quan s¸t vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 7.1. ¸p lùc (F) F2 > F3 >. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. F1 F1. DiÖn tÝch §é lón (h) bÞ Ðp (S) S2 = S1 h2 > h1 S3 < S1 h3 > h1 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o viªn: Hµ V¨n Hoµng. Trường THCS Xuân Phú. ®­îc ¸p suÊt lµ g×? - GV giíi thiÖu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt. - §¬n vÞ ¸p suÊt lµ g×?. - HS thảo luận để thống nhất kết luận. C3: T¸c dông cña ¸p lùc cµng lín khi ¸p lùc cµng lín vµ diÖn tÝch bÞ Ðp cµng nhá. 2. C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt - HS đọc thông tin và phát biểu khái niệm áp suất: áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép - C«ng thøc:. p=. F S. Trong đó: p là áp suất, F là áp lực tác dông lªn mÆt bÞ Ðp cã diÖn tÝch S. - §¬n vÞ: F : N ; S : m2  p : N/m2 1N/m2 = 1Pa (Paxcan). Hoạt động4: Vận dụng (7ph) - Hướng dẫn HS thảo luận nguyên tắc lµm t¨ng, gi¶m ¸p suÊt vµ t×m vÝ dô. - Hướng dẫn HS trả lời C5: Tóm tắt đề bài, xác định công thức áp dụng.. III. VËn dông - HS th¶o luËn ®­a ra nguyªn t¾c lµm t¨ng,gi¶m ¸p suÊt. LÊy vÝ dô minh ho¹ - C5: Tãm t¾t Gi¶i P1= 340000N ¸p suÊt cña xe t¨ng lªn S1=1.5m2 mặt dường là: P2= 20000N. S2= 250cm2 = 0,025m2 - Dùa vµo kÕt qu¶ yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u p1=? hái ë phÇn më bµi. p2=?. p1=. F1 P1 = =226666,6 S1 S1. (N/m2) ¸p suÊt cña «t« lªn mÆt ®­êng lµ: P2=. F2 P2 = =800000 S2 S2. NX: p1< p2. (N/m2). C. Cñng cè - ¸p lùc lµ g×? ¸p suÊt lµ g×? BiÓu thøc tÝnh ¸p suÊt? §¬n vÞ ¸p suÊt? - GV giíi thiÖu phÇn: Cã thÓ em ch­a biÕt D. . Hướng dẫn về nhà - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 7.1- 7.6 (SBT). - Đọc trước bài 8: áp suất chất lỏng - Bình thông nhau.. Gi¸o ¸n VËt lÝ 8. Lop8.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>